|
2000
|
|
|
Mugaldean, hau da
|
Euskal
Herria bi estaturen artean banatzen den eremuan, aipatutako nazionalitate bikoitzen kasu ugari aurki ditzakegu. Kopuru zehatzak ematea oso zaila baldin bada ere, batik bat kasu gehienetan bi nazionalitateak atxiki edota beste bat eskatzea norberaren erabakia delako, kasuaren arabera, nahiko ohikoakdira Lapurdi eta Nafarroa banatzen dituen mugaldean.
|
|
2001
|
|
|
|
Euskal
Herrian bi bide politiko nagusiren arteko borroka dago lehia bizian mementu honetan: Espainiako nahiz Frantziako estatuek inposatzen diguten marko juridiko politikoaren sostengurako tresna den autonomismoa, alde batetik, eta, burujabetzaren bidea, bestetik.
|
|
|
Pirinioak adartu eta bi norabidetan hedatzen dira; bata, ekialdetik iparraldera eta adarkadurak itsasorantz jotzen du; bertan mendiak ez dira oso garaiak. Bigarren adarkadurak ekialdetik mendebalderako norabidea duelarik, Hego
|
Euskal
Herria bi zatitan banatzen du.
|
|
|
|
Euskal
Herrian bi klima mota nagusi daude: itsasaldeko klima atlantikoa eta klima mediterranearra.
|
|
|
Zaharrenak eta jatorrenak, zein? Bigarrenak, tx eta x dutenak, erdi aldera agertzen dira; eranskin hori gabeak, berriz,
|
Euskal
Herriaren bi bazterretan. Bistan da, beraz (eta ez naiz hemen hasiko zergatikoak astintzen), erdi aldekoa dela berrikuntza, bi bazterretakoa, berriz, antzinakoa.
|
|
2002
|
|
|
Eta ez da horrela. Paisaia oso ezberdinak dauzkagu, Hego
|
Euskal
Herrian bi hizkuntza, desberdintasun handiak. Pluralitate hori kontuan hartu behar dugu.
|
|
|
Orokorrean,
|
Euskal
Herrian bi motatako elkarteak dira indartsuenak: batetik irakaskuntzakoak Jesusen Lagundia, Deustuko Unibertsitatea edota Nafarroakoa, eta bestetik, leku konkretu batera lotuak dauden zenbait Loiola edo Arantzazuko santutegiak, esaterako.
|
|
2003
|
|
|
XVIII. mende bukaeran Erregimen Zaharrak
|
Euskal
Herrian bi aurkari edo berritzaile mota zituen (Otazu, 1982). Batetik," entziklopedistak" zeuden, Bergarako Mintegiaren eta Euskal Herriko Adiskideen Elkartearen (RSBAP) inguruan sortuak.
|
|
|
Zumetaren obra New Yorken lehen aldiz, 2002ko amaierarekin batera, Haim Chanin galerian, eta zoritxarrez bertan izan ez banintz ere, bertara bildutakoek kontatzen duteha rritu egin zituela newyorktarrak Zumetaren lanak, ez zutela ezagutzen, eta bide txiki bat zabaldu dela Europazharatago, neurri handi batean artea ren hiriburu ere baden New Yorken. Merezitako bidaia, beraz, telebistan albistea ikusten ari nintzen bitartean, hemen
|
Euskal
Herrian bi egunkarik Zumetaren erreprodukzio bat zabaldu zutelaetorri zitzaidan burura, eta berehala eraman behar nuela gainera markoa jartzera, eta hortik pentsatzen abiatuta, ez galdetu nola, Durangoko azoka ere gainean zela hasi nintzen pentsatzen (azaroaren 10 inguruan inauguratuko zuten Zumetaren erakusketa New Yorken, gutxi gorabehera).
|
|
2004
|
|
|
X. USABIAGA. Baina
|
Euskal
Herrian bi talde daude, hainbeste ziklista profesional ez da inoiz egon, hainbestek ez du sekula irabazi…!
|
|
|
70 txirrindulariko kopurua ez da inoiz izan.
|
Euskal
Herrian bi talde profesional ditugu: Euskaltel Euskadi eta Baque taldea.
|
|
|
Alde batetik jendetzaz, lagun kopuruaz, Suomi eta Euskal Herria oso desberdiñak ez dira:
|
Euskal
Herriak bi milloi baiño gehiago ditu gaur; Suomi’k, berriz, askatasunerakoan, hiru milloi eta hirurehun milla (4.433.700 lagun 1960 ean).
|
|
2006
|
|
|
J. M. Carrere. Hizkuntza aipatuta, elebidunok
|
Euskal
Herrian bi mundu bizi izan ditugu, alfabetizatua eta alfabetizatu gabekoa. Bigarren hau euskal mundua da, euskal kultura belarritik heldu zaigu eta erdal mundua batez ere idatzizkotik.
|
|
|
Nahiz eta erabiltzaileen kopurua horren handia ez izan. Gure hizkuntza ere munduan zehar toki ezberdinetan berba egiten da; batetik, diasporak (AEB, Argentina, Txile...), eta, bestetik,
|
Euskal
Herria bi estatuen menpe egoteak ere, Frantzian eta Espainian mintzatzen delako, bereizgarri egiten dute gure hizkuntza.
|
|
2007
|
|
|
Isabel Zelaa PSE EEko Hezkuntza arduradunak EAEko Hezkuntza Sailak aurkeztutako curriculumaren inguruan esandakoak eztabaidari argia jaurtitzen diolakoan nago.Zelaak txalotu du Hezkuntza Sailaren proposamena Espainiako Hezkuntza Lege Organiko LOEri eta legaltasunaren printzipioari egokitu zaiolako. Pozgarria iruditu zaio zirriborroak ez jasotzea
|
Euskal
Herria bi estatutan banatuta dagoela dioen aipamenik. Ez du egokia ikusten Euskal Kultura euskararekin soilik lotzea eta gaztelania ere euskal kulturarekin lotu beharra adierazi du.
|
|
|
Manuel Irujok, behintzat, halaxe," Ulster", iritzi zion Erriberari duela hiru mende laurden. Â Hirurak Batek edo Bizkai Gipuzkoek independentzia aldarrikatuko balute,
|
Euskal
Herria bi estatutan zatiturik egon beharrean hiru estatutan zatiturik legoke eta Hirurak Batetik edo Bizkai  Gipuzkoetatik kanpoko euskal herritarrak atzerritar gutxiengo bat izanen lirateke beren herrian, nazionalista katolikoak Ipar Irlandako sei konderrietan bezala. Laurogei urteko borrokaldiaren eta milaka hildakoren ondoren, unionisten eta nazionalisten arteko liskarraren konponbidearen gakoa izan da Londresek eta Dublin/ Baile Ãtha Cliathek Ipar Irlanda subjektu politiko bat dela onartzea.
|
|
2008
|
|
|
Bilintx bertsolaria karlisten aurkakoa zen, liberala, gerrara bolondres joana. Ematen du" nazionalistak direnak" eta" ez direnak" oraingo gauza dela, baina
|
Euskal
Herrian bi pentsaera izan dira beti. Garai batean karlista eta liberalak ziren, euskaldun fededun eta euskaldun errepublikarrak gero, gaur egun independentistak eta autonomistak...
|
|
|
–
|
Euskal
Herrian bi eratako herritarrak daude, eta hiztunak euskaldunak izatearen edo ez izatearen araberakoa da sailkapen hori. (...) Euskaldunak bigarren mailako herritarrak dira, eta beren eskubideak, izatez, ez dira teorikoak izatera ere iristen?.
|
|
|
XIX. mendean ossianismoaren eraginez ez da harrigarri gertatzen,
|
Euskal
Herrian bi kazetari saltsa maltsari handik, Eugène François Garay de Monglavek eta Agosti Chahok bere hondar alea erromantizismoa sortu pizkunde berrian ezarri nahi izatea.
|
|
|
Nafarroako artilea erabiltzen dute horretarako. ?
|
Euskal
Herrian bi ardi arraza dira nagusi: latxa eta rasa.
|
|
|
Zer dago horren azpian? Zaila da jakitea, baina ezaugarri batzuek
|
Euskal
Herria bitan puskatzen dute.
|
|
|
Hala ere, zuzendaritzak argi utzi du bere helburua ez dela ez dosierrak aurkeztea, ez behin behineko kaleratzea, ezta soldatak jaistea ere.
|
Euskal
Herrian bi lantegi dauzka Michelinek: bata Gasteizen eta bestea Lasarte Orian (Gipuzkoa).
|
|
|
d. Aro Berria:
|
Euskal
Herria bi monarkia handien artean. Foruak, Lege Zaharra.
|
|
|
1) Harrera gizartearen egoera soziolinguistikoa. Jakina denez,
|
Euskal
Herriak bi hizkuntza ditu (euskara/ gaztelania; euskara/ frantsesa), eta hizkuntza horiek estatus politiko ezberdina dute, lurralde administratiboaren arabera (Euskal Autonomia Erkidegoan koofiziala da, Nafarroan iparrean bakarrik da koofiziala eta Ipar Euskal Herrian ez dauka estatus hori). Euskara hizkuntza gutxitua da:
|
|
2009
|
|
|
|
Euskal
Herrian bi kontzertu eman ditu aurretik artistak (2007an Barakaldoko BECen eta 2008an Donostiako Anoeta estadioan) eta bietarako sarrera guztiak agortu ziren. Gainera, bertaratutako guztien musika gosea ase zuen artistak ia 3 orduko zuzenekoarekin.
|
|
|
Hamarkada honetan lan ezbeharrak etengabeko joera bilakatu direla esan du LABek, eta Hego
|
Euskal
Herrian bi egun eta erdian behin langile bat hiltzen dela lan istripuan.
|
|
|
Jardunaldi hauek
|
Euskal
Herrian bi hizkuntza ofizialetan sorturiko poesia ezagutzeko aukera paregabea eskaintzen digute. Castillo Suárez olerkaritik (1976), Blanca Sarasua (1939) eta Jorge G. Aranguren-era (1938) doan belaunaldi baten poesiarekin gozatuko dugu, eta emakumea izango da gai nagusietako bat.
|
|
|
Talde zarauztarrak Atlantikoaren bi aldeetan emango ditu kontzertuak urte amaierara bitartean.
|
Euskal
Herrian bi hitzordu izango ditu: urriaren 10ean Donostian eta 31n Amorebieta Etxanon.
|
|
|
|
Euskal
Herrian bi aretok emango dute kontzertua: Gasteizko Gorbeiak eta Barakaldoko Megaparkek.
|
|
|
|
Euskal
Herrian bi aretok emango dute kontzertua: Gasteizko Gorbeiak eta Barakaldoko Megaparkek.
|
|
|
|
Euskal
Herrian bi hitzordu ditu ditu talde bizkaitarrak eta biak Barakaldon, BECen, izango dira: abenduaren 19an eta abenduaren 21ean.
|
|
|
|
Euskal
Herrian bi hitzordu dituzte iragarrita Fitok eta bere Fitipaldiek: abenduaren 19an eta 21ean BECen (Barakaldon).
|
|
|
Laguntzen digu ezer filosofiak, hiltzen ikastea omen den horrek? Aurrena, ematen du, gaurtarrok
|
Euskal
Herrian bi garaitakoak garela, erdibituak barnean, heriotza sentitzeko gure moldean. Batetik, agian iragan laboraritik daukagun irudipena da, gizon emakumea barrutik nahiz kanpotik denborak egindako produktua begitantzen zaigu:
|
|
|
Les notions philosophiques, 1990. Errealitatearen? ikusmolde substantzialista horren kritiko klasiko bat, aspalditxo, H. Bergson izan da,
|
Euskal
Herrian bi jarraitzaile suhar izan baitu, gaztelaniaz Unamuno eta euskaraz E. Salaberry: horrentzat errealitate konkretua, egiazkoa, razionalismoak ez formalizatua (edo formalizatu aurrekoa,, naturala?), higikortasunean eta jaiduran datza,, mobilité?
|
|
|
(HGB, 67). Eta nola Bitoriano bezala
|
Euskal
Herria biak gelditu diren horrela inoiz beren heldutasun propiora iritsi ezinda, txakolina, ardo pobrea da, ardo nahi lukeena, baina beste ardoen artean ardo ez dena? (HGB, 18), edo ez dena ardotzat ezagutua, hobeto esan,, baina ardo dena halaz ere?
|
|
|
Hamaika aldiz utzi du EHEk agerian egunerokoan euskaraz bizi eta aritzeko ditugun zailtasunak.
|
Euskal
Herriak bi estaturen menpe jarraitzen du eta gaztelania eta frantsesaren menpe bigarren mailako egoerara eraman du euskara Euskal Herri osoan. Espainiar eta frantziar estatuek mendeetan eragindako eraso eta asimilazio prozesuaren ondorioz estatuen bi hizkuntzak dira nagusi.
|
|
|
Ba al da tokirik
|
Euskal
Herrian bi zesta punta enpresarentzat?
|
|
|
|
Euskal
Herrian bi egoera gerta daitezkeela dio AAMk: –Gerra eta errepresioa edo prozesu demokratiko baten bidez etorriko den bake eta konponbidea?.
|
|
2010
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herrian bi greba orokor eginak ditugu azken urte pare hauetan. Espainiako gobernuaren eta Europako Batzordearen aurka Bruselatik Andaluziaraino Grezia eta Paris zeharkatuz altxatzen ari diren ahotsak eta mobilizazioak pozten naute.
|
|
|
Eskozia eta
|
Euskal
Herria bi nazio direla eta erabakitzeko eskubidea dutela aldarrikatu dute, eskuz esku, bi nazioetako kulturak uztartuta egin duten egun osoko jaialdian, Ordizian (Gipuzkoa). Autodeterminazio eskubidearen alde, oinarrizko printzipio baten alde auzolanean hasitakoa plazaz handitzen joan da.
|
|
|
Gainera, ohiko argitalpenaz gain, luxuzkoa ere kaleratuko dute. Bestalde, Calamaro lan berriko doinuak taula gainean aurkezten ibiliko da udan eta, amaiera aldean,
|
Euskal
Herrian bi kontzertu emango ditu: irailaren 4an Donostian (Kursaal) eta 11n Barakaldon (Roc Star Live) arituko da zuzenean musikaria.
|
|
|
Ipar
|
Euskal
Herrian bi mende horietan zehar bizi izan diren euskaldunek aurre egin behar izan diote, Frantziaren barruan eta kanpoan, lehenik eta behin Frantziako Iraultzaren ondoko jazarkunde politiko eta linguistikoari; gero, euskal kultura gutxietsiaren parean ageri zen kultura frantsesari, ondorengo urte luzeetan zehar kultura unibertsala eta modernoarekin lotzen baitzuten....
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herrian bi curriculum eredu daude, Euskal Autonomia Erkidegoan bata eta Nafarroan bestea. Eredu horiek paradigma praktikoan kokatu izan dira nagusiki (Bilbao, 2003: 26).
|
|
|
Kezka argia sumatzen da, hortaz, komunitate sentimenduaren galeraren karietara. Gai horretan sakontzeko betarik ez badugu ere, geure aztergaiaren harira itzulita, azpimarratzekoa da zenbaitzuk, immigrazioari lotuta, Hego
|
Euskal
Herrian bi komunitateren existentzia aldarrikatu —edo salatu— dutela.2 Iritzi ildo horren aitzindari Manu Escudero har daiteke (1978). Euskadi, dos comunidades izeneko liburu zalapartatsuan, euskal nazionalismoari komunitate nazionalistaz eta bere ezaugarrien garapenaz baino ez arduratzea leporatzen dio.
|
|
|
Gipe ipesek ekoitzi Josu Martinez eta Txaber Larreategiren dokumentalak, Hibai Castro kameran, bihotzak ditu hunkitzen zuzen zuzen. Lehenik,
|
Euskal
Herriaren bi puntetako Etxaluz zuberotarra eta Etxegarai bizkaitarraren gaztaroak nola aitzinatu diren azaltzen du, Euskal Herria askatzeko borroka bakoitzak nola bizi izan duen zehaztuz. Eta gero 25 urte hauetan bizi deportazioaren egunerokoari lotzen da dokumentala.
|
|
2011
|
|
|
40ko hamarkadako gerraoste gordina gaindituta, 50eko hamarkadan
|
Euskal
Herrian bi dinamika politiko eta kultural desberdindu ziren: erbestekoa eta barrualdekoa.
|
|
|
Eusko Ikaskuntza 1936ko gerraz geroztik etenda, gerraostean ez zen berpizteko modurik egon, nahiz eta Ipar
|
Euskal
Herrian bi kongresu antolatu ziren. Urrestarazuk argi zuen, Eusko Ikaskuntza berpiztu ezean, elkarte berri bat sortu behar zela.
|
|
|
Gurean egoera koloniala zegoen, edo dagoen, eztabaidatzea oso luze joko luke, baina kontua da moldeak fortuna egin zuela eta funtzionatu egin zuela. Nazio askapen eta eraikuntza prozesua bizi izan genuen eta, horren ondorioz, frankismoarenak egin zuen Estatu espainiarrean demokrazia konbentzional bat eratu zen, Hego
|
Euskal
Herrian bi autonomi estatus lortu ziren eta Ipar Euskal Herria menderatzen duen Estatu frantses jakobinoan bere molde zentralista nola edo hala makillatu behar zutela konturatzen hasi ziren. Kontuz, badakit asko sinplifikatzen ari naizela, ez naiz ari esaten zerrendatu ditudan aldaketa horiek abertzaletasun berri horren traiektoriaren ondorio hutsak direnik —ez eta hori bere superabit guztia denik ere.
|
|
2012
|
|
|
Aurrerapen horren ostean, hiru aste geroago, Euskal Herria, Espainia, Katalunia eta Galiziako hamaika txokotara eramango dituzte azken diskoko kantuak. Orain arte,
|
Euskal
Herrian bi kontzertu baieztatu dituzte, Atarrabiakoaz gain. Urtarrilaren 28an Gasteizen joko dute, Jimmy Jazz aretoan, eta otsailaren 24an, berriz, Barakaldon (Bizkaia), Rockstar Live aretoan.
|
|
|
Guk" normalizazioa" ez dugu ulertzen herrigintzaren" desaktibazioa" bezala.
|
Euskal
Herriak bi aukera dauzka: normalizatzea edo eraikitzea.
|
|
|
Urtean 500.000 bidaiari baino gutxiago jasotzen dituzten aireportuetako ordutegia murriztuko zuela iragarri zuen ekainean Espainiako Sustapen Ministerioak, eta atzo sartu ziren indarrean ordutegi berriak.
|
Euskal
Herrian bi aireporturi eragin die neurriak: Forondakoari (Araba) eta Noaingoari (Nafarroa).
|
|
|
Are gehiago, urtetik urtera kasu gehiago azaltzen ari dira. 2008an, Hego
|
Euskal
Herrian bi kasu erregistratu zituen Espainiako Silikosi Institutu Nazionalak (INS), eta joan den urtean berriz, hamabi. Gero eta kaltetu gehiago dago, eta gero eta gazteagoak, gainera.
|
|
|
Zerikusik al dute bertso eskolek zientzia fikzioarekin? Aspaldi idatzi nituen
|
Euskal
Herrian bi dimentsio daudela, euskalduna eta erdalduna. Bata bestearen gainean daude, baina euskaldunok erdal dimentsiora pasatzeko aukera dugun bitartean, erdaldunak ezin dira euskal dimentsiora sartu.
|
|
|
Esandakoaren arabera, beraz, eta nahiz Hego
|
Euskal
Herrian bi autonomiapolitiko desberdin egon, biek hezkuntza eskumenak dituztenak, estatuen esku geratzen da irakaskuntza sistema bere osotasunean eratu ahal izateko ahalmena. Hauda, goian esan bezala, Euskal Herriari hezkuntza antolatzeko gaitasuna ukatzen zaio.
|
|
|
Esandakoaren arabera, beraz, eta nahiz Hego
|
Euskal
Herrian bi autonomiapolitiko desberdin egon, biek hezkuntza eskumenak dituztenak, estatuen eskugeratzen da irakaskuntza sistema bere osotasunean eratu ahal izateko ahalmena.Hau da, goian esan bezala, Euskal Herriari ukatzen zaio zehatz mehatz:
|
|
|
Orain bizpahiru urte independentziaren ideia hori nondik zetorren gogoeta egiten hasi nintzen, Euskal Herrian gaurko egoera zergatik den den bezalakoa ulertzeko.
|
Euskal
Herria bi estatutan dago banatuta, eta hegoaldean beste bi administraziotan. Egitura territoriala eta instituzionala oso traketsa, erabat zatitutako herria da.
|
|
2013
|
|
|
|
Euskal
Herria bi estaturen artean banatua izateak eta estaturik gabeko herria izateak berezko ezaugarriak ematen dizkio gure egoerari. Batetik, aniztasuna kudeatzeko beharreko ahalmenik ez dugulako.
|
|
|
Konplikatua da. Parisen
|
Euskal
Herria bi eratan ezagutua da: era folklorikoan edo era ezkorrean.
|
|
|
Sexu jazarpenera mugatuta Sexu jazarpenak delitu izateari utzi zion Ipar
|
Euskal
Herrian bi hilabetez, maiatzetik uztailera. Frantziako Konstituzio Kontseiluak indargabetu zuen bortizkeria hori zigortzen zuen araua, presidentetzarako bozak egin baino bi egun lehenago, ministro bat auziperatuta zegoela, testuak delitua behar bezala zehazten ez zuela argudiotzat hartuta.
|
|
|
Euskal Telebistaren sorrera nola izan zen gogoratu aurretik, ezinbestekoa da aipatzea
|
Euskal
Herria bi estatutan eta hiru administraziotan banatuta dagoela eta, politika, ekonomia eta kulturaren beste alor batzuetan gertatu ohi den bezala, telebistagintzan ere oso ildo desberdinei jarraitu izan zaiela mugaren alde batean eta bestean. Patxi Azpillagak eta Juan Carlos Miguel de Bustosek honela adierazi zuten:
|
|
|
Udalbiltza 1999an sortu zen, eta, 2001ean zatitu ostean, aurtengo martxotik berrantolatuta dugu", diote Udalbiltzatik.Are gehiago, gaur elkartu diren bi herrietako ordezkariak, estaturik gabeko nazioak dira, eta" biak ere estatu batzuetan zatituta daude: Kurdistan lau herrialdeetan (Turkia, Iran, Irak eta Sirian) eta
|
Euskal
Herria bitan (Espainian eta Frantzian). Turkiaren menpeko Kurdistanen 20 milioi lagun bizi dira". Antzekotasun gehiago.
|
|
|
•
|
Euskal
Herria bi estaturen artean banatua izateak eta estaturik gabeko herria izateak berezko ezaugarriak ematen dizkio gure egoerari. Batetik, aniztasuna kudeatzeko beharreko ahalmenik ez dugulako.
|
|
2014
|
|
|
|
Euskal
Herriari bi jukutriok biok aplikatzen zaizkio Errepublikaren eta Demokraziaren izenean, 1790 eta 1978az geroztik, hurrenez hurren. Beste gauza jakina ere da, Nafarroako autonomia eraikia izan dutela nafartarron kontra.
|
|
|
Santelmoak lirateke ulertu herritarren parte hartzerik gabe». Santelmoak, baina,
|
Euskal
Herrian bi asteburutan jarraian ospatzen diren festarik bakarrenetarikoak dira, eta, beraz, egunotan Zumaiara joan ezin izan direnek datorren asteburuan ere izango dute Zumaiako festez gozatzeko aukera. Ekitaldi eskaintza zabala izango da Santelmoen errepikapenetan ere, eta Zumaira joateko aitzakiarik ez da faltako hurrengo asteburuan, kultur teknikariak adierazi duenez.
|
|
|
Bai.
|
Euskal
Herrian bi gauza behar dira zirkua garatzeko: batetik, ikasleak edo interesa duen jendea; eta, bestetik, lekua, ikasle horiek trebatzeko eskolaren bat.
|
|
|
1978ko Konstituzio espainiarra, zeinaren ondorioz Juan Carlos Borboikoa Estatu Buru gisa geratu zen, Euskal Herriak ez zuen onartu. Euskal Herriak uko egin zion konstituzio horri, besteak beste, herri gisa etorkizuna libreki eraikitzeko eskubidea ukatzen zigulako eta benetako haustura demokratikorik ez emateaz gain, Hego
|
Euskal
Herria bi eremu administratibotan zatitzen zuelako. Frankismoaren amaieratik eratorritako eredu politiko instituzional espainiarrak, demokrazia eza, gure herriaren ukazioa eta diktadura frankistarekiko haustura demokratiko eza ordezkatzen ditu.Eredu politiko hau ordea, ez da gai izan Espainiako estatuaren menpeko herrien zein Estatuko herritarren aldarrikapen demokratikoak geldiarazteko.
|
|
|
Ipar Euskal Herriko hauteskundeen karietara, Berria egunkarian irakurri ahal izan dut zuzendariari gutunak atalean, Aitor Castañedaren honakoa. "
|
Euskal
Herria bi ipur-masail handiren arteko putza baino ez da frantsesentzat". Berdin Espainiarentzat, pentsatuko dugu Hegoaldekook.
|
|
2015
|
|
|
Badira egitura gotorrak, Frantziako Kultura Ministerioaren label pean direnak. Biarnon hiru dira, eta Ipar
|
Euskal
Herrian bi: koreografia zentro nazionala den Malandain Biarritz Balleta; Baiona eta Hego Akitaniako eszena nazionala.
|
|
|
Arabako lekuko guztietan a da izan aditzaren singularreko 3 pertsonako erroa.
|
Euskal
Herria bitan banatzen da erro horren arabera: Araban, Bizkaian, Gipuzkoan eta Araba ondoko eskualde nafarretan (Sakanako mendebalean. Burunda, Ergoiena eta Etxarri Aranatz?, Ameskoan eta Lanan, behinik behin) a da erroa; e, berriz, handik ekialdera.
|
|
|
Auzi honi dagokionez,
|
Euskal
Herria bitan banatuta agertzen da XVI. menderako: mendebalean eta erdialdean aditz izenen osagarria absolutiboan erabili ohi da, gehienbat; ekialdean, berriz, genitiboan (Lakarra 1996:
|
|
|
Ez zuten, ordea, Euskal Herri osoa menpean hartu edookupatu. Ipar
|
Euskal
Herria bi zatitan banatua geldituzen. Lapurdi osorik eta Nafarroa Behereko ezkerraldeazone occupéezen eta Nafarroa Behereko eskuin aldea etaZuberoa zone librezone occupée.
|
|
2016
|
|
|
|
Euskal
Herrian bi Biosfera erreserba izendatu dira: Errege Bardea
|
|
|
Kontua da lehengoan jakin zuela
|
Euskal
Herrian bi ate magiko daudela, eta bietako bat ez da berak jarritakoa! Abaurregainean dago?
|
|
|
John Waltonek
|
Euskal
Herrian bi kirolek sortutako zatiketaren zergatiaz emandako azalpenari zilegi deritzot, hain zuzen ere, munduan gertatutako joera antzekoa hautematen baitu Euskal Herriaren kasurako. Antzeko argudioez arrazoitzen du Sébastien Darbon antropologoak mundu mailan futbolak eta errugbiak eginiko banaketa, eta ondorioa.
|
|
|
Gaur egun, munduan 580 biosfera erreserba daude, 114 estaturen lurretan.
|
Euskal
Herrian bi Biosfera erreserba izendatu dira: Errege Bardea (Nafarroan) eta Urdaibai (Bizkaian).
|
|
|
Hauxe dio: " Pindar eta Lano" hitz joko ederra
|
Euskal
Herria bi hitzez laburtzeko, bikoiztasun horrek gure herriaren nortasuna ongi erakusten duelako. Urruntxago horrela segitzen du:
|
|
2017
|
|
|
Vite edo rápido izenburu duen afixa batera hurbiltzen da bisita egilea. Ipar
|
Euskal
Herrian bi hitz daudela erakusten du; batetik, erdaratik datorren fite hitza, zalhe edo zalu bestetik. " Azken hitz hori bereziki Zuberoan, kostaldean eta Nafarroan baliatzen da.
|
|
|
eskuinean Guggenheim museoa izango duzu, modernitatearen adibide hutsa; eta ezkerrean, mendiak eta baserriak begiratu ahal izango dituzu.
|
Euskal
Herria biak dira, ardiak eta titanioa, nahasketa harmoniatsu batean. Oso herri gutxik lortzen dute hori.
|
|
|
|
Euskal
Herria bi estatuk, hiru eremu juridiko administratibok eta zazpi lurraldek zatitzen dute (Espainian lau eta Frantzian hiru). Hego Euskal Herriko lurraldeak bi komunitatek zatitzen dituzte:
|
|
2018
|
|
|
Munduan barna anitz ibili zen Wilhelm von Humbolt, eta bere bidaietan ikusi zuenaz gogoeta franko eraman zuen. Horien artean leku berezia du
|
Euskal
Herrian bi egonaldi egin ondoan landu zuen doktoretza tesiak, eta honetan oinarritzen da, preseski Iñaki Zabaletaren liburua. 1799an zortzi egun iragan zituen von Humboltek Euskal Herrian.
|
|
|
Nolanahi ere, hemen aipatzen diren proposamenak gutxieneko abiapuntuak dira, gure nazioari dagokion estatua eraikitzeko ditugun funtsezko oinarriak osatuko dituztenak.1 Naziotasuna:
|
Euskal
Herria bi estatuen artean eta bost errealitate administratibo desberdinetan zatituta dagoen Europako nazioa dela jaso behar du testuak; bost errealitate administratibo ditugu, Trebiñu eta Turtzioz Villaverde egun administrazioaren aldetik Gaztela eta Kantabrian daudelako. Europako nazioa aipatzen dugu gure herriak nazio izateko baldintza guztiak betetzen dituelako, bai baldintza objektiboak (hizkuntza, kultura, historia...) eta baita subjektiboak ere (bere biztanleen borondate kolektiboa).
|
|
|
Videgainek gogoratu du, baita, euskara eta
|
Euskal
Herria bi biak maite zituela Manexek. Honela, Enbata mugimendua hasi zelarik Ipar Euskal Herriko egoera inarrosten, Manex ez zen uzkur izan bere burua herriz herri aurkezteko eta bozketan abertzalegoaren mezua zabaltzeko.
|
|
|
|
Euskal
Herriak bi mailako zatiketak jasan dituela diote Zabalok eta Massiasek.351 Lehen mailakoa, begi bistakoa, bi estaturen eraginpean egotea da, horrek elkarrengandik urruntze bat eragin duelako. Bigarren mailako zatiketa da estatu beraren menpe dauden zatien arteko zatiketa.
|
|
|
Augusto enperadore erromatarrak erabaki zuen
|
Euskal
Herria bi eremutan zatitzea. Nahiz eta Ebro eta Garona ibaietan ere ikus zitekeen muga naturala, erromatarrek Pirinioetan jarri zuten bi Euskal Herriak banatzeko muga:
|
|
|
Nazio zapalduek ere mapa erabiltzen dute, herri ukatua agerian uzteko.
|
Euskal
Herrian bi ikuspegiak daude parez pare: Euskal Herriaren batasuna aldarrikatzen duten komunikabideena eta Euskal Herriaren zatiketa eta Frantziaren eta Espainiaren nagusitasuna irmoki azpimarratu nahi dutenena.
|
|
|
Ez zen deus erdietsi. Nicolas Sarkozy izan zen Frantziako Barne ministro garai batez;
|
Euskal
Herria bi aldiz bisitatu zuen. Berriz ere tirrit.
|
|
|
Euskara ez bada euskal identitatearen erdigunean, hari mehe batek elkartzen ditu euskal herritar anitz; eta batzuetan hari meherik ere ez dago. Alabaina,
|
Euskal
Herria bi estaturen menpean izateak balio du erakusteko euskal identitatearen ardatz nagusia dela euskara. Euskal identitatea bat da, eta pertsona bakoitzeko ñabardurak dauzka.
|
|
2019
|
|
|
Euskaldunon zabarkeriaz eta elkarren arteko harreman faltaz, Iparraldearen eta Hegoaldearen arteko muga gu geu ari gara sakontzen. Aipatu berri dugun txokokeriaren ondorio arriskutsuenetako bat horixe da,
|
Euskal
Herria bitan zatitzen duen muga politikoari muga linguistikoa eranstea. Eta hori inon nabari bada, kaleko hizkeran da:
|
|
2020
|
|
|
norbere erretiro pentsioa eta alarguntzakoa. Hala eta guztiz ere, Hego
|
Euskal
Herrian bi pentsioen baturak inoiz ezin du gainditu pentsio publikoaren gehienezko langa: hilean 2.659 euro, hamalau pagatan.
|
|
|
Jada migrazio krisiarekin AEBetan eta Europan ikusitako joerak ez al dira orokortuko? Gure herrian bertan
|
Euskal
Herria bitan zatitzen duen mugaren zurruntzea ikusi dugu. Bortxarako boterearekin batera, Estatuaren boterearen beste adierazleetako bat, mugen kontrola, berraktibatu baita.
|
|
|
Nabarmen ikus daiteke hori Europan bertan, inperioen gainbeheraren ondoren, nazio estatuaren sendotze eta finkatzearen eraginez eta estatu berrien sorrera zein estatu zaharren desagerpenarekin, Europako mapa etengabe aldatu baita denbora tarte horretan.
|
Euskal
Herria bitan zatitzen duen muga erabateko anomalia gisa ageri zaigu Europako testuinguru geopolitikoan.
|
|
|
Muga oro izatez da arbitrarioa, konbentzionala eta erlazionala (Leizaola 2010). Hemen aipagai izango ditugunak estatuen arteko mugak izango dira, eta, bereziki,
|
Euskal
Herria bitan zatitzen duen frontera. Sinonimoak ditugu euskaraz muga eta frontera, azken hori gehientsuenetan soilik estatuen arteko banaketa adierazteko baliatu ohi bada ere.
|
|
|
Jakin Taldean hainbat lan egin genuen urte horietan, aldizkariaz gainera, noski. Hala nola, UZEIren sorkuntza eta zuzendaritza eta, urteak geroago, Eusenorren parte hartzea Paulo Agirrebaltzategik; Eusko Jaurlaritzarentzat euskararen historia sozialeko zenbait argitalpen eta ekimen Joseba Intxaustiren eskutik; Lan Kide Aurrezkiarekin, nire Euskal idazleak, gaur liburuaren ondoren, Joseba Intxaustik zuzenduriko
|
Euskal
Herria bi liburukiak edota Joxe Azurmendiren tesia eta argitalpenak Arizmendiarrietari buruz; Paulo Agirrebaltzategiren gidaritza Euskal Kulturaren Batzarrea (EKB) delakoan, eta geroago Kontseiluko zuzendaritzan nire esku hartzea. Nik neuk Jakinez kanpoko konpromisorik handiena Euskaldunon Egunkaria n gauzatu nuen 1990etik aurrera.
|
|
2021
|
|
|
Liburu hunen funtsa, industria eta eskulangintza sailean asmatuak izan diren tresnen jatorria eta bilakaera zein den erakutsia bada, Jean Louis Iratzokik erraiten zaukun
|
Euskal
Herrian bi munduk, industriak eta kulturak, bizkar emaiten dutela. Bi alor horiek osagarri dira, industria kapitala da kulturarentzat eta kultura industriarentzat.
|
|
|
Baina beldurra piztu du Gasteizko eta Lasarte Oriako lantegiei dagokienez, gaur gaurkoz lan karga handia izanik ere. Michelinek
|
Euskal
Herrian bi enpresa handi ditu, Gasteizkoa 3.300 langilerekin, eta Lasarte Oriakoa 500 langilerekin. Euskal sindikatuek ez dute inolako jakinarazpenik ukan enplegu murrizketen inguruan.
|
|
|
Urte haietan Hego
|
Euskal
Herrian bi bertsolari konkretu hauek dira albiste bertsolaritza bera baino gehiago, baina testu guztietan esaten da bertsolariak direla eta haien biografien kontakizunak bertsolaritzaren inguruko irudikapen edo zertzelada solteak papereratzen joateko aukera eskainiko du. Medioetarako ez ezik modernitaterako sarbidea ere eskaintzen dute, gainera, eredu aurremodernotik (baserri girokoa, alfabetatu gabea, basati ona) aldentzen baitira.
|
|
|
Gizarte txiki bat baldin bagara, horri gehitu behar zaio gutxitua eta zapalduaren irudia.
|
Euskal
Herria bi nazio handien artean kokatua den lurraldea da. 3 milioi bat jendez osatua da.
|
|
|
Zientzialariek eta ekologistek hamarkadak daramatzate esaten krisi klimatikoa gainean dugula eta ondorio larri atzeraezinak errealitate direla jada. Planetaren ustiaketa, esplotazio ekologikoa jasangaitza dela;
|
Euskal
Herriak bi planeta eta erdi behar dituela geure bizierari eusteko. Krisi klimatikoa soziala ere badela, milioika errefuxiatu klimatiko daudela munduan, kutsadurak eragindako planetaren berotzearen eta desertizazioaren ondorioz euren herrialdeak utzi beharrean.
|
|
2022
|
|
|
Gorputza, berdintasuna, euskara… Horiek dira jorratzen dituzuen gaiak.
|
Euskal
Herrian bi emakume elkarrekin umorea egiten.
|
|
|
Inkisizioaren akelarrean tradizioko elementurik bada, eta folkloreko akelarreetan ere bada Inkisizioarenetik.
|
Euskal
Herrian bi tipo dira hedatuenak," Sorginberri" eta" Zuhaizpeko sekretuak" deituko ditugunak. Lehenaren egitura 1610eko Zugarramurdiko sorginen auzian aurkitzen da:
|