|
2000
|
|
|
"
|
Gure
hizkuntzak bizi daitezen" lelopean, Frantziako hizkuntza gutxituen aldeko kanpaina abiatu dute Korsika, Bretainia, Okzitania eta Euskal Herriko hainbat lagunek. Frantziak Konstituzioko bigarren artikulua alda dezan eta Eurokarta berrets dezan eskatuko dute.
|
|
2003
|
|
|
Ez dago erdaldun eta euskaldunen arteko gatazkarik, ez dago ingelesaren eta euskararen arteko gatazkarik. Euskaldunon hizkuntz eskubideak ez dira bermatzen, gure eskubideak zapalduta daude eta guk bakarrik aurkitzen dugu
|
gure
hizkuntzaz bizitzeko ezintasuna, horixe da arazoa. Errealitate hori gizarteratu beharra dago eta horrekin batera egoera gainditzeko alternatiba:
|
|
2004
|
|
|
Euskaldundutako japoniar baten aditzera izan genuen eta
|
gure
hizkuntzak bizi duen egoeraren kariaz, haren bila jo dugu. Munduko txokorik ia urrunenean gure herriaren eta kulturaren berri dutela jakiteak kilikatuta egin dugu bidaia.
|
|
2006
|
|
|
Berandu baino lehen, egoera hau irauli beharra dago. Euskaldunok, gure herrian
|
gure
hizkuntzaz bizitzeko eskubidea dugu eta arduradun politikoei dagokie hau bermatzea. Ardura politikoa duten eragile guztiei erantzukizunez jokatzea exijitzen diegu.
|
|
2008
|
|
|
Azken hiru hamarkadetan egindako bideari jarraiki, Euskal Herrian Euskaraz etik egun
|
gure
hizkuntzak bizi duen egoera latza plazaratu eta horri aurre egiteko konpromisoa berretsi nahi dugu.
|
|
2009
|
|
|
Lazkao Txikik jarritako ondoko bertsoak ondo azaltzen du Zabalak egindako lana: Harritzen gaitu Aita Zabalak/ eginda uzten dun lanak/ galtzear zeuden hainbeste bertso/ txukun jaso ditu danak/ paperetik bilduak eta/ lagun artean emanak/
|
gure
hizkuntza bizi dan arte/ irakurriko diranak.
|
|
|
Ikusi besterik ez dugu, geure buruaren jabe ez garen heinean, zenbat oztopo ditugun. Agian nabarmena da une hauetan
|
gure
hizkuntzan bizitzeko eta garatzeko duguna. Baina ez da bakarra.
|
|
|
Ankarak ez du etsi kazetari kurduen aurkako erasoan, alabaina, Europaren aurrean zenbait urrats egin arren. Urte hasieran abiarazitako TRT6 kurduerazko telebista gobernuaren albiste ofizialak itzuli eta kurdueraz ematea itxurakeria hutsa da, guri kurduoi
|
gure
hizkuntzan bizitzea debekatzen jarraitzen duten artean, esan du Emine Demir Azadiya Welat eko edukien arduradunak. Egunkari guztiek argitaratu dituzte Ocalanen argazkiak eta esanak.
|
|
|
Egitura publikoen eta kargudunengandik euskararen aldeko giroa inoiz baino" hobea" dirudien une hauetan... ez al da euskara bere azken arnasetan sartua, herritarren ezaxolak horren nabaria dirudielarik? Euskara karrikan, idatzietan edo beste hainbat esparru publikotan ikusteak ihardukitzerik ez eragiteak ez al du esan nahi, azken batean, jendeari bost axola zaiola...
|
gure
hizkuntza bizirik egotea ala berearena egitea?
|
|
2010
|
|
|
"... lau mende iragan dira zuen politika asimilatzailea era guztietako maltzurkeriaz eta bortxakeriaz erabiltzen hasi zinetenetik, eta, hala ere,
|
gure
hizkuntzak bizirik dirau. Beraz, porrot egin duten inperialista batzuk zarete".
|
|
|
Lasaittu gare, eta lasaittuarazi gaittue
|
gure
hizkuntzan bizitzeko eta hortarako espaziuak lantzeko eta irabazteko bidien. Modu inkontzientien aldatzen gara hizkuntza batetik bestera.
|
|
2014
|
|
|
–Inguruko hizkuntzek naturaltasun osoz egiten dutena eskatzen ari naiz, besterik gabe.
|
Gurea
hizkuntza bizia eta malgua izatea. Gazteleraz, esaterako, norbaitek« He hecho un sinpa» esaten badu, mundu guztiak ulertzen du tabernatik ordaindu gabe alde egin duela.
|
|
|
Hain zuzen Baionako kolokioan Euskal Konfederazioak mahai gainean ezarri ditu oinarrizko hizkuntz irakaspenaren eta helduenaren erronkak: 2050ean Iparraldean herritarren %35a euskaraduna izan dela, nahi bada
|
gure
hizkuntza bizirik salbatu. Porzentaia horri beste bi alderatu dizkio Euskal konfederazioko Peio Jorajuriak:
|
|
2015
|
|
|
Sakanako euskaradunen komunitatea trinkotu, saretu eta indartzeko tresna Guaixe.eus eta bere Komunitatea.
|
Gure
hizkuntzan bizitzeko espazioa eta unea eskaintzen du.Gainera, Aztiker etxeak egindako ikerketak erakusten dutenez, Guaixeren eragina ez da Sakanako euskarazko komunitatera mugatzen, erdaldunengan ere eragin positiboa du, euskarara hurbiltzeko motibazioa izan daiteke. Eginez eta eraginez euskaraz biziko den herria eta ibarra lortuko dugu horrela.
|
|
|
Inperioaren mitoari jatortasunaren mitoa, kristautasunaren mitoari jainkotiartasunaren mitoa, gaztelaniaren mito bakoitzari geure mito batekin erantzun izan diogu. Aintzagarri faltsu horiek ukan dute eraginik
|
gure
hizkuntzaren bizian eta iraupenean.
|
|
2016
|
|
|
Zeharo babesgabe gaude, gure gobernuak ez ditu konplitzen bere betebeharrak. Horrelako protokolo bat nahi dugu, eta behar dugu, Berlingoak alemanez bizi diren bezala gu
|
gure
hizkuntzan bizi gaitezen.
|
|
|
Eta helburu hori ezin da soilik desideratuma izan, zein ere bai?, baizik eta euskaldunon komunitatearen eskubidea: Euskaldunon komunitateak eskubide demokratikoa dugu gure lurrean
|
gure
hizkuntzan bizi ahal izateko.
|
|
|
Euskal Herrian, EAEn, Nafarroa Garaian, Iparraldean, bi komunitate linguistiko bizi bagara lur bere honetan, bi komunitate nagusi behintzat?, biek dituzkegu eskubideak, eta bion eskubideak dirateke demokratikoak. Erdaldunek dituzkete eskubideak eta euskaldunok ditugu eskubideak gure lurrean
|
gure
hizkuntzan bizitzeko. Demokrazian ordea, eskubideak planteatzera, soilik planteatu litezke berdintasunaren ikuspuntutik.
|
|
|
Eta oporretan aurkitzen direnak gogotik prest euskal dantza, kantu, pilota partida eta bertze ikusgarri hartzeko, kulturak emaiten baitio jendearen biziari gozamen berezia. Ez dugu herabe izan behar ere
|
gure
hizkuntza bizi dela jakinaraztea euskara erabiliz, kulturaren parte handia eta baliosa delako.
|
|
2017
|
|
|
Bizitzaren alor guztietan ez dut euskaraz oraindik ere, eta eslogan horrek hori aldarrikatzen du: gure lurrean, bizitzaren alor guztietan
|
gure
hizkuntzan bizi ahal izatea. Hori gutxieneko demokratiko bat da, eta ez dute onartzen.
|
|
|
Zeharo babesgabe gaude, gure gobernuak ez ditu konplitzen bere betebeharrak. Horrelako protokolo bat nahi dugu, eta behar dugu, Berlingoak alemanez bizi diren bezala gu
|
gure
hizkuntzan bizi gaitezen.
|
|
|
Egia da gure aitzinamendua frantsesez egin dela, baina frantziarrek aitortzen ez duten arrazoin bat badago azpitik: Estatuak
|
gure
hizkuntza bizi publiko guzitik baztertu du, eskolatik hasiz, eta gaurko bizimoduari egokitzeko betarik ez dio utzi, ez tokirik, ez tresnarik.
|
|
2018
|
|
|
Haroren esanetan museoko ondare agertzen da euskara. "
|
Guk
hizkuntza bizia jasotzea nahi dugu. Urola Kostara datorren katalana edo frantsesa konturatu dadila euskaraz hitz egiten dela".
|
|
|
' Herriak iraun ahal izateko,
|
gure
hizkuntzan bizi ahal izateko, beharrezkotzat jo genuen euskararen batasuna egitea. Euskara etxean aritzeko besterik ez zela baliagarria uste zen garai hartan, eta horrexegatik, hain zuzen ere, etxeko transmisioak berak nabarmen huts egiten zuen sasoi hartan, batasunaren beharra ikusi genuen.
|
|
2019
|
|
|
Ez dut inor kritikatu nahi, baina begiratzen dugu gure inguruan, nire lanean, eta maila eskasa dute gazteek. Masa kritiko baten beharra dugu, diotenez, arnas-guneak behar ditugu
|
gure
hizkuntzan bizitzeko, masa kritiko hiztun hori ez dugu erdietsi oraino, eta halaber, hiztun onak behar ditugu, euskaraz aritzeko eta erakusteko irakasleen maila duten hiztunak. Momentu honetan egoera kritikoan gaude, gauza batzuk irabazi dira eta beste batzuk galdu.
|
|
|
Baina, arnasgune? diglosiko hari esker ikasi zuen euskaraz,
|
gure
hizkuntzak bizi izan duen garairik zailenetako batean. Berak maiz errepikatzen duen bezala, Berrobin jaio beharrean Tolosan jaio izan balitz, ez zuen euskaraz jakingo.
|
|
2020
|
|
|
Lana izateak jendea herrietan gelditzea dakar, herriak bizirik mantenduz, gure kulturari eutsiz,
|
gure
hizkuntza bizirik edukiz. Azken finean, denon etorkizuna ziurtatuz.
|
|
2021
|
|
|
"
|
Gure
hizkuntzak bizi daitezen" kolektiboak sinadura bilketa bat abiatu du apirilaren 8an Frantziako legebiltzarrean bozkatuko den legeari buruz. Hizkuntzaz arduratzen direnentzat, egun garrantzitsua izanen da.
|
|
|
2019an sortu zen"
|
Gure
hizkuntzak bizi daitezen" kolektiboa, hizkuntza gutituen inguruan lan egiten duten elkarteak biltzen ditu: hezkuntza edo kultur elkarteak dira gehienak.
|
|
|
Beste eragileek ere hori egin dute, haren hitzetan, eta «eragina izan du».
|
Gure
Hizkuntzak Bizi Daitezen kolektiboaren garrantzia dago hor. «Denen artean eredu guziak defendatu ditugu.
|
|
2022
|
|
|
Ar Redadeg bururatzen zela, La Passem okzitanieraren eta Sprochrenner alsaziarraren aldeko korrikak abiatu dira.
|
Gure
hizkuntzak bizi direla eta iraun nahi dutelako marka!
|
|
|
«Diputatu hautatua bazara, hizkuntza gutxituen aldeko konstituzio aldaketa bat proposatzeko lan eginen duzu?». Pour que vivent nos langues kolektiboak(
|
Gure
hizkuntzak bizi daitezen) galdetegi bat bidali die Frantziako Legebiltzarrerako hauteskundeetara aurkezten diren hautagaiei. Hizkuntza gutxituei eman beharreko estatusa, irakaskuntza arloan izan behar duen lekua, Europako ituna berrestea...
|
|
|
Hizkunta gutxituen alde lan egiten duten eragileak biltzen dituen Pour Que Vivent Nos Langues kolektiboak(
|
Gure
hizkuntzak bizi daitezen) Frantziako Asanblearako bozetara aurkezten diren hautagaiei helarazitako galdetegien erantzunak argitaratu ditu mapa interaktibo batean. Molac legeaz, Frantziako konstituzioaren aldaketaz, eta hizkuntza gutxituen irakaskuntzari eman beharreko baliabideez eskatu diete hautagaiei, besteak beste.
|
|
|
Hala ere, arreta ezin da hor jarri: «Egiturazko faktore potenteetan,
|
gure
hizkuntzan bizitzen uzten ez digutenetan, hor jarri nahi dugu behatza». Azpimarratu duenez, instituzio publikoek dute ardura legedia alda dadin eta euskararen aldekoa izan dadin.
|
|
2023
|
|
|
|
Gure
hizkuntza bizi berritu nahi genukelako
|
|
|
Zoritxarrez, euskara hizkuntza gutxitua eta besten menpeko izateak transmisio mota horren ahultzea eta, maizegi, huts egitea ekarri du. Etxean eta gizartean, modu naturalean, ikasten zen euskarak beste bide batzuk ere behar ditu gaur, baldin eta
|
gure
hizkuntzaren bizia bermatu nahi badugu. Ukaezina da euskarak neurri handi batean eskolaren eta helduen euskalduntzearen bidez irabazten dituela hiztun berriak.
|
|
|
«Gure eskubideen defentsaren alde etengabe borrokatu behar izateaz aspertuta gaude.
|
Gure
hizkuntzan bizi eta ikasteko nahia aldarrikatzen dugulako umiliatuak izateaz aski dugu».
|
|
|
Lehengo astean, Frantziako Estatuaren meneko hizkuntza gutxituetako eragileak biltzen dituen
|
Gure
hizkuntzak bizi daitezen kolektiboak bilkura egin zuen Parisen, «Eskualdeetako hizkuntzak eta kulturak» aztertzen dituen lantaldeko hainbat diputaturekin, eta hizkuntzak transmititzeko, irakasteko eta zaintzeko dituzten «oztopo tekniko eta juridikoen» berri eman zieten. Kolektiboak agiri batean adierazi du hizkuntzek «erabateko aitortza» behar dutela, eta hori Frantziako Konstituzioaren 2 artikuluaren «berrikuste» batekin baizik ez dela lortuko.
|
|
|
«pertsona orok du bere hizkuntzak ezagutzeko, hitz egiteko eta transmititzeko eskubidea, eta eskubide hori negoziaezina da». Eskubide hori aipatzen duten nazioarteko testuak «izenpetu eta berresteko» eskatu dio
|
Gure
hizkuntzak bizi daitezen kolektiboak.
|