|
2000
|
|
|
zioen Tillac ek. Horren frogatzeko, bi mila euskal tipo artoski jaso zituen bere margoetan, nahiz eta aitortzen zuen egiazko euskal tipoa Ipar
|
Euskal
Herrian zegoela, Hegoaldean arraza nahasketak sakonkiago kutsatu bide zuelakoan.
|
|
|
Ba, hori bera nahi nuen gure filmarekin:
|
Euskal
Herrian gaudela nabarmentzea, baina ez modu bigun eta folklorikoan, ausarki baizik. Azken sekuentziak jartzen du, alboka, txalaparta eta gaitak batera sartuz»
|
|
|
|
Euskal
Herrian gaudela ez du ahaztu idazleak, baina gaiak gero eta anitzagoak direla esango nuke. Gero eta gutxiago antzematen da zenbait lanetan Euskal Herrian gaudela.
|
|
|
Euskal Herrian gaudela ez du ahaztu idazleak, baina gaiak gero eta anitzagoak direla esango nuke. Gero eta gutxiago antzematen da zenbait lanetan
|
Euskal
Herrian gaudela. Orain aukera zabalagoa da, Euskal Herrian zaudela erakusteko bide guztiak dituzu, baina kontrakoa erakusteko ere bai.
|
|
|
Gero eta gutxiago antzematen da zenbait lanetan Euskal Herrian gaudela. Orain aukera zabalagoa da,
|
Euskal
Herrian zaudela erakusteko bide guztiak dituzu, baina kontrakoa erakusteko ere bai.
|
|
|
Atapuerca hemendik bertan dago. Orduan,
|
Euskal
Herrian egon zitekeen bizitzen lehen gizakia. Bestalde, On Joxe Mielekin lanean ari ginela aurkitu genuen 1966an Arrasateko Lezetxiki kobazuloan emakume gazte baten beso hezur oso zaharra.
|
|
|
Gu bisitarientzat bereziki prestatuta dauden (eta horregatik sarrera bat ordaindu behar den) parke eta erakusketa tokietan oinarritu gara. Ondorioz, bederatzi leku deskribatzen dizkizuegu, eta nahiz eta gehienak Ipar
|
Euskal
Herrian egon, agian osoenak Karrantza eta Donostiakoak dira.
|
|
|
Gurasoek, alaba handik lehenbailehen atera dadin, elefante letagin bat salduko dute.
|
Euskal
Herrian dagoela, Usoak, gertatu dena ezin ulertuz, bere sorlekua hartuko du gogoan. Sinesmenak eragin handia izango du bere pentsamoldean, irakasleak kukuaren makurreriak azaltzean hasiko baita neskatilaren kezka.
|
|
|
Labur aritzekotan, euskal errealitatean presentzia handiena dutenetara mugatuko gara, beste kasu batzuetan naziotasunaren gorabeheretan bestelako eragile eta prozesuak agertzen direla argiutziz.
|
Euskal
Herriari gagozkiolarik, beraz, prozesu bi aipatu nahi ditugu: nortasunetnikoaren birsortze/ deuseztatze prozesua bata, eta nazio politikoan oinarritutakonortasunen eraikuntza/ deseraikuntza prozesua, bestea.
|
|
|
Hura, ikusmira, zertxobait jakobinotik? lurraldearen ikusmira historiko kulturalera igaro da,, bertan eraiki eta politikoki onetsia, toleratua, kontrolatua eta sustatua? 23 den instituzio aniztasunaren irudira, gaur egun Ipar
|
Euskal
Herrian dagoen irudira hain zuzen. Estatuaren edo Kontseilu Orokorraren administrazio zerbitzuek deszentralizazio aski sistematikoa burutzen dute, Pauetik Baionara; era berean, elkartesozio ekonomiko ia guztiek dute antena bat gutxienez Baionan; azkenean, elkarteekberek bi ataletan banatzen dituzte beren departamendu egiturak, bata biarnesa, besteaeuskalduna.
|
|
|
Agerian dagoenez, alde handia dago EUSKALDUNON EGUNKARIAtik (albisteen hiru laurden
|
Euskal
Herriari baitagozkio) EL CORREOra (albisteen erdia diraEuskal Herriarekin lotura dutenak). Baina guztiek, baita Espainiaren batasunaren aldeko jarrera agerian dutenek ere, beren izaera lokala dela medio, Euskal Herriko errealitateaz ari dira neurri handi batean.
|
|
|
Aste haietan, era berean, eta
|
Euskal
Herrian zegoen giro politikoaren ezaugarri, Tolosako mitina (ekainaren 18an) izan zen. Mitinburu, Tirso Olazabal irundarra, Karlos VII.aren konfiantza gizona izandakoa (mitinaren inguruko egunetan, beraren semea erregegai ofizial modura agertzen zen, Don Jaime de Borbon alegia).
|
|
|
Aurrez aurre ditugun estatuekin, nahiko gauza zailada hori. Dena den, gure ustez, horrelako prozesu batek ez dauka atzerapausorik.Garai batean euskal herritar askok esan zuten
|
Euskal
Herrian zeuden eskola nazionalak ez zituztela begi onez ikusten, eta beren ikastola propioak antolatu zituzten.Urteak pasatu dira, eta marko arrotz batetik datozen erakundeek subentzionatu egiten dituzte ikastolak gaur egun. Bide praktikoen bitartez ematen diren pausoak, berehorretan gelditzen dira. Bai Madril eta bai Paris guk hartutako erabakiak errespetatzera behartu behar genituzke.
|
|
|
Inork gutxik nabarmendu eta azpimarratu izan du, Txillardegik adina, hizkuntzaren etaherriaren arteko lotura, bereziki
|
Euskal
Herriari dagokionez. Hitzetan, idatzietan etabere lanean.
|
|
|
biok bakarrik. Gure aspaldiko kezkarik nagusienetakoaondokoa izan da, alegia,
|
Euskal
Herrian dagoen gabezia intelektuala ikusita, nolabai teko eztabaida sakoneta lasaia ahalbidetzea. Beste era batera esateko,, estrategia, mailan munduan gertatu diren aldaketakikusita, eta hemengo egoera orokorra, politikoa, ekonomikoa, kulturala, linguistikoa eta soziala, kontuan edukiz, berton aplikagarri izan daitekeen zerbait plazaratzea.
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herriari dagokionez, 1996ko azaroko data DAB deritzon irrati berriaren mugarri garrantzitsua izan zen. Hilabete hartan SER irrati kateak proba teknikoak egin zituen Iruñean Bosch Blaupunkt enpresaren tresnen laguntzaz.
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herriari dagokionez, gai honek izugarrizko garrantzia izango zuen (kontuan harturik gainera, orain dela urte gutxi arte ez dela aldaketarik izan), alde batetik euskal unibertsitate barrutirik ez zegoelako ez baitzegoen euskal unibertsitaterik eta, bestetik, bi unibertsitateekiko menpekotasunak euskal herrialdeen arteko banaketa edota zatiketa indartzen zuelako (Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa Vallado... Unibertsitate barruti bakoitzeko zuzendaritza erregeak izendaturiko errektorearen190 esku geratu zen; eta errektorea unibertsitateko buru izateaz gain, barrutian zegoen irakaskuntza publikoko zentro guztien goreneko buru ere izango zen191 Bestalde, barruti bakoitzak gobernuak izendatutako idazkari orokorra zuen.
|
|
|
Brest, Lorient, ez dakit. Laster
|
Euskal
Herrian egongo naiz. Nahiago dut horretaz ez pentsatu.
|
|
2001
|
|
|
" Hitz Egin" en kontzertura 600 pertsona joan ziren lanera bolondres.
|
Euskal
Herrian egon den bataila handienetako bat izan da, Lemoiz geratzea garaipen bat izan zen bezala. Eskandalu bat denez, ezin zuten horrekin jarraitu eta kasua istea erabaki dute," formulazio okerra" aitortu, eta bakean utz ditzagun.
|
|
|
Dagoeneko ohiko bihurtzen ari denez, maiatzaren 1ak are nabarmenagoa egingo du sindikatuen esparruan, abertzaleen eta estatalisten artean, eta are abertzaleen artean ere,
|
Euskal
Herrian dagoen bereizketa. Pentsioen gaia dela medio, CCOO eta UGT batera agertu dira maiatzaren 1eko ospakizunetan, baina ez dute dokumentu bateraturik atera.
|
|
|
EAEtik abiatuak ere, euskal herritar denak errespetatzen baldin baditugu, EAEtik mesede egingo diogu proiektu nagusiari.
|
Euskal
Herriari dagokion erabakitze gaitasuna EAEn bermatu bagenu izugarrizko pausoa litzateke.
|
|
|
Bai, batez ere herriminarengatik. Izan ere, nahiz eta maiz inon baino arazo gehiago izan hemen, nire bizi proiektua
|
Euskal
Herrian dagoela uste dut. Hemen oraindik ere asko falta zaigu gure buruaz barre egiten ikasteko.
|
|
|
|
EUSKAL
Herriak dagokion lekua har dezan, burujabetza prozesu bat bultzatu behar dela azpimarratu zuen ELAk bere 90 urteurrena ospatzeko Bilboko Euskalduna jauregian iragan larunbatean egindako ekitaldian. Gernikako Estatutua hilda dagoela eta gainditu behar dela berretsi zuen ELAk, 97an Gernikan barreiatu zuen bezala.
|
|
|
" Entzuteko belarridunak bentzu", Aita Olabidek itzuli zuenez, eta ahoduna mintza bedi behar den lekuan eta garaian, ez desorduan eta deslekuan. Ez du lotsaizunik, beste eginkizunik gabe, Salamancatik etorri zenak6 Lotsaizuna lotsaizunik inork baldin badu,
|
Euskal
Herrian zegoelarik agertu ez edo mintzatu ez zenak du, soil soilik. Hori, nik uste, behar bezain argiro esana dago Satrustegiren ahoz.
|
|
|
Bildu dugun informazioa osoki Hego
|
Euskal
Herriari dagokio. Iparraldeari legokiokeen Frantziako hizkuntz politikaz badut informaziorik, baina ez nahikoa landuta.
|
|
|
Nondik dator desestabilizazioa?
|
Euskal
Herrian dagoen nazio sentimendutik, dagoen herri berezituaren kontzientzia gotorretik. Euskal Herrian autodeterminazio prozesua abiatzeak ematen die potentzialitate desestabilizatzailea Galizia, Katalunia, Aragoiri.
|
|
2002
|
|
|
Epaileen lanpostuak ez daude sailkatuta hizkuntza irizpideen arabera eta hizkuntza koofizialen ezagutza lekualdaketetan bakarrik saritzen da merezimendu gisan. Hortaz, gerta daiteke Hego
|
Euskal
Herrian dagoen epaile euskaldun bat hemendik kanpora joan behar izatea, bere lanpostua berak baino merezimendu handiagoak dituen beste epaile batek eskuratzen duelako. Hizkuntza ez da lanpostuari lotutako merezimendu objetiboa, Epaile bakoitzaren merezimendu subjektiboa baizik, eta horren ondorioz ez dago Hego Euskal Herriko epaileen gainean hizkuntzaren normalizazio plangintza bat egiterik.
|
|
|
Nondik norakoak laburbilduz, 1972an sortu zen Iparraldeko Elkar argitaletxea, eta handik bi urtera, Baionako Zabal eta banatzailea. Hego
|
Euskal
Herriari dagokionez, Franco hil eta berehala, 1976an, Bilintx eta Zabaltzen sortuko zituzten Donostian; pare bat urte beranduago, Hegoaldeko Elkar argitaletxea. Eta horien jarraian, Euskalgintza Elkarlanean Fundazioa osatuz Euskal Herria osoan banaturik dauden argital enpresa guztiak.
|
|
|
Hori ere eman daiteke hemen. Nik ez nuke
|
Euskal
Herrian dagoen desobedientziaren ideia bertako gatazkaren markoaren barnean mugatuko. Arriskugarria litzateke desobedientzia zibila gatazkari lotzea.
|
|
|
Baina gainera,
|
Euskal
Herrian dagoen borroka politiko armatua ez da gauza ona izan guretzat. Hain ahula izateagatik hemen euskaltasuna, hain lotuta egoteagatik demokraziarekin eta beste balio batzuekin, hemengo borroka armatua eta gaurko borroka armatua ez ulertzeagatik, eragin txarra dauka euskaltzaleen lanean.
|
|
|
Euskal Herri osorako iragarpen bakarra emateak ez du balio. Kontuan hartu behar baita euri kontutan Espainiako Estatuko bi muturrak
|
Euskal
Herrian daudela: Artikutza aldean egiten du euririk gehien, eta Bardeetan gutxien.
|
|
|
Bitartekaritzat har genitzake, halaber, hainbat erakunde publiko nahiz pribatu, liburuaren promoziorako diru-laguntzak ematen dituztenak. Aurrerago aipatuko den moduan,
|
Euskal
Herriari dagokionez, hortxe geneuzkake Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak, Foru Aldundiek, hainbat erakundek (Euskal Kultur Erakundea...) euskarazko liburuaren sustapenera bideratu dituzten diru-laguntzak (liburutegietarako aleak erosiz, liburu azoketan euren presentzia ziurtatuz, katalogoen edizioa bultzatuz...). Horiez gain, bitartekarien atal honetan ezin utzi aipatu gabe euskal liburu17 Berriki, literatur sarietan irabazle suertatzen diren liburuen zabalpen eskasa salatzen zuten adierazpenak argitaratu dira egunkarietan.
|
|
|
Hori horrelaizanda, ezinezkoa da Euskal Herrian lurraldearen antolaketa global eta sistemikobat burutzea. Are gehiago,
|
Euskal
Herriari dagokionez, lurraldearen antolaketaaztertzea bera ere zeharo zaila da. Horrexegatik, morrontza egoera horren lekukosalati gisa, ondorengo puntuetan Euskal Autonomia Erkidegoa, Nafarroa Garaiaeta Ipar Euskal Herria, hurrenez hurren, bereizita izango ditugu aztergai.
|
|
|
Migrazio hauen helburualanpostu hobea edo enplegua bera lortzeko asmoa da. Hego
|
Euskal
Herriari dagokionez, oraingoz,, hiritik hirira, ereduko migrazioek eragin txikia dute.
|
|
|
Amaitzeko,
|
Euskal
Herriari dagokionez, bi proposamen:
|
|
|
Gerra Zibilaren ondoren
|
Euskal
Herrian zegoen Unibertsitate bakarra Deustukoa zen. 1945ean Zuzenbide Fakultatean Ekonomia Zuzenbidea espezialitateaezarri zuten eta 1953 urterako Deustuko titulu guztiek balio ofiziala izan zuten.1963an. Elizaren Unibertsitatea?
|
|
|
Egoera txarrena Nafarroan eta Ipar
|
Euskal
Herrian dago. Nafarroan, UPNANUPen, euskarazko eskaintza murrizten ari dira eraso politikoaren bidetik.
|
|
|
|
Euskal
Herrian dauden unibertsitateetan, 1 eta 2 zikloko titulazioetan, batezbeste, euskarazko kreditu eskaintza osoaren portzentajea %34koa da, derrigorrezko eta hautazko kredituak batuta (6 taula).
|
|
|
Ipar
|
Euskal
Herriari dagokionez, INSEEren proiekzioen arabera14, antzekojoerak edo areago ematen ari diren tendentziak izango dira. 20 urte bainogutxiagoko biztanleriaren portzentajea 1975 urtean %28, 8koa izatetik, %16, 6koaizatera pasatuko da.
|
|
|
«Niretzat, berriz,
|
Euskal
Herrian egotea ez da nahikoa. Nire ustez, egote huts horrekez du zilegi Euskal Unibertsitate izena erabiltzea.
|
|
|
Aurreko ereduaren akatsak eta
|
Euskal
Herriari dagokionez jartzen dituen oztopoakkontuan izanik, bistakoa da Euskal Herriaren zerbitzurako eraiki nahi den EuskalUnibertsitatearen sistema propioaren funtsetako bat irakasle egitura propioa izanbehar dela. Zer esanik ez, hori ez da oinarri bakarra, zeren, horrekin batera, osoardura handiz finkatu baitira euskal curriculumaren definizioa eta osaketa, finantzaketa bideak, autonomia unibertsitarioarekin batera legebiltzarretikofinantzaketaren kontrolerako bideak eta abar.
|
|
|
Komunikazio honetan ez dugu EHU/ UPV bakarrik gogoan hartu,,
|
Euskal
Herrian dauden zazpi unibertsitateak baizik. Jakin nahi genuen zer egin duten gureunibertsitateek, hau da, zer egin dugun guk unibertsitariook?
|
|
|
ez dute ezer antolatu espresuki gaihorren inguruan.
|
Euskal
Herrian dauden beste unibertsitate guztiek eskaintzendituzten programak aztertu ditugu, eta ez dugu ezer aipagarririk aurkitu12.
|
|
|
Gaur egun Euskal Herria hiru barruti unibertsitario desberdinetan banaturik dago: Baskongadetako barrutia, Nafarroakoa eta Pirinio Atlantikoak izeneko departamenduari dagokiona. Guztira,
|
Euskal
Herrian dauden unibertsitate mailako erakundeak sei dira. Horietariko hiru publikoak dira:
|
|
|
Titulazio mapen diseinua.
|
Euskal
Herrian dagoen titulazioen banaketa moduari erreparatzen badiogu, ikaragarrizko desorekak daudela ikusikodugu. Inolako ikuspegi nazionalik gabe egindako maparen aurrean topatuko gara.
|
|
|
Esandakoak esanda, gure kultur baldintzak eta
|
Euskal
Herrian dauden unibertsitateen zirkunstantziak xehetasun gutxirekin deskribatzea zaila bada ere, ez dahain zaila egoeraren larritasunaz ohartzea, gabeziak nabarmenak baitira, bai Unibertsitateari bai, oro har, kultur arloaren eraketari dagokienez. Euskal Herriak, eraketa politikorik ez izatean, ez du historia modemoan euskarazko eskola sistemabateratu eta propioa sortzea lortu.
|
|
|
Eragozpenak eragozpen, EIRE elkarteak Biltzar honen bitartez mahai gaineanjarri duen gogoeta erronkari erantzun apal bat emateko, euskal inielligentsia taldebaten trinkotze bidean, gaur egun
|
Euskal
Herrian dauden unibertsitateetako kultursortzaileen aldetik burutu daitezkeen egintza mota orokorrak zehazten dira ondoren, hainbat jarduera mailatan bereizirik.
|
|
|
Azkenik, Ipar
|
Euskal
Herriari dagokionez, bertan dauden unibertsitate ikastetxeak Bordele edo Paueko unibertsitateetako zatiak izanik, ezinezkoa egitenda euskal irakaskuntzaren garapen minimoa ziurtatzea, hango hainbat erakundekaskotan galdegin dutenari muzin eginez.
|
|
|
Batetik, Erdi Arotik zetorren itsas garraioaren garapena bertanbehera geratu zen, atzerriko garraiolarien konpetentzia gogorragatik eta euskalmerkatariek atzerritarren zerbitzu merkeagoak nahiago zituztelako (X. Alberdi, 1999a). Bestetik, itsasoz haraindiko arrantzak sekulako garrantzia bereganatuzuen; Hego
|
Euskal
Herriari dagokionez, XVI. mendeko erdialdetik XVII. mendekolehen hamarkadetara bitartean ezagutu zuen garairik oparoena; Ipar Euskal Herrian, aldiz, Frantziak Kanada eta Ternuako lurraldeak bereganatu zituenez, XVII. mendeosora zabaldu zen oparotasuna4 Aldi berean, ontzien eraikuntzak birmoldaketa garrantzitsua jasan zuen, batez ere Gipuzkoan, errege ontziterietarako eraikuntzanespezializatuz5 XV...
|
|
|
|
Euskal
Herriari dagokionez, duela 200 urte, 1802an, Espainiako HistoriakoErrege Akademiak Espainiako hiztegi geografikoa eta historikoa argitaratzeariekin zion. Baina emaitza Hego Euskal Herriko herrialdeei buruz egindako lanetanagortu zen.
|
|
|
Radio France delakoaren kate lokalak eta France Bleu batu ziren 2000n; horren ondorioz, Ipar
|
Euskal
Herriari dagokion emisora publikoak France Bleu Pays Basque izena du gaur egun.
|
|
|
NRJ10: Ipar
|
Euskal
Herriari dagokion emisora, NRJ Bayonne adierazlea du.
|
|
|
Donostiako Radio San Sebastián delakoa zen
|
Euskal
Herrian zegoen emisora bakarra 1930ko hamarkadaren hasieran, Bilboko bi emisorak itxi eta gero. 1930eko abenduan irratiari buruzko dekretu berri bat ezarri zuen Berenguer en gobernuak, zeinak irrati kontzesioei buruzko behin behineko plangintza ezarri zuen.
|
|
|
Horren ondorioz, COPEko emisorek bigarren bat sortu zuten dial berrian eta, hasieran, bietan programazio bera eskaintzen zen arren, beranduago programazio espezializatuagoa egin zen FMn, AMn programa konbentzionala eskaintzen zen bitartean. Hego
|
Euskal
Herriari dagokionez, tokiko informazioa eta bertako ekoizpena nagusitu zen FMn, baita euskarazko irratsaioak ere. 1990eko hamarkadan, FMko emisorak Cadena 100 izeneko kate musikalean sartu ziren.
|
|
|
Zalantzarik gabe, trantsizio garaian Hego
|
Euskal
Herrian zeuden eta sortu ziren komunikabideek erronka handia zuten euskara eta euskal kultura ezagutarazi eta bultzatzeko. Berrogei urteko zentsura eta ukazio ofiziala jasan eta gero, Hego Euskal Herriko emisora askok euskaldunen eskakizunei egokitu behar izan zieten irrati hizkuntza.
|
|
|
|
Euskal
Herriari dagokio giza komunikabideei dagozkienetan Estatuko oinarrizko arauen legeria aurrera eramatea, Konstituzioaren 20 artikuluan agintzen dena beti ere errespetatuko delarik.
|
|
|
Horrez gain, irratsaio batzuk eskaini ohi ditu euskaraz, portzentaje hori, euskal irratiak finkatuz doazen heinean, behera joan den arren. Radio France delakoaren kate lokalak France Bleu39 izena hartu zuen 2000n, eta, ondorioz, Ipar
|
Euskal
Herriari dagokion emisora France Bleu Pays Basque izena du gaur egun.
|
|
|
Adibideak ez dira hain urrun bilatu behar.
|
Euskal
Herriari gagozkiolarik, bai prentsa espainiarrak bai frantsesak berton gertatukoak azaltzeko erabiltzen dituzten analisi ildoek argi eta garbi uzten dute ezen Espainiak Euskal Herri espainola besterik ez duela ikusten eta ulertzen, eta Frantziak Euskal Herri frantsesa baino ez duela ikusten eta ulertzen. Ikuspuntu horretatik begiraturik, politikagintza abertzalea zaharra da denboraz, inkongruentea Europako haize berriekin, atzerapauso bat.
|
|
|
Lau
|
Euskal
Herrian daude, eta beste hirurak Kanarietan, Gaztela eta Leonen eta Andaluzian.
|
|
|
Ministroen Kontseiluak erabakita, Espainiako zazpi hezegune berri sartu dira Ramsarko hitzarmenean ezarritako nazioarteko garrantzia duten hezeguneen zerrendan. Horietako lau
|
Euskal
Herrian daude, eta beste hirurak Kanarietan, Gaztela eta Leonen eta Andaluzian. Zerrenda horretako hezeguneek, Unescok Gizateriaren Ondare izendatutako monumentuen izaeraren baliokidea izanik, baldintza ezin hobeak dituzte uretako hegaztien habitaterako, Parke Nazionalen antzeko babesa eta mundu mailako onarpena dute.
|
|
|
EHU eta Mondragon Unibertsitatea alde batera uzten baditugu,
|
Euskal
Herrian dauden beste unibertsitate guneetan euskara ez da erabiltzen ohikoak diren unibertsitate jardueretan, ez gutxieneko normaltasun batez behintzat. Guztietan ikas daiteke zerbait, bai, baina oso gutxi.
|
|
|
Beste aldetik, nahiz eta Euskal Unibertsitatea eratu, ez da izango
|
Euskal
Herrian egongo litzatekeen unibertsitate bakarra. Hau da, UPV/EHU, UPNA eta unibertsitate pribatuak ere egongo lirateke.
|
|
|
Hori bai, puntu bat definitu dugu hasiera hasieratik: Campus horrek zein motatako harremanak izango ditu
|
Euskal
Herrian dauden unibertsitateekin. UPV/EHUn kokatuta egongo al da?
|
|
|
Puntu honetan ez dut hemen asko insistitu nahi. (Edonola, begiratu
|
Euskal
Herrian dauden unibertsitate publiko nahiz pribatuen merkatuarekiko ajuste akritiko etengabeak egiteko joera.) Titulazio horien aukera egiterakoan alderdi demografiko akademikoak hartu behar dira kontuan eta irakasle ongi prest atuen existentzia. Honetaz oso argi hitz egin behar da:
|
|
|
bat, euskal unibertsitatea egiterakoan behetik gora egingo litzatekeen heinean egingo litzateke goitik behera ere, alegia, berehala ikerketa zentroak irekiz eta doktorego programak bultzatuz, hain zuzen lehenbailehen barnee rreprodukzioalortu ahal izateko. (Ez dut konfiantza handirik gaur
|
Euskal
Herrian dagoen unibertsitateetako irakasle euskaldun asko honelako proiektu batean sartuko litzatekeenik: bizimodu on samarra daukate, egiten duten lanarekiko ordain ekonomikoa ez da batere txarra eta, jakina, euskal unibertsitatea hutsetik eraikitzeak militantzia gogorra eskatzen duen ekintza da.
|
|
2003
|
|
|
Lehenagoko beste txosten batean, Nazioarteko Laneko Erakundeak landutakoan hain zuzen, 750.000 lagun ageri dira egoera horretan.
|
Euskal
Herriari dagokionez, dakigula bederen, ez dago ikerlan zehatzik. Dena dela, bai enpresaburuak, bai sindikatuak, arazoa existitzen dela ohartuta daude.
|
|
|
Pentsalari handi baten gogoeta da, eta gogoeta horretan fatalista samarra den arren, herri naturala ikusten du, Euskal Herria herri naturalen arketipoa da berarentzat.
|
Euskal
Herrian badagoela indar positibo bat, iraultzek eta printzipio handiek kontuan hartzen ez dutena.
|
|
|
Europan helegiteak ez lirateke hain azkar erabakiko eta, kasurik onenean, bospasei urte behar izango lirateke Giza Eskubideen Auzitegiak erabaki aurretik. Oro har, euskal gizarteko oso sektore zabaletan gero eta indar handiagoa du,
|
Euskal
Herriari dagokionez bederen, botere exekutiboak gero eta gehiago baldintzatzen duela botere judiziala.
|
|
|
Harrigarria da azkenaldi honetan ikustea zein gutxi balio duen hitzak, nola esaten denak ez daukan zer ikusirik begien aurrean gertatzen ari denarekin... sinesgaitza da benetan. PP ko den Iñaki Ezkerra kazetariak esan du
|
Euskal
Herrian dagoen ezkerreko partidu bakarra... PP dela!
|
|
|
Gaur egun auzitegiko medikuak, antropologoak, armetan adituak, historialariak eta beste hogei bat lagunek osatzen dute talde hori. Faxistek desagerrarazitakoen inguruko ikerketa integrala egiteko
|
Euskal
Herrian dagoen talde bakarra denez, Eusko Jaurlaritzak hitzarmena izenpetu du Aranzadirekin, eta hemendik aurrera Euskal Herriko hilobi komunen mapa osatu eta gorpuzkinak altxatzen hasiko dira. «Baina haien senideek, udalek edo norbaitek eskatzen badute bakarrik altxako ditugu» argitzen du Iñaki Egaña historialariak.
|
|
|
Gerra Zibila Euskal Herrian lanak 155.000 fusilaturen izenak biltzen ditu.
|
Euskal
Herriari dagokionean zehazten du, izen eta abizen, Nafarroan, gutxienez, 3.050 fusilatu izan zirela; Gipuzkoan, 1.100 bat; Bizkaian, mila inguru eta Araban 350 bat.
|
|
|
Juan antonio lotina behin baizik ez da
|
Euskal
Herrian egon, 1953 urtean, ez daki euskaraz, aitari entzundako edo Lemoizen pasatutako urte hartan etxean ikasitako hitz batzuk izan ezik. Hala ere, ez ditu galdutzat euskal erroak.
|
|
|
Eta investigadore baten ezpainetatik Nafarroa
|
Euskal
Herrian eztagoela entzuteak zera adierazten digu: RADARean lan egiteko scientifik hutsezko jakituria baino eztala behar.
|
|
|
Gure identitatea, gure hizkuntza, gure bizimodu herritarrak zalantzan daude, zeren Aznarren estrategia berdina baita, ez da desberdina. Horren ondorioa da
|
Euskal
Herrian badagoela erresistentzia bat, intuitiboa nahi baduzu, gure kultura eta identitatea babesteko. Eta horrek neoliberalismoaren aurrean zer gertatzen den ulertzeko eta beste kritika bat egiteko tresnabatzuk ematen dizkigu.
|
|
|
Gaur egun proiektuan dagoen azpiegitura lan erraldoiena eta lur eremu handiena okupatuko duena da.
|
Euskal
Herriari dagokionez, hiru zati ditu: Euskal YaAraba, Gipuzkoa eta Bizkaian; Nafarroako korridorea; eta Behobia eta Baionabitarteko zatia, Ipar Euskal Herrian, Akizeraino luzatuko litzatekeena.
|
|
|
Baina izatez abiadura handiko trenak bere ezaugarriakdirela eta (aurrerago azaldu dugunez) lurralde desorekak areagotu egiten ditu hiri kontzentrazio handi eta metropolien mesederako.
|
Euskal
Herriari dagokionez, desoreka hori hiriburuen onurarako izango litzateke barneko eskualdeen kaltean; hots, kontzentrazio are handiagoa eraginez, jada jarduera ekonomiko eta sozialenkontzentrazio altua agertzen duten eremuetan, lurraldearen enparaua hustu etabaztertzeko joera indartuz. Horrelako azpiegitura batek euskal landa inguruneannekez arrazoizkotzat har litekeen inpaktu fisiko, ekonomiko, sozial, ekologiko etakulturala eragingo luke.
|
|
|
|
Euskal
Herrian egonik, nori eskatu behar zaio erantzunkizuna, Parisi edoMadrili. Energiaren inguruko politikek argi uzten dute hazkunde ekonomikoarendefentsan ez dagoela fisura edo artekarik.
|
|
|
Gerra Zibilaren ondoren,
|
Euskal
Herrian zegoen Unibertsitate bakarra Deustu koa zen, nahiz eta 1953 urtera arte Deustuko titulu batek ere balio ofizialik ez izan. 1963an Elizaren Unibertsitatea titulua lortu zuen, eta hamarkada horren bukaeran Gasteizeko eta Donostiako campusak ireki ziren.
|
|
|
XVI. mendearen bukaeran martxan jarri arren, kontrarreforma katolikoak ez ditu bete betean fruituak jasoko XVIII. mendeak aurrera egin arte. Datu historikoak argiak dira zentzu horretan
|
Euskal
Herriari dagokionez. Eta historialari guztiak bat datoz, halaber, herri xehearen eta kleroaren arteko batasun estua Erregimen Zaharraren krisialdian sendotzen dela baieztatzean.
|
|
|
Horren arabera, euskarazko egunkariak egun
|
Euskal
Herrian dauden korronte ideologikoencompendium a izan luke. Baina hori ezinezkoa da.
|
|
2004
|
|
|
Moncloan dagoen PSOE inkognita bat da. Oraindik ez da PPren trenbidetik atera eta ez du erakusten ateratzeko asmorik ere, ez behintzat
|
Euskal
Herriari dagokionean. Zapaterori ezustekoak eman zion Moncloarako sarrera, baina egun gutxira Espainiako tropak atera egin zituen Iraketik.
|
|
|
Makurraren eta makurragoaren artean aukeratzera behartzen bagaituzte, besterik erdiesteko indarrik eta kemenik ez badugu, betor txarrenetan aukerarik onena: . Gure artean badira elebakartasunaren aldekoak, dio Xabier Mendiguren Bereziartuk?, baina nik uste, gehiengoak, ez duela ez errealista ez bideragarri ikusten horrelako planteamendurik gaur egungo
|
Euskal
Herrian gauden egoeran. Urruneko etorkizunaz hitz egitea baino beharrezkoago zaigu oraingo eta erdi epeko Euskal Herrian euskarak bere burua nola sendotu eta beste hizkuntza eta kulturekiko harremanak nola bideratuko dituen pentsatzea.
|
|
|
erreziprokoa behar du izan, baina! Azken aldion, berriz, erdaldun ugariren aldetiko erreprozidade gutxi ikusten ari naiz, eta begirune are gutxiago, eta ezjakintasun handia, gero eta harrigarriki zabalagoa gaztetxoenen kasuan, kontuan hartuz euskara ikasgai finkoa dela duela urte dexentetik hona ikasle guztientzat; bai eta beste bat ere,
|
Euskal
Herrian gaudela, alegia, futbolean esaten den bezala,, etxean, jokatzen ari garela, ez kanpoan?. 597
|
|
|
Baina, zer da Euskal Unibertsitatea? Euskaldun askorentzat, Euskal Unibertsitatea,
|
Euskal
Herrian dagoen unibertsitatea da. Niretzat, berriz, Euskal Herrian egotea ez da nahikoa.
|
|
|
Euskaldun askorentzat, Euskal Unibertsitatea, Euskal Herrian dagoen unibertsitatea da. Niretzat, berriz,
|
Euskal
Herrian egotea ez da nahikoa. Nire ustez, egote huts horrek ez du zilegi Euskal Unibertsitate izena erabiltzea.
|
|
|
718 Iñaki Eizmendi: . Azken hamar hamabi urte honetan kultur emaitza ikaragarri igo eta duindu da, baina ikaragarria da
|
Euskal
Herrian dagoen indiferentzia euskarazko edozein emaitzekiko. Euskal kulturak, atal guztietan, arazo nabarmen bat du:
|
|
|
6 atala, beraz, Aro Modernoko
|
Euskal
Herriari dagokio. Aipatzen dituen puntuak, oro har egokiak dira.
|
|
|
puntuan). Aro modernoan, ordea, egitarauko puntuak Hego
|
Euskal
Herriari dagozkio nabarmen. –Politika:
|
|
|
Azken finean egitarauan Hego Euskal Herriaren historia (Nafarroa garaiarena barne) eskematikoki laburbiltzeko ahalegina igartzen da, eta laburtu beharrez zail zen guztia sartzea. Gabezia nagusia, ostera ere, Ipar
|
Euskal
Herriari dagokio, inon ez baita ageri. Eskualde hau sartzeak, gainera, eskema osoa itxuraldatuko luke, honen epealdiak Hegoaldekoen desberdinak baitira.
|
|
|
Egun
|
Euskal
Herrian dauden hiru eremu politiko administratiboen ereduak (EAE, Nafarroa, Iparraldea) lehenago historiaren arlo batzuetan suma daitekeen joera hirukoitz hori reifikatzera daramatza historialari batzuk, ahaztuz egun bezain markatua sekula ez dela izan tripartizio hori. Hego Euskal Herrira mugatuz Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa artean, adibidez, iraganean antzekotasun eta harreman instituzional handixeagoak zeuden Nafarroa Garaiarekin baino, bai, baina hiru probintzien arteko lotura ez zen inondik egungoa bezain sendoa, eta halaber Nafarroa Garaiaren urrunketa beste probintziekiko sekula ez da egun bezain markatua izan.
|
|
|
Euskal: (Euskara izenak hitz elkarteetan hartzen duen forma) Hitz elkarte baten lehen osagarri gisa, euskarari, euskaldunei edo
|
Euskal
Herriari dagokionaren adierazlea. [...]
|
|
|
UKBERRIri egindako adierazpenetan gazteek argi utzi dute beraiek" ezer ez" zutela egin: " faxista baten aurrean gazteriaren jasarpena eta egoera salatu baino ez genuen egin", baina" ikusita zer egoera bizi dugun eta
|
Euskal
Herrian dagoen demokrazia falta" akordio batera ailegatzera hobestu dutela" muntaia juridiko poliziala" pairatzea baino.
|
|
|
|
Euskal
Herriari gagozkiola, esate baterako, korrejidoreen gorrotoa ez da atzokoa!! Baiña 1794 arte ez dute gure etsaiek aukerarik izan gure herria egiazki arroztutzen eta erdalduntzen abiatzeko; eta horregatik ez dute egin.
|
|
|
Zer diozu, irakurle horrek?
|
Euskal
Herriari dagokion egia latza garbi agertu zaizu dagoeneko, nik uste. Bada ezpada ere, hitz guziez esango dut neuk ere:
|
|
|
Gaur egun, orain dela hamar urte ez bezala,
|
Euskal
Herrian badago giza talde prestatu bat horrelako erronka bati eusteko. Ez bazaie euren bide profesionala euskaraz garatzeko aukerarik ematen erdarazko ikus entzunezkoen industriak bereganatuko ditu (Euskaldunon Egunkaria,).
|
|
|
Izan ere, AIMC elkarteak 2002ko urrian argitara emandako erroldan, 897 telebista jaso zituen estatu osorako: horietatik 283 Andaluzian, 122 Valentzian eta 115 Katalunian leudeke, batzuk aipatzearren5 Berdin gertatzen da, 2 taulan erakusten den bezala, telebista duen herri kopurua Hego
|
Euskal
Herrian dagoen udalerri kopuru osoarekin alderatzen badugu.
|
|
|
Taula horren arabera, Hego
|
Euskal
Herrian dauden 522 udalerrietatik 42tan bakarrik, alegia %8an, dago telebista lokalik; edo, bestela esanda, Hego Euskal Herrikoudalerrietatik %92an ez dago oraindik telebista lokalik. Asko ala gutxi dira, orduan, Euskal Herriko telebista lokalak?
|
|
|
1. Euskal telebista lokalen panoramari dagokionez, datu esanguratsua da
|
Euskal
Herrian dauden telebista lokalen kopurua txikiagoa dela Andaluzian eta Katalunian baino, non askoz ere garatuago dauden, kalitateari dagokionez ez bada, bai behintzat kopuruari dagokionez.
|
|
|
" Mekaguendios, ez gaituk ailegatuko eta zer? Hik egin duanarengatik balitz oraindik
|
Euskal
Herrian egongo gintuzkek putakume halakoa".
|
|
2005
|
|
|
Apurka apurka, ordea, Euskal Unibertsitatearen irudikapenak ñabardura bat baino gehiago jaso du ibilbidean. Erabili beharreko hizkuntza dela eta, adibidez, asteotan eztabaidatzen ari diren testuetako batean unibertsitate eleanitza izango litzatekeela baieztatzen da; beste batean, Euskal Unibertsitatea euskaraz autozentraturik jardungo lukeela esaten da, eta, beste batek dio Euskal Herriko Unibertsitatea
|
Euskal
Herrian dagoena besterik ez dela eta Euskal Unibertsitatea, aldiz, euskarazko unibertsitatea bakarrik izan daitekeela. Denon buruan dago, nik uste, Euskal Unibertsitatearen hizkuntza nagusia euskara izan behar dela, baina ez zait iruditzen huskeria bat hori aldarrikatzeko orduan sumatzen den desberdintasuna.
|