|
2002
|
|
|
Besteren artean, honako ikerketok nabarmentzen ditu Euskaltzainburuak: 1665ean Oihenartek argitara emandako L" Art poétique basque... delakoa; XIX. mendean burutu ziren zenbait kantu bilketa (Michel, Sallaberry, Vinson...); 1897an Donibane Lohitzunen egin zen" Le congrès de la tradition basque"; XX. mende hasieran sortzen diren aldizkarien garrantzia literaturaren ikerketan; unibertsitatean
|
euskal
literaturari buruz egin zen lehenengo doktorego tesia, A. Léonek egina (ik. Une pastorale basque.
|
|
2008
|
|
|
|
Euskal
literaturari buruz Lhande-k eman duen ikuspegi orokorrena, Le> Pays> basque> à> vol> d, oiseau> izeneko liburuan aurki daiteke. Liburua 1925ean argitaratu zuen Pariseko Beauchesne argitaletxean, hiztegia (Dictionnaire> Français Basque) jalgi zen etxe berean.
|
|
|
Lehen hiru kapituluak aldiz, berriak ziren eta Toulouse ko Unibertsitate publikoan eman zituen klaseeta rik moldatu zituen. Horietan aurkitzen da
|
euskal
literaturari buruz Lhandek egin duen lan luze, sakon eta egituratuena.
|
|
|
Frantses literaturaren historia egile nagusien gisa, ikuspegi orokor bat eman nahi du
|
euskal
literaturari buruz. Bera baino lehen, sail horretan ari izan diren hiru jende izendatzen ditu:
|
|
|
euskal literaturaren berezitasuna erakutsi nahi du eta beste Europako emaitzen parean ematen du hemengoa. Erdaraz ari da, Euskaldunentzat, bistan dena; bainan, beharbada kanpokoentzat gehiago oraino,
|
euskal
literaturari buruz duten ikuspegi ezkorra aldatu nahiz. Orixe-k aldiz, euskaraz egiten du bere aurkezpena, Euskaldunentzat.
|
|
|
Renon egin diren Writers in between languages: Minority literatures in global scene izeneko jardunaldietan, Mari Jose Olaziregik zera zioen
|
euskal
literaturari buruz: gurean, arazoa ez dela irakurle eskasia, mundu guztia idazle izatea baizik.
|
|
2009
|
|
|
Baina haren jarrera politiko edo ideologikoei buruz esan genezakeen gehiena espekulazioa bada ere, oso garbi dago zein zen bere jarrera euskal idazle gisa
|
euskal
literaturari buruz: gustu hutsagatik idazten zuen.
|
|
2012
|
|
|
–Harira joanda, ze iritzi duzu gaurko
|
euskal
literaturari buruz. Datozen gazteak aurreko belaunaldiak baino hobeak al dira?
|
|
2013
|
|
|
XX. mendeko hirurogeiko hamarkadatik hona, eredu historiografiko amankomun bat eraikia izan da
|
euskal
literaturari buruz. Laburki erranez, Europan XIX. mendeko erditik hara zabaldu den, eredu nazionala?
|
|
|
EHUko irakasle titularra (Unibertsitate Eskolako katedradun) eta doktore.
|
Euskal
literaturari buruz ikerketa asko argitaratu ditu.Hona bere liburuetako batzuk: Antzarra eta ispilua (1992); Antologia de la poesía vasca (1993); Euskal ipuinen antologia bat (1993); Zirkuluaren hutsmina (1993); Munduaren neurria (1998); Mendebaldea eta narraziogintza (1998); Historia de la literatura vasca (2004); Euskal literaturaren historia (2008).
|
|
2014
|
|
|
Onaindia, Santi (1974): Eskutitzak
|
Euskal
Literaturari buruz, Egilea editore.
|
|
2015
|
|
|
|
Euskal
literaturari buruz kritikoki idazteari buruzko zailtasuna gogoraraziz hasten zuen artikulua Atxagak, askatasunez idatzi eta gero etor zitezkeen ondorioak ez ei zirelako nolanahikoak. Aresti aipatu eta omentzen zuen, ez alferrik, zati horretan; esan dugunez, Arestik ongi dastatu baitzuen korronte" superabertzalearen" kontra idaztearen mikatza.
|
|
|
batean, ipuina kontatzen. Kondaira jakin gabe baina
|
euskal
literaturari buruz dakizuna kontuan
|
|
2016
|
|
|
Baina euskal letren sistema osatzen duten beste atal batzuei begiratuz gero, liburuen idazketa eta irakurketaren arrazoibideak aztertuz gero, beste itxura bat hartzen diot gure letren egoerari. Gatozen
|
euskal
literaturari buruz gehien irakurtzen den atal bat arakatzera: zutabe, elkarrizketa, hitzaurre, liburu iruzkin eta blogetara, guztiotan egosten baita euskal letren erreforma beharra.
|
|
|
Batik bat irri eginarazteko antzerkia zen Soroarena, bere nortasun alaiari eta garaiari zegokiona. Hemen gogoratu ditugu bi autoreen kartak, Soroak Antton kaiku antzerkia idatzi ondoren, V. Hugo eta F. Mistralek idatzitakoak, bi idazleek
|
euskal
literaturari buruz zuten interesa erakusten dutenak.
|
|
|
Jaunak agindutakoari men egin, eta hasi zen, halako batean, ipuina kontatzen. Kondaira jakin gabe baina
|
euskal
literaturari buruz dakizuna kontuan hartuz, honako hiru hauetatik zein uste duzu izan zitekeela haren kondairaren izenburua?
|
|
2019
|
|
|
, 1974, Eskutitzak:
|
euskal
literaturari buruz. Bilbao:
|
|
|
Gaur egun, Euskaltzaindiak publikatzen duen ERLEA aldizkariaren arduraduna da. Gainera, Akademiaren mendeurrenerako hitzaldi dramatizatua prestatu du, Jose Kruz Gurrutxaga aktorearekin batera (Hitzaldia
|
euskal
literaturari buruz Martuteneko kartzelan). Hamabost bat alditan eman da momentuz, eta hurrengokoa Baionako Euskal Museoan izanen da, azaroaren 28an, 18:00etan.
|
|
2021
|
|
|
Kasu honetan testu zaharrenen bilaketarako oinarri gisa Francisque Michelen (1847) eta Julien Vinsonen (1891) euskal bibliografiak erabili dira, bestelako ikerketetan bildutakoekin eta bilatzaileen bidez eginiko lanarekin osatuz. Michelen arabera (sailkapen kronologikoa eta gaikakoa egiten baitu Vinsonek ez bezala)
|
euskal
literaturari buruz prentsan argitaratutako lehen artikulua Jean Duvoisinek 1841ean sinatutakoa litzateke. Hiru testu zaharrago topatu ahal izan dira asko begiratu ondoren.
|
|
|
Mari Jose Olaziregiren Basque Litearary Historyn (2012) ikusiko dugunez, sistematikoki ematen dira euskaratik beste hizkuntza batzuetara itzulitako lanen berri, besteak beste, kanpora begira idatzitako literatur historiografia delako eta euskal literatura atzerrian ezagutzera emateko saiakera bat delako. Olaziregi EHUko literatur irakaslea gurean zein atzerrian ibili izan da literaturaren alorra lantzen eta sustatzen, eta, nolabait, ildo horretan bideak jorratzeko zuzendutako lana da harena,
|
euskal
literaturari buruz ingelesez argitaratutako lehenbiziko historiografia. Proiektuaren helburua da mundu ikertzaileei euskal autoreei buruzko gaiak eskuragarri jartzea; nolabait, mendeka eta generoka erraz kontsulta zitekeen liburua egitea bilatu zen (komunikazio pertsonala, 2016/06/10).
|
|
|
Eta, euskal literaturaren funtsezko erran nahia aipatzen zuelarik, Taine k berak idatz zitzakeen erran moldeak erabili zituen bere idazlanean (70). Frantses literaturaren historia egile nagusien gisa, ikuspegi orokor bat eman nahi du
|
euskal
literaturari buruz. Bera baino lehen, sail horretan ari izan diren hiru jende izendatu zituen:
|
|
|
" Egia esan ez dut asko kontsumitzen. Soilik ikastolatik eskaintzen diguten liburuak, izan ere, ez dakit asko
|
euskal
literaturari buruz". (GL)
|
|
|
Kontuan hartu behar dugu Leteren bertsioa itzulpena balitz, lukeela originaletik gehiegi aldendu eta bere erara moldatu. Baina plagioak aukera ematen dio Rilkeren materiala bere unibertso poetikora ekartzeko eta prozesu horretan informazio oso interesgarria ematen digu irakurleoi Leteri eta
|
euskal
literaturari buruz.
|
|
|
Baina hara zein den paradoxa: iberiar ikasketak bultzatzen dituzten sailetan euskal literaturaren egoera behin behinekoa eta bazterrekoa den bitartean, espainiar estatuko hizkuntza erromantzeetako batean edo batean baino gehiagotan trebatu diren zenbait akademiko
|
euskal
literaturari buruz idazten hasi dira orain inolako konplexurik gabe, nahiz eta euskaraz jakin ez. Euskaraz ez dakitenez, gaztelerazko edota ingelesezko itzulpenetan oinarrituta daude euskal literaturari buruzko beren analisiak.
|
|
2022
|
|
|
Beste ikuspuntu bat ematen dio horrek
|
euskal
literaturari buruz aritzeko. Sara Carcamo, aparte, biktima bat da, eta min horrek bultzatzen du idaztera.
|