|
2000
|
|
|
Baina hori dena hala izanik ere, esan behar da herri bezala asko aurreratu dugula. Garai batean ez genituen nortasunak ere
|
gurekin
ditugu: hor dago Ertzaintza, gure diruak ere neurri batean guk gobernatzen ditugu eta horrela abantaila asko eta asko ditugu.
|
|
|
Guk taldean kantuaren militanteak egon nahi genuen, hark berriz, kantuari beste maila bat eman nahi zion, kreazio artistiko bat. Eta egia erran, nik ez diot hark zuela edo
|
guk
genuela arrazoi. Bi moldeak ezberdinak dira, eta biak behar eta balio dutela uste dut; biak beharrezkoak dira herri batean nire gustuz.
|
|
|
Munduan zehar gehien heltzen den fruta da sagarra, baina Euskal Herrian oso
|
gurea
dugu. Grezian, duela 5.000 urte, aski ezagunak ziren bere ezaugarriak.
|
|
|
ETA inkognita bat da.
|
Guk
badugu beste konbikzio bat. Hau ez daukagu egiaztatzerik, baina nahiz min tzakidetza berdina izan, 98an su etena iragarri zuen ETA ez zen 99an aurkitu genuen ETA izan.
|
|
|
Aski bedigogoratzea herri gogorapen komuna dela, herri horren kontzientziaren egitura. Baina, horregatik hain zuzen,
|
gurean
ditugun arazoak aipatu behar ditut:
|
|
|
Tokia etxalde bat izana zen oraintsu arte, beren bizitegietatik sobera urrundu nahi ez duten igandetiarrei askariak emateko berriki moldatua. Arte horretan,
|
gu
gintuen bezero bakar. Neure egitekoak abandonatu izanak artegatua sartu nintzen hara, baina zerbitzariak mahaigaineratutako gosariak hobera bidean ninduen.
|
|
|
Iritsi bezain laster ekin genion hondartza zulatzeari. Julio ere, auzoko mutil xixtrin galdu bat,
|
gurekin
genuen egun hartan. Haren gurasoek edan egiten omen zuten, eta horregatik edo Julio beti egarri egoten zen.
|
|
2001
|
|
|
Oraintxe litzateke guk euskaldunok, bat eginez, aurrera jotzeko une aproposa. Egia da ia Espainia guztiko prentsa eta mass media
|
gure aurka
ditugula baina egia da baita ere, PP ez doala ondo eta bere politikoak inkonpetente hutsak direla. PSOEko buruzagia den Zapaterok esan berri du Espainia gaur egun ia gobernurik gabe dagoela eta Aznarrek ez dakiela aldapan behera joatearren pedalei eragiten baino.
|
|
|
Indianoek amerikarren odol zirripiztinak eskuetatik garbitzeko denborarik hartu gabe, patrika bero bero eginda etxera bueltatzen zirenean baserria edo indiano jauregi berrien atari aurrean palmondo bat landatzeko ohitura zuten. Landare jande hau oso
|
gurea
dugu; eguraldia hartzen ari den zantzuarekin gero eta geureagoa. Hegoaldeko nekazari eta lorazainengandik ikasten hasi beharra daukagu.
|
|
|
zuloak partxez estali behar direlako, eta pixkanaka ura sartzen zaielako. Baina bestela iraun,
|
guk
badugu etxean 25 urte dituen taula bat.
|
|
|
Autonomiek Europan izan behar duten zereginaz, PSG Ibarretxeren eskaritik harantzago doa, esate batera. EAEk eta Nafarroak izan behar duten harremanari buruz
|
guk
baditugu ideia zehatzak eta arloren batean proposamen zehatzak ere bai. Euskararen aurkako UPNren jarrera lagundu izan du neurri handi batean PSNk, eta Iruñeko Udalean ere UPNk egin duen politika ankerrenarekin batera gobernatzen du PSNk.
|
|
|
Bihurgunez bihurgune ibili ostean, beste bost bat km.ra (ibilbide osoaren 54.km.), Surzai Lepora iritsiko gara. Hemen, errepidearen ondoan, kotxea aparkatu eta
|
gure aurrean
dugun malda igotzen has gaitezke, Illarritako harrespilak igaroz Okabe mendiko tontorreraino. Itzultzen garenean ezker eta beherantz abiatuko gara, Iratiko Etxolarantz.
|
|
|
Kontatzen da, izuturik altxatu, eta aretotik korrika irten zirela. Zorionez ez zen hori izan Etiopiak lortu zuena, eta gaur
|
gure artean
dugu liburua euskal literaturaren erpin gisa.
|
|
|
|
Guk
dugu errua, erabaki du, telebistatik eta erakusten diguten hainbeste diseinuzko edertasuni amore emateagatik. Biomanan eta Danone gorputzen gizarte alua.
|
|
|
Hobe litzateke, esango du norbaitek, hizkuntza biziak
|
gure artean
duen egoeraz mintzatzea, literaturaz eta filosofiaz baino. Errazago izaki ordea honelako gai sakonez mintzatzea.
|
|
|
Maiz irakur  tzen baditugu, ustekabean ikasiko dugu haien jokabidea, haien teknika osoa. Eta adi adi bagagozkie, laster hautemango dugu gaur hegoaldekoago iruditzen zaizkigun ohiturak gure
|
gure
genituela. Agurtuko ote genuke gaur emakume bat, Etxepareren hitzekin
|
|
|
Gure artean sutan dauden ezin konta ahala istilu horiek (aldizkarietan dela, liburuetan dela, bazkunetan dela, ikastoletan dela, erlijio gaietan  dela, politikan dela) funtsezko belaunaldi borrokaren ageriko ezaugarriak besterik ez dira, ene ustez.
|
Gure artean
ditugunak bezainbeste  nonahi, edozein herrialdetan, ikusten direnak. Adin kontua ez balitz, nola igartzen diogu lehen ikusten dugun norbaiti, eta% 90etarik gora zuzen igarri, zer pentsa dezakeen honetaz eta hartaz?
|
|
|
beharriz eta entzutez, Benveniste baztertuz gero, ez naiz inoren ikasle izan. Ez nuke, ordea, egia osoa esango âeta, egia esatekotan, egia osoa zor duguâ hemen aitortuko ez banu zenbateraino lagundu ninduten arrotz zirelako irakasleek, batez ere âJulio Caro Baroja, gure
|
gurea
dugulakoan, ez dut aipa  tzenâ elkarren hagitz adiskide ez ziren José Vallejok eta Antonio Tovar-ek. Eta arrotz horiek beti jakin dute zenbait" euskaldunek" oraindik ez dakiena:
|
|
|
Behin, harriduraz kolpea eman beharrez, Asia hegoaldekoa asmatu genuen: baina
|
guk
genituen buru gainetara napalm jaurtigailuen errauts pozoitsuak bildu eta irris lohidoietako urmael usteldu geldoetan belaunetaraino sarturik, mugiezin geratu ginen. Apocalypse Now filmaren minean kausitu ginen ote?
|
|
2002
|
|
|
Beti ere, baldintza batzuk bete behar dira, hots, eskaintza eskaera baino handiagoa den herrietara jo behar da. Ingalaterra joz gero, edo berdin Argentina edo Txilera,
|
gurean
duten arazo berdina topatuko dugu, adoptatzeko haurrik ez dela. Beraz Bolivia, Peru, Txina, Nikaragua, Errusia, Ukraina, Errumania... moduko herrialdeetara jo da.
|
|
|
lotsa galdu dutela. Harako
|
guk
genuen lotsa gaizto hartaz ari naiz. Etsirik geunden euskaraz' paxamodu' mintzatzea, ahoz nahiz izkribuz(' tolerablemente', zioen Orkaiztegik), apur batzuek bakarrik egin zezaketen gauza zela, eta errazegi jotzen genuen erdarara, mordoilokerian ez amiltzearren.
|
|
|
|
Guk
badugu hango prozesutik zer ikasia, baina ez modu mimetikoaz. Downing Streeteko adierazpena ezin da honera aldatu besterik gabe, prozesua bai, ordea.
|
|
|
Bainan, erran iezadazu, nabaritzen eta bereizten dituzu zuk, benetan ere, erran berri duzunez, alde batetik eideak, eta bertzetik, eidea hauetaz zathi ukhan ohi duten gauzak?
|
Guk
dugun ahantzekotasunaz landazko ahantzekotasun berezia badela uste duzua, eta batasun eta anhitzkhoiztasunaz, eta oraintxe berton Zenonek erran dituen izaki guztietaz ere berdin dela?
|
|
|
" F" ta" H" doakabeak, zoribakoak bere,
|
gureak
ditugu; gure gureak aspaldion. Ez dira euskaldun guztiak sudur luzeak.
|
|
|
Datu horietatik harago joatea arriskutsua da, izan ere,
|
guk
dugun informazioarekin talde horien balorazioa egitea nahiko subjektiboa izan baitaiteke. Denaden, talde horien artean denetarik dagoela esan dezakegu:
|
|
|
esate baterako, abortuak egiten zirelako onartu zen gero legea, edo hondartzan batzuk biluzik ibiltzen zirelako, biluzik egon ahal izateko eskubidea. Euskal Unibertsitateaerreala egiten badugu, partida
|
gurea
duk/ n.
|
|
|
Aspalditik jakina da, Cro magnon espeziearen buru-hezurrak, mihia eta laringea
|
guk
ditugunen modukoak izan zirela. Eta gauza jakina da, gaur egun, Cro magnon garaiko gizakiak berba egiteko gaitasuna bazuela.
|
|
|
8 Aniztasuna alboratzea Estatu Batuen grina, erraldoi handi, zapaltzaileak
|
gugan
duen eragina! Guztia ongi menperatzeko botere militar fina, gainontzekoen ezina, irauteko ahalegina, (bis) eta lehoien oihan honetan dena ez denez berdina gutxiren ditxak eragiten du gehiengoaren samina.
|
|
|
Gainera, biografiako datuen arabera, idazlearen egoera eta gurea oso an  tzekoak zirela juzkatuko genuen: Kafkak  garai hartan hogeita lau urte omen zituen,
|
guk
genuen adina hain juxtu, eta lehenengo  lanean hasi berria omen zen, gure kasuan gertatzen zen bezala. Ez genion inori ezer adieraziko, halere.
|
|
|
Jakina, horrek" el futbolista tiene un poco de fiebre en los últimos dÃas" esan nahi du. Inguruko hizkuntzak
|
gure gainean
ditugula, ulergarria da hori pentsatzea, alegia, euskaraz ez duela berez besteek duten komunikazio gaitasunik, baina argumentu indartsuagoak behar ditut hori pentsatzeaz gain horrek funts frogatua ere baduela onartzeko. Gauza pare bat da segurua, dena dela:
|
|
|
Guk pentsatu izan dugu euskara dela gure hizkuntza, eta horregatik aukeratu genuen aukeratu genuen bidea. Baina badakigu, nik ez dut zalantzarik horretan, ez dela hau
|
guk
dugun hizkuntza bakarra. Nik, behintzat, gaztelania ere badut aldamenean, eta ez dut batere gogorik hizkuntza hau gutxiesteko, hizkuntza bat goraipatzeak ez baitakar berarekin bestea apalestea, batzuek kontrako iritzia baldin badute ere.
|
|
|
PSE, PNV, EA traidores", edo honen aski antzekoa zen zerbait jartzen zuen pankarta hartan. Eta ondoren, denak herriko etxera prozesioan gindoazela lehenago ere esan dut herri honetan prozesioak maite ditugula,
|
gure inguruan
genituen berriz ere oihuak egiteko orduan, beste zenbait gauzatan ez bezala, orro kontuetan sekulako trebetasuna erakusten duten horiek: " euskaraz egingo dugu!" zioten," ofizialtasuna!".
|
|
2003
|
|
|
Ijito kultura oso aberatsa da; ez da ezagutzen ez gaituztenek
|
gutaz
duten irudi hori. Behin konferentzia batean hitzaldi bat ematen ari nintzela, entzule batek hitza hartuta halaxe aitortu zuen jendetza handi baten aurrean:
|
|
|
Oro har gizarte osoa pairatzen ari zen egoeraz gain,
|
guk
bagenuen beste oztopo bat: Informazio eta Turismo Ministerioa, zentsura alegia.
|
|
|
Izan ere, globalizazioaren diskurtsoan ia erabat murgilduta gauden honetan, kolorearen gaiari dagokionez ere, bateratze prozesu batean omen gabiltza aspalditik. Baina era nagusiaren eta euskaldunok oso aspalditik
|
gurea
dugun koloreak ikusteko, izendatzeko eta ulertzeko eraren artean, desegokitasunak azaltzen dira, aditu horien ustean. Zeren mailegutik hartutako koloreez gain, urdinak cielo azul edo ciel bleu esateko balio badu ere (oskarbi esatea ez ote litzatekeen egokiago galdetzen badute ere), inolaz ere ez omen da gauza bera gertatzen «asto urdina»rekin edota «saturdina»rekin.
|
|
|
J. M. S. Oraingo gatazkak baditu hainbat osagai politiko eta horiek ere konpondu egin behar dira,
|
gure artean
ditugun aukera politiko denek izan dezaten askatasunez garatzeko bidea, elkarrekiko errespetu eta lehia demokratikoan. Hori baina, jarduera politikoz iristen da, denon parte hartzea bermatuz eta lor daitezkeen adostasunak lortuz.
|
|
|
Gure zintzotasuna neurtu eta kokatzen jakin behar dugu kezkarik ez sorrarazteko eta eragin positibo bikoitza lortzeko: hobeto ezagut gaitzatela (eta, beraz, ez diezagutela ezinezkorik eska) eta gure izateko benetako moduaren arabera bizi gaitezela, besteek
|
gutaz
duten irudiak edo guk, okerki, sortzen lagundu dugun irudiak behartzen gaituen irizpideak ez jarraituz.
|
|
|
Intermón Oxfamek otsailean ekingo dio berriro hegoaldeko emakumeen eskulanaren baldintzen salaketari. “Baina azken hitza
|
guk
dugu, kontsumitzaileok —dio Idoia Zabalak — Geure buruari galdetu behar diogu nola eskain daitekeen hain ongi bukatutako alkandora merke hori, zergatik jarrai dezakegun modak gehiegi ordaindu gabe”.
|
|
|
Erromesene ere tartean dago, bai, baina honetan ere ikaragarrizko suertea izan dugula iruditzen zait. Ez baitago, ez, dudarik, Jainkoa
|
gurekin
dugula! Izan ere, Bengoetxekoak, Beitikoak eta Etxabekoak gurekin daude:
|
|
|
Zatoz! Sokrates
|
gurekin
dugu! Ez dakit zoriona ala zorigaitza den, alta!
|
|
|
43 Lege mota horien guztien arteko nahasteak dakar, batetik, legeok bereizteko irizpideen aniztasuna, eta bestetik, zuzenbide zibil esamoldeak erromatar zuzenbidean eta
|
gure artean
dituen esangura desberdinak bateratzeko zailtasuna; ildo beretik, guk zuzenbide naturalaren zein jendeen zuzenbidearen inguruan ditugun ideiak eta zuzenbide naturaleko liburuetan agertzen diren bereizketen ondoriozkoak batzea ere ez da erraza.
|
|
2004
|
|
|
Garai hauek aitzin, uste genuen euskara
|
gure baitan
genuela, eta alderdikerian, militar zein politikoan, denbora higatzen zutelarik militante gehienek, euskara instrumentu bat zen" norbere euliak besteen buztanez haizatzeko". Aipatu hupatze kualitatiboa ordura arteko" barne" gatazken gainditzearen ondorio (edo iturri) izan da, egia baita" mugimenduko" alderdien edo erakundeen arteko edo barneko gerlatxoek elkarren sudurren ausikitzera ohituak gintuztela, funtsezko debateen hazteko ordez… Eta behatzen badugu Lizarra Garazi apurtuz geroztik den giroari, genuke berriz haurkeria horietan higatu, gu ez bagara, gazte belaunaldi pare bat bederen!
|
|
|
" La mate porque era mia" esaldiak, aldiz, jabetzaz gainera, jabearen jeneroa. Batetik bestera dagoen aldeak zer nolako eragina duen aztertzerik bagenu… Erabateko zein besteko estruktura ezkutu horiek
|
gugan
duten eragin ezkutu hori ezagutuko bagenu… Hizkuntzaren boterea zehaztu eta azter bageneza… Hizkuntza indarkeriaren ispiluan begiratu eta arrok eraikitako botere izugarriaren itzala filmatzerik bagenu…
|
|
|
Huts handia da hori. Ameriketako »Hegoalde nahiz Iparraldean» euskaldunek
|
guk
ditugun muga horiek galdu dituzte: muga geografikoak, euskalkienak… Ehun urte iragan ondoren memoria eta nortasuna geratu zaizkie, beren bizimoduan eta familien arteko harremanetan islatzen dena.
|
|
|
Eta horrek nirekin batera Euskal Estatutuaren aldeko kanpaina egin zuen Nafarroan zehar. Ordurako Nafarroa erregimen aurreautonomikotik kanpo zegoen, baina sozialistak
|
gurekin
genituen. Nik beti esan dut, nahiz eta zenbait sektore abertzalek koalizio hori gogorki kritikatu, lurralde batasunera izan den hurbilketa errealista bakarra izan zela.
|
|
|
Horretarako batzorde tekniko politiko bat osatu genuen eta noiz behinka Benegas eta Onaindia jakinaren gainean jartzen genituen. Horiek beti, bereziki Onaindiak, bere adostasuna adierazi ziguten, batzuetan
|
guk
genituen jarreren azpitik joz. Batzorde horretatik aparte, Suarezek eta biok landu genituen gai zailenak.
|
|
|
Jakina da ipuinak ez direla ideien gainean egiten, ipuinak istorioak kontatzen ditu, eta ideiak, pentsamenduak eta bestelako abstrakzioak istorio konkretuetan hezur-mamitu behar dira.
|
Guk
bagenuen ideia (adopzioa, batetik; harrera familietan hartutako umeak, bestetik); bagenituen pertsonaia nagusiak (Pirritx eta Porrotx pailazoak, haurrek aski ezagunak dituztenak); bagenuen tonua ere, umoretsua behar zuen izan, pailazoen haritik, baina guztiarekin ardatza falta zitzaigun: istorioa.
|
|
|
Ez haatik hutsaltasunean, euskara gizatasunaren osagarri moduan irudikatzen baitigu Xamarrek. Ez dago hemen inkontzientearen zokondo adigaitzetan barrena abiatu beharrik euskarak
|
gugan
duen eragina jakiteko: –Euskara gugandik kanpo zer da?
|
|
|
Bestalde, Estatuaren dimentsio makroa kontuan hartuta, arrunt adigaitza egiten zaigu dimentsio orokor horrek
|
gugan
duen eragin zuzena behar bezain argi konprenitzea. Giza eta gizarte bizitzaren eguneroko baldintzapen eta aukeretan, zer nola uztartzen dira elkarrekiko eraginean gizabanakoaren maila psikologiko mikroa eta maila soziologiko makroa?
|
|
|
Nork esango, eta euskaltzainburuak eta euskaltzain oso batek esanak dira hitzok: ?
|
Gureak
ditugu euskaldunok. Jean Haritxelhar eta Miren Azkarate, hurrenez hurren, euskara, gaztelania eta frantsesa; eta egunetik egunera geureago ingelesa eta beste hizkuntza batzuk ere?. 116
|
|
|
Neurketa horien metodologia auzitan ipini gabe ere, badirudi eguneroko gure esperientzia linguistikoak ez duela halako zantzurik hautematen, ezagutzaren eta erabileraren arteko proportzio zehatzetan sartu gabe.
|
Gure inguruan
ditugun euskaldunen hizkuntza jokamoldea balioesten hasita, ezin, izan ere, tamalez, besterik aitortu.
|
|
|
|
Guk
badugu katu bat eta amak esaten du hurrengoa untxia ekarriko duela.
|
|
|
Bere ustez, antolaketa mota horiek onartu beharrean gaude, baina langileari enpresak zor dion gizatasuna ahaztu gabe. Merkatuarenlehiakortasunak eta ekoizpena handitzeko beharrak, kapitalismoaren lanegiturak barneratzera bultzatzen gaituzte, inguruneak
|
gugan
duen eraginaezin baitugu baztertu. Hala ere, autoeraketa bultzatzen jarraitu behar dugu, enpresaren errentagarritasuna inolaz ere kolokan jarri gabe (Arizmendiarrieta 1984).
|
|
|
“Proiektu komunen bidez, Europako Batzordeak babestuta, integrazio maila handiagoa lortu nahi da, herritar bakoitzaren interesetatik hurbilen dagoena”, adierazi zuen Manuel Pardos Adidae ko lehendakariak. Pardos en iritziz, kontsumitzaileen eskubideak defendatzeko Europako hegoaldeko esperientziak “bereziki erabilgarriak izan daitezke EBn sartu berri diren herrialde berrientzat, haien garapen maila
|
guk
dugunetik gertuago baitago erkidegoko herrialde handietatik baino”. Ekimen honen helburua, beraz, ekialdeko erakundeei interesa piztea da, kontsumitzaileak babesteko sistema zabal eta ondo egituratu bat ezarri ahal izateko, duela hamarkada batzuetatik esparru horretan diharduten elkarteen esperientzia onenekin.
|
|
|
(...) Eta, azkenean, armada egonkorrak sortutako gastuak bakea gerra motz bat baino jasanezinagoa egiten duenez, hori da erasoen zioa(...). Horri zera gehitu behar zaio ezen jendea soldatapean edukitzeak, hil daitezen edo hil dezaten, esan nahi duela gizakia beste batek erabiltzen duela makina gisa —Estatuak—; ez datorrena bat
|
gure baitan
ditugun gizatasunaren eskubideekin.
|
|
2005
|
|
|
luze egin zaigu. Gainera, jende gehiago dago gure menpe eta
|
guk
dugu azkeneko hitza, dena zehatz mehatz azaldu beharra dago».
|
|
|
Bai, baina zer nahi duzu?
|
Guk
badugu horrelako amets bat, erraten ditugunak egitea, hitza hitz dela guretzat. Hark hitza jan, hori da diferentzia.
|
|
|
Baina lortu dute kontu hauek guztiak arrotzak izatea gaur egun ere gurean. Hain arrotzak, eleberri zehatzak ez ezik, oraindik, beste asko bezain
|
gureak
ditugun herri kirolak hedabideetan ia ezkutatzeraino. Horregatik bakarrik, isiltasunaren harriak zulatzen ahaleginduko gara.
|
|
|
Clermont Ferrand eko apezpikuak idatzi du gizon ezkonduak apeztea erabaki aitzin, apez ezkonduak dauzkaten Elizen bilana edo balantzea egin dela bai eta ezkongabeak dituztenena.188
|
Guk
dugu arazoa. Ez haiek.
|
|
|
Ez haiek. Nolaz galda diezaiegu bilana egin dezaten
|
guk
dugularik arazoa. Zein da nagusi?
|
|
|
Jainkoak eman digun lur eder eta balios hau,
|
guk
dugu hiltzen gure ezazolkeriaren gatik, gure pretentzioneen gatik, gure diru egarria gatik, gure ongi nahi gose neurrigabea gatik. Hain gara arroltze gose non oiloa bera jaten ari baigara.
|
|
|
Zeru urdinetik zerbait harago Baina
|
gurekin
zuen nahiago, Faltan sumatzen zaitut aitona Bakarrik nago zeharo. BIS Heriotzari hordago,
|
|
|
Gu ez ginen sekulaaspertzen. Horrelako gauza bat existitzen zenik ere ez ge nuen susmatzen ahal, izan ere, gaurko ikastolek asko aurre ratu dutela esango da, baina
|
guk
bagenuen, Elgoibarko har tan, gaurko haur teknologizatuenek ere eduki ez dezaketen zerbait. Guri, egun batean, estralurtar batek egin zigun bisi ta.
|
|
|
Ez zaizkiguk interesatzen, askotan aipatu izan dituk. Ikurrinak
|
gure artean
duen onarpenaz, egin ezak horri buruz. Mundu guztiak naturaltasunez ikusten duela, ez dagoela arazorik.
|
|
2006
|
|
|
Gizartea ez da eraikitzen ekonomiaz edo politikaz bakarrik... arlo denetatik elikatzen da.
|
Guk
badugu erantzukizuna gizartea osatzeko eta sendotzeko (eta sendatzeko ere bai, askotan): bai bertsolariz, eta baita gogoeta maila horretan, jardun estilo batean eta filosofia batekin herrigintzan hezitako jendez osatzeko obligazioa dugu.
|
|
|
Har zan atseden betiko loan,
|
gu
gaitun orain azken beilari,
|
|
|
Hori lortu dugu, eta orain hango karreretako ordezkariekin biltzen gara. Bileretan
|
guk
ditugun eta haiek dituzten kezken inguruan hitz egiten dugu. Arazoak, kontzertu handiak egin direnean egon dira.
|
|
|
Propietate lehenei ‘errealak’ deritze Lockek. Haatik, propietate bigarren bat zertan den adierazteko aintzat hartu behar dira propietate lehenak eta beroriek
|
gugan
duten eragina.22 Propietate bigarrenak errealitatean ez baizik eta gugan daude. Propietate lehenak objektiboak dira; bigarrenak, berriz, subjektiboak.
|
|
|
Teknologia eta berrikuntzaren goren puntuan gaudela uste dugu eta! –, baina gurea zaharra irudituko zaien bezala bi mila urte barru biziko direnei. B gozatu zen pentsatuz, une batez, Platonek edo Aristotelesek, haiek ere, gaurkotasunaren eta berritasunaren paradigmatzat edukiko zituztela euren buruak, guk
|
gureak
ditugun bezainbeste; eta bi mila urte barrukoek ere guri errukiz eta konmiserazioz begiratuko digutela, gure panoplia teknologiko zaharkituaren, gure uste barregarrien, gure kezka ulertezinen berri izatean, guk orain greziar zaharrei begiratzen diegun bezala medikuntzan izainak erabiltzen zituztela jakitean, edo beren erretorikari buruzko kezken berri dakigunean, esaterako.
|
|
|
– Hona gure paradoxa; harea alearen balioa dik gutariko bakoitzak, harea alearen balioa dik zuetariko bakoitzak, honetan berdinak gara denok; harea aleak gara; haatik, zuek lakuko hareetan diren aleak baino ale gehiago zarete, eta gu eskukada bateko aleak baino ale gutxiago; gure harea aleak guztiak batera zuen begietara jaurtiz gero, segundo batez itsu gera zintezkete, oi zuen mina; zuek
|
guri
zuen aleak jaurtiz gero, lurperaturik geratuko gaituk, oi gure samina.
|
|
|
berak nahi zuen,
|
guk
genuen gura!
|
|
|
berak nahi zuen,
|
guk
genuen gura!
|
|
|
berak nahi zuen,
|
guk
genuen gura
|
|
2007
|
|
|
Ez nieke gure sistema beste herri indigenei gomendatuko, ez soluzio bezala behintzat. Negoziazio egoeran,
|
guk
duguna baino askoz urrunago iritsi behar da. Hau egoera idealetik oso urrun dago.
|
|
|
Bide hori hartu behar dugu, baina handik oso gutxira ezkerretara egin, GR bidea hartzeko ikur zuri gorriak dituena. GR bide hau gu abiatu garen tokitik, Bermeotik dator, baina helmuga ez da
|
guk
dugun berbera: Arabar Errioxan amaitzen da Ardoaren Bidea izenez ere ezaguna den bide interesgarri hau.
|
|
|
Galgarria ote da? Ez dakit, baina horixe da
|
guk
duguna.
|
|
|
Berso bi berrik jarri naian emen nago ni pensatzen, eta emen
|
gu
zuen anaiakin nola a [r] i geran pasatzen. Orko berriak jakin ditugu gustora ein giñun enzuten, emen baiño obeto Espaiñin gaur adi zeaten pasatzen.
|
|
|
Gu orain garen hau izango da mundua azkenean. Alegia, arrazoia
|
guk
dugu. Oso zaharra da nobedade hau:
|
|
|
Kuriosoa iruditu izan zait beti norberaren izaera azaltzeko ohitura duen jendea.
|
Guk
bagenuen Almerian auzo bat, Gloria, La Glori, eguna ematen zuena bera ez zela kuxkuxeroa aldarrikatzen. Lau haizetara zabaltzen zuen mezua, nola esan.
|
|
|
Jendeak
|
gurekiko
duen pertzepzioa ona izatea.
|
|
|
Kanpoko kulturen eraginek herri nortasunaren oinarri eta habe diren gurekulturaren ezaugarriak zeharo ezaba ez ditzaten, atzerriko kulturetatik asimilatubehar ditugu
|
guretzat
dituzten alderdi onak. Elikadura bezala, hartu, gizarte honensabelean berotu, egosi eta horrela gure herri gorputza bizkortu.
|
|
|
Zulo beltzez, genomaren mapaz, fisio nuklearrez eta abarrez mintzo zaizkigu jende arruntoi, errealitatea nola ikusten dutenazaltzen saiatzen direnean. Gure aitona amonek landutako errealitate berbera da, baina haiek kanpotik ikusten zuten;
|
guk
badugu huraxe barrutik aztertzeko aukera.
|
|
|
Arrazoia
|
guk
dugu, bidegabekeriaren lekukotasunak hortxe dauzkagulako, baina bigarren dimentsioari darizkion eskakizunetan huts egin dugu: hau da, ezditugu aintzat hartu errealitatean txertatuak dabiltzan botere dinamikaren baldintzapenak.
|
|
|
Jaiotza eta heriotza, fenomeno biologikoak izateaz gain, gizarte fenomenoakere badira, horiek
|
guretzat
duten esanahia eta haurrei horietaz erakusten diegunasozialki eraikitako ideia multzo baten ondorio dira-eta (Charmaz, 1994 inSilverman, 2000). Gertakari horien ezagutzaren garapenaz landa, Delval ek (1989) interesgarritzat jotzen du, halaber, honako gai hauek nola garatzen diren aztertzea: gertakari horien inguruan dauden ohiturak eta bizi aroak, adin arauak, adin taldeeidagozkien rolak eta antzeko gaien inguruko ezagutzak.
|
|
|
Zenbat eta handiago baita irudikatzen dugun maitaturiko gauzak
|
guretzat
duen afektua, hainbat eta gehiago loriatuko gara (Spinoza, Etika, III, XXXIV).
|
|
|
Hain zuzen ere, azken hori izan zen txapeldun, eta Aramaioko kasta ere erakutsi zuen bertsotan, bertakoa izan ez arren,
|
gurean
ditu-eta sustraiak. Hori horrela, Solozabalek ordezkatuko du Araba Euskal Herriko bertso txapelketako finalean, Altsasun.
|
|
|
Martxa bertatik pasatu behar zela jakinda, eskuinak Jainkoaren Etxea babesteko deia egin zien herritarrei. Dioni eta lagunak"
|
guk
zuena betiko itxiko dugu!" oihuka hasi zitzaizkien, Herriaren Etxearen itxiera gogora ekarriz. Batek baino gehiagok Demetrio alkate berria alferrik bilatu zuen fededun haien artean.
|
|
|
Hik hire txanda izan huen! Orain
|
gurea
duk!
|
|
|
Eta nik diotsut Iohan Apeza Indiako enperadore denaren lurrak gure azpian direla kokatuak. Haiek eguna dutelarik  guk gaua dugula eta haiek gaua dutelarik
|
guk
dugula eguna.
|
|
|
Baloratua eta aipatua. Baina
|
guk
baditugu argitaletxe batzuk, telebista batzuk, irrati zenbait eta paper mordo bat. Baditugu zientoka kazetari, dozenatik gora zuzendari, komertzial mordoa mokoka, inprimategi batzuk eta kamioi edo furgonetaren bat.
|
|
|
Trikitia ez baina The Animals en House of the Rising Sun dantzut Eric Burdon en ahots sarkorrean. Amerika
|
gurekin
dugu, beste Amerikak baitaude izan, zorionez.
|
|
|
" Harritzen al zara zuen aita hainbeste haserretzeaz? Ez zenuen nahi
|
gu
zuen jatetxe horretara joaterik. Gutaz lotsatzen al zara?"
|
|
|
– Zure aita
|
gurekin
dugu eta Gasteizera goaz. Laudio eskualdean gara.
|
|
|
– Uste duzu, orain errekuperatu baitugu hondarrean,
|
guk
dugun maletaren zabaltzeko giltza Santa Engrazia kapera horietarik batean atzeman dezakegula. Non aurkituko ditugu?
|
|
|
– Maleta
|
guk
dugu –berretsi zuen Carmenek, ene oharraren osagarri.
|
|
2008
|
|
|
|
Guk
badugu izen bat. Ez gara anonimoak, anonimoak ez diren bezala Negu Gorriak edo The Beatles edo The Spice Girls.
|
|
|
Dena dela nostalgiaren bekatuan erori gintezke.
|
Guk
bagenituen kondizio batzuk orain ez daudenak, arratsalde osoa jolasean pasa genezakeelako, baina beti zegoen ama, edo amona, edo gure ardura izango zuen norbait. Eta kaleetan ibili zitekeen.
|
|
|
Ez da hain kontu berria: " Gure euskara kaxkarra zela eta zioen Alemanek zenbatetan ez ote dugu Etxalekun det erabili kanpotarren aurrean,
|
gure arteko
dut erabili ordez, baita batuan dut onartu eta gero ere. (...) Zuzentasunaren izenean eta euskara batuaren aitzakian, batuan horrela izan gabe gainera askotan, nonahi egiten dira aldaketa hauek, eta euskararen indarra galtzen ari den herrietan errazago".
|
|
|
Kronika beltza nagusi den sasoian, begirada zuria aldarrikatzen dut, mundua ikusteko modu positiboagoa, eta askotan baita errealagoa ere.
|
Gure artean
ditugun makina bat izorratzaileen eragina leuntzeko bada ere.
|
|
|
Corpus idatzien adibide gisa (ikus Corpus Survey16) aipa daiteke British National Corpus17 Honek 4000 testu zati ditu, eta denera 100 milioi hitz.
|
Gure inguruan
baditugu adibide batzuk (etiketatuak: XX. Mendeko Corpusa18 (4,6 Mhitz), Ereduzko Prosa Gaur19 (9,6 Mhitz) eta ZT20 (8 Mhitz); ez etiketatuak:
|