|
2000
|
|
|
Hil honetan hasi da era antolatu batean funtzionatzen. Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeetako bakoitzean talde dinamizatzaileak daude. Horren ardura dutenek sinadurak bildu nahi dituzte, elkartasunezko kanpaina honetarako.
|
|
|
Une honetan, web orriak eskaintzeaz gainera, zerbitzu batzuk eskaintzen ari dira euskal kutxak, batez ere BBK, Kutxa eta Euskadiko Kutxa eta hein apalagoan, Vital Kutxa eta Nafarroako Aurrezki Kutxa. Hego
|
Euskal
Herriko lau aurrezki kutxetan garrantzitsuena den Bilbao Bizkaia Kutxak emaniko datu zehatzak aurkezten ditugu kutxok egun Interneten bidez egiten duten lana ezagutzeko. BBK k eskaintzen dituen zerbitzuak eta beste euskal kutxek eskaintzen dituztenak antzekoak dira oso.
|
|
|
EKAINAREN 19an inauguratu zuen SGAE Autore eta Argitaratzaileen Elkarte Nagusiak Donostiako egoitza berria Kursaal jauregian. Honekin, Hego
|
Euskal
Herriko lau hiriburuetan finkatu da elkarte hau. Inaugurazioan SGAEko zuzendari Eduardo Bautistak Euskal Herriko kultur ekoizpena bere mugetatik kanpo ezagutarazteko ahaleginetan sakontzeko asmoa azaldu zuen eta Eusko Jaurlaritzarekin hitzarmen gehiago iragarri zituen.
|
|
|
Modu berean, EUSKALDUNONEGUNKARIA, euskara hutsez jakina denez, Gipuzkoan du merkatu zatirik altuena (%3, 6) eta Nafarroan apalena (%1, 0). Aipatu dugun modura, DEIAren irakurleak Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeetan aurki badaitezke ere, Bizkaian du merkatu zatirikhandiena (%8, 9), eta Nafarroan %0, 4 besterik ez du eskuratzen.
|
|
2002
|
|
|
Gabonetan eta udan, hiru aste igarotzen dituzte elkarrekin. Nazioartetik etorritako irakasleen aholkuak entzun eta, azken astean, Hego
|
Euskal
Herriko lau hiriburutan eta herri batzuetan kontzertuak eskaintzen dituzte. Espainia aldera ere osteraren bat egina dute, Ciudad Realera, hain zuzen.
|
|
|
Aipatzekoa da nekazaritza biologikoaknabarmen egin duela gora azken urteotan Euskal Herrian. Zenbait datuadierazgarri aipatzearren, esan dezagun Hego
|
Euskal
Herriko lau lurraldeetan, artean, urtebetean soilik, %30 igo direla nekazaritza motahonetarako erabiltzen diren lursailen hedadura eta ekoizleen kopurua. Gauregun, EAEn 92 ekoizlek dihardute zeregin honetan, orotara 517 hektareakolursailak jorratuz.
|
|
|
Bestalde, ekonomiaren eta sektoreen bilakaerak izaera propioa hartzen du herrialde bakoitzean. Nekazaritzagabetzeak, industriaren gainbeherak edo susperraldiak eta tertziarizazioak Hego
|
Euskal
Herriko lau lurraldeetan eragin desberdinadu, zenbatekoari zein garaiari erreparatuz gero. Prozesu horien emaitza, herrialdeetako osaketa sektorial desberdinean islaturik geratzen da.
|
|
|
Unibertsite mailako ikastetxe berrien sorrera eta birmoldaketarekin batera, beste bifenomeno garrantzitsu gertatu ziren hirurogeiko hamarkadan. Alde batetik, etalehenengo aldiz, Hego
|
Euskal
Herriko lau lurraldeen garapen ekonomikonabarmena. Bestetik, euskarazko iraskaskuntzaren hedapena ikastolen bidez.Lehen fenomenoak profesional gehiagoren beharra, hazkunde demografikoa etabizitza mailaren hobekuntzaren ondorioz zegoen hezkuntza eskaeraren igoeranabarmena ekarri zuen.
|
|
|
1976 urteetan batzar, idazlan, liburu eta bileraasko izan ziren horren inguruan. Deustuko Unibertsitatearen Euskal Kultur Mintegiak, beste fakultateetako Euskal Kultur Mintegiekin batera, Euskal Unibertsitatearen eta Hego
|
Euskal
Herriko lau lurraldeak batuko zituen Euskal Unibertsitate Barrutiaren aldeko kanpaina indartsua hasi zuen.
|
|
|
Eusko Ikaskuntzak ere proposamen argia plazaratu zuen(). Bertan diseinaturiko barrutiak Hego
|
Euskal
Herriko lau lurraldeak hartzenzituen. Proiektu hura ere ez zen gauzatu.
|
|
|
1931 urtean Bilboko Udalak ikerketa batzorde bat eratzea erabaki zuen.Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeak batuko zituen Unibertsitatea abiatunahi izan zuen. Ekimenaren atzean lau Foru Aldundiak bildu zituen, baina, berriro ere, ezin izan zen ezer lortu.
|
|
|
Gure garaietara hurbilduz, 1977 urtea oso garrantzitsua izan zen barrutiunibertsitarioaren aferan. Urte hartan Estatu Espainolak, frankismoaren erreformanmurgildurik, Hego Euskal Herrian barruti bat ezartzeko asmoa azaldu zuen.Euskaldunon aldarria Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeak hartuko zuen barrutiasortzea zen. Har ditzagun, adibidez, Koldo Mitxelenaren hitzak:
|
|
2003
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeetako mila haurretik gora izan da erantzuten. Hiru adin motako haurren nazio ideiaren bilakaera jasoa dago ikerketan, hezkuntza sistemako hiru ereduekin jokatuz:
|
|
|
Eta egia da, haste hartan, eta aski luzaz, zahar gazteen arteko eztabaidatzat hartu dugula abertzaleen arteko gatazka. Bizkitartean oroitzen naiz, 1973ko udaberrian, Hego
|
Euskal
Herriko lau apezpiku eta 70 bat apezek, Aralarreko santutegian egin zuten zenbait eguneko biltzarrean parte hartzeko gonbita izan nuela eta ene Pariseko lehen bi egonaldietan ezagutu nituen 1936 eta 1966ko bi belaunaldietako ihesliar euskaldunen konparazioa egitea eman zidatela lagunek mintzagai.
|
|
|
Unibertsitateko Euskal Kultur Taldeen iritziz, barrutiak honako ezaugarri hauek izan behar zituen: autonomia, ikasketa plan berezituak, irakasleria propioa osatzeko aukera, beharrezkoak ziren fakultate guztien sorrera, lurraldeen arteko oreka eta euskara unibertsitateko maila guztietara zabaltzea, ikasgaiak euskaraz eta gaztelaniaz eskainiz1 Euskal Unibertsitateak Hego
|
Euskal
Herriko lau lurraldeak batu behar zituen Euskal Barrutiaren aldeko gehienen iritziz, mendeetako zatiketa eta euskaldunen batasun eza gainditzeko lehen urrats modura2 Aldarrikapenaren aurkakoek bi arrazoi azaldu zituzten beren jarrera argitzeko: Nafarroa ezin zela euskal barrutian sartu eta barruti bakarrak Araba eta Gipuzkoa Bilboko Unibertsitatearen menpe jarriko zituela.
|
|
|
Partaideak, besteak beste, honako hauek izan ziren: Hego
|
Euskal
Herriko lau lurraldeetako Ikastolen Elkarteak, Alfabetatze Euskalduntze Koordinakundea, Jakin, Euskal Idazleen Elkartea, Euskaltzaindia, UZEI, Elhuyar, Arantzadi Zientzia Elkartea, Bizkai eta Gipuzkoako Irakasle Elkarteak eta UEU. Euskararen zabalkundearen inguruan ari ziren elkarteak ditugu; baina, hutsune narbarmenak egon ziren104 Bertan adostutako puntuen arabera,. Etxepare, euskal kultur erakundea, n parte hartzeko oinarrizko puntuak honako hauek ziren:
|
|
|
1976 urteetan batzar, idazlan, liburu eta bilera asko izan ziren horri buruz. Deustuko Unibertsitatearen Euskal Kultur Mintegiak, beste fakultateetako Euskal Kultur Mintegiekin batera, Euskal Unibertsitatearen eta Hego
|
Euskal
Herriko lau lurraldeak batuko zituen Euskal Unibertsitate Barrutiaren aldeko kanpaina indartsua hasi zuen. Koldo Mitxelenak 1975eko azaroan Donostian emandako. Unibertsitatea eta irakaskintza Euskal Herrian?
|
|
|
Horretaz gain, unibertsitatetik ateratzen ziren diplomatuek Euskaltzaindiaren lehen mailako tituluaren jabe irten behar zuten, eta irakaskuntzarantz jotzeko asmoa zutenek bigarren mailako diploma bereganatu behar zuten; horrela, Irakasle Eskoletan berehala ezarriko zen elebitasuna. KASen esanetan, hori guztia lortzeko Euskal Unibertsitatea behar zen, Hego
|
Euskal
Herriko lau lurraldeak distritu bakarrean bilduz. Ipar Euskal Herrian «unibertsitate esperimental bat kokatua denez, ahaleginak egingo dira bertan iraun dezan».
|
|
2004
|
|
|
2) Euskera osotuaren beharra ongi nabaitu dugu
|
Euskal
Herriko lau parteetan ibilli geranok. Batasun hau bereala egiten ez ba da, euskera hil egingo da.
|
|
2005
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herriko lau lurraldeak ordezkatuz, 40 gaztagile izan ziren finalean: Nafarroa, Araba, Gipuzkoa eta Bizkaiko hamar gaztagilerik onenak.
|
|
2006
|
|
|
Azterketa honetan Hego
|
Euskal
Herriko lau lurralde historikoetako ikastetxeek parte hartu dute. Baina lagin hori Estatu osoan egindako azterketaren zati bat besterik ez da.
|
|
|
Analisis y recomendaciones (Marchesi eta Miret, 2005) izenburupean argitaratutako liburua izan da. Estatuko zenbait Autonomia Erkidegok parte hartu dute ikerlanean, eta, gure kasuan, Hego
|
Euskal
Herriko lau lurralde historikoek.
|
|
|
Orotara, Hego
|
Euskal
Herriko lau lurraldeetako 24 ikastetxek parte hartu dute. Horietako zortzi Nafarroan, seina Bizkaian eta Gipuzkoan eta lau Araban.
|
|
2007
|
|
|
Gizarte gertaerak aztertu eta interpretatzerakoan, beste lekuetako egoerak ere kontuan hartzea lagungarria da, guztiz. Hortaz, Hego
|
Euskal
Herriko lau hiriburuetako datuekin alderatuko ditugu, lehendabizi, Gasteizkoak.
|
|
|
XIX. mendearen geroztik, Hego
|
Euskal
Herriko lau Lurralde Historikoak eta gobernu zentrala zerga itunaren araubidean jardun dira. Antzinako Foru sistema hartatik ondorio edo hondakin geratu zaizkigu Itun eta Hitzarmen Ekonomikoa.
|
|
|
Aldiz, ezker abertzaleak bere garaian ETAk, IKk eta HBk jarritako oinarriei jarraituz aurekztu berri duen Marko Demokratikoaren proposamenaz, “bakea ekarriko” lukeela iritzi zion. Are gehiago, herritarren borondatez sortuko liratekeen Ipar Euskal Herriko hiru lurraldeentzako eta Hego
|
Euskal
Herriko lau lurraldeentzako autonomiak eta erabakitzeko eskubidea eskatzen duen proposamena maiatzaren 27ko hauteskundeetan jokoan egongo dena ziurtatu zuen Fullaondok. Denan den, gatazka politikoaz haratago joan zen Marije Fullaondo bere mintzaldian:
|
|
|
Ez beti, baina maiz Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeak batera aritu ziren beren lege berezien alde 1716an Espainiako Monarkiako herrialde forudun bakarrak bilakatu zirenez geroz. " Euskal familia larriko" kidetasuna, Caro Barojak esaten zuen bezala, karlistaldietan areagotu zen.
|
|
|
Lerro hauetan beste hipotesi bitxi bat azalduko dut. Horren arabera, Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeetako foruzaletasuna kasualitate historikoaren ondorioa da. Euskal Herriko foru araubidearen eta Pirinio inguruko erdal herrialde batzuetakoaren artean ezberdintasun handirik ez zen.
|
|
|
Bistan da" ¡ Navarra, foral y española!" aldarrikatzen dutenek ez dazagutela Francisco Jorge Torres Villegasek 1852an prestatu zuen mapa. Bertan Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeei España foral deritze; Aragoiko Koroa zaharreko herrialdeei, España incorporada o asimilada; eta beste probintziei, España uniforme o puramente constitucional (eta Afrikako lurraldeei, Ceuta/ Sebta eta Melilla/ Mric barne, España colonial). Gainera, ez du zentzurik esateak foruek bereizten dutela Nafarroa Arabatik, Bizkaitik eta Gipuzkoatik, Konstituzioko lehen xedapen gehigarriak aitortzen duenez, probintzia horiek ere foru lurraldeak direlako.
|
|
2008
|
|
|
1851n pilota desafioa jokatu zen Biarritzen, Ipar
|
Euskal
Herriko lau pilotari hiru oiartzuarren aurka, errebotean. Iparraldekoen aburuz pilotarik onena Gaskonian jokatzen zen eta gaskoi bat ere bazuten taldean, baina hala ere oiartzuarrek tartean Urtxallek irabazi zuten, gutxiago izan arren.
|
|
|
Goiko taulak adierazten duen moduan, Hego
|
Euskal
Herriko lau hiriburuak, 5.000 biztanle arteko bost herri eta 20.000tik gorako beste bost aukeratu dira ausaz. Hortaz, orotara hamalau gune identifikatu dira, eta horren ostean, gune bakoitzean aztertu beharreko ikastetxeak definitu dira.
|
|
|
1897ko proiektu honetan, nahiko zehatz deskribatzen dira une hartan Azkuek buruan zuen Akademiaren ezaugarriak. Eraketari dagokionez Hego
|
Euskal
Herriko lau Diputazioen gain jartzen zuen korporazioa sortzeko zeregina, baita mentenu gastuen ardura ere. Iparraldeko erakundeei partaide izateko aukera aitortzen zien Diputazioen baldintza berberetan, baina haien adostasunari itxaron gabe sortu nahi zuen Akademia.
|
|
|
Euskara katedrak institutuetan sortzeko proposamenak, Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeetan maiz egin ziren XIX. mendean zehar, bereziki foru abolizioaz geroztik342 1887an, Gipuzkoako Diputazioak sortu ere egin zuen bat, eta akaso haren adibideak animaturik urte berean, Aureliano Galartza Euskalerria Elkarteko diputatuak ekimen bera bultzatu zuen Bizkaian. Proposamena 1887ko azaroaren 8an aurkeztu zuen.
|
|
|
Euskal Akademiaren asmoa ere Oñatin jarri zen martxan. Hola erakunde berria Hego
|
Euskal
Herriko lau Diputazioen babespean sortzea adostu zen. Lehen akademiko gisa Azkue, Arturo Campion, Julio Urkixo eta Luis Eleizalde gipuzkoar jeltzalea() hautatu zituzten.
|
|
|
Adibide gisa bertsoak har daitezke, bertan hainbat aukera azaltzen baitira. Hola, adibidez, Iparragirrek, bere 1853ko Gernikako Arbola ospetsuaren hirugarren bertsoan, Hego
|
Euskal
Herriko lau probintzien batasuna aipatzen zuen:
|
|
|
Eduki aldetik Euskal Akademia Hego
|
Euskal
Herriko lau Diputazioen eta Iparraldeko erakundeen babespean (azken hau zein zen zehaztu gabe) sortzea proposatzen zen. Helburua «euzkeria ta bere izkelgi oro adiratu, garbitu, obetu, orobatu ta zabaltzea» izango zen (gaztelaniaz dio:
|
|
|
Datu horiek erakusten dute, etxebizitzen salerosketa %26, 5 jaitsi dela aurtengo urtarrilean, hilabete berdineko iazko datuekin alderatuz. Hego
|
euskal
herriko lau probintzietan gertatu da jaitsiera baina gehien igarri duten probintziak izan dira Gipuzkoa eta Nafarroa. Bietan, %35etik gora jaitsi da etxebizitzen salerosketa.
|
|
2009
|
|
|
Ildo horretatik, nazioarteko hainbat behatzaile joango da kontsulta egunean, eta, tartean, Euskal Herriko hamar bat ordezkari joango dira, oraindino nortzuk joango diren zehaztu ez duten arren. Hala ere, prentsaurrekoan David Cobos Atxondoko alkateak aurreratu zuenez,. Hego
|
Euskal
Herriko lau lurraldeetako behatzaileak egongo dira?.
|
|
|
Ondoren, berriz, putzua zeharkatuko dute eta Estatuan eta Euskal Herrian ibiliko dira kontzertuak eman eta eman.
|
Euskal
Herrirako lau dituzte iragarrita: Gasteizen (apirilak 8), Barakaldon (apirilak 30, Gaztea Sariak), Tolosan (maiatzak 7) eta Tuteran (uztailak 18).
|
|
|
Carlos Zapatero Enplegu sailburuordearen arabera, industriaren sektorean langileen %10 egin dute greba, %6 osasunean eta %10 administrazio publikoan. Hezkuntzari dagokionez,% 23 jarraipena izan du eskola publikoetan eta %17koa pribatuetan.ManifestazioakEguerdian, sindikatuek manifestazioak egin dituzte Hego
|
Euskal
Herriko lau hiriburuetako. Adolfo Muñoz eta Ainhoa Etxaide ELAko eta LABeko idazkari nagusiak Bilbokoan izan dira.
|
|
|
Ondoko taulan berriro ere alde nabarmenak ikus daitezke, baina berriro ere dibertsitate handia azalduz. Hego
|
Euskal
Herriko lau probintziak ordezkatu dira, Gipuzkoako kasuan, hasiera batean bi ziren ikuskaturiko egunkariak, baina gutxi zirela-eta beste bi gure kabuz ikuskatu genituen, kontrako ideologiakoak gainera: El Fuerista eta La Voz de Guipúzcoa.
|
|
|
Fusilatuen senitartekoak izan ziren inongo bitarteko teknikorik gabe jardunhorietan aritu zirenak, sarritan lan horietan zihardutenen artean inolako harremansarerik eratu gabe. Senitartekoen saiakera hauek Hego
|
Euskal
Herriko lau lurraldeetan gauzatu baziren ere, horien kopuruari dagokionez, batez ere NafarroakoErriberan gauzatu ziren. Ildo beretik, ez zen biktimen aldeko omenaldi ofizialikgauzatu eta diktaduraren garaiko monumentu, omenaldi eta ikurren ezabaketa etaindarrez desjabetutako ondare publiko eta pribatuen itzulpena ere ez ziren gerrakogaraituek nahi bezala gauzatu24 Azkenik, Gerra Zibilari buruzko ikerketa historiografiko, soziologiko eta antropologikoaren bultzada eta memoria historikoakudeatzearen aldeko jarrera eta memoria traumatikoa musealizatzeko prozesuarensustapenik ere ez zen gauzatu.
|
|
|
Hau guztia ikusita esan dezakegu Bilbaok hauxe defendatzen zuela; jendeak bi aberri izan ditzakeela, bata aberri handia (kasu honetan Espainia) eta bestea aberri txikia (kasu honetan Hego
|
Euskal
Herriko lau lurralde historikoak). Haren ideologiaren barruan ikus dezakegu euskal zaletasun kulturala espainoltasunaren aurka jaio zelako ideia, beraz, tesi aranistak ikusten zituen Euskal Erria euskal etxearen inguruan.
|
|
|
|
Euskal
herriko lau hegaletatik etorri 40 bat olerkari beste behin Senperen bildu ziren hamekagarren aldiz Hatsaren Poesia Eguna ospatzeko. Aunitz izan ziren arrazoi bategatik edo bertzeagatik agertu ezin izan zutenak, eta denak gogoan izan zituzten, baina manera berezi batez gogoratu ziren aurten hildako bi olerkari famatuez, Xabier Iratzeder eta Mikel Laboaz.
|
|
|
Uneak merezi duela eta maiestate agurgarriek luxuzko arropa, karroza eta segizioak erakutsiko dituzte. Hego
|
Euskal
Herriko lau hiriburuetan izango dira ekitaldi arranditsuenak.
|
|
|
Udal hauteskundeetarako herri plataformei ere helburu berarekin sortu izana egotzi die. Eta, lan horretan, garrantzia berezia hartu zutela Hego
|
Euskal
Herriko lau hiriburuetakoek. Herria Aurrera eta Gasteiz Izan plataformak gutxienez, ezker abertzaleko erakunde guztiei babes ematera igaro direla dio, gainera.
|
|
|
Ginsa izeneko enpresa da biak jartzeaz arduratu dena. Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeetan dauzka bulegoak, eta horrelako iragarkietan jarduten du batez ere. Enpresako instituzio harremanetako arduradun Virginia Cusiren arabera, haziz doan negozioa izan daiteke.
|
|
|
Denbora gutxiago gelditzen da hurrengo gobernua edo legebiltzarra osatu ahal izateko, lau urteak betetzen baditu. Bitartean, udal eta foru hauteskundeak daude Hego
|
Euskal
Herriko lau lurraldeetan, eta hor test bat dator. Hor alderdi sozialistak bere burua neurtu nahiko du, eta bere erabakiaren kontrastea hor edukiko du.
|
|
|
Hitzetik hortzera ibili zen iaz atzeraldi ekonomikoa, eta hala dabil oraindik ere. Ogasunek zergetan jasotakoak erakusten du ez zela urte ona izan, 2007an baino gutxiago eskuratu baitzuten Hego
|
Euskal
Herriko laurek.
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeetan doan banatzen dute biharamuneko pilula, betiere medikuaren errezetarekin. Aurrerantzean, errezetarik gabe eskuratu ahal izango da, baina hogei euro ordainduta.
|
|
|
|
Euskal
Herriko lau txirrindularik hasi zuten Giroa, baina Pedro Horrillo (Rabobank), Iban Maioz (Xacobeo) eta David Lopez erretiratu egin dira, erorikoen ondorioz. Iker Cama, o (Fuji Servetto) santurtziarra da, hortaz, Giroa bukatuko duen bakarra.
|
|
|
Munduko txirrindulari onenak lehiatuko dira, eta tartean daude
|
Euskal
Herriko lau talde
|
|
|
Zentzu honetan, egun horretan Hego
|
Euskal
Herriko lau hiriburuetan burutu diren manifestazioetan parte hartzeko deia luzatzen dugu.
|
|
|
Banaketaren aurrean: Uztailaren 30ean, Hego
|
Euskal
Herriko lau lurraldeetan.
|
|
|
Orain hiru urte bete zuen Joxean Ostolazak bere lehen erronka. . Oskarrek [Aldazbal] Hego
|
Euskal
Herriko lau hiriburuak lotuta zituen oinez. Denak egitea pentsatu genuen, eta horrela sortu zen zazpi hiriburuak lotzeko asmoa.
|
|
|
Joan den abuztuaren 3an, egunak argitu orduko, Joxean Ostolaza ibiltari markinarrak erronka berri bati ekin zion.
|
Euskal
Herriko lau puntu kardinalak lotu nahi zituen, oinez. –Oskar [Aldazabal] eta bioi Euskadi Irratia n egindako azken elkarrizketan, ea hurrengoan zer egiteko asmoa geneukan galdetu zigun Aitor Elduaienek.
|
|
|
–Oskar [Aldazabal] eta bioi Euskadi Irratia n egindako azken elkarrizketan, ea hurrengoan zer egiteko asmoa geneukan galdetu zigun Aitor Elduaienek.
|
Euskal
Herriko lau muturrak edo, zerbait egin duzue!, esan zigun. Posible ote zen komentatu genuen gure artean, eta hala sortu zen asmoa?, gogoratu du Ostolazak.
|
|
|
|
Euskal
Herriko lau atunontzi militar ohien babespean lanean ari dira Indiako Ozeanoan, atzoz geroztik. Artza, Intertuna I, Intertuna II eta Demiku atunontziek, Somaliako piraten erasoez babesteko, Britainia Handiko militar ohiak dituzte arrantzaleen artean.
|
|
|
1839ko urriaren 25ean, Espartero Gasteizko Dukeak Foruen Berrestea izeneko legea ezarri zuen, eta testu labur baina adierazgarri horren bitartez, Foruak bertan behera geratu ziren. 1839ko lege horrekin Hego
|
Euskal
Herriko lau lurraldeak (Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroa) bat eginda geratu ziren, Foruen epitafioen bitartez, horixe baita Legearen testua: Nafarroako Foruak eta herrialde baskongatuen Foruak berresten dira, horrek konstituzioak ezartzen duen batasunean eraginik izan gabe.
|
|
|
Batzuk elkarrizketa sozialarenmahian parte hartu arren eta besteek bilgune honen aurkakoak izanda ere, Lanbide berriaren izaeraren inguruan bat datoz
|
Euskal
Herriko lau sindikatu nagusiak. Euskadiko CCOOk eta UGT Euskadik Jaurlaritzako ordezkarien aurrean esan dute asteon erakunde autonomoaren aldekoak direla.
|
|
|
2007an 29,1 milioi tona isuri ziren lau herrialdeetan. Espainiari Kyotoko Itunak %15eko hazkundea onartu zion 2005era arte, eta Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeetan %45eko hazkundea dago dagoeneko, administrazioen datuen arabera. Izan ere, beste erakunde batzuen datuak oraindik ere okerragoak dira.
|
|
2010
|
|
|
|
Euskal
Herriko lau ikasleak nazioarteko tripulazioan hartu dute parte ekimenean hasi berriak direnei ematen zaie aukera, hamahiru herrialdetako gazteekin batera. Gehienak europarrak ziren, baina Indonesiatik edo AEBetatik gerturatutakoak ere baziren.
|
|
|
Bilerak hiruren artean egitea ez ezik, beste hainbat zehaztapen ere proposatu zizkion Batasunak PSE EEri bilera hartan: negoziazioak irailaren 10ean hastea eta, irailaren 20a bitartean, saio intentsiboak egitea, akordioa hitzartu arte; egutegi haren arabera, akordioa irailaren 31 baino lehen berretsiko lukete hiru alderdiek, eta alderdi guztien arteko mahaiak azaroan eratuko lirateke; hiru alderdien arteko akordioa isilpekoa izatea ere proposatu zuen Batasunak, eta akordioak Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeei eragitea. PSE EE bat etorri zen proposamenarekin, eta bi alderdiak, nor bere aldetik, proposamena EAJri ere egitekotan gelditu ziren.
|
|
|
Hain zuzen ere, Batasunak aurreneko bileran mahai gainean jarri zuen lehen idatzian, organo komunak eskumen legegileak eta exekutiboak izatea proposatu zuten, eta instituzioak maila gorena izatea eta loteslea izatea Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeetarako: –Institución común de máximo rango y vinculante para los cuatro territorios?
|
|
|
Lurralde egituratzeari buruzko atala bi azpiataletan banatu zuten. Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeen arteko harremanei buruzko oinarriak finkatu zituzten lehenengoan, organo instituzional komunari buruzkoan, eta Ipar Euskal Herriarekiko harremanak nola bideratu aztertu, eztabaidatu eta hitzartu zuten bigarrenean.
|
|
|
Bigarren puntuan, azken batean, akordioaren ondorioz onartzekoa zen esparru juridiko politiko berriak Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeetako herritarrei euren etorkizun politikoari buruzko erabakiak hartzea ahalbidetuko lieketen mekanismo juridiko eta politikoak jasoko zituela bermatzea eskatu zuten, eta erabaki horien muga bakarra herriaren borondatea izango zela zehaztea. Ez zen, dena den, mamiari buruzko aldaketa garrantzitsua, zirriborroan onartutakoa zehaztasun handiagoaz bermatzeko ahalegina baizik.
|
|
|
Ez zen, baina, baldintzarik gabeko eskaintza, besteak beste Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeak egitura juridiko politiko bakarrean batzeko konpromisoa hartzeko baldintza jarri baitzuen proposamen berean. Hala zioen akordio politikoari zegokion pasarteak, ETAk Gobernuari egindako proposamenean, bukaerako eskaintzaren aurretik:
|
|
|
Horrela, antzekotasun horiek kontuan hartuta, esan daiteke Euskal Herrian hiru sortze prozesu gertatu zirela. Lehena, ikastolen sorrera Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeetan eragin zuena, Bilbon eta Donostian hasi eta Iruñea eta Gasteizeraino luzatzen zen lur eremuan. Bigarrena, ikastolak Ipar Euskal Herrian sortu zirenekoa.
|
|
|
1977ko maiatzaren 21ean, esaterako, Hego
|
Euskal
Herriko lau federazioek eta Ipar Euskal Herriko Seaskak ezohiko batzarra egin zuten Gasteizen. Ikastoletako irakasleek ordurako Gipuzkoan eta Bizkaian eratzen hasiak zituzten elkarteetako ordezkariak ere gonbidatu zituzten bilerara.
|
|
|
1977ko maiatzean Gasteizen egindako batzarraren ondotik, halaber, Hego
|
Euskal
Herriko lau federazioak beste zortzi aldiz bildu ziren. Eta harreman horien fruitu gisa, lau federazioak elkartuta agertu ziren, estreinakoz, Espainiako Hezkuntza Ministerioaren aurrean, urte bereko azaroaren 22an Madrilen egindako bilkuran.
|
|
|
Abenduko ikerketan datu historikoa eman zion CIESek Gaztea irratiari: 104.000 entzule Hego
|
Euskal
Herriko lau lurraldeetan.
|
|
|
Eta nola izaten diren gauzak!
|
Euskal
Herriko lau hegaletan hain ezaguna egin den kantak dioenez," San Kristobal urtuta joaleak egin" omen zituen Erramun Joakin izeneko arotz hura ere, hain juxtu, Berdabio izeneko etxean jaioa omen zen 1755 urtean, Andres Iñigo euskaltzainak errotik aztertua dizunez. Iturengo Berdabio inork baino bertagotik bizi izan baitu.
|
|
|
Are gehiago, beraiek erabiltzen dituzten argudio ekonomikoei begiratuta, Hego
|
Euskal
Herriko lau Kutxen bat egiteak, CajaSurrekin egindako operazioan lortutakoa baino kaudimen, errentagarritasun eta egoera ekonomiko hobeak ondorioztatuko lituzke. Mario Fernandezek hainbeste aldiz aipatzen duen muskulu handiagoa lor daiteke Euskal Herrian, Andaluzian baino.
|
|
2011
|
|
|
Moodys rating agentziak Hego
|
Euskal
Herriko lau finantza erakunderen kreditu kalifikazioa murriztu duela jakinarazi zuen atzo. BBK, Vital Kutxa, Euskadiko Kutxa eta Nafarroako Rural Kutxari eragingo die erabakiak.
|
|
|
Alde batetik, Arartekoari, Nafarroako herri defendatzaileari eta Europako Ombudsmanari idazki bat bidali diete. Bestetik, Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeetako Batzar Nagusietan eta Legebiltzarrean idazkiak aurkeztu dituztela azaldu du Iñigo Santxo abokatuak eta Eskubideak elkarteko kideak. «Idazkiotan, hauteskundeetan apoderatu eta ikuskatzaile izan garen heinean, datu baseetan gure inguruan dagoen informazioaren berri jakin nahi dugula jakinarazi dugu».
|
|
|
Horregatik, auzi judizial hau pairatzen ari direnei gure elkartasuna eta babesa erakutsi nahi diegu», adierazi dute komunikabideei bidalitako ohar batean. Halaber, sindikatuek Hego
|
Euskal
Herriko lau hiriburuetan gaur 12:00etan elkarretaratzea egingo dute. Bilbon, Moiua plazan bilduko dira; Donostian, Bulebarrean; Gasteizen, Andre Mari Zuriaren plazan, eta Iruñean, Udaletxeko plazan.Gehiengo sindikalaren arabera, Bateragune auzia «gertakari bereziki larria» da eta «lekuz kanpo» dago.
|
|
|
EBk uste du «bide demokratiko eta baketsuen alde lanean ari ziren» ezker abertzaleko zortzi kide horien epaiketa «harriak jartzea» dela bake eta normalizazio politiko lortzeko bidean.Euskal Herriko gehiengo sindikalak ere parte hartuko du gaurko ekimenetan. Atzo, elkarretaratzea egin zuten hego
|
Euskal
Herriko lau hiriburuetan, Epaiketa politikorik ez. Eskubide guztiak guztiontzat lelopean.
|
|
|
Gaurtik urriaren 26ra, zortzi emanaldi egingo dituzte beste hainbeste taldek Hego
|
Euskal
Herriko lau hiriburuetan
|
|
|
Euskal subjektu nazional horren defentsa Euskal Herriak du hitza eta erabakia printzipioari jarraituz. Hau da, Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeetako gizon emakumeen borondate demokratikoa errespetatzeko eskakizun demokratikoa, betiere Nafarroako errealitate politikoa kontuan hartuta, erritmoak eta abiadurak errealitate horri egokituz eta nafarren erabakiak errespetatuz.. Erabakitzeko eskubidearen aldarrikapena dimentsio integral batean kokatu beharra, euskal gizarteari proiektu ekonomiko eta sozial baten sinonimo izango den proiektu nazionala aurkeztuz, gizarte justu, aske eta solidarioagoa egituratzearren.?
|
|
|
zientzia eta ikerketa.Zientzia herritarrengana hurbiltzea da, hain zuzen ere, Zientziaren Astearen helburu nagusia. Hego
|
Euskal
Herriko lau hiriburutan hainbat ekitaldi antolatuko dira egunotan helburu hori lortze aldera. Eskolan ikasitako teoriak praktikan zertarako balio duten erakutsi nahi dute antolatzaileek.Baina ez dute edozein modutara erakutsiko.
|
|
|
Aurrezki kutxen eztabaidan, alderdi politikoen zarata baino ez da entzuten, kontrol politikorako erabileraren ingurukoa. Alabaina, aste honetan hasiko dira egiten
|
Euskal
Herriko lau kutxen batzar nagusiak. Lehenengoa hilaren 11n egingo da, BBKrena, denen artean garrantzitsuena.
|
|
|
Izan ere, orain lau hamarkada nork iragar zezakeen berrogei urtetan euskarak zer bide eginen zuen? ez da atzendu behar garai horretatik aurreikusitakoak euskararen egoera larri larri jakin batetik egindako pronostiko proiekzioak direla, oro har
|
euskal
herrian lau hamarkadaren buruan gizarteak euskarari eman dion lekutik oso urrun geratu direnak. hala bada, ekar dezagun gogoa geure gaurko eta hemengo egoerara, hausnar dezagun orain eta hemen nolakoa lukeen euskarak beharrezko duen leku horrek. euskarak, biziko bada, zer behar du ziurtatua, zerk izan behar du hizkuntza politikaren eta plangintzaren premia?
|
|
|
Dokumentalak ikuspuntu ezberdinetatik aztertzen du garaiko egoera sozial eta politikoa, eta lehen pertsonan erakusten du egun haietan Hego
|
Euskal
Herriko lau hiriburuetan jasan zuten egoera.
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herriko lau probintzietarako Distrito bakarra.
|
|
2012
|
|
|
Atzeraldi arriskuak datozen hilabeteotarako aurreikuspenak ilundu ditu. 5. Nafarroan, %15 Urteko azken emaitzak igoera orokorra utzi du Hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeetan. Azken txanpan Nafarroak izan duen igoeraren ondorioz, herrialde horri dagokio langabezia tasarik handiena, %15 ozta ozta gaindituta.
|
|
|
Murrizketen aurkako aldarrikapen ugari izango dira datozen egunetan ere. Larunbatean, esaterako, manifestazioak izango dira Hego
|
Euskal
Herriko lau hiriburuetan, ezker abertzaleak, Aralarrek, Alternatibak eta EAk deituta. Espainiako Gobernuak iragarritako murrizketak gaitzetsiko dituzte.
|
|
|
Ezker abertzalea ere prozesuan biltzea ezinbestekoa dela dio. «Akordio barneratzaile bat» sustatzearen alde egin du;
|
Euskal
Herriko lau sentsibilitate politiko gutxienez bilduko dituena. Ezker abertzaleak euskal gizartearen laurden baten babesa duela ohartarazita baztertu du Antonio Basagoiti EAEko PPko presidenteak EAJ, PSE EE eta PPren artean «akordio handi bat» osatzeko egin duen proposamena.
|
|
|
Hainbat protestaren bidez, lan erreformak langileen osasunari ere kalte egiten diola salatuko dute bi sindikatuek. Ostiralean egingo ditu protestak LABek, Hego
|
Euskal
Herriko lau hiriburuetan: Donostian, 10:30ean, Pio XII.etik hasita; Bilbon, 11:00etan, Confebasken aurrean; Iruñean, 12:00etan, Gaztelu plazan; eta Gasteizen, 12:30ean Andre Mari Zuriaren plazan.
|
|
|
Azken hilabeteetan lau alderdiok aliantzari izaera estrategikoa emateko asmoz lanean aritu dira, Euskal Herri osoari begira. Lehen urratsak eginak dira norabide horretan ABrekin batera, baina Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeen erronkak abiadura azkartzera behartu ditu Hego
|
Euskal
Herriko lau alderdiak. Berez, EH Bildu ibilbide luzeagokoa bada, hasiera batean Eusko Legebiltzarreko hauteskundeetako erronkari begiratuko dio (eta Nafarroako Parlamentuko hauteskundeen erronkari, gobernu akordioaren hausturaren ondorioz bozak aurreratzen badira).
|
|
|
Guztien iritziak hartu dira kontuan, eta, horretarako, gune egokia izango da urriaren 21eko emaitzen ostean sortuko den legebiltzarra. Nolabaiteko alderdien mahaia izango da legebiltzarra, Hego
|
Euskal
Herriko lau ideologia nagusi eserita egongo diren mahaia, eta, gainera, herritarrek emandako botoen araberako pisuarekin osatuko dena. 75 lagun egongo direnez, ikusi batean, ez da oso mahai eraginkorra izango, baina, sakontasun gehiagorekin edo gutxiagorekin, gatazka eta haren korapiloak (ere) hizketagai izango diren mahaia.
|
|
|
1956an Mondragonen (edo Arrasaten) sortua, etxe-tresna elektrikoen lantegitxiki batean hasi zen jardunean; 2010 urtearen amaieran, ia 84.000 langilerekin, Euskal Herriko talde liderra da, espainiar enpresen rankingaren zazpigarrena, etaEuropako 150 enpresa handienetako bat, munduko talde kooperatibo handienaizateaz gain. Enpleguaren ia erdia(% 44) Hego
|
Euskal
Herriko lau probintzietan dago,% 19 nazioarteko eremuan eta% 37 Espainiako estatuko gainerako lurraldeetan.
|
|
|
Pablo Astarloa bere besoetan hil zen Madrilen. Bestalde, Euskal Herriko hegoaldeko euskal historiografia, xix. mende hasieran, 1802an, Espainiako Historiaren Errege Akademiak argitaratutako Diccionario histórico Geografico delakoak aipatutako hego
|
Euskal
Herriko lau herrialdeei buruzko monografietatik abiatu zen. Liburuki bakoitzaren sarreran Euskal herriko herrialdeen historiaren interpretazio zehatza egiten zen, ondorio politikoak ateratzeko.
|
|
|
ETA HB, Gobernua, eta Hego
|
Euskal
Herriko lau probintzietako beste alderdiak. Ikusirik zein den Nafarroak Euskadiko Elkargo Autonomoarekin duen oinarrizko integrazio sozio-ekonomikoa, eta frankismotik datorren nafarrismo atzerakoiaren oztopoa bazter dezakeen erreformaren bururatzea, epe ertain batez irtenbide atsegingarri bat espero liteke (21).
|
|
|
> 2011: Espainiako Diputatuen Kongresurako Amaiur (Batasuna, EA, Aralar, Alternatiba) koalizioaren emaitzak o Hego
|
Euskal
Herriko lau probintzietan: 333.628 boto
|
|
2013
|
|
|
|
Euskal
Herriko lau antzerki konpainiak erakutsiko dituzte lanak Gijongo (Espainia) Feten azokan: Gorakadak, Panta Rheik, Markeliñek eta Teatro Paraisok.
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herriko lau sagardogile elkartek eta sagardoaren eta turismoaren inguruko zenbait eragilek Bizi Sagardoa elkartea sortu dute. Aramaiok bat egin du ekimenarekin eta gure ibarreko herri bakarra da elkartean sartu dena.
|
|
|
Elkartea Hego
|
Euskal
Herriko lau sagardogile elkartek, Sagardogileen Federazioak, 67 sagardotegik, bederatzi udalek eta beste hainbat eragilek osatzen dute. Asko dira, baino gehiago izan gura dute:
|
|
2014
|
|
|
Baigorrin baina mundutik at. Azken hiru urteotan bezala, bertso udalekuak egiten ari gara Behe Nafarroan.
|
Euskal
Herriko lau ertzetatik etorririk, bertso eskoletan gabiltzan 15 eta 18 urte bitarteko 60 gaztek osatu dugu mundu paralelo bat Oilandoiren magalean. Honezkero, baten batek pentsatuko du gar hutsalez erre ditudala erranaldiok.
|
|
|
Bulegoan zuzenean, telefonoz, postaz edo Internet bidez jo dezakete herritarrek Arartekoarengana. Hego
|
Euskal
Herriko lau hiriburuetan daude bulegoak. Giza eskubideekin lotuta Espainiako Konstituzioak arartekoaren figura giza eskubideen bermearekin lotzen duela gogorarazi du Lamarcak.
|
|
|
|
Euskal
Herriko lau bazterretako ume eta gaztetxo euskaldunok, milaka, kalera urten genduan. Bilbon, Donostian, Iruñean. Kili kili Egunan. Kili kili bat, Kili kili bi, milaka ume dantzan, alfabetatzen, Teila bako ikastolan??
|