|
2002
|
|
|
Bigarren eragilea Kontzertu Ekonomikoa bera izan da, eta horren ondoriozko funts publiko libreak, gero eta garrantzitsuagoak izan direnak. Hirugarren,
|
euskal
erakunde publikoen gestioa dago, beren politikagintzaren bitartez, gutxiago edo gehiago, ekonomiaren garapenari lagundu baitiote, eta orobat izan dute eraginik aberastasunaren banaketa handiago nahiz txikiagoan. Azkenik, biztanleriaren aldaketak ekarri du laugarren eragilea, euskal biztanleriaren zenbatekoak, estatuko biztanleria osoarekin alderatuta, behera egin baitu lehen aipaturiko denboraldi horretan.
|
|
|
ENPLEGUAREN HAZKUNDEA SEKTORE PUBLIKOAN. Euskadiko Kutxak egin duen azterlanaren beste ondorioetako baten arabera, Kontzertu Ekonomikoa indarrean jarri zenez geroztik, modu ikusgarrian hazi da
|
euskal
erakunde publikoek administratzen dituzten baliabideen zenbatekoa. Hala, 1982 eta 1998 urteen bitartean, ia 11 aldiz handitu da zenbateko hori, eta estatuko aurrekontua, berriz, Kupoaren kalkulurako erabili dena (1981 eta 1997 izanik, hurrenez hurren, oinarritzat hartu diren urteak), ia 8 bider handitu da.
|
|
|
Autonomia unibertsitarioaren hastapena errespetatuko lukeen unibertsitate berria.
|
Euskal
erakunde publikoetatik finantzatuta eta, aldi berean, instituzioetatik autonomoa. Irakasleria propioan eta boteresi stema propioan oinarritutakoa.
|
|
2003
|
|
|
Hori bihur zitekeen bere produkzioaren gune sozial babeslea. ...tatu Orokorretan eta Gipuzkoako Batzar Nagusietan, euskarazko beste liburu batzuk argitaratzeko gisa bereko laguntza ukapenak gertatu ziren) 36 Beñat Oiharzabalen ikerketak erakusten duenez, XVII. mendearen erdialdetik aurrera, frantsesa kultur hizkuntza gisa gero eta gehiago sartu zen Iparraldeko klase ertainen artean (Hegoaldean gaztelaniaren hegemonia bere hartan mantentzen zelarik) 37 Hortaz,
|
euskal
erakunde publikoek, Iparraldekoek zein Hegoaldekoek, eliteen esku egonik, ez zuten euskaraz idatzitako kultur produkzioa sustatzeko interesik agertu, auzi horietarako erdara nahiago baitzuten. Eta, hola, euskarazko historiografia, eta oro har euskara idatzi oro, produkzio gune sozial laiko gabe geratu zen Antzinako Erregimenean.
|
|
|
Historia zibila herritarrei irakasteko proiektuak, produkzio gune sozialen bat aurkitzekotan, erakunde publiko zibilen artean aurki zezakeen. Baina
|
euskal
erakunde publikoak, ez zeuden kezkaturik herritarren formazioan. Soilik XIX. mendetik, garaiko gerretan soldadu gisa masiboki jardutearen haritik, herritar arruntek zeresan politiko handiagoa hartu zuten.
|
|
|
|
Euskal
erakunde publikoek ere heldutasuna erakutsi zuten, berek jasotako erasoa balitz bezala, egunkariak jasandako bidegabekeria salatuz eta proiektu berria hasieratik sostengatuz. Ezin ahaztekoa da Kataluniatik eman ziguten lezioa.
|
|
2004
|
|
|
Gaur egunerako ez litzateke asko, baina XIX. menderako bai ordea. Nork eta non eskatu zion
|
euskal
erakunde publiko batí horrelako zerbait ga rai hartan. Egitasmo aurrelaria, benetan.
|
|
2005
|
|
|
ELAk askotan salatu izan ditu
|
Euskal
erakunde publikoen politika neoliberalak, eta erakunde horiek lan harremanekiko darabilten jarrera antidemokratikoa gaitzetsi du. Izan ere, gure agintariek uko egin baitiote justizia sozialaren aldeko politikak egiteari.
|
|
|
Zer eskatzen die ELAk
|
euskal
erakunde publikoei. Gastu sozial handiagoa egitea, dauden premiak asetzeko, bederen.
|
|
2008
|
|
|
Obra zaharren berri izan eta kontsultatzeaz gain, atzerrian zeuden euskalaritza lanak
|
euskal
erakunde publikoek eskura zitzaten saioak ere egin zituen Azkuek. Hola, 1894 aldera, Fidel Sagarminagak gomendio txartel bat idatzi zion Azkueri Victor Collins irlandarra har zezan281 Collins, Bonaparte printzearen fondoen katalogoa prestatzen ari zen, eta euskarazko obrak zein euskalkitan zeuden jakin nahi zuen.
|
|
|
Agian, autonomia estatutua onartu izan balitz,
|
euskal
erakunde publikoek bestelako aitortza bat egin zioketen Euskaltzaindiari. Itxaropen hori bide zuen Azkuek, zeren autonomiarekin euskal eskolak sor zitezenean bertako testuliburuak Akademiak berretsi zituela aipatu zuen inoiz410 Jose Antonio Agirrek, hain zuzen, 1936ko uztailaren hasieran, Gerra Zibila hasi aurretxoan, aukera horixe aipatu zion Azkueri:
|
|
|
Eleizalderen ekimenez Akademiaren egoitza Bilbon koka zedila ere onetsi zen, bertan loraturiko mugimendu euskaltzalea (izatez abertzalea) saritzeko, batzarrak txandaka beste herrialdeetan egitekotan beti ere. Halaber, Eusko Ikaskuntzak emango zien diruaz gain, Akademiak berak dirua
|
euskal
erakunde publikoei zuzenean ere eskatzeko erabakia hartu zen. Bestalde, akademiko urgazleen izendapena hurrengo batzarrerako prestatuz joatea onartu zen.
|
|
|
Beraz, «azterketa sakon bat» egin dezan eskatu zion Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailari, sor daitezkeen arazoei irtenbideak bilatzeko.
|
Euskal
erakunde publikoek gazteek irakaskuntzaren aldeko hautua egin dezaten zein faktorek eragiten duten aztertu litzatekeela uste du, era berean, faktore horiek indartuz.
|
|
|
|
Euskal
Erakunde Publikoa eta Eusko Jaurlaritzaren artean eginiko inkesta soziolinguistikoak argi eta garbi adierazten digu ezin dugula denborarik galdu euskarak bizirik irauteko egoera batetik garapen orokorreko egoera batera jauzia ematea nahi badugu. Gure uste apalean, Internet lanabes ezin aproposagoa da etorkizuneko parioa irabazteko.
|
|
2009
|
|
|
Bestalde, Google Apps aukeraren Enterprise kategoriako ezarpen bat egingo zaio Eusko Jaurlaritzari. Horrekin, Euskadi.net, eitb.com edo
|
euskal
erakunde publikoen beste domeinu batzuekin, sarbidea izango dute administrazioko langileek eta herritarrek Googlek eskaintzen dituen bere ofimatika produktuetara: Gmail, Google Docs eta Calendar direlakoak.
|
|
|
|
Euskal
erakunde publikoen jabegoko bihurtu ziren Bilbotik Plentziarako trena, Bilbotik Lezamara zihoana, Bilbotik Donostiarakoa, horren Zornotza Bermeo adarkadura eta Donostiatik Hendaiara doana. Bilbo, Donostia eta Hendaia lotzen dituen trenarekin arazoak izan zirela gogoratu du.
|
|
2011
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak, hiru Foru Aldundiek eta Eudelek 2008an sinatutako Hitzarmen Markoaren barnean kokatzen da akordio hau. Bertan jasotzen dira
|
euskal
erakunde publikoek TETRA sarea erabili ahal izateko plangintza, ezarpena, lanak eta zerbitzuak.
|
|
|
1982an Euskal Irrati Telebista (EITB) sortu zuen lehenengo AdministrazioKontseiluko kide izendatu nindutenean, ez zegoen ez euskal irratirik, ez euskaltelebistarik. Ezerezetik
|
euskal
erakunde publikoa nola hazten zen ikustea sekulakoabentura izan zen. Uda baino apur bat lehenago, Legebiltzarreko legearen1 bidez, Eusko Jaurlaritzak zuzenbide publikoko erakundea sortu zuen:
|
|
|
Azken urteotan,
|
Euskal
Erakunde Publikoko telebista kateek edukietan publikoaren inplikazio eta partaidetza handiagoa lortzeko askotariko ahaleginak egindituztela ikusi dugu. Horietako batzuk oso oinarrizkoak eta mugatuak izan dira (esaterako, telefono finkoa erabilita), egun duten elkarreragin gaitasuna funtsatzenduten formuletara iritsi arte.
|
|
|
Sortu zenez geroztik,
|
euskal
erakunde publikoak herritarren presentzia izandu xede taldea osatzen duten hedabideetan eta beren programazioetan, bi ikuspuntuzehatzetatik. Alde batetik, lehenik irrati eta telebistan, eta, ondoren, Interneten, erabiltzaileen partaidetza sustatu da eskaintzaren eduki batzuk prestatzeko.
|
|
2012
|
|
|
Manifestazioaren amaieran irakurriko duten ohar batean,
|
euskal
erakunde publikoei, eta, batik bat Eusko Jaurlaritzari jarrera, begiralea eta beligerantea, mantentzea eskatu die euren konkurrentziaren, gainetik pasatzen?
|
|
|
Bestalde,
|
euskal
erakunde publikoen erabakitzeko gaitasunaren eremutikkanpora geratzen dira, ikusi dugun bezala?, bai banku eta moneta politikabere osotasunean, bai eskari orokorrean eragin zuzena edo zeharkakoa daukatenoinarrizko tresnak ere.
|
|
|
Unean uneko ordezkari politikoek interpretatzeari ekin diote. Baina printzipio politiko jakin batzuk
|
euskal
erakunde publikoetako ordezkariek konstituzio foralaren argitan azaldu dituzte.
|
|
|
Eskubide historikoak Foru Konstituzioaren ondorio ziren. Sagarminagaren lerroko Euskalerria taldekoen artean ohizkoa zen kategoria hori, baina
|
Euskal
erakunde publikoko buruzagi berrien baitan ere onartua zen. Foruzaletasun politikoak ildo berri bati eman zion hasiera Loredoren zuzendaritzapean, La Paz egunkariaren bidez eta ondoren Bilbon argitaratzen zen La unión vasco navarra egunkariaren bidez.
|
|
|
Maileguz hartutako dirua, zati handi bat euskal herritar aberatsenena zena, itzuli egin behar zen.
|
Euskal
erakunde publikoentzat zorpetze hau izan zen, ezbairik gabe, gerraren ondorio materialik latzena. Ez zen erraza kudeatzea.
|
|
2013
|
|
|
Corrugadosen gauzak beste era batera planteatu al zitzaketen sindikatuek eta
|
euskal
erakunde publikoek, emaitza itxiera izan ez zedin?
|
|
2014
|
|
|
Mikel Arregi BERRIAko kudeatzailea ere ibili zen harekin atzera eta aurrera. " Txatok izan zuen harremana euskalgintzarekin eta
|
euskal
erakunde publikoekin, proiektuaren bideragarritasuna aztertzeko eta hari bidea egiteko. Hark hitz egin zuen denekin, negoziatu, eta behar bazuen, haserretu; harreman politikoen ardura haren esku zegoen".
|
|
2015
|
|
|
Ondorio nagusia argia da:
|
euskal
erakunde publiko gehienek lankidetza arloko politikekin zuten konpromisoa murrizten ari da oraindik ere.Lan eremuka antolatu dute bildutako informazioa. Latinoamerika, Afrika eta Asiako garapenerako lankidetza proiektuetarako diru sarrerek gora egin dute xeheki, baina 2010eko kopurutik oso urrun daude oraindik:
|
|
|
Orduan jasotako ekarpenen emaitza dira oraingo proposamen zehatzak. Plataformak jakinarazi duenez,
|
euskal
erakunde publikoei aurkeztuko dizkiete, baita kulturgintzarekin lotura duten erakunde eta elkarteei ere. Esaterako, neurriak aurkeztu eta gutxira, Kulturaren Euskal Kontseiluari helarazi zioten testua. http://gukgeurekulturaz.com/ gunean jaso dituzte, banan banan, neurri guztiak.
|
|
|
Marko juridikoaren aldaketak sortu edo eraberritutako erakundeetako langileen egoera instituzionalizatzea zen ELArentzat garrantzia handiko beste lan eremu bat: langile publikoak, aurrenik, langileak ziren, eta beste edozein langileren eskubide berberak errekonozitu behar zitzaizkien, negoziazio kolektiboarena eta ekintza sindikalarena barne.149 Eskubide demokratiko horiek garatu gabe zeuden, ordea, estatuko legerian, eta atzerapen hura baliatu zuen euskal sindikatuak; Letamendiak150 dioen legez," ELAk presioa egin zuen
|
euskal
erakunde publikoen gainean —gehienbat abertzaleen esku zeudenak— legearen zirrikituak zabalagotu zitzaten". Laster iritsi ziren lehen emaitzak:
|
|
|
Euskal Herriko GKEek, ordea, oraindik Ekuadorrerako (ere) proiektu sozialak idazten segitzen dute, eta
|
euskal
erakunde publikoak horiek finantzatzen.
|
|
|
Euskara teknikaria 2010ean
|
Euskal
Erakunde Publikoak eta Hazparneko lurraldeko herri elkargoaren artean izan hitzarmen baten ondorioz, Eukara teknikari baten lanpostu bat sortu zuten eta geroztik 5 urte huntan Xan Antton Durruty lan hortan bermatzen da bi helbururekin: euskararen erabilpena sustatzea elkargoko Herriko Etxeetan, eta horretan jarduteko nahikaria duten udalak laguntzea.
|
|
|
15 euskara/ frantsesa edo/ eta espainol/ euskara itzultzaile deklaratuak.
|
Euskal
Erakunde Publikoaren magalean hamar teknikari kontatzen dira, Iparralde osoko herri eta herri elkargoen komunikazio elebiduna segurtatzen dute. Azkenik, ez ditugu inola ere baztertuko HERRIA astekari honen bulegoan ari diren bi langileak, hauek gabe ez baita gure astekaria agertzen ahal.
|
|
|
Ikasleei gustatu zitzaien beren antzerkia sortzea eta egiazko aktoreak bilakatzea. Haurtxoak, APEL eta Langues en scene elkarteak, Donibane Lohizuneko Herriko Etxea eta
|
Euskal
Erakunde Publikoa eskertu nahi ditugu haien laguntzagatik.
|
|
2016
|
|
|
464 Ikus, bereziki, bertako
|
Euskal
Erakunde Publikoa.
|
|
|
«Ezin dugu ulertu XXI. mendean Poliziak pertsona bat hiltzea Athleticen partida batean, eta horren inguruan ikertu eta ardurak zehaztu nahi ez izatea. Ez ditugu ulertzen zigorgabetasunaren arrazoiak».Familiak dei egin die justizia administrazioari,
|
euskal
erakunde publikoei eta, bereziki, Eusko Jaurlaritzari, «bestelako interesak albo batera utzi eta justizia egiteko aukera alferrik galtzen utz ez dezaten».
|
|
|
kanpaina da. Garapenerako Lankidetzaren Euskal Agentzia
|
euskal
erakunde publiko bat da, nazioarteko
|
|
|
zenbait GKEk gidatutako eta Garapenerako Lankidetzaren Euskal Agentziak finantzatutako kanpaina da. Garapenerako Lankidetzaren Euskal Agentzia
|
euskal
erakunde publiko bat da, nazioarteko elkartasunaren eremuan ekintzak planifikatzea eta kudeatzea, eta garapenerako gobernuz kanpoko erakundeak finantzatzea helburu duena.
|
|
|
|
Euskal
Erakunde Publikoak aurtengo diru laguntzen banaketa jakinarazi du duela zonbait egun. Euskal Irratiak sareari buruzko jarrera ez dugu ulertzen eta harritzen gaitu ere. Aurten, eragile nagusieri doan diru kopurua azkarki emendatu da, alta eragile nagusietan bakarrak gira emendaketarik gabe gelditu girenak azken urte horietan.
|
|
2017
|
|
|
subsidiariotasuna eta deszentralizazioa jartzen ditu euskal egitura politikoaren erdigunean. Horregatik, eta eskumen gehienak elkarbanaturik dituztelako,
|
euskal
erakunde publikoek kontsentsu edo adostasunez jokatu behar dute. Esaterako, Eusko Jaurlaritzari dagokio osasuneko, hezkuntzako eta gizarte politiketako arauak finkatzeko ahalmena, baina lurraldeetako gobernuek gauzatzen dituzte gizarte ongizatearen, politika industrialaren eta politika fiskalaren alorretan.
|
|
|
2002an,
|
euskal
erakunde publikoek biktimen eskubideak gauzatzeko ekimenak abiatu zituzten.
|
|
|
«arriskua» zeinek bereganatzen duen. Itun Ekonomikoaren arabera, arriskuaaldebakarrekoa da eta euskal zerga erakundeek behar den adinako diru publikorik ezbadute eskuratzen, erantzukizuna
|
euskal
erakunde publikoena izango da eta Estatuakez du esku hartuko. Aldiz, AEFLOren arabera, autonomia erkidego batek nahikodirurik ez badu gutxieneko zerbitzu publikoak finantzatzeko, Estatuko aurrekontuekaurreikusita izango dute dagokion dirutza emateko premia duen erkidegoari, oinarrizko zerbitzu maila ziurtatu dadin.
|
|
|
2002an,
|
euskal
erakunde publikoek biktimen eskubideak gauzatzeko ekimenak abiatu zituzten.
|
|
2018
|
|
|
Honekin batean, Jean Claude Larronde historialari eta ikertzaile baionarra omendua Sarako auzapez den Jan Battitt Laborde etorria zen Herriko Etxearen izenean bere atxikimendua erakustera, eskertu ditu antolatzaileak, Saran urtero gertakari kultural honen antolatzea gatik. Pantxoa Etchegoin
|
Euskal
Erakunde Publikoko zuzendariak antolaketa lanak Biltzarrarekin partzuergoan egiten dutela erran dauku, aurten 3.000€ko diru laguntza emanez. Gogorazi du aurtengo Sarako Idazleen Biltzarrak gogoan izanen dituela berriketan hil diren Jean Michel Larrasquet, Joxean Artze eta Jean Nesprias, hauek ere atxikiak baitziren azoka honi.
|
|
|
Baiona da hautatua izan abiatzearen egiteko, mugimenduko kide anitz hor ziren, herrietan antolatuak diren Euskaraldiko taldeak lagun zuztela. Politikari arduradunek ere erakutsi nahi izan dute euskararentzat zuten axola, Beñat Arrabit
|
Euskal
Erakunde Publikoko presidentea, Bingen Zupiria Eusko Jaurlaritzako Kultur eta Hizkuntza Politika sailburua, Paula Kasares Euskarabidea Nafarroako Euskara Zerbitzuko zuzendaria, hauekin batean Elena Laka Euskaltzaleen Topaguneko presidentea eta Amets Lahetjuzan Euskal Konfederazioaren ordezkaria.
|
|
|
|
Euskal
Erakunde Publikoa, Hezkuntza ministeritza eta Seaskaren arteko negoziaketak bertan behera utziak izan dira. 2018ko sartzean 230 ikasle gehiago izanen dira ikastoletan, haur kopurua 3 686tik 3 920rat pasaturik.
|
|
2021
|
|
|
Maialen Alfaro eta Mayana Itoitzen liburua berrikitan agertu berri da, Sarako Biltzarrean Elkar en erakusmahaian atzeman dugu, hunek baitu argitaratua. Liburu hau
|
Euskal
Erakunde Publikoa eta Eusko Jaurlaritzaren laguntzarekin agertu da.
|
|
|
Tresna beharrezkoak dira lekuko berrien hedatzeko, lurralde huntako iniziatibak (sozialak, kulturalak, ekonomikoak...) hobeki ezagutarazteko eta euskarari behar duen lekua emaiteko. Duela bi urte,
|
Euskal
Erakunde Publikoak egin inkestan, agertzen zen Baxe Nafarroan, euskal irratiak zirela lehenik entzunak zirenak. Bide beretik segitzeko, gu denen beharra badute.
|
|
|
" Euskal Herrian gero eta gehiago dira sionisten adierazpenak (CAF bezalako tren fabrikak, elikagaiak, kosmetikoak, hotelak, artistak...), baina bada bat oso larria:
|
Euskal
erakunde publikoek Israelgo armamentu enpresekin dituzten kontratuak".
|
|
|
Makurrena du azken xede gisa aldarrikatutako euskalduntasun hori ez dela aplikagarria gertatzen egungo hezkuntza sistema elebidunean. Aldarrikatzen den elebitasuna ezinezkoa da, ikasle gehienak erdarazko irakaskuntzaren atetik sartzeko aukera daukaten bitartean,
|
euskal
erakunde publikoen barne funtzionamendua euskalduntzeko borondaterik ikusten ez denean".
|
|
|
Konstituzioaren aurkako jo ostean eta ziurgabetasun osoan gelditu izanagatik ere, irailean bi gela berri zabaldu dira sare publikoan eta beste lau sare pribatuan, Ipar Euskal Herrian. Behin behinean, “afera zirkular baten bidez” konpondu nahi dela aipatu zuen
|
Euskal
Erakunde Publikoko lehendakari Antton Curutcharryk: “Aski kontent atera gara bilkuretatik, baina parean diren funtzionarioak ez dira gero erabakiak hartuko dituztenak.
|
|
2022
|
|
|
AIReFen eta ETSren azken txostenak aipatuz, egileek gogorarazi dute eraikuntza proiektuaren %40 egin gabe dagoela, eta Bilboko eta Gasteizko geltokiak oraindik eraikitzeko daudela. «Arrazoi horiek guztiak nahikoa dira, gure ustez,
|
euskal
erakunde publikoek eta gizarteak baliabide publikoen erabilera egokiari buruzko gogoeta serio bat egiteko, batez ere klimaren eta energiaren krisiaren egungo testuinguruan».
|
|
2023
|
|
|
Inoiz baino fiteago aldatzen ari den mundu huntan, euskal etxeena, eta kanpoan bizi diren euskaldun eta euskal komunitateena ez da salbuespen, izigarri aldatu baitira azken hamarkadetan Euskal Herria eta mundua, eta elgarrekin harremantzeko manera eta bideak. Kanbiamendu azkar horiek gogoetagai eta ardatz harturik, Mundu Batzarrak' Eraldaroa' ukanen du goiburua,' eraldatu' eta' aroa' hitz eta kontzeptuen uztarketa, bilkuraren antolatzaile den Eusko Jaurlaritzak hori finkatu baitu aurten solasgai, Euskal Herriaren eta
|
euskal
erakunde publikoen arteko harremanetan aro berri baten hastapen gisa.
|
|
|
Bada garaia zoru etiko esaten zaion aldarrikapena gure erakundeetara ere eramateko.
|
Euskal
erakunde publikoek ezin dute eta, ez zuzenean, ezta zeharka ere, armagintza hornitu. Gerren aurkako jarrera aktiboa ezinbestekoa da.
|