|
2000
|
|
|
|
Euskal
Herrian sortu eta bertako gune komertzialetan saltzen diren produktuek ere ez diote euskarari begirune handirik. Esaterako, Andoainen dagoen Krafft enpresaren produktu guztien ontzi eta etiketek gaztelania soilik erabiltzen dute.
|
|
|
Horregatik, nik Euskal Kulturaren museoa deitu beharrean, Euskal Kulturarentzako Museoa deituko nuke. Guk museo dinamikoa nahi dugu,
|
Euskal
Herrian sortu den, sortzen ari den eta sortuko den kultura erakutsiko duena. Ez dugu zaindu gabeko museoa nahi, garaian garaikoa baizik.
|
|
|
hartu ditugunerakoak dira gehienbat:
|
Euskal
Herrian sortuak izan arren, beren lehengai nagusiaEspainiako produktuak dira (esaterako, Lo que faltaba saioa). Magazinen inguruanagertzen den alde hau ez da harritzekoa, kanal bakoitzaren hizkuntza kontuan hartuta: izan ere, filmak, erreportajeak eta beste zenbait produktu ez bezala, itzulpenak apenasduen lekurik magazinetan.
|
|
2001
|
|
|
Hala ere, Euskal Herrian unibertsitateak zabaldu eta ugalduta, UEUk gero eta unibertsitario gehiago biltzen zuen bere ingurura. Izan ere,
|
Euskal
Herrian sortutako unibertsitateek ez baitute bideratu «Euskal Unibertsitatearen» aldarria. Kontuak kontu, UEU indartu egin da azken urteotan.
|
|
|
Lehenengo biak nahiko ezagunak dira etagure testuinguruan gehien erabili direnak, bai euskararekiko eta/ edo euskaraz dugun literaturan; adibidez, Valencia (1992) autorearen liburuan Gardnereta Clement (1990) autoreek ematen duten azterketa jasotzen duelako, baitapsikologia soziala sailean bertan zenbait doktorego tesitan (Espi, M. J., 1989; Cenoz, J., 1991) jarraitu direlako, edo baita kongresuren batean ereaurkeztu eta eztabaidatu direlako (Azurmendi, M J., 1988). Horiez gain, badago
|
Euskal
Herrian sortutako eta euskarari batez ere egokitutako proposamena ere, Sanchez Carrion. Txepetx? (1987) autorearena.
|
|
|
Ipar
|
Euskal
Herrian sorturiko perfumeen berri Internet etik lortu dugu
|
|
|
Horregatik,
|
Euskal
Herrian sorturiko perfumeen kopurua, nork, non eta noiz sortuak izan diren biltzeko arazo asko izan ditugu. Kopurua hain txikia izanik, perfumeak esku bateko atzamarrekin zenbatu ahal dira, agian baten bat ahaztu egin zaigulako, edo ezagutzen ez dugulako, edo eta, ohiturei dagokienez, agian azalezko arakaketa burutu dugulako.
|
|
2002
|
|
|
|
Euskal
Herrian sortu zen lehenengo irrati askea Donostiako Osina Irratia izan zen, 1979an. Hortik aurrera, asko izan ziren euskal lurraldean zehar sortu ziren irrati aske eta alternatiboak.
|
|
|
Esan bezala, irrati piraten eta askeen arteko ezberdintasun bat legearen aurrean izan duten jarreran datza. 1980ko hamarkadan Hego
|
Euskal
Herrian sortu ziren irrati piraten helburua legalitatearen barruan emititzea izan zen, eta horregatik Eusko Jaurlaritzak eta Nafarroako Gobernuak irrati maiztasunak banatzeko egindako deialdietan parte hartu zuten. Lehiaketa horietan baimenik ez lortzeak ilegalizaziora bultzatu zituen emisora horiek.
|
|
|
Gizarteratu egin lirateke zientzi eta, oro har, jakintza berrikuntzak,
|
Euskal
Herrian sortzen direnak zein beste herrietan aurkitzen edo garatzen direnak ere. Horretarako, ezagutza eskuratzeaz gain, gizarteratzeko tresnaeraginkorrak erabili lirateke.
|
|
2003
|
|
|
|
Euskal
Herrian sortu den mobilizazio sozialaren eremuan zentratuta, etaglobalizazioaren aurkako mugimenduaren nazioarteko hitzorduen (Seattle, Praga, Niza, Miarritze, Goteborg, Qatar, Bartzelona, Sevilla...) haritik, gure asmoa da aldiberean tokian tokikoari eta, bestetik, globalitateari begiratu nahi dien mugimenduberri (berri?) honen arrazoietan eta aukeretan sakontzea.... Mugimendu horrekEuskal Herrian dituen ideiak, diskurtsoa, ekintza bidea eta antolaketa erak aztertunahi ditugu, batik bat mugimenduak hemen duen erakunderik garrantzitsuarenak: Hemen eta Munduan erakundearenak.
|
|
|
Enfrentamenduaren beste esparruan Euskal Herrian Euskaraz (EHE), 1977 ekintzen itzalpean osatutako elkartea egon zen.
|
Euskal
Herrian sortzen ari zen autonomia sistemak ez zituela euskaldunen eskubideak errespetatuko zegoen EHEren oinarrian, eta instituzio publikoen gabeziak salatzera bideratu zuen bere lana, Euskal Herri euskaldunean euskaraz idatzitako sinboloak behar zirela azpi marratuz. 1979ko azaroaren hasieran plazaratutako erakundearen lehen ekintza Eusko Kontseilu Nagusiaren egoitzan egindako itxialdia izan zen, euskarak jasa ten zuen bazterketa salatzeko.
|
|
|
Zinemagintzaz ari garela, batek baino gehiagok galdetu lioke bere buruari
|
Euskal
Herrian sortzen diren lan urri urriak, Al final de la noche adibidez, espainieraz grabatu behar izatearen arrazoia, batez ere, kasu honetan gertatu zen bezala, lantaldea kontratatzeko garaian denak euskaldunak izatea derrigorrezkoa izan zenean. Hurrengo urterako asmorik ere bada filmik euskaraz egiteko.
|
|
2004
|
|
|
Euskal Herrian biziko ez balitz ardura gabe eta askoz lasaiago biziko litzatekeela uste du eibartarrak eta poeta baino" patateroa edo" izango litzatekeela uste du. " Euskarak jasan duen jazarpenak eta historikoki Euskal Herriak jasan behar izan duen egoerak egin nau poeta, behar batek sortu nau poeta,
|
Euskal
Herriak sortu nau poeta", diosku Serranok.
|
|
|
Horrez gain, aipatu beharrekoa da
|
Euskal
Herrian sortutako zinema, euskaraz egindakoa eta Euskal Herriari buruzkoa ez dela ezagutu ere egiten. Ez gara gure ondare kulturalaren jakitun.
|
|
|
Mundu osoan hedatutako informazio independentea lantzeko guneak dira Indymediak. Seattle-n duela urte batzuk sortua, mundu osoan sortu dira IMC berriak (Independent Media Center) eta EuskalHe rrian ere badira bizpahiru urte Indymedia
|
Euskal
Herria sortu zenetik. Argitalpen irekia da, edonork edonon edonoiz publikatu dezake, eta filosofia berarekin funtzionatzen dute munduko hamaika bazterretan.
|
|
2005
|
|
|
XX. mendearen bigarren erdialdeko funtsezko eskultore izandako Jorge Oteiza, abstrakzio geometrikora atxikia zen. Haren lana
|
Euskal
Herrian sortu zen, iragan mendeko 30eko hamarkadan, Aitzolen pentsamendua jaun eta jabe zen garaian. Oteizak, ordea, pentsamendu horri aurre egin zion, Lekuona, Balenciaga eta ezeri uko egingo ez zion euskal arte modernoan sinesten zuten beste abanguardiako gazte batzuek bezala.
|
|
|
Guztiok dugu zerbait berezia, eta neurri batean, guztiok gara bakar, are Iman Lizarazu, zeren arau guztien eta definizio guztien gainetik, esan daiteke bera are bakarrago dela.
|
Euskal
Herrian sortu eta hazi zen, ardogile zen sendi batean. Baina, aitak Bolshoi Baleta zuzentzen zuen Moskun, eta han ere hazi zen neska.
|
|
2006
|
|
|
Hori da, kasu nabarmenak eta sinbolismoz beteak. Txikiren kontzientzia ez zen
|
Euskal
Herrian sortu, haren kontzientzia edo nire osabarena hereditarioa da. Kontua ez da Euskal Herrian bihurtu direla borrokalari, baizik eta borrokalari izanik etorri zirela hona haien familiak.
|
|
|
Eta ez hori bakarrik: azaldu nahi dugu, baita ere,
|
Euskal
Herrian sorturiko liburuetan, balizko neurri horrek ez duela berdin eragiten euskarazko eta erdarazko liburuetan.
|
|
|
Argitaletxe mota honek lau osagai ditu: bertokoa izatea, hau da,
|
Euskal
Herrian sortu eta berton kokatua; argitaletxea izatea, hots, bere egiteko nagusia argitalpena izatea; pribatua izatea, eta ez Administrazio publikoaren baitakoa; eta komertziala izatea, hau da, merkaturako lan egitea.
|
|
|
Bilbaok (2003), Ezkurdiak (2004) eta Perez Urrazak (2004) egindako ikerketa lanetan ere antzeko ondorioak ateratzen dituzte. Euskal Herriko ingurune sozial eta kulturalaren presentzia handiagoa da
|
Euskal
Herrian sortzen diren testuliburuetan Euskal Herritik kanpo ekoizten direnetan baino. Bestetik, tokiari dagokionez, Euskal Herrian euskaraz argitaratzen diren testuliburuen ehunekoa gero eta murritzagoa da.
|
|
2007
|
|
|
Izan ere, metodo hau
|
Euskal
Herrian sortua da, bertan doitua eta garatua. 80ko hamarkadan, Euskal Herriko soziolinguistikan aitzindari izan dugun Iñaki Larrañagaren ekimenez landu zuen SIADECO Ikerketa Elkarteak eta geroztik, Euskal Herriko hamaika herri eta eremutan eraman du eta darama praktikara.
|
|
|
Historiak, diziplina gisa, kontuan izan behar duena ez da bakarrik errealitate batean sortzen diren gauza berrien bilketa egitea. Hau da,
|
Euskal
Herrian sortutako langileriaren berriztapena erraz azter daiteke informazio estatistikora joz. Historiak hauxe azaldu behar du:
|
|
2008
|
|
|
AED Arrasate Euskaldun Dezagun izan zen
|
Euskal
Herrian sortu zen lehenengo euskara elkartea, eta beste askoren bide erakuslea
|
|
|
Europako Batasunak bere legedian eredu hori jasotzen du, mugaz gaindiko egitasmoei legezko euskarria emateko. Hala, ikastolena
|
Euskal
Herrian sortuko den lehenengo kooperatiba europarra izango dela adierazi zuen Tellituk. «Horretan ere aitzindari izango gara».
|
|
|
|
Euskal
Herrian sortu zen aurrenekoetako irrati librea izan zen. Garai hartako herri mugimenduek sortu zuten, mugimendu antimilitaristek, feministek, eta, azken batean, iritzi eta ideiak plazaratzeko leku bat nahi zutenek.
|
|
|
Ipar
|
Euskal
Herrian sortu egunkari digitala
|
|
|
Aipatzekoa da ere EKHE taldeak beste behin ere Ipar
|
Euskal
Herrian sortzen diren komunikazio egitasmoak babesteko erakutsi duen konpromisoa. Finean, euskara eta kultura aitzinera eramateko lan egiten duten elkarte, erakunde eta herritarrengandik jaso dugun harrera beroa nabarmendu ez ezik, bihotzetik eskertu ere nahi dugu.
|
|
|
" Bertoko argitaletxea" diogunean
|
Euskal
Herrian sortua dela, pribatua dela eta bokazioz argitaldari dela esan nahi dugu, dena batean. Kanpoan gelditzen dira, hortaz, kanpokoak, komertzial ez direnak, eta publikoak.
|
|
2009
|
|
|
Gure lana
|
Euskal
Herrian sortzen da, gu euskal taldea gara, baina endogamia horretatik irteten saiatzea inportantea iruditzen zaigu, guretzat eta hein batean gure ondorengoentzat. 15 urteren ondoren guretzako ez luke inongo gatzik etengabe Bilbon edo Tolosan jotzen aritzeak.
|
|
|
Zer da hainbestetan aditzen den IPCC erakundea? Eta
|
Euskal
Herrian sortutako BC3 zentroa. Nola egiten dute lan?
|
|
|
Dena dela, hori ez da datuak eta esanak edo usteak bat ez datozela erakusten duen adibide bakarra, energia berriztagarriekin beste horrenbeste gertatzen baita. Izan ere, gero eta hedatuago daudela entzuten dugu, eta egia da urtetik urtera areagotzen ari direla, baina
|
Euskal
Herrian sortzen eta kontsumitzen den elektrizitatearen iturri nagusiak erregai fosilak eta energia nuklearra dira oraindik.
|
|
|
Garai berean (1950eko hamarkadaren amaieran eta 1960koaren hasieran) hasi ziren sortzen eliza irratiak, Ebanjelioaren mezua helarazteko tresna egokitzat hartuta. Antzeko ezaugarriak izan zituzten, gainera, Hego
|
Euskal
Herrian sorturiko eliza irratiek. Oro har, baserri eremuetan kokatuta zeuden eta Ebanjelioa biztanle guztiei helaraztea zuten helburu.
|
|
|
Euskarazko kazetaritzaren hastapenak ulertzeko ezinbestekoa da, beraz,
|
Euskal
Herrian sorturiko almanaken berri izatea, eurek ireki baitzizkioten ateak euskal prentsa sendoago eta serioago bati. Euskal prentsa horrek Euskal Herrian zein hasiera eta garapen izan zuen azaltzen saiatuko gara, hain zuzen, hurrengo atalean.
|
|
|
Azken urteotan
|
Euskal
Herrian sortutako aberastasuna herritarren bizi baldintzak hobetzeko erabili ez izana gaitzetsi du plataformak, eta ondorioak zerrendatzen ditu: soldatek ahalmena galdu dute, prekarietatea zabaldu da eta lan istripuak ugaritu dira.
|
|
|
Aurelio Arteta, Daniel Vazquez Diaz, Julian Tellaetxe, Antonio Gezala, Felipe Manterola, Celso Lagar, Joaquim Sunyer, Joaquin Torres Garcia, Gabriel Garcia Maroto eta Jose Maria Uzelairen lanekin osatu du Novecentismoa eta abangoardia() erakusketa.
|
Euskal
Herrian sortu edota lan egin zuten artista horiek guztiek.
|
|
|
Sorterria atzean utzita, Frankfurten elkarrekin lan egiten duten hiru dantzariren bakarkako piezak ikusteko aukera izango da Dantzaldian, maiatzaren 31n.
|
Euskal
Herrian sortuak dira Jone San Martin eta Amancio Gonzalez; Inma Rubio, berriz, Herrialde Katalanetakoa da. William Forsytheren konpainian lan egiten dute hirurek, Alemanian.
|
|
|
Atzerrian lan egiten duten puntako euskal dantzariak ekarriko ditu Euskalduna jauregira, laugarren urtez, Bilbao Ballet Elkarteak. Andoni Arestik zuzenduta, Euskaldunak eta dantza gala egingo du ekainaren 10ean, eta erakutsiko du
|
Euskal
Herrian sortuak direla munduaren luze zabalean arrakasta lortu duten hainbat dantzari. Etxean ezezagunak izan arren, atzerrian estimu handitan dituzte, adierazi du Adolfo Yebrak, Bilbao Ballet Elkarteko presidenteak.
|
|
|
Gaur egun, ordea, gutxik jarriko dute zalantzan historia behar bezala aztertzeko ezinbesteko informazio iturri direla. Antso Jakituna liburutegian, apurka apurka, 500 fanzine inguru bildu dituzte, eta horietatik 200 hautatu dituzte aurkeztu berri duten erakusketarako, denak
|
Euskal
Herrian sortutakoak.
|
|
|
erosketa plaza birtuala.
|
Euskal
Herrian sortutako eta ekoitzitako produktuak erosteko aukera dute www.euskalherrikoplaza.com webgunearen bitartez. Bitartekaririk gabe, ekoizlearengandik zuzenean jasoko dute produktua etxean.
|
|
|
Mikel Laboa, eragin gehien izan duen euskal kantarietako bat? kantagintzaren sorreraren lekuko izan zen Bartzelonan ikasle zela, eta
|
Euskal
Herrian sortzen ari ziren musikari hasi berriei aterpe emango zien talde bat sortzeko ideia eraman zuen berekin. Horrela sortu zen Ez Dok Amairu taldea.
|
|
|
Oso erraz esportatu zen eta" movida madrileña" desagertu ondoren zaharkitua gelditua zen generoa berritzeko balio izan zuen. Pop talde horiek,
|
Euskal
Herrian sortuak izan arren, ez zuten ez euskaraz kantatzen ez" pentsatzen" ere, hor ditugu Le Mans eta Family taldeak, adibidez.
|
|
|
honako helburu hau zuen: " kanta mugimendu berri oso bat sortzea eta
|
Euskal
Herrian sortzen ari ziren kultur mugimendu guztiekin koordinatzea, hala alor poetikoan nola politikoan, ordura arte hutsik egondako eremu bat betetzera zetorren fronte berri moduko bat eratzea". Esan beharra dago taldeak, berez, ez zuela luze iraun, lau urte?, baina aurrerako azalduko dugun bezala, urte horiek garrantzi handikoak izan ziren handik gutxira Europako kantagintzaren gune interesgarrienetako bat izango zena abian jartzeko.
|
|
|
• Bertoko argitaletxea: hots,
|
Euskal
Herrian sortua, izaera pribatukoa, jardun moldez argitaldari.
|
|
2010
|
|
|
The Stephen Attack ere
|
Euskal
Herrian sortu zen; Bilbon, hain zuzen. Rock gogorra eta metal doinuak aurki daitezke euren abestietan; Alexisonfire, Story of the Year eta Four Year Strong taldeen eragina jaso dute.
|
|
|
Musika taldeen agerpena nabarmena izan da ikastaro honetan.
|
Euskal
Herrian sortu zirenen artean: La Polla Records, Soziedad Alkoholika, Eskorbuto, Bulpes, Reap, Parabellum edo Kaotiko.
|
|
|
EH Sonak, Bartzelonako euskal musika jaialdiak, aurten hamahiru urte beteko ditu. Hamahirugarren urtez,
|
Euskal
Herrian sortzen diren musika proposamenekin gozatzeko aukera emango du Kataluniako hiriburuko Euskal Etxeak eta egitarau zabala antolatu dute urriaren 30etik abenduaren 11ra bitarterako. Gari, Sorkun, Bide Ertzean, Gose, The Kluba, Malenkonia, Ze esatek!, Napoka Iria eta Joseba Tapia arituko dira, besteak beste.
|
|
|
Ipar
|
Euskal
Herrian sortu direnek talde handiena osatzen dute, 250 ikasle (%47). Hego Euskal Herrikoak aldiz guti dira, 16 ikasle (%3), talde ttipiena.
|
|
|
Erdia Hendaiako gau eskolan da, 8 ikaslekin.
|
Euskal
Herrian sortu direnak 266 dira orotara, ikasleen %50.
|
|
|
Horiek 159 dira (%30). Beraz Frantziakoak 231 dira orotara, %44 (Ipar
|
Euskal
Herrian sortu direnak kontuan ez hartuz beraz).
|
|
|
Sorlekuaren arabera sailkatuz, Ipar
|
Euskal
Herrian sortu direnek talde handiena osatzen dute (%47), Hego Euskal Herrikoek talde ttipiena (%3).
|
|
|
Ikasturte oroz eta beraz orokorrean, emazteen kopurua gizonena baino handiagoa da.
|
Euskal
Herrian sortu ikasleena ikasle etorkinena baino handiagoa da. Baina ezberdintasunak ttipituz doaz bi multzo horien artean.
|
|
|
Sarrera atalean etorkinak hola definitu ditugu: Euskal Herrian, Ipar Euskal Herrian nahiz Hego
|
Euskal
Herrian sortua ez den jendea. Euskal Herrian sortu dena bertakoa, herrikoa da.
|
|
|
Euskal Herrian, Ipar Euskal Herrian nahiz Hego Euskal Herrian sortua ez den jendea.
|
Euskal
Herrian sortu dena bertakoa, herrikoa da.
|
|
|
Balizko errorea izan ezik nola esplikatu hori?
|
Euskal
Herrian sortu direla, behar bada urte anitz iragan, baina gero joan direla eta duela guti berriz jin direla litzateke arrazoia.
|
|
|
familia euskaldunak, linguistikoki mistoak eta erdaldunak. Bereizi ditugu
|
Euskal
Herrian sortu ikasleak eta kanpotik datozenak. Emaitzak zenbaki gordinetan eta ehunekotan agertzen dira.
|
|
|
Ikasturte batetik bestera,
|
Euskal
Herrian sortu diren ikasleen familietan, gero eta giro erdaldun guttiago dira: %23 1995, %15 2002, %11 2008.
|
|
|
Hiru ikasturteetan zehar, familia euskaldunen eremuan
|
Euskal
Herrian sortuak diren ikasleak beti gehiengoan daude ikasle etorkinei konparatuz. Bainan bilakaeran herriko ikasleak gero eta gutiago dira, ikasle etorkinak gero eta gehixago direlarik.
|
|
|
Eta denbora berean, familia erdaldunen eremuan ikasle etorkinak beti gehiago dira,
|
Euskal
Herrian sortuak diren ikasleei konparatuz. Bainan bilakaeran bi kurbak, etorkinena eta herritarrena, gain behera doaz eta bien arteko ezberdintasuna handitzen da:
|
|
|
AEKko ikasleen familietako hizkuntza giroa euskaldunago da
|
Euskal
Herrian sortu direnetan eta erdaldunago ikasle etorkinetan. Ikasturte batetik bestera herriko ikasleen familiak gero eta (linguistikoki) mistoagoak dira:
|
|
|
lehenik euskara lagunartean eta gero euskara lankideekin. Ingurune bakoitzean
|
Euskal
Herrian sortu ikasleak eta ikasle etorkinak bereiziko ditugu eta emaitza gordinak ehunekotan ezarriko.
|
|
|
2002 ikasleetan
|
Euskal
Herrian sortu ikasleen laurdenak ez du lagun euskaldunik, eta ikasle etorkinen heren bat kasu berean da. Euskaldun batzuk dituzten lagunarteak dira gehienik gertatzen bi multzoetan, bi herenak herriko ikasleetan eta erdia baino gehiago etorkinetan ere.
|
|
|
|
Euskal
Herrian sortuak diren ikasleak (urdinez) ikasle etorkinak (gorriz), baino gehiago dira bi ikasturteetan: 2002 323 versus 256, 20082009an 437 versus 406 Ondorioz lagunarte erdaldunetan (1) ikasle etorkinak bi ikasturteetan gehiago dira ehunekotan:
|
|
|
Oro har, nabari da
|
Euskal
Herrian sortuak diren ikasleen lagunarteak ikasle etorkinenak baino euskaldunago direla. Alde batetik herriko ikasle gutiago dabiltza lagunarte osoki erdaldunetan:
|
|
|
2008 ikasturtean badaude lankidego euskaldunak multzo ttipiena bada ere; gainera lankidego doi bat euskaldunek osatzen dute multzo jendetsuena. Multzo guztietan
|
Euskal
Herrian sortuak diren ikasleak etorkinak baino askoz gehiago dira. Ikusi dugu ehunekotan ezarriz ezberdintasuna bizpahiru pundukoa dela multzo bakoitzean, euskaldunak erdia diren multzoan salbu.
|
|
|
Nolazbait egoera soziolinguistikoa da aldatu dena, adibidez euskarari buruzko aldekotasuna. Eta horretan AEK erakundeak badu bere eragina, 1969az geroztik Ipar
|
Euskal
Herrian sortu duen dinamikari esker.
|
|
|
Jatorriaren aldetik:
|
Euskal
Herrian sortuak 220 (%44), etorkinak 281
|
|
|
Euskal Herrian bizi garaKultura aberatsa, izpiritu irekiduraOndareari, jatorriari atxikiakFamilia eta gizarte komunikaziorakoHaurra
|
Euskal
Herrian sortua delakoEuskara Herrian integratzekoEuskara ez dadin galBaliagarri lanbidearentzat, lanerako
|
|
|
Alabaina laginako lekukoak sailkatuak izan dira hiru kategoriatan: tokikoak(
|
Euskal
Herrian sortuak), kanpokoak (Euskal Herritik kanpo sortuak), tokikoak baina guraso bat edo biak kanpokoak. Hemen tokikoak eta kanpokoak konparatuko ditugu, bi zati bakarrik hartuz euskal nortasunaren baldintzak eta euskara ikasteko motibazioak.
|
|
|
1
|
Euskal
Herrian sortua izan2 Euskaraz hitz egin3 Arbaso euskaldunak ukan4 Euskal Herrian bizia eta lana5 Euskal herritar izan nahia6 Euskal Herria defendatu7 Deitura euskalduna ukan8 Euskal arte bat praktika9 Euskal kiroltzale izan
|
|
|
Aipamen hau frantsesetik euskarara itzulia da. Egia da etorkinentzat bai eta ere
|
Euskal
Herrian sortuak diren askorentzat.
|
|
|
2001ean CSA iritzi azterketa erakundeak inkesta bat egin zuen 3 urte eta gazteagoko haurrak zituzten gurasoetan, Hiri Elkargoak eta Hezkuntza Ministeritzak eskaturik. Laginan zeuden 501 gurasoetan %56 etorkinak ziren eta, %44
|
Euskal
Herrian sortuak. Lehen galdea zen« Nahi zenuke zure haurrak, euskara ikas dezan eskolan?
|
|
|
Haurra
|
Euskal
Herrian sortua
|
|
|
|
Euskal
Herrian sortuak 219 %44Euskal Herritik kanpo sortuak 280 %56
|
|
|
Lehena, ikastolen sorrera Hego Euskal Herriko lau herrialdeetan eragin zuena, Bilbon eta Donostian hasi eta Iruñea eta Gasteizeraino luzatzen zen lur eremuan. Bigarrena, ikastolak Ipar
|
Euskal
Herrian sortu zirenekoa. Eta hirugarrena, ikastolen jaiotza Iruñetik eta Gasteiztik hegoaldera ahalbidetu zuena.
|
|
|
Erakunde berri horrek Europako kooperatiba izaera izango zuen, zuzendaritza bakarrarekin, eta gogoeta prozesuak iraun bitartean Elkargoa izenarekin bataiatu zuten. Hala, ikastolena
|
Euskal
Herrian sortuko zen lehenengo kooperatiba europarra izango zen. Euskal Herri osoko ikastola guztiak erakunde bakar batean zuzenean bazkidetuta bilduko zituen egitura berriak, hots, ikastola bakoitzak harreman zuzena izango zuen erakunde berriarekin.
|
|
|
Abiadura neurtu beharrean, garrantzia ematen diogu gizabanako eta erakunde konprometituek finkatutako, sustraitutako eta sustatutako proiektu bat sortzeari. Horren adibide da Fiare proiektua,
|
Euskal
Herrian sortua eta zazpi autonomia erkidegotan 300 erakunde baino gehiago dituena. Krisiak bultzatu al du aurrezteko modu hori?
|
|
|
Estetika barne. OGMak ez dira
|
Euskal
Herrian sortu, baina memento honetan gure jendarte gaien erdian dira. Ez baditugu kezkatzen gaituzten arazo larriak gure kulturan ezartzen, arte ilauna da fite gurea, bolizko dorrea eta entre soi.
|
|
2011
|
|
|
Iñaki Petxarroman euskal kazetariak gogorarazten duen bezala (Lurra, zorua bailitzan), sarri gertatzen da honakoa: kalabazin bat
|
Euskal
Herrian sortu eta Madrilen metatzen da, merkataritza sare handiak nora bidali erabaki zain; ohikoa da kalabazina ostera ere Euskal Herrira itzultzea, mila kilometro inguru eginez, kalitatea galduz eta nabarmen garestituz. Herbehereetan antzekoa gertatzen da ganbekin:
|
|
|
Hortaz, imitorioak burutu ziren herririk herri, zehatz eta mehatz zerrendatu ahal izateko zeintzuk ziren elizaren jabegoko funtsak, estatuaren esku gelditu behar zirenak. Imitorioek eta osteko desjabetzeak kontrakotasun eta tentsio txit bortitzak piztu zituzten, eta, izan ere, badago irudi bat oso famatua,
|
Euskal
Herrian sortu ziren iskanbilen isla ematen diguna, alegia, jendarmeek herriko elizaren imitorioa oztopatzen ari zelarik Arrangoitzeko markesa preso altxatu zuten uneko argazkia, geroago Baionara eramateko jendarme biren artean, atxilo.
|
|
2012
|
|
|
Baina ez zuen horrek ilundu Gernikaren nortasun marka, eta XX. mendean berriz ere berau dugu euskalduntasunaren erreferentzia nagusia. Izan ere, bigarren Errepublika espainiarrak horretarako aukera eskaini zuenean, Gernika bihurtu zen Hego
|
Euskal
Herrian sortutako lehen euskal gobernuaren jaiotetxe. Egia da egoera berezian gertatu zela jaiotza hau, Nafarroako jauntxoen jukutriekin herrialdea Gobernu horretatik urrundu zutelako, eta jadanik Franco, Mola eta abarrek Estatu kolpea emana, Euskal Herria modu hilgarrian erasotzeko kanpaina ordurako abian jarria zutelako.
|
|
|
Hala nola Mexikoko Tumaka T dantza taldea, Alemaniako SonuDos edota Amsterdametik etorritako David Zambranoren dantza ekintzak. Jakina,
|
Euskal
Herrian sortutako dantza garaikideak ere izango du tarterik. Besteak beste, Krego Martin Dantza konpainia, Damian Muñoz gasteiztarraren azken lana eta Mikel Aristegiren saioa.
|
|
|
Hala, Espainiako eta Frantziako gobernuei eskatu diete ETArekin hitz egiteko. Esan dutenez,
|
Euskal
Herrian sortu den egoera ez da oraindik bake egoera: «Ez da bake egoera, oraindik jende askori sufrimendua eragiten jarraitzen dutelako, oraindik giza eskubide ugari zapalduak izaten ari direlako».
|
|
|
Kezkaturik baina erantzukizunez jokatzeko asmoa dugu, garbi ikusten baitugu
|
Euskal
Herrian sortu den une politikoa oso garrantzitsua izango dela euskarak gizartean dagokion lekua eskura dezan.
|
|
|
Nik ez dut aipamen berezirik egin nahi Karmelez, bere baitan, biltzen zituen baloreez, bakarrik esango dut hasiera zail haietan Karmele izan zela buru nagusietako bat, Gipuzkoan batez ere. Gure aurrekoek zioten zelako zura halako ezpala bada ikusi besterik ez dago bere lanak zelako ondorioak ekarri dituen,
|
Euskal
Herrian sortu den mugimendurik garrantzitsuenetariko bat: Ikastolen Mugimendua.
|
|
|
Gizarte jakin bateko hezkuntzakklase menderaketa erreproduzitu egiten du, jakina, baina aldi berean kontraesanakere sortzen ditu eta horiek haustura elementu bihurtzen dira gizarte horrentzat.Esan dezakegu, horregatik, hezkuntza esparruan sortuko diren hausturek eraginaizatekotan, hain zuzen, hezkuntza sistemaren heziketa praxian izango dutela eragina.Hortik dator, bada, determinismoaren ukapena, eta kontraeskola edo erresistentziamugimenduen sorrera eta zergatia. Horra hor lekuko, euskal intelligentsiak bideratuduen hezkuntza egitasmo iraunkorrena, hots, eskola frankista ofizialaren aurka, hezkuntza sistematik bertatik arituz baina aurka,
|
Euskal
Herrian sortutako ikastolenmugimendua, eskola erresistentzia gisa eraikia izan dena, alegia. Egistamo horrek, bestalde, bazituen intentsitate apalagoko aurrekariak, belaunaldi berriek ezagutubeharrekoak.
|
|
|
Gizarte jakin bateko hezkuntzakklase menderaketa erreproduzitu egiten du, jakina, baina aldi berean kontraesanakere sortzen ditu eta horiek haustura elementu bihurtzen dira gizarte horrentzat.Esan dezakegu, horregatik, hezkuntza esparruan sortuko diren hausturek eraginaizatekotan, hain zuzen, hezkuntza sistemaren heziketa praxian izango dutela eragina.Hortik dator, bada, determinismoaren ukapena, eta kontraeskola edo erresistentziamugimenduen sorrera eta zergatia. Horra hor lekuko, euskal intelligentsiak bideratuduen hezkuntza egitasmo iraunkorrena, hots, eskola frankista ofizialaren aurka, hezkuntza sistematik bertatik arituz baina aurka,
|
Euskal
Herrian sortutako ikastolenmugimendua, eskola erresistentzia gisa eraikia izan dena, alegia. Egistamo horrek, bestalde, bazituen intentsitate apalagoko aurrekariak, belaunaldi berriek ezagutubeharrekoak.
|
|
|
batetik, proiektua bera; bestetik, nor ote Etchegoyen hori?
|
Euskal
Herrian sortutakoa ote. Ekin nion, bada, Internet bidez Etchegoyenen arrastoren bila.
|
|
|
Are gehiago, 2012an Kontseiluak ekarpen zehatza egin du. Akaso, kezkaturik egon arren, euskalgintzak erantzukizunez jokatu eta jokatzen duelako, gure aburuz
|
Euskal
Herrian sortu den une politikoa oso garrantzitsua izango baita euskarak gizartean dagokion lekua izan dezan.
|
|
|
|
EUSKAL
HERRIAN SORTUEKIN EGIN EZAGUTZAK
|
|
|
|
Euskal
Herrian sortuekin egin ezagutzak Aintzira bazterreko Jimmy eta grizzly hartzak
|
|
2013
|
|
|
Are gehiago, Frantziako prentsaren askatasunaren legea baino urte franko lehenago ere ahalegin batzuk egin ziren. Eta lehenbiziko liburua (Bernat Etxepareren Linguae Vasconum Primitiae, 1545) Ipar Euskal Herrian idatzia izan zen gisan, prentsaren aro berriko lehenbiziko agerkariak ere Ipar
|
Euskal
Herrian sortu ziren.
|
|
|
Dena den, kontzeptuak «zama ideologikoa» duela erantsi du: euskaraz hitz egiten den lurralde esparruaz mintzatzeko ez ezik, «juridikoki eta administratiboki
|
Euskal
Herria sortzeko borondatea» ikusten du epaiak kontzeptuaren erabileran. [' Euskal Herria' terminoa ezeztatu dute, Nafarroa barneratzen badu, MAITE ASENSIO,]
|
|
|
Azken aurreko liburuaren izenburua bera Jalgi hadi plazara Etxepareri eginiko erreferentzia da, baina nortasun lesbiarra plazaratzearen analogia eginez; liburu berean Euskaltzaindiak Etxeparek idatziriko testu pornografikoak ezkutatzearekin lotua dago Ezpeldoik argitu behar duen kasua. Parodiaz gain, Iratxe Retolazak dio Ipar
|
Euskal
Herrian sortutako hizkuntza eredua kritikatzen duela Bordak (2010, 136). –Katolizismoaren eta patriarkatuaren eredu ere badena, eta bestetik, Hego Euskal Herrian sorturiko ereduari ere kritika egiten dio, merkantilizazioaren eta profesionalizazioaren eredu delako?.
|
|
|
Parodiaz gain, Iratxe Retolazak dio Ipar Euskal Herrian sortutako hizkuntza eredua kritikatzen duela Bordak (2010, 136). . Katolizismoaren eta patriarkatuaren eredu ere badena, eta bestetik, Hego
|
Euskal
Herrian sorturiko ereduari ere kritika egiten dio, merkantilizazioaren eta profesionalizazioaren eredu delako?.
|
|
|
Operazioaren aurrean
|
Euskal
Herrian sortu den elkartasun eta protesta mugimenduen berri izan dutela adierazi du Ibargurenek Info7 n eta" eskerrik asko guztiei, bihotz bihotzez" esateko baliatu du elkarrizketa: " Zuzenean ezin izan dugu jaso babes hori, baina geunden ziegetan sentitu dugu berotasuna".
|
|
2014
|
|
|
Zubi ekimenak eta haren lehen fruitua izan den Konpota antzezlanak ezohiko berri ona ekarri dute euskarazko antzerkigintzara. Berri ona, euskarazko estreinaldi bat beti delako ongi etorria, are gehiago sortze prozesu sendo baten ondorioz etorri baldin bada; ezohikoa, urriak direlako
|
Euskal
Herrian sortze prozesuak bere oinarritik laguntzen dituzten bideak, antolatzaileek dioten moduan" elkarrekin egin duten gogoeta baten ondorioz sortua", besteak beste helburuen artean profesionalizazioan laguntzea xede, ahal dela proposamen berritzaileak egiten dituzten sortzaileen artean, eta horrekin batera antzerki konpainien eta programatzaileen arteko zubi lana erraztea....
|
|
|
Lurralde antolaketari buruzko lege berriak sortu duen" Lurralde oreka poloa" Ipar
|
Euskal
Herrian sortzea proposatzeko asmoa du. Makiabelismo zerbait ikus daiteke jokaera horretan:
|
|
|
Alboan Fundazioa, jesuitek Hego
|
Euskal
Herrian sortutako gobernuz kanpoko erakundea, uztailetik dago murgilduta bi urte iraungo duen Gatazkarik Gabeko Teknologia kanpainan. Besteak beste, ikusarazi nahi dute mugikor, ordenagailu eta bestelako gailuen eta Kongoko Errepublika Demokratikoaren ekialdeko gerraren arteko harremana.
|