|
2003
|
|
|
Nafar guztiak dira eskubide horien titularrak eta administrazioak herritarrek aukeratzen duten hizkuntza bermatu behar du, irakaskuntzan, administrazioan eta hedabideetan. Aldi berean,
|
euskararen
presentzia bermatu eta hizkuntza ikasi dutenek erabileran ere trebatuak izan daitezen baliabideak ezarri behar ditu.
|
|
2004
|
|
|
Pasa den ostegunean duela bi hilabete demoek egindako mus txapelketan atxilotutako 63 demoen aurkako epaiketa egin zen. Baiona eta Hendaia arteko trenbideetan egin zuten mus txapelketa SNCF tren konpainiak
|
euskararen
presentzia berma dezan eskatzeko. 63tik hamar inguru Hegoaldekoak ziren eta epaiketan euskaraz mintzatu ahal izan zuten, epaileak haientzat itzultzailea onartua zuelako.
|
|
2006
|
|
|
Euskararen normalizazioak ez al du esan nahi euskara ohiko orrietan egotea? Tokiko telebista digitalen kasuan
|
euskararen
presentzia bermatuko duzue euskara ezagutzaren portzentajeak kontuan hartuta. Prentsari ezin zaio hori eskatu?
|
|
2007
|
|
|
Lehenago ere hainbat esperientzia batzuk izan baziren ere, arlo hori iraunkortu da azken urte hauetan, euskararen presentzia jendarteko zenbait alorretan hedatu arau. Hala nola, 2002tik Euskal Konfederazioak Herriko Etxeei proposaturiko hitzarmenaren ildotik
|
euskararen
presentzia bermatzen hasi da herri administrazioan eta ondorioz bertako langileen formakuntza garatzen. Gisa berean duela 2 urte Departamenduko agintariek euskara ikasteko parada (parte batez lan denboran eta dohainik) eman diote beren langileei.
|
|
|
Hala nola, 2002tik Euskal Konfederazioak Herriko Etxeei proposaturiko hitzarmenaren ildotik
|
euskararen
presentzia bermatzen hasi da herri administrazioan eta ondorioz bertako langileen formakuntza garatzen. Gisa berean duela 2 urte Departamenduko agintariek euskara ikasteko parada (parte batez lan denboran eta dohainik) eman diote beren langileei.
|
|
2008
|
|
|
Egitarautik harago, gainerako alorretan
|
euskararen
presentzia bermatuta dagoela adierazi du De la Cuestak.
|
|
|
Mugikortasun programa zabaltzea ere agindu dute biek. Arlo horretako proposamenen artean, ordea, Goirizelaiak ikasketetan
|
euskararen
presentzia bermatzea nabarmendu du, eta Estebanek orientazio eta laguntza zerbitzuetara jo du.
|
|
2009
|
|
|
IV. Plangintzaldiaren helburua: euskara ere lan hizkuntza normala bilakatzea; esan nahi baita, bihar etziko planen xedea ez da izango
|
euskararen
presentzia bermatzea, zeren hori, itzulpenaren makulua erabilita bada ere, dagoeneko ziurtatuta dago neurri handi batean; hurrengo plangintzaldiko helmuga izango da Administrazioan bi hizkuntzen erabileran berdintasunerantz pauso eraginkorrak ematea.
|
|
|
Horixe izango da, hain zuzen ere, IV. Plangintzaldiaren helburua: euskara ere lan hizkuntza normala bilakatzea; esan nahi baita, bihar etziko planen xedea ez da izango
|
euskararen
presentzia bermatzea, zeren hori, itzulpenaren makulua erabilita bada ere, dagoeneko ziurtatuta dago neurri handi batean; hurrengo plangintzaldiko helmuga izango da Administrazioan bi hizkuntzen erabileran berdintasunerantz pauso eraginkorrak ematea. Administrazio honek zabaldu egin behar du bi hizkuntza ofizialak erabiltzearen aukera, betiere urratsez urrats eta eragile guztien adostasunaz.
|
|
|
Tokikoetan
|
euskararen
presentzia bermatzeko neurriak hartu ziren, beraz, EAEn (izan zen neurrioi eskasegi iritzi zienik ere). Ezin gauza bera esan Nafarroari buruz:
|
|
|
Are zehatzago esanda, uste osoan gaude informazio eta komunikazioaren teknologien garapenarekin lotzen dela, hein handi batean, euskarak hizkuntzen artean aurkitu beharreko tokia. Baina, honetaz ari garela, argi izan behar dugu kontua ez dela, soil soilik,
|
euskararen
presentzia bermatzea teknologia horien garapenean. Hori ezinbestekoa bada ere, bada alor horretan zeregin emankorragorik:
|
|
2010
|
|
|
Artikuluan euskal ikasketen sailaren antolaketa, euskararen presentzia beste sail batzuetan eta irakasleen formazioa azaltzen dira. Amaitzeko, gaur egun
|
euskararen
presentzia bermatzeko helburu batzuk ere planteatzen ditu.
|
|
|
Horien bidez, lehiakorrak izateko falta ditugun hutsuneak zeintzuk diren jakingo dugu. Era berean, baditugu beste lan ildo batzuk, hala nola enpresa txiki eta ertainak dinamizatzeko beharra, lankidetza deszentralizatua eta
|
euskararen
presentzia bermatzea Europako instituzioetan. Beste lehentasunetako bat Euskadiri buruz irudi errealago eta osoago bat ematea da, maila sozialean, ekonomikoan...
|
|
2013
|
|
|
Behintzat, presentzia hori antzeman dadila. Ez al dago aldarrikapenik
|
euskararen
presentzia bermatzeko. Ia ez da horretaz hitz egiten, hau da, zergatik euskarak ez daukan legez lukeen presentziarik.
|
|
2016
|
|
|
Beste baterako gelditu zen, ondorioz, bozketa.Osoko zuzenketa aurkeztu zuen EH Bilduk, programa kontratuan honako eduki hauek gaineratzeko eskatuz: «Gestoreen sistema desagertzea eta gardentasuna bermatzeko neurriak ezartzea; informazio arloan karrera profesionala ezartzea; kazetarien espezializazioa sustatzeko neurriak hartzea; eta irrati zein telebistako kate guztietan
|
euskararen
presentzia bermatuko luketen neurriak ezartzea».EAJk ere osoko zuzenketa aurkeztu zuen, kontratu programaren «beharra» eta «erabilgarritasuna» defendatzeko.PSE EEko, PPko eta UPDko bozeramaileek salatu zuten Eusko Legebiltzarreko hauteskundeetarako hilabete gutxi falta direnean aurkeztu dela kontratu programa. «Estilo frankista erabili da, dena lotuta eta ondo lotuta utziz», adierazi zuen UPDko Gorka Maneirok.
|
|
|
|
Euskararen
presentzia bermatzea eskualde oso batean
|
|
|
Testuinguru hurbilean identifikaturiko hutsuneei aurre egiteko asmoz abiarazi zuen bere ibilbidea 2014an. Perspektiba feminista batetik ekinez, artiston profesionalizazioa sustatu,
|
euskararen
presentzia bermatu, belaunaldi ezberdinetako artistak harremanetan jarri eta arte garaikidea herritartzea dira, besteak beste, Okelaren helburuak. Egun Okela kudeatzen duten artistak Izaro Ieregi, Irati Urrestarazu eta Nora Aurrekoetxea dira, ibilbide honetan bidelagun ditugun artista konplizeekin, kolaboratzaileekin eta ekonomikoki babesten duten Okelatarrekin batera.
|
|
2017
|
|
|
Adostu dituzten konpromisoak dira: Gazte Festetan
|
euskararen
presentzia bermatzea, hondakinak gaika biltzea, festen barruan ahalik eta kontsumo arduratsuena izatea bertako produktuak eta ekologikoak erabiliz, ikuspegi feminista duten jaiak izatea eta protokolo bat zehaztea eta aldarrikapenek txokoa izatea.
|
|
|
Beharbada joera horri erantzuna emateko, eta horrek sortzen duen euskara literatura kritiko eta akademikotik desagertzea geldiarazteko, 2002 urtean guztizko aldaketa planteatu zen eta testu oro itzulita agertuko da lehen aldiz 47/ 48 zenbakian, udako alean. Horrela, zenbaki horretatik eta azkenera arte, 2009an agertu zen 65a alegia, testu guztiak bi hizkuntzetan argitaratuko dira,
|
euskararen
presentzia bermatzeaz gain, hizkuntza horretan idatziriko testu anitz eskainiz, gerora euskarazko ikerketarako funtsezkoak izan daitezkeenak. Egun, gainera, artikulu horiek guztiak Artelekuko on line artxibategian osorik daude eskuragarri, arte zentroak argitaratutako beste liburu eta katalogo askorekin batera, eta horrek sano errazten du euskal artearen azken urteetako ibilbidearen jarraipena.
|
|
|
Administrazioan
|
euskararen
presentzia bermatzeko bidean, urratsak emateko xedea adierazi du Ana Ollo Nafarroako Herritarrekiko eta Erakundeekiko Harremanetarako kontseilariak. Neurrietako bat izanen da giza baliabideak hots, langile elebidunakarreta postuetan ezartzea.
|
|
2018
|
|
|
Inkoherentzia hau saihesteko, gaztelaniazko komunikatu elebakarrak saihesteko eskatzea erabaki da, eta oinarrizko gauzak azaltzen dituzten euskarazko idatzi elebakarrak onartzea. Bezeroei helduko zaizkien dokumentuak direnez, denak jartzea, edo, elebakarra izatekotan, euskaraz egotea proposatzen da, modu honetan,
|
euskararen
presentzia bermatuz. Azkenik, azken neurri honekin loturik, marketinaz edota errotulazioaz arduratuko denari euskara gaitasuna eskatzea proposatzen da, errotulista euskalduna izatea, honela, bai gaztelaniaz eta baita euskaraz idatzitakoa zuzen idatzita egongo da.
|
|
|
Etorkizunera begira helduen eremuetan
|
euskararen
presentzia bermatzea da helburu estrategiko honen funtsa, eta zenbait esparrutarako neurriak biltzen dira bertan: aisia, kirola, kultura, teknologia berriak, lan mundua...
|
|
|
Helburuen atalean esan bezala, Lintzirin deritzon merkatalritza guneak Oiartzungo euskaran eraginik bazuen, eta edukitzekotan, zenbaterakoa zen jakiteko helburuetako bat zen lan honena, ondoren emaitzetan oinarritutako ESEP egiteko. Lan honekin,
|
euskararen
presentzia bermatu nahi da etorkizun batean Lintzirinera hurbilduko diren enpresa berriekin egingo diren hitzarmen eta tramiteetan. Modu honetan haien jarduera ekonomikoak euskaran eragin dezakeela erakusteko baliatuko da lana, eta hortaz, neurri batzuk ezinbestekoak direla adierazteko.
|
|
|
Hizkuntza paisaiaren garrantziaz ere ohartarazi dute ELE gauzatu dutenek, baita zerbitzuen eskaintzaz eta komunikazioaz ere. Horiek eragin linguistikoa sor dezaketela uste dute, eta
|
euskararen
presentzia bermatzeko, esku hartzeak garrantzitsuak izango direla azaldu dute. Gainera, hizkuntzan eragin zuzena duten paramentroak ere jaso dituzte planean; besteak beste, eraikin berrietako bizilagun kopurua zaindu, adin nahasketa bultzatu eta espazio publiko irekiei askotariko erabilera eman.
|
|
2019
|
|
|
Horren harira, hausnarketa abiatzea erabaki zuten Udalerri Euskaldunen Mankomunitatean, eta, turismoari begira bi lanketa ezberdin egin behar zirela ondorioztatu zuten. Batetik, ezinbestekoa iruditu zitzaien,
|
euskararen
presentzia bermatzea eta euskara bisitarientzat erakargarri bihurtzea, eta, bestetik, euskal kultura plazaratzeko bidea sortzea.
|
|
|
• etxe gehienetan euskara izatea hizkuntza bakarra edo guztiz nagusia. hala izango ez den kasuetan,
|
euskararen
presentzia bermatzea, batez ere, haur eta gazteei begira.
|
|
|
Ikus entzunezko araudia aldatuko da ere irabazi asmorik gabeko zerbitzuak sustatzeko, tokiko entitateen zerbitzuak arautzeko eta
|
euskararen
presentzia bermatzeko.
|
|
2021
|
|
|
Hausnarketa horren ondorioz, hainbat ekintza jarri dira abian. Hasteko, elkartean
|
euskararen
presentzia bermatu eta erabilera areagotzeko helburuarekin, Amaikak Bat eko zuzendaritzak hizkuntza irizpideak zehaztu ditu.
|
|
|
Hizkuntza paisaia uste baino garrantzitsuagoa da euskaraz komunikatzeko hautua egiteko, baita herritarra euskara erabiltzeko eroso sentitu daitekeela adierazteko ere.
|
Euskararen
presentzia bermatuta, bertako bezeroen eskubideak aintzat hartzen dira, eta, gertutasuna adierazteaz gain, kanpokoei herri honen nortasuna, kultura eta ezaugarri propioak erakusten ere ari gara; balio gehigarri bat ematen ari gara. Balore horiek ezin ditugu utzi albo batera Bizkaiko hizkuntza paisaian; euskara garenaren parte da.
|
|
|
Laugarrenik eta azkenik, Irungo eta auzoetako jaietako barraka eta puzgarrietan
|
euskararen
presentzia bermatzeari eman diote garrantzia; hizkuntza paisaian, jendaurreko langileetan, musikan eta abar. Horretarako, beharrezko laguntza eskatzen diete udal zerbitzuei.
|
|
|
Modu orokorrean, ikastoletan bereziki ikusten dudalako (bere akats eta guzti) bermatua euskararen erabilera eta ikasleen euskararekiko jabetasuna. Eskola publikoan
|
euskararen
presentzia bermaturik dagoela esanez, ikastoletan matrikula daitezkeen haurrak fitxatzeko ahaleginak beti izan dira; areagotua, orain, haurrak gutxitzen ari diren garai hauetan. Ikastetxe erlijiosoetatik ezin ikasleak bildu («gu zuek bezain erlijiosoak gara» esanez), nonbait, eta, haiei egurra eman ordez (gobernu laiko batek laikotasuna bermatzen ez duenari laguntzak ematen dizkiolako), laikotasuna eta euskalduntzea bermatzen dituenari eman behar egurra.
|
|
|
Euskal Herriko erakunde eta alderdi politikoei neurri hauek eskatu dizkiete: «Estatuetako ikus entzunezko lege berrietan eragitea
|
euskararen
presentzia bermatzeko, euskarari gutxieneko kuotak ezarriz, bai euskarazko ekoizpenerako bai katalogoan euskarara bikoiztu eta azpidatzitako eduki kopuruan; eta streaming plataformetan euskarazko edukiak bermatzeko, beharrezkoak diren neurriak hartuz».
|
|
|
Streaming plataforma handietan, bestalde,
|
euskararen
presentzia bermatzea eta areagotzea jasotzen du manifestuak. Euskal Herriko erakunde eta alderdi politikoei neurri hauek eskatu dizkiete:
|
|
|
Bideo jokoetan
|
euskararen
presentzia bermatzeko eta sustatzeko eskatu dute. Baita sortzaile plataformetan ere.
|
|
|
6 Bideo jokoetan eta sortzaile plataformetan,
|
euskararen
presentzia bermatu eta sustatzea.
|
|
2023
|
|
|
" Herritarrak ez daude jakitun hiriburuan zenbat ikerketa zentro dauden, eta Pint of Science bada bertan egiten den lanaren erakusleiho". Hainbat jatorritako zientzialari edo ikertzaile asko ari da lanean Donostian, eta, horregatik,
|
euskararen
presentzia bermatzea" zailxeagoa" izan ohi dela aitortu du Ruiz de Angulok. " Baina saiatzen gara hutsune hori pixkanaka betetzen, eta euskarazko hitzaldiak ematen".
|
|
|
Adimen artifizialaren erronka berrietan
|
euskararen
presentzia bermatzeko Gaitu izeneko ekimenean parte hartu du Nafarroak
|
|
|
Gure egoera soziolinguistiko prekarioan apustu eraginkorra izan dadin, beste hainbat bide indartu ditugu aldi berean: sektoreko profesionalak formatzeko euskarazko ikastaroak; sorkuntza, itzulpena eta bikoizketa handitzeko finantzaketa; zinemetan eta bestelako plataformetan
|
euskararen
presentzia bermatzeko laguntza eta arauak; euskarazko ekoizpenak ezagutarazteko jaialdi eta kanpainak... Ondo etorria, beraz, Primeran, eta norabide horretan garatutako beste hainbat ekimen!
|