|
2001
|
|
|
Soziolinguistikan oso garrantzitsua da oinarrizko espazioen kontzeptua.Oinarrizko espazioak garden azaltzen dira
|
gurea
bezalako egoera diglosikoetan, espazio horiek hizkuntza desberdinek betetzen dituztelako. Osotara zazpi dira: barne pentsamenduak, familia, lana eta bere ingurua, auzoa edo herria, herrialdea, nazioa eta, azkenik, nazioartea.
|
|
2002
|
|
|
Eta gaur egungo euskal literaturan aurki daitekeen beste umore mota bat, aurrekoekin harremanetan dagoena, umore beltza da, hots, egoera tragiko edo dramatikoez trufatzen dena (zoritxarrak exorzizatzeko oso bide normala, bestalde); ez da harritzekoa,
|
gurea
bezalako egoera politiko batean, umore mota hau sortzea. Izan ere, euskaraz argitaratu den atzerriko umore beltzaren bilduma bakarra (Hamahiru ate, 1985) Joseba Sarrionandiak eta Mitxel Sarasketak itzuli eta aukeratu zuten... haiek biak kartzelan zeudela (ezin ironikoagoa dena, azken batean).
|
|
2004
|
|
|
Hizkuntza antropologian aditua den Mª Jesús Buxóri jaramon egiten badiogu,
|
gurea
bezalako egoera diglosiko menderatuetan ohikoa da kultura bakarreko elebidunak sortzea. Bigarren hizkuntza, bai, baina, bigarren kulturarik ez:
|
|
2005
|
|
|
Agian orduan, aurkituko liokete hizkuntzari orain aurkitzen ez dioten xarma hori. Absurdua, bidezko ez ezik, bide ere bada
|
gurea
bezalako egoera absurduetan.
|
|
2009
|
|
|
|
Gurea
bezalako egoera batean oso zaila, ezinezkoa kasik, badirudi ere, eta horretaz kontziente izanik noski, halere, elebitasun simetriko edo erabatekoa eraikitzearen idealari eutsi egin behar zaio, ideal hori inoizko denboran lortzea posible balitz bezala jardun genuke, egunerokoan helburu apalagoak lortzeko bidean.
|
|
|
Koska da, eta tragedia?
|
gurea
bezalako egoera diglosiko batean automatismoa beti dagoela gaztelaniaren alde, irakurtzen dugun guztiz gehiena gaztelaniaz baitago (ez naiz ari, jakina, eskola liburuez baino ez).
|
|
2011
|
|
|
Hizkuntza kontuetan aurreiritziak asko dira, eta denak ez dira egokiak
|
gurea
bezalako egoeran; alegia, gutxitua dagoen hizkuntza bati laguntzeko. Besteen esperientziak eta hizkuntza eremuko zientziek aurrera egiten duten heinean, gure erabakiak probetxugarriagoak izan daitezke.
|
|
|
" Identitate lehian ikaragarrizko asimetria dagoenez, hizkuntzen arteko aldeak eta xehetasunak zehatz mehatz azaltzen ez bazaizkio umeari, ideia okerrek mendean hartuko dute hura. Alegia, [Ameriketako] maia hizkuntzen egoera diglosikoan dago horrelako pedagogia baten premian" 2 hemendik kanpo ere oso hedatua den diglosiaren esanahi ideologiko hori arbuiatuz gero,
|
gurea
bezalako egoera duten hizkuntzekiko distantzia terminologikoa alferrik jarriko genuke, beste lekuetan erabilera horri eutsiko liokete-eta. hala ere, zalbide ez da kontzeptuaren inguruko adostasuna bilatzen saiatzen den bakarra, berak dioenez: " Egoera hori izanik, merezi al du adostasun lanketan saiatzea?
|
|
2012
|
|
|
Irribarre egin, eta esan nion
|
gurea
bezalako egoeran zeudenek gainditua izan behar zutela beldurraren neurria, eta, ikusita ia edozein egoera guk bizi genuena baino hobea zela, itxaropena izan behar genuela; izan ere, ondorioak, heriotza nahiz bizia izan, askatasuna ekarriko baitzigun beti. Galdegin nion zer pentsatzen zuen nire bizitzaren gorabeherez, eta ea askatasunak ez zuen ahalegintzea merezi.
|
|
2013
|
|
|
18 Oraingo programazioari dagokionez, gauza bat aitortu behar da, lehengo eta oraingo gidarien alde: zaila eta konplexua da telebista generalista bat arrakastaz kudeatzea, eskaintza uholde baten barruan eta
|
gurea
bezalako egoeran dagoen hiztun komunitate minorizatu bati begira. Erraza da kanpotik errezeta politikoki politak ematea(" kirola murriztu"," barne produkzioa gehiago bultzatu!"), baina zezenari adarretatik helduta dagoenak daki adarren berri.
|
|
|
Kategorizazio guztiek bezala, arazoak sortzen ditu, definizio zaileko eremuak uzten ditu, eta asko problematizatu liteke, jakina. Kontua da berau dela ziurrenik lan metodologiarik eraginkorrena kulturaren mundu konplexua kudeatzeko
|
gurea
bezalako egoera batean, eta hau horrela egin ezean, hizkuntza minorizatu baten garatze aukerak disolbatzen direla.
|
|
|
Zentzu horretan, nazio mailako euskarazko prentsak egikaritzen du edo egikaritu dezakeeuskaraz bizitzeko hautu kontziente eta eragilea egin dutenen arteko ideia trafikoa, plaza komuna, gertaeren eta iritzien arragoa. Hiztun komunitatearen muina osatzen duen pertsona multzoa horrelako tresna batekin sareztatzea ekarpen handia da
|
gurea
bezalako egoeran.
|
|
|
Oraingo programazioari dagokionez, gauza bat aitortu behar da, lehengo eta oraingo gidarien alde: zaila eta konplexua da telebista generalista bat arrakastaz kudeatzea, eskaintza uholde baten barruan eta
|
gurea
bezalako egoeran dagoen hiztun komunitate minorizatu bati begira. Gauza on asko ere egin da euskarazko katean.
|
|
2016
|
|
|
• Horrezaz gainera garbi dago etxeko transmisioa (betea edo ohargarria) bizirik dagoela BZ edota BZ/ b/ c/ d/e mailetan eta galdurik, aldiz, BZ edota BZ/ b faseetan. Kontuan hartzeko aldea da hori ere, etxeko transmisioa
|
gurea
bezalako egoeretan iragarpen indar mugatukoa bada ere.
|
|
|
256 Euskara erdaren intergroup perspektiba hori beharrezkoa da beti, baina ez nahiko: intragroup alorreko bereizbidea aurrez aurre analizatu gabe ezer gutxi egin liteke
|
gurea
bezalako egoeretan. Zer irabazten dugu, adibidez, Azpeitiko bizi indarra (demagun) 7 baldin bada, Gernikakoa 6, Zarauzkoa 5, Errenteriakoa 4, Irurtzungoa 3, Maulekoa 2 eta Basaurikoa 1, Euskal herriko hiriguneen batez besteko bizi indarra 4 dela esatearekin?
|
|
|
intragroup analisiaz baliatu behar da horretarako, intergroup delakoaz gainera. Hein batean argigarri izanik ere, balore globalak kontu handiz erabiltzekoak dira hortaz
|
gurea
bezalako egoera fragmentatuetan.
|
|
|
Baina, bai zera! Ahal nuen bezain azkar, ni, taka, hara joaten nintzaion musuka eta, jakingo ez banu bezala
|
gurea
bezalako egoera batean ez dagoela hura baino ezer desegoki eta desatseginagorik. Jainkoa!
|
|
2018
|
|
|
Horrez gain, hizkuntzan oinarritutako nortasuna garatzen du. Eta hori,
|
gurea
bezalako egoera batean, lurralde jakin batean gertatzen da. Era berean, berreskuratze bidean dagoen hizkuntzen kasuan, nortasun horretan oinarrituta pertsona batzuek hizkuntza ikasteko motibazioa pertzibitzen dute, eta horrek hizkuntza ikastera daramatza, eta horrek erabilerara.
|
|
2019
|
|
|
Jarrerak eta portaerak garrantzitsuak diren arren, egile guztiek ez diete pisu bera ematen, eta badira lehen aipaturiko bi faktoreei askoz ere garrantzi handiagoa ematen dietenak. Nik uste jarrerek eta motibazioek garrantzi handia dutela
|
gurea
bezalako egoera batean, eta gero eta garrantzitsuagoak izango direla, hizkuntza hegemonikoen hedatze indarra aintzat harturik. Duela hamarkada batzuk arte, hizkuntza kontzientziarik izan gabe ere, euskara bizi bizirik zegoen arnasguneetako berezko hiztunen ezpainetan.
|
|
|
Ukipen egoeretan edo
|
gurea
bezalako egoera soziolinguistiko gutxituetan bizi diren hizkuntzen kasuan, ordea, besteetan ez bezalako fenomenoak gertatzen dira; hizkuntzaren azala ez ezik, hizkuntzaren egitura bera ukitzen dutenak, batzuetan, beren biziraupena ere zalantzan jarriz. Gai hauen ikuspegi teorikoan sakondu nahi duenak bi erreferentzia hauetara jo dezake:
|
|
|
|
Gurea
bezalako egoera batean, zuzenketak modu, une eta dosi egokietan egin behar dira; ez nonahi, noiznahi eta irizpiderik gabe. Hiztunon gaitasuna eta adierazkortasuna hobetzea da helburua, eta aitzitik, maiz, jendea nazkatu eta erdarara bultzatzen dugu!
|
|
|
Munduko hizkuntza gehienak arduratuta daude beren etorkizunarekin. Baina, hizkuntzen bilakaera baldintzatzen ari diren hainbat fenomeno eta gertaera irismen unibertsalekoak badira ere,
|
gurea
bezalako egoera gutxituan dauden hizkuntzek hizkuntza hegemonikoek ez bezalako arazoak, beharrak, desafioak eta helburuak dituzte; besteak beste, biziraupena.
|
|
2021
|
|
|
Uste dut balio izan duela patronalen gose aseezina eusteko.
|
Gurea
bezalako egoerak izan dira PCBn, Aernnovan... baina askoz ere gehiago izan zitezkeen. Gure borroka ikusita, orain bitan pentsatuko dituzte lan erregulazioak.
|
|
2022
|
|
|
Salbuespenezko lege guztiak indargabetzea eta euskal presoak etxera etorri ahal izatea da egiteko dagoen bidea. Gatazka armatua egon den herri guztietan,
|
gurea
bezalako egoeratan presoak etxera itzuli dira. Hemen baino ez dute jarraitzen aplikatzen mendekuzko politika presoen aurka.
|
|
2023
|
|
|
Ideia marko honi lekua egiteko, Iñaki Iurrebasoren eskutik jasotako argibide zorrotzak baliatuko ditugu. Berak aipatzen duen bidetik,
|
gurea
bezalako egoera soziolinguistikoetan, hizkuntza gaitasunari buruz hitz egiteko garaian, ezinbestekoa da hizkuntza gaitasun erlatiboaren (edo konparatuaren) datua baliatzea, hauxe ulertuta: hizkuntza gaitasuna erdaldun elebakar kategoriatik euskaldun elebakar kategoriara doan continuum bat da (Iurrebaso 2021).
|