|
2000
|
|
|
Amaitzear da, euskararen ofizialtasuna aldarrikatzeko asmoz,
|
Euskal
Herrian Euskaraz elkartea" Hizkuntza bat, lurralde bat, legeri bat: Ofizialtasuna" lelopean Euskal Herrian zehar egiten ari den bira.
|
|
|
Izan ere, ez ditzagun eskuak burura gai honekin bakarrik eraman.
|
Euskal
Herria euskara ez dakiten euskaltzaleez gainezka dago, eta, kuanto, baita erdalzale diren euskaldun askoz ere. Euskal Herriko eliztarren adina 45 urtez gorakoena da eta hala ere, jende gehiena, elizaz ezkontzen da.
|
|
|
gertatzen zaiola: . Zer esangodugu
|
Euskal
Herrian Euskaraz erakundeaz, edo Abokatu Euskaldunen Elkarteaz, edota Kilometroak jendetsuez (jadanik 23 urtetan ospatuak), edo Arrasateko A.E.D.harrigarriaz, edo beste anitzez. Kanpotarrak harritu egiten dira gure Herri Mugimenduaren indarra ezagutzean (eta bertakook ere, egia aitortzekotan, ez gutxiago!). Mirari dirudi.
|
|
|
Departamendua bera ere aipatu izan da hizkuntzaren berpizkunderako bide gisa, baina oraingoz politika eta hizkuntza nahasi dituzte departamenduaren aurkako jarrera dutenek eta bidea ez da arantzarik gabekoa izango. Eta Ipar
|
Euskal
Herrian euskararen egoera aztertzen duen Larrun aldizkariaren 36 alean Itxaro Bordak salatzen duen moduan, eta Hego Euskal Herrian bide beretik goazela ezin uka, gure hizkuntza abertzaleen artean sinesgarritasuna galtzen ari bada, konponbide zaila izango du galera horrek, eta gainera ezin izango zaio inori errurik leporatu.
|
|
2001
|
|
|
Joan den astean mobiliziazio ugari egin zituen
|
Euskal
Herrian Euskaraz taldeak bai irakaskuntzan bai herrietan, euskararen ofizialtasuna aldarrikatzeko asmoz. Besteak beste, Baionako Unibertsitatean frantsesezko seinaleetan" euskaraz" zeramaten afitxak jarri zituzten, euren aldarrikapena helarazteko eta hainbat hitzaldi antolatu zituzten.
|
|
|
PUBLIKOAREN erantzun eza eta argitaletxeen agerpen eskasa izan dira Azoka elkarteak antolatzen duen Donibane Lohizuneko Euskal Liburu eta Disko Azoka bertan behera uztearen arrazoiak. Azoka Ipar
|
Euskal
Herrian euskarazko edizioan zegoen hutsunea betetzeko sortu zen. Eta udaberriro burutu da azken hamar urteotan.
|
|
|
«Euskara bere betetasunera etaosotasun betera iritsi dadin eragina izango duten helburuak eta jardunbideak definitu eta abiarazi»; «Euskal Herriko erakunde eta gizarte eragileguztiak partaide egitea»; «hizkuntzaren normalizazioak mailaz mailakoprozesua izan behar du,... borondate onean oinarritu beharrak berak dakar, nolabait, komunikazio lan handi bat egin beharra, herritar guztiak jakitunegin eta sentsibilizatzeko, baina, batez ere, gizarteko eragile guztiek, enpresa alorrekoek, hezkuntzakoek, kulturakoek, erakundeetakoek, etaabar?
|
Euskal
Herrian Euskararen erabilera Normalizazioko lanetan ardurahar dezaten eta eginkizun horretan konpromiso zehatzak har ditzaten bultzatu, gogoberotu eta animatzeko»; «diagnosi zehatz bat egin behar delaeuskarak gaur egun duen egoeraz, alde batetik normalizazioak bere aldedituen eragileak, eta bestetik euskararen normalizazio prozesuak dituenoztopo eta ezintasunak azpimarratuz.... Hortik abiatuta, Euskal Herriko gizarte, ekonomia eta kultura bizitzak dituen alor desberdinetarako egokien direnhelburu estrategikoak eta jardunbideak zeintzuk diren zehaztea...».
|
|
|
Antzeko burutapenak egin ziren euskararen normalizazioarekin erlazionaturiko erakunde sozial desberdinetatik ere. Adibidez,
|
Euskal
Herrian Euskaraz ek (EHE) 1988an eta 1994an, EKBk 1991n eta 1994an, Arrasate EuskaldunduDezagun ek (AED) 1993an, UEUk 1995ean, etab. AEKren burutapenak ere ingurune horretan kokatzen dira. Oro har, talde hauen burutapenak muturrekoagoakdira, ezkorrago agertzen baitziren euskalduntze prozesuari eta lorpenei dagokienez, elebitasun sozial orekatu eta egonkorra ezinezkoa dela pentsatuz.
|
|
|
1 Euskararen normalkuntza,
|
Euskal
Herrian euskararen presentzia eta erabilera arrunta, osoa eta nahikotasunezkoa helburu duena (Sanchez CarrionTxepetx, 1987);
|
|
|
Erakundeen Kontseilua,
|
Euskal
Herrian Euskaraz, Udalbiltza, EAJ PNV, EA eta Batasuna, Euskal Herri osoan. Baliteke izenen bat ahaztu izana, baina hala balitz ere gauzak ez lirateke asko aldatuko:
|
|
2002
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herrian euskararen ofizialkidetasuna lotua dator Konstituzioa ezartzearekin batera, testu horretan aginterazko aurreikuspena egiten baitzen. Konstituzioaren ostean beraz, Madrilen aprobatu zituzten bi Lege Organikoek, Nafarroako Amejoramenduarenak eta Gernikako Estatutuarenak, agindu konstituzionala berretsi zuten, lurralde hauetan euskararen ofizialkidetasunaren hasiera ezarriz.
|
|
|
Mintegia eratzeko arrazoiak argi ikus daitezke deialdia egin zuten bi irakasleon hitzetan: " Asko gara egun
|
Euskal
Herrian euskararen erabilera berezituak aztertzen ari garenok: batzuk irakaskuntzan (Euskara Tekniko izeneko irakasgaietan edo bestelakoetan), beste batzuk hiztegiak egiten, hedabideen eguneroko eginkizunetan edota testuak zuzentzen.
|
|
|
Besteak beste, honakoak aipa daitezke: Amurrioko Apaltza, Gasteizko «Geu Gasteiz» aldizkaria, Gasteizko Bagare eta Bertan taldeak, Laudioko Euskaltzaleen Biltzarra,
|
Euskal
Herrian Euskaraz eta Lapuebla de Labarcako Ttiki Ttaka kultur elkartea
|
|
|
Horrek neurri bat ematen du eta, metodoak metodo eta kezkak kezka, serie bat egitea oso interesgarria da. Oso informazio aberatsa da eta, Euskal Herriko inkesta soziolinguistikoarekin batera,
|
Euskal
Herrian euskararen bilakaeraren berri izateko daukagun tresna bakarrenetarikoa da.
|
|
|
Duela gutxi Sei Elkarteak euskararen erabileraren IV. Kale Neurketaren emaitzak kaleratu ditu. Horren kariaz, hedabide batzuetan agertu izan dira halakoen zein bestelakoen iritzi andana, eta
|
Euskal
Herrian euskaren desagerpena iragartzen zuten garai bateko iritzi profetikoek aurreikusi eta zorionez orain arte bete ez diren iragarpenak berriro indarberritu direla ematen du.
|
|
|
|
Euskal
Herrian Euskaraz taldeak Osakidetzako oposaketak bertan behera uzteko eskatu dio Eusko Jaurlaritzari, lanpostu berrietarako oposizioetan euskara meritu gisa soilik baloratzen duela argudiatuta. Hainbat mobilizazio egiten ari da EHE eta lan eskaintzako azterketa egunetan gehiago egingo dituela iragarri du.
|
|
|
|
Euskal
Herrian euskaraz egiten den kreditu eskaintza osoa, %100, UPVEHUren eskuetan dago, nahiz eta erdarazko titulazioen kredituetan %63 izanunibertsitate horrek. Baina hori horrela izanik ere, UPV EHUren euskarazkoeskaintza %20 bakarrik da bere erdarazko eskaintzarekin alderatuz.
|
|
|
Noski, horrek ez du esan nahi zientziaren dibulgazioa ere ingelesezegin behar denik, dibulgazioan bezeroen eskakizunak beste bide batetik joanbaitaitezke. Esate baterako,
|
Euskal
Herrian euskarazko hitzaldi, artikulu, mahai inguru eta abarren eskaera handia dago, baina ia beti maila dibulgatibo batean.
|
|
|
oso gutxi zirela argudiatu zuen auzitegiak. Azken argudio hori, berriz, Eusko Ikaskuntza eta Euskaltzaindia erakunde zientifikoek gezurtatu zuten, Iruñean bizi ziren 35.000 euskaldunei burla egitea zela salatuz15 Bi entitate kulturalekin batera, beste hainbat erakunde agertu ziren epaiaren aurka; hala nola
|
Euskal
Herrian Euskaraz, EAJ, EA, Ezker Batua, Herri Batasuna, Batzarre eta Alderdi Karlista alderdi politikoak eta Nafarroako hainbat komunikabidetan lan egiten zuten ehun bat kazetari eta idazle ere bai16.
|
|
|
Baina
|
Euskal
Herrian euskaraz egiten den kulturak, babesa eskain diezaiokeen lurralde administratibo komunik ez badu ere, fisikoki nazio muga ezaguturik ez badu ere, fikziozko eta sentipenen bidezko lurraldea eraikitzen du euskaldunen artean.
|
|
|
Osasunean, antza.
|
Euskal
Herrian euskaraz. Gramatikaren paradigma eta baso guztiak itsu mutilik gabe zeharkatzeko gai izan den jendeaz inguraturik gaude harrizko herri honetan, ongi dakikezunez.
|
|
|
Hola, azkeneko urteetan ehunka lagunek atera dute euskal filologiako lizentzia bost urtetan zehar ikasten eta ikertzen egon ondoren, Mitxelena handiak ikasketa hauek indartzeko bere Salamancako katedra goxo hura utzi eta hemengo borroka saminetan oldartzeko erabakia hartu zuenetik. Dozenaka tesi egin dira dagoeneko
|
Euskal
Herrian euskararen inguruan. Euskara ez da afizionatuen kontua, adituena baizik, espezialistena.
|
|
|
|
Euskal
Herrian euskara hutsez arituko den Unibertsitatea sortzea legala da, beraz, Hegoaldean kokatuta egon balu ere.
|
|
2003
|
|
|
Independenteek eta uste izan dute arazo honek eragin handiagoa izango lukeela multinazionalentzako, baina orain oso garbi dago ezetz.
|
Euskal
Herrian euskaraz egiten den produkzioan oso eraginkorra izan daiteke. Metallicak 300.000 ale gutxiago saltzen baditu, oso larria da.
|
|
|
Hala ere, hizkuntzaren auzian desberdintasuna ageri da, Ipar
|
Euskal
Herrian euskarazko narratiba abiatu baitzen eta Hegoaldean ez. Zergatik?
|
|
|
Sailari egonkortasuna ematez gain, taldekideen arteko harreman eta adiskidetasunak pertsonen arteko txandatzea era egokian eta apurketarik gabe egitea ahalbideratu du, egitasmo koherentea osatuz, euskaraz lan egiteak suposatzen dituen mugak kontuan hartuz. Taldea
|
Euskal
Herrian euskaraz lan egiten duten historiagile guztiak UEUra hurbiltzen saiatu da, iritzi eta arlo desberdinetako ikerlari eta irakasleei ateak irekiz. Alde horretatik, arestian aipatu ditugun ikastaroei erreparatzea nahikoa da gaien aniztasunaz eta garaiko historiografiaren kezkekin, eta bere mugekin, zuen loturaz konturatzeko.
|
|
|
Bozeramaileak aitortu zuenez, Eusko Jaurlaritzarekin bilerak hastear zituen eta AEKren eta Euskaltzaindiaren arteko harremanak ez ziren lehen bezain estuak. Bigarren bilera uztailaren 19an egin zen eta
|
Euskal
Herrian Euskaraz en Lehen Biltzarra izan zen. Egun osoa iraun zuen batzarrak, eta hiru txosten eztabaidatu ziren bertan:
|
|
|
2 Euskaltzainen defentsa egin zuten aldizkari berean Xabier Letek eta Henrike Knör ek, Anaita suna 402,. Anaitasuna-ren zuzendari jaunari eta 403, 1980/. Bertso berriak Santa mañe nekoari jarriak?. Ia urtebete geroago
|
Euskal
Herrian Euskaraz ek antzeko kritikak errepikatu zituen, Mitxelenak Muga aldizkarian (13 zenb., 1981) erakunde horren kontra egindako salaketak zirela eta. Anaitasuna 410, 1981. Mugari erantzunez?. Argia 887,. Euskalarien jardunaldien ondoren?. Anaitasuna 406, 1980/ 12. Prentsa euskaraz eta Euskaltzaindia?.
|
|
|
arlo ezberdinetako herri mugimenduko taldeen arteko koordinazioa. Testuaren arabera, ezker abertzalearen planteamenduetatik hurbil zeuden mugimendu horien artean ditugu Amnistiaren Aldeko Batzordeak, Komite Antinuklearrak, Auzo elkarteak,
|
Euskal
Herrian Euskaraz, AEK eta abar, UEUren aipamenik egin gabe19 Hiru urte geroago, 1986ko azaroan ASK k egindako Asanblada Nazionalak bere. Oinarri ideologikoak, onartu zituen.
|
|
|
Klaseekin batera, ohikoak ziren saio osagarriak izan ziren: tesi eta tesinen aurkezpena,
|
Euskal
Herrian Euskarazko Mahai Nazionalaren bilera, zenbait hitzaldi (mendizaletasuna, euskal sukaldaritza, Yesako urtegiko esperientzia), bertsolariak (jantziak eta amateurrak), antzerkia, eta Joseba Sarrionaindiaren poemen irakurketa. Larraonan izan ziren EHUko errektorea, Gregorio Monreal, eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailburua, Pedro Migel Etxenike.
|
|
|
Ikastaroez gain zenbait tesi (Fernando Mijangos kimikariak eta Juan Mari Agirregabiria eta Juan Jose Peña fisikariek) eta tesina (Iñako Perez Iglesiasek, Mertxe Martinezek, Xabier Legorburuk eta Ana Zubiaga biologoek eta Mikel Martinez kimikariak) aurkeztu zituzten; baita UZEIren Linguistika eta Matematika Hiztegiak eta Mikel Zalbideren Maileguzko Hitzak.
|
Euskal
Herrian Euskaraz en Batzarre Nazionala ere bertan bildu zen tarteko aste bukaeran.
|
|
|
Enfrentamenduaren beste esparruan
|
Euskal
Herrian Euskaraz (EHE), 1977 ekintzen itzalpean osatutako elkartea egon zen. Euskal Herrian sortzen ari zen autonomia sistemak ez zituela euskaldunen eskubideak errespetatuko zegoen EHEren oinarrian, eta instituzio publikoen gabeziak salatzera bideratu zuen bere lana, Euskal Herri euskaldunean euskaraz idatzitako sinboloak behar zirela azpi marratuz.
|
|
|
Azpeitiko
|
Euskal
Herrian Euskaraz
|
|
|
Euskaldunek amorruz eta haserre erantzun diogu eraso honi, milaka eta milaka lagun bildu garelarik Donostiako kaleetan, azken urteotan Euskal Herrian egin den manifestazio jendetsuenean.
|
Euskal
Herriak euskararen aurkako kolpe honen aurrean irmo eta ozen erantzun du, Egunkariari babes osoa eskainiz eta euskarak aurrera egin behar duela aldarrikatuz.
|
|
|
Ez da egunkari bati egiten zaion eraso soila.
|
Euskal
Herrian euskara normalizatzeko abian dugun normalizazio prozesua gelditzeko saio berri bat da. Lehenago AEKrekin egin zuten, helduen euskalduntze alfabetatzean egiten ari zen lana oztopatu nahirik eta egun ondorio latzak pairatzen ari gara maila horretan, nahiz eta jakin ez dela egungo krisiaren jatorri bakarra.
|
|
|
Eta barruak esaten dit alfabetatze euskalduntze mugimenduak fruitu handi eta oparoak eman dituela, ari dela ematen, bai maila indibidualean, bai kolektiboan. Kontseiluaren antzera,
|
Euskal
Herrian Euskaraz en antzera, Ikastolen antzera, Kilometroak en antzera eta beste hainbat mugimenduren antzera, beste era batean bada ere, euskararen zuziari Euskal Herriko gizarte osoaren begi aurrean irmoeusten dio mugimenduak. Zuziaren horrelako argimut ilak galduko balira, euskararekiko" grina" galtzen aterako litzateke.
|
|
|
Baieztapen hori ondoko datuetan oinarritzen dugu: a) Hego
|
Euskal
Herrian euskarazko gaitasunak zonalde (ia) guztietan gora egin duen bitartean, erabilerak batzuetan baino ez du aurrera egin; b) are zehatzago, 1989tik 2001erabita rtean, erabilerak gora egin du Gipuzkoa eta Bizkaian, baina ez Araba edo Nafarroan. Eta kontuan izanda neurketa unitateen dimentsioak eta laginak zenbat eta zabalago eta dibertsifikatuagoak izan, datu horien egonkortasunahandiagoa dela, aipaturiko esparruetan antzemandako joera horiek nahikoa fidagarriak direlakoan gaude.
|
|
|
Koxka handia, zaila, baina hala ere gaindi daitekeena.
|
Euskal
Herriak euskaraz hizketan hasi behar du horretarako. Eta botere publikoek, behingoz, euskararen aldeko apustu sendoa egin behar dute (orain art ekoa sendoa izango zen asmoetan, ez dut nik hori ukatuko, ez inoren intentziorik epaituko, baina emaitzak ikusita, ez behar bezain sendoa).
|
|
2004
|
|
|
|
Euskal
Herrian Euskaraz elkarteak apirilaren 4an antolatuko du egun hau Lesakan. Lehenengo aldiz antolatuko da nazio mailako horrelako ekitaldi bat.
|
|
|
|
Euskal
Herrian Euskaraz eko kidea den Mikel Irastortzak osasun zerbitzua euskaraz jasotzeko, herritarren artean maiatzaren 7an eta 8an bildutako 4.500 eskaera eman zizkion Hizkuntz Eskubideen Behatokiko ordezkariari, Behatokiak eskaera orriak bidera ditzan. Irastortzak, gainera, herritarrak euskaldun bezala agertzeak eta osasun zerbitzuen egoera aldatzeko presio sozialak duen garrantzia azpimarratu zuen.
|
|
|
Txillardegiri esker ikasi genituen euskaraz euskal fonetika eta fonologiak, euskara batuari buruzko hainbat gorabehera. Berak zabaldu zituen soziolinguistikako bideak, beste hainbat bide bezala, eta bera izango zen
|
Euskal
Herrian Euskaraz lelopean, euskaltzaletasuna eta lurraldetasunaren kontzeptuen inguruan, abertzaletasunaren praxi politikoan kabitzen ez zen/ den errealitate bati bidea irekitzen lehena.
|
|
|
Euskal Herriak jatorrizko hizkuntza eta nortasunaren aldeko bidea bide nagusitzat hautatzearekin ez al dio munduko aniztasunari zuzen eta egoki erantzuten?
|
Euskal
Herrian euskara hizkuntza nagusi izateak zertan ukatzen du ugaritasunaren kultura demokratikoa. Espainolek eta frantsesek dagoeneko ez al daukate bada euren berezko herrialdean nazio nortasuna ondo asko bermatuta?
|
|
|
Baina zein gehiengoz? Abertzaleentzako
|
Euskal
Herria euskaraz egiten duena da. Euskal Herrian %20k egiten du euskaraz.
|
|
|
Aurreko atalean ikusi dugu, harriturik eta txunditurik, askatasun kontuak ez daudela, nolabait ere, euskaltasunari atxikiak. Orain, gure harrimenak beste taupada bat sentitu du, eta demokraziaren auziak
|
Euskal
Herrian euskararekin ez duela zerikusi zuzenik ohartarazten zaigu. Banengoen bada ni!
|
|
|
Nolanahi ere, zantzu esanguratsuak dira enetzat honako itaun hauetan ageri zaizkigunak: zer nolako lekua eta egitekoa dagokio gaurko
|
Euskal
Herrian euskarari. Edota:
|
|
|
–Gure artean badira elebakartasunaren aldekoak, dio Xabier Mendiguren Bereziartuk?, baina nik uste, gehiengoak, ez duela ez errealista ez bideragarri ikusten horrelako planteamendurik gaur egungo Euskal Herrian gauden egoeran. Urruneko etorkizunaz hitz egitea baino beharrezkoago zaigu oraingo eta erdi epeko
|
Euskal
Herrian euskarak bere burua nola sendotu eta beste hizkuntza eta kulturekiko harremanak nola bideratuko dituen pentsatzea. Gaur gaurkoz gure gizartean gehiengoa bi ez ezik hiru bat hizkuntza eta kultura ezagutzera beharturik dago, hezkuntzako lehen urteetatik hasita eta hiru hizkuntza eta kultura horiek (euskara, gaztelania/ frantsesa eta ingelesa) ahalik eta ongien pertsona beraren baitan txertatu eta baliarazteko biderik eraginkorrenak bilatzen saiatu genuke, azken batean Euskal Herriko bizikidetza eta ekonomian, hitz batean, kohesioan inbertsioa egitea baita?. 684
|
|
|
–ez dute euskara inolaz ere ikasten?. Iritzi hori agertu digun aditua, nik dakidanez, ez da
|
Euskal
Herrian Euskarazko ekintzailea. Susmorik ez beraz alde horretatik.
|
|
|
–Izan ere, ez ditzagun eskuak burura gai honekin bakarrik eraman.
|
Euskal
Herria euskaraz ez dakiten euskaltzalez gainezka dago, eta, kuanto, baita erdalzale diren euskaldun askoz ere?. 215
|
|
|
Jakina,
|
Euskal
Herriari euskara hutsezko irakaskuntza egitasmoaren eredua opa izateko, oinarrizko baldintza batzuk bete behar dira. Besteak beste, ikastolen herri mugimenduan nabari zitekeen baldintza osagai hau:
|
|
|
Besteak beste, ikastolen herri mugimenduan nabari zitekeen baldintza osagai hau:
|
Euskal
Herria euskararen herria izan denez, euskal eskolak euskararen hezkuntza eredua erein behar du oroz gain. Jarrera horren oinarrian dauden balio nazional eta ideologikoen indarrik gabe, eginkizuna ezinkizun geratuko zen ikastolen loraldian, eta gizartearen izaera erdaldunaren argudio pragmatikoa bihar etziko Euskal Herriaren ametsa zapuzteko aitzakia bidea.
|
|
|
–Euskaldunen eta euskaltzaleen artean ere arriskutsutzat jotzen den ghettoari buruz zerbait komentatu nahi nuke. Ghettoa edo ghettizazioa aipatzeak ematen du
|
Euskal
Herria euskararik gabe ere izan daitekeela edo erdal hizkuntzek Euskal Herrian duten nagusigoa Euskal Herri euskaldunon izatea bezain bidezkoa dela, eta, beraz, euskaraz ari diren hiztun eta eremuak direla egoera normalizaturik at ala legitimatutako egoeraren kontra, korrontearen aurka, ari direnak?. 437
|
|
|
(...) Ziur egon gaitezke:
|
Euskal
Herrian euskara nagusituko da ala erdara. Biek elkarren ondoan irautea ezinezkoa da.
|
|
|
|
Euskal
Herrian euskarazko narratibak ere begirunea irabazi zuen, eliztarren
|
|
|
Asmo orren bidez euskaldun geientsuenen biotz gogoak beste lakotu zitun Arana Goiri k, Onek piztu zuen argi berriaren izpietara, Euzka di euskotar egin zuten Irakaslearen ikasle purrukatuak» (246). Aldizkari hau izango da, jeltzaleen artean bederen bai, Arana Goiri euskaltzalea baino ha rago joango direnak, errebindikatzean euskararik gabe ez dela Euskal Herri rik, euskararik gabeko euskal kultura ez dela benetakoa eta, azkenik,
|
Euskal
Herria euskarak salbatuko duela. Honetaz beste nonbait ari baikara (247), esa na bego horretantxe.
|
|
|
Euskaltzaindia eta Nafarroako Gobernuak Argentinako hirian Espainiako Hizkuntzaren Akademiak antolatu duen Espainiaren III. Kongresura joan dira.
|
Euskal
Herrian Euskaraz taldea aldiz, herri indigenek eta ezker sozialak antolatutako hizkuntzen kongresuan parte hartzen ari da.
|
|
|
Kongresuko antolatzaileek Estatu espainiarreko hizkuntz gutxituei toki berezia eskaini diete, hiru hizkuntza horiek, herri indigenenak bezala, espainieraren inperialismoari aurre egin behar izan diotelakoan.
|
Euskal
Herrian Euskaraz gonbidatu dute, eta taldeko kide Gabi Basañez dago han.
|
|
|
|
Euskal
Herrian euskaraz zorionez gero eta gehiago argitaratzen diren mapa, liburu eta argitalpenetan ez duzue, tamalez, honen inguruko adostasunik ikusiko. Are gehiago, adostasun eza baino, zehazgabetasuna eta definizio eza da behin baino gehiagotan isladatzen dena.
|
|
|
Filipinetan tagaloa galdu zen hasieran; orain española; eta gero, agian, anglesa tagaloa piztutzearekin.
|
Euskal
Herrian euskera ahultzen ari da; eta Ipar aldean frantsesa eta Hego aldean gaztelera gotortzen. Noski!
|
|
2005
|
|
|
Nahi baldin badugu egun batez gure batasuna egin, behar lukete Hegoaldekoek frantsesa jakin eta Iparraldekoek gaztelania, eta denek euskara.
|
Euskal
Herria euskararen herria da, nahiz historian ez den hala izan, eta egun batez euskotarrek jakin ditzatela euskara, frantsesa eta espainola.
|
|
|
Izan ere, Bizzionbizzi Oihuka zigiluak kaleratu du. Hamahiru kanta horien artean
|
Euskal
Herrian Euskaraz elkartearen hogeitabosgarren urtea ospatzeko egin zuten kanta biltzen da bonus track gisa. Eta Tori nire sexua izeneko abestiaren bideoklipa Iñaki Beraetxek grabatua.
|
|
|
Han hemenka, aste guztietako lehen mintzaldiaz bertzalde, guziz Zer eta zer deitu ozkan, ezagun zen, bai eta zuten ezagutzen aspaldian gehienek, haren eskukaldi berezia. Euskara bezala hedatu ere du
|
Euskal
Herrian euskararen amodioa, garbitu ondoan gure mintzai eder zaharra, zahartzearekin lotuak zitzaizkon helar gaixtoetarik. (Charritton:
|
|
|
|
Euskal
Herrian Euskaraz
|
|
|
Jakingo duzuenez, azaroren 19tik 26ra Ezabaketa Egunak ekimena abian jarriko du
|
Euskal
Herrian Euskaraz erakundeak. Nazio mailako ekintza hori" Euskarari lehentasuna eman!
|
|
|
Itzubaltzetako
|
Euskal
Herrian Euskaraz
|
|
|
Hauek adibide zehatzak ditugu, baina gaur egun,
|
Euskal
Herrian euskaraz osoki bizitzea ezinezkoa da, lurralde osoan. Euskara, frantsesa eta espainolarekin etengabeko lehian bizi da, nahiz eta hau izan bertako hizkuntza bakarra.
|
|
|
|
Euskal
Herrian Euskaraz
|
|
|
Getxoko justizia jauregian gaur gertatutakoaren aurrean, Itzubaltzetako eta Algortako
|
Euskal
Herrian Euskaraz taldeek “gaur egun, XXI. mendean, euskaldunok bigarren mailako hiritarrak” izatea salatu dute. EHEk “hizkuntz eskubideen kontrako eraso berritzat” hartu du goizean gertatutakoa eta justizia administrazioak “euskaldunok gure etxean, kanpotarrak izango bagina” tratatzen dituela gaitzetsi du.
|
|
|
|
Euskal
Herrian Euskaraz taldeko kideak Olentzerorekin joan dira anbulatoriora
|
|
|
|
Euskal
Herrian Euskaraz taldeko kideak Olentzerorekin joan dira anbulatoriora. Bertan, elkarretaratzea egin dute eta Olentzerok gutun bat irakurri du.
|
|
|
|
Euskal
Herrian Euskaraz.
|
|
|
Oso sintomatikoa. Demoen eta
|
Euskal
Herrian Euskaraz elkartea ren beharra ere badago Hegoaldeko EAEn eta Nafarro an. Bai, Euskal Autonomia Erkidegoan ere bai. Hiru probintzietako kultur eragile eta euskaltzale askotxo Iparralde eta Nafarroara begira egoten da, frantsesek eta UPNk euskararen aurka egiten dituztenak harrituta eta, errukiz, misioan modura, lurralde horietako euskaldunei laguntzera joateko prest.
|
|
2006
|
|
|
Kanpaina sustatu duten eragileak honakoak dira: AEK, Euskal Herriak Bere Eskolak,
|
Euskal
Herrian Euskaraz, Euskal Irratiak, Euskal Konfederazioa, Kontseilua, IKA, Ikas, LAB, Oinarriak, Sortzen Ikasbatuaz, Topagunea eta Udako Euskal Unibertsitatea.
|
|
|
Orain dela hogei hogeita bost urte Hezkuntzarekin gertatu zitzaigun antzeko zerbait: Hezkuntza izango da
|
Euskal
Herrian euskararen normalizazioa konponduko duena eta erantzukizun guztiak eskolaren bizkar jarri genituen. Hori ez da horrela, eta gaur inpresioa daukat zenbait diskurtso entzunda, zenbaitek uste duela hizkuntz ereduen aldaketa bat eginda, eskola guztiz euskaldunduko dugula.
|
|
|
Bortzirietan, lehen bilera zabala egin zen, kanpaina nola bideratu erabakitzeko. Bertan izan ziren
|
Euskal
Herrian Euskaraz, Ikasle Abertzaleak, herrietako euskara batzordeetako ordezkariak eta zenbait ikastetxetako irakasleak. Ondoren, herrietako Euskara Batzordeek hartu dute sinadura bilketaren ardura nagusia eta Euskara Mankomunitateak ere kanpainari atxikimendua agertu dio.
|
|
|
Bai Eskolak Euskalduntzeari kanpaina antolatu duten eragileen (Kontseilua, Euskal Konfederazioa, AEK, IKA,
|
Euskal
Herrian Euskaraz, UEU, Topagunea, Sortzen Ikasbatuaz, Ikas, Euskal Irratiak, LAB, Ikasle Abertzaleak eta Euskal Herriak Bere Eskola) hitzetan, Euskal Herrian 3 ikasletik 2 ez da eskola bidez euskalduntzen, beraz, ikasleen %38 euskaldunduko da soilik. " Milaka haur eta gazteri urratzen zaie euskara jakiteko eskubidea eta honek euskararen geroa bera ere kolokan jartzen du", adierazi dute.
|
|
|
Ondorioz, Desobeditze delitua egitea egotzi zion Bilboko Zigor Arloko Epaitegiak. Bista burutzen den bitartean, Basaberekin elkartasunean eta Justizia Administrazioaren aurrean euskaldunak bigarren mailako herritarrak direla salatzeko epaitegien aurrean elkarretaratzera deitu du
|
Euskal
Herrian Euskaraz erakundeak. Bestalde, Hizkuntza Eskubideen Behatokiko kide bat behatzaile lanak egingo ditu.
|
|
|
|
Euskal
Herrian euskaraz
|
|
|
|
Euskal
Herrian euskaraz
|
|
|
Euskal Herriko ingurune sozial eta kulturalaren presentzia handiagoa da Euskal Herrian sortzen diren testuliburuetan Euskal Herritik kanpo ekoizten direnetan baino. Bestetik, tokiari dagokionez,
|
Euskal
Herrian euskaraz argitaratzen diren testuliburuen ehunekoa gero eta murritzagoa da. Adibidez, XX. mendearen amaieran, Madrilen argitaratzen dira euskarazko testuliburu gehienak.
|
|
|
Eta Edebek ere, Bartzelonako argitaletxeak ere, badu
|
Euskal
Herrian euskarazko argitaletxea: Giltza.
|
|
2007
|
|
|
Elkarteko kide den Dani Maizek profesional gehienek liburugintzan lan egiten dutela kontatu digu,
|
Euskal
Herrian euskaraz eta gazteleraz editatzeak bertako beharrak asetzeko nahikoa lan ematen duelako.
|
|
|
Kiskun kaskun, mintzatzeko doi ikasi dute eta ari dira, erabiltzen dute arazorik gabe. Normala zaie
|
Euskal
Herrian euskaraz hitz egitea. Hauek ere jende normalak hots.
|
|
|
|
Euskal
Herrian Euskaraz. Hor ere ari izan zinen.
|
|
|
Argi dago, gure hizkuntzaren egoera kontuan hartu gabe ezin dela tresna hau aplikatu, normalizatu gabeko egoeran dagoen hizkuntzaz ari baikara. Zalantzarik gabe, Frantzian ingelesa ikasten duenaren egoera eta
|
Euskal
Herrian euskara ikasten dutenena ez dira berdinak. Baina, hala ere, baditu geurera oso aplikagarriak diren alderdi asko, eta batez ere, hizkuntza ikasten duenaren beharrak eta baldintzak antzematen lagun diezaguke.
|
|
|
Euskal Herriko gainontzeko lurraldeetan kale erabilera askoz txikiagoa izan zen: Iparraldean, %4, 6; Araban, %4, 7; Nafarroa Garaian, %6, 6; eta Bizkaian, %10, 4
|
Euskal
Herrian euskararen kale erabilera %14 izan zen, batez beste.
|
|
|
|
Euskal
Herrian euskararen kale erabilera %14 izan zen, batez beste. helduen eta adinekoena halako bi izan zen. Gazteen erabilera, berriz, %34 izan zen, helduena eta adinekoena baino handiagoa.
|
|
|
185 elkarte edo federazioren zerrenda aurki ditake Euskal kultur erakundearen webgunean. Sailkapen labur bat egin dezagun ikusteko nolakoa den euskal kulturgintzaren ingurunea Ipar euskal herrian. euskalgintzan dihardute Euskaltzaindia, Euskaltzaleen Biltzarra, Eusko Ikaskuntza, Euskal Konfederazioa,
|
Euskal
Herrian Euskaraz, Sü Azia. hezkuntzaren hiru sareetako ikastetxeetan, euskal kulturaren lagungarri dira Ikas pedagogia zerbitzua eta guraso elkarteak Ikas Bi, Biga Bai, Euskal Haziak. Seaska ikastoletako irakasle, ikasle eta gurasoen bilgune da.
|
|
|
Hizkuntzaren egitekoa tresna funtzio hutsera murriztuta, euskararen funtsezkotasuna lausotzen ari zaizkigu hemengo espainolistak eta abertzaletasun erdalduna. Euskararen ikuspegi hori, Euskal Herriaren kontzeptu hori, ordea, gure herriaren hondamendia da,
|
Euskal
Herria euskararen herria delako eta bere izaera etaizatea hizkuntza horri zor diolako. Hizkuntzaren eta kulturaren arteko lehentasunkontuak garbitzen hasiko bagina, bestalde, bateren bat bestearen aurretik jartzekotan, hizkuntza jarriko nuke nik neuk.
|
|
|
Hizkuntzaren egitekoa tresna funtzio hutsera murriztuta, euskararen funtsezkotasuna lausotzen ari zaizkigu hemengo espainolistak eta abertzaletasun erdalduna. Euskararen ikuspegi hori, Euskal Herriaren kontzeptu hori, ordea, gure herriaren hondamendia da,
|
Euskal
Herria euskararen herria delako eta bere izaera etaizatea hizkuntza horri zor diolako. Hizkuntzaren eta kulturaren arteko lehentasunkontuak garbitzen hasiko bagina, bestalde, bateren bat bestearen aurretik jartzekotan, hizkuntza jarriko nuke nik neuk.
|
|
|
behar baitu euskal jendeakideologia; batik bat gaurko fetitxe engainagarriei aurre egiteko. Aldarrikatu behardugu
|
?
Euskal Herrian euskaraz?, baina ez erakunde ofizialen belarrietan, euskaltzaleen belarrietan baizik. Euskarak ez gaitu euskaldun egiten.
|
|
|
Geroago etorriko ziren Euskaraz eta kitto! edota
|
Euskal
Herrian euskaraz bezalako mezu onirikoak, polizia euskaldunaren aurrean ere aplikatu ezin eta, geure barruen mingotserako, behin baino gehiagotan irentsi behar izan ditugunak, badaezpada ere.
|
|
|
|
Euskal
Herrian Euskaraz ek erakusketa egingo du asteburuan
|
|
|
|
Euskal
Herrian Euskaraz taldeak egiten duen lanaren gaineko informazioa herritarren artean ezagutarazi nahi dute erakusketarekin. Zapatuan eta domekan, hilak 24 eta 25, egongo da zabalik Euskal Herrian Euskaraz taldearen erakusketa, Olaran etxean; ordutegia, honakoa:
|
|
|
Euskal Herrian Euskaraz taldeak egiten duen lanaren gaineko informazioa herritarren artean ezagutarazi nahi dute erakusketarekin. Zapatuan eta domekan, hilak 24 eta 25, egongo da zabalik
|
Euskal
Herrian Euskaraz taldearen erakusketa, Olaran etxean; ordutegia, honakoa: 12:00etatik 14:00etara eta 18:30etik 20:00etara.
|
|
|
Euskal Herri osoan dabil erakusketa hori, herriz herri.Osasun etxea, lehentasunaOrain dela bi urte pasa sortu zuten Antzuolako EHE taldea, hamar bat herritarrek. Orduan, herrian euskarak zuen egoeraren azterketa egin zuten taldekideek; horrelaxe azaldu digu Oier Peñagarikano
|
Euskal
Herrian Euskaraz eko kideak: " Antzuolako osasun etxeak ez ditu bermatzen herritarron hizkuntza eskubideak eta horixe izan da gure jardunbide nagusia; osasun etxea euskalduntzeko lanari eman diogu lehentasuna bi urte hauetan".
|
|
|
Zer gerta ere, Lakuntzako Udalak plaza estaltzen duen toldoa zabalduko du.Sakandarren egunaren antolaketa hasiera batean euskara taldeen bizkar zegoen, baina pixkanaka elkarteak ere sartu dira. Hala, aurten Irurtzungo Aizpea euskara taldea, Irañetako Euskara Kultur Taldea, Altsasuko Kima euskara taldea, Etxarri Aranatz eta Altsasuko
|
Euskal
Herrian Euskaraz taldeekin batera egunaren antolakuntzan Irurtzungo Pikuxar euskal txokoa eta Iturmendiko Aitzkozar elkartea aritu dira. Ibarreko taldeen inplikaziorik gabe ezin izanen zen Sakandarren eguna aurrera atera.
|
|
|
|
Euskal
Herrian Euskaraz erakundeak, euskara normalizatzeko behar diren gutxieneko hamar urratsez osaturiko aldarrikapen taula bidali zien eskualdeko alderdi politiko eta hautesle plataforma guztiei, hauteskunde garaian, zerrendak eta herri programak osatzen ari zirenean.
|
|
|
|
Euskal
Herrian Euskaraz ek elkarretaratzea egin zuen ostiralean," euskaldunon hizkuntza eskubideen urraketa hain nabarmena denean, erdaldunen eskubideak urratzen ari direla esan" izana salatzeko.
|
|
|
|
Euskal
Herrian euskara hitz egiterik ez bada,
|
|
|
Azken boladan, bi gertakizun esanguratsu izan dira ipar
|
Euskal
Herrian euskarari dagokionez. Batetik, Euskararen Erabileraren V. Kale Neurketak aurreko inkestetan agertutako joera nagusiak baieztatzen ditu, bai erabileraren mailan, bai erabileraren bilakaeraren mailan.
|