|
2002
|
|
|
Duela hogei urte baino askoz hobeto gaude, bai, baina arriskua oso presente dago beti.
|
Euskal
hiztunentzat hizkuntza beti izan behar da hizpide, horrela tentsio puntu bat mantentzen delako. Ezin gara lasaitasunean erori," euskara ondo doa" eta kito.
|
|
2004
|
|
|
Pertsona arruntaren hizkuntza jokabideak dituen zantzuak azaldu dizkigu Markok. Zantzu horien argitan pentsatuta,
|
euskal
hiztunaren hizkuntza praxiak zertaraino balio dezake murrizkeriaren gaitzak jotako hizkuntza egoera batean. Hiztun normalari hizkuntza egoera normala baitoakio hain zuzen:
|
|
2005
|
|
|
Eginkizun duguna, hala ere, ez da gutxi. Euskara Biziberritzeko Plan Nagusiak dioenari jarraiki, euskararentzat ahalik eta hiztun oso gehien irabazten jarraitzeaz gain, orain arteko lorpenak kapitalizatzea da erronka nagusia; hau da, euskararen erabilera soziala areagotzea, euskara eskolan ikasi duten milaka
|
euskal
hiztunen hizkuntza gaitasuna sendotuz eta gure eguneroko bizitzan euskararen presentzia handituz. Horiexek ditugu aurrerabiderako helburuak.
|
|
2007
|
|
|
" jendaurreko funtzionarioen lanpostu guzti guztiei hizkuntza ofizial bietan jardutera derrigortuz eta herritarron hizkuntz eskubideak bermatuz".
|
Euskal
hiztunen hizkuntz eskubideak betetze aldera, lanpostu guzti guzti horietan 2010eko derrigortasun dataz ezartzea ere eskatu du alderdiak. Argazkian, Aintzane Ezenarro Aralarren legebiltzarkidea.
|
|
|
2 Euskararen erabilera sustatzea, hau da: a) aisialdi uneetan euskararen erabilpena sustatuz, hizkuntza eta gozamena uztartzea; eta b)
|
euskal
hiztunek hizkuntza eguneroko bizian baliatzeko, entzuteko eta ikusteko aukerak areagotzea.
|
|
2008
|
|
|
Hau ez da, horrenbestez,
|
euskal
hiztunen hizkuntza kontzientzia edo nazio kontzientzia areagotzeko ekimena. TELP ikastaroa hizkuntzakontzientziaren nahikotasunezko maila baduten pertsonentzat prestatu da eta, horrenbestez, hizkuntza gutxitua erabiltzearen oztopoak jasaten dituzten pertsonentzat; horrek, izan ere, gizarte ongizatea eta ongizate pertsonala kaltetzen ditu.
|
|
|
Hiru arlo nagusitan egin du lan batez ere Garatek, euskararekiko maitasuna gidari zuela beti: marxismoaren eta komunismoaren inguruko saiakerak idazten; polizia eleberri eta narrazioak idazten; eta baserrietako
|
euskal
hiztunek hizkuntz arloko altxorrak biltzen eta zabaltzen.
|
|
2009
|
|
|
...Nafarroako Administrazio Publikoetan euskararen erabilera arautzen duen eta indarrean den otsailaren 10eko 29/ 2003 Foru Dekretuari dagokionez, gogora ekarri behar dugu, 2005eko abenduaren 9an, Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusiak emaniko epai batean14, deusez deklaratu zituela aipatu Foru Dekretuko 15.1 art., 18.3 art., 21.1 art.ko lehen lerroaldea eta 23.1 art; izan ere, funtsean, eremu mistoko
|
euskal
hiztunen hizkuntza eskubideak urratzen direla ulertzen zuen. Aipatu beharra dago ordea, epai hori oraindik ez dela irmoa, Foru Dekretuaren aurka jarritako kasazio helegiteak ez baitira oraindik ebatzi.
|
|
|
Hobe dugu herritarrek jakin dezaten etorkizuna batez ere euren esku dagoela, inoiz baino gehiago eta garbiago dagoela euren hizkuntza jokabidearen esku, bai elebakarrek elebakartasunari atea itxi eta elebitasunari irekitzearen esku, eta batez ere
|
euskal
hiztunen hizkuntza jokabidearen esku. Kontzientzia lasaigarri da, utzikeriarako gonbitea, praktikan, errua beti hirugarren bati botatzea.
|
|
|
Gure ustez, administrazioko lanpostuari hizkuntza eskakizuna ezartzeko garaian, haren eginkizun komunikatibo nagusiak hartu behar dira kontuan. Eta euskararen egoera soziolinguistikoa bera ere kontuan hartu behar da; zehatzago esanda, administrazioetako zerbitzu emaile nahiz zerbitzu hartzaile diren
|
euskal
hiztunen hizkuntza ezaugarriak ere kontuan hartu behar dira, eta helburu lorgarriak finkatzen asmatu behar da.
|
|
2012
|
|
|
Herritarrek ez dute euskara ikasteko beka sistema arauturik. (in http://www.udalenhizkuntzapolitika.org/udalerriak /Barakaldo/Barakaldo.html). hau guztia kontuan harturik, argi geratzen da
|
euskal
hiztunen hizkuntza eskubideak sistematikoki urratzen direla; beraz, Barakaldoko udalak, euskara sustatu eta normalizatzeko bide luzea du egiteko. datu hauek ikusita, argi dago administrazioak lan handia duela egiteko, baina herritarrek nagusiki gaztelania erabiltzeko dituzten arrazoiak eta motibazioak ere aztertu beharrekoak dira: euskararekiko motibazio sinbolikoak hizkuntzaren erabilera ikuspegi dinamiko batetik aztertu behar da, hots, gizarte harremanetan parte hartzen duen oinarrizko elementu bezala.
|
|
2013
|
|
|
1 Gure Udalak bermatu eta defendatuko ditu herritarren hizkuntza eskubideak eta, bereziki,
|
euskal
hiztunen hizkuntza eskubideen ardura zaindu egingo du, euskara Administrazioan lan eta zerbitzu hizkuntza bihurtzeko lana areagotuz erabat lortu arte.
|
|
2014
|
|
|
Funtsean,
|
euskal
hiztunen hizkuntza eskubideak babestu eta defendatzeaz gain, urratzen direlarik salatzeaz arduratzen da Behatokia. Euskaraz mintzatzeko, administrazioari zuzendu eta administrazioak zerbitzuen errezibitzeko euskal hiztunek dituzten eskubideak babesten ditu, arlo publikoa nola pribatua besarkatuz.
|
|
|
Gizarteari informazioa helarazten dio, urte guzian eskuraturiko grinak, aztertu eta sailkatu ondoren," kontzientziatzea eta sentiberatzea" lantzeko. Nazioarteari ere ematen dio
|
euskal
hiztunen hizkuntza eskubideen egoeraren berri.
|
|
|
Kontrako baldintza sozial eta legalek gogor kaltetu dute euskararen prestigio soziala eta egun erdal hiztunen aurrean hitz egitea edukazio txarrekoa edo baztertzailea dela pentsatzen edota sentitzen dute euskaldun zein erdaldunek. Zigor sistematikoa jaso duen portaera batek gertatzeko probabilitate txikiagoa izango duela kontuan izanik, ez da harritzekoa
|
euskal
hiztunek hizkuntza propioaren kaltetan eta hegemonikoaren mesedetan, euskaraz ez hitz egitea.
|
|
2015
|
|
|
Iñigo Igartzabalek idatzi du" Jarreretatik portaerak; ulertu nahian" artikulua. Eta izenburuak dioen modura
|
euskal
hiztunen hizkuntza portaeren zergatiak azaltzeko saiakera bat da; Kezka nagusi batetik abiatzen da egitea, hau da ezagutza datuek erakusten duten bilakaera positiboak ez izatea espero zitekeen korrelazioa erabilerarenarekin. Bere hitzetan esanda, bada oso kontuan hartu beharreko fenomeno bat, alegia," euskaraz egin nahi izatea askotan ez dela aski izaten"
|
|
2016
|
|
|
Geroztik ez du bertzerik proposatu, eta «Lesaka umezurtz dago hizkuntza politikari dagokionez», Lesakako Euskara Batzordearen erranetan. Batzordeak hainbat adibide bildu ditu, herriko
|
euskal
hiztunen hizkuntz eskubideak urratzen dituztenak, eta txosten batean jaso. Txosten hori herriko 28 talde, elkarte eta eragilek sinatu dute, eta ekainaren 9an eraman dituzte Herriko Etxera.
|
|
2017
|
|
|
Euskaraz ere egotea asko gustatuko litzaidake, euskaraz lan egiterakoan itzulpen lanak aurrezteko eta
|
euskal
hiztunen hizkuntza eskubideak errespetatzeko.
|
|
|
Horregatik,
|
euskal
hiztunon hizkuntza eskubideak errespetatzea nahi dut, nire lanerako itzulpen lanak aurrezteko.
|
|
|
Gaztelania hutsean idatzita dago eta euskaraz ere egotea eskatzen dut: euskaraz lan egiterakoan itzulpen lanak aurrezteko eta
|
euskal
hiztunen hizkuntza eskubideak errespetatzeko.
|
|
|
Hori dela eta, euskaraz lan egiterakoan itzulpen lanak aurrezteko eta
|
euskal
hiztunen hizkuntza eskubideak errespetatzeko, euskaraz ere egon dadin eskatu nahi dut.
|
|
|
|
Euskal
hiztunen hizkuntza eskubideak bermatzeko, herri administrazioetan bestelako kontratazio politika izan dezaten eskatu du Hizkuntz Eskubideen Behatokiak. Hau da, langile elebidunak kontratatzea.
|
|
2018
|
|
|
— Gurea bezalako gizarte elebidunetan, hau da, hiztun euskaldun eta ez euskaldunez osatutako testuinguruetan, gaitasuna eta erabileraren arteko erlazioa aztertzeak lagun lezake
|
euskal
hiztunen hizkuntza hautua neurri batean ulertzen. Erlazio horren arabera hirugarren atalean lau udal tipo aurkeztu ditugu, eta gunekako azterketan azaldu dugu zenbat diren tipo bakoitzeko herriak.
|
|
|
Euskal Herriko hainbat euskaltzale elkartek urteetan zehar landu duten Euskarak 365 egun lan ildoaren baitan kokatzen da eta bi mugarri izanen ditu. Batetik,
|
euskal
hiztunen hizkuntza ohituretan eragitea eta beren harreman sareetan euskara gehiago erabiltzea izanen da 2018ko azaroa eta abendua bitartean eginen den “Euskaraldia 11 egun euskaraz” ekimenaren helburua.
|
|
2020
|
|
|
Euskalgintzak ekainean eman zuen lehen abisua. " Itxialdia hasi eta segidan,
|
euskal
hiztunon hizkuntza eskubideak bazterreratuak izan ziren, berehalakotasunaren eta lehentasunaren izenean", oroitarazi du Bilbaok. Geroa euskaratik adierazpena aurkeztu zuten orduan, hainbat proposamen eta neurri zehatzekin.
|
|
|
Gaur hasi eta abenduaren 4ra bitartean egingo da Euskaraldia.
|
Euskal
hiztunen hizkuntza ohiturak eraldatzea eta euskaraz egiteko aukera berriak sortzea helburu duen ariketa. Soraluzen, oraingoz, 448 herritarrek eman dute izena.
|
|
|
Hartaraz gero, euskarara egokitutako ebaluazio tresnen beharra azaleratzen da,
|
euskal
hiztunen hizkuntza eskubideei erantzuna emateko asmoz, beste hizkuntza batean komunikatzeko ezgai direlako edota beren ama hizkuntzan ebaluatuak izatea nahiago dutelako. Euskarazko tresnen garapenak, berebat, euskal hiztunen ebaluazio doiagoa egiteko aukera emango luke.
|
|
2021
|
|
|
Euskarak tokirik ez duen eremu amaigabea begien aurrean zabaldu zaigu. Donostiako euskaltzale taldeak gogotsu jarraituko du eskakizunei oihartzuna ematen, baina argi dute agintari politikoek esku hartu behar dutela,
|
euskal
hiztunen hizkuntza eskubideak jokoan baitira.
|
|
|
Printzipio hori, Errepublikaren zati ezintasunarekin eta frantziar herriaren bakartasunarekin batera, frantses sistema konstituzionalaren" erreaktore nuklearrak" dira, doktrinaren arabera (Gicquel, 2012). Oso nekeza ikusten da, ondorioz, Pariseko Parlamentuan %60 eko gehiengo bat lortzea beharrezkoak diren erreforma konstituzionalak egiteko eta euskararen ofizialtasuna zein
|
euskal
hiztunen hizkuntza eskubideak aitortzeko.
|
|
|
Baldintza horietan, euskararen ofizialtasunaren eta
|
euskal
hiztunen hizkuntza eskubideen aitorpenaren bidea ataka bihurtzen da. Errebindikazio honek, zentzu osoa izan dezake ikuspegi sozial batetik.
|
|
|
Euskal Hirigune Elkargoaren eredua segituz, euskara Ziburuko hizkuntza gisa ofizialki aitortzea, eta
|
euskal
hiztunen hizkuntza eskubideak errespetatzea eta bermatzea, euskararen normalizazioa eta garapena lortzeko plangintza osatzea, bertan hartu beharreko neurriak eta horien gauzatzeko epeak zehaztuko direlarik, Euskararen Normalizaziorako Batzorde Estramunizipala sortzea, euskalgintzako eragileak eta Herriko Etxearen artean Normalizazio Plangintza adosteko, urtero aurrekontuen parte bat zuzenean plan...
|
|
2022
|
|
|
Eneritz Albizuk euskara ikasteko saiakera egiten ari diren herritarren esfortzuari balioa eman dio, eta haien saiakera azpimarratu du, baita Udal Euskaltegiko langileena ere," haiek gabe ezinezkoa izango zelako hau guztia". Era berean, euskaldun zaharren edo
|
euskal
hiztunen hizkuntza ohiturei erreparatu nahi izan die Albizuk, baita Mintzapraktiketan boluntario aritzen den Joanito Amenabarrek ere: " Garrantzitsua da euskaraz ikasten ari direnekin mantso hitz egitea, baita euskara batuan aritzea ere, haien belarrira ulerterrazago egiten baita".
|
|
|
Urtarrilean bidali genizkion Netflixi ordura arte jasotako sinadurak, eskari jakinekin batera. Netflixi eskatu genion entzuteko milaka euskaldunek egindako eskaera, eta errespetatzeko
|
euskal
hiztunen hizkuntza eskubideak. Netflixen katalogokoak diren eta lehendik euskaratuta dauden edukiak zerrendatu genizkion, eta eskatu genion txerta ditzala eskaintzan eduki horien euskarazko audio eta azpidatziak.
|
|
|
Antzera hitz egin du Garbiñe Mendizabal Gipuzkoako Foru Aldundiko Hizkuntza Berdintasunerako zuzendariak. Etorkizunera begira egitasmoak zer erronka nagusi izango dituen zerrendatzean, esan du “euskararen erabilera areagotzeko esperimentazio berritzaileak eta ausartak ahalbidetzea eta gauzatzea” izango dela laborategiaren erronka nagusia, “horri esker
|
euskal
hiztunen hizkuntza berdintasuna lortzeko”.
|
|
|
Hezkuntza gakoetako bat da euskararen transmisioan, eta, hein handi batean, hizkuntzaren erabileran ere bai. Jakinekoa da eskolaren zeresana handia dela
|
euskal
hiztunari hizkuntza baliabideak eskaintzeko arduran. Egitekoak egiteko eta erantzukizunak erantzukizun, ikasleen hizkuntza ezagutza zabaltzeko buruhausteek itzalpean utzi ohi dute ikastetxeek hizkuntzekin, eta batez ere hizkuntza gutxituekin, duten zeresana uste positiboak sortzeko eta transmititzeko eginkizunean.
|
|
|
EusCAT tresna eta logopedentzako galdetegia garrantzitsuak dira euskal afasiadunak aztertzen eta artatzen dituzten profesionalentzat bai eta pazienteentzat eurentzat. EusCATek
|
euskal
hiztunengan hizkuntza galera eta berreskuratzea aztertzeko zegoen test estandarizatuen beharrari erantzungo dio. Era berean, pazienteen hizkuntza eskubideetan aurrerapauso garrantzitsua izango da.
|
|
|
EusCAT tresna eta logopedentzako galdetegia garrantzitsuak dira euskal afasiadunak aztertzen eta artatzen dituzten profesionalentzat bai eta pazienteentzat eurentzat. EusCATek
|
euskal
hiztunengan hizkuntza galera eta berreskuratzea aztertzeko zegoen test estandarizatuen beharrari erantzungo dio. Era berean, pazienteen hizkuntza eskubideetan aurrerapauso garrantzitsua izango da.
|
|
2023
|
|
|
Gipuzkoako Gobernuak, bere aldetik, iragarri du helegitea aurkeztuko duela erabaki horren kontra,
|
euskal
hiztunen hizkuntza eskubideak bermatuak izan daitezen.
|