|
2000
|
|
|
Izan ere, hauteskunde kanpainetan politikariek esan ohi dituzten gauzak maila jakin batean kokatu beharrekoak baitira ia beti: beste partidu politikoen deskalifikazioa, lau ideia orokor bezain sinple eta, hori bai,"
|
Guk
geurean jarraituko dugu bide onetik baikoaz", beti ere goi maila batean, oso altutik doan mailan, oso urrun ikusten diren helburu batzuen atzetik beti...
|
|
|
Izan erabakitzeko proiektuan batez ere esaten da Euskal Herriak nahiko gaitasun eta ahalmen duela bere etorkizuna erabakitzeko, euskaldunok autodeterminaziorako eskubidea dugu.
|
Guk
geuk jarri behar dugu mahai gainean Estatu espainiar eta frantsesekin zein harreman mota nahi dugun, eta gure barnean zein eratako harremana eta antolaketa nahi ditugun ere bai. Dauden proiektu guztiak mahai baten inguruan eztabaidatzea proposatzen dugu eta gero, ateratzen dena erreferendum batera eraman Euskal Herriak erabaki dezan.
|
|
|
Beti da interesgarri besteek nola ikusten gaituzten jakitea.
|
Guk
geure buruak hobeki ezagutzeko modua da. Horregatik ere irakurri beharrekoa da Mark Kurlanskyren" The Basque History of the World"
|
|
|
Zurrunbilo horretan sartuta, nahiago nuke etika erlijioso bat,
|
guk
geuk, gizakiok, asmatu baitugu azken finean Jainkoa. Baina Arrazoiak Jainkoa naturaleza bihurtu zuenetik, berdin zait natural ala erlijiosotzat jotzen dugun etika.
|
|
|
Hantxe egoten ginen hilabete osoa eta gero buelta. Orduan itzulerakoan etortzen zitzaigun furgoneta bat ateratako gauza guztiak San Telmora ekartzeko, baina
|
gu
geu berriro motoan bueltatzen ginen. Beste garai batzuk ziren, sosik ere ez genuen-eta.
|
|
|
Gehiengo baten borontatea izanez gero,
|
guk
geure aukera hori jorratu ahal izaterainokoa, nahiz eta legediak ez bermatu.
|
|
|
3\. Kontuan hartzeko hirugarren faktorea
|
gu
geu, euskaltzaleok, izan gara. Lan asko egin da eta asmatu ere askotan, bistan da, baina ordua da erabili ditugun diskurtsoen kritika egiteko.
|
|
|
|
Guk
geuk, preso eta pertsona gisa, bizipenak eta giroak birsortuz, gure inguru hurbilaren isla dira kontakizun hauek: txapeo egoerak, lagun elkartzeak espetxeetan, barruko bizigiroa, barru kanpo arteko loturak, etxeko artekoekin, eta abar.
|
|
|
Berezia izatearena titulu potolo batean eramatea, nobleziarena kokatzea bezain alferrikakoa izanen da, banan banan eta denok baterageure kulturaren jabe ez garen bitartean. Kode genetikoaren baitan ezkutatzen denkultura ikas dezagun,
|
gu
geu zertaz osaturik gauden (ezagutzen duguna gara); beraz, kulturalki izan gaitezen ekarri dut genomaren gaia. Oraindik gure ezjakinduria zeinhandia dugun adierazi eta salatzeko asmoz, besteen jakinkeria bezain handia, hainzuzen.
|
|
|
Bistakoa denez, badira zedarri objektiboak eta horien eskutik
|
guk
geuk ere soberapolitizatu, sindikalizatu edo judizializatzen ditugu bidegabekeria eta transmititzenditugun baloreak. Itxuraz erabat erraza dirudi, zintzo jolas egin?
|
|
|
Pazientzia eta diligentzia, albisteak ez baitaude itxaroten; hots,
|
guk
geuk abiatu behar dugu albiste bila.
|
|
|
Baina, deusi lotu aitzin eta ongi uler diezadazun, derradan ezen bagenituela gazteluan, geure sabel maskuri larrien sosegatzeko, portzelanazko bi kakontzi —edo pixontzi, edo gernuontzi... edo bazina, nola deitzen baitzion amak—, berdinak eta biribil biribilak, baita zurezko aulki bat ere, kakontzien diametroko zulo biribil bat zuena, non, beharren arabera, doitzen eta egokitzen baitziren kakontziak, egin beharrak modu lasaian eta erosoan egin ahal izaiteko. Eta
|
guk
geure egitekoa egin, eta morroi neskameak haien garbitzeaz arduratzen ziren, establietako eta ukuiluetako kloaketan eta putzu beltzetan husten zituztela, edo eiheraren aterabideko kanalean maizago, kanaleko urak, halatan, eskrementu haiek guztiak errekaraino arrasta eta eraman zitzan, jauregitik urrun.
|
|
|
...ak ginela, etorki onekoak, eta hala ginela kaputxinoen misionerat joaiteko asmotan... eta gomendiozko karta bat ere bageneramala, eta gure nahia eta gure desira ez zela nehor hiltzea, baina indiarren alde lan egitea, eta kontu hura guztia ahanztea; eta erakutsi zion gomendiozko karta, aita Zacaríasek skribatua, baina Avilako zalduna ez zen beratu ez bigundu, eta ihardetsi zion ezen ulertzen zuela
|
guk
geure koaitak eta ondikoak kontatu nahi izaitea, eta joan ere joanen ginela misionerat, baina hil edo biziko bertze froga hura —bere nagusiaren alaba sendatzekoa— gainditu ondoren.
|
|
|
Eta
|
guk
geure mapari so egiten genion, eta bagenekien ezen Santo Tomáserat joan behar genuela, eta Santo Tomásetik haratago ere bai, Utopiako lurretarat iritsi nahi bagenuen behintzat...
|
|
|
—Loreak beren koloreetarik mintzatzen zaizkio Jainkoari eta beren koloreetarik dute Hura goratzen eta laudatzen, txoriek beren kantetarik, eta
|
guk
geure hitzarekin laudatu genuke, nola egiten baitute munduan diren poeta onek eta nola egin baitezakegu guhaurk ere haien skribu ederren irakurtzerakoan.
|
|
|
Eta, notizia bat bertze bati zerraiola, etxekoek etxean gertatuaren berri jakinarazten ziguten, eta
|
guk
geure bidaiaren berri emaiten genien. Eta, nola guk haratakoan ez baikenien jakinarazi norat joan behar genuen, Pisarako bidaian gertatuak kontatzen genizkien.
|
|
|
Gaur goizean, garbigailua zentrifugatzen hasten denean bezala, hiru aldiz sentitu dut bihotza golkotik irteteko zorian. Aurrena, gelan, telefonoaren dei zaratatsuek eta ez naiz exajeratzen ari paradisutik atera nau gaituztenean(" Goizeko bost eta erdiak dira", ohartarazi digute harrera gelatik Danen aginduz); hurrena, handik gutxira
|
guk
geuk jarria genuen iratzargailuak; eta azkena, aireportura bidean Preteritok bat batean oihu egin, eta biharamuna nabaritzen hasiak ziren bidailagunak esnatu dituenean:
|
|
|
" Zure alboan igaro ditudan une ederren oroigarri", esan diezaioket eskaintzen diodanean, eta horrekin batera ahoan musu ematen imajinatzen dut neure burua. Bestela," Denborak esango du gureak etorkizunik duen ala ez", esan diezaioket, baina denbora baino gehiago
|
gu
geu gara erabaki hori hartu behar dugunok.
|
|
|
Haatik, hau bezalako sufrimendu handiarekin lotuta dauden mota askotako gaixotasunek ez gaituzte hunkitzen. Ez, sakontasuna eta lazgarrikeria ez dira berez ulertzen kanpoko ekintzen historia soilik ezagutuz, baizik eta
|
guk
geuk onartzen ditugu gure barruko esperientzia batetik.
|
|
|
Izan ere, egia deritzoguna ondoen funtzionatzen duen hipotesia besterik ez da. Horregatik, garai eta arraza gordinagoetako iritziak eta jarduerak berrikustean, hobe genuke haien hutsegiteak errukiz juzgatzea; nahitaezko estropezuak dira egiaren bilaketan, eta haiei ere eman behar diegu agian
|
guk
geuk egunen batean behar izango dugun barkamena: cum excusatione itaque veteres audiendi sunt" (Urrezko abarra, I bol., 356 orr.).
|
|
|
Egia esan oso gutxi, saiakeretan maiz aipatzen dugun egileetako bat izan arren. Ziurraski, hura pittin bat ikasiz gero, filosofia, unibertsitatea, etika, zientzia, mundua eta, batez ere,
|
gu
geu, erabat desberdinak izango ginateke. Ez dakit okerragoak ala hobeak, baina bai desberdinak.
|
|
|
" denbora nahasiak izan dira", segitu zuen Belek;" berak aldegin eta gero borroka handiak izan ziren: alde batean eta bestean hildakoak, egunero eztandak...
|
gu
geure larruan kabitzen ez ginela geunden. Gero, azken honetan, jaleo gutxiago zela ta, lasaixeago geunden.
|
|
2001
|
|
|
Nahiz eta esaera zaharra ezezkoan egon, alegia, balizko olak burdinarik ez duelakoan, mirariak ere badira gure mundu honetan,
|
guk
geuk egiten ditugunak, gainera, eta egoera batzuetan badirudi baietz, balizko ola batetik burdina atera daitekeela. Horretan zegoen, bederen, 1971ko martxoaren 28ko ZERUKO ARGIAren bihotza.
|
|
|
Gutxietsita noski baietz eta askotan esplotatuak ere bai. Ez da izan nire kasua, nire anaiarekin batera ekoiztetxe bat abian jarri dugulako eta gure proiektuak
|
guk
geuk landu ditugulako. Baina Estatu mailan, gidoilariaren irudiak gidoia idatzi aurretik du garrantzia, behin idatzita eta gidoia erosita, desagertu egiten da.
|
|
|
Gure ustez ere tresna bat da eta gure filosofia honakoa:
|
gu
geu izan behar dugu eta izate nahi horretan beti topatzen duzu ohitura bat, lege bat edo zu zeu izatea eragozten dizun zerbait, eta hor agertzen da desobedientzia zibila; enfrentamendua sortu beharrean, guk oztopoa gainditzen dugu eta aurrera jarraitzen dugu.
|
|
|
Lana
|
guk
geuk egitea deliberatzen badugu, bestelako kalkuluak egin: 15.000 pezetako ekipo edo tresneria eta, 20 metro karratu bakoitzeko, 3 litro pintura (1.000 pezeta inguru litroko), eman beharreko bi eskuetako bakoitzean.
|
|
|
Bilbo inguruko Euskaltegietan dabiltzan ikasleek ez dute, eskuarki, klaseanikasitakoa klasetik kanpo kontrastatu eta indartzeko aukerarik izaten, eta horibadirudi oztopo handia dela ikaskuntzaren eraginkortasunari begira. Hala diotebehintzat arlo honetako adituek, eta
|
guk
geuk izandako esperientziak ere uste horiberretsi baino ez du egiten. Inguru hauetako ikasleek behar, artifizial?
|
|
|
Gutuna aseguru etxeko artxibategian lortua ei da, eta kasua Pontevedra koLehen Auzialdiko epaitegi batean ikusi zen. Euskaratzeaz gain,
|
guk
geuk, gehitudiogun bakarra pertsonaiaren izena izan da, aurkitu genuen dokumentuan izenik ezbaitzegoen. Baina bestelako datu guztiak gutun originalak zekartzanak dira.Dakigunagatik, beraz, egiazko istorioa da.
|
|
|
Lehenengo adierari dagokionez,
|
guk
geuk nahiago genuke auto-ikaskuntza etaautonomia kontzeptuak ondo bereiztea. Gure ustez, akatsa da autonomia etaauto ikaskuntza sinonimotzat hartzea.
|
|
|
Ezin ukatuko dugu literatura iturri dokumental garrantzitsua dela ohituren, jantzien eta jokabide sozialen garapena aztertzeko.
|
Guk
geuk ere, irakurle garenaldetik, zenbat zor diegu Dostoievski, Chejov, Tolstoi edo Turgueniev i, Errusiazdaukagun irudiari dagokionez. Edo Dickens-i, aurreindustrializazio garaiko girosoziala (umeen explotazioa eta abar) irudikatzean?
|
|
|
Ez dago pertsonarik eta herririk imajinariorik gabe. Herri bat bere iraganaosatuz hazten da,
|
gu
geu ere geure iragana osatuz hazten garen modu berean.Oroitzapen zehatzekin batera, badaude mistifikazioak eta asmazioak ere gureimajinario horretan. Betelana egiten dugu hutsuneak nabarmentzen ditugunean, hainbat oroitzapen deseroso baztertzen, beste batzuk edertzen eta osatzen...
|
|
|
ametsa. Baina hori ere, dudarik ez,
|
guk
geuk egin genuen, 60ko hamarkadan."
|
|
|
‘Baina Kolonbian jaio arren,
|
gu
geure aita Jose Uriosteren gara, ’ dio Imanolek, malboro zigarroa piztu eta ginebra izotzarekin edanez. ‘Gerra galdu ostean hona etorri zen ihesean eta hemen jaio ginen gu, eta hementxe eraiki zuen errepublika txiki independientean hazi gintuen euskal legean... ’
|
|
|
Zor zaiona baino, aurkitu behar duena da gure herriaren eta gure hiz  kuntzaren tokia.
|
Guk
geuk geure buruari zor dioguna. Egia da gurea bezalako kultur eta herri borondate batek, bere ahotsa entzunarazteko zailtasunak zer nolakoak diren ikusirik, bere burua baztertzeko joera duela, aukera berdinik gabeko lehiaketa batean parte hartzera derrigortua baitago.
|
|
|
|
Guri
geuri, berriz, ez dakit zer sorginkeria dela medio, geure egiaz  ko irudia atzendu edo zaigu eta amets irudipenezko argitan ikusten ditugu  behialako geure buruak. Kontu kontari hasten bagara, ez dugu kontatuko oraingoek begi onez ikusiko luketen eginik; gaitzi izan dakiekeenik esan eta egin badugu, horixe datorkigu ahora.
|
|
|
a) ezkerraren aldetik haiek bertokotzeko errazpide guztiak eskaintzea —" Euskal Herrian lan egiten duen guztia euskal herritarra da" —, Europa zabalean atzerrikoei bertoko naziotasuna eskuratzeko beste inon onartuko ez litzatekeenes kuzabaltasunarekin (adibidez, Espainia Frantzietan aspaldidanik lanean ari direnei, hizkuntza ofiziala ongi jakinarren ere, ez zaie" espainiar frantsestasuna" besterik gabe ematen, azken urteotan atzerritartasun legeek behin etabe rriro erakusten digutenez), edota b) gure eskuinak praktikatua, arazotik ihes egin, bera garbi planteatu gabe, denborari denbora emanez, nolabaiteko laissez faire, laissez passer hura gogoan, jatorrizko etorkin zaharren bigarreneta hirugarren belaunaldiak berez bertokotuko zirelako esperantza isilaz. Kasu batean zein bestean, ez zaie inoiz barkamen argirik eskatu iragan denboretan haiekin izandako jokabide desegokiagatik, ez eta behialako arrazismo horren kritikarik egin ere,
|
guk
geure bularra jotzeko darabilgun harria etsaiak gure kontra duela jaurtikiahantziz. (Eta inork uste balu arazo hori jada modatik pasea dela, on luke gogoratzea ez zaigula falta trapu zikin horiek aldizka, eta behin eta berriro, aurpegiratzen saiatzen zaigunik, Adolfo Careagaren hitzaurre mamitsuarekin jadanik bigarren edizioan doan Paginas de Sabino Aranalibu ruan, adibidez, behiala Manuel de Eguileor abertzale" sutsu" hark atera zigun De su alma y de su pluma deitoragarri haren isla.
|
|
|
Hitz batez esateko, esango genuke
|
guk
geuk, konbentzimendu jakina, hizkuntzarena anitza dela eta ezinbestekoa duela arlo askoren oharra. Osterantzeko kontuak datoz hizkeraren ikuspegitik eta biziraupenaren baitan gertu gertutik aztertu beharrekoak.
|
|
|
Itzulian, beharbada, aberasturik eta leundurik etorriko zaizkigu eurok, beste nonbaiteko lasaitasunaz eta gogoetaz. Jakizu, aldez aurretik eta zalantzarik gabe,
|
guk
geuk beti adeitsu eta abegikor hartuko ditugula.°
|
|
|
|
Gu
geu, Fort George herria ren birkokapenaren emaitzen lekuko gara. Fort George La Grande Riviere ibaiarendeltako uharte zoragarri batean zegoen.
|
|
|
hizkuntza gutxituen normalkuntza hizpide bihurtzea, etxean bertan nahiz Europan. Lan hori
|
guk
geuk bete ezean beste inork ez duela bere gain hartuko argi izan behar dugu. Azken finean, EBko asmorik hoberenak ere ez dira inoiz gauzatuko horren premiarik sentitu ezean, eta premia hori gure eskutik soilik sor daiteke.
|
|
|
Zein da, baina, gehien mugitu dena kontsentsuzko jarrera haietatik, gaurko anabasa sortzeraino? Nire ustez,
|
gu
geu, euskaltzaleok alegia, aldendu gara gehien, edo, zehatzago esanda, hizkuntz politika bestelako helburuz erabili duen euskaltzale andana izan da euskal herritar gehienon arteko adostasuna trabatzat edo gisa bizi duena.
|
|
|
Nire ustez Nafarroan euskararen berreskurapen, berrinda rtze eta normalizazio klabeak
|
guk
geuk, euskaldunok, markatu behar ditugu, Nafarroa ofizialean ezarritadaudenek egingo ez dutelako.
|
|
|
Mendi basatiak —eta beren otso eta hartza k— turismorako parke naturalak baino ez dira. Ez digu PeterSloterdijk ek esan, bada, genetikari jarraitu behar diogula eta
|
gu
geu giza parke zoologikoa besterik ez garela? ).
|
|
|
batez ere norberaren burua goian —beti gorago, boteredunago— ikustearen alde egiten ditugunak: adibidez, beste gizaki bat baztertzea eta zapaltzea eta garbitzea,
|
gu
geu gorago igotzeko edo botereari eusteko. Hau da, gure gurari eta nahietatik sortzen ez direnak.
|
|
|
Ni ez naiz teologoa, esan dut. Baina bekatua hor dago, nabari,
|
gu
geu artean. Satan omen da gezurraren aita, gizakiaren etsai huts den gezurraren aita nagusia.
|
|
|
Gogoan eduki behar dugu edozein datu fisiko, objektibo, onartua izan dadin zientzian bertan, zientziazko fede miragarriak babestua izan behar duela. Hau da, ez dakigula, hurrik emanik ere ez, nolatan sortzen den
|
gugan
geure aurrean dugun zerbaiten irudia —ispilu batean azaltzen den neure aurpegiaren irudiaren irudia, adibidez— Hori zientziaz jakiteko, jakituria bete betea eduki genuke horrenbeste mezu eta mezulariren bitartez hor dagoenaren gain gugan sortzen den irudiaren berri: lehenbizi fisikazko jakituria (korpuskulu edo antzeko, uhin, indar mota, arazo kuantiko); gero biologiazkoa (era guztietako milioika zelula miragarrien katearena); gero psikologiazkoa, eta abar.
|
|
|
Eta denon eta bakoitzaren neurririk gabeko metroa, bete betean denon eta bakoitzaren gogoko den maitatzea dela. Denok dakigu lagun hurkoaren arazoa gure arazoaren berdin berdina dela,
|
gu
geu bezala maitagogo delako.
|
|
|
Lainezek bota nahi izan zuen, baina pistola trabatu zitzaion eta hegaztia galdu zen Urrabiaren gainetik Alkasoro aldera.
|
Guk
geure leihotik ikusi genuen, ilargiak bete betean jotzen zuela.
|
|
2002
|
|
|
Gaur zera ikusi behar dugu: Estatuen Europa sendo finkatzen ari den une honetan, Euskal Herriari ez diola inork kanpotik lekurik egingo,
|
guk
geuk lehenik eta behin ondo errotzen ez badugu.
|
|
|
Guk esan genuen Udalbiltzak helburu horrekin bat egiten zuela. Ez zen esan
|
guk
geure gain hartzen genuela ardura hori, baizik eta gizarteak helburu horrekin bat egiten duela iruditzen zitzaigula eta guk ere horrekin bat egiten genuela. Bilboko Euskaldunako lehenbiziko Biltzarrean esaten zen gizarteak bere dinamika zeramala eta, aldi berean, bazirela egitura formal eta politiko batzuk, baina hauek ez ziotela erantzuten gizarteak gaur egun daraman dinamikari eta nahiari.
|
|
|
Herritarren kezkak, baina baita nahiak, eskakizunak bizi, entzun eta irtenbideak atzematen saiatuko diren ordezkariak gara(
|
gu
geu ere herritar garelako).
|
|
|
PSOEk eta PPk hartu zuten jokabide politikoa zela medio, Araban beste indar korrelazio bat eman zen eta gu kanpoan geratu ginen. Baina
|
guk
geuk gure porrota propioa izan genuen, botoak galdu genituen gure erruz.
|
|
|
Plater hegalariek ez dutela existitzen esateak, ez du esan nahi jarrera itxikoa naizenik. Zientzialariok,
|
guk
geuk planteatzen dugu beste planetetan bizitza egoteko aukera egon badagoela, hori ez dugu sekula ukatu
|
|
|
Gerora jaio diren terminoak dira, eta aldarrikatu behar duguna «alfabetizazioa» da. Dela eskolan, dela komunikabideen bidez, dela instantzia publikoetan... gai hauei buruzko informazioa eman diezagutela, erabakiak
|
guk
geuk hartu ahal izateko.
|
|
|
Neurri batean, idazle galego, euskaldun eta katalanak direlako, hain zuzen, gaztelaniazko literatura hesituari kalitatez eta berrikuntzaz erantzuten dioten bakarrak, zeinek idazle hegoamerikarretara jotzen baitu hasperenka, zerbait mugitzen dela adierazteko. Presazkoa da denon ahaleginak batzea eta
|
guk
geuk promozionatzeko formulak aurkitzea. Adibide ona da, eta ongi erreparatu litzaioke, Balearretako gobernuaren ekimenari, zeinek laguntzak ezarri baititu isletako idazleen lanak beste hizkuntzetara itzultzeko.
|
|
|
Gure eskubide batzuk Konstituzio honen aurrekoak dira. Eskubide hauen bidez, beste herri batzuekiko harremanak
|
guk
geuk ezartzea planteatzen da. Edonola ere, Ibarretxeren planak harreman hauek estatu anitzaren testuinguruan ezartzeko asmoa agertzen du.
|
|
|
Edonola ere, Ibarretxeren planak harreman hauek estatu anitzaren testuinguruan ezartzeko asmoa agertzen du. Kosubiranotasunaren printzipio honen arabera, euskaldunok beste herriekiko harremanak
|
guk
geuk diktatzen ahal ditugula dio. Nik honi subiranotasuna deitzen diot eta ez independentea izatea, ezberdina baita.
|
|
|
Ezbehar handiren bat gerta da, hangoen berbetatik.
|
Guk
geure argoten" bai beharra" deritxagu. Guztiz positibo.
|
|
|
Iñoiz aldi onetan egunero sarri jan doguzanaren,
|
guk
geuk ikusi be eztogu egin aurten oindiño perretxikorik.
|
|
|
Alperrik da, oraindio bere, erririk euskaldunenetarikoa dala nasai nasai esatea.
|
Gu
geu, gazteak gareala esatea beste da. Lillura, txakur amesa.
|
|
|
Azken itzok egiazkoak dira,
|
guk
geuk entzunak umetako urte aietan. Eta geroztik, an ikusi oi genduan Bittor trinko eta koxo; arik eta zaarrez il zan arte, 1920 urte inguruan, aiton agurgarri ura.
|
|
|
|
Guk
geuk, aspaldiko gauzak gomutateari zuzen deritxagu ta komenigarri.
|
|
|
Atsegingarri izan zitzaigun gure taldeko batzuei.
|
Guk
geuk, ordea, Aldontzarentzat eskeiñi izan genduan usakume ñabar hura.
|
|
|
Gerrate ondo urte lakar, zakar, larderiatsu eta siñistu eziñeko aetan, fedearen eta zuzenaren izenean alako dongakeriak jazo ziranean, latz bait zan ikusten genduana aintzat artu beharra, ontzat ezetara ere ez, sinismen sendo orren txertu
|
guri
geuri ere, barriro sartu euskun bariñagarrak. Zelan ahaztu dohai ezin esan ori?
|
|
|
Erabaki dugu, hasteko, elkarriztatzaile
|
gu
geu izatea,. Euskara++, taldekokide guztiok, alegia.
|
|
|
EGA edo titulazio baliokidealizentziaturaren edo diplomaturaren osagarri egokia da, baina ezin izan dezakehiru, bost urte edo gehiago ikasketak euskaraz eginez lorturiko tituluak baino baliohandiagoa. Badakigu, jakin, unibertsitarioen hizkuntza maila hobetu behar dugula, baina horren aitzakian ezin jar dezakegu zalantzan unibertsitatearen beraren xedea.Geure ikasleak euskaraz jarduteko ondoen prestatutakoak direla
|
guk
geuk, unibertsitatean euskaraz dihardugunok, esaten ez badugu, zeinek esango du. Euskaraz ikasteak leialtasunaren araberako hautu hutsala izan behar ote du?
|
|
|
|
Guk
geuk konpromisoa hartzeaz gain, erakundeetan ere konfiantzazko giroasumatu behar da. Instituzio publikoek (Jaurlaritzak, Diputazioek eta Udalek) finantza eta lege ahalbideak sortu behar dituzte Unibertsitate euskalduna sortzekoeta garatzeko.
|
|
|
Ez dakigu hori espresuki inongo nazioarteko aldarrikapenetanhorrela adierazita dagoen, baina, ez balego ere, gauza nabaria da, une batetikaurrera bere herri izatearekin bizitzea erabakitzen duen herri orok eskubide horiizan behar duela.
|
Guk
geuk inolako zalantzarik gabe aldarrikatzen dugu eskubidehori Euskal Herriarentzat, eta, gainera, aldi berean, eskubide horren aurkakoplanteamenduei zilegitasuna ukatzen diegu, zeren planteamendu horiek gureherriaren etorkizuna oztopatzen baitute, eta gure nortasunaz bizirautearen aurkakoeraso suntsitzaileak baitira. Argi eta garbi diogu:
|
|
|
Bestelako ezaugarriak alde batera utzi gabe,
|
guk
geuk irakasle propioen ezaugarri kualitatibo batzuk aipatuko ditugu, zerrenda modura aurkeztuz:
|
|
|
Irakurketa egitean, jendaurrean aukeratutako testua nondik aterata dagoen, berorren izenburua ematea, zergatik aukeratua izan den eta antzeko argibideak emateko modua azaldu genien.
|
Guk
geuk eredu bezalaegindako irakurketa batean erabili genuen baliabide hori, eta gero espreski adibideak emanez ere landu genuen.
|
|
|
Hori dela-eta, ikaslearen beharrak eta egoera aztertuta, kontsulta material jakin bat gomendatuko dio. Urruneko ikasleen kasuan, erosketa
|
guk
geuk bideratudugu behin baino gehiagotan.
|
|
|
edo azalpen teorikoaegin, metodologiaren ingurukoa, edo material sorta honen barrua hustu. Bigarrenaren alde egin dugu; izan ere, gaur egun hizkuntzen metodologian pragmatikarenbidea lehenesten den moduan,
|
guk
geuk ere geure buruarekin zintzo jokatu nahiizan dugu, eta, hitz potoloak eta goi mailako jarduna baztertuta, azalpen praktikoaegitea erabaki.
|
|
|
Ezin da gure lurretan orrelako landara ta piztirik ugaldu. Gurutzearen itzalak galtzen ditu emen orrelako landare ta piztiak, gurutzearen itzalak eta
|
guk
geure izen onari diogun begiruneak. Bai, goialdeko basurdeak baño geiagotan agertzen dira baserrietara urietako zakur amorratuak, baña euskaldun gurasoak ajolarik ezpaluteke edo euskal mendietan gurutzerik ezpalitz, laster ugalduko litzatezke zakur, otso ta basurde amorratuak Euskalerrian ta baserrietan bertan.
|
|
|
|
Guk
geuk ere, asko edo gutxi, zerbait irakurri dugu; espainiarrena gehiago; baina oso berandu izan dugu frantsesez, ingelesez, arabieraz... idatzi duten idazleen berri. Eta irakurri dugun mundua da, neurri handi batean, gure kultura egiten duena.
|
|
|
|
gu
geu
|
|
|
Gure gorputz irudiaren pertzepzioan, sentimenduek eragina dute gogo aldarteek; triste edo deprimituta bagaude, gaizki ikusten dugu; aldiz, egun ona izan badugu, dena zoragarria iruditzen zaigu. Autoestimuak ere badu eragina,
|
gu
geu pertsonarik nahi ez badugu, zaila izango da gure itxura fisikoa gustatzea. Zentzurik gabeko pentsamendu edo ideia batzuk gure burutik kendu behar ditugu – “kilo batzuen azpian zoriontsuago izango naiz, eta gehiago gustatuko zaizkit”–; pentsatu behar dugu pertsonei nofisikoki nolakoak diren, baizik eta askoz giza balio garrantzitsuagoak.
|
|
|
Ontzi hori loreontzi bat, hazitegi bat edo horretarako erabiltzen den beste edozein ontzi izan daiteke, eta landare horren beharren arabera aukeratuko da. Loreontzi horiek motibo eta apaingarriekin eros ditzakegu, baina, hemendik, loreontzi edo terrakotazko edo plastikozko hazitegi xume batzuen alde egiten dugu, eta
|
guk
geuk apaintzen ditugu, ukitu pertsonala emanez. Brotxa, pintzela eta pintura akrilikoa nahikoa izango dira lanean hasteko.
|
|
|
Hirukote horri idia eta astoa gehitu dakizkioke, baina horiek ere presta daitezke. Irudiak
|
guk
geuk eskuratu edo egin ditzakegu hainbat materialez, eskaiolaz, marmolinaz, maché paperaz eta abarrez, baina oraingoan marmolinaz erabakiko dugu, lan egiteko material erraza baita, akabera errealista eta dotorea eskaintzen duena. Irudiak baditugu, saiatu egingo gara kolorerik gabeko mediumarekin egiten, Jaiotza margotu nahi dugun koloreetako akuarela sintetikoekin, bai eta berniz zeramiko satinatuarekin eta pintzelekin ere.
|
|
|
Ez. Zergatik, beraz,
|
guk
geure ohiturari uko egin?"
|
|
|
–Noizbait esan diten, historia inoiz berridazten bada,
|
guk
geuk garaitu genuela, XX. mendean, Fernando Katolikoaren armada, bonba fetido batzuk jaurtirik... –esaten zion Arantxak Sarari.
|
|
|
Nola aldatu diren denborak. Jagger [4] ere orduan, dudarik ez, gazteagoa zen, ez zuen bilobarik eta orain baino jauzi handiagoak egiteko gai zen,
|
guk
geuk ikusi ahal izan genuenez. Egun haren gaua [5]!
|
|
|
Handik eta hemendik tiraka baratua dugun komunitate gaixo eta hertsatu honetan bizi gara, baina agian hortik etorriko da noizbait konponbidea, egoera hori onartzetik eta sinpatikoengandik bereizten gaituzten mugak ere ongi bereiztetik. Hortaz, bada, iduri du
|
guk
geuk aurkitu ditugula aterabideak, besteren buztanarekin ez baitira euliak kentzen ahal.
|
|
|
Horregatik ez dugu zuzentzen neurri handi batean, kontu horietan euskara bera egiten ari garelako gure eguneroko jardueran oraingoz, erabileraren erabileraz eta nekea dela neke. Lana izango dugu hor zuzenketak bideratzeko orduan,
|
guk
geuk ez badugu argi zer esan behar dugun eta idazle bakoitzak, hiztegi bakoitzak edo itzultzaile bakoitzak, nork bere proposamena egiten badu norberaren iritziak agintzen baitu beti holakoetan. Eta hemen eguneroko gauzak aipatu ditut, bazterrean utzirik umeak euskaraz gehien erabiltzen dituen hitzak, hezkuntzako liburuetan ageri direnak, hain zuzen ere.
|
|
|
Baita Espainiakoan ere, noski. Baina horrekin batera etorri zitzaidan burura Flandes izan dela Europako historian hainbat iraultzaren sorgune ere —Eu ropako mapa politikoa aldatu duten iraultzak— eta Flandes izan zela Espainiako inperioa hausten hasi zen lehenlu rraldeetakoa(
|
guk
geuk Noainen ia itxaropen guztiak galdu behar izan genituen bitartean). Eta, aitortu dezadan hau ere, Ibarretxek, harritu egin ninduelako:
|
|
|
Geure nortasunarieutsi nahi diogu.
|
Gu
geu izatea nahi dugu.
|
|
|
Ezbairik gabe euskaltzaleok hartu behar dugu zama hori gure gain;
|
guk
geuk erein ezean ez baitu inork uztarik jasoko. Zein da, baina, ahalik eta emaitzarik emankorrena lortzeko erabili beharreko hazia?
|
|
|
Gizarte prozesurako, aldiz, ez dago prozedura finkorik, ezta gertakizun horren gaineko ikerketa sendorik ere (edo, hobe esanda,
|
guk
geuk ez dugu ezagutzen). Susmatzen dugu ikas prozesuan urrats jakin batera iritsiz gero, gizarte prozesuari ekin behar diola ikasleak; baina hortik aurrera ez dago gauza garbirik.
|
|
2003
|
|
|
Egun hauetako telefono elkarrizketa ugarietako batean, mobilizazio zabal honen berri ematen ari nintzela, euskal kazetari batek eskerrak eman zizkigun. Beharrik ez zuela erantzun nion,
|
gu
geure burua defendatzera mugatzen baikara. Geure burua defendatzera," Egunkaria" ren itxiera ez baita soilik euskal prentsa eta euskararen kontrako erasoa.
|
|
|
Segurtasunari dagokionez kontuan hartu behar den beste tresna bat, bisitatzen ari garen web gunea segurua dela ziurta diezagukeen onespen agiri digitala da. Ziurtagiri hauek hainbat erakundek ematen dituzte eta
|
guk
geuk ere eskuratu ditzakegun arren, normalean enpresek eskatzen dituzte. Demagun, esaterako, gure datuak formulario bidez bidali behar ditugula eta datu horiek garrantzitsuak direla, kontu korrontearen zenbakia, adibidez.
|
|
|
Hemengo errealitate anitza eta ikusmolde ezberdinak kontuan hartuta, Espainiako Estatuari itun bat eskaintzen diogu. Euskaldunak jaiotzen direnetik hiltzen diren arte dena euskal erakundeek kudeatuta izatea bermatzen duen ituna, legeak
|
guk
geuk sortuak izango diren ituna, berdinen artekoa. Hori da, auzotarrak izanik, elkarbizitzarako eta gatazka gainditzeko eskaintzen duguna.
|
|
|
J. M. JUARISTI. Nire ustez hori azkarregi joatea da eta bidean zeregin ugari badugu. Irlandarrek euren bidea daramate, palestinarrek eurea, Quebecekoek ere eta
|
guk
geure bidea egin behar dugu. Estatuak ezezkoan jarraituko balu eta konfrontazioa iritsiko balitz, haiek euren indar guztiak ipiniko lituzkete.
|
|
|
Nolakoa den gure sistema politikoaren mamia? Nolakoak garen
|
gu
geu. Chist!
|
|
|
Pottoka haurrei begira indartu dezakegu, eta haurrek 14 urtera arte koloreei erreparatzen diete. Hori da gure merkatua, eta
|
gu
geure buruari mugak jartzen! Hainbeste lan egin eta gero guk egindako bidea ebaki ziguten, eta nazkatuta utzi egin genuen.
|
|
|
Itoiztarrei 18 urteren ondoren, borrokarako gogorik geratzen ote zaie? «Bai,
|
guk
geurean jarraitu behar dugu. Herria bota digute baina orain kontua urtegia ez betetzea da».
|
|
|
Gairik gabeko hori, berriz, haiek bizi guztian. Eta
|
guk
geuk gerotxo ere bai, oraintxe arte. Niri, gaia jarritako bertso horia ez.
|
|
|
Adrian Perezen ustez, taldearen garapen normala izan da: "
|
Guk
geure artean euskaraz egiten dugu etengabe, beste garaietan gertatzen ez zen bezala. Izan ere, talde honetatik jende asko pasa baita.
|
|
|
Hereje itzela da. Ezteu sinestuten ba" pe (bat ere), eta ezteu
|
gure
geuk, sinesten doguno" pe (dogunok ere) elizara joan gaittezenik... Eta holan bizitteko... hoba da... askozaz hoba da, bakotxa bere aldetik joatie ihardetsi zion Inasik arpegia goibeltzen zitzaiola.
|
|
|
Gutariko bakotxak berak daki bere buruaren eta bizimoduaren barri eta, horregaitik, bakotxak eskubide osoa dauka, San Antonioren bitartez Jaungoikoari otoitzean bere preminak agertzeko.
|
Guk
geuk be, guztiok bat eginda, alkarren alde otoitz egingo dogu eleizkizun honetan.
|
|
|
Oker gagoz, bakea emon edo kendu egiten deuskuela uste badogu,
|
guk
geuk horretan zerikusirik ez bageunko lez. Argi be argi dinosku Aita Santuak:
|
|
|
beti be, batzailearen eretxiaren araberakoak.
|
Guk
geuk be, latin zaharra irakatsi euskuenean, holakoxe" Selecta" k erabilten genduzan eta euron bidez ezagutu genduzan behinolako idazle ospetsuok: Virgilio, Ciceron, Ovidio, Horatio, Tito Livio, Salustio...
|