|
2000
|
|
|
Guztiak dena jakitea eskura dugula sinistaraziz, ezerk esplikazio eta argibiderik ez duela sinistuko bagenu bezala. Gizartea nahiko aldakor badela eta, oraina aski mugikor badela eta
|
gure
mundu sinbolikoari ez mugitzeko eskatuko balitzaio bezala. Gaurko egunari langarik jartzea onartzen ez dugunean, historia histerikoki itxi nahi bagenu bezala
|
|
|
Azken hiru hamarraldi honetan euskararen aldeko diskurtsoa mendearen lehen erdikoarekin alderatuta ia berdina izan da, eta proiektu politiko eta mitologia abertzaleei lotuegia. Aski izan da azken bi urte hauetan gure artean sortu diren neosofistak euskararen aurkako diskurtso berri bat egiten hastea, jasoa eta intelektual izan antza duena,
|
gure
mundua asaldatzeko eta defentsiban jartzeko.
|
|
|
–
|
Gure
munduaren erdi erdian geratzeko prest bagaude, eta ez beste edonon, esku bietakoak gara, gertakari bakoitzean alde biak ikusteko gai izango gara.Iluntasunik gabe ez dakigu argirik baden. Antzekotasunik balego, jabetzerik ezlegoke.
|
|
|
Albiste on eta pozgarria, dudarik gabe. Gehiegi idazten dela diotenen kontra, ahots berri bakoitzak edertu egiten baitu gure barne paisaia, liburu berri bakoitzak aberastu
|
gure
mundu ikuskera. Nobela bat da Gabiriaren lehen obra hau, tamaina politekoa gainera (oso ohikoa ez den gauza), eta nik edonori gomendatuko niokeena, idazlan fresko, arin, atsegin eta mamitsua delako.
|
|
|
—Bai, mundu zabala baino zabalagoa duk
|
gure
mundu tipi hau, Joanes, zeren gaur ere ikusi baituk zein hertsia den mundu zabal delakoa...
|
|
|
|
Gure
mundu tipi hura zinez zen zabalagoa, jaun André, zeren Inkisizioneak manatzen zuen neurrikoa baitzen begien aitzinean genuen mundu zabalaren atea, gartzelarik ilunenetarat jotzen zuena, usu baino usuago!
|
|
|
Zenbatetan pentsatu izan dudan ezen imajinazinoak ere libre egin gaitzakeela, baina baldin beldurraren atzaparretarik libre badago...! Eta orduan josteta ere bihur daiteke, nola bihurtzen baitzen osaba Joanikoten kasuan... eta hala sartzen ziren orduan haren hitzak —arinak eta jostalariak—
|
gure
mundu ilun eta zurrun hartan haize freskoaren antzera, nola sartu baitzen ene belarri zuloetarik umetako asmakizun hura, osabari aditua, zeinak baitzioen: " Sagarra da eta arantzak ditu:
|
|
|
Bai, egia da ezen munduak ez duela deus ere jakinen, nola nahi baitzuen Axularrek, zeren irakurle bakarra izanen zaitudan, baina, halarik ere, gogoan ditut osaba Joanikoten hitz haiek, Inkisizionearen ediktu baten ondotik erran zizkidanak, zeinak guztiz neureak egiten baititut mementu honetan: " Bai, mundu zabala baino zabalagoa duk
|
gure
mundu tipi hau, Joanes, zeren gaur ere ikusi baituk zein hertsia den mundu zabal delakoa..." Halakoxea baita zuri lotzen nauen mundua ere, jaun André...
|
|
|
Eta,
|
gure
mundu tipi zabal hartan geundela, hala erran zenidan bertze egun batean:
|
|
|
" Aita, barka iezaiezu, ez baitakite zer ari diren"... Eta sinesten dut, halaber, ezen,
|
gure
munduak zentzurik badu, hitz horietan hartzen duela, zeren eta amorioa baita, hainbat alkimistaren erranetan, munduan dagoen harri filosofal bakarra... eta amorioak bakarrik atera diezaioke, halatan, baita materiarik satsuenari eta zantarrenari ere, urre distirarik distiratsuena, nola atera baitzien Kristok bere hiltzaileei, barkamenduaren eta barkamenduzko besarkadaren arauaz, Kalbarioko hartan,...
|
|
|
Eta, handik harat, hitz haietan jarri nuen neure fede osoa, halako suertez, non, Felisaren eskuetan uzten zintudala eta nihaurk lehen marratik eta lehen lerrotik bigarrenerat egiten nuela, urrunetik behatzen hasi bainintzaizun, igurikirik ezen Jainkoak egunen batean bere hitza bete eta dei eginen zizula, eta hala libratuko gintuela biok nik egin bekatutik... Eta, bitartean, ene barrengo hutsa mila arauz eta bertze hainbat ordenantzaz bete nuen, jauregiko kide guztiak eta gauza guztiak zein bere tokian paratzen nituela,
|
gure
mundu tipi hura osoki eta konplituki ibil zedin amoreakatik, akatsik gabeko makina bat bezala.
|
|
|
Eta nik hura ikusi nuen, eta, astebete gabe, bertze plantazione baterat egin nuen, non berdintsu eta orobatsu gertatu baitzitzaidan. Eta, etsirik nengoenean, pentsaturik ezen
|
gure
mundu honetan ez zegoela amorioarendako ez klementziarako lekurik, bertze gizon harekin egin nuen inkontru.
|
|
|
zer beldur eragin izan didan luzaroan, hartaraz gero heriotzarekin lotu izan dudan hitz horrek! Gaur, ordea, laket eta atsegin dut, zeren, zer da, bada,
|
gure
mundua, formen mundua. Ez al da puntu bat mugimenduan baizen?
|
|
|
Zeren, ona maitatzeko, gaitza gorrotatu behar baita. Eta
|
gure
mundu honetan heresia da gaitza... Eta, baldin erraiten badidazu ezen Kristok lapur onari eskaini ziola paradisua, ez gaixtoari, jakizu ezen, lapurren artean onak eta gaixtoak egon daitezkeen bezala, hereseen artean ez, zeren guztiak baitira gaixto, berez eta izaitez, eta zeren guztiak bizi baitira deabruaren menerat, aita Bartolome jakintsuak ongi erraiten duen bezala.
|
|
|
Baina esan nahi dudana da gogo egoera ez dela ez ona, ez txarra, zentzu etiko batean, gogo egoerarekin, deskriba dezakegun gertakari batez ari garen heinean. Adibidez,
|
gure
munduko liburuan xehetasun fisiko eta psikologikoez betetako hilketa baten deskribapena irakurriko bagenu, gertakari hauen deskribapen soilak ez luke proposizio etiko dei genezakeen ezertxo ere edukiko. Edozein gertakariren maila berean —harri baten erorketa, kasu— izango litzateke hilketa doi doi.
|
|
2001
|
|
|
Nahiz eta esaera zaharra ezezkoan egon, alegia, balizko olak burdinarik ez duelakoan, mirariak ere badira
|
gure
mundu honetan, guk geuk egiten ditugunak, gainera, eta egoera batzuetan badirudi baietz, balizko ola batetik burdina atera daitekeela. Horretan zegoen, bederen, 1971ko martxoaren 28ko ZERUKO ARGIAren bihotza.
|
|
|
Lerro hauen aurreko solasaldian luze eta zabal agertuko ziren, seguru asko, liburugintzaren okerrak eta makurrak, euskalgintzaren nahi eta ezinak, kulturgintzaren ajeak eta gaitzak. «Zuek beti kexaka», esango didazu, eta ez duzu arrazoirik faltako, baina, halakoxea da
|
gure
mundu ziztrina, gure lanbide zekena, pozak urri eta disgustuak suelto banatzen dituena.
|
|
|
Orain, milurteko hau gudu santu eta justizia infinituaren harrabotsekin jaio aurretik leherrarazteko komunikabide guztiek beraien frekuentziak saturatuaz gure pentsamendua blokeatzeraino ari direnean, eta gertuago, askoz gertuago, Euskal Herriari buruz aritzeko" normaltasun" eta" anormaltasun" kontzeptuak baliagarri balira bezala jokatzen dugunean, eta are gertuago, oraindik,
|
gure
mundu txiki eta lanaren lanez, borrokaren borrokaz tupitu den ikastola zaleon munduan, plan integralaz, kalitateaz, uztarketa juridikoaz etengabe eta amaigabe ari garenean, deritzot erantzunekin datorren akatsa galderetan sortzen dela.
|
|
|
Areago gaur:
|
gure
munduan gero eta derrigorrezkoagoa eta saihestezinagoa dugu tradizio batetik bestera txango egitea. Baina nolaegiten da txango, nola gordetzen da leialtasuna eta oreka, norberarenari bizkarraerakutsi gabe eta bestearenaren alde onak onartu gabe?
|
|
|
Horien kontra, bertzeen erantzuna, pragmatikoa, laikoa: ?
|
gu
munduan?. Honez gero, 60ko hamarkadatik hona euskalkulturak, literaturak, bereziki?
|
|
|
Auzia, hala ere, ez da bukatutzat jotzen ahal:
|
gu
munduan, bai, horretaz zalantza handirik ez dut inguruan sumatzen. Baina munduan nola kokatu behar dugun, horrexetan bai ez garela denak bat heldu.
|
|
|
|
Gu
munduan, nioen. Eta oraino gutxiegi badira ere, tantaka bada ere, hainbatidazleren lumaren poderioz, hemen ere literatura egiten dela erakusten hasiak garakanpoan.
|
|
|
egoera aldakorhorrek zer nolako eragina eduki dezake sortzaile batengan? Zeren, garbi dagoenada,
|
gure
mundu berekoak baldin badira, nolabaiteko hausnarketa egon behar dela.Hala ere, garbi esan behar da,, postmoderno, bezalako kategoriek sintomakdetektatzeko baino ez dutela balio.
|
|
|
Hala irekitzen zen
|
guretzat
mundu sekretu hura, modurik lausoenean eta bortitzenean erakartzen gintuena. Gu ere maitasun beharrez bizi baikinen eta amets egiten baikenuen mundu ezezagun hartan maitatu egingo genuela eta inork akaso maitatuko gintuela.
|
|
|
Sortu egin beharra dago, asmatu! Zer litzateke
|
gure
mundua Newton, Galileo, Leonardorik gabe?
|
|
|
Oroit lainoetan barrena, esan kontatuen oihartzun, honelako zerbaiti igartzen diodala iruditzen zait maiz aski, susmo dudan egoera sekula mamitu ez bada ere erabat: zenbat ere aspaldiago orduan ere egiazkoago gerta zitekeen beharbada
|
gure
munduan. Gipuzkoar batek, diogun errenteriar batek, bazituen, nekez aurki baitaiteke jaioterri bakarreko gizakirik, bi sorterri  guttienez:
|
|
|
Zertarako nahi eta behar dugu euskara?
|
Gure
mundukoa ez den oroigarri xahar kuttun bat eduki genezakeen moduan edukitzeko. Zikintzeko beldurrez inor ukitzera ausartzen ez den zenbait liburutegitako azal ederreko liburuak bezala gordetzeko?
|
|
|
|
Gure
munduko errealitate orok forma jakin bat du, hau da, mugatuak eta mugagabeak osaturikoa da. Ondorioz, errealitate hauetako bakoitza bere buruarekin barne borrokan dago, bi printzipio hauetako bakoitzak bere baitako ahalmenak osoki gauzatzeko joera baitu.
|
|
|
Honek ere ondorio larriak ditu, adibidez gaizkiaren ulermenean: Leibnizen arabera gaizkia ez da ezer, ongiaren falta besterik ez, eta ondorioz
|
gure
mundua mundu posibleen artean onena da. Kantentzat, ordea, gaizkia erreala da, oposaketa errealen emaitza, eta hortik mundua aktiboki hobetzeko beharra.
|
|
2002
|
|
|
|
GURE
MUNDUA.
|
|
|
Ironia eta humorea nahastuz, 10 ik. Benito, J. & Gorostizu, A, 2001, Harkaitz Cano. Brooklynerako hirugarren irteeran, oraindik argitaragabea, 8 orr.
|
gure
mundu moderno eta hitsaren adierazgarri diren ipuin gomendagarriak idatzi ditu lasartearrak. Ipuin bilduma honetan asperdura zela nagusi esan zuen idazleak elkarrizketa batean (ik.
|
|
|
" Eguzkia, iretargia
|
gure
mundu biziari laguntzen, eusten, sorrerazoten, uda, negu eta udabarri, ixil ixilean..."
|
|
|
Orain arte, mundu osoko irratiak eta telebistak gurera noiz helduko zain izan gara. Bada garaia
|
guk
mundura gurea igortzeko. Jakingo dute zeintzuk garen eta hemen egiten dena entzungo dute, gure hizkuntza eta gure musika:
|
|
|
|
Gure
mundu zibilizatuan, pertsonaren errituetariko bat albisteen kontsumoa da. Goizean egunkaria zabaltzea, autoan bidaiatzean irratia entzutea, edo iluntzean etxeratzean telebistako albistegia ikustea, erritu horren pasarte jakinak dira.
|
|
|
Inperialismoak, borreroak legez, aurpegi asko ditu: ...a ulertzeko dituen azturak eta eredu baztertzaileak mundu osora hedatu dituela gogoratu ohi dugu; inperialismo politikoaz dihardugunean, formazko demokraziak mundu osoan hartu duen zilegitasuna ulertu ohi dugu; genero inperialismoaz dihardugunean, gizonezkoek emakumezkoen gainean sortu duten boterezko harremana dugu begien aurrean; zurien inperialismoaz dihardugunean, arraza zurikoak agertzen dira
|
gure aurrean
munduaren gidaritza esku artean dutela...
|
|
|
“Pertsona batzuek gosea pasatzen dute Afrikan, Asian, Amerikan… eta hemen… Haiekin topo egiten dugu egunero, ez dira eskaleak eta eskaleak bakarrik. Askoz pertsona gehiagok pasatzen dute gosea
|
gure
mundu zibilizatuko hiri garrantzitsu guztietan”, diote Elikagaien Bankuen antolatzaileek. Erakunde altruista horiek behartsuenekin lan egiten duten taldeei janaria bildu eta ematen diete.
|
|
|
graduondoko irakaskuntza (UEU hasi da lanean bide horretan).
|
Gure
munduan gero eta garrantzi handiagoa duen etengabeko prestakuntza esparru egokia dugu unibertsitate desberdinetako irakasle eta ikasle euskaldunak biltzeko eta elkarrekin lanean aritzeko. Elkarlanaren hurrengo maila Urruneko Unibertsitatea edo, zehatzago esanda, Unibertsitate Telematikoa izan daiteke.
|
|
|
3. Egun petrolioa eta energia iturrien inguruan ematen diren kontraesan geopolitikoen eta Mendebaldeak une honetan bere buruaz duen eta historian zehar Islamari buruz izan dituen ikuspegien txirikorda bat da
|
gure
munduak herrialde musulmanei buruz duen ikuspuntu sinkronikoa. Irizpide hauen bilakaera diakronikoa pixka bat arakatzea nahikoa litzateke ordea interpretazio hori zein koiunturala den ohartzeko:
|
|
2003
|
|
|
Nire ustez galdera bestelakoa litzateke, zinez egin eta zinez erantzun beharrekoa. Abertzaletasunaren jarrera hori mozorro hutsa da edo benetan sentitzen dugu nortasunaren auzia
|
gure
mundu ikuskeraren zatirik garrantzitsuena dela. Galdera horri erantzun ondoren hariak errezago lotuko genituzke eta korapilo zaharrak askatu eta berriak aurkitzen hastea lortuko genuke.
|
|
|
Horrek, beste gauza askotan legez, zerikusi handia dau sinismenagaz, erlijinoagaz. Eleizeak oraintxe eta hementxe zabaldu behar dau Barri Ona; eta, edozeinek ikusi lei,
|
gure
mundu hau ez da gure asabena, gure gurasoena, gaur gaurkoa da, guztiz, eta bizkor aldakorra.
|
|
|
Berandutxo, baina antxina urten eban" plazara"," dantzara"," mundu guzira", Detxepare olerkariaren eskutik. Eta Lizardik nahi ebanez, gure" hizkera larrekoa" biziko al da luzaroan,
|
gu
mundu honetatik joan eta gero be, sendo eta dotore," noranahikoa" izateko ahalmenez eta borondatez. Gutariko bakotxak geure ahalegintxua egin daigun," hontan iraun dezan" (Orixe).
|
|
|
" Holan, gaurko
|
gure
mundu hau hara zelan agertzen jakun: aldi berean indartsu eta makal; gauzarik onenak eta txarrenak egiteko gauza dala:
|
|
|
25 urtean(), Labayru Ikastegia, Bilbo.Anaitasuna 276,. Bilboko Apezpikutegiaren Euskal Irakaslego Eskola?. Zeruko Argia 543,. Zenbat gara. Uda ikastaroak?. Anaitasuna 254,?
|
Gure
munduko albisteak. Udako unibertsital ikastaroa?.
|
|
|
Haren erabakien eta bizitzan ondo egitearen mende daude hazkunde demografikoa eta belaunaldi berrien etorkizuna. Helduaroan sartu ahala,
|
gure
mundua moldatzen lagunduko dute. Eta zenbatespenen arabera, ugalkortasun tasak belaunaldien ordezkatze mailara iritsi arte (2,1 seme alaba emakume bakoitzeko) jaisten badira ere, fenomenoak berehalako zifren itzulpena izango luke:
|
|
|
Elpides, emazte lakonikoa da: mintzo den aldi oroz hitzetan traukatzen eta grekatzen duelako
|
gure
mundukoa dela onartu ezazu, O, Sokrates... zer inporta du ororen buru: hementxe aurkitu eta bildu gara aspaldiko partez, gerlak bazterrak su eta odoletan suntsitzen dituela.
|
|
|
Christophe Dejours ergologoak ederki aztertu zuen prozesu hori, preseski Arendten ondorioetan bermatuz, Souffrance en France liburu batean.
|
Gure
munduak jada segurtasun ezekoak bilakatuak dira eta salbatuko gaituena, mesias bortitzena izan arren, goresten dugu. Filipe Bidart arrastatu zuten goizean, euskal irratiak entzun zituena harrituko zen:
|
|
|
Zer mundu mediatu bizi dugu euskaldunok? Ba al dugu
|
gure
mundurik euskaldunok, hedabideetan. Bai eta ez; modu batera bai, baina bestera ez.
|
|
|
txapela eta maparekin nahikoa omen dute. Horietako batzuek
|
gure
mundua anitza da diote; euskara aniztasun horretako bat besterik ez da, horientzat. Holakoen aurrean," itsasoa tierra19" ote den pentsatzen hasita nago.
|
|
|
Ez da elitismoa gur  tzea, konstatazio pragmatikoa baino. Besteek legez, herri honek goi mailako prestakuntza behar du," goi mailako profesional eta adituak beharrezkoak dira edozein gizarte  modernotan69";
|
gure
munduan, komunikazioaren munduan behar txikiagorik ez dago. " Herri eta gizarte guztietan, Unibertsitateak historikoki hiru helburu nagusi bete izan ditu.
|
|
|
Testuinguru horretan, eta gizakiaren bilakaeraren bidegurutze honetara, azterketarako elementuak ekartzeko asmoz, pertsona ren aberastasuna aztertu dugu gizabanakoa den aldetik eta gizarte taldean partaidea den aldetik. Ezin dugu itxurarik egin pentsatuta
|
guk
mundu mailakoordena harmoniatsurako eredua dugunik —ezta Europa mailakorik ere—; baina, nire iritziz, baditugu elementuak geure izaeraren onena berritzeko, gizakiaren garapen indibidualaren eta sozialaren azterketa eguneratu batetik abiatuta.
|
|
2004
|
|
|
Diskoaren azalean ageri zaigun atearen sarrailak eta tituluak berak 4 Itzalen mundura sartzeko gonbita luzatzen dute. Xabier Solano abeslari eta gitarra jolearen esanetan," hitzek ere zerikusia izan dute diskoaren izenburua aukeratzerako orduan, entzuleari hitzekin sortutako
|
gure
munduan sartzeko gonbita egiten baitiogu". Aurreko lanean punk eraginak aipatzen ziren eta kanta lasaiagoak ere tartekatzen ziren.
|
|
|
«Teleberri» ikusten jartzen zaituen bake lasai hori, adibidez.
|
Gure
mundu «aberats» honetan jendeak hain bereganatua daukan bake hori ez dut onartzen. Alde horretatik ez naiz bake zalea.
|
|
|
|
Gure
mundua espainiar mugetan hertsi nahi digun Pegenautek urte batzuk daramatza euskararen desagerpen publikoa eta itxiera folklorikoa diseinatuz eta bultzatuz. Urte batzuk daramatza euskara paisaia sinbolikotik kendu eta lan mundurako alferrikako kontu bihurtu nahian, nostalgiko zenbaiten luxuzko horniduratzat edo apetazko bitxikeria kulturaltzat gehienez ere jo dezan nafar jendarteak.
|
|
|
Bidaiaren itzuleran, lagunen arnasak partekatu ondoren,
|
gure
mundu hau ere, ederra dela iruditzen zait.
|
|
|
Azken hilabeteotan
|
gure
mundu honetako zenbait bazterretan teatroa egiten eta ikertzen ibili ondoren, nire bizipenak zurekin partekatuko ditut. Ados?
|
|
|
Ez duzue antzinako lapurtar klasiko gehiegirik aurkituko, baina, hau ez da helburua, plazera eta ongi pasatzea baizik. Gazteek, bereziki Ipar Euskal Herrikoek erraxki ulertuko duten hizkuntzan, Hegoaldekoentzat parada ederra gure hitz egiteko manera, gure haserreen agertzeko erak,
|
gure
munduaren ezagutzeko aukera paregabea. Euskarak bizi dituen berrikuntzen jarraitzeko tresna egokia dugu, eskualde desberdinetako euskaldunen arteko ezagutzaren sakontzeko aukera ona.
|
|
|
hizkuntza dela, alegia, geure buruak munduratzeko eta gizartekotzeko sozializazio prozesuan darabilgun bitartekoa, eta prozesu horretan garatzen dugula guk geure ezaguera gaitasuna eta leialtasun joera. Hortxe hasten da eta hortxe bukatzen da
|
gure
mundu honetako bizialdia, prozesu horren uzta gara burutik bururaino. Gure izatearen eta izaeraren funtsa den uzta hau, berriz, hizkuntzaren euskarriz ekoiztua izan da, eta hizkuntza euskarriaren esku hartze hau ez da izan kanpotik ezarri zaion tresna mekaniko soila, barru barrutik dimentsio kognitiboaren eta afektiboaren osaeran eratze jardunean parte hartu duen ezaugarria bazik.
|
|
|
Eta ez gaude, ez horixe, besterengandik eskura ditzakegun datu lekukotasunak geure egoskortasunez zapuzteko. Zabal ditzagun ateak eta leihoak, beraz, Gotzon Egiak behiala egin zuen moduan,
|
gure
mundu txikia mundu handiaren taupadetan aditzeko: –Euskal Herriaren hizkuntza arazoa ez da munduan bakarra noski, eta mundu zabalean gertatutakoari behatu beharrean gaude, han eta hemen konstante berdinak gertatu baitira, aldeak alde?. 146
|
|
|
Herrien, kulturen eta hizkuntzen oinarri oinarrizko eskubideak aintzat hartuko balira, proposamenok ez zuketen lekurik izango
|
gure
mundu honetan. Baina, damurik, zibilizazioaren historiaurrean bizi garenez, beste munduren bateko helburu eskuraezinak eskatzen ari garelako irudipena daukagu.
|
|
|
Elebitasunaren munduak
|
gure
mundua bitan banatzen du: alde batetik, gu geu gaude, euskaldunok, herri gisa hizkuntza eta kultura jakin baten ordezkari; beste aldetik, mendeko gaituzten bi Estatuak, beraien identitate zeinu guztiekin batera.
|
|
|
Haatik, arazoa azken tesi horretan sortzen da;
|
gu
mundu honetan bizi gara, harpean, erdi itsu. Nola cgin, beraz, gaineko Eguzki horrekiko lotura?
|
|
|
Hortaz, Aristotelesekdualismoa lekuz aldatzen du; mundu adigarria eta mundu sentibera baztertu egiten ditu, bakar erreal bati dagokion heinean. Honela, mundu erreal horren bi eskualdeak, higidurenerregulartasun aldagaitzen eremua (zeruko esparrua) eta
|
gure
mundua, kontingentea, aldakorra eta galgarria (zerupeko esparrua) bereizi zitucn Aristotelesek. Ondorioz, Ideiak soberan agertzen zaizkigu, Aristotelesek horien beharrik ez zeukalako.
|
|
|
Miteva irakasleak esan zuen aurkikuntza hori garrantzitsua dela jakiteko nola irauten duten unitate biologiko horiek, eta zer formula behar diren haiek lantzeko. Azterketa hori
|
gure
mundutik haratago zein mikrobio dauden eta zertan ari diren jakiteko etengabeko ahaleginaren parte da. Bestalde, Brenchley k adierazi zuen “mikrobio” horietako asko beste ingurune batzuetako mikroorganismo ultra txikiei lotuta daudela; mikroorganismo horiek ikatza eta beste energia iturri batzuk erabiltzen dituzte deshidratazioari, erradiazioari eta beste presio faktore batzuei aurre egiteko.
|
|
|
Espazioa, errealitate berri horretan. Guk euskal espazioa deituko genioke, euskal espazio elektroni kotzat jo dezakegu
|
gure
mundu digital hori. Beraz, euskal espazio elektronikoa sortzen ari gara.
|
|
|
Onartu beharra dago, dena dela, gaur egun ere ez duela ematen hain erraza denik zalantza egitea eta geuri ere nekeza egingo zaigula erroetaraino jotzea geure sinesmenak eta konbentzimenduak auzitan jartzen hasiz gero; baina Descartesi bezain zaila, ez gutxiago baina ezta gehiago ere. Izan ere, arrazoiak egon badaude, eta ugariak gainera, gure oinarrizko ideiak eta
|
gure
munduaren ikuskera zuztarretatik auzitan jartzeko. Zientzia eta teknologia indar boteretsuak bihurtu dira gaur egun, ia ahalguztidunak, beste garai batean Jainkoa eta eliza izan zitezkeenaren parekoak zenbait aspektutan.
|
|
|
lau paretatzar ditu
|
gure
mundu honek.
|
|
2005
|
|
|
" Duela mende erdi, sistema kolonialaren estalki zamatsua lehertu egin zen betirako, Asia eta Afrikako hogeita bederatzi herrialdek Indonesiako Bandung hirian bilduta aldarrikatu zutenean aro berri baten hasiera zela, independentzien aroa.
|
Gure
mundua gizon adoretsu haien oinordekoa da".
|
|
|
Zein ondasun bil zenezake denok agindu nahi dugun"
|
gure
mundu" honetan?
|
|
|
T. del Valle. Aniztasuna oso interesgarria da,
|
gure
mundu eta gizarteen isla da, festaren eboluzio etengabearen lekukoa. Festaren ezaugarrien artean, klaseen rolak eta emakumearen eragina azpimarratuko nituzke, baita adinaren araberako festak ere.
|
|
|
Bigarrenari dagokionez, ostera, hasteko, hezkuntza kontuetan eskuduntza ia esklusiboak ditugun Erkidego honetan, urteetan, curriculumaren euskal dimentsioa eraikitzeko nola baita indarrean jartzeko unean ere, utzikeriaz jokatu dugula eta gure lehentasunen artean ez dugula kokatu onartu genuke, lehenbizi. ...adrilen burutzen ari diren erreformari begira ibiliko ote garen, edo Madrilen ekoitziko dutena gorabehera, herri legez jokatzeko prestutasunik dugun erakutsi egin da, ezen, guk geuretik eta mundura irekita curriculuma euskal dimentsiotik eraikitzen badugu, eta gizartean adostasun zabala erdiesteko gauza bagara, indarrean jartzeko urrats erabakigarriak egiteko aukera guzti guztiak izango baititugu,
|
guretik
mundura eta mundutik geurera joan etorriak egiteko gauza diren pertsonak heztea ahalbidetuz.
|
|
|
Dena dela, egileak zientziari baino fikzioari eman nahi dio lehentasuna, zientziarekin zerikusia duen guztia errekurtso bat baino ez litzateke izango: kasu batzuetan egunerokotasuna islatzeko (konputagailuak...), besteetan
|
gure
mundu ezagunean ezinezkoa den egoera baten estrapolazioa egiteko (astrountziak, beste planetak...). Istorioaren mamia janzten duten giroak dira errekurtso horiek guztiak.
|
|
|
" Artxiboaren izena: Agur betirako" eta" Jack Tripaketaria jolas aretoan" narrazioetan, hurrenez hurren, konputagailu eta bideo jolasek
|
gure
mundu modernoaren bizimoduan zer eragina duten azaltzen du. " Traidorea etxean" narrazioan biharko gizakia ere ez da izango oraingoaren ezberdina.
|
|
|
Lurrean izandako herri indigenen konkistaren estrapolazio tragikoa egiten du. " I, Robot" narrazioan Blade Runner filma gogoratzen duen giro pean
|
gure
mundu ultrakomunikatu honen egitura itogarriek sortu duten isolamenduaren alegoria egiten du. " Best-seller bat idatzi zuen" narrazioan, berriz, literaturaren beraren gaineko gogoeta egiten du, nola etorkizun horretan literatura idatzia desagertu eta oroimen hutsa izango den.
|
|
|
" Gure literaturak oraindik funtziorik baldin badu, behialako Ibar gazteak esan zuen bezala, kanpokoak liluratzeko eta barrukook engainatzeko liburu estatistikez landa, hori gure jendeagan, obraren mami azalean interesagatik, euskaraz irakurtzeko ohitura bultzatu eta zaletasuna sendotzea da, ikusgailuen garaion berez ere aski zeregin zaila dena. Alferrik ditugu estilozko abangoardismo guztiak helburu horretatik urruntzen gaituztenean, literatur korronte berrienetan erabat murgildurik badaude ere, hori zoritxarrez, oraino
|
gure
mundua ez baita. Eta gure irakurle gehientsuek duten ulertze maila nolakoa den dakigunok, geure hegaladetan, haien bista erdaragatik nekaturik hain arin ez galtzeko ardura gehixeago jarri genuke, honetan guztiok, nola edo hala, bekatari naizela beldur naiz eta.
|
|
|
Karmelo Etxenagusia geroztik Bilboko apezpiku laguntzale izendatuak idazten zuen 1975ekotzat" Eleizeak oraintxe eta hementxe zabaldu behar dau Barri Ona eta edozeinek ikusi lei,
|
gure
mundu hau ez da gure asabena, gure gurasoena, gaur gaurkoa da, guztiz, eta bizkor aldakorra.2" (berak du azpimarratu)
|
|
|
Ez ote dugu borrokatu behar, gogorki borrokatu behar, mundu honetan gure ziloa egin nahi baldin badugu? Barea iduriko gizon melenga bat ez da sekulan aterako
|
gure
munduan.
|
|
|
|
Gure
mundu honetan badira oraino, nahiz tutik ez sinesten, balore batzu zaindu dituztenak. Amaren bularretik balore horietan haziak izan baitira.
|
|
|
|
Gure
munduko gaitza: ez dela norabiderik.
|
|
|
sasoi horretan ordurako Lehen Mundu Gerra pasata, abangoardia, korronte guztiak. eta gizon hau horrelako gauzak idazten'.
|
Gu
mundu horretan bizi ginen, eta Txomin Agirre zen oraindik eredu. Orduan etorri zen Txillardegi eta gutxienez agertzen da nortasun bat problemak dauzkana bere inguruarekin, erlijioarekin eta denarekin.
|
|
|
Fenomeno hori bi urtean behin gertatzen da, Eguzkiaren inguruko orbitan bi planetak oposizioan daudenean —astro erregea, Lurra eta Marte liran daude— Bi munduek Eguzkiaren inguruan egiten duten bidaia atletismoko lehiaketa bat da, eta Lurra barneko kalean ibiltzen da, Martek baino abiadura handiagoan.
|
Gure
munduak izarraren inguruko orbita 365 egunetan osatzen duen bitartean, Marteri 687 kostatuko zaio. Hori dela eta, Lurra planeta gorrira iristen da bi urtean behin, eta han gertatzen da bien arteko hurbiltasun handiena.
|
|
|
Teknopop taldeak ez dira mundu ideal batez mintzatzen ari, erdi mutanteek, erradioaktibitateak eta robotek osaturiko sasi errealitateaz baizik. Eta azken buruan, hori beti
|
gure
munduari —horrela ez iruditu arren— erre fe rentzia egiten dion parafernalia linguistiko teknologikoa besterik ez da. El Aviador Drokzuzenean erabiltzen dituen janzkera futuristak, ez dira akaso Prest ig earen zaborra biltzen zuten boluntarioen janzkera ‘futurista’ berdinak?
|
|
2006
|
|
|
|
Gure
munduaren ikuspegia, gure historiaren irakurketa propioa, geure auto pertzepzioa... guzti horiek munduari egiten diogun ekarpen zoragarriak dira. Gainera, ekoizpen fresko eta dibertigarriek garrantzi itzela daukate euskararen normalkuntza prozesuan, geroz eta jende gehiagori komunitate baten partaide direla sentiarazten dietelako eta hizkuntza ikuspegitik erregistro berriak jorratzeko elikagai ezinbestekoa direlako.
|
|
|
Besterentzat egoitza aldaketa osoa litzatekeena
|
gure
mundu ikuskeran iragan gunea da.
|
|
|
forma eman ziotenei.
|
Gure
mundu materialistan eta
|
|
|
|
Gure
mundua krisian dagoela gutxik ukatuko dute. Gure munduak zientziaren arbolatik jan du, sekularizatutako munduan bizi gara, balio erreferentziak bizi esperientziaren eremu subjektibora bidaliak izan dira.
|
|
|
Gure mundua krisian dagoela gutxik ukatuko dute.
|
Gure
munduak zientziaren arbolatik jan du, sekularizatutako munduan bizi gara, balio erreferentziak bizi esperientziaren eremu subjektibora bidaliak izan dira. Mundu ikuskeren arteko talkek sortzen dituzten gatazken menpe bizi den mundua dugu, arrazionaltasun formalaren eta materialaren arteko talkan oinarritua...
|
|
|
Esan daiteke Mendebaldeko kulturaren ezaugarri bereizgarriena dela
|
gure
mundu hau erdibanatua egotea: esfera batean arrazoia da nagusi; bestean, berriz, fedea(...).
|
|
|
«Emakumeok ahantziak gaude eta
|
gure
mundu hori garatu nahi dugu»
|
|
|
Autoa bideetako errege egin denetik, zaldi, mando eta astoek ez dute leku handirik
|
gure
mundu aurreratu honetan, baina lehen munta handikoa zen zamaria ondo hornituta edukitzea, eta aziendentzako larruteriak gurdien edo zalgurdien hornidurek adinako garrantzia izaten zuen.
|
|
|
Espaziora joan zen Einsteinen bidaiariak itzultzerakoan ikusi zuenaz beste, zuk beti aurkitzen al duzu berdintsu
|
gure
mundu hau, Mikel, Afrikatik bueltatzerakoan. Badirudi uste duzula guk ez dugula zure beharrizanik, zu gabe ere gure munduak modu bertsuan egiten duela aurrera.
|
|
|
Espaziora joan zen Einsteinen bidaiariak itzultzerakoan ikusi zuenaz beste, zuk beti aurkitzen al duzu berdintsu gure mundu hau, Mikel, Afrikatik bueltatzerakoan? Badirudi uste duzula guk ez dugula zure beharrizanik, zu gabe ere
|
gure
munduak modu bertsuan egiten duela aurrera. Eta gure mundua diodanean ez naiz teoria sozialez ari, gure seme alabek, zuk eta nik osatzen dugun munduaz baizik.
|
|
|
Badirudi uste duzula guk ez dugula zure beharrizanik, zu gabe ere gure munduak modu bertsuan egiten duela aurrera. Eta
|
gure
mundua diodanean ez naiz teoria sozialez ari, gure seme alabek, zuk eta nik osatzen dugun munduaz baizik. Hain zaila al da esan nahi dudana ulertzea?
|
|
|
Pertsonaia liluragarriak direlako, errealak baino gehiago mitikoak, supranaturalak. Mendiguren Elizegik gogoratzen digu Martzelinak baduela,
|
gure
munduko errealitateaz gain, beste errealitaterik ere. Kortazarrek uste du (Jakin 26/ 27, 1983) narrazioaren aberastasunaren alde jokatzen duela emakumeak azaltzeko mitologia eta etnografia erabili izanak, nobelaren fantasia eta irudi munduak taxutzen dituelako.
|
|
|
Jaun eta jabe. Gaur egun, desagerturik dago
|
gure
mundutik. Sekulako aldaketa gertatu da belaunaldi batean.
|
|
|
Ahalegin metodologiko bat egin beharra azpimarratu nahi da: epikaren mundu aurreklasikoa doitasunez ulertu ahal izateko guk geuk gerturatu behar dugu ikuspegi zaharrera6; mundu hura gurera gerturatzen saiatzeak
|
gure
mundua ulertzeko bidean jar gaitzake, agian, baina ez dugu ukituko ezagutu nahi genuena.
|
|
|
Azken buruan, zeintzuk dira munduan benetan dauden propietateak? Zeintzuk dira
|
guk
munduari ezartzen edo eransten dizkiogun propietateak. Subjektibismoak erlatibismoa al dakar?
|
|
|
Horrenbestez, Kojeveren ustez esan liteke
|
gure
munduko politikan sakonkien eragin duen ideia filosofikoak Sokratesenean izan zuela sorburu, eta oraindik ere jarraitzen duela Estatu unibertsalerantz nahiz Inperioaren gauzatzerantz zuzenduriko jardun eta gune politikoak bultzatzen.
|
|
|
Bileretan eta eztabaidetan adierazten diren iritzien eta hedabideetan erakusten diren irudi distiratsuen berri ematearren, ispilu paralelo bi irudikatuko ditugu berriro, baina apur bat amorfoak. Bakarra izango da erreproduzituriko gauza edo gogoeta; aldiz, gauza berragerraraziko duten iritziak zein irudiak,
|
gure
munduko oiloak legetxe, kopuru zehaztugabekoak izango dira, baina ez azkengabeak. Gauzaren edo gogoetaren bikoizketaren eta erdibitzearen bitartez lorturiko iritzion zein irudion biderketa egitez inoiz ez da azkengabea izatera iritsiko, ezta argiak edo adimenak gauza erreproduzitzeko denborarik ez balu ere.
|
|
|
Euriaren zarata dinat gogoan, euriaren zirri zarra bizia mundua guregandik urruntzen, euriaren zirri zarra kutuna
|
gu
mundutik bakartzen eta gu elkarrengana batzen, etxola ttiki plastikoz, latorriz, lastoz eta egur puskaz eginaren babes prekario baina ezin samurragoan.
|
|
|
Han egonak ziren beti; imajinatu zuen hodei horiek berberak ikusiko zituztela, esaterako, Platon batek edo Aristoteles batek,
|
guk
mundu zaharrekoak jotzen ditugunak; hodei horiek berberek estali zutela euren mundu zaharra. Gure ustez zaharra, haiei ez zitzaielako zaharra irudituko, geroni gurea zaharra iruditzen ez zaigun bezala –aitzitik!
|