|
2000
|
|
|
Fraideek jainkotegi berri, galanta eta modernoa nahi zutenez, ideia lehiaketa bat ireki zen, ondorioz
|
Euskal
Herriko lehen tenplu moderno eta" ezberdina" suertatuz, ezagutzen ez duena harrituta utziko duena.
|
|
|
Agus Hernanek pozik agertu zuen Herria astekarian (II, 2) Iparraldeko euskal irratien izaera herrikoia eta entzuleen erantzuna: ?
|
Euskal
Herriko lehen irrati euskalduna (Iparralde eta Hegoalde barne) hasi zen Milafrangan duela 17 urte, esperantzaz betez milaka euskaldun, geroztik gure sustengatzaile jarraikiak izan direnak. Horren froga hoberena berriki agertu Médiamétrie ren inkesta da, honek hiru irrati euskaldunak (Gure Irratia, Irulegiko Irratia eta Xiberoko Botza) 8,7 mailan jartzen baititu?.
|
|
|
Horretarako, euskal haur literaturan oso ezagunak diren lau idazlek (Juan Kruz Igerabide, Mariasun Landa, Jesus Mari Olaizola eta Patxi Zubizarreta) eta lau ilustratzailek (Belen Lucas, Mattin Martiarena, Jokin Mitxelena eta Elena Odriozola) lau ipuin prestatu dituzte. Ipuinok
|
Euskal
Herriko Lehen Hezkuntzako 2 eta 3 zikloetako umeei zuzenduta daude. Otsailean ipuinok banatzeari ekin diogu.
|
|
|
1 zk. (1977), 95 Zeffirelli ren" Nazareteko Jesus" dela eta (Orain eta Hemen). 2 zk. (1977), 95 DEIA,
|
Euskal
Herriko lehen egunkaria (Orain eta Hemen). 3 zk. (1977), 84 Gerra aurreko euskal" herese" bat. 4 zk. (1977), 74 Preautonomia bai, eta gero zer?
|
|
|
MENDIGUREN, Iñaki Arrasate Press. 69 zk. (1992), 91 Kazetal enpresen antolakuntza. 69 zk. (1992), 81 DEIA,
|
Euskal
Herriko lehen egunkaria (Orain eta Hemen). 3 zk. (1977), 84 Eskualde prentsa Katalunian.
|
|
2002
|
|
|
Seigarren kapituluan sektorearteko banaketaren bilakaerak nolako bidea urratu duen azaltzen du Mikel Zurbanok, euskal ekonomianere zerbitzuen aldeko egiturazko aldaketa zertu dela ohartaraziz. Hurrengo gaian, Yolanda Jubeto arduratzen da Hego
|
Euskal
Herriko lehen sektorearen egoera etaproblematika orokorra azaltzen. Hemen ere sailkapen funtzionalaren metodoarijarraituz, nekazaritza eta abeltzaintza dira aztergai lehenik; ondoren, basogintza etaarrantzaren egoerak azaltzen dizkigu.
|
|
|
Amaitzeko, esan behar dugu,
|
Euskal
Herriko lehen sektorearen ekoizpenarenbilakaera honen ondorio nagusietariko bat honako hau dela, alegia, biztanleriarenjanariaren beharrak asetzeko nekazaritza gaiak inportatu behar izatea. Ekonomiaosoan, lehen sektorea da barne eskariaren estaldura tasa txikiena duena; hain zuzen, 1995ean %38raino heltzen zen soilik.
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herriko lehen sektoreari dagokionez, bi eremu geografiko bereizdaitezke. Alde batetik, Bizkaia, Gipuzkoa gehi Nafarroako eta Arabako iparraldeak, non abeltzaintza eta basogintza diren jarduera nagusiak, arrantzarekin batera kostaldean.
|
|
|
Giro honetan, otsailean aurkeztuko da, gipuzkoako debagoiena eskualdean,
|
Euskal
Herriko lehen ziberraldea. Hiru dira, besteak beste, egitasmo honen helbururik nagusienak:
|
|
2003
|
|
|
Mixel Ducauren esanetan, Niko Etxart xiberotarrak egin zuen
|
Euskal
Herriko lehen rock kanta," Eskual rock and rolling". Talde gisa, ordea, Errobi izan zen estilo honetan lehen urratsak eman zituena.
|
|
|
Eztabaida horiek gorabehera, UEUren Hego
|
Euskal
Herriko lehen saioa arra kastaz burutu zen, eta horren lekuko dugu garaiko prentsak eskainitako arreta. Gero hain toki urria emango zion Diario de Navarra berak ere azaldu zuen Larraonan gertatzen ari zena.
|
|
|
Sin la colaboración de la masa, el descontento de los mayorazgos no hubiera pasado de una revuelta palaciega". Hain zuzen ere, horixe da
|
Euskal
Herriko lehen karlismoaren ezaugarria: Espainiako beste tokietan ez bezala, hemen Erregimen Zaharraren defentsan herri xehearen gehiengoak ere parte hartu zuen, eta ez soilik noble txikien multzo batek.
|
|
2004
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Aldundiak zerrenda horretarako proposatu zuten ekainean zubi esekia Santiagon (Galizia) eta Espainiako Kultura Ministerioko Ondare Historikoaren Kontseiluak onartu egin zuen. Unescok Bizkaia Zubia zerrendan sartuko balu, hori litzateke Munduko Ondasunen zerrendako
|
Euskal
Herriko lehen eraikina. Zerrenda horretaitk %3 bada bakarrik industri ondare eta Bizkaiko Zubia onartuz gero, ondare mota horren garrantzia nabarmenduko litzateke.
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herriko lehen sektorearen atzera egite horretan, kausa nagusietako bat da Euskal Autonomia Erkidegoan lanaren bilakaera negatiboa gertatu izana: zehazki, 4.300 pertsona landun gutxiago zenbatu ziren.
|
|
|
Goiko grafikoan Hego
|
Euskal
Herriko lehen sektorean azken 28 urteetan lana nola bilakatu den adierazten da. Datuak irakurrita ondorioztatzen da nahiz eta tartean gorabehera batzuk gertatu, lanpostu galera progresiboa eta larria izan dela, oro har.
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herriko lehen sektorearen egoera »laborantza, abeltzaintza eta basozaintza», egunez egun ari da hondatzen, bai ekoizpenean, bai lanean. Azken datu ofizialen arabera, laborantzako azken ekoizpena %7, 3 beheratu zen 2003an, 2002koa kontuan hartuta.
|
|
|
Galarazteko mobilizazioak ikusiko genituzke, ziur aski, siderurgian eta ontzigintzan ikusi ditugun moduan. Bada, adierazitakoa eta gehiago ari da gertatzen
|
Euskal
Herriko lehen sektorean, baina ez iritzi publikoa, ez sindikatuak daude egoera horretaz hain sentsibilizatuak. Sentsibilitate falta horren arrazoien artean, ezbairik gabe, sektore hori kalean mobilizarazteko betiko ezintasuna hartu da aintzat.
|
|
|
Halaxe da, eta egoera larri hori islatu nahi dugu artikulu honetan. Hego
|
Euskal
Herriko lehen sektoreak, hots, laborantza, abeltzaintza eta basozaintza biltzen dituenak, 5.800 lanpostu galdu ditu 2003 urtean. Datu zehatzetara igarota, 27.400 lagun enplegatzen ziren 2003an Hego Euskal Herriko sektore pribatuan, 2002an, aldiz, 33.200 Datu horiek Espainiako INE »Estatistika Institutu Nazionala» erakundeak 2004ko martxoan landutako balioespenetatik jasoak dira, eta biztanle aktiboen inkestako emaitzak dituzte oinarri.
|
|
|
XX. mendeko bigarren hamarkadan ikusleria aitzindaria ere lortu nahi izan zuen Frantzian Abel Gancek bereJ’a cc useeta antzerako filmekin, zeinetan mezu ideologikoak funtsezkoak suertatzen ziren ekoizpenerako2 Garaiha rtakoak ditugu
|
Euskal
Herriko lehen filmak... Baina, hasi aurretik, behar bezain zehatza izateko behintzat," Euskal Zinematzat" zer har daitekeen argitu dezagun.
|
|
2005
|
|
|
laborantzarako tresnak, laiak, puntak, ferrak, eta abar. XIX. mendean industria garapena medio, Bilboko Boluetan
|
Euskal
Herriko lehen labe garaia eraiki zenean, burdinolaren akabera iritsi zen.
|
|
2007
|
|
|
Nafarroa erdialde osoan ardo bikaina egiten da eta Erriberrin tradizio handia du ardogintzak. Hain zuzen, bertan fundatu zen
|
Euskal
Herriko lehen bodega kooperatiba, 1911n.
|
|
|
RIP, Bap!!, MCD eta beste talde erreferentzial batzuen estreinako lanak kaleratzearen ardura izan zuten, ezinbestekoak bihurtu diren diskoak. Basatiren atzean, beste bi lagunekin batera Jabi Saies zegoen,
|
Euskal
Herriko lehen fantzineak egin zituen ipurterre bera: Destruye da horietan ezagunena.
|
|
|
Hala, 1857ko abuztuaren 24an hasi zen jardunean Estufa kalearen 7 zenbakian, San Nikolas plazaren alboan.
|
Euskal
Herriko lehen sukurtsala Gasteizen ireki zuen (1913). Berehala hedatu zen kanpora:
|
|
|
Agurainen dago
|
Euskal
Herriko lehen eguzki energiako" baratzea"
|
|
|
" Euskal familia larriko" kidetasuna, Caro Barojak esaten zuen bezala, karlistaldietan areagotu zen. Hego
|
Euskal
Herrirako lehen saio federalistak Nafarroan gertatu ziren, Sabino Aranak Euzko Alderdi Jeltzalea sortu aitzin. XIX. mendearen azken laurdenean, alegia, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako foruak ezeztatu eta berehala, erromantizismo berantiarraren eraginez, nafartasunak eta euskal herritartasunak bat egin zuten, agian inoiz baino indar handiagoz.
|
|
2008
|
|
|
|
Euskal
Herriko Lehen Mailako Pediatria Elkarteak, Euskal Herriko Pediatri Elkartearen laguntzarekin, gure elkartasuna adierazi nahi diegu aipatutako hamaika pediatrei eta Osakidetzari eskatzen diogu, modu batera langile finkotzat jotzeko, datozen deialdietarako egin izan diren akatsak konpontzeko, hori guztia, gure Erkidegoko haurrei pediatria arreta pediatrek eman diezaieten....
|
|
|
Pedro Gorrotxategi.
|
Euskal
Herriko Lehen Mailako Pediatria Elkartearen izenean.
|
|
|
Arrasateko eskribau izan zen. Hego
|
Euskal
Herriko lehen antzerkigile ezaguna da. Erlijio antzerkia egiten zuen.
|
|
|
Aizkora zaleek gozatu ederra hartu behar dute gaur, denerako denbora aurkitzen badute behintzat.
|
Euskal
Herriko Lehen Mailako Aizkora Txapelketa jokatuko da gaur eguerdian (12:00), Araiako plazan (Araba), eta Donostiako Urrezko Kopa arratsaldeko 19:00etan, Trinitate plazan. Goizeko kanporaketan finalerako txartela eskuratzen saiatuko diren bost aizkolarik arratsaldean ere izango dute saioa, txapela janzteko helburuarekin.
|
|
|
Ipar
|
Euskal
Herriko lehen txapelketa izanik zalantza zen publikoak nola erantzunen zuen. Baina ez zuen huts egin Donibane Garaziko zinema gelan 200 bat bertsozale bildu baitziren.
|
|
|
Besta egunerako dena prest dago, eta orain bertsotan aritzea baizik ez dute falta Ipar
|
Euskal
Herriko lehen Bertso Txapelketako finalistek: Amets Arzallus, Maddalen Arzallus, Karlos Aizpurua, Miren Artetxe, Sustrai Colina, Odei Barroso, Xumai Murua eta Ekhi Erremundegi bertsolariekin, bertsolaritzaren indar gaztearen argazkia izanen da taula gainekoa.
|
|
|
Herreran jarri duten hau Xabier Lertxundiren omenezkoa da. Bizikletan zihoala auto batek harrapatuta hil zen, duela urtebete, eta Kalapie elkarteak han kokatu du
|
Euskal
Herriko lehen bizikleta zuria.
|
|
2009
|
|
|
Aritz Aranburu (Euskadi), 23 urtekoa, ASPren iazko rankingean 39 postua lortu zuen berbera, Mari Errauskinen Ipuineko protagonista bihurtu da Billabong Pro Tahiti-n. Denboraldiko lehen bi probetan sailkatzeko norgehiagokak gainditu ezinik geratu bazen ere, ASP World Tour en sartu den
|
Euskal
Herriko lehen kirolariak Dane Reynolds kaliforniar arrakastatsua (EEBB) gainditu zuen finalerdirako bidean, baita proba honen irabazle izan den Damien Hobgood (EEBB), Tom Whitaker beterano australiarra eta ASPko egungo eta bederatzi ediziotako txapeldun Kelly Slater (EEBB) ere.
|
|
|
Interneterako bereziki sorturiko euskarazko hedabideen artean, era berean, ezin Kazeta.info119 ere ahantzi. Ipar
|
Euskal
Herriko lehen egunkari elektronikoa da, Iparla Baigura Komunikazioa elkarteak 2008an sortua eta sei hilabeteren buruan arratsaldeko egunkari bihurtua. Astelehenetik ostiralera mezu elektronikoz ere zabaltzen dute120, eta, beronen sustatzaileek diotenez,« [Ipar Euskal Herriko] barnealde eta kostalde arteko desoreka gainditzeko bidean komunikazio tresna idekia, zabala eta eraginkorra bultzatu» nahi lukete.
|
|
|
Arautegi horren arabera, Estatua zen irrati hedapenaren zerbitzuaren jabea, baina Gobernuak emandako kontzesioen bidez irratien kudeaketaren ardura esku pribatuetan geratzen zen. Behin legea ezarrita eta irrati entzuleen elkarteek hazia ereinda, laster erne ziren
|
Euskal
Herriko lehen kateak ere: Radio Club de Vizcaya, Radio Vizcaya SA eta Radio San Sebastián, hurrenez hurren.
|
|
|
Biltegi bat izan zen
|
Euskal
Herriko lehen zinema areto: Miarritzeko hondartza nagusian ezarririko biltegi bat, hain zuzen.
|
|
|
Urtero antolatzen dituen 20 horietako bat da. Ipar
|
Euskal
Herriko lehen maila, kolegio eta lizeoetan gaindi, direla ikastetxe publiko edo pribatuen elebidun sailekoentzat Baionako Cassin lizeoan edo Donibane Garaziko Le Navarren bezala, adibidez, edota murgiltze eredukoetan, Larzabaleko kolegioan bezala. Aldi honetan, gainera, harri batez bi txori.
|
|
|
Ezker abertzale bateratu bat eratzeko asmoa ere agertu zuen Zabaletak. ETAk biolentziaren erabilera eteterakoan, ezker abertzale bateratua
|
Euskal
Herriko lehen indar politikoa izatera iritsi daiteke etorkizunean. Hori dela eta, nabarmendu zuen etorkizuna soilik bide politikotik egin daitekeela.
|
|
|
XXI. mendeko poparen salbatzaileak izatera deituak, Patxi Lopez lehendakariak ere goraipatzen duen taldea da.
|
Euskal
Herrira lehen aldiz gerturatu dira, eta gainera jazz festibal batek gonbidatuta. Taldea ezagutzen ez eta egun hauetan Jazzaldiaren inguruan zerbait irakurri duenari kuriositatea esnatuko zitzaion bada:
|
|
|
Agiriak gogoratzen du Udalbiltzaren jardueren zilegitasuna herritarren borondatez aukeratutako hautetsi eta udalbatzetan dagoela, oroitaraziz
|
Euskal
Herriko lehen erakunde nazionalaren sorrera1.800 hautetsik babestu zutela 1999ko irailean. Horrez gain Zubizarretak gogorarazi du Udalbiltzaren sorrera eta garapena herrien determinazio librearen eskubideen babespean kokatzen dela.
|
|
2010
|
|
|
Zuberotarrek Paue dugu gure lehen atea. Erran nahi baita,
|
Euskal
Herriko lehen emigrazioa honat etorri zela. Hemen, ostatu eta enpresetan, baziren zuberotar andana:
|
|
|
Udalbiltza, Euskal Herriko Udal eta Udal Hautetsien Biltzarra, 1999ko irailaren 18an sortu zuten Euskadiko, Nafarroako eta Iparraldeko alderdi nazionalistek.
|
Euskal
Herriko lehen erakunde nazionala zela esan zuten.
|
|
|
Ekhi Erremundeguy Baionan sortu eta bizi da, baina bere familia Senperekoa da. Hamar urtetan bertsu eskola batean ikasi zituen bertsuaren teknikak; eta, primadera oraino hogoi aldiz ikusi gabea zelarik, Ipar
|
Euskal
Herriko lehen bertsu txapelketako finalean parte hartu zuen, Donibane Lohizunen, 2008ko hazilean? 36.
|
|
|
mugimenduzabal eta orokor horretan sartu ziren guztiak. EAJk ere gerlako azken urteetansortu zuen Brigada, ez lehenago, eta Ipar
|
Euskal
Herriko lehen maki armatuetan ezzuen parterik izan... nahiz eta hasieran muga pasatzeko eta espionaje sareetan ibili, nahiz eta Irujo Londresen goiz goizetik eta Agirre Ameriketara heldu eta aliatuenalde garbiki egon. Historiak Mitterrand justifikatu du eta Papon lehertu; jeltzaleenartean ere, suerte gehiago edo gutxiago izan zuten protagonistek.
|
|
|
12:00etan Betizuak. 18:00etan Herri kirol saio bikaina izanen da,
|
Euskal
Herriko lehen mailako Arpanlari txapelketa jokatuko baita lehenik eta dagoeneko ohikoa bilakatu den herritarren arteko desafioa ondotik. Bestak akautzeko, gauerditik aitzinera DJ Alkape eta DJ J. Grande ariko dira plazan.
|
|
|
Udalbiltzaren aurkako epaiketa bihar hasiko da Audientzia Nazionalean.
|
Euskal
Herriko lehen instituzio nazionalaren aurka egiteaz gain, 22 hautetsiri erakunde armatuko kide izatea leporatzen dio Fiskaltzak eta akusazio partikularrekin batera –Dignidad y justicia eta AVT– 15 urtera arte espetxe zigorra jaso dezakete 22 horietako batzuek. Bada, Arrasaten inputatuei elkartasuna adierazteko babes taldea aurkeztu zuten eguazten arratsaldean udaletxeko pleno aretoan.
|
|
|
UdalbiltzaEuskal Herriko Udal eta Udal Hautetsien Biltzarraren izena da. Instituzio gisa,
|
Euskal
Herriko lehen instituzio nazional gisa, eratu zenean hartu zuen izena. Udalbiltza 1999ko irailaren 18an sortu zen, Euskal Herria osatzen duten zazpi lurraldeetako 1.778 udal hautetsik, gehienak EAJkoak, EHkoak, EAkoak, ABkoak eta independenteak, Bilboko Euskalduna Jauregian bildurik hartu zuten ia aho batezko erabakiaren ondorioz.DeialdiakGaur, ostirala, 19:00etan, udaletxeen aurrean.
|
|
|
Euskal herritarrek kanpora migratzeko prozesu historiko garrantzitsuak alde batera utziz, Hego
|
Euskal
Herrirako lehen immigrazio mugimendu esanguratsua XIX. mende bukaeran gertatu zen. Garai hartan, Bizkaiko Ezkerraldeko meategien eta industrializazioaren lan eskuaren eskaerari loturik, inguru horretaranzko giza mugimendu handia gertatu zen inguruko eskualde eta herrialdeetatik, Bizkaitik, eta Hego Euskal Herriko eta Espainiako gertuko lurraldeetatik.
|
|
2011
|
|
|
Kukutzaren aldekoa naiz, eta herritar soil gisa izan dudan jarduna beti bakearen aldeko bidetik ibili da. Hain zuzen ere, biolentzia ororen kontrako ideologiak ekarri ninduen Bilboko erdigunetik auzo baztertu honetara orain hogeita hamasei urte, Franco hil zeneko urtean,
|
Euskal
Herriko lehen kontzientzi eragozleen taldearekin, eta harrez geroztik hemen errotu nintzen, Errekaldeberri inguruko auzoetako jendearen miseria gorrian biziz eta haiengandik hasieran pentsatu nuena baino askoz gehiago ikasiz. Bakezale amorratua naiz, alkate jauna, kulturaren eta elkarrizketaren aldeko militantea, eta, horrexegatik, Kukutzaren aldekoa.Kukutzatik bertatik, ordea, ez naiz asko ibili, euskarazko prentsaren eta kulturaren aldeko lanak nik nahi nuena baino askoz denbora gehiago eskatzen duelako, baina bertan ikusitako performance, antzerki emanaldi eta kontzertuetan etxean bezala sentitu naiz beti, adinaren aldea gorabehera.
|
|
|
Marie Coulon idazlea, madame dAbbadie dArrast izenez ezagunagoa.
|
Euskal
Herriko lehen emakume feministetariko bat. «Bai, behintzat, lehen militanteetariko bat», zehaztu du Valverdek.
|
|
|
Irabazleen artean, Amaiur nabarmentzen da. Ordezkaritzari dagokionez, Hego
|
Euskal
Herriko lehen indar bilakatu da koalizio subiranista (zazpi eserleku) eta taula politikoa aldarazi du berriz ere, maiatzaren 22an Bilduk egin zuen moduan. Portzentajeak eta boto kopuruak ikusita, ordea, berdinketa teknikoa dago, lau indar nagusiek (UPN PP, Amaiur, PSE PSN eta EAJ) 300.000 bototik gora atera baitituzte eta oso alde txikia dute elkarren artean.
|
|
|
Nolanahi ere, 1991 urtean, euskal soziolinguistika aplikatuarentzako mugarri izan zen ikerketa bat argitaratu zen:
|
Euskal
Herriko lehen inkesta soziolinguistikoa.
|
|
|
Sei segunduko aldea bakarrik atera zion igande eguerdian Elizondon Floren Nazabal azpitxapeldunariIñaki Azurmendik eskuratu zuen azaroaren 6an Elizondon
|
Euskal
Herriko Lehen Mailako txapela. 6 segunduko aldea bertzerik ez zion atera Floren Nazabali.
|
|
|
Iñaki Azurmendik eskuratu zuen azaroaren 6an Elizondon
|
Euskal
Herriko Lehen Mailako txapela. 6 segunduko aldea bertzerik ez zion atera Floren Nazabali.
|
|
|
Finalean Donapauleko' bluiak' taldearen kontra lehiatu zuten. Partida 10 berdinketarekin bukatu zen, baina Donapaulek entsegu gehiago sartu baitzituen Baxe Nafarrak izan ziren
|
Euskal
Herriko lehen txapeldunak. Taldeen portaera goraipatzekoa da.
|
|
2012
|
|
|
Presio handia sumatu nuen egun hartan: Ipar
|
Euskal
Herriko lehen finalista. Berak nik baino gehiago jokatu zuen.
|
|
|
Baina, larriena, zalantzarik gabe, GIBaren [giza immuno eskasiaren birusaren] transmisioa izan zen; azkarra eta geldiezina. 1985ean dokumentatu zen
|
Euskal
Herriko lehen infektatua; handik urte gutxira, ia infektatu gehien zuen herrialdea zen Europan. GIBaren ustekabeko gorakadak ekarri zuen elkartearen sorrera, beraz.
|
|
|
Iparla Baigura Komunikazioak 2008an martxan ipinitako komunikazio proiektua da. Kazeta.info Ipar
|
Euskal
Herriko lehen egunkari elektronikoa izan da. Horrela, Iparraldeko kostaldearen eta barrualdearen arteko desoreka informatiboa gainditu nahi izan dute (Alkorta eta Zuberogotia, 2009:
|
|
2013
|
|
|
Herriaren historian gelditzen den lorpena da, eta meritu handia dute ikusita orain arte bandera guztiak galiziarrek irabazi zituztela.
|
Euskal
Herriko lehenak dira Kontxa irabazten eta hori hor geratuko da".
|
|
|
Altzairuzko bere bizkarrezurreria Gustave Eiffelek asmatu iltzatzeko sistemaren arabera eginik baitago.
|
Euskal
Herriko lehena eta oroz gainetik, luzeena den trinketak Francis de Saint Jayme Donapaleuko seme aberatsari zor dio izena. Hark zuen eraikiarazi garaiko teknika eta egin molde hoberenak hautaturik.
|
|
|
XX. mendearen bigarren partea euskararentzat nire ustez garai handia izana da, eta bereziki Euskaltzaindiak lan ikaragarria egin du hor». Euskaltzaindiaren gidaritza hartu zuen Ipar
|
Euskal
Herriko lehen herritarra izan zen. Nafarroa Beherekoa, zehatzago esateko, Baigorrikoa; Karrika Gaiztoan sortu zen Jean Haritxelar Duhalde.
|
|
|
Baita irakurtzen ere. Bertsotan, plazan hamazazpi urterekin hasi zen eta hogeita bi urterekin jantzi zuen
|
Euskal
Herriko lehen txapela, 1935ean.
|
|
2014
|
|
|
Lekeitioko jaialdiak,
|
Euskal
Herriko lehena, urtez urte irauten asmatu du eta egun ikusle eta kultur programatzaile ugari hurbiltzen dira bertara, azken edizioak zer berri ekarriko duen ikusteko irrikitan.
|
|
|
Azken hilabeteotan esanguratsuena, Gasteizko Mendiak parke natural izendatzeko prozedura gelditzeko Jaularitzak hartutako erabakia izan da. Itxura guztien arabera, hor irekiko dituzte
|
Euskal
Herriko lehen bi putzuak, Enara eta Enara Berria jakin zenean, joan den ekainean, haustura hidraulikoaren gorabeherak gertutik jarraitzen dituen Iker Armentia kazetari arabarrak esan zuen: Jaurlaritzaren mezua da ez dela komeni Gasteizko Mendiei babes handia ematea, etekin polita eman dezakeen ingurua baita.
|
|
|
Iñaki Errazkinek adierazi duenez," Gipuzkoak zabortegi kutsakorrak ixteko plangintza eta datak ditu. Gipuzkoa zabortegi kutsakorrik gabeko lurraldea izango da, Hego
|
Euskal
Herriko lehena; datorren astean beste pauso bat emango du norabide horretan. Eta garrantzitsuena, Gipuzkoa zabortegi kutsakorrak ixteko tresnarik eraginkorrena eta merkeena aplikatzen ari da:
|
|
|
2012tik ari dira Aranzadi eta Azpeitiko Udala lankidetzan, Eusko Jaurlaritzako Biktimen eta Giza Eskubideen zuzendaritzaren laguntzarekin. Azpeitia da halako proiektu bat abian jarri duen
|
Euskal
Herriko lehen udalerria. Eneko Etxeberria Azpeitiko alkateak adierazi duenez," Udalarentzat konpromiso utziezin bihurtu dira gertatutakoaren egia bilatzea eta hedatzea, justizia egitea eta errekonozimendua aitortzea".
|
|
|
Duela hemeretzi urte Euskal Herria Zuzenean izan genuen
|
Euskal
Herriko lehen rock festibala, egungo dimentsioetan ulertzen den gisako festibala, diot. Eta ez soilik Euskal Herrian, Europan ere gutxi ziren molde horretako festibalak orduan.
|
|
2015
|
|
|
|
Euskal
Herriko lehen Ikea Barakaldon (Bizkaia) ireki zuten. Bertako langileak ez dira dantzan ikusi ohi; bai, haatik, horietarik batzuk, saltegi aitzinean protestan lan baldintza txarrak salatzeko.
|
|
|
Lekorneko hartaz ongi oroit da: " Serge Harizgain eta Maite Duboisen etxekoa izan zen egin genuen
|
Euskal
Herriko lehena; badu bulta bat, 2006an". Aldi hartan gisu eta kalamuzko lauza osatu zuten.
|
|
|
Azpeitian jokatuko dute
|
Euskal
Herriko lehen sagardo txapelketa
|
|
|
–Baionan, 1969an, Ipar
|
Euskal
Herriko lehen ikastola abertzale multzo batek ireki zuen. Geroztik egin du bide:
|
|
|
Giro berri horretaz eta hura bultzatu zuen Enbata izeneko Ipar
|
Euskal
Herriko lehen kazeta elebidun abertzaleaz hurrengo puntuan egingo dugu berba.
|
|
|
1 Identifika itzazue, bikoteka,
|
Euskal
Herriko lehen sektoreko hamar eskualde nagusiak, emandako
|
|
|
– Irtenbide horien onuren atala osatzeko,
|
Euskal
Herriko lehen sektoreko
|
|
|
Rodrigo Mercado Zuazolak 1540an sortu zuen Oñatiko unibertsitatea testuinguru horretan aipatu genuke.
|
Euskal
Herriko lehen unibertsitate horretan ikasi zuen Garibaik. Aski seguru pentsa liteke Oñatiko unibertsitateak eragiten zuen bizitza intelektuala diskretua izan zela.
|
|
|
Sortutako adiUP
|
Euskal
Herriko lehen HEA sistema eleaniztuna da eta bertako hiru hizkuntzaofizialak barne hartzen ditu: euskara, gaztelania eta frantsesa.
|
|
|
Gogoratu:
|
Euskal
Herriko lehen" bertsolari gudua" 1930ean jokatu zen; garrantzitsuena eta erabakigarriena, 1935aren hasieran. Gogoratu 1935eko ekitaldiaren ondorengo argazkia ere:
|
|
|
Bazuen non begiratu. Bizkaian, Bilboko udal aurrezki kutxa Hego
|
Euskal
Herriko lehen finantza erakundea zen, eta garaiko bankuek baino aurrezki gehiago biltzen zuen. Gipuzkoako Foru Aldundiak sortutako aurrezki kutxak ere arrakasta zuen, eta gipuzkoarrek 177 000 libreta zituzten irekita bertan.
|
|
|
Haurren egunak Ainhoa
|
Euskal
Herriko lehen herrietarik bat izan zen eskola erritmoen erreforma aplikatu zuena, duela hiru urte. Ordutik eskola izaten dute goizeko 8:30etik 12:00ak arte eta arratsaldeko 13:30etik 15:15 arte.
|
|
2016
|
|
|
50 urte dira txapelketa lehen aldiz antolatu zela, eta, horregatik, azken mende erdian izan diren 50 irabazleak omenduko ditu elkarteak larunbateko ekitaldian. 1967an egin zen
|
Euskal
Herriko lehen artzain txakur txapelketa, Mañarian. Eta urtero, Durangalde eskualdeko herri batean egin dute jaia.
|
|
|
(A).
|
Euskal
Herriko lehen autobidea izan zen.
|
|
|
«[?] eta egun zoragarri bat pasatu ondoren eman zitzayon bukaera egun artako bertsolari festari, egun artan Basarri gelditu zan txapeldun. [
|
Euskal
Herriko lehen bertsolari txapelketaz ari da; 1935eko urtarrilaren 20ko «bertsolari gudu» hartaz.] Eta garay artako bertsolari zarrak bazuten Donostiyan txoko polit bat oso maite izaten zutena Calle Easo-n Bar Manolo, eta Donosti aldera etortzen ziran bertsolariyak ostatu ontara biltzen ziran «Txirrita» baizan ostatu ontara maiz xamar etortzen zana eta nik ustedet danak aren arrastuan ibiltzen... jakingo ezdiat ba iya etorri ari nerekin beriala erakutsiko diat?
|
|
|
1 Identifika itzazue, bikoteka,
|
Euskal
Herriko lehen sektoreko hamar eskualde nagusiak, emandako mapan. Idatzi eskualdeen izenak taularen lehen zutabean.
|
|
|
2 Osa ezazu taula eskualde horietan egiten diren jarduerekin. Horretarako, erabili Infogunean eskuragarri dagoen
|
Euskal
Herriko lehen sektoreari buruzko informazioa.
|
|
|
Irtenbide horien onuren atala osatzeko,
|
Euskal
Herriko lehen sektoreko hainbat ekimen artikulua irakurri duzue (49 or.).
|
|
|
Ez da leitzarrik izanen
|
Euskal
Herriko lehen mailako aizkolari txapelketaren finalean
|
|
|
|
Euskal
Herriko lehen mailako aizkora txapelketaren kanporaketa jokatu zen irailaren 11n Leitzako Amazabal pilotalekuan. Lehen maila osatzen duten 12 aizkolarietatik hamar aritu ziren, Joxe Mari Olasagastik medikuaren agiria aurkeztu baitzuen eta Floren Nazabalek aizkora utzi duelako.
|
|
|
Jon Fernandez boxeolari bizkaitarra izango da tituluagatik lehiatuko den
|
Euskal
Herriko lehen pugila. Bere aurkariak, Mikael Mkrtchyan armeniarrak, 16 garaipen lortu ditu 17 borrokalditan.
|
|
|
Iparraldeari leku berezia eskainiko dio azokak: edizio honen afitxa egilea Christine Etchevers margolaria da, Azokako kartela egin duen Ipar
|
Euskal
Herriko lehen egilea. Aurten hamar urte betetzen dira Gerediagak eta EKE Euskal Kultur Erakundeak hitzarmena sinatu zutenetik eta, urtebetetze hori ospatuz, Ipar Euskal Herriko eskaintzak leku berezia izanen du Azokan.
|
|
|
Orai zerbitzu orokorreko eta igerilekuko langileekin batera urrats hori gauzatzera pasatu da, Landagoien igeritokiaren erabiltzaleei euskoekin ordaintzeko aukera emanez. Uztaritzeko igerilekua
|
Euskal
Herriko lehen toki publikoa da euskoz ordain ditakena. Juanden astelehenean, Bruno Carrère auzapezak eta Dante Edme Sanjurjo Euskal Moneta ren lehendakariak hitzarmen bat izenpetu dute helburu horrekin.
|
|
2017
|
|
|
Urola erdialdeko, Gipuzkoako eta
|
Euskal
Herriko lehen sektoreko produktuak identifikatu eta eskuragarri izateko saltoki iraunkorra: horixe izan nahiko luke urte amaierarako Azpeitiko Azoka plazan eraikitzekoak diren Elikaguneak," jatorria, gardentasuna eta erosketa esperientzia pertsonalizatuak" oinarri hartuta.
|
|
|
Hazteriak jota zegoen eta putzu horietan sartuta sendatu omen zen txakurra. 1804an zabaldu zen bainuetxea eta, horrenbestez,
|
Euskal
Herriko lehen instalazio turistikoa izan zen. Turista gehiago etortzen hasi ziren 1893tik aurrera, Gran Hotel a eraikitzen hasi eta gero.
|
|
|
Luna lasaituz joan zen pixkanaka eta Violeta eta bera elkarrekin eseri ziren ohean, argazkiak ikustera. Violetak amona Gracielaren etxean jasotakoak ziren denak,
|
Euskal
Herrira lehen aldiz etorri zenean, ez baitzuen bat bera ere ekarri.
|
|
|
Baionan eratu zen
|
Euskal
Herriko lehen janari bankua, 1987an, eta Hego Euskal Herriko lau herrialdeetan ere badago bana gaur egun. Hilero, 100.000 lagun baino gehiagok jotzen dute elkarteetara janari eske. Azaltzeko erraza da janari banku baten egitekoa:
|
|
|
Luis Luziano Bonaparte Printzea() izan zen benetan euskararen eremua bere hedadura eta zehaztasun osoan egiazki ezagutzen eta aztertzen saiatu zen lehena,
|
Euskal
Herriko lehen dialektologotzat jo dezakegu. Bonaparte ez zen euskalkien jatorriaz arduratu.
|
|
|
(A).
|
Euskal
Herriko lehen autobidea izan zen.
|
|
|
5 Gogora dezagun, berriro, Humboldten euskal bidaiak egitasmo antropologiko baten parte direla, hain zuzen, abiapuntu historizista bat eta helburu humanista bat duen egitasmo baten parte, non besteak beste ezinbestekotzat jotzen duen" karaktere nazional" ezberdinak aztertzea. Baina bera bertan bilaketa prozesu batean dago, alegia, ez daki ongi zertan zentratu behar duen; adibidez, 1798ko apirilean
|
Euskal
Herrira lehen aldiz etorri aurretikGoetheri bere zalantza adierazten dio: " Karaktere nazional baten nire kontzeptuarekin kontent geratu aurretik[...] zerbait aurkitu behar dut".
|
|
|
Gipuzkoako Gazteen Egunaren barruan, gaztetxea okupatu zuten Azkoitian.
|
Euskal
Herriko lehen gaztetxeetako bat izan zen. Uztailak 19: Kortaturen lehen emanaldia, Errenteriako Patxiku zelaian.
|
|
|
|
Euskal
Herriko lehen jabekuntza eskolak Bizkaian sortu ziren 2003an, zenbait udaletan berdintasun arloan lanean ari diren eta mugimendu feministarekin zuzeneko lotura duten berdintasun teknikarien ekimenez{ 30}. Eskola horiek modu koordinatuan dihardute; gogoeta, prestakuntza eta topaketarako guneak dira; eta haiek bideratutako jardueretan ehunka emakumek parte hartzen dute urtean.
|
|
|
Xapeldun Ez dugu espantu haundirik egin nahi, bainan aurten ere
|
Euskal
Herriko lehen maileko xapeldunak Etcheto Arbeletche dira atera Hazparneko plazan. Usaian bezala, partida gogorra izan dute 2022arte, funtsean oraino elgarren bete ziren, bainan gero gauzak fiteago joan dira, David eta Julienek hirugarren urtekotz segidan txapela janzten zutela.
|