|
2000
|
|
|
Hori nabarmentzen da berriki egin diren Europako demografia azterketetan. Beti gertatu ohi denez, azterketa horiek egin dituztenentzat
|
Euskal
Herria ez da existitzen eta, beraz, bertako datuak Espainiaren eta Frantziaren osotasunean galtzen dira. Nolanahi ere, azterketa horiek baliagarri zaizkigu Euskal Herriko egoera ezagutzeko.
|
|
|
Nahiz eta
|
Euskal
Herrian ez den El Ejidoren gisako arazorik gertatu, eta etorkinak bertakotuagoak dauden, hemen ere egokitze, integratze eta harrera arazo larriak daude oraindik. SOS Arrazakeria, zenbait Gobernuz Kanpoko Erakunde (GKE), Gurutze Gorria, udaletako gizarte zerbitzu batzuk... dira pertsona hauen integratzearekin konprometituen daudenak.
|
|
|
|
Euskal
Herrian ez dugu horren parekorik izan. Eta izan zitekeen:
|
|
|
" presoen gaiaren giltza Madrilen dago, eta egoera orokorrean aldaketarik ematen ez den bitartean ez dira mugituko". Beraz,
|
Euskal
Herria ez da gai bere hitza eta erabakia errespetatu arazteko. Presoen afera bideratzeko gai ez bagara, edozein aldaketa, baita gatazka orokorrari dagokionez ere, PPren oniritziarekin izan da?
|
|
|
Prozesua baldintzaturik dagoela? Jakina,
|
Euskal
Herrian ez gara libre bizi eta baldintza asko ditugu baina prozesua serioa da eta euskal gizartea hortaz jabearazi nahi dugu.
|
|
|
Artikulu honetan argi gelditu denez,
|
Euskal
Herrian ez dugu hedadura handiko irlarik. Metro karratu gutxi batzuk baino betetzen ez dituzten irla txiki ugari baizik.
|
|
|
Pentsa, unibertsitatean orain itzulpengintza karrera jarri dute. Autonomia Estatutua jarri zenetik urte piloa pasa da, gaur egun
|
Euskal
Herrian ez dakit zenbat mila jende itzulpenetik bizi gara, aldez edo moldez, itzuli eta itzuli, ikasi dugunak. Eta gauzak horrela 20 urtez egon ondoren, orain jarri dute itzulpengintza eskola.
|
|
|
bere artikuluen %2, 6 baino ez (geroago ikusiko dugu, ordea, Ipar Euskal Herrian gertatu baina eragina Hegoaldean erebaduten gertakariek presentzia handiagoa dutela egunkari honetan). Gainerako egunkarientzat, Ipar
|
Euskal
Herria ez da erreferentzia eremua. Han gertatzen denak ez duberen irakurleei eskaintzeko adina garrantzirik.
|
|
|
Kirolaren kasuan, bestalde, hauxe ikusten da: Espainiarekin soilik (beraz,
|
Euskal
Herriarekin ez) zerikusia duten albisteen kopurua handiagoa da gai honeninguruan gainerakoetan baino. Hartara, honako ondorio hau atera dezakegu:
|
|
|
|
Euskal
Herriak ez du muga bateraturik hedabideetan, nork bere interes politikoeta komertzialen arabera marrazten ditu bere gogokoak diren mugak; lurraldetasunpremeditatu desberdinekin egiten dugu topo, beraz.
|
|
|
Lausotze edo ukazio baten aurrean gaude: izan ere,
|
Euskal
Herria ez da existitzenegunkari bordeltarraren iritziz. Sud Ouestek ezdu Euskal Herriaren existentzia grafikorikonartzen bere orrialdeetan.
|
|
|
Profesionalen aldetik, atletismokoaketa abar, Madrilen. Ayuda al DeporteOlimpico? laguntzarekin bizi dira;
|
Euskal
Herrian ez dago holako
|
|
|
Baina Lege Zahar hori ez zuen probintzietako foralismo zaharretik ekarri, ez baitzen haien batuketa?, balizko euskalaberri zaharretik baizik; eta prozesu osoa zuzenduko lukeen Jainkoa ere ez da arbasoenJainkoa izango, Jainko erromantiko berria baizik, Holderlin en3 jainko berrienantzekoa. Honen ondorio garbia historiaren politizazio guztiz imaginarioa izan da(
|
Euskal
Herria ez zela erromanizatua izan, euskaldunon berezko izaera demokratikoa, eta abar), proiektuaren legitimazio gisa agertu dena. Hau izango litzateke euskal izatebetidanikoaren euskarri estruktural fenomenikoa.
|
|
|
Orain, berriz, zer da Euskal Herria? . Negatiboki aurrena:
|
Euskal
Herria ez da Foruak, edo Kontzertua edo Autonomia. Edo, berdin:
|
|
|
Jakinadenez, konkista horiek gure Herriarekin bukatzea lortu ez badute ere, Auñamendiko bialdeetan zabaldu zen lurraldeetan mugak murriztea. Gaurko
|
Euskal
Herria ez da duelabi mila urte zenaren erdia ere; heren bat edo laurden bat ote. Zenbait lurraldetakoekgarai batean Euskal Herria izan zirenik ere, horren oroimen historikoa zeharo galdurikdute.
|
|
|
1 Beltzak aspaldi adierazi zuenez, badirudi Ipar
|
Euskal
Herriak ez duela historiarik izan (LOPEZ ADAN, E. (1979): –Ipar Euskal Herria:
|
|
|
– Aurrekoak bezala, liburu berri honetan ere Erriberako gorabeherak kontatzen omen ditu Muñozek –esan zuen mutilak– Euskal literaturan gutxiegi agertu diren parajeak dira horiek, eta horregatik erosi dut, beste ikuspegi bat izateko.
|
Euskal
Herria ez da soilik basoa eta itsasoa, euria eta elurra, baserritarra eta arrantzalea.
|
|
2001
|
|
|
Zergatik egiten dute hori? Une honetan
|
Euskal
Herriarentzat ez dutelako burujabetza proiekturik.
|
|
|
Figueresko artistaren 250 artelan bildu dituzte guztira. Orain arte
|
Euskal
Herrian ez da katalanaren horrelako bilduma zabalik egin eta ez dirudi gerora ere luzaroan horrelakorik izango dugunik gurean. Berez," Memoria dels somnis (Ametsen memoria)" erakusketa Andorran antolatu zen lehenik eta ondoren bertako Gobernua eta Arabako Foru Aldundiaren arteko akordioak ekarri zuen bilduma Gasteizera.
|
|
|
Tinko elkarteko Marian Galarragak esan digunez, bada haurrei zuzenduriko hainbeste film egotearen arrazoirik. Bere iritziz, gauzak pixkanaka aldatzen doazen arren,
|
Euskal
Herrian ez da egon filmak euskaraz ikusteko ohiturarik. Hortaz, eta ohiturak txikitatik aldatzea errazagoa denez, batez ere haurrei begira ekin diote" Zinea euskaraz" programari.
|
|
|
PP ko buru den Aznarrek behin eta berriro errepikatu izan du" España va bien" delako lelo hori nahiz eta guk badakigun Espainia ez doala ondo. Ezta Euskal Herria ere;
|
Euskal
Herria ez dabil ongi. Ez dakit, agian kanpoaldean gauzak hobeto bide doaz (eta esate baterako Italian esan dezakete" Italia va bene") baina hemen inguruan ez.
|
|
|
Garaia da subiranotasun fiskal osoa edukitzeko, Euskal Herri osorako. Kontuan eduki behar dugu ere Ipar
|
Euskal
Herriak ez duela inolako ahalmen fiskalik. Frantziar Estatuko zerga sistema zuzen zuzenean aplikatzen da.
|
|
|
Ipar
|
Euskal
Herria ez da etorkinentzako berebiziko lekua. Daudenak Baiona Angelu Miarri tze (BAM) aglomerazioan bizi dira.
|
|
|
Bertan Europako mapa mutua ageri da, Nafarroa bere baitan irudikaturik.
|
Euskal
Herria ez, Nafarroa, Atturritik Kortes herriraino baina kostalderik gabe. Mapa bitxia, gutitan ikusia.
|
|
|
Han... eguzkirik ez den tokian. Nahiz euskaldunok bakantzak har,
|
Euskal
Herriak ez du oporrik"
|
|
|
HEGO
|
EUSKAL
HERRIA EZ DA %2 BAINO GEHIAGO HAZIKO.
|
|
|
Hiru helburuok betetzen dira Sarrionandiaren lanean. Espazio aldaketa garbia da, finean,
|
Euskal
Herria ez dena, literatura aldetik eta politika aldetik ez dena, errealitatearen aurrean harrigarria dena, liluragarria dena agertzen baitzaigu. Denboraren agorrera pentsakizun apokaliptikoan agertuko litzateke.
|
|
|
Perfumegintzak
|
Euskal
Herrian ez du bide luzerik egin, klimatologia baldintzak ez baitira onak landare usaindunak hazteko. Hezetasunak, freskotasunak eta haran estuak izateak ez dute asko laguntzen, Nafarroako hegoaldetik kanpo behintzat.
|
|
|
|
Euskal
Herrian ez da ohiturarik landare usaindunak ustiatzeko, hezetasuna eta lainoa ez baitira egokiak horretarako
|
|
|
|
Euskal
Herrian ez da erraz muskerra ikustea. Hogeita hamar urte baino gehiago daramatzat baserrietan eta arrastari jator hauek ongi asko ezkutatzen dira, kristaua ikusita.
|
|
|
Lehen esan dut hau gertatzen dela gure hizkuntza txikia delako, esan dugun zentzuan, baina ez da hori bakarrik. Euskadi, eta berriz ere Euskadi diot,
|
Euskal
Herria ez esateagatik, eta inork inoiz nire gauzak irakurri edo entzun baldin baditu, badaki nik beti Euskal Herria sartzen dudala, eta ez Euskadi, baina hemen nahitaez Euskadi edo Euskadiren antzeko zerbait sartu behar da eta ez Euskal Herria, nahasketa sortuko ez baldin bada. Guk dakigun garaian, azken bi mila urte honetan, lehen esan dudan bezala, Euskadiko eremua osorik hartzen baldin badugu, eskualde hori ez da inoiz, bi mila urte horietatik gora nik ez dakit zer gertatzen zen?
|
|
|
Elkarbizitzak bultzatuta ikusten zuen hain garbi eta hain hil edo biziko euskara batuaren premia, eta, garaiko liskarren gaindi, denborak garbi erakutsi du batuak, hizkuntza bera modernizatzeaz gainera, batu egin gintuela euskaldunok. Euskara baturik gabe, ez gaurko euskara ez gaurko
|
Euskal
Herria ez ziren diren bezalakoak izango
|
|
|
Hortik Bizkaiko meatzeak, lehengo neurririk gabe, hondarreraino zulatzea etorri zen, industria larriaren finkatzea eta etorkinen lehen uholde gaitza. Ordura arteko
|
Euskal
Herria ez zen, barneko zenbait eskualdetan behinik behin, nekazari eta arrantzale barruti hutsa, industriari itxia. Baina, halaz guztiz, orduantxe gertatu zen gure artean nolakotasunean lehen jauzia, anartean pausoz pauso eta arian arian zetorren hazkundearekin guztiz bestelakoa.
|
|
|
|
Euskal
Herriak ez zion UCD alderdiak Erreforma Politikorako eginiko proposamenari baiezkorik eman, eta ez zuen Konstituzioa onartu; honek argiro islatzen du protagonismo berezia izan zuela hemen gizarte mugimenduak, garbi erakusten du mugimendu hartan garrantzia izan zutela eskabide nazionalek eta sinesgarritasun handi zutela aurreko historian protagonismoa eduki zuten indar eta alderdi nazionalistek (E... Hala eta guztiz ere, bere mugetan ezarri behar da arbuio hori, ez baitzuen erregimen parlamentari berria legitimaziorik gabe uztea lortu, Estatutuaren erreferendumean eta ondoko hauteskundeetan ikusiko zen bezala.
|
|
|
Partido Popular delakoa, hauteskundeetan lorturiko gehiengo erabatekoa baliatuz, Espainiaren berdefinitzea egiten ari da. Literatura zientifikoan autore gehienek deskribatzen duten uztarketa (hizkuntza, hezkuntza, identitatea, kultura, abertzaletasuna) Estatu espainoleko administrari berriek Hego
|
Euskal
Herrian ez dutela kontrolatzen ikusten hasiak dira, eta hori berbideratu egin nahi dute, Nafarroa eta Euskal Autonomi Erkidegoko instituzioetatik gizarteerakundeak eta administrazio publikoarenak kontrolatuz.
|
|
|
Bizkitartean Joanesen bana besteko garaipenetan parte hartzeak harrotasunez hanpatzen ninduen.
|
Euskal
Herria ez baitzen Korsika, norbait behar zen paper egokien bozka kaxetan sakatzeko, ez?
|
|
|
Hesteak kiribilkatzen zituen edaria manatzen genuen, harro, solasean oraino," gure ekinaz" korrontearen aurka gindoazela azpimarratuz. Hautetsiek eta hauen mutilek errepikatzen ziguten orduan, ahoak eman ahala,
|
Euskal
Herria ez zela nasaiki sustatu eta apurren moltsen onerako metodikoki planifikatu Turismorik Gabe Bizitzen Ahal. Kuia buru, tripa handi, bixar moxtun gizon ospetsuek gero, ezpainak irekitzen zituzten, gazia eta azukrea biltzen zuten petits fours eztien arraposki zintzurreratzeko, arrada bete ricard basoari fermuki zetxezkiola.
|
|
|
Jagoitik zabalik zeuden apez etxe eta biblioteka publikoetan kausitzen ahal ziren berrogei orrialdeko bi liburuxka mamitsuren idazlea zen Joanes. Jakintsuak ausarki frogatzen zuen famaren edukitzeko
|
Euskal
Herrian ez duela mentsa bezala fantasia eta funtsik gabeko testu" kometitzen" tematzeak balio! Joanesen lehen liburuak halaz, euskal adiztegi osoaren oinarri eta paradigma gisa kontsideratu Iditegiko aditza zuen aztergai.
|
|
|
Kurios ugarien erdian, Hegoaldeko jakintsu taldearen harramantza eztiaren kulunkan, suprefetaren emaztea Lovecraften ipuina irakurtzeari zerraiola, ofizialak eta jendeak berotzen ari zirela, nerener nioen, euskalduna izan arren,
|
Euskal
Herria ez nuela nehoiz ulertuko: Joanes zena, berrogei orrialdeko bi libururen idazlea gure kultura arduradunek urtero Nobel sarirako proposatzen zuten hautagai paregabea?
|
|
|
–Pattin anitzetan behatu dut, edanaren kontura beharbada, dena oldar eta oilar, duela hogei urte nornahiri oihukatzen"
|
Euskal
Herria ez da salgai!" eta gaur egun Euskal Herria puskaz puska ahalkerik gabe saltzen duela mirets dezaket. Ironiaren zortea ala zortearen ironia?
|
|
2002
|
|
|
Gaur zera ikusi behar dugu: Estatuen Europa sendo finkatzen ari den une honetan,
|
Euskal
Herriari ez diola inork kanpotik lekurik egingo, guk geuk lehenik eta behin ondo errotzen ez badugu.
|
|
|
«Duda X»ek Arte Ederrak ikasi zituen, egungo graffitilari askok bezalaxe, eta bere kabuz sartu zen izengoitien mundu koloretsu honetan. 1989 urtea zen eta
|
Euskal
Herrian ez zegoen graffitiak egiteko aerosolik. Hori dela-eta, kotxeak margotzeko pintura erabiltzen hasi ziren Gasteizen.
|
|
|
Pasa den urteko azaroan argitaratu zuten taldearen izen bereko diskoa, Metaken eskutik. Artean
|
Euskal
Herrian ez zenez, ezinezkoa egin zitzaigun Fernandorekin solastea. Mikel, Galder eta Joseba, ordea, izerdi patsetan topatu genituen Zarauzko entsegu lokalean.
|
|
|
Hitzarmen Berezia planteamendu honetatik abiatu da: Ipar
|
Euskal
Herrian ez dago politika linguistiko bat funtzionamenduan ezartzeko eskuduntzak dituen instituziorik, ez dago Kultura edo Hizkuntza Ministeriorik. Alabaina, bertako instituzioei ezerk ez die debekatzen euskararen aldeko politika bat antolatzea.
|
|
|
Lan munduaren eremu honetan ere, argi geratzen da
|
Euskal
Herria ez dela nazio burujabea, zeren Espainiako Gobernuak eta Frantziako Gobernuak soilik eman ditzakete horrelako eta antzeko dekretuak. Euskal Herriko langileen eta enpresen diru ekarpenen bidez ere finantzatzen dira pentsioak, erretiroak eta aurretiko erretiroak, baina Madrilek edo Parisek gestionatzen dituzte diru sarrerak, baita Gizarte Segurantza administratzen ere.
|
|
|
lan elkartuko kooperatibak eta lan sozietateak. Lehenengoan garapen propioa esleitzendio Borjak MCC taldearen ibilbideari,
|
Euskal
Herrian ez ezik atzerrian ere eredubihurtu baita ekonomia sozialaren esparruan zein toki garapeneko estrategienarloan ere. Hamaikagarrena lanari eta gizarte antolaketari eskainitako kapitulua da.Bertan, Garikoitz Otazuak azterketa zabala gauzatzen du lan merkatuaz.
|
|
|
Euskal Herrian hiru lurralde bereizi dira administrazioarenikuspuntutik, eta hirurek energia politika ezberdina dute. Ipar
|
Euskal
Herriak ez du kasik berezko energia ekoizpenik, Akitaniako energia nuklearraren hornikuntzaren menpe dago eta. Bestalde, Nafarroa Garaia eta EAE, energiaren merkatuaren liberalizazioa indarrean delarik, proiektuerraldoietan murgildu dira, independentzia energetikoa lortze aldera, ustezbederen.
|
|
|
Ipar
|
Euskal
Herriak ez du, gaurko egunean, sistema instituzional propio etabateraturik estatu frantsesaren egitura administratiboaren baitan, non lau maila bereiz baitaitezke argiro: udalerria, departamendua, erregio edo eskualdea eta, azkenik, maila estatala.
|
|
|
Estatua edo sektore publikoa ahula zen krisiari aurre egiteko. Diktadurarenpean Hego
|
Euskal
Herriak ez zeukan administrazio propiorik. Bestalde, Estatu espainoleko sektore publikoa bera ere txikia zen, eta azpigaratuta zegoen, Europakoestatuekin erkatuta.
|
|
|
Ezbairik gabe, gaur egun Euskal Herriko ekonomia sozialeko erakuslenagusia Mondragon Corporacion Cooperativa dugu.
|
Euskal
Herrian ez ezik, estatuan ere hori da ekonomia sozialeko erakunde nagusi eta ukaezina. Horrezgain, Hego Euskal Herriko industria talde garrantzitsuena da MCC.
|
|
|
Lege baliabide horiek eratzeko orduan, eta ondorioz, murrizketaren erritmoaeta finantzapen bideak eratzeko orduan?, Hego
|
Euskal
Herriak ez du eskumenik, eta lanegunen murrizketa herri administrazioan soilik jarri izan da indarrean. Bainahori ez da nahikoa lanegunen murrizketa ekoizpen sistema osora hedatzeko.
|
|
|
Nafarroan eta Ipar
|
Euskal
Herrian ez dago euskara planik.
|
|
|
Aipatu dugun Europako 26 programa horietatik,
|
Euskal
Herrian ez dago batbera ere. Gauza bera gertatzen da Frantziako estatuan:
|
|
|
Euskal Herriak mundukobeste edozein herriren moduan bere burua antolatzeko eskubidea du.Herri baten egituraketan unibertsitatearen antolaketa oso garrantzitsuada. Zoritxarrez, gaur egun
|
Euskal
Herriak ez dauka bere burua antolatzeko aukerarik, ez unibertsitatearen arloan, ezta bestelakoetan ere.Estatu Espainiarrak eta Frantziarrak antidemokratikoki inposatzendizkigute beren unibertsitate markoak.
|
|
|
Sistema unibertsitario koloniala daukagu, Espainiak eta Frantziakantidemokratikoki inposatuta.
|
Euskal
Herriak ez du inoiz bere unibertsitate ereduaeztabaidatzeko eta martxan jartzeko aukerarik izan. Euskal Herriak erabakiakhartzeko duen askatasun falta da arrazoi nagusia.
|
|
|
Izan ere, unibertsitatearen eta gizartearen arteko harremanen auziari inoiz era sinplifikatuan ezin heldu izan bazaio, are gutxiago egin daiteke hori gurean.
|
Euskal
Herrian ez baita auzia ohikoa, hauda, zelan uztartu unibertsitatea bezalako gune kultural autonomoa gizartean, edonola lotu kultur sortzailea, kultur arloko kide gisa, gizartearekin. Hemen eta orain, arazoa askoz ere konplikatuagoa da, (euskarazko) kultur arloa, euskal unibertsitatea barne, bere osotasunean, eratzeke dagoelako, eta gizarte euskaldun normalizaturako baldintzak urrun daudelako.
|
|
|
Azkenik eta hirugarrenik, eta
|
Euskal
Herrian ez da aipatu ere egin beharrik, nazionalismoa, fenomeno historikoa izateaz gain, albisteak, eztabaidak etapolemikak egunero sortzen dituen fenomeno bizia ere bada.
|
|
|
Esan bezala, 1970eko eta 1980ko hamarkadetan irrati askeen mugimendua pil pilean zegoen, Hego
|
Euskal
Herrian ez ezik, Europako beste lurraldeetan. Estatu frantsesean ere irrati asko sortu ziren, monopolio publikoaren aurka.
|
|
|
Entzutegi Nazionaleko Baltasar Garzón epailearen aginduz, 1998ko uztailaren 15ean itxi zuten emisora, Egin egunkariarekin batera, ETAren egituraren partaide omen zelako; lau urte beranduago, emisora isilik jarraitzen du, epaiketaren zain. Itxieraren aurkako adierazpenak eta manifestaldiak eta zuzendaritzarekin zein langileekiko elkartasuna zabaldu ziren
|
Euskal
Herrian ez ezik, gure mugetatik kanpo ere bai. Adierazpen asktasunaren aurkakotzat jo zuten askok epailearen erabakia, judiziala baino gehiago politikoa zela azalduz.
|
|
|
Sistema oso zentralista zen, Paristik periferiara hedatua, Departamenduen edo herrialdeen zein nazionalitateen ezaugarriak kontuan hartzen ez zituena, eta frantsesa hizkuntza bakartzat ezagutzen zuena. Beraz, Ipar
|
Euskal
Herrian ez zegoen emisora sortzeko aukerarik garai hartan.
|
|
|
Esan bezala, Radio San Sebastián izeneko emisoraren hedadura eremua zabala zen eta, Hego
|
Euskal
Herrian ez ezik, Ipar Euskal Herrian ere entzun ahal zuten. Beraz, programazioa euskaraz, gaztelaniaz eta frantsesez eskaintzen zuen.
|
|
|
Hori bai, pertzeptzioa gidatua da, zeren ohiturak gidatzen baikaitu; eta, ezin ukatu, hori oso erreflexu kulturala da. Esate baterako, euskaraz elurra zuria eta hotza da; izan ere, elurrak
|
Euskal
Herrian ez du-eta hainbesteko presentziak, ezta garrantziak ere gehiago zehaztua izateko. Beste kulturetan, ostera, logika handikoa da elurra gehiago behatzea eta gehiago zehaztea:
|
|
|
*
|
Euskal
Herriak ez du bere bererik, hara!
|
|
|
|
Euskal
Herrian ez dago zakurra txertatu beharrik. Gure artean ez da zakur errabiaturik.
|
|
|
–Garai bateko
|
Euskal
Herrian ez zen halakorik gertatuko...
|
|
|
Diskurtsoaren zati garrantzitsuena gaztelaniaz egiteaz gain, euskararen inguruko aipamen zehatzagoak bota nituen faltan nik. Herri honek nortasun propioa duela behin eta berriro errepikatu zuen; normalizaziorako bidean abiatu nahi bada, argi izan behar dela
|
Euskal
Herria ez dela Estatu baten mende dagoen lurralde zati bat... Bai, ondo leudeke horiek guztiak, baina herri hau zerbait baldin bada, nortasun propioa baldin badu, zerbaitegatik du.
|
|
|
Horren adibide argia dira CNRS Frantzian, CSIC Espainian, NERC eta horren parekoak Britainia Handian eta Max Planck Institutua Alemanian.
|
Euskal
Herrian ez dugu horren parekorik, eta horrek berebiziko ondorioak izan ditzake hain garrantzitsua den estrategiazko ikerketaren alorrean. Gainera, Unibertsitateetan egiten den ikerketa jarduera ren osagarria da institutu horietan egiten dena eta, zeharka, horrek ere baldintzatu egingo du Unibertsitateetan egiten den ikerkuntza.
|
|
|
Aitzitik, espainiar herriarekin alderaturik, ezin esan euskaldunontzat trantsizio berdina burutu zenik. Espainiako Estatua politiko administratibokibe rrantolatu zen bitartean,
|
Euskal
Herriak ez zuen lortupolitiko kulturalki behar bezalako gizarte adostasuna bideratzea. Garai hartan irekitako eztabaiden artean Unibertsitatearena ez zen txikiena.
|
|
|
Lehen egunetako pasioa hustu ordez, museoa eta erakunde armatua parekatuak dira Ingalaterrako kazetetan. Dagoeneko
|
Euskal
Herria ez da soilik ETA dagoelako, biak daudelako baizik. Bazara, txapeloker baten hilketari eta Kandinskyren garabato bati esker.
|
|
2003
|
|
|
Azken urteetan zabaldu diren itxaropenak zapuztu nahi ditu, UMPk Euskal Herriarentzat garatu nahi duen politika arras indargea da. Baliteke deszentralizazio politika hori Frantziako beste eskualdeentzat nahikoa izatea, baina
|
Euskal
Herriarentzat ez da nahikoa izango.
|
|
|
Ez, guk errealitatea ikusten dugu eta gaur egungo
|
Euskal
Herria ez dugu gustuko, bere herri eskubideak ez zaizkiolako onartzen. Guk sinesten dugu Euskal Herria existitzen dela eta beste edozein herri bere eskubide guztiekin bizi den bezala, guk ere eskubide guztiak izan nahi ditugu.
|
|
|
Halaber, Herriko Etxearen adostasuna behar zen, eta azkenik, irakasle boluntario bat, hautazkoa.
|
Euskal
Herrian ez zuten inor hatzematen, ordea. Ni orduan Parisen nengoen, irakasle lanetan ari nintzen.
|
|
|
|
Euskal
Herriak ez omen du historia, etorkizun ez orainaldi idilikorik. Ba omen izana, izatea, izatekoa.
|
|
|
Bakoitzak alor ezberdin bat aztertu du eta ondorio berera heldu dira: entitate sozio-kultural moduan hartuta,
|
Euskal
Herria ez da ardatza testu liburuetan. Eusko Jaurlaritzak gauza handirik ezin dezakeela egin adierazi zuten, erantzuleak argitaletxeak baitira eta Euskal Herriari buruzko informazio osoagoa eskaintzea irakasle bakoitzaren esku geratzen dela argitu zuten.
|
|
|
" Ze pentsatu behar dik horrek, obisporen bat etorri dela edo ze kristo!".
|
Euskal
Herriagatik ez daukat zer esanik, aldrebes: zorra dut!
|
|
|
Urte asko joan dira ordurik hona, eta gure
|
Euskal
Herria ez da gitxi aldatu. Euskereak berak ha zelako gorabeherak izan dituan!
|
|
|
Ez gara ez oraino horretan, ez
|
Euskal
Herrian ez mundu zabalean baina, geroari buruz, ez da dudarik hori dela gure eginkizuna: lehentasuna emaitea politikari.
|
|
|
Dena dela, adinetara helduak garenok erranen dugu halere, XX. mendean
|
Euskal
Herria ez dela lo egon eta sekula amestuko ez genituen lanabesak eskuratu ditugula gure hizkuntzaren, kulturaren eta herriaren lantzeko. Ez du besterik erraiten Pello Salaburuk, kontuak egiteko bezala, igorri digun Euskararen etxea ren lehen parte guztian.
|
|
|
Gutarik zenbaitek ikasi genuen bizkitartean eta sinetsi,
|
Euskal
Herria ez zela mugatzen Bidasoaz honaindiko hiru hegal xuhurretara, eta mugaz haraindian, Espainiako uztarri gogorraren azpian bizi izanagatik, Hegoaldeko gure haurrideek noizbait burua altxatuko zutela eta orduan, menturaz, guk ere?
|
|
|
Zergatik? Hegoaldean eta gaztelaniaz, lan apologistek erabilpen praktiko zuzena zuten bitartean (foru herrialdeen eta bertako biztanleen estatus berezia legitimatzea), pentsa daiteke Ipar
|
Euskal
Herrian ez zela beste horrenbeste gertatzen (hango euskaldun guztiak ez ziren Frantzian nobletzat hartzen, eta hala izan balitz ziurrenik frantsesez idatziko zituzketen beren apologiak). Jakina, gerta zitekeen, kanporako?
|
|
|
P. N.: Gerra kanpaina
|
Euskal
Herrian ez da ondo eraman, ez dira lotu ikuspuntu internazionala edo globala eta bertakoa, ez da ulertu borroka ez dela bakarrik Irakeko gerragatik, gerra global bat dela. Orain hori hemen argi dagoela ikustenari gara, Aznarren estrategia Euskal Herrian eta Iraken.
|
|
|
Euskal unibertsitatearen arazoa kultura arazoa zen, baita etika kontua ere, baina, ba tez ere, askatasun arazoa zen.
|
Euskal
Herria ez zen herri librea izango, bere sormen ahalmena eta indar eraikitzailea bideratu eta bultzatuko zuen unibertsitaterik gabe.
|
|
|
Arrotzak arrotz  herrian beude:
|
Euskal
Herria ez da Salgai. Herritarrek behin ere ez zuten ekintzaren funtsa ulertu, arrotz seinalatuak frankotan Otsabideko etxeetarik Parisera edo Bordelera lan bila joan haurrak zirelako.
|
|
|
bekatu mortala egitea baino hiltzea hobea omen da. Garai hartako
|
Euskal
Herrian ez zen predikari bakar bat ere izango, aukera txikiena izan, eta Frantziako Doña Blanka eredutzat aipatzen ez zuenik; hona adibide bat:
|
|
|
Ondorioz, komentu askotatik ihes egin behar izan zuten, eran  tzunaren beldur (Revuelta Gonzà ¡ lez, 1974; RodrÃguez de Coro, 1990b). Eta hori
|
Euskal
Herrian ez zela Espainiako beste toki askotako antiklerikalismoarekin konparatzekorik ere izan: ez zen izan fraide hilketarik âReus, Zaragoza edo Bartzelonan, 1835eko udan egin ziren bezalakorikâ, eta ez ziren komentuak erre âArantzazukoa izan ezik, 1834ko  abuztuanâ, segur aski hemen liberalek bestela ere nahiko lan bazutelako gerraren gogortasunarekin.
|
|
|
Bide berean: " Bi hitzetan esateko, erranen nuke, tamalez
|
Euskal
Herriak ez duela informazio eredu bakar bat, baizik eta bi dituela43". Espainola eta frantsesa, uste dut.
|
|
|
Azurmendik gogoratu izan digunez: "
|
Euskal
Herriak ez du iraganaldi hobea behar. Etorkizuna behar du hobea".
|
|
|
|
Euskal
Herria ez da baliabide horien erabileraren paradigma, baina bere bideak egin ditu, jakina denez. Camachoren hitzetan esateko:
|
|
|
Jaiotzear dugun Europako Konstituzioak bide dioenez, estatuak eta gizabanakoak bakarrik existitzen dira. Indarraren arrazoiak inposatuta,
|
Euskal
Herria ez da etorkizunean izango. Esan nahi dut, laburbilduz, legez sustraitik ebatsi nahi dizkigutela gizabanakooi, hain zuzen ere, sustraietarako loturak.
|
|
2004
|
|
|
Ohar batekin, aukeran:
|
Euskal
Herriak ez, izaki bat izanen balitz bezala haren osotasunean harturiko herri honek ez, euskal gizarteko zati aurrerakoi eta ezkertiarrek, demokrazia ireki eta sakona nahi omen duten sektoreek, Euskal Herrirako ere herri guztietarako defendagarri diren eskubideak irabazi nahi dituztenek hartu lukete erantzukizun zama nagusia. Gure jendartea anizkor, aldakor, kulturalki aberats, kritiko, euskaldun, eleaniztun, justu eta abegikor nahi dutenek hartu behar dute erantzukizuna, eta ez, aldiz, jendarte kontserbadore, egoista eta uzkurrean eroso sentitzen direnek.
|
|
|
Gure ardura oso handia da gatazkaren efektuak oso dramatikoak direlako. Azken bi mendeetan
|
Euskal
Herrian ez dago kartzela, heriotza eta errepresio politikoa ezagutu ez duen belaunaldirik. Garaia da bakean bizitzeko eta politikagintza' normalizatu' bat egiteko.
|
|
|
gangster edo horrelako zerbait izan nahiko nuke, nahiz eta Euskal Herrian oso zaila den.
|
Euskal
Herrian ez dugu ezta gangster izateko eskubiderik ere!
|
|
|
|
Euskal
Herria ez da Txetxenia, ez Irak, ez Palestina, eta ez Nikaragua. Hemen ezker zibila azkartu behar da.
|
|
|
Atzerrira joandako zinemagileek loria zuten bitartean,
|
Euskal
Herrian ez zen giro. 50 hamarkadara arte ez zen nolabaiteko" itzartzea" nabaritu.
|
|
|
Euskal Herria, herri elebiduna dela. Eta halarik ere,
|
Euskal
Herria ez da herri elebiduna, elebitasunean bizitzea ezinezkoa den herrialde bat delako gurea.681 Zertan da orduan buruan iltzaturik daramagun aurreiritzi maltzurraren jokaldia. Antza denez, azken gabeko gortasun honetan, hitz maltzur horren aurrean bildots otzana bihurtzen da euskaltzalerik euskaltzaleena bera ere:
|
|
|
–Kulturgintzak proiektu kultural batean elkartuko gaitu.
|
Euskal
Herria ez du egiten bere administrazioak edo bere proiektu ekonomikoak. Hori guztia du, baina non elkartuko garen, hori proiektu kultural batean izan du nahitaez.
|
|
|
Ikus dezagun, bada, zertarainokoa den zabarkeriaren neurria: . Lehenik eta behin, dio Lore Erriondok?,
|
Euskal
Herriak ez du hezkuntza sistema propiorik, nahiz eta saioak izan diren euskal hezkuntza eraiki nahi izate horretan (ikastolen mugimendua, euskal unibertsitatearen aldarrikapena, esate baterako); eta ondorioz, euskal haurrek eskolaren bitartez jaso dituzten kultur eduki eta identifikazioa, Frantziako eta Espainiako estatuei dagokiena da?. 453
|
|
|
Nahi duenak nahi duen eran pentsatuko du bi herrialde horietan, eta aniztasun horren araberako prentsa hautatuko du norberak.
|
Euskal
Herrian ez; hemen, dirudienez, denok berdin pentsatu behar dugu indarrari eta indarkeriari buruz: hots, indarra onartu, eta indarkeria gaitzetsi, bigarrenari egun nagusi den diskurtso ideologikoak keria atzizki erantsi diolako.
|
|
|
704 Tomas Urzainki:
|
Euskal
Herria ez da nahikoa, Euskaldunon Egunkaria, 2001/12/24.
|
|
|
aurki daitezkeelarik (adibidez Aro Modernoan arrantza auzietan Bizkaiak, Gipuzkoak eta Lapurdik oso harreman estuak izan zituzten beren artean, beste ezein probintziarekin baino estuagoak). Eta ezin ahaztu
|
Euskal
Herria ez diren lurraldeekin izandako loturak ere (Zuberoak Biarnorekin, Arabak Errioxarekin...).
|