|
2013
|
|
|
|
Euskal
Herriko ikastetxe batekin egingo duzue informazio trukea. Beraz, euskaraz hitz egingo duzue, edozeinekin delarik ere.
|
|
|
|
Euskal
Herriko beste lurralde bateko kideekin harremanetan jartzean, elkarrekiko begirunea adierazteko, ondo legoke bestearen euskalkiko hitz edo esapide batzuk esateko saiakera egitea.
|
|
|
2
|
Euskal
mitologiako pertsonaia baten berri ematea.
|
|
|
Arraza:
|
Euskal
artzain txakurra.
|
|
|
|
Euskal
Herriko Ikastolak E.K.E. eta Elkarlanean S.L.
|
|
|
IKABILek era bateko eta besteko hizkuntza eremu eta gizarte giroko eskola taldeen arteko elkartrukea bultzatzen du. Ikastetxean taldea osatu,
|
Euskal
Herriko mapa mahai gainean jarri, dauden aukerak aztertu, eta, azkenik, aukeratutako herrira abiatzen dira gazteak, bertakoekin denboraldi labur bat igarotzeko asmotan. Irteera hau, jakina, aukeratu den herriko ikasle taldearen bisitarekin osatzen da.
|
|
|
|
Euskal
mitologiako jeinu garrantzitsuena da, beste jeinu guztien buruzagia edo nagusia, naturaren eta beronen osagai guztien erregina.
|
|
|
|
Euskal
Herriko Ikastolak E.K.E. eta Elkarlanean S.L.
|
|
|
Bizigabeak, beste guztiak dira, landareak barne. Harrigarria bada ere,
|
euskal
gramatikaren ikuspegitik, landareak bizigabeak dira.
|
|
|
A) Maiorazkoa, erakunde gisa, Gaztelan sortu zen XIV. mendean, eta Berant Erdi Arotik XIX. mende bitartean ezaugarri bertsuekin mantendu zen.
|
Euskal
lurralde batzuetara ere igaro zen, Gaztelako koroaren mendeko ziren Araba, Gipuzkoa eta Bizkaira lehenik, eta Nafarroara geroago, hain zuzen ere, XVI. mendean.
|
|
|
a)" Animaleak" testuan dioen moduan tratatzen al ditugu etxe abereak
|
Euskal
Herrian gaur egun. Erantzuna arrazoitzeko, entzun taldekideen azalpenak eta jaso oharrak.
|
|
|
B) Testu honetan,"
|
Euskal
pastela" noiz eta non sortu zen, izena nondik datorkion, zer osagai dituen eta nola prestatzen den azaltzen da.
|
|
|
|
Euskal
espartinei buruzko artikulu baterako bi sarrera posible idatzi ditu Laiak. Ez batarekin eta ez bestearekin ez da gustura geratu.
|
|
|
Alpargatak urratuta zapatarik ez& Agur Zuberoa& ene opilaren egitera, Pariserat banüazü. Parisko moda saloietan eta japoniarren desiretan sartu da
|
euskal
espartina. Jatorrizko ezaugarriak eraldatuta, mila kolore eta motatakoak boladan daude egun.
|
|
|
1
|
Euskal
makila egiteko orduan, lehenengo, egurra prestatu behar da. Makila sortu ahal izateko, egurrari hainbat zauri egiten zaizkio azalean labana batez.
|
|
|
3 Euskaldunon ohiko bastoiari esaten zaio
|
euskal
bastoia edo makila. Makilak txintxola bat darama behealdean, eta, goialdean, larruz estalitako hobi baten metalezko eztena.
|
|
|
Hainbat joko, kanta eta errituren protagonista bihurtu da.
|
Euskal
alkateek eta lehendakariek makilak jasotzen dituzte oraindik ere, euren agintearen seinale. Euskaldunon laguntasunaren eta mirespenaren sinbolo da.
|
|
|
Euskaldunon laguntasunaren eta mirespenaren sinbolo da.
|
Euskal
Herrira etorri diren hainbat pertsona garrantzitsuk ere jaso dute makila hemengo agintarien opari gisa.
|
|
|
35 jardueran,
|
euskal
makilari buruzko testua antolatzeko, testu zatiak ordenatu dituzue; testu zati horiek paragrafoak dira.
|
|
|
, adibidez, &
|
Euskal
Herrian hari buruzko lehen datu idatzia 1889 urtekoa da.
|
|
|
a) Adibidez, b) Horregatik, c) Halaber 4
|
Euskal
Herrian badaude hainbat erritu, baina ezagunena, beharbada, sua piztea eta haren inguruan salto eta dantza egitea da. Gaixotasunak urrun mantentzeko eta zorte txarra uxatzeko egiten ziren ekintza horiek.
|
|
|
Tobera bi lagunen artean jotzen den
|
euskal
musika tresna da, txalapartaren antzekoa. Metro eta erdi luzerako burnizko hodi batek osatzen du.
|
|
|
Danbolina perkusiozko musika tresna da,
|
Euskal
Herrian tradizionalki oso hedatua. Txistuaren lagungarri jo ohi da, atabala bezala.
|
|
|
Har dezagun beste artikulu bat: " Artzaintza
|
Euskal
Herrian". Testuko pasarte batzuk hautatu ditugu, eta horietan zenbait hitz eta hitz multzo letrakera lodiz daude.
|
|
|
ARTZAINTZA
|
EUSKAL
HERRIAN
|
|
|
Europako hainbat lurraldetan bezala,
|
Euskal
Herrian aitzindaria den ustiapen mota hau sail zabaleko eskualde menditsuetan garatzen da.
|
|
|
b)
|
Euskal
Herria
|
|
|
2 XVI. mendeko
|
euskal
emakumeek liho fin finezko buru estalkiak erabiltzen zituzten, adar forma eginez txirikordatuta. Buru estalkiak zenbat eta metro gehiago izan, emakumeak kategoria handiagoa zuen:
|
|
|
3 Erleek oso begiramen berezia izan dute
|
euskal
kulturan. Garai batean, erlezainak erleari goxo goxo eta zuka hitz egiten zion, errespetua adierazteko.
|
|
|
4 Lurra iraultzeko erabiltzen da laia. Laia
|
Euskal
Herrikoa da, ez baitugu horrelakorik aurkitu atzerrian.
|
|
|
|
Euskal
mitologian animaliak bi multzotan sailkatzen dira. Batetik, positibo edo onuragarriak direnak.
|
|
|
2 Oraingoan, esaldi multzo handia duzu. Idatz ezazu
|
euskal
baleari buruzko testu labur bat, esaldiak paragrafotan banatuz eta elkarrekin josiz.
|
|
|
|
Euskal
balea (Eubalaenaglacialis) Misticetea subordenako zetazeoa zen.
|
|
|
|
Euskal
balea, belaunaldiz belaunaldi, euskaldunon itsas bizitzako osagai nagusia izan zen.
|
|
|
|
Euskal
balea bertso zaharretako eta armarrietako mamu isil bilakatu zen.
|
|
|
Mendeetan iraun zuen neurrigabeko arrantzak aspaldi urrundu zuen
|
euskal
balea Bizkaiko itsasotik.
|
|
|
|
Euskal
baleak 15 m eta 60 tona ingurukoak izan ohi ziren.
|
|
|
|
Euskal
balea beltza zen.
|
|
|
|
Euskal
balea batzuek orban zuriak izaten zituzten azpialdean.
|
|
|
|
Euskal
baleak beste baleekiko zuen bereizgarri nagusia burualdean zuen: buru handia izateaz gain (gorputzaren laurdena), buru gainean bizkarroiez betea egon ohi zen gangarra zuen.
|
|
|
|
Euskal
balearen ahoak kurba handia zuen.
|
|
|
|
Euskal
baleak ahoan 2' 5 m luzerako bizarrak izaten zituen.
|
|
|
|
Euskal
balea bizarrez baliatzen zen janaria harrapatzeko.
|
|
|
Heskaiak, zuhaitz, zuhaixka edo bien arteko nahasketarekin osaturiko hesitura biziak, ohikoak izan dira
|
Euskal
Herrian. Haiek egiteko, gehienetan, landare autoktonoak, bertakoak, alegia, erabiltzen ziren:
|
|
|
Horietako batzuetan, Mari izan da protagonista nagusia.
|
Euskal
jainkosa herri bakoitzean ezagutzen da ustez bere bizilekua den mendi edo haitzuloaren izenarekin. Itxura bat baino gehiago hartzen ditu kanpora irteteko.
|
|
|
2 Bikoteka jarraituz, har ezazue" Maskarak
|
Euskal
Herriko usadioan" artikulua, eta manipula ezazue. Ea gai zareten edizio ezaugarriak nola erabiltzen diren deskubritzeko.
|
|
|
1 Testu prozesadorea baliatuz, ireki" Artzaintza
|
Euskal
Herrian" dokumentua. Formaturik gabe idatzitako testua da; hortaz, jarraibideak kontuan hartu dituzu:
|
|
|
Erantzukizun handiko lana da:
|
Euskal
Herriko gazteen artean
|
|
|
|
Euskal
musika tresnen historia zabaltzea helburu duen musika aldizkari espezializatu baterako artikulu bat idatzi behar duzu; artikuluaren gaia txalaparta da. Lehenik eta behin, informazioa eskuratu duzu.
|
|
|
Gaur egun, txalaparta perkusiozko musika tresna gisa erabiltzen da
|
Euskal
Herrian, gehienbat folk musikan. Horrekin batera, kultura eta politika ekitaldi ugaritan ere izan ohi dugu txalaparta entzuteko aukera.
|
|
|
Esan daiteke, beraz, jauzi handi bat eman duela txalapartaren egoerak XXI. mendean. Txalapartarien kopurua hazi egin da, eta
|
Euskal
Herriko mugetatik kanpo ere entzun daiteke txalaparta.
|
|
|
Sua zen ospakizun haren erdigunea, baina urak ere leku berezia zeukan. Ospakizun haien inguruan ohitura eta erritu asko daude oraindik ere
|
euskal
kulturan.
|
|
|
Iñaki G. Holgado, Aritz Trueba (138, 143 or.)/ Argazkiak: Kukai Dantza Konpainia (140 or./ c); Santiago Yaniz (141 or./ b, 160 or.); Oskar Zapirain (156, 158 or.); Eskoriatzako Udala (162 or.);
|
Euskal
Herriko Trikitixa Elkartea (183 or.); Elkar artxiboa; Kontraluz Studio; 123rf; www.sxc.hu
|
|
|
|
Euskal
Herriko Ikastolak E.K.E. eta Elkarlanean S.L.
|
|
|
Joxe Etxeandia Urbistondo nauzue, Izena duenak izana du kultura elkarteko lehendakaria. Gure elkartearen egitekoa
|
euskal
tradizioa ikertzea eta haren zabalkundeaz arduratzea da. Izan ere, Joxe Miguel Barandiaranek esan zuen bezala," lehendabizi zure herria ikasi behar duzu, eta, zure herria ikasi ondoren, beste herriak ikasi".
|
|
|
Izan ere, Joxe Miguel Barandiaranek esan zuen bezala," lehendabizi zure herria ikasi behar duzu, eta, zure herria ikasi ondoren, beste herriak ikasi". Esaldi hori printzipio garrantzitsua da gure taldean; egungo gizarte globalizatu eta irekian, gure arbasoek sortu zuten
|
euskal
izaera ezagutu behar dugu, gure izaera modernoa eraikitzeko. Identitatea ez da ezerezetik sortzen.
|
|
|
Gure kolaboratzaile izan zaitezten nahi dugu, ikertzaile eta kazetari.
|
Euskal
tradizioko gai bat aukeratu behar duzue, hura miatu, arakatu, eta dibulgazio artikulu bana idatziko duzue. Artikulu guztiak Gure erroak aldizkarian argitaratuko ditugu.
|
|
|
Artikulu guztiak Gure erroak aldizkarian argitaratuko ditugu.
|
Euskal
Herriko gazte guztien eskura helduko den aldizkaria izango da. Horretaz gainera, zuen artikuluekin gelako aldizkaria argitaratzeko aukera izango duzue; modu horretan, ingurukoen artean zabaldu duzue zuen lana.
|
|
|
c) Izena duenak izana du kultura elkarteko lehendakariak eskutitzean zioenez, gure arbasoengandik datorkigun
|
euskal
izaera ezagutu behar dugu, behinik behin, gure izaera modernoa eraikitzeko. Taldeka jarraituz, mintza zaitezte honako gai hauen inguruan:
|
|
|
Ba al dakizu zertan datzan erritu hori? Ba al dago
|
Euskal
Herrian horren antzekorik?
|
|
|
1 Aldizkariak
|
euskal
kultura zabaldu nahi du 10 urte bitarteko gazteen artean. Gazte horiei kultura hitzak zer esan nahi duen argitzeko, honako zuhaitz hau txertatuko dute aldizkariaren sarreran.
|
|
|
Lantzeko inauteriak direla eta, hainbat testu ditu idatzita, eta zalantza sortu zaio: testu horietatik zein da egokiena
|
Euskal
Herriko tradizioa ezagutzera emateko komunikazio asmoa duen aldizkari batean argitaratzeko?
|
|
|
Lantzeko inauteria Nafarroako eta
|
Euskal
Herriko inauteririk ezagunena da. Tradiziozko ospakizun hori hauts egunaren aurreko egunetan ospatzen da.
|
|
|
Dagoeneko, Izena duenak izana du elkarteko lehendakariak eginiko eskaerari erantzun behar diozue: Gure erroak aldizkarian argitaratuko den dibulgazio artikulu bana idaztea,
|
euskal
kultura 10 urte bitarteko gazteen artean zabaltzeko helburuarekin.
|
|
|
|
Euskal
Herrian tradizio handikoak dira herri kirolak. Horietako bat dira estropadak.
|
|
|
c)
|
Euskal
Herriko sendabelarren sailkapena jasotzea.
|
|
|
Horma irudi bat egiten ari zarete ikastetxean; gaia honako hauxe da:
|
Euskal
Herrian esanguratsuak diren eta babestuta dauden landareak. Horretarako, informazioa jaso behar duzue, eta zuri eguzki loreari buruzko testu bat idaztea egokitu zaizu.
|
|
|
Batetik bestera ibiltzeko, eta urrun bizi den jendearekin komunikatzeko, garrantzitsua da leku haietan zer ordu den jakitea. Badakizue, adibidez,
|
Euskal
Herrian eguna denean Japonian gaua dela, munduko toki guztietan ez dela beti ordu bera, alegia. Baina nola jakin dezakegu zer ordu den munduko beste lekuetan?
|
|
|
1 Donejakue Bideko frantses bidea deiturikoa
|
Euskal
Herritik ere pasatzen da. Bide horren zati bat, Orreagatik Iruñera bitartekoa hain zuzen ere, ezagutuko duzue.
|
|
|
|
Euskal
Herritik 11.700 kilometroko distantziara nago.
|
|
|
b) Hautatu duzun herrian hemengo ordu eremu bera al dute? Zer ordutan deitu dizute
|
Euskal
Herritik zurekin hitz egiteko. Datu horiek ordu eremuen mapa erabiliz topa ditzakezu.
|
|
|
Orduari dagokionez, Buenos Airesko ordu eremua eta
|
Euskal
Herrikoa ez datoz bat; nirekin hemengo (Buenos Airesko) iluntzeko zazpietan (19:00) hitz egin nahi baduzue, Euskal Herritik gaueko
|
|
|
Orduari dagokionez, Buenos Airesko ordu eremua eta Euskal Herrikoa ez datoz bat; nirekin hemengo (Buenos Airesko) iluntzeko zazpietan (19:00) hitz egin nahi baduzue,
|
Euskal
Herritik gaueko
|
|
|
Isurialde atlantikoa edo ipar isurialdea.
|
Euskal
lurraldeak bitan banatzen dira ibaien isurialdeen banalerroaren arabera, ibaiak Atlantikoan edo Mediterraneoan itsasoratzen diren arabera. Hitz gutxitan, ipar isurialdeak Nafarroako iparraldea, Gipuzkoa, Bizkaia eta Ipar Euskal Herriko hiru lurraldeak hartzen ditu.
|
|
|
Euskal lurraldeak bitan banatzen dira ibaien isurialdeen banalerroaren arabera, ibaiak Atlantikoan edo Mediterraneoan itsasoratzen diren arabera. Hitz gutxitan, ipar isurialdeak Nafarroako iparraldea, Gipuzkoa, Bizkaia eta Ipar
|
Euskal
Herriko hiru lurraldeak hartzen ditu.
|
|
|
Isurialde mediterraneoa edo hego isurialdea. Ibaiak Mediterraneoan itsasoratzen diren
|
euskal
lurraldeak hartzen ditu; hau da, Nafarroa erditik hegoaldera eta Araba gehiena sartzen dira mediterraneo isurialdean.
|
|
|
de Janeirotik gehien gustatzen+ zaidana. Eragozpenak,
|
Euskal
|
|
|
Herritik oso urruti dagoela, ia hamar orduko hegaldia egin behar familia ikusteko. Ordu eremuak ere ematen dizkit lanak,
|
Euskal
Herriarekin bost orduren aldea dago eta.
|
|
|
|
Euskal
Herritik oso
|
|
|
|
Euskal
Herritik km-ra dago. Erliebegune nagusia:
|
|
|
Lekuaren kokapena. Bidaia kostuak kalkulatzeko, garrantzitsua da
|
Euskal
Herritik urruti edo gertu dagoen jakitea, baita leku horretatik hiri nagusira dagoen distantzia ere. Kontuan izan Hamabost telebistakoek diru gutxi dutela programa egiteko.
|
|
|
Programaren batean zuzeneko elkarrizketak egitea pentsatzen ari dira.
|
Euskal
Herrian programa gauez botatzeko asmoa dute, eta ordu eremuek zer eragin izango duten aztertu behar da.
|
|
|
Iruñetik 65 km-ra eta Donibane Garazitik 15 km-ra dago,
|
Euskal
Herrian, ipar hemisferioan.
|
|
|
Ordu aldaketa:
|
Euskal
Herrian dagoenez, ordu bera da.
|
|
|
Ordu aldaketa:
|
Euskal
Herriarekin 6 orduko aldea.
|
|
|
|
Euskal
Herriko Ikastolak E.K.E. eta Elkarlanean S.L.
|
|
|
Orain dela bi urte etorri nintzen Ekuadorretik
|
Euskal
Herrira, gurasoek hemen lana topatu zutelako. Hasieran, faltan botatzen nituen nire herria, familia eta lagunak, baina orain oso gustura nago; euskaraz ikasi dut, eta lagunak ere egin ditut.
|
|
|
Distantzia:
|
Euskal
Herritik urrun edo gertu dagoen
|
|
|
egotea ez zait gustatzen, tristura ematen dit; beraz,
|
Euskal
Herritik gertu dagoen leku bat aukeratuko nuke.
|
|
|
Handik
|
Euskal
Herrira nola bidaiatu daitekeen: hegazkinez, autoz
|
|
|
1 Nafarroako eta Ipar
|
Euskal
Herriko mendiak
|
|
|
2 Nafarroako eta Ipar
|
Euskal
Herriko herrialdeak
|
|
|
3 Nafarroako eta Ipar
|
Euskal
Herriko landaretza
|
|
|
1 Osa ezazu
|
Euskal
Herriari buruzko deskribapen fitxa, hemengo mapak eta testuak dagozkien lekuan ezarriz.
|
|
|
Deskribapen fitxa:
|
Euskal
Herria
|
|
|
|
Euskal
Herriak desberdintasun nabariak agertzen ditu: hiru lerrotan banatutako mendiak (isurialdeen banalerroko mendiak, kostaldeko mendiak eta aurrepirinioak) eta haranak.
|
|
|
hiru lerrotan banatutako mendiak (isurialdeen banalerroko mendiak, kostaldeko mendiak eta aurrepirinioak) eta haranak. Isurialdeen banalerroak bi isurialdetan banatzen du
|
Euskal
Herria: ipar isurialdea (isurialde atlantikoa) eta hego isurialdea (isurialde mediterraneoa).
|
|
|
|
Euskal
Herri osoa alde kli m
|
|
|
da. Dena den,
|
Euskal
Herrian, nagusiki, lau klima bereiz ditzakegu: ozeanikoa, mediterraneo kontinentala, tartekoa eta mendikoa.
|
|
|
3 Gure Lurrean, naturak eragindako aldaketa handiak izan dira. Azter itzazu
|
Euskal
Herrian eta beste leku batzuetan gertatu diren zenbait kasu.
|