|
2001
|
|
|
|
Gure
hizkuntzaren egoera estuak ezartzen digun eginbeharra zaila da beraz eta gerorako ez uztekoa. Eginbehar hori betetzeko era askotako laguntzen beharrean gaude.
|
|
|
–
|
Gure
hizkuntzaren egoera larriak ez zaituzte nahigabetzen ala?
|
|
2002
|
|
|
Gero, gai izan zara beharbada nirekin kurritzeko orrialde batzuk eta hizkuntzaren itsasoko uretan oldartzeko, baina badut uste aspaldixkotik ni neu aldendu naizen eta bide bazterrean utzirik, itzuli handi bat egin dudan Sarasola, Zuazo eta Rubioren liburuekin. da horraino bederen iritsi baldin bazara, liburu horien aipamena egiten hasi naizeno,
|
gure
hizkuntzaren egoerak kezkatzen zaituela. Gustura gomendatzen dizut, hala ere, hiru liburuak irakurtzea, eta zure ondorioak ateratzea.
|
|
2004
|
|
|
Aitzitik, oso zutabe hauskorra da eta, iruditzen zait, duela urte batzuk eskuragai zitzaizkigun espazio sozialak gero eta urrutiago ageri zaizkigula. Bestalde, ez dakit euskal belaunaldi berriak noraino dauden kontzientziatuta
|
gure
hizkuntzaren egoera larriaz.
|
|
|
|
Gure
hizkuntza egoerari buruz genituen intuizio eta esperientziak kontzeptualizatzea, horri buruzko hausnarketa egin eta, horrekin batera, hizkuntza normalkuntza. Ordurako, Euskararen legea onartuta zegoen, 1982ko azaroan onartua, eta normalkuntza kontzeptua ezagutzen hasita geunden.
|
|
|
Joan den aste honetan aukera paregabea ukan dugu horren agerrarazteko. Izan ere, lehen aldikoz, bakoitzaren lan ildoa begiratuz, egitura bakoitzean egoeraren begirada sakona egin eta gero, emaitza beretara iritsi dira, alegia Ipar Euskal Herrian eramana izan den lan zama guziaren gainetik, izugarrizko inbertsio ekonomiko eta pertsonalen gainetik,
|
gure
hizkuntzaren egoera larria da eta bere geroa arrisku latzetan. Elkarrizketa bultzaturik eta elkar lanaren eraginkortasunaz jabeturik burutu dugu iragan den larunbateko manifestaldia euskal irakaskuntzako hiru sareak, »pena da horretan Ikas Bi ez agertu izana».
|
|
|
Ostarteak ostarte, ordea, hitzaren argitasuna behar genuke oroz gainetik, eta zalantza handiak ditut nik Ibon Sarasolaren aburu honetan: . Gainera
|
gure
hizkuntzaren egoera larriaren errua besteei, kanpokoei boteaz, aitzakia bat ematen diegu euskaldunei beren burua zuritzeko eta bertan goxo egiteko. Auzi honetan errua batez ere euskaldunena dela, euskara bazterreratua, marjinatua dagoela, baina batez ere euskaldunek marjinatua dagoela ikustaraztea da kinka larri hone tatik ateratzeko biderik zuzenena?. 103
|
|
|
–Egungo guraso gehienak erdaldunak dira eta euskararen erabilera ebaluatzeko perspektiba falta dute. (...) Euskaltzale xeheek
|
gure
hizkuntzaren egoera patxada ederraz, lasaiegi, hartzen dute, soziolinguistikaz duten ezjakintasuna dela medio?.
|
|
|
Hori egia izanagatik ere, ba dago kanpoan zer ikasirik,
|
gure
hizkuntzaren egoera eta herriaren beraren egoera, zenbait aldetatik bederen, leku askotan gertatu bait dira.
|
|
2005
|
|
|
Areago, honelako testuak euskararen normalizazioaren alde edo aurka egiten ote duten zalantza egiteraino heldu da (Sarasola, 1997b): «.., honelako testuak laguntzen ari al dira, ala traba ari dira gertatzen euskara lantzeko,
|
gure
hizkuntza egoera normaltzeko lanean. Nik egia esan dudak ditut... > >.
|
|
2007
|
|
|
Argi dago,
|
gure
hizkuntzaren egoera kontuan hartu gabe ezin dela tresna hau aplikatu, normalizatu gabeko egoeran dagoen hizkuntzaz ari baikara. Zalantzarik gabe, Frantzian ingelesa ikasten duenaren egoera eta Euskal Herrian euskara ikasten dutenena ez dira berdinak.
|
|
2008
|
|
|
Deialdi honetan euskal soziolinguistikaren arloan garapen teorikoak lantzen dituzten lan hoberenak sarituko dira. Asmo horrekin, kontuan hartuko dira euskararen gaineko berariazko garapen teorikoak nahiz kanpoan landutako gerapenetatik abiatuta
|
gure
hizkuntzaren egoera aztertzeko eta ulertzeko egokitzapenak.
|
|
|
1 Hausnartu sarien helburua euskal soziolinguistika teoriko edota metodologikoaren garapena eta berrikuntza da. Aurkezten diren lanak euskararen gaineko berariazko garapen teorikoak nahiz kanpoan landutako gerapenetatik abiatuta
|
gure
hizkuntzaren egoera aztertzeko eta ulertzeko egokitzapenak izango dira. Lanak teorikoak, teorien aplikazioa edo ikerketa aplikatuen ildo berriak jasotzen direnak izango dira eta aurretik argitaratu gabeak.
|
|
|
Beharra, beraz, argia da. Gaur, eta
|
gure
hizkuntzaren egoeran, ez dira lexikografoak bakarrik kontuan hartu behar, hiztegi batuak oinarrizko 40.000 formak laster izango baititu, baina eguneroko bizitzarako hori baino gehiago dugu: hiztegi berezituak, terminologia, alegia, egunero sortzen eta osatzen ari da, gramatikako erabilera berriak ere ageri dira, ahozkoa eskura izatea komeni da.
|
|
|
Horrelako ekitaldiek gogo bihotzak indarberritzen dituzte, eta Iparraldean bertsolaritza zabaltzen ari da orain hiru probintzietara, gazteenganatzen, eta erratearen beharrik ez,
|
gure
hizkuntzaren egoera txarra izan arren, euskarari altxor ezinago hobea eskaintzen diola. Apurka apurka bertso eskolak hedatzen ari dira Iparraldean eta uzta ederrik ekartzen dute, gaur eta biharko...
|
|
2009
|
|
|
Baina hizkuntza hegemoniko bateko idazleak bizi duen neurosi linguistikoa oso arina da gurearekin konparatuta. Nirea bezalako hizkuntzetan idazten dugunok nekez ken ditzakegu gainetik
|
gure
hizkuntzaren egoera berezkoa eta hizkuntzaren testuingurua. Kaosa ordenatzen saiatzeaz gainera, hizkuntzari erreparatu behar diogu:
|
|
|
Hala, Barañaingo liburuzainari beren proposamena aurkeztu eta arazorik ez zegoela jakin ostean, BERRIAko harpidetza sailera deitu zuen. Ziur nago herritar bakoitzak euskaren alde egiten badu, apurka apurka
|
gure
hizkuntzaren egoerak hobera egingo duela, dio Castillok. Premisa horri jarraituz egin zuen Hondarribiko emakumeak adiskidearekin batera harpidetza.
|
|
|
Gogoeta politiko xume bezain argia plazaratu genuen manifestazio honen bezperetan Cortiko Agiriaren sinatzaileak.
|
Gure
hizkuntzen egoeraz hausnarketa eta adierazpena egin dugun honetan, hainbat gogoeta jartzen ditugu mahaiaren gainean:
|
|
2011
|
|
|
hori da, labur esanik, argitze saio honekin zabaldu nahi genukeen ildoa: konpondu litezkeen desadostasunak konpontzen saiatzea, gure jakintza esparruaren onean. horren onean eta, begi luzeegi izatea ez bada,
|
gure
hizkuntza egoeraren zer nolakoaz, zergatikoaz eta nondik norako posibleez eskaintzen ditugun ekarpenen kalitatea hobetzen laguntzeko. Aukeratu den formatua, oinarri txosten batez ikuspegi nagusia azaldu, zazpi adituk oinarri txosten hori analizatu eta kritikaoharrez hornitu eta, azkenik, kritika oharrei baterabilduzko erantzuna emanez azken ondorio txostena osatzekoa, ez dut uste okerrena denik argitze saioa elkarlanean bideratzeko. desadostasun terminologikoaz ari garelarik, ohar pare bat egitea da aurrerago gabe:
|
|
|
Lehenbizikoak," Koaderno Handia" k, harrera ikusgarria izan zuen, inork uste baino handiagoa, seguru asko. Hala ere, egingo nuke, literatura arrazoiekin batera,
|
gure
hizkuntzaren egoerak eta ikasbideak izan zutela zerikusia: testu erraza, itxuraz ume batek idatzia, eta euskaraz oso dotore emana.
|
|
2012
|
|
|
antropologia, etika, filosofia, etnologia, filosofia politikoa, ingurumena, globalizazioa, ekonomia… hainbat eta hainbat arlotan. Urria da, oraingoz, saiakeren produkzioa euskaraz arlo unibertsal horietan,
|
gure
hizkuntzaren egoera diglosikoaren isla. Baina beren urrian, badugu saiakeragile ugari arlo frankotan.
|
|
|
Beste ondorio batzuk atera ditut nik bederen. Agian, horiek
|
gure
hizkuntza egoerara egokitzeko bide ez oso malkartsua izan dezakete.
|
|
|
|
Gure
hizkuntzaren egoerari buruz adibide zenbait: 1 Hiztunen eta hizkuntzen arteko harremana:
|
|
2013
|
|
|
|
Gure
hizkuntzaren egoeraren termometro diren Inkesta Soziolingustikoa eta Kale Erabilerak ere datu berriak jarri dituzte mahai gainean, eta biziki interesgarriak izan dira bertan jasotako ondorioak.
|
|
|
Azken urteotan erabilerari egotzi izan diote hainbat agintarik hizkuntzaren berreskurapen prozesuak aurrera joan ez izana. Arinkeriaz jokatzea iruditzen zait, eta ezin leporatu une oro euskaldunari
|
gure
hizkuntzaren egoeraren erantzukizun osoa, ez horixe. Hizkuntza baten berreskurapenean pertsonak euskaldundu behar dira, baina bai eta espazioak ere.
|
|
2015
|
|
|
—
|
Gure
hizkuntzaren egoera hobetzeko beharrezkoa dela uste dugu.
|
|
|
Euskararen egoerara etorriz, hainbat erakundek abian dituzten neurketek informazio erabilgarria eskaintzen digute, eta eskalarik ez dugun arren, argitalpen horiekin
|
gure
hizkuntzaren egoera modu nahiko zehatzean ezagutu dezakegu. Dena dela, Hizkuntza Politika Sailburuordetzaren agendan euskararen egoera neurtuko duen berariazko adierazle sistema baten premia azaldu da (Gipuzkoako Foru Aldundia, 2013).
|
|
|
|
Gure
hizkuntzaren egoera normalizatzeko bidean urrats garrantzitsua da, ezbairik gabe, eta AEDk gonbita luzatzen dizu, webgune edota posta elektroniko baten jabe bazara, haien abizenak alda ditzazun. Dagoeneko 2.000tik gora dira halaxe egin dutenak eta gure elkartea ere bidean da.
|
|
|
Horretan ari gara azken urteotan, baina ez da erraza puntua aurkitzea.
|
Gure
hizkuntzaren egoera erdipurdikoa eta gure" erromesaldi herrena" ikusita, besteen aurrean eredu agertu behar ote dugu ba. Lotsa apur bat eman behar liguke.
|
|
2017
|
|
|
Artikulu honetan esplikatzen saiatu naizen abantailatik abiatzen naiz: kultura galegoa kultura gonzo a dela, alde batetik hegemonikoa, mendebaldarra den heinean, eta bestetik ez hegemonikoa,
|
gure
hizkuntzaren egoeragatik. Hortik abiatuta ezar ditzakegu bizio kolonialak saihestuko dituzten harremanak, baldin eta pentsamendu deszentratuagoa, gure egoerarekiko deserosoagoa garatzen badugu, funtsezkoa guztiz, bai guretzat (biktimismoekin amaitu eta hiritarrentzako diskurtso kitzikagarriagoa ezartzeko), bai gure besteentzat ere.
|
|
2018
|
|
|
Euskararen Adierazle Sistema (EAS) aurkeztua izan da berriki Donostian. Eusko Jaurlaritzak, Nafarroako Gobernuak, Euskararen Erakunde Publikoak eta Gipuzkoa, Araba eta Bizkaiko foru aldundiek sustatu duten proiektu hau
|
gure
hizkuntzaren egoeraz informazioa molde planifikatu eta sistematikoan emanen duen tresna da. 33 adierazle nagusitan oinarritzen da informazio bilketa eta mementoko www.euskadi.eus/EAS eta www.mintzaira.fr webguneetan kontsulta daiteke.
|
|
|
Ezta tz tx baten ordez. Egiten duzuna
|
gure
hizkuntzaren egoera aldatzeko balio ez duela uste baduzu, ikasleek ere ez dute zugandik ikasiko hizkuntzaren egoera aldatzen. Ezkortasunak geldiarazten gaitu.
|
|
2020
|
|
|
Itzulpen. Itzulpenaren kalitateak erabakiko du
|
gure
hizkuntzaren egoera.
|
|
|
Triste eta Lanturosoen Kolektibotik urrun, baina euskararen egoeraz kir kir: " Itzulpegintzaren kalitateak erabakiko du
|
gure
hizkuntzaren egoera. Itzulitako testua deshizkuntza batean badago, euskarazkoa irakurri ezinik erdarazkora joko dugu".
|
|
2021
|
|
|
(San Martin); Zer ba, ama birjina edo agertu zaizu ala? (Bitaño);
|
Gure
hizkuntzaren egoera larriak ez zaituzte nahigabetzen ala? (Mitxelena).
|
|
|
Gazteen portaera etorkizunerako giltzarritzat hartu izan dugu. Hizkuntza politikaren helburu nagusietakoa izan da gazte guztiak euskalduntzea, belaunaldi gazteenak euskaraz aritzeko gaitzeak
|
gure
hizkuntzaren egoera irauli zezakeelakoan. Errealitatea, baina, ez da espero genuen bide markatutik etorri, eta ugariak izan dira aurreikusten ez genituen gorabehera, jarrera eta jokamoldeak.
|
|
|
– Euskara zuzentzea ez da liburu bat editatzea. Parte txiki bat baino ez da,
|
gure
hizkuntzaren egoera arraroagatik handiegi egin duguna. Hemendik kanpo, bereziki tradizio, liburuak editatzea beste gauza bat da.
|
|
2022
|
|
|
Onartutako eta sustatutako ikastola horrek euskararen erabilera esparrua zabalduko duelako esperantzaz hazi behar gara, zeren eta,
|
gure
hizkuntzaren egoera etengabe larriagotuz baitoa Ipar Euskal Herri osoan oro har, eta Zuberoan bereziki. Eta horra hor, hain zuzen ere, paradoxa:
|
|
|
Gure zapalkuntza historikoa kontuan, eta gure hizkuntza eta nazioaren mendekotasuna, euskara bai baina erdara ere bai ariturik, biak maila berean baleude bezala, euskarak mendeetako bazterketa eta gutxiespena pairatu ez balu bezala, eta autonomia lorturik biek eskuak libre balituzte bezala, gizartearen askotarikotasuna maiz
|
gure
hizkuntzaren egoera kaskarraren zurigarri dela, eta erdara edo euskara erabili euskaldun izateko berdin balitz bezala jokaturik eta aldarrikaturik, euskaldun gisa bizirik jarraitu ote dezakegu XXI. mende teknologiko eta globalizatu honetan?
|
|
|
" Gasteizen dena da Mercedes Vito, ta Alaves Baskonia, kanpokoaren gorazarrea(?) ta euskararen afonia". Bistan da bertsoa ez dela oso egokia, eta," betikoa, berriro" pentsatu genuen barruan geunden askok, hamaika aldiz entzun dugulako edo, hobeto esanda, entzun behar izan dugulako beste lurraldeetatik erdeinuzko komentarioak
|
gure
hizkuntza egoera dela eta.
|
|
2023
|
|
|
Ohartarazi dute," sententzia honek aurrekari ezin larriagoak ezar ditzakeela, euskararen sustapena eta normalizazio prozesua ez ezik, euskararen ofizialtasuna ere kolokan jartzen baititu,
|
gure
hizkuntzaren egoera eta euskaldunon hizkuntza eskubideak 40 urte atzera egiteko arriskua dakarrelako".
|