|
2001
|
|
|
pro domo esandakoetan, euskararen inguruan sortutako topikoen gainean, alegia? oso zorrotza zen Mitxelena, agian
|
gurea
bezalako hizkuntza batek ezin duelako egin inguruko hizkuntzek aise eraman eta irents dezaketen hanka sartzerik. Garbi zeukan lan bat euskaraz egin izanak ez zuela ondorioa zuritzen, asmorik ederrenak, euskararenganako maitasunak?
|
|
2004
|
|
|
Baina Joshua Fishman, aurtengo Linguapax sarietako bat eskuratzean, ezkor eta etsita agertu zitzaigun" mundua gero eta okerrago dago, eta Europan berean, Europaren Batasunaren aldetik, hizkuntza aniztasuna galtzeko arazoaren aintzatespen errealik ere ez dago" esatean. Eta hori adituta, ezin ukatu, katalanek zail badute,
|
gu
bezalako hizkuntza komunitate txikiok Europan gutxienezko hizkuntza eskubideak izatea zail baino zailago izanen dugula.
|
|
|
Eta biziraupena lortu duten herriak burujabetzara jo duten herriak izan dira. Eta horrek, gainera,
|
gurea
bezalako hizkuntza gutxiagotu baten egoeran, ez du esan nahi biziraupena ziur lortuko dugunik ere!", esan zuen, Irlandako prozesua ekarriz gogora. " Herri honek soilik aurrera egin ahal izango du eta euskarak aurrera egin ahal izango du estatu bateko planteamendua egiten baldin badu" erabaki zuen.
|
|
|
Dena dela, eztabaidaren sua piztu ez ezik, berritu ere maiz asko berrituko zaigu zer nagusi horiek begiz jotzeko orduan: hots, zeintzuk dira zer adierazle nagusi horiek
|
gurea
bezalako hizkuntza baten osasuna edo gaixotasuna neurtzeko?
|
|
|
Esandakoa: abertzaletasunaren ideologiak633 sustatzen duen herri nortasunaren zirrikitu bila ibili beste aukerarik ez du izaten
|
gurea
bezalako hizkuntza oinperatuak. Uztarripean dabilenak, euskararen gurdiari tiraka jardun nahi badu, euskal izatearen kontzientziari atxiki behar:
|
|
2005
|
|
|
Txikia ez ezik txikitua izan den
|
gurea
bezalako hizkuntza bat hazteak berez dakar kalitatearen galera. Hortik aurrerakoa, berriz, gure esku dago dena.
|
|
2008
|
|
|
Hurrengo artikuluak Identitate Etnolinguistikoaren() teoriaren garrantzia azpimarratu nahi du, EAEko ikasle unibertsitarioekin eginiko azterketa enpiriko baten bitartez. Artikuluak erakutsi nahi du,
|
gurea
bezalako hizkuntza —eta
|
|
|
3) Ikuspegi metodologiko zehatzenetik zalantza bakarra da ea aplikagarria den modu automatiko batean
|
gurea
bezalako hizkuntza gutxiagotu baterako hizkuntza normalizatu baten audientziak aztertzeko erabiltzen den markoa.❚
|
|
2009
|
|
|
|
Gurea
bezalako hizkuntza txikien etorkizuna hemen bakarrik ez, kanpoan ere jokatzen dela.
|
|
|
Orain artean bazterrotan nagusi izan den elebitasun sozialak
|
gurea
bezalako hizkuntza gutxituei erreka joarazten diela ere esan zuen Partalek, eta eztabaidagarriagoa izan daitekeen ideia bota zuen hurrena: Internetek beste hizkuntza guztien artean lehiatzera garamatza eta lehia horretan aukera handiagoak omen ditugu (ideia eztabaidagarria dela diot, jokaleku horretan aukerak ugaritzen direla egia izan arren, mehatxuak ere proportzio berean hazten direlako; hortxe frogatu behar, beraz, abilezia:
|
|
|
balantza aukeren aldera erorarazten). Hortik aldarrikatzen du komunikatzaile katalanak
|
gurea
bezalako hizkuntza txikien etorkizuna hemen bakarrik ez, kanpoan ere jokatzen dela.
|
|
|
Halere, urrun gaude hizkuntz egoera sano eta segurtatu bat izatetik, eta munduaren lasterrak mintzairak berak ere harrapatzen ditu, mila moldetan. Are urrunago, haizu banaiz erratera, gauzak Frantziako partetik ikusiz, non legeetan beretan molderik nabarmenean ukatuak baitira egun ere
|
gurea
bezalako hizkuntzei dagozkien oinarrizko eskubideak, eta hizkuntzaren galerak aitzina segitzen baitu. Nire iduriko, Euskaltzaindiak luzaz oraino segitu du, bere izaeragatik berak bakarrik egin ditzakeen, edo euskararen lurraldearen aniztasun juridikoagatik hari bereziki dagozkion zerbitzuen egiten, haiei lehentasuna emanez.
|
|
2010
|
|
|
Herritarren arteko berdintasuna eta aniztasunaren ondarea aldarrikatzen duen Europak ezin du beste albo batera begiratu kide diren hainbat Estatuk hizkuntzagutxiagotuetako kolektiboekin agertzen duten jarrera erasokorretan. esan genuke azken taldean aurkitzen direla estatu gehienak, 22 hain zuzen ere. eTa orduan, zer? hori da, beraz, europako hizkuntza aniztasunaren egungo argazkia, bai eta argazki horri buelta emateko nazioartean eskaintzen diren tresnak ere. ez dugu zalantzarik argazkiak badituela kezkatzeko elementuak.
|
gurea
bezalako hizkuntzen normalizazioa ez du europak ahalbidetuko, hori argi izan behar dugula iruditzen zaigu. dena den, europak lagun dezake bide horretan. herritarren arteko berdintasuna eta aniztasunaren ondarea aldarrikatzen duen europak ezin du beste albo batera begiratu kide diren hainbat estatuk hizkuntza gutxiagotuetako kolektiboekin agertzen duten jarrera erasokorretan. ez dago onartzerik eu... bretainia, Frisia, okzitania, euskal herria, gales, herrialde katalanak, Sardinia... are gehiago, herrien arteko elkarlana inoiz baino gehiago sustatu da azken urteotan. horrek erakusten digu hizkuntza gutxiagotuen berreskurapenaren aldeko masa sozial aktiboa gero eta handiagoa dela, eta beraz itxaropenez ikusten dugu etorkizuna. hona ekarri nahiko nuke berriki Fernand de Varennes irakasle eta adituak lorienten (bretainian) Partnership for Diversity delako foroan egindako hausnarketa:
|
|
|
Telefonia mobilak, mailak eta Internet ek sekulako iraultza eragin dute mende laurden honetan. Aho biko ezpata dira lotura bide berriok
|
gurea
bezalako hizkuntzentzat.
|
|
|
erdarak L esferan egin duen irrupzio hori euskarak H esferan egindakoa baino sendoagoa izan dela. Eta ez dezagun ahaztu, L esferako mintzajardun arrunt egunerokoa dela, hamarretik bederatzietan, hizkuntzen belaunez belauneko transmisioa (eta, beraz,
|
gurea
bezalako hizkuntza ahul txikien biziraupena) segurtatzen duena.
|
|
2011
|
|
|
Mikel Zalbide – Diglosiaren purgatorioaz. Teoriatik tiraka baten galera. hanka sartze handia da, definiziozko ezaugarri amankomun hori hain erro errotik itzulipurdikatzea160 galera iturri ez baina justu alderantzizkoa gerta liteke diglosia,
|
gurea
bezalako hizkuntza egoeretan bereziki: bizirik irauteko bidea, ez ezinbesteko heriobidea.
|
|
|
Halere, orokorki, bat heldu naiz Zalbiderekin:
|
gurea
bezalako hizkuntza ttipion erronka belaunaldi berrietako ahal den kiderik gehienak bertako hizkuntzaz sozializatzeko bide aukerak sendotzea da. Zailtasunak hor daude.
|
|
|
|
Gurea
bezalako hizkuntza txiki baten belaunez belauneko jarraipenerako erabilera esparru edo jardun gune guztiak ez dira garrantzi berekoak. Batzuetan hizkuntza txikiaren erabilera gizarte araua bilakatzea funtsezkoa da.
|
|
|
X. uste dut koldo Izagirrek aipatzen zuela lehengo egun batean.
|
gurea
bezalako hizkuntza egoeratan boteretik beti aipatzen da hizkuntza ez dela identitatearen oinarria. hau da, izan zaitezke vascoa euskaraz jakin gabe, baina espainola ezin da izan espainola jakin gabe, ezta italiarra italiera jakin gabe edo portuges portugesa jakin gabe, baina vascoa bai, baita aldaera desberdinetan ere: vascoa eta basque, jakina.
|
|
|
Material elebiduna, literaturan nahikoa sarri ikus daiteke, bereziki
|
gurea
bezalako hizkuntza gutxituetan. gure eskolek ez dute ohitura handirik. Are gehiago, kontrako prebentzioa ere izan dugu.
|
|
|
Material elebiduna, literaturan nahikoa sarri ikus daiteke, bereziki
|
gurea
bezalako hizkuntza gutxituetan. Gure eskolek ez dute ohitura handirik.
|
|
|
Lege geriza gabe. Urtebete joan zaigu eta Frantziako agintariek ez dute benetako aurrerapausorik eman gureari eta
|
gurea
bezalako hizkuntzei dagokien aitortza esleitzeko. Sirena kantuak entzun genituen urtearen hasieran, eta lege baten zirriborroa ere izan genuen eskuartean.
|
|
2012
|
|
|
Ipar Euskal Herriari dagokionez, kanpainan argi geratu da euskararen ofizialtasuna ez dela kokatzen Frantziako Legebiltzarrean aulkia nahi luketen hautagaien lehentasunetan. Alta, Amalur koalizioak, EAJk, EH Baik eta NPAk besterik ez zuten jaso ofizialtasunaren aldarria,
|
gurea
bezalako hizkuntza baten normalizazio prozesuan nahitaezko urratsa. Finean, lege geriza egokirik gabe ez dugu lortuko euskaraz bizitzeko nahia bermatzea.
|
|
|
Halere, beste alderdi batzuetatik ere keinuren bat egin zaie
|
gurea
bezalako hizkuntzei, eta hor kokatu behar dugu, besteak beste, François Hollandek kanpainan zehar agindutakoa, hain zuzen ere, Erregio edo Gutxiengoen Hizkuntzen Europako Ituna berresteko engaiamendua.
|
|
2013
|
|
|
Militante horien hizketaldiak grabatu eta dialektologo batek inolako zalantzarik gabe eman zigun bakoitzaren jaioterriaren izena eta kasu askotan baita auzoarena ere.
|
Gurea
bezalako hizkuntza txikietan etxe batetik bestera aldatzen da nonbait azentua, hasi zen, nik, isilik, armagnacaren lurrina usaintzen nuen bitartean. Lurrina sudur zuloetatik zuzenean garunera igotzen zitzaidala iruditu zitzaidan, odoletik pasatu gabe.
|
|
|
3 Esan beharrik ez dago euskararen hedabide esparruak garrantzia duela
|
gurea
bezalako hizkuntza komunitate minorizatuarentzat. Elkarren artean sortu beharreko sinergiak eta multimediaren aldaketak gorabehera, esparru honetako alor bakoitza (telebista, irratia, prentsa idatzia, Internet sarea...) nola egituratu pentsatu behar dugu, erakunde publikoen eta euskararen hauspo moduan sortutako EGEen artean (EGEak:
|
|
2015
|
|
|
Handiustea litzateke asegaiztasun hori intelektual jendearen patu esklusiboa dela pentsatzea eta ez gizaki guztiona. Alabaina, bere izatearekin eta inguruarekin pozik eta kontent bizi denak ez du inoiz sentituko beste errealitate bat sortzeko premiarik, eta, bestalde, munduan arrotz izatearen sentipena indar bereziz bizi du
|
gurea
bezalako hizkuntza batean idazten duenak; hain zuzen ere, orduantxe erabaki nuen nik euskarari loturik biziko nintzela, eta euskaraz idazten hasiko nintzela. Harrezkero hainbat harreman, kontu eta komeria gertatu dira, baina hori dena beste historia bat da, nire nerabezarotik kanpo geratzen dena.
|
|
|
Neuk ere, egia esan, ikusten dut zatiketaren arriskua
|
gurea
bezalako hizkuntzetan, eta halaxe erakutsi nuen Euskararen sendabelarrak saioan (104 or). Herri katalanen adibidea ekarri nuen gogora:
|
|
2016
|
|
|
Beraiek printzipioz. Espainiara? etorri bide dira, asko jada espainolaren jabe, edo hurbileko?, batez ere Hego Amerikatikoak, eta espainolaren jabe ez direnak berriz, batez ere, edo lehenik behintzat, espainolaz jabetu nahirik, eta ez (ez hainbeste behintzat)
|
gurea
bezalako hizkuntza txiki batez.
|
|
|
|
Gurea
bezalako hizkuntzek sortzen dutena erabili, berrerabili eta hobetzeko aukera bakarrenetakoa da baliabideak izateko garaian. Horretarako sortzen dena ahalik eta libreena eta atzigarriena egin behar da.
|
|
2018
|
|
|
Are eta gutxiago
|
gurea
bezalako hizkuntza gutxitu baten kasuan, zeinak ia dena duen kontra, eta, besteak beste, aurre egin behar dion hizkuntzen ohiko transmisio bideetatik kanpo familia, norberaren hurbileko komunitatea... hiztun berriak sortzeko erronkari, baita euskararen tokian tokiko formak etenda dauden guneetan ere. Laburbilduz, euskara egun etorkizunera proiektatzeko gutxieneko baldintzetan bada, euskara batuagatik da.
|
|
2019
|
|
|
zertarako kanadako estandarrak euskal herrian? aplikagarriak al dira horrelako estandarrak
|
gurea
bezalako hizkuntza eremu batean, galdera hauei erantzuteko, lehenik eta behin gomendagarria litzateke azpimarratzea estandar hauek ez direla osakidetzaren edo osasunbidean sor daitezkeen euskara planen aurkariak. alderantziz, edozein euskara planaren osagarriak izan daitezke. osakidetzaren II. euskara planaren tarteko ebaluazioa egin da jadanik, eta 2019an amaituko da.
|
|
|
Baina beharbada garrantzitsuena zera litzateke: ...direlarik. horri aurre egiteko, nazioartean onarturiko estandarrak baliagarriak izan daitezke, nola eaen hala Nafarroan behintzat. osakidetzak bezala, osasunbideak edo erakunde pribatuek (mutualiak adibidez) estandar horiek eros ditzakete, edo sortze prozesuan parte hartu, eta era progresiboan txertatu, hizkuntza eremuaren edo zerbitzu unitatearen arabera. muga administratiboa gainditzea gakoa da,
|
gurea
bezalako hizkuntza komunitatean, arreta eta hizkuntzaren gaia pertsonan ardazturiko ereduarekin lerrokatu nahi bada. Izan ere, edozein osasun erakunderen xedea pertsonak artatzea da, betiere erabiltzaileen ezaugarriak errespetatuz:
|
|
|
Horregatik proposatu genuen euskararen irakaskuntzak, zuzentasunean oinarritutakoa izan beharrean, egokitasunean oinarritutakoa zukeela, eta arau gramatikalei ez baizik arau komunikatiboei eman behar zitzaiela lehentasun osoa. Norabide aldaketa honek, gainera, hizkuntzaren irakaskuntza motibagarriagoa eta erakargarriagoa egingo luke, eta
|
gurea
bezalako hizkuntza minorizatu bateko hiztun berriek izan ohi dituzten premia komunikatiboei modu egokiagoan erantzungo lieke. Zuzentasunetik egokitasunera ez baizik egokitasunetik zuzentasunera abiatzea proposatzen genuen, konbentziturik gainera emaitzak askoz ere hobeak izango liratekeela.
|
|
|
Irlandako gaelikoa edo maoriera salbuespena dira estatu hizkuntzen artean, baina
|
gurea
bezalako hizkuntza komunitate batek ezin ditu bistatik galdu honelako kasuak, beste hainbat baino gertuago baitaude gure errealitatetik. Eta hala ere, euskara,, etapa?
|
|
|
Ingelesaren erabilera mundu osoan orokortu da, idazkera informala nagusitu da telefonia eta sare bidezko harreman pertsonaletan, zuzentasunak eta ortografiak prestigioa galdu dute eta kode nahasketak orokortu egin dira erabilera informaletan. Joera hauek, bestalde, ez dira jada
|
gurea
bezalako hizkuntza gutxituetara mugatzen, estatu hizkuntza hegemoniko gehienetara ere iritsi dira, intentsitate txikiagoz bada ere. David Crystalek jada 2001 urtean Language and the Internet liburuan iragarri zuen bezala, Internet eta aurrerapen teknologikoak direla medio, munduak inoiz ezagutu duen iraultza linguistikorik handienaren erdi erdian gaude.
|
|
|
eta. Kanpoko eta bertoko? ataletan, azken bi hamarkadetan heldu zaizkigun etorkinen bizipenak eta testigantzak bildu nahi izan genituen, migrazioaren eta aniztasunaren gaiek Europa osoa ukitzen duten fenomenoak izan arren,
|
gurea
bezalako hizkuntza komunitate gutxitu batean, hizkuntza hegemonikoen kasuan planteatzen ez dituzten kezkak eta arazoak sortzen baitituzte. Eta baita ilusio eta aukera berriak ere!
|
|
|
Ezagunak zaizkigu
|
gurea
bezalako hizkuntza komunitateek globalizazioak eta teknologia berriek ekarritako aldaketen ondorioei dizkieten beldurrak: transmisioaren etena, hizkuntzen degradazioa, zenbait esparrutara iritsi ezina, prestigio galera, etab. Duela hamarkada gutxi arte, indarra galtzeko arriskurik ikusten ez zuten hainbat estatu hizkuntzak, ordea, kezka azaldu dute ingelesaren aurrean (batez ere) nozitzen ari diren atzerakadaren ondorioz.
|
|
|
Komunikazio literarioa lortzea txerpolari baten lana bezalakoa da
|
gurea
bezalako hizkuntza batean: aski da hitzen hotsa, edo ordena, edo silaben neurria aldatzea soka gaineko txerpolariaren komunikazioak oreka eta oihartzuna gal ditzan, aldaketarekin leihotik sartu berri den haize boladaren eraginez.
|
|
2020
|
|
|
Paul Bilbao Sarriak dioen moduan, globalizazioak munduko hizkuntzen posizioaren berrantolaketa ekarri du eta
|
gurea
bezalako hizkuntzak azken multzoan kokatzen dira. Eta COVID ondorioz joera hauen areagotzea ematen bada, periferian kokatutako hizkuntzak horretan betikotzea arrisku nabaria da, baita euskararentzat ere.
|
|
|
Ondorioz, hizkuntza bati nazioarteko izaera unibertsala eman dio, eta beste hizkuntzak hainbat talde berritan sailkatu ditu. Interesgarria da ikustea horietan guztietan
|
gurea
bezalako hizkuntzak azken multzoan kokatzen direla, dela, David Graddolek aurkeztutako piramidean (hizkuntza handiak, erregio hizkuntzak, nazio hizkuntzak, Estatuetako hizkuntzak eta tokiko hizkuntzak), dela Johan Heilbronek zehaztutako hizkuntzen sisteman (hiperzentrala, zentrala, erdi zentrala eta periferikoa), dela Abram de Swaanek zehaztutako taldeetan (hiperzentrala, superzentrala, zentrala,...
|
|
|
Errazki ondoriozta dezakegu, beraz, egungo testuinguruan ikusten ari garen zentralizazio joera horrek, herritarren balizko berdintasunaren izenean, gurea eta
|
gurea
bezalako hizkuntzetako hiztunak babesgabe utzi ez ezik, ikusezin ere bihurtzeko bokazioa duela.
|
|
|
Akaso,
|
gurea
bezalako hizkuntzen biziraupenari dagokionez, aipatu beharrekoa ere bada UNESCOk berak geratu zuela Hizkuntza Eskubideen Deklarazio Unibertsala nazioarteko itun bihurtzeko prozesua, edo berriki proposatutako garapen sostengagarrirako hasierako agendan hizkuntza gutxituek tokirik ez izatea.
|
|
|
Argi dago ingelesaren inguruan eraikitako diskurtsoak, estatu hizkuntzei ez ezik,
|
gurea
bezalako hizkuntza gutxituei ere eragiten diela. Merkatuak areagotu ditu ‘markatuak’ diruditen hizkuntzak ikastearen aurkako diskurtsoak:
|
|
2021
|
|
|
Itzulpenaren egitekoa giltzarri da Atxagaren hitzetan ere: "
|
gurea
bezalako hizkuntza batean, gurea bezalako historia batekin, eta abar, itzulpena zinez harri angeluarra da, benetako giltzarria, funtsezkoa da, eta hortik pasatuko da euskal kulturaren etorkizun guztia. Eta pasako da ez bakarrik itzulpen literario delako horretatik, ezpada itzulpen orokorretik" (Atxaga, 2013).
|
|
|
Hanka sartze galantak egiten genituen, ezjakintasunagatik batez ere. Hala,
|
gureak
bezalako hizkuntza gardenetarako egokia ez den metodo globala delakoarekin hasi ginen gehienok irakurtzen eta idazten irakasten. Gaur egun badakigu, eta dagoeneko ez da barkatzeko moduko akatsa metodologia horrekin jarraitzea.
|
|
|
Adimen artifizialaren erabilera ez dadin oinarritu bakarrik datuen esplotazioan edo onura ekonomikoan. Egin dezagun ekarpena gure gizartean,
|
gurea
bezalako hizkuntza eta kultura batek izan dezakeen garapenean.
|
|
2022
|
|
|
Herri honetan, edo ez dugu oraindik ikasi edo badirudi azkenaldian ahazten ari zaigula, eta hor gabiltza noraez gaiztoan, berrogeita hamar urtean egindako bidean alderrai.
|
Gurea
bezalako hizkuntza batek estandarizazioaren aldetik egin duena egin duguna, hiztunok, duela berrogeita hamar urte zegoen egoeran egonda, sinestezin zaio munduan askori, eta miretsita egon ohi dira. Bati baino gehiagori irakurri diodan bezala, euskara batua da, gurean, XX. mendean izan den kultura fenomenorik harrigarriena; eta, segur aski, lorpenik handiena ere bai.
|
|
|
Herri honetan, edo ez dugu oraindik ikasi edo badirudi azkenaldian ahazten ari zaigula; eta hor gabiltza noraez gaiztoan, berrogeita hamar urtean egindako bidean alderrai eta atzerantz, kasu!.
|
Gurea
bezalako hizkuntza batek estandarizazioaren aldetik egin duena egin duguna, hiztunok, duela berrogeita hamar urte zegoen egoeran egonda, sinestezin zaio munduan askori, eta miretsita egon ohi dira. Bati baino gehiagori irakurri diodan bezala, euskara batua da, gurean, XX. mendean izan den kultura fenomenorik harrigarriena; eta, segur aski, lorpenik handiena ere bai.
|
|
|
Esan behar dugu, bai, testuinguru konplexua bizitzea egokitu zaigula. Leihotik kanpora begiratuz gero, globalizazioak zein mundializazioak hizkuntza gutxituen garapenean gero eta eragin nabariagoa dute gure eta
|
gurea
bezalako hizkuntzetan. Globalizazioak ekarri du munduko hizkuntzen posizioaren berrantolaketa, eta, hortik, periferian kokatutako hizkuntzek multzo horretan betikotzeko joera izateaz gain, segurki, hizkuntza gehienek sailkapen bat atzera egitea.
|
|
|
Gainera, egiturazko egoera horri gehitu behar diogu gure eta
|
gurea
bezalako hizkuntzen kontra diharduen oldarraldi judiziala, dela Konstituzio Kontseiluak bultzatua Ipar Euskal Herrian, dela hainbat Justizia Auzitegik bultzatua Hego Euskal Herrian. Behin eta berriz adierazten zaigu ez garela askeak gure hizkuntza politika erabakitzeko.
|
|
|
Orain dela 40 urte, hizkuntza politikak hasi berri eta orduko euskaldun kopuruarekin, uler zitekeen ez zehaztea, baina orain epeak jartzeko garaia da, horiei lotuko zaielako plangintza zehatzagoa. Bestela, in aeternum luza daiteke egoera hau, eta
|
gurea
bezalako hizkuntza gutxituek dituzten mehatxuekin, oso arriskutsua da: Europan estatu hizkuntzak ere ari dira geroa arriskuan ikusten, Islandian adibidez.
|
|
|
Bai, jakina.
|
Gurea
bezalako hizkuntza gutxitua kalera ateratzea ezinbestekoa delako. Espazio guztiak hartu behar ditu euskarak, ikusgarritasuna emateko eta hizkuntzari berari merezi duen balioa emateko.
|
|
2023
|
|
|
Huts egingo genuke eskolan, irakatsi beharreko hizkuntza guztiak maila berean kokatuko bagenitu.
|
Gurea
bezalako hizkuntza gutxituen eremuan, eskolak funtsezko eginkizuna du euskara erabiltzeko komunikazio behar errealak sortzen. Euskaraz aritzeko eta euskara erabiltzeko ahalik eta aukera gehien eman behar dizkio ikasleari, harentzat esanguratsu, gozagarri eta erakargarri izango zaizkion egoerak diseinatuz.
|
|
|
«Europako hizkuntza handiak eta estatu hizkuntzak inbertsio handiak egiten ari dira, hain zuzen, ingelesaren hegemonia horri aurre egiteko, batez ere ikus entzunezkoetan eta entretenimenduan hizkuntzaren kapital sinbolikoa biderkatzeko. Testuinguru horretan,
|
gurea
bezalako hizkuntza gutxitu batek are zailtasun handiagoak ditu, eta, beraz, baliabide handiagoak ere behar ditu. Horregatik diogu euskarak jauzi bat behar duela, XXII. mendera bizirik eta noranahiko eraman nahi badugu behintzat».
|
|
|
Duela gutxi, nasa herriaren asanblada batean egoteko aukera izan dut, Toribio udalerriko Amyu’ Kiwe babesgune indigenan, Kolonbian. Nasak Andeetako jatorrizko herri bat dira,
|
gurea
bezalako hizkuntza bakartu baten hiztunak, gurea baino lurralde bakartuagoan. Gehienak Cauca iparraldean eta inguruko departamentuetan bizi dira, estatuak, lur jabe handiek, erakunde indigenek eta narkotrafikatzaileek borrokatutako lurraldean.
|
|
|
Horrela balitz, eskala lokalagoan eta astiroago funtzionatu lukete kulturgintzak, hedabideek eta gizakion arteko harremanek. Oro har,
|
gurea
bezalako hizkuntza komunitate txikientzat berri ona litzatekeela iruditzen zait.
|
|
|
Anbibalentea da euskararen egoera ikus entzunezkoen munduan, pantailetan eta, orokorrean, biziberritze prozesuaren aurrerabideari dagokionez. Gure burua
|
gurea
bezalako hizkuntza gutxituen ligan kokatzen badugu, hiztun kopuruz legokigukeena baino presentzia handiagoa dugu Interneten, hedabide digital dezente daukagu, eta ikus entzunezko ekoizpen eta kontsumo handi samarra. Badugu zer aitortua azken hamarraldietako biziberritze ibilbideari.
|