|
2000
|
|
|
Euskadiko Kutxak, bere aldetik, Interneten banku paralelo bat osatzearen alde baino zerbitzu hori sare tradizionalaren osagarri edukitzearen aldeko apustua egin du.
|
Euskal
erakunde honetako arduradunen ustez, Interneten bidezko bankua oraindik etorkizuneko proiektu bat da. BBVAk Uno e ziberbankuarekin egin bezala soilik Interneten lan egingo duen banku baten aldeko hautua egin dutenen aurrean, Euskadiko Kutxa bildu egiten da Internet bidezko bankua sare tradizionalaren banku osagarri gisa ikusten dutenen multzora.
|
|
|
Eusko Ikaskuntzako Zuzenbide sailak antolaturik, eta Herri Ardularitzaren
|
Euskal
Erakundeak babestuta," Estatu Autonomikoa eta Euskal Herriko Berezitasuna" gaiaren inguruko Jardunaldi Zientifikoak egin ziren 1999ko irailean, Donostian. " Euskal berezitasuna" bezalako gai polemikoa zientziaren ikuspegitik eta egoitza akademikoan aztertzea zen ekitaldi horien helburu nagusia.
|
|
|
Energiaren arloan Eusko Jaurlaritzaren menpe dagoen EEEk (Energiaren
|
Euskal
Erakundeak) zeregin garrantzitsua izan du Kubako elektrizitate sarearen hobekuntzan eta, bereziki, Habana zaharrean. Kubatarrak ondo jabeturik daude energia arloan duten urritasunaz, eta uhartearen ahalmen energetikoa indartzeko asmo tinkoa dute.
|
|
|
HERRI ARDURALITZAREN
|
EUSKAL
ERAKUNDEA INSTITUTO VASCO DE ADMINISTRACIÓN PÚBLICA: Herri Administrazioen hizkuntz plangintza.
|
|
|
HERRI ARDURALITZAREN
|
EUSKAL
ERAKUNDEA INSTITUTO VASCO DE ADMINISTRACIÓN PÚBLICA: Euskararen Lege araubideari buruzko Jardunaldiak.
|
|
|
Bada gureartean, esate baterako, lurraldetasun administratibo diferentziatuaren beharrik ikustenez duenik. Horrela, Bidasoaz iparraldeko Euskal Herriaren kasua hor dago, beregordintasun osoan, Parisek entzungor egin dielarik sarri
|
euskal
erakunde politikoen etakulturalen eskakizunei. Bada gure artean, bestalde, probintzia bakarra ikusten dueniklurralde bakartzat:
|
|
|
Parte hartzaile guztiek
|
euskal
erakundeen inplikazio politikorik eza nabarmendu zuten, nahiz eta komunikabideetan euskal selekzioen aldeko oihartzunasarritan entzun. Izan ere, laguntza publikoak profesionalen mailara murrizten dira, eta ez afizionatuenera.
|
|
|
La accion exterior del nacionalismo vasco(): historia, pensamiento y relaciones internacionales, Oñati, Herri Ardularitzaren
|
Euskal
Erakundea (HAEE IVAP), 1996 Egileak Koldo Moralesek egindako itzulpena eskertzen du.
|
|
|
Horretaz gain, azpimarratu genuke, Kultura Sailak, Herri Arduralaritzaren
|
Euskal
Erakundearen eskutik, Euskadiko udal liburutegietan lanean ari diren liburuzainen prestakuntza beharrei erantzuteko eskaintzen dituen ikastaroak. Era berean, Liburu eta Liburutegi Zerbitzuak, udal liburutegiekAbs y sprograma erabil dezaten prestaketa ikastaroak ere antolatzen ditu urtero.
|
|
|
Legebiltzar horretarako Jatorrizko Lurralde bakotxetik 25 Legebiltzarkideek Lehendakaria hautatzen dabe, Eusko Jaurlaritzaren buru izan daiten, Gernikako Estatutoan autortutako aginpideen arabera.
|
Euskal
erakunde biok –Legebiltzarrak eta Jaurlaritzak– Gasteizen dauke egoitza ofiziala."
|
|
2001
|
|
|
Zierbenako lurretan kokatuko diren proiektu horiek Bizkaiko Badia sozietatearenak dira. Sozietatea BP Amocok, Energiaren
|
Euskal
Erakundeak (EEE), Repsol YPFek eta Iberdrolak osatzen dute, denak partaidetza maila berdinarekin. Proiektuaren arabera, birgasifikazio planta bat eta planta elektriko bat eraikiko dira, eta 77.000 milioi pezetako kostua (3.080 milioi libera) izango dute; 34.000 milioi pezeta (1.360 milioi libera) birgasifikazio plantak eta 43.000 milioi pezeta (1.720 milioi libera) planta elektrikoak.
|
|
|
Petronorreko arduradunen esanetan, Texaco multinazionalak sozietate berriaren %40aren partaidetza bereganatzeko interesa azaldu du. Halaber, Energiaren
|
Euskal
Erakundeak, BBK k, Kutxak eta Europako hainbat negozio bankuk ere sozietatean esku hartzeko nahia adierazi dute.
|
|
|
Luzamendu nuklear horren aurretik eta ondoren, euskal herritarren multzo garrantzitsuek borroka luze, tinko, iraunkor eta larria burutu zuten euskal itsasertz ez nuklearraren eta Lemoizko zentral nuklearra desagertaraztearen alde. ETA ere sartu zen borroka horretan, hainbat ekintza armaturen bidez. Horrek guztiak pertsona batzuren heriotza eragin zuen, nola Iberdueroko langileen artean, hala
|
euskal
erakunde armatuko militanteen artean. Azkenerako, Lemoizko obrak erabat geldiarazi ziren, eta Iberduerori 400.000 milioi pezetako kalte ordaina eman zitzaion, gure argiaren ordainketaren bidez. Gaur egun, 2001 urtean, bertako instalazioak oraindik ez dira eraitsi eta zutik diraute, borrokan hartan esku hartu zutenen nahiari jaramonik egin gabe.
|
|
|
ASTE Santuan urtebete beteko da Jarraik eta Gazteriak gazte erakundeek bat egin eta Haika sortu zutenetik. LAB ere Iparraldera hedatua dago, Senideak eta Gureak elkarteek bat egin dute oraintsu, eta Ipar Euskal Herrian presoei sostengua emateaz arduratzen den Koordinaketa erakundeko heledunek ere, amnistiaren alde eta presoen sostenguan ari diren
|
euskal
erakundeek bat egin luketela adierazi berri dute. EHk aurrera daraman Batasuna prozesuaren azken helburua ere hori da, Euskal Herri osorako ezker abertzaleko erakunde politiko berri bat sortzea.
|
|
|
1999an jarri zuten instalazio termikoa martxan Usurbilen. Instalazioa finantzatu ahal izateko Madrilgo Gobernutik eta Energiaren
|
Euskal
Erakundetik (EEE) laguntzak jaso zituzten. Hamar bat urtetan amortizatuko dute 48 kW-ko potentziako instalazioa ipintzeko eginiko inbertsioa, baina gasoilaren prezioak gora egin duenez, badirudi lehenago emango diotela buelta.
|
|
|
Era berean, Lizarra Garaziko hitzarmenak aipatzen zuen «tradizio guztiak ulertu eta errespetatuko zituzkeen konponbidea eratu eta bultzatu» behar hori hankaz gora ipini nahi zen (PP/ UPN eta PSOE PSEren zinegotzi eta karguak koldarki erailaz). EHk
|
euskal
erakundeetan hartu zuen jarrera ere bide beretik zihoan: erakunde «partizionisten» suntsipena lortu nahi zen berauek PPSOEren esku utziaz.
|
|
2002
|
|
|
Bigarren eragilea Kontzertu Ekonomikoa bera izan da, eta horren ondoriozko funts publiko libreak, gero eta garrantzitsuagoak izan direnak. Hirugarren,
|
euskal
erakunde publikoen gestioa dago, beren politikagintzaren bitartez, gutxiago edo gehiago, ekonomiaren garapenari lagundu baitiote, eta orobat izan dute eraginik aberastasunaren banaketa handiago nahiz txikiagoan. Azkenik, biztanleriaren aldaketak ekarri du laugarren eragilea, euskal biztanleriaren zenbatekoak, estatuko biztanleria osoarekin alderatuta, behera egin baitu lehen aipaturiko denboraldi horretan.
|
|
|
ENPLEGUAREN HAZKUNDEA SEKTORE PUBLIKOAN. Euskadiko Kutxak egin duen azterlanaren beste ondorioetako baten arabera, Kontzertu Ekonomikoa indarrean jarri zenez geroztik, modu ikusgarrian hazi da
|
euskal
erakunde publikoek administratzen dituzten baliabideen zenbatekoa. Hala, 1982 eta 1998 urteen bitartean, ia 11 aldiz handitu da zenbateko hori, eta estatuko aurrekontua, berriz, Kupoaren kalkulurako erabili dena (1981 eta 1997 izanik, hurrenez hurren, oinarritzat hartu diren urteak), ia 8 bider handitu da.
|
|
|
Azkenean, Xabierrek dioen bezala «legezko irtenbidea aurkitzea lortu dugu». Azken orduko datuen arabera, Energiaren
|
Euskal
Erakundeak (EEE) ere programan parte hartuko du.
|
|
|
Aurten Frankfurten egingo da Europako arte garaikidearen biurteko hori eta jada hurrengoa Donostian egiteko akordioa sinatu dute.
|
Euskal
erakundeek 1.350.000 euro emango dizkiote Fundazioari eta biurteko hori kudeatuko duen Kultura Garaikidearen Nazioarteko Zentroari. Jaialdiak ehun egun iraungo ditu eta artista gazteentzako plataforma sortzea, arte adierazbide berriak bultzatzea eta eztabaida sortzea du xede.
|
|
|
Berak agintzen duela erakutsi du Estatuak. Horren aurrean
|
euskal
erakundeek duten arma bakarra herria da, herria kontzientziatzea, bere erantzuna antolatzea, eta hori ez da egin. Horregatik, honek guztiak oso susmo txarra ematen digu aipatu izan duten kontsultari dagokionez.
|
|
|
Lasagabaster I. eta Lazcano, I. (1999): Regimen Jundico de la Ordenacion delTerritorio en Euskalherria, Herri Arduralaritzaren
|
Euskal
Erakundea, Oñati.
|
|
|
1981 urtean Eusko Jaurlaritzak SPRI (Sociedad para la Promocion y Reconversion Industrial) eskualde garapenerako agentzia sortu zuen. 1996 urterako EAEk bi ente publiko zituen: SPRI eta EVE EEE (Energiaren
|
Euskal
Erakundea), hala nola zuzenbide pribatuko 75 sozietate publiko (SPRI, 1996: 13).
|
|
|
Euskal ogasunak nazio estatu espainiarraren interesen pean baino hobetoegongo lirateke superestatu europar baten barruan. Hori horrela izateko, ogasuneta zerga arloan
|
euskal
erakundeak Estatuak bezalaxe tratatuak izan beharkolirateke. Hala ere, Euskal Herriarekin harremana duten nazio estatuek (besteestatuek bezala) ez dute onartzen proposamen alemaniarra, Europako superestatuasortzeko tresna dela uste baitute.
|
|
|
Hurrengo kapituluan agertzen denez, horretarako erabakiorra da Hego Euskal Herriko ekonomiaren gaineko hainbatpolitikaren eskumena euskal eragile eta erakundeen eskuetan egotea, eta, batik bat, ekonomia politiken diseinua taxutzen den gunean bertan, hots, Bruselan?
|
euskal
erakundeek zuzeneko parte hartzea bermatua izatea.
|
|
|
Agirre, J. M. (1994);. Desoreka sintaktikoak?, Administrazioa Euskaraz, 6.España, E. (1999);. Euskal laberintoan bama?, Administrazioa euskaraz 25.Herri Arduralaritzarako
|
Euskal
Erakundea (1994), Gasteiz.
|
|
|
Herri Ardularitzarako
|
Euskal
Erakundea (1996);. Argi idazteko bideak?, Administrazioa Euskaraz, [osagarria], Gasteiz.
|
|
|
Herri Ardularitzarako
|
Euskal
Erakundea (1997): Argiro, Gasteiz.
|
|
|
Herri Arduralaritzarako
|
Euskal
Erakundea (1999), Gasteiz.
|
|
|
Hala ere, sintesia eta hutsune tematikoak ez dira nabari daitezkeen arazobakarrak. Erakundeen deskribapena beste lurraldeetako egoerarekin alderatu gabeegin da,
|
euskal
erakundeak kasu isolatuak balira bezala. Gainera, salbuespenaksalbuespen, instituzio horiek ikertu dituztenek, ez dituzte behar adina kontuan hartuGaztelako Koroa eta bere ofizialeekiko harremanak.
|
|
|
Baina, horiez gain, merkatariak etaontzijabeak foru erakundeez baliatzen ziren, beren interes ekonomikoak babeszitzaten. Estatuen zentralizazioa eta erregeen boterearen absolutizazio prozesuasendotzen ari zen artean,
|
euskal
erakundeek gero eta botere eta burujabetza mailahandiagoa eskuratu zuten Aro Berrian zehar8 Eta, noski, ekonomiarekiko foru erakundeek zuten kontrola ere areagotzen joan zen.
|
|
|
Epai horren aurkako protestak ugaritu ziren Nafarroan zehar, euskaldunak irratirik gabe uzten zituztelako, askoz gehiago RTVN11 zelakoa sortzeko egitasmoa bertan behera zegoenean. Alde batetik, alderdi politikoek. HB, EA, EE, EAJ eta BatzarreAEK kk?,
|
euskal
erakundeek?, Euskaltzaindiak, EHEk, Nafarroako Ikastolen Elkarteak, IKAk eta Eusko Ikaskuntzak?, eta udal batzuek. Aranok, Aresok, Goizuetak eta Leitzak, esaterako, euskarazko emisoreen bazterketa salatu zuten.
|
|
|
Erdal medioek arreta txikia eskaintzen diote euskaldunari, euskaraz bizi eta euskarazko kulturgintzan diharduenari. Eta arreta txiki hori, kasu askotan sentsazionalismoari (esate baterako,
|
euskal
erakunde bat epaitegietara deitua denean) eta kanpainei (Bai Euskarari edo Ikastolen aldeko festak) lotuta dago. Baina, arreta txiki hori ez da zuzentzen euskarazko bizitza arruntera.
|
|
|
Emakumea lan eta gizarte bizitzan sartzeari buruzko zifrek erakusten dute egindako bidea luzea dela, baina oraindik asko falta dela. Irakaskuntzako maila altuenetako ikasgeletan, irakasleen artean (irakasleen %59, 1) edo Administrazioko eliteko kidegoetan (epailetza, esaterako, %54, 6) emakume gehiago egoteaz gain, “gainditzen zailak diren kultura oztopoak geratzen dira” esan du Ana Alberdik, Emakumearen
|
Euskal
Erakundeko (Emakunde) ikasketa arduradunak. Oztopo kulturalak, jasotako hezkuntza, tradizioa… Parekatzeko oztopo bakarrak dira, legeriak berariaz debekatzen baitu sexuagatiko bereizkeria oro.
|
|
|
Ekoizpen maila horrek atmosferara 84.000 tona karbono dioxido baino gehiago ez isurtzea dakar, Iberdrola ohar baten bidez adierazi zuenez. Iberdrola parkearen jabeetako bat da, Energiaren
|
Euskal
Erakundearen ondoan. Txosten horren beraren arabera, abenduko lehen hamabostaldian Euskal Herrian izandako «ohiz kanpoko» haizeak «eguneroko energia sorkuntzaren errekorra» lortzeko bidea eman zion Elgeako parke eolikoari.
|
|
|
Autonomia unibertsitarioaren hastapena errespetatuko lukeen unibertsitate berria.
|
Euskal
erakunde publikoetatik finantzatuta eta, aldi berean, instituzioetatik autonomoa. Irakasleria propioan eta boteresi stema propioan oinarritutakoa.
|
|
2003
|
|
|
Badia biek 23 hektareako lurra hartzen dute, Bilboko portuan ari dira eraikitzen (Zierbenako arrantzako portutik hurbil) eta honako erakunde hauek dira proiektu horren sustatzaileak: BP, Iberdrola, Energiaren
|
Euskal
Erakundea (EVE) eta Repsol.
|
|
|
Hemengo errealitate anitza eta ikusmolde ezberdinak kontuan hartuta, Espainiako Estatuari itun bat eskaintzen diogu. Euskaldunak jaiotzen direnetik hiltzen diren arte dena
|
euskal
erakundeek kudeatuta izatea bermatzen duen ituna, legeak guk geuk sortuak izango diren ituna, berdinen artekoa. Hori da, auzotarrak izanik, elkarbizitzarako eta gatazka gainditzeko eskaintzen duguna.
|
|
|
Operazioaren ondoren, ondoko hauek dira Naturcorpen akziodunak: HidroCantabrico (%62), Energiaren
|
Euskal
Erakundea, EEE (%32, 8) eta Donostiako Udala (%5, 2). Eusko Jaurlaritzak, dena dela, %10era murriztu nahi du bere partizipazioa, hots, EEEren partizipazioa.
|
|
|
Gainera, gizartea erakundeak baino azkarrago doa. Eraikinak egin behar izan dira, SHEE IVEFko (Soin Hezkuntzako
|
Euskal
Erakundea) kirol titulatuak behar izan dira, denak atzetik datoz. Oraindik hiru hauen arteko koordinazioa (gizartea, instalazioak eta profesionalak) bideratzeko dago.
|
|
|
L.M. ZULAIKA. Tituluei dagokienez Soin Hezkuntzako
|
Euskal
Erakundea (SHEE IVEF) daukagu. Baina, badugu lizentziatura, lehen gimnasiako ikasgaia zena eta orain heziketa fisikoa arloa edo gorputz hezkuntza arloa dena.
|
|
|
Eta halakoetan ez dugu jakiten nora jo. Horiexek argitzeko aukera eskaintzen du, hain zuzen, Herri Arduralaritzaren
|
Euskal
Erakundearen (HAEE) Duda muda zerbitzuak.
|
|
|
Zalantzak argitzen dihardu Duda muda zerbitzuak 1998ko ekainetik, ahal izan duten guztietan behintzat. Herri Arduralaritzaren
|
Euskal
Erakundeak eskainitako zerbitzua da eta edonork egin ditzake kontsultak, www.ivap.com/eusk/dudamuda/dudamuda2.htm helbidetik mezu elektroniko bat bidalita. Izan ere, zalantzak argitzeko zerbitzu hau telematikoa da.
|
|
|
Gure Julita ama on eta samurra izan da seme alabontzat; andra argi, eragile ta ekintzailea ezagutu dogunontzat; euskaltzale txalogarria, euskeraren alde hainbeste lan eta burruka egindako emakumea, euskaldun zintzoen eta
|
euskal
erakundeen esker ona irabazitakoa... Hori danori aintzat harturik, guk orain hemen Jaungoikoaren alabea dogu gogoan, Kristogaz bateo santuan bat egin zana, Beronegaz betiko bizitzaren jabe izateko.
|
|
|
Mikel Zarate, Txomin Agirre, Euskaltzaindia, Deustuko Unibertsitatea, Bizkaiko Aurrezki Kutxa eta beste
|
euskal
erakunde batzuk alkartuta ikusten doguz ospakizun honetan. Guzti honen inguruan, azal azaletik bada be, neure gomuta eta gogoeta batzuk agertu gura neukez, guztion baimenaz, gure artean beti erabili genduan eta Mikelek hainbeste maite eban bizkaiera latz errimean.
|
|
|
Batzarrotan hainbat euskaltzain ezagutu neban eta gero eurotariko batzukaz hartuemon estuagoak be izan ditut. Zeuk ondo dakizunez, ni eleiz arazoetan egon naz beti samaraino sartuta eta asti modurik ez dot izan Euskaltzaindiari eta beste
|
euskal
erakunde batzuei neure laguntza apala eskaintzeko. Nik eurokandik hartutakoa, nik euroi emondakoa baino mila bider gehiago izan da.
|
|
|
Horixe erakusten dute Agiri Judizialen Itzulpenerako Batzordearen lanek; lan horiek Justizia Administrazioarekiko Harremanetarako Zuzendaritzak koordinatu ditu, eta, euren bitartez, agiriak euskaratu eta normalizatu dira. Batzorde horretan parte hartzen dute Deustuko Unibertsitateak berak, Herri Arduralaritzaren
|
Euskal
Erakundeak, Euskal Herriko Unibertsitateak, UZEIk, magistratu euskaldunek, Justizia Sailburuordetzako itzultzaile eta teknikariek, abokatuek. Horiek guztiak biziki saiatu dira Justizia Administrazioaren sistema informatikoan dokumentuen euskarazko ereduak izateko, batez ere, dokumentu horiek jurisdikzio guztietan eta bake epaitegietan maiz sarri erabiltzen direnean.
|
|
|
Izatez auzia mende hasieratik zetorren, eta zentralizazio ahaleginen testuinguruan, zenbait historia lan polemiko agertu ziren gaztelaniz: batetik Espainiako Real Academia de la Historia k zein J. A. Llorente erudituak, Foruen aurkako lanak idatzi zituzten, erregearen zerbitzuan; eta bestetik foru erakundeei lotutako Aranguren y Sobrado eta Novia de Salcedo modukoek
|
euskal
erakundeen apologiak70 Iztuetaren obra testuinguru horretan kokatzen da, Foruen aldeko bandoan, baina berezitasun batekin: euskaraz idatzi zuela, eta ez Espainiako botere zentralei arrapostu emateko, baizik, esan bezala, Gipuzkoa bertako herritarrei zuzenduz.
|
|
|
Euskal Herria kulturalki marginala zen. Nolanahi ere, posible zen
|
euskal
erakundeek, edo bertako agintariek, goren mailakoak izan ez arren, artisten mezenas gisa jardutea, idazkeraren sorreran laguntzea, historia baten garapenean, diskurtso eta pentsaera espezifikoki euskaldun baten agerreran, bereziki kontuan izanik Leizarragak aipatzen duela exhortazioak izan zituela tokiko hainbat jaunengandik. Eta testuinguru horretan koka daiteke Leizarragaren obraren sorrera, eta maila apalagoan baita Etxeparerena ere (Bernard Lehete erregeren abokatu nobleak babestua).
|
|
|
Moret, F. Aleson, etab). Substratu etniko komuna hor zegoela aitortu arren,
|
euskal
erakunde bateratuen faltan, kontatzen zen historia, politikoa izan ohi zenez, markoa bakoitzaren Herrialdeak ezartzen zuen. Eta hori guztia gaztelaniaz.
|
|
|
Hori bihur zitekeen bere produkzioaren gune sozial babeslea. ...tatu Orokorretan eta Gipuzkoako Batzar Nagusietan, euskarazko beste liburu batzuk argitaratzeko gisa bereko laguntza ukapenak gertatu ziren) 36 Beñat Oiharzabalen ikerketak erakusten duenez, XVII. mendearen erdialdetik aurrera, frantsesa kultur hizkuntza gisa gero eta gehiago sartu zen Iparraldeko klase ertainen artean (Hegoaldean gaztelaniaren hegemonia bere hartan mantentzen zelarik) 37 Hortaz,
|
euskal
erakunde publikoek, Iparraldekoek zein Hegoaldekoek, eliteen esku egonik, ez zuten euskaraz idatzitako kultur produkzioa sustatzeko interesik agertu, auzi horietarako erdara nahiago baitzuten. Eta, hola, euskarazko historiografia, eta oro har euskara idatzi oro, produkzio gune sozial laiko gabe geratu zen Antzinako Erregimenean.
|
|
|
Historia zibila herritarrei irakasteko proiektuak, produkzio gune sozialen bat aurkitzekotan, erakunde publiko zibilen artean aurki zezakeen. Baina
|
euskal
erakunde publikoak, ez zeuden kezkaturik herritarren formazioan. Soilik XIX. mendetik, garaiko gerretan soldadu gisa masiboki jardutearen haritik, herritar arruntek zeresan politiko handiagoa hartu zuten.
|
|
|
Abiapuntu hori, globalitatea eta tokian tokikoa elkarri lotutako osagaiak balira bezala aipatzen den, agian etorkizunean eusteko zail samarra den oreka izan daiteke, baina gaur egun emaitzak ematen ditu. Horren adibidea dugu UGT (sozialista estatalista) eta LAB (ezker abertzalekoa) sindikatuak, programari eta praktikaridagokienez elkarrekiko hain urrun, MMEren Qatar-eko goi bilera zela eta,
|
bestehainbat
euskal erakunderekin batera batu eta elkarrekin batera jarduteko konpromisoa hartzea.
|
|
|
Bestalde, euskal karen asmoa abiatu zenetik, zenbait koiuntura politiko izanditugu, eta horrela gobernu zentral berri bakoitzak proiektua berraztertzeari ekingodio
|
euskal
erakunde nazionalistekin eta, zehazki, PNV EAJrekin ezartzen dituenhauteskunde osteko aliantzen arabera. Horrek proiektuak hasieratik berarekindakarren ziurgabetasuna areagotzen du; izan ere, proiektuaren gauzatzea, azpiegiturak beste hainbat gairekin batera (aurrekontuak, kupoa, fiskalitatea, inbertsioestrategikoak, legegintzaldirako akordioak, etab.) aztertzen dituen negoziazioekbaldintzatua geratzen baita.
|
|
|
Euskal irrati zenbaiten elkar-lanerako erakunde eta ekoizpen zentrua da Arrosa, 2002an gauzatua. Euskaraz  ko Interneten sorkuntza sare ahalegintzat jo daiteke Plazagunea; 2003ko otsaileko razziaren ondorioz, berrogeita  hamar
|
euskal
erakunderen web-guneak arazo larritan jarri ziren. Jada, arlokako sareak ehuntzen hasita dago gure herri mediatikoa.
|
|
|
|
Euskal
erakunde publikoek ere heldutasuna erakutsi zuten, berek jasotako erasoa balitz bezala, egunkariak jasandako bidegabekeria salatuz eta proiektu berria hasieratik sostengatuz. Ezin ahaztekoa da Kataluniatik eman ziguten lezioa.
|
|
|
UNITAR Hezkuntza eta Ikerkuntzarako NBEren Institutuak urteak daramatza Informazio Gizartean mundu zabalean erakar ditzakeen desorekez kezkatuta, eta, oinarri zko gizarte zibilarekin konektatu nahirik, sektore pribatu etaerregioen partaidetzaz baliatu nahi izan du, Estatuak aski ez direlakoan. Erregioek parte har zezaten egindako deiari
|
euskal
erakundeak izan ziren lehenak erantzuten eta ildoho rretatik eratu zen Bilbon aipatutako IT4ALL kongresua.
|
|
|
azterketa ereduak. HERRI ARDURALARITZAREN
|
EUSKAL
ERAKUNDEA. HAEE/ IVAP.
|
|
2004
|
|
|
Autonomia, autodeterminazioa, independentzia, gainontzeko herri iberiarrekin federazioa... ziren orduan plazaratzen ziren nazionalitate bati zegozkion egitasmoak. 1977ko udaberrian, esate baterako,
|
Euskal
Erakunde Herritarrak" Euskal Herriaren burujabetza nazionalaren onespena" aldarrikatzen zuen legez, Euskadiko Alderdi Sozialistak PSEk bere estraineko biltzarrean" Euskadiren autodeterminazio eskubide eta Estatu federalaren eraketa" oihuztatu zuen. Programak programa eta aldarrikapenak aldarrikapen, 1977ko ekainaren 15ean izandako hauteskundeen emaitzek Autonomia Estatutuaren errebindikazio gunera eraman zituzten amets abertzaleak.
|
|
|
Osasun zentro eta ospitaleetan euskararen erabilera indartzeko asmoz, Eusko Jaurlaritzak, HABEk eta Herri Arduralaritzaren
|
Euskal
Erakundeak (HAFE) zazpi liburu, bideoa eta CDa argitaratu dituzte. Osatuz izena du material didaktikoak eta medikuntza orokorreko eta pediatriako langileentzat da.
|
|
|
Deustuko unibertsitateak eta Herri Arduralaritzaren
|
Euskal
Erakundeak antolatu dute sinposioa azaroaren 17an eta 18an. Hizkera juridikoa izango da ardatz eta itzulpengintzaren alorra landuko da gehienbat.
|
|
|
Horrek indartu egin zuen gaztelaniaren eginkizuna, prozesu zibilaren berezko espresabide moduan.
|
Euskal
erakundeek behin eta berriro erreklamatu zuten euskararen ofizialkidetasuna eta Justizia Administrazioaren zerbitzupeko langileek euskara jakitea. Alferreko ahaleginak izan ziren, ordea.
|
|
|
Beraz, hizkuntza berezia eta sakratua izango da aurrerantzean, modu horretan bere nortasun bereziz babesteko. Bertsoetan,
|
euskal
erakundeetako legelariek aldarrikatzen zituzten ohizko mitologia politikoaren dogma nagusiak inon baino hobeto azalduta eta laburturik ditugu: jatorrizko independentzia, hau da, euskaldunak inoiz ere ez dira makurtuak izan, horregatik iraun du beraien legea eta gorde fedea eta euskara.
|
|
|
Gaur egunerako ez litzateke asko, baina XIX. menderako bai ordea. Nork eta non eskatu zion
|
euskal
erakunde publiko batí horrelako zerbait ga rai hartan. Egitasmo aurrelaria, benetan.
|
|
|
Oinezkoen pasabideen bandek zortzi orduko lanaldian taxiak edo autobusak egindako “jauzi” etengabeek nabarmen handitu zituzten garraioaren arloko profesional bilbotarren bizkarreko min eta lesioak, eta horrek neurri horiek hartzera behartu du tokiko administrazioa. Laneko Segurtasunerako
|
Euskal
Erakundeak (Osalan) bat egin du metropoliko autobusen eta taxilarien gidariek egindako beherapen eskaerarekin. Txosten horretan, gidarien osasunerako zenbait gorabehera “desegoki” direla adierazi zuten, eta “gidarien osasunerako arrisku larritzat” jotzen zituzten.
|
|
|
Etxebizitza baten diseinuan zenbait ezaugarri sartzeak energia asko aurreztea ekar dezake. Hori lortzen laguntzeko, Energiaren
|
Euskal
Erakundeak (EEE) aholku hauek ematen ditu: –Gomendagarria da hegoaldeko orientazioa duten hormetan leihoak jartzea eta iparraldera begira dauden kristalezko espazioak murriztea.
|
|
|
................................. Hainbat
|
euskal
erakundek bat egin dute euskal kulturaren
|
|
|
Nolanahi ere, Del Valleren nagusiak aski kezkaturik zebiltzan aspaldi hartan. Antza zenez, gero eta estuagoak ziren
|
euskal
erakundeen eta Frantziako Deuxième Bureau aren arteko harremanak. Euskaldunak eta Intelligence Service britainiarra lotzen zituzten zantzuak ere ugariak ziren azken bolada hartan.
|
|
|
Gauzak gero eta hobeki zihoazen, antza. SIPMko txostenen arabera," Burusoilak" postari eta bitartekari lanetan jarduten zuen Iparraldeko
|
euskal
erakundeen artean. Gochokin ez ezik, Euzko Jaurlaritzaren egoitza zen Angeluko Endara etxean ere noiznahi ikusten zuten.
|
|
|
Telebista lokaletan euskararen presentzia sustatu ahal izateko, euskarazko eduki horien eskaria areagotu litzateke eta iragarleek beren publizitatea euskaraz jartzea edo euskarazko edukiei atxikita eskaintzea eskatu lukete. Egungo egunean,
|
euskal
erakundeek ezik, gainerakoek ikus entzule gehienengana irits daitezkeen edukien aldeko apustua egiten dute. Suposatzen dut Araba alor honetan gainerako euskal lurraldeekiko zertxobait bestelakoa dela.
|
|
2005
|
|
|
Cadizeko Konstituzioa erabakitzeko eztabaidan aldiz, ez zen izan zuzen zuzenean
|
euskal
erakundeen ordezkapenik, armada frantzesaren menpean zegoelako Euskal Herria. Besteak beste, Torenoko kondeak defendatu zuen espainiar nazio konstituzional berria bateratua eta bakarra, federalismo kutsu gabekoa, izango zela:
|
|
|
Herri Arduralaritzaren
|
Euskal
Erakundea
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Herri Arduralaritzaren
|
Euskal
Erakundeak euskaraz eta gaztelaniaz plazaratu duen IVAPeko estilo liburuaren bitartez sail horrek duen erronka bati erantzun nahi lioke: idazki zuzenak, argiak, jatorrak eta erakargarriak kaleratu ahal izateari herritarrekin jarduteko garaian, «Nik Administrazioan ere euskaraz»·lema egia bilaka dadin.
|
|
|
ELAk askotan salatu izan ditu
|
Euskal
erakunde publikoen politika neoliberalak, eta erakunde horiek lan harremanekiko darabilten jarrera antidemokratikoa gaitzetsi du. Izan ere, gure agintariek uko egin baitiote justizia sozialaren aldeko politikak egiteari.
|
|
|
Prezioak, bestalde, etxea behar duten herritarrek ordain dezaketena baino bi bider handiagoak dira, gutxienez, bai alokairu, bai salmenta libreko etxebizitzenak. Egoera hori ikusirik, herritar guztiei etxebizitza duina izateko eskubidea bermatu beharrean,
|
euskal
erakundeek diru kopuru barregarria gastatzen dute alor horretan (BPGren %0, 3). Etxebizitza babestuen kopurua handitu beharra dago, eta, bereziki, alokairu sozialaren alorra bultzatu egin behar da nabarmen.
|
|
|
0 urte bitarteko haurren eskolaratzea, osasun zerbitzuen defizita, ingurumen politikak, inmigrazio politika... Hala eta guztiz ere, deigarria da
|
euskal
erakundeak beren buruaren propaganda egiten aritzea, eurak bultzatzen dituzten gizarte politikak zein txalogarriak diren lau haizetara zabaltzen jardutea, alegia.
|
|
|
Zer eskatzen die ELAk
|
euskal
erakunde publikoei. Gastu sozial handiagoa egitea, dauden premiak asetzeko, bederen.
|
|
|
Premiazkoa da gastu hori, eta gainera, egitea posible da.
|
Euskal
erakundeek, ordea, muzin egiten diote gastu soziala handitzeari (apurtxo bat bada ere).
|
|
|
Aipamen berezia egin nahi diogu zerga politikari, alor honetan eskuduntzak
|
euskal
erakundeek dituztelako, eta beraien politika neoliberalaren adibide garbia delako. Arlo honetan ere aldaketak guztiz beharrezkoak dira:
|
|
|
Horrela ez da harrigarria lan errentak ez dituztenen artean iruzur fiskala ikaragarria izatea. Arazo honekiko
|
euskal
erakundeek daukaten jarrera iruzur demokratiko handia da.
|
|
|
Halaber, goraipatzeko modukoak dira hurrengo esku hartzeak: Bilboko jabetza erregistratzaile den Julio García Rosado jaunak testuak aukeratu eta finkatu ditu; Herri Arduralaritzako
|
Euskal
Erakundearen Itzultzaile Zerbitzu Ofizialeko Mertxe Olaizola terminologoak terminologiaren inguruko oharrak egin ditu, eskaintzen dugun testu hau finkatzean oso kontuan izan ditugunak.
|
|
|
Mateo Moraza arabar politiko foruzalearen heriotzak ere eragin ziola pentsa daiteke: Morazak, 1876ko Madrilgo Gorteetan
|
euskal
erakundeen defentsa patetikoa egin ondoren, haien galera ikusi behar izan zuen; eta Gasteizera itzulirik, foru auzian axolabako ageri ziren herritarren artean hil zen 1878ko urtarrilean.28 Gertaera hark Herran hunkitu bide zuen eta bere jardunaren eraginagarri izan zitekeen. Izan ere, ikusi dugunez, Revista sortzeko ematen zen arrazoi esplizituetako bat Morazaren eskuizkribuak argitaratzeko nahia zen.
|
|
|
Euren guztien artean historia ulertzeko garaiko paradigma foruzalea da nagusi. Iraganera joz Arabaren eta
|
euskal
erakundeen jatorrizko subiranotasuna frogatu nahi dute. Sarri herrialde bakar batean zentratu arren (adibidez Araban) inoiz ez da euskal herrialdeen arteko elkartasun perspektiba galtzen.
|
|
|
Kronologikoki beste ordena bati jarraitu bazioten ere, jardunaldi teknikoekin hasiko dugu Oñatiko ekitaldien laburpena.
|
Euskal
erakundeetako hainbat ordezkari izan ziren zabalpen ekitaldian, Juan Mari Atutxa nekazaritzako mundu foroaren lehendakaria buru zutela.
|
|
|
Mutriku aukeratu dute zentral hori jartzeko, portua babesteko dike berri bat eraikiko baitute, 400 metro luze, eta turbinek 75 metroko luzera izango dute. Garraio Saila arduratuko da obra zibilaz eta energia instalazioaren Energiaren
|
Euskal
Erakundeaz (EEE). Guztira, 3,5 milioi euroko inbertsioa aurreikusi da.
|
|
|
Izan ere, Estatutu Politiko Berriaren egitasmoak ez du apurketa bilatzen, ezta independentzia ere. Estatutu Politiko Berriaren proposamenak
|
euskal
erakundeentzako eta euskal gizartearentzako autogobernu gehiago bilatzen du, beti ere, espainiar estatuaren barnean".
|
|
|
Udalerrian energiaren zentzuzko erabilera eta energia berriztagarriak sustatzeko asmoz, Energiaren
|
Euskal
Erakundearekin (EEE) hitzarmena sinatu du Getxoko Udalak. Jarduera 2004ko aurrekontuetan oinarrituta dago baina 2005ean eramango dute aurrera, 30.000 euroko aurrekontuarekin.
|
|
|
EAE dagoeneko egokitzen ari da Nazio Batuen Goi Bilerak proposatutako ekintza programara,
|
euskal
erakundeek Tokiko Agenda ezartzera begira burutu dituzten iraunkortasunaren sustapenerako programen bidez; ildo horretatik, Garapen Jasangarriaren Euskal Ingurumen Estrategiak14 2006rako ezarria du Euskadiko herri eta hiri guztiek Tokiko Agenda propioa izatea, Rio de Janeiron egindako Lurraren Goi Bilerak ezarri zuen moduan.
|
|
|
OLAIZOLA NOGALES, Iñaki; URBANEJA ARRUE, Felix/ Isasi Gete, Fernando**. OSALAN Laneko Segurtasun eta Osasunerako
|
Euskal
Erakundea. Cruces Barakaldo.
|
|
|
ABANCENS IZCUE, Alvaro; ANDRES OLAZAGOITIA, Jose Luis eta beste. OSALAN Laneko Segurtasun eta Osasunerako
|
Euskal
Erakundea. Cruces Barakaldo.
|
|
|
(e/ i). URDAIBAI BIOSFERA ERRESERBAREN PATRONATUA; ENERGIAREN
|
EUSKAL
ERAKUNDEA/ Villar, Iñaki. E.J. Argitalpen Zerbitzu Nagusia; Energiaren Euskal Erakundea (EEE/ EVE).
|
|
|
URDAIBAI BIOSFERA ERRESERBAREN PATRONATUA; ENERGIAREN EUSKAL ERAKUNDEA/ Villar, Iñaki. E.J. Argitalpen Zerbitzu Nagusia; Energiaren
|
Euskal
Erakundea (EEE/ EVE). Gasteiz; Bilbo.
|
|
|
Lantokian eragile kimikoen eraginpean egoteko mugak 2003 ASKOREN ARTEAN. OSALAN Laneko Segurtasun eta Osasunerako
|
Euskal
Erakundea. Cruces Barakaldo.
|
|
|
ARENAZA AMEZAGA, Maria Jesus eta beste. OSALAN Laneko Segurtasun eta Osasunerako
|
Euskal
Erakundea. Cruces Barakaldo.
|
|
|
ARBERAS SALAZAR, Jose Maria. OSALAN Laneko Segurtasun eta Osasunerako
|
Euskal
Erakundea. Cruces Barakaldo.
|
|
|
BETEGON HERNANDO, Amparo; ELOLA OYARZABAL, Maria Begoña/ Isasi Gete, Fernando**. OSALAN Laneko Segurtasun eta Osasunerako
|
Euskal
Erakundea. Cruces Barakaldo.
|
|
2006
|
|
|
Udalbiltzak aurretik aipatutako
|
euskal
erakundeekin egindako lan bikain honetako datuen arabera, esan daiteke Nafarroa Beherea dela herrialde nekazariena eta Gipuzkoa industrializatuena. Hala ere, zazpi herrialdeetan, egun, Zerbitzu sektoreak sortzen ditu lanpostuak (ikus infograma).
|
|
|
Zentzuzkotzat ditut abiapuntuak, baina ez zait serioa iruditzen darion anakronismoa. Ahotsak taldea gauza da bere proposamena Bartzelonan, Madrilen, Bruselan edo Donostiako Zinemaldian aurkezteko, baina ez, ostera,
|
euskal
erakundeetan. Hitz egiten dute emakumeen mugimendu minoritario aldarrikatzailea bailitzan, eta inor ez da nonbait jabetzen emakume guztiek nahi izango balute Eusko Legebiltzarrean onartuko litzatekeela... emakumeak nagusi direlako bertan.
|
|
|
Kontsumo Zuzendaritza Nagusiak gutun bat bidali dio erregulatzaileari, zerbitzua euskal operadorearekin kontratatu zuten erabiltzaileen artean sortzen ari den “ziurgabetasunarekin bukatu behar da” adierazteko. Gobernu autonomoak neutraltasunez defendatu behar ditu kontsumitzaileen interesak; baina, bi sozietateren bidez (EITB eta Energiaren
|
Euskal
Erakundea), Euskaltelen akzioduna da kapitalaren %7 du, eta bi ordezkari ditu enpresaren administrazio kontseiluan. Bezeroek, une honetan, informazio kontraesankorrak dituzte zerbitzuaren funtsezko alderdiei buruz:
|
|
|
Berrehun urte honetan Euskal Herriko historia izan da, ez bakarrik eusko lurraren Botere inbaditzaile militar, instituzional administratibo, eskolarraren historia bat, eta
|
euskal
erakunde politiko eta sozial tradizionalen desegilearena, baina baita arimen eta etxeen eta harreman pertsonalen eta identitateen inbaditzaile eta nahastailearena ere. Behin egon zen euskararen herri bat; ez da asko gelditzen.
|