|
2006
|
|
|
|
Gure
aldizkari honen aztertze arloa oro har soziolinguistika da, euskal soziolinguistika bereziki, bere zentzu zabalean hartuta: hainbat tradizio disziplinarren arteko lotura egiten dakiena, bertan sortzen diren ibilbide eta ikuspegi anitzak osagarri moduan lantzen dituena, teorikoa eta aplikatua dena, unibertsaltasuna eta lekukotasuna maneiatzen dakiena, eta abar.
|
|
|
Hizkuntza Komunitateak eta Gatazka Linguistikoak izenekoa. Titulazio honetan gertatukoa adierazgarria da soziolinguistika arloak
|
gurean
nolako balorazio kaskarra duen ulertzeko: 1999/ 2000 ikasturtean sei irakasgai izatetik, 2006/ 2007 ikasturtean irakasgai bat izatera pasatu da.
|
|
|
1) Soziolinguistika Klusterrarekin batera(
|
gure
aldizkari hau bideratzen duena, hain zuzen) antolatu dute ikastaroa, eskaintza hau eginez: Erronka Berriak Euskararen Erabileran izeneko ikastaroa, bertan zenbait aztergai landuz eta zenbait irakasle inplikatuz.
|
|
|
Bien arteko ezberdintasunak nabariak dira, adibidez: arruntean gehiago espero zitekeen soziolinguistika arloa modu aberatsagoan (irakasgai gehiagorekin) eta normalagoan (irakasgai derrigorrezkoekin) aurkitzea, baina alderantziz gertatzen da
|
gure
testuinguruan, salbuespenak salbuespen, MUrekin gertatzen den bezala.
|
|
|
a) UPV/EHUn, unibertsitate nagusiena (handiena, titulazio gehien duena, zabalduena hiru campusetan, eta abar) eta publikoa izanik, bertan aurkitzea espero zitekeen soziolinguistika arloa� ren presentzia nagusiena, baina hain justu alderantziz gertatzen da; b) pribatu arrunten artean ere: zaharrena den unibertsitatean (DU) dago eskaintzarik txikiena, eta berria den unibertsitatean berriz (MU) eskaintza nahiko aberatsa aurkitzen da; c) pribatu bereziak dira (UEU, HIZNET) aberatsenak, nahiz eta bereziak izan eta ez arruntak, euskalgintzako erakunde sozialen artean araututakoak, nahiko paradoxikoa dirudiena
|
gure
euskal testuingurutik kanpo.
|
|
|
kataluniar te jadanik hasita daude, eta euskal te eztabaida behintzat jadanik irekia dago, dikatzen ari den euskal kurrikulumaren barruan sartuz.
|
Gure
testuinguruan beti zaigu interesgarria kataluniar testuinguruan gauzak nola ematen eta bilakatzen diren ikustea; baita zenbakiaren aztergai honekiko ere.
|
|
|
|
Gurean
atalean dugun artikulua: Euskararen normalizazioa testuinguru askotarikoan izenekoa, gaur egun nahiko modu berrian eta larrian bizitzen ari garen etorkinen fenomenoari buruz mintzatzen da.
|
|
|
|
Gurean
atalaren bukaeran sartzen dugu zorionak emateko azpiatala ere: JAKIN aldizkariari, Ikastolen Elkarteen Federakuntzari, eta J.A. Fishman soziolinguistari.
|
|
|
JAKIN aldizkariari, Ikastolen Elkarteen Federakuntzari, eta J.A. Fishman soziolinguistari.
|
Gure
aldizkariaren euskal soziolinguistika arloarekin lotzen diren gertaera berriak ospatzeko asmoz izan da.l
|
|
|
|
Gure
ustez, iker adar honen agerpena oso txikia da, eta baita ezegonkorra ere, ez da-eta berez derrigorrezko irakasgaia eta esleitzen zaizkion kredituak (6 kreditu) oso gutxi dira-eta, Filologietan eta
|
|
|
Lizentziaturaren egungo ikasketetan irakasgaia hautazkoa da, Doktorego Programetan, batetik Hizkuntzalaritzakoan eta bestetik Hizkuntzalaritza Aplikatukoan, irakasten diren ikastaroak (3na kreditu Doktorego Pro� grama bietan) oinarrizkoak izan arren.
|
Gure
ustez, iker adar honen agerpena oso txikia da, eta baita ezegonkorra ere, ez da-eta berez derrigorrezko irakasgaia eta esleitzen zaizkion kredituak (6 kreditu) oso gutxi dira-eta, Filologietan eta Itzulpengintza eta Interpretaritzan Lizentziatu titulua lortzeko egin behar diren beste irakasgai batzuekin konparatzen badugu behintzat.
|
|
|
Gerora begira, Europear Araudiari segika, Unibertsitateko Ikasketa Plan Berrien eta Titulazio Berrien ezarketa dela eta/ 2010 ikasturte inguruan egingo denaez dakigu xehetasunez zein izango den plan berri horien garapena. Hortaz, nekez aurresan daiteke zein izango den Soziolinguistika ikasketen geroa
|
gure
unibertsitatean. Ikasketa Maila: 3° Zikloa (Doktoregoa) Izaera:
|
|
|
Gerora begira, Europear Araudiari segika, Unibertsitateko Ikasketa Plan Berrien eta Titulazio Berrien ezarketa dela eta —2009/ 2010 ikasturte inguruan egingo dena— ez dakigu xehetasunez zein izango den plan berri horien garapena. Hortaz, nekez aurresan daiteke zein izango den Soziolinguistika ikasketen geroa
|
gure
unibertsitatean.l
|
|
|
Epealdi bereani rabazitakoak hiztun, ostera, guztiak helduak izanik ezin pentsa daiteke berezkoak direnik, horiek, duda izpirik gabeeuskaldun ikasiak dira, euskaldun berriak alegia. Baldin eta
|
gure
datuen arabera 81 epealdian 66.028 euskaldun gehiago lortu baziren horietatik helduen euskalduntzearen ekarpen zuzena% 34’15a dela estima daiteke. Horrela helduen euskalduntzeari esker 81 epealdiko hazkundearen heren bat baino gehiago azal daitekeela azpimarratu nahi dugu.
|
|
|
Zer gertatu da?
|
Gu
ere helduen artean izandako euskaldun galerak ikusita harritu egin gara, benetan ulergaitza baita horrenbeste galera azaltzea zio demografikoen eraginez soilik. Nola ote 1986ko 20 eta 64 urte bitarteko 288.860 euskaldunetatik% 5’08a 1991 urterako galtzea?
|
|
|
Nola ote 1986ko 20 eta 64 urte bitarteko 288.860 euskaldunetatik% 5’08a 1991 urterako galtzea? Behin eta birritan aztertu ditugu
|
gure
datuak prozeduran oker geundelakoan baina ezdugu akatsikaurkitu, badirudi horrela dela. Ikergai interesgarria.
|
|
|
i dagokion adin taldea izendatzen du eta, k dagoen adin talde kopurua.
|
Guk
darabiltzagun datuetan (EUSTATek emandakoak) 13 tarte baino ez daukagu, beraz k= 13 izanik i k 1 eta 13ren arteko balioak har ditzake. Indize horiek dira batukarietan erabiltzen ditugunak.
|
|
|
|
Gure
gaurko gizarte merkatu honetan salgai orori jatorrizko izendapena ezarri beharzaio, jakin beharbaitugu nongoazer den, kalitatea tarteko omen. Dagoeneko ez gaitu harritzen eusko labelak; izan ere izugarrizko lorpena izanik guk geuk eskuragai guztiei labela bilatzen baitiegu.
|
|
|
Gure gaurko gizarte merkatu honetan salgai orori jatorrizko izendapena ezarri beharzaio, jakin beharbaitugu nongoazer den, kalitatea tarteko omen. Dagoeneko ez gaitu harritzen eusko labelak; izan ere izugarrizko lorpena izanik
|
guk
geuk eskuragai guztiei labela bilatzen baitiegu. Gure mendiko abelgorriak, ardoak, barazkiak eta arte-lanak merkatura orduko labela behar dute nonbait; labelik ez duenak ez du piperrik ere saltzen, edo, saltzekotan oso susmagarritzat hartu ohi da.
|
|
|
Dagoeneko ez gaitu harritzen eusko labelak; izan ere izugarrizko lorpena izanik guk geuk eskuragai guztiei labela bilatzen baitiegu.
|
Gure
mendiko abelgorriak, ardoak, barazkiak eta arte-lanak merkatura orduko labela behar dute nonbait; labelik ez duenak ez du piperrik ere saltzen, edo, saltzekotan oso susmagarritzat hartu ohi da.
|
|
|
Beste hizkuntza eta kulturekin nahasian bizitzeko lehia gorrian jarrita dago euskara. Horregatik
|
gure
alor honetan kultur ekarpenak ez du axola nork sortua edo nongoa den, are harrigarriagoa kultura zenbat eta urrunagoko eta zenbat eta hedatuagoa izan orduan eta hobea dela hartu ohi da. Nazioarte mailakoa onena omen, etajakina, gurea ez da nazioartekoa.
|
|
|
Horregatik gure alor honetan kultur ekarpenak ez du axola nork sortua edo nongoa den, are harrigarriagoa kultura zenbat eta urrunagoko eta zenbat eta hedatuagoa izan orduan eta hobea dela hartu ohi da. Nazioarte mailakoa onena omen, etajakina,
|
gurea
ez da nazioartekoa. Horra hor kasurako Guggenheim sonatua, horra hor kultura salgai, zein labeletakoa baina?
|
|
|
Hori da
|
gure artean
egiten dena ikus dezagun.
|
|
|
"
|
Gure
ustez ia euskaldunen kategoriaren esanahia politikoa baino ez da"
|
|
|
Hori da, hain zuzen ere, bildutako informazioarekin egiten den lehenbiziko galbahea, zer gertatzen da esandako zazpi kategoria horien arabera erantzuten ez dutenekin? Pertsona asko ez badira ere,
|
gure
ustez, estatistikoki talde esanguratsua izan daiteke, adibidez ez litzateke horren arraroa hiztun batek ondo hitz egin eta nekez ulertzen duela erantzutea; tankera horretako erantzunak sailkaezinak dira emandako tipologian. Are gehiago, populazio osoko neurketa izanik erantzun batzuk beste batzuk baino probableagoak dira eta hori probabilitate legeen arabera jakingarria da.
|
|
|
" Euskarari eustekotan iharduera gidatua edota herri mugimendu sendoa behar dugu;
|
gure
ustez biak ezinbestekoak dira"
|
|
|
Ondo edota nekez bateratzea, itsasontziak zapatetako kordelekin lotzea bezain ahula iruditzen zaigu.
|
Gure
ustez kategoria horren esanahia politikoa baino ez da. Zeozer adieraztekotan hizkuntzaren mugimenduak adieraz ditzake baina maila berean galerak eta irabaziak abadagunearen arabera.
|
|
|
Arestian esan dugunez hizkuntz politikan hau da gehien erabiltzen den tipologia, seguru asko oso malgua delako.
|
Gure
ustetan malgua baino kamutsa da; hots ez da batere zorrotza errealitate soziolinguistikoa bere hartan antzeman ahal izateko. Onartu behar dugu, ostera, oso interesgarria dela metodologiaren ikuspegitik ikusteko nola aldatzen diren pertsonen erantzunak balioztapen inkestak egiten direnean (EUSTATek 1989).
|
|
|
" Euskaldunak batez beste gero eta gazteagoak izatea zantzu positibo bezala ulertu behar dugu" udalerriak, galera galgatua/ etengabea,...
|
Gure
ustetan arlo horretan erabili ohi diren sailkapen guztiei izaera politikoa datxikie, sailkapen guzti horien funtsa hizkuntz politikaren ihardueran baitatza.
|
|
|
EUSTATek emandako datuak baino ez baditugu aztertzen ere, EAEko euskaldungoa Euskal Herri osoan duen pisu demografikoa jakinda bertan antzemandako joerak, oro har, baliagarriak direlakoan gaude.
|
Gure
datu iturriak, beraz, zuzenak izan dira, 1981, 1986 eta 1991ko Zentsu/ Udal Erroldetatik atereak hain zuzen ere. Azterketa demolinguistikorako bigarren mailako hiztun tipologia erabiltzen dugu, euskaldunak, ia euskaldunak eta erdaldunak alegia.
|
|
|
Azterketa demolinguistikorako bigarren mailako hiztun tipologia erabiltzen dugu, euskaldunak, ia euskaldunak eta erdaldunak alegia.
|
Gure
asmoa, hamar urtetan zehar hiztun talde horiek izandako bilakaera jakitea, eta aldi berean, adin talde ezberdinetan izandako aldaketak eta hiztun talde bakoitzaren barne egitura aztertzea izan da..
|
|
|
Edozein azterketa demolinguistiko egin aurretik gizarteak izandako aldaketak ezagutu behar dira, azterketa demografikoa egin beharra dago alegia. XX. mendean
|
gure
gizarteak aldaketa sakonak ezagutu ditu, hau da, I. Larrañagak aztertu duen moduan aldaketak, bortitzak eta leunak, ez dira gertaera berriak gure artean. Hirurogei hamarkadako industrializazio eta populazio hazkundeak handik hogeiren bat urtera bere goia jo zuen.
|
|
|
Edozein azterketa demolinguistiko egin aurretik gizarteak izandako aldaketak ezagutu behar dira, azterketa demografikoa egin beharra dago alegia. XX. mendean gure gizarteak aldaketa sakonak ezagutu ditu, hau da, I. Larrañagak aztertu duen moduan aldaketak, bortitzak eta leunak, ez dira gertaera berriak
|
gure artean
. Hirurogei hamarkadako industrializazio eta populazio hazkundeak handik hogeiren bat urtera bere goia jo zuen.
|
|
|
Egun krisialdiz krisialdi biztanleriaren hazkundea eten egin da, biziraupen itxaropena luzatu eta berezko hazkundeak sekulan eman ez den proportzioetaraino jaitsiak dira. Europako herrien artean
|
gurean
jaiotza tasarik txikienetakoa omen da.
|
|
|
Berezko prozesu bezala planteatu ezkero euskararenak urte gutxitan egina du eta, hori da, hain zuzen ere, Euskal Herriko zenbait lurraldetan gertatzen hasia dena (Zuberoan,...). Euskarari eustekotan iharduera gidatua edota herri mugimendu sendoa behar dugu;
|
gure
ustez biak dira ezinbestekoak.
|
|
|
" Euskaldunen elebiduntze goiztiarrak ezkor eragiten du euskararen erabileran" multzo horien ezaugarri soziodemografikoak dira, besteak beste, bilakaera horren deskribatzailerik adierazgarrienak. Nolanahi ere,
|
gure
hizkuntzen arteko ukipen egoera honetan zenbatzen diren hiztun bakarrak euskaldunak izanik, biztanleria binakatu egiten da, hots, bi hiztun multzotan banatu. Gure kasuan hirugarren multzoa izanagatik, ia euskaldunak, horrek hizkuntzen arteko mugimendua baino ez du adierazten.
|
|
|
Nolanahi ere, gure hizkuntzen arteko ukipen egoera honetan zenbatzen diren hiztun bakarrak euskaldunak izanik, biztanleria binakatu egiten da, hots, bi hiztun multzotan banatu.
|
Gure
kasuan hirugarren multzoa izanagatik, ia euskaldunak, horrek hizkuntzen arteko mugimendua baino ez du adierazten. Hiztun multzo horiek nolakoak diren jakin ezkero, berreskurapenaren norabideaz gehiago ezagut dezakegulakoan aldagai esanguratsu bat hautatu dugu:
|
|
|
Dena den gertaera hori, III. Taulan beha daitekeena, puztuta dago ia euskaldunak, beti gazteak, erdaldungotik atereak izanik, azken hiztun talde horri batezbesteko adina nabarmenki igo arazten diotelako. Aipatutako hau aztertzen dugun prozesuaren beste ezaugarri bat baino ez bada ere,
|
gure
ustez oso kontutan hartu beharrekoa da. Hala ere lan honetarako adinari lotutako beste alderdi batzuk gehiago interesatzen zaizkigu.
|
|
|
Kasu honetan, ordenatuetako zenbakiak ehunekotan eman ditugu. Horrela adin talde bakoitzari dagokion are gehiago, egoera okertzen denean
|
gure
errua dela esaten digute eta" etxeko ohizko hizkuntzaren (euskara) erabilera tasa beha daiteke. Honek ez du adierazten hiztun jakin batek zenbatetan egiten duen euskaraz, baizik eta adin taldekoen artean ehuneko zenbatek aitortzen duen euskaraz egiten duela.
|
|
|
Batetik bereiz dezagun edozein biztanleriari, euskaldungoari ere, dagokion berezko hazkuntza. Bestetik X1,
|
gure
kasuan 1981eko 2 urte bitarteko euskaldunak, bi multzotan bana genitzake, 1986 urtean 7 urte bitartekoak ziratekeenak eta gainontzekoak, 1986an 16 urte bitartekoak ziratekeenak alegia. Horretarako adin taldeen proportzio banaketa zein nolakoa den ikusirik honela egin genezake:
|
|
|
2 Derrigorrezko hezkuntzako hiztunen arteko hazkuntza, erabiltzen ditugun adin tarteak 2 eta 15 urte bitarteanb erezkoa ez den hazkuntzari dagokio.
|
Gure
ustez egungo Hezkuntz Sistemari egotz dakioke.
|
|
|
3 Gazteen arteko hazkuntza, 16 urte bitartekoen artean estimaturiko hazkuntza. Hau,
|
gure
ustez, neurririk handienean hezkuntzari zor dakioke.
|
|
|
5 Galdutako heldu euskaldunak,
|
gure
kasuan hazkunde negatiboa lehen esandako adin tarte bertan.
|
|
|
Ez da zehatza esatea lehen baino hainbeste hiztun gehiago dagoenik. Hiztunak, euskaldunak zehazki, jatorrizkoak (berezko hazkuntza), eskolak ekarrita, bere kasa edo euskaltegietan euskaldunduak,... izan daitezke baina euskaldunak, gainontzeko edozein hiztun bezala, hil daitezke (berezko galera), Euskal Herritik aldegin edo, eta
|
gure
egoeran eta hori bakarrik euskaldunei gerta dakieke, euskara ahaztu eta euskaldun izateari utzi. Ondorioz berreuskalduntzea bi norabidetako prozesua da.
|
|
|
Horiek gabe prozesuaren norabidea bestelakoa izan zitezkeen. Ezarritako hizkuntz askatasuna deituriko honetan euskaltzaleok beti erne ibiltzera kondenatuta gaude, are gehiago, egoera okertzen denean
|
gure
errua dela esaten digute eta.
|
|
|
Hori da,
|
gure
aburuz, Kataluniako ereduarekiko funtsezko ezberdintasuna; han, indarrean dagoen diseinua dela eta katalaneraren berreskurapena prozesu jarraikorra da ezinbestean; biziagoa edo motelagoa izan daiteke baina antolatutako hezkuntza diseinuak ez du atzera jotzeko aukerarik uzten, katalanizazioa ezinbestekoa da.
|
|
|
|
Gure
aztergaiari berriro helduz, hizkuntza gutxiagotuaren berreskurapenerako, lehenik eta behin berritze demo grafikoaren berezko indarrak euskararen alde jarri behar dira. Neurri batean hori bideratuta dago, gazteengan baitago euskaldun kopururik zabalena eta, aldi berean, proportziorik handiena.
|
|
|
Dena den
|
gure
ikuspegia gehiago zehaztu nahian Euskal Herriko hizkuntz egoerari lotuta hitz gako bi proposatuko genituzke: aniztasuna eta aldakortasuna.
|
|
|
Nazioartekotasunak ikuspegi anitza sustatzen du, bai ikasle bai irakaslearentzat; ikuspegi oso ezberdinak konparatzeko aukera ematen du. Euskal Herrikoa den eta bertan bizi den irakasleari,
|
guretzat
normala dena auzitan ipini beharrak hausnartzeko eta norberaren argumentazioa hobetzeko aukera ematen dio.
|
|
2007
|
|
|
Batetik, gauden datetan gaudelako (KORRIKA 15 gain gainean dugu eta hori geure jarduera osoa baldintzatzen duen gaia da), eta bestetik, idazle kaskarra naizen neurrian, zail egiten zaidalako holakoetan sartzea. Gero, hobeto pentsatuz eta gaiaren garrantzia ikusita, erabaki nuen merezi zuela
|
gure aldetik
esfortzu berezi bat egitea, hori merezi duelako HEA gaitzat hartzen duen monografiko batek, BAT aldizkariak duen prestigioa izanda. Hori dela eta, sartu naiz kontu honetan.
|
|
|
Has gaitezen, bada, gaiaren haritik tiratzen.
|
Gure
ustez, Helduen Euskalduntze Alfabetatzeak badu, dudarik gabe, karakter estrategikoa. Horixe da, beraz, abiapuntua.
|
|
|
ez haur hizkuntza, ez eskolakoa, ez etxerako lanetan baino erabiltzen ez dena, baizik eta hizkuntza oso bat, geure artean normaltasunez erabiltzen duguna, familiatik hasten dena (seme alaba eta guraso) eta edozein esparru, une eta gaitan erabil daitekeena. Hortxe kokatzen dugu
|
guk
, beraz, arloaren estrategikotasuna, eta hortik abiatzen gara lan horri benetan heldu behar diogula esateko. Honekin ez dugu inondik inora esan nahi bestelako arlo batzuk ez direla garrantzitsuak edo eta estrategikoak.
|
|
|
Beste alde batetik, eta hortik aparte, sakabanaketa historiko bat ere badago HEAren sektorean, mundu honetan urte luzetan ibili garenok ondo ezagutzen duguna, eta urte gutxiagotan ibili direnek ere argi ikus dezaketena, oraindik ere aztarnak edo oihartzunak entzun egiten direlako
|
gure
euskaltegietan.
|
|
|
Bestalde, instituzioekin EAEn izandako liskarrak, Nafarroan eta Iparraldean daudenak... beste arazo larri bat dira
|
gure
ohiko jardunerako.
|
|
|
Sektore moduan, inoiz baino batuago gaudela begi bistakoa da; sakabanaketa historiko horien gainditze bidean jarri gara, eta ahalegin handiak egiten ari gara sektoretik estrategia bateratuak planteatzeko eta
|
gure
lanean eraginkorragoak izateko.
|
|
|
Eta horrek egunerokotasunean ere emaitzak ekartzen ditu. Jakin badakigu
|
guk
nahi baino gehiagotan datorrela ikaslea tituluaren behar soilagatik, ez euskara benetan ikasteko eta erabili ahal izateko, baina, zorionez, gaurko irakasteko modu honek, titulua ateratzeko baino ez bada ere, ikasleak komunikatu behar horretan jartzen du indarra. Ikasiko badu, euskaraz du.
|
|
|
Azken indar-gune bat, eremuaren zabaltasuna da;
|
guk
Euskal Herri osoa dugu euskalduntzeko. Bezero potentziala eta mundua hor daukagu, eta hori indar-gune garrantzitsua da.
|
|
|
Eta batez ere, eta ez HEArekin lotuta bakarrik, baina bai oso lotuta, hor dago erabilera planak bultzatzearen erronka. Euskaltegietan egiten dugun hori kaleratzea eta kalean egotea lortu behar dugu, horrek
|
gure
ikasleei indarra emango baitie euskaraz mintzatzeko. Horrek normalkuntzan beste pauso bat ekarriko du; gure ikasleek kalean euskaraz hitz egiten duten neurrian, euskalduntzeari, bere osotasunean lagunduko diogulako.
|
|
|
Euskaltegietan egiten dugun hori kaleratzea eta kalean egotea lortu behar dugu, horrek gure ikasleei indarra emango baitie euskaraz mintzatzeko. Horrek normalkuntzan beste pauso bat ekarriko du;
|
gure
ikasleek kalean euskaraz hitz egiten duten neurrian, euskalduntzeari, bere osotasunean lagunduko diogulako. Gure ikasle gehienek eremu erdaldunetan duten arazo handiena, baita euskaldun izatea lortzen dutenean ere, erabilerarako joerarik ez edukitzea da, eta beraz, urte gutxiren buruan ikasitakoa galtzea.
|
|
|
Horrek normalkuntzan beste pauso bat ekarriko du; gure ikasleek kalean euskaraz hitz egiten duten neurrian, euskalduntzeari, bere osotasunean lagunduko diogulako.
|
Gure
ikasle gehienek eremu erdaldunetan duten arazo handiena, baita euskaldun izatea lortzen dutenean ere, erabilerarako joerarik ez edukitzea da, eta beraz, urte gutxiren buruan ikasitakoa galtzea. Erabilera ez da bultzatu behar kalean euskara entzutea politagoa delako bakarrik.
|
|
|
Sarri askotan gertatzen zaigu langintza honetan ari garenoi edozein lekura joan eta zenbat langile garen, zenbat ikasle ditugun, zenbat eta nolako egoitzetan ari garen eta horrelako hamaika galdera erantzun behar izatea: izan ere,
|
gure
ikasguneetatik milaka eta milaka ikasle pasatu badira ere, ezjakintasun handia dago gure jardueraren inguruan. Goazen bada, une honetako argazkia erakustera:
|
|
|
Sarri askotan gertatzen zaigu langintza honetan ari garenoi edozein lekura joan eta zenbat langile garen, zenbat ikasle ditugun, zenbat eta nolako egoitzetan ari garen eta horrelako hamaika galdera erantzun behar izatea: izan ere, gure ikasguneetatik milaka eta milaka ikasle pasatu badira ere, ezjakintasun handia dago
|
gure
jardueraren inguruan. Goazen bada, une honetako argazkia erakustera:
|
|
|
|
Gure
eginkizun nagusia helduen euskalduntze eta alfabetatzea da. Orotara, 64 euskaltegi homologatu ari gara lanean EAEn, baina gure eragin esparrua ehunka herri eta auzotara heltzen da.
|
|
|
Gure eginkizun nagusia helduen euskalduntze eta alfabetatzea da. Orotara, 64 euskaltegi homologatu ari gara lanean EAEn, baina
|
gure
eragin esparrua ehunka herri eta auzotara heltzen da. 1.000tik gora irakaslek osatzen dugu Helduen Euskalduntze eta Alfabetatzearen Sektorea, guztiak HABEk homologatuak.
|
|
|
|
Gure
euskaltegietara 30.000 ikasle inguru hurbildu dira ikasturtean. Ikasle horiek ordaintzen dituzten matrikulak gure diru iturri nagusietako bat dira, Eusko Jaurlaritzatik jasotzen ditugun dirulaguntzekin batera.
|
|
|
Gure euskaltegietara 30.000 ikasle inguru hurbildu dira ikasturtean. Ikasle horiek ordaintzen dituzten matrikulak
|
gure
diru iturri nagusietako bat dira, Eusko Jaurlaritzatik jasotzen ditugun dirulaguntzekin batera. Orotara, urtean 31.000.000 € gutxi gorabehera.
|
|
|
Helduen euskalduntze eta alfabetatzea, euskaltegion eginkizun nagusia izateaz gain,
|
gure
hizkuntz ofizialaren normalizazio prozesuan euskaltegiok gizarteari eskaintzen diogun zerbitzua da. Eusko Jaurlaritzaren" Euskara Biziberritzeko Plan Nagusiak", hezkuntza sistemarekin batera, helduen euskalduntze eta alfabetatzea baliatzen du euskararen geroratzea bermatzearren.
|
|
|
Hortaz, orain arte azaldutako testuinguru horretan ulertu behar da
|
gure
lana: euskararen normalizazio prozesuan gizarteari eskaintzen diogun zerbitzu bezala.
|
|
|
Era berean,
|
gure
jarduna araututa dago. Lehenik eta behin, Kultura Sailaren Dekretuak euskaltegi homologatuok bete behar ditugun baldintzak zehazten ditu:
|
|
|
Bertan zehaztu ditugu
|
gure
irizpide metodologikoak, gure programazioak, ebaluaziorako irizpideak eta abar. Aurrekoez gain, 2005eko uztailaren 27ko ebazpenak ikastaro eta modulu homologatuak arautzen ditu.
|
|
|
Bertan zehaztu ditugu gure irizpide metodologikoak,
|
gure
programazioak, ebaluaziorako irizpideak eta abar. Aurrekoez gain, 2005eko uztailaren 27ko ebazpenak ikastaro eta modulu homologatuak arautzen ditu.
|
|
|
|
Gure
eginkizun nagusia helduen euskalduntze eta alfabetatzea da. Orotara, 64 euskaltegi homologatu ari gara lanean EAEn, baina gure eragin esparrua ehunka herri eta auzotara heltzen da.
|
|
|
Gure eginkizun nagusia helduen euskalduntze eta alfabetatzea da. Orotara, 64 euskaltegi homologatu ari gara lanean EAEn, baina
|
gure
eragin esparrua ehunka herri eta auzotara heltzen da. 1.000tik gora irakaslek osatzen dugu Helduen Euskalduntze eta Alfabetatzearen Sektorea, guztiak HABEk homologatuak.
|
|
|
Baina baikortasunak ez gaitu itsutu behar, aurrera begira jarri behar gara, orain arte ondo egindakoetatik ikasi eta hobetu behar direnak hobekuntza bidean jarriz. Goazen, bada, etorkizunari begira
|
gure
erronkak zeintzuk diren aipatzera.
|
|
|
Eginkizun hau ez dagokigu bakarrik euskaltegioi, baina
|
gure
arlo honetan, ezin diogu muzin egin gure erantzukizunari. Guregana hurbiltzen den ikasleari ezagutzaren eta erabileraren artean dagoen jauzian laguntza eman behar diogu gure esku dagoen guztia eginez.
|
|
|
Eginkizun hau ez dagokigu bakarrik euskaltegioi, baina gure arlo honetan, ezin diogu muzin egin
|
gure
erantzukizunari. Guregana hurbiltzen den ikasleari ezagutzaren eta erabileraren artean dagoen jauzian laguntza eman behar diogu gure esku dagoen guztia eginez.
|
|
|
Eginkizun hau ez dagokigu bakarrik euskaltegioi, baina gure arlo honetan, ezin diogu muzin egin gure erantzukizunari.
|
Guregana
hurbiltzen den ikasleari ezagutzaren eta erabileraren artean dagoen jauzian laguntza eman behar diogu gure esku dagoen guztia eginez. Gabezia horretaz konturatuta abian jarri ziren aspaldian Berbalagun edo Mintzalagun izenekin ezagunak diren egitasmoak.
|
|
|
Eginkizun hau ez dagokigu bakarrik euskaltegioi, baina gure arlo honetan, ezin diogu muzin egin gure erantzukizunari. Guregana hurbiltzen den ikasleari ezagutzaren eta erabileraren artean dagoen jauzian laguntza eman behar diogu
|
gure esku
dagoen guztia eginez. Gabezia horretaz konturatuta abian jarri ziren aspaldian Berbalagun edo Mintzalagun izenekin ezagunak diren egitasmoak.
|
|
|
Epe ertain eta luzera begira planifikatzen ikasi behar dugu. Baina, hau guztia ez dago
|
gure esku
bakarrik. Izan ere, administrazioek Euskararen Normalizazioan zer asmo duten jakitea ezinbesteko da.
|
|
|
Hau da azken urteotako gertakarik bortitzena.
|
Gure
histori gertuaren azalpenik ikusgarriena".
|
|
|
Alde batetik, Nafarroako Gobernuak ematen dizkigun dirulaguntza eskasek baliabideak optimizatzera behartu gaitu ezinbestean. 1989an
|
guretzat
izendatutako diru partidak ez du goranzko aldaketarik izan. Hain zuzen ere 2004 eta 2005 ikasturteetan sekulako dirulaguntza murrizketa izan genuen.
|
|
|
Oraindik aje asko ditugu eta zenbait lekutan irakasleak topatzeko zailtasun handiak. Esaterako, Erribera edo Zangozaldeko kasuan, nahi adina ikasle hartzeko ezintasuna dugu eta horrek eskaintza garatzeko zailtasun handiak suposatzen dizkigu; bestalde,
|
gure
euskaltegien lan filosofiari helduta bertako irakasleak topatzea hobetsi izan dugu beti, irakasle itineranteak bidali beharrean. Irakaslearen integrazioak berezko lekuan emaitza oparoagoak eskaintzen ahal dizkie ikasleei, euskararen erabileran aurrerapausoak emateko orduan bermea baita irakaslearen gertutasuna.
|
|
|
Alde batetik, Nafarroako Gobernuak ematen dizkigun dirulaguntza eskasek baliabideak optimizatzera behartu gaitu ezinbestean. 1989an
|
guretzat
izendatutako diru partidak ez du goranzko aldaketarik izan. Hain zuzen ere 2004 eta 2005 ikasturteetan sekulako dirulaguntza murrizketa izan genuen.
|
|
|
bai Oinarriak en zein Kontseiluaren Vascuencearen legearen inguruko tentsionamenduaren eta beronen betiereko aldaketa eskatzera behartuak gaude.
|
Gure
lana helduei euskara irakastea da gehienean. Baina egun ditugun baldintza kaskarretan bistan da Nafarroan hausnarketa bateratu batetik abiatuta neurriak hartu beharrean garela eta euskalgintzaren indar bateratuak baino ezin ekarriko duela aldaketa hori.
|
|
|
Zentzu honetan, egun jasotzen dugun dirulaguntza itxuragabeak, askotan salatu izan dugun moduan galbidea baino ez digu ekartzen. Agenda politikoan
|
gure
lekua topatu behar dugu, modu honetan euskalgintzak Nafarroan duen lan orokor horren baitan geure eskakizunak txertatu eta arloa gorpuztu behar dugu nafar jendartearen aurrean. Zentzu berean ulertu behar dugu ikasleak euskaltegietara erraztasunez hurbiltzeko beharrezkoak diren fondoak garatzea beka sistemetarako.
|
|
|
Goian aipatu moduan herritik sortu ginelako sentitzen dugu herritar geure burua. Geure euskaltegiak dauden kokalekuan txertatzen da AEKkidea eta
|
gure
ustez gure berezko izaeraren oinarri izateaz gain geure egin behar garrantzizkoenetakoa da hori. Nafarroako euskaltegiak herri eta auzoetan txertatuak daude eta hala izaten jarraitzea da gure borondatea.
|
|
|
Goian aipatu moduan herritik sortu ginelako sentitzen dugu herritar geure burua. Geure euskaltegiak dauden kokalekuan txertatzen da AEKkidea eta gure ustez
|
gure
berezko izaeraren oinarri izateaz gain geure egin behar garrantzizkoenetakoa da hori. Nafarroako euskaltegiak herri eta auzoetan txertatuak daude eta hala izaten jarraitzea da gure borondatea.
|
|
|
Geure euskaltegiak dauden kokalekuan txertatzen da AEKkidea eta gure ustez gure berezko izaeraren oinarri izateaz gain geure egin behar garrantzizkoenetakoa da hori. Nafarroako euskaltegiak herri eta auzoetan txertatuak daude eta hala izaten jarraitzea da
|
gure
borondatea.
|
|
|
Oro har,
|
gure
betiko oinarriei jarraiki, ikasleak egon izan diren lekuan eman izan ditugu eskolak. Lehentasunez, oso garrantzitsua izan baita eta izaten jarraitzen baitu ikasleak non AEK bertan izatea.
|
|
|
Goian aipatu moduan herritik sortu ginelako sentitzen dugu herritar geure burua. Geure euskaltegiak dauden kokalekuan txertatzen da AEK kidea eta
|
gure
ustez gure berezko izaeraren oinarri izateaz gain geure egin behar garrantzizkoenetakoa da hori. Nafarroako euskaltegiak herri eta auzoetan txertatuak daude eta hala izaten jarraitzea da gure borondatea.
|
|
|
Goian aipatu moduan herritik sortu ginelako sentitzen dugu herritar geure burua. Geure euskaltegiak dauden kokalekuan txertatzen da AEK kidea eta gure ustez
|
gure
berezko izaeraren oinarri izateaz gain geure egin behar garrantzizkoenetakoa da hori. Nafarroako euskaltegiak herri eta auzoetan txertatuak daude eta hala izaten jarraitzea da gure borondatea.
|
|
|
Geure euskaltegiak dauden kokalekuan txertatzen da AEK kidea eta gure ustez gure berezko izaeraren oinarri izateaz gain geure egin behar garrantzizkoenetakoa da hori. Nafarroako euskaltegiak herri eta auzoetan txertatuak daude eta hala izaten jarraitzea da
|
gure
borondatea.
|
|
|
Haurrak euskalduntzea aski da. Eta
|
guk
, haurrak euskaraz eskolatzen ditugu. Euskara hizkuntza zaila da oso, ez da hori ikasiko duenik. Uste zabaldu hauez gain, egia da, zailtasun handiak, oztopoak, badituela ikasi nahi duenak.
|
|
|
Erabilera guneak sortu, emaitzak aztertu eta baloratu, bitarteko ekonomikak erdietsi... Hori guztia ezin euskaltegiek bakarrik egin, beraz, instituzioek eta jendarteak badugu zer egin elkarrekin euskalduntzea baldin bada
|
gure
helburua.❚
|
|
|
Gaur egun ikerketa lerrotzat har genezakeen azterlan bilduma gero eta naroagoa ari da osatzen
|
gurean
: motibazio eta jarrerei buruz ari gara.
|
|
|
• Aurrekoaren haritik, motibazioaren alorreko aldagaiaren eta lorpen emaitzen arteko erlazioa bistaratu denean, motibazioaren intentsitatea eta motibazioaren noranzko integratiboa dira lorpen emaitzekin lotura erakutsi duten aldagaiak. Lotura falta edota espero genezakeena baino ahulago izatea bat dator
|
gurearekin
antzik handiena duen beste testuinguru batean berriki egindako azterlan baten datuekin. Pritchard ek eta Newcombe k (2001) galesa ikasten ari ziren helduen motibazioa aztertu zuten eta beren ondorioa izan zen noranzko integratiboa noranzko instrumentalari nagusitzen zaiola, eta, ez zegoela loturarik bi noranzko horien eta emaitzen artean (Perales, 2004:
|
|
|
Gaur egun ikerketalerrotzat har genezakeen azterlan bilduma gero eta naroagoa ari da osatzen
|
gurean
: motibazio eta jarrerei buruz ari gara.
|
|
|
Zer esanik ez hurbilbide komunikatiboei edota atazatan oinarritutako irakaskuntzari bagagozkie.
|
Gure
alorrean ez dira gutxi behin eta berriro ohartarazten dutenak arriskutsua dela beste inguruneetan erabilitako moldeak gurean besterik gabe itsu itsuan baliatzea.
|
|
|
Zer esanik ez hurbilbide komunikatiboei edota atazatan oinarritutako irakaskuntzari bagagozkie. Gure alorrean ez dira gutxi behin eta berriro ohartarazten dutenak arriskutsua dela beste inguruneetan erabilitako moldeak
|
gurean
besterik gabe itsu itsuan baliatzea.
|
|
|
Ikasleek duten motibazioa aztertu dugu, euskaltegietara bultzatzen dituzten arrazoiak ezagutzearren.
|
Gure
susmoa, neurri handi batean tituluren bat behar dutelako etortzen direla zen, eta neurri handian bete betean asmatu dugu. Bide batez eskerrik beroenak eman nahi dizkiegu HIZNET ikastarorako ikerketa egiten lagundu diguten AEK ko Foruko Barnetegiko eta Gernikako euskaltegiko, Basauriko Udal Euskaltegiko, Bilbo Zaharra euskaltegiko, Ulibarri Euskaltegiko eta Zornotzako Barnetegiko lagunei.
|