Testuinguruan

Bilaketa

dist.

non

lema/forma

nola

bilaketa

kategoria

Iragazkiak

Mota/Gaia

Euskalkia

Itzulpena

Erregistroa

Ordena

Formularioa garbitu

Emaitzak: 13.036

2007
	‎Koralen ugalketa beti ilargi beteko gauetan gertatzen dela atzemana	zuten zientzialariek. Baina ez zegoen argi zerk lotzen zituen ilargia eta itsas animalia horien ugalketa.
	‎Koralen ugalketa beti ilargi beteko gauetan gertatzen dela atzemana	zuten zientzialariek. Baina ez zegoen argi zerk lotzen zituen ilargia eta itsas animalia horien ugalketa.
	‎Gizakietan eta animalia askotan ere agertzen dira, eta haien erloju biologikoaren antolaketan parte hartzen dute. Izan ere, beste faktore batzuen artean, argiaren arabera antolatua	dute erloju biologikoa. Kasu honetan, koraletan aurkitutako kriptokromoak sentikorrak dira gauez ilargiak islatutako argiarekiko.
	‎Gertatutakoa ikusi zutenean, zientzialariek pentsatu zuten espazio ontziak bildu zuen informazio guztia galdu zela, baina aztertzen hasi eta ikusi zuten informazioa egon bazegoela; ez zela galdu, alegia. Hori bai, hasieran espero	zuten baino askoz denbora gehiago behar izan dute informazio hori espazio ontziaren pusketetatik ateratzeko: hasieran uste zuten urtebetean emaitzak argitaratzeko moduan egongo zirela, eta hiru urte pasatu dira argitaratzen hasi diren arte.
	‎Hori bai, hasieran espero zuten baino askoz denbora gehiago behar izan dute informazio hori espazio ontziaren pusketetatik ateratzeko: hasieran uste	zuten urtebetean emaitzak argitaratzeko moduan egongo zirela, eta hiru urte pasatu dira argitaratzen hasi diren arte.
	‎Denbora luzea behar izan duten arren, lortu duten informazioa oso baliagarritzat jo dute, besteak beste Eguzkiaren gainazaleko elementuen isotopo proportzioa ezagutu baitute. Astronomoek uste	dutenez , Eguzkiaren gainazalaren konposizioa eta eguzki sistemaren aitzindariarena eguzki sistemako izarrak eta planetak sortu baino lehenagokoa berdinak dira. Lurraren atmosfera nola sortu zen jakiteko baliagarriak izango dira lortutako datuak, haien iritziz.
	‎Ikerketa Oregongo Osasun eta Zientzia Unibertsitateko Mitalipov biologoak eta haren taldeak egin du, eta makako heldu baten fibroblastoak erabili dituzte, hau da, ehun konjuntiboaren zelulak. Zehazki, fibroblastoaren nukleoa nukleorik gabeko obulu batean sartu dute; hartara, obuluak makako haren informazio genetikoa	du . Ondoren, enbrioia garatzen hastea eragin dute, blastozisto faseraino.
	‎Hori gizakietan lortuz gero, ez litzateke errefusa arazorik egongo, eta, beraz, zelula amen bidezko terapiek ez lukete arazo hori izango. Beste animalia batzuetan arrakastaz egin badute ere, primateetan ez	zuten lortzen aurrera egitea. Mitalipovek, ordea, aldaketa batzuk egin ditu zelula helduaren nukleoa obuluan sartzen den pausoan, eta, dirudienez, asmatu egin du.
	‎Mitalipovek, ordea, aldaketa batzuk egin ditu zelula helduaren nukleoa obuluan sartzen den pausoan, eta, dirudienez, asmatu egin du. Orain, metodoak gizakietan ere balio izatea espero	dute .
	‎Himalaia mendiak Lurreko altuenak dira, ez bakarrik Indiako plaka tektonikoak Eurasiakoaren kontra talka egin zuelako, baita talka horretara oso abiadura handiarekin iritsi zelako ere. Baina nolatan	zuen Indiako plakak hainbesteko abiadura. Indiako eta Alemaniako geologoen talde batek erantzuna aurkitu du:
	‎Plaka hura beste plaka handiago bat puskatzearen ondorioz sortu zen; Handi hari Gondwanaland plaka deitzen zaio, eta gaurko Afrika, Australia, Antartika eta Indiako lurrak zituen gainean.	Duela 130 milioi urte puskatu zen, eta puska bakoitzak berezko bide bat egin zuen. Antartika jatorrizko plakaren tokian geratu zen, gutxi gorabehera, Afrika eta Australia poliki mugitu ziren, eta Indiak iparralderako bide hartu zuen, urteko 20 zentimetroko abiaduran.
	‎Indiakoak abiadura hori hartu zuen oso mehea delako, 100 kilometroko lodi besterik ez. Gondwanaland plakatik sortutako beste plakek, adibidez, 180 eta 300 kilometro arteko lodierak	dituzte .
	‎Irrati astronomiak abantaila nagusi bat	du astrofisikaren bestelako adarrekin alderatuta: irrati astronomiarekin interferometria behaketak egin daitezke maiz.
	‎irrati astronomiarekin interferometria behaketak egin daitezke maiz. Astronomook objektu astronomiko bat behatzen dugunean edozein uhin luzeratan, bi helburu	ditugu , oro har. Batetik, ahalik eta sentikortasun onena bilatzen dugu; alegia, objektu geroz eta ahulagoak detektatzen ditugu.
	‎Bestetik, bereizmen onena bilatzen dugu; hau da, xehetasunak detektatzeko gaitasuna. Objektuen barru barruko egitura ezagutzea komeni zaigu, eta xehetasunik ñimiñoena ere ezagutu behar	dugu . Hori guztia interferometriaren laguntzaz egin daiteke.
	‎interferometriaz balia gaitezke. Horrek zer esan nahi	du –Teleskopio bat Donostian jarriz gero, eta beste bat Los Angelesen, objektu astronomiko bera aldi berean beha dezakegu bietatik, eta, gainera, ikaragarrizko teleskopioa eraiki dezakegu; Donostia eta Los Angeles arteko distantzia adinakoa, pentsa.
	‎Beraz, irrati uhinen uhin luzeretan abantaila horretaz balia gaitezke. Zenbait teleskopioren laguntzaz, Lurraren gainazaleko toki batean baino gehiagotan jaso ditzakegu seinalea edo erradiazioak aldi berean, eta ondoren konbinatu, eta ikaragarrizko dimentsioak	dituen teleskopioaren efektua lortu (10.000 km-ko diametroa duen teleskopio batena). Hala, interferometria irrati uhinetan erabilita, objektu astronomikoen xehetasunak zehatz mehatz jasotzen dira.
	‎Beraz, irrati uhinen uhin luzeretan abantaila horretaz balia gaitezke. Zenbait teleskopioren laguntzaz, Lurraren gainazaleko toki batean baino gehiagotan jaso ditzakegu seinalea edo erradiazioak aldi berean, eta ondoren konbinatu, eta ikaragarrizko dimentsioak dituen teleskopioaren efektua lortu (10.000 km-ko diametroa	duen teleskopio batena). Hala, interferometria irrati uhinetan erabilita, objektu astronomikoen xehetasunak zehatz mehatz jasotzen dira.
	‎Irrati uhinak ez diren bestelako uhin luzeretan puntu bakar gisa behatzen da gune hori. Interferometriaren laguntzaz egindako behaketen arabera, berriz, objektu horiek nukleo bat eta partikula multzo bat	dute beren egituran. Hegazkin batek uzten duen lorratzaren antzeko egitura dutela esan daiteke.
	‎Interferometriaren laguntzaz egindako behaketen arabera, berriz, objektu horiek nukleo bat eta partikula multzo bat dute beren egituran. Hegazkin batek uzten duen lorratzaren antzeko egitura	dutela esan daiteke.
	‎Supernoba antzinatik ezagutzen da, baina, teleskopio arrunt batean behatuz gero, argi puntu txiki distiratsuak besterik ez da ikusten. Irrati interferometriaz aztertuz, berriz, donut baten antzeko egitura	duela ikusi dugu. Teorian aurreikusitako egitura horren lehenengo behaketak interferometriari esker egin ahal izan ditugu.
	‎Galaxien nukleoak dira galaxien oinarrizko energia iturriak. Galaxien nukleoan, izugarrizko masa	duen objekturen bat dagoela uste dugu, eta, gure ustean, horrek ikaragarrizko energia kantitatea sortzen du. Izugarrizko masa duen objektu hori zulo beltz gisa ezagutzen dugu.
	‎Galaxien nukleoak dira galaxien oinarrizko energia iturriak. Galaxien nukleoan, izugarrizko masa duen objekturen bat dagoela uste	dugu , eta, gure ustean, horrek ikaragarrizko energia kantitatea sortzen du. Izugarrizko masa duen objektu hori zulo beltz gisa ezagutzen dugu.
	‎Galaxien nukleoan, izugarrizko masa duen objekturen bat dagoela uste dugu, eta, gure ustean, horrek ikaragarrizko energia kantitatea sortzen du. Izugarrizko masa	duen objektu hori zulo beltz gisa ezagutzen dugu. Haren masa oso handia da:
	‎Gaur egun, mota horretako galaxiak ikertzen dihardut. Jakin badakigu galaxietan zulo beltz hipotetiko bat	duen nukleo zentral bat existitzen dela. Horren harira, supernoben faktoria horiek ikertzen dihardugu.
	‎Horren harira, supernoben faktoria horiek ikertzen dihardugu. Horietan gertatzen den energia igorpena zerk eragiten duen ezagutu nahi	dugu . Alegia, zulo beltzak igortzen duen erradiazioaren ondorioa den edota etengabeko izarren sorkuntzak sortzen duen zerbait den jakin nahi dugu.
	‎Horietan gertatzen den energia igorpena zerk eragiten duen ezagutu nahi dugu. Alegia, zulo beltzak igortzen duen erradiazioaren ondorioa den edota etengabeko izarren sorkuntzak sortzen duen zerbait den jakin nahi	dugu . Teknika interferometrikoen laguntzaz, prozesu fisiko batzuek zein beste batzuek galaxien jokabidean nola eragiten duten ikusi nahi dugu.
	‎Alegia, zulo beltzak igortzen duen erradiazioaren ondorioa den edota etengabeko izarren sorkuntzak sortzen duen zerbait den jakin nahi dugu. Teknika interferometrikoen laguntzaz, prozesu fisiko batzuek zein beste batzuek galaxien jokabidean nola eragiten duten ikusi nahi	dugu .
	‎Esne bidea Eguzkiaren eta gure eguzki sistemaren galaxia da, eta gu geu 24.000 argi urteko distantziara gaude galaxia horren erdigunetik. Kiribil itxura	du , eta haren diametroa 90.000 argi urtekoa da. Haren masa, berriz, mila milioi aldiz Eguzkiaren masa da (Eguzkiaren masa 2 x 10 30 kg da).
	‎Berrehun mila milioi izar baino gehiago daude Esne bidean. Gau argitsuetan, banda zurixka baten itxura	du . Esne itxurako banda zurixka batena, alegia.
	‎Antxon Alberdi fisikariaren esanean, Esne bideak abantaila bat eta desabantaila bat	ditu edozein ikerketa egiteko orduan. Desabantaila nagusia da gu geu hor gaudela, eta, beste zientzia alorretan maiz gertatzen den bezala, barrutik ikertzeak zenbait zailtasun izan ditzakeela; izan ere, ez dugu zuzenean haren egitura osoa behatzen.
	‎Eragiketa matematikoak egiteko, garuna baino azkarragoa da ordenagailua; milioika kalkulu egin ditzake garuna kalkulatzen hasterako. Baina kalkulu abiadura ez da makina batean bilatzen den gauza bakarra; egin ditzakeen lan motek ere	badute garrantzia. Ordenagailu batentzat, abstrakzioa eskatzen duen ia edozein lan oso zaila da.
	‎	Duela hamabi urte, 1995ean, ordenagailuz gidatutako auto batek Estatu Batuak zeharkatu zituen. Guztira, 9.600 kilometro.
	‎Geroztik, gidaririk gabeko auto robotikoen mundua asko aurreratu da, baina ez hainbeste software mailan. PANS sistemak integratua	zuen softwarearen antzekoak erabiltzen dituzte gaurko auto robotikoek; programa horiei esker, ordenagailuek garun baten funtzionamendua simulatzen dute.
	‎Baina horrelako sistema bat ordenagailuan diseinatzea ezinezkoa da, nahiz eta neurona simulatuen kopurua askoz txikiagoa izan. Adibidez, zer egin behar	du neurona bakoitzak, sarearen barruan, robot nekazari batek tomateak biltzeko garaia dela jakiteko. Inork ez daki erantzuna, baina horrek ez du axola.
	‎Inork ez daki erantzuna, baina horrek ez du axola. Izan ere, neurona sare informatiko batek ez daki nola egiten den egin behar	duen lana. Ikasi egin behar du.
	‎Izan ere, neurona sare informatiko batek ez daki nola egiten den egin behar duen lana. Ikasi egin behar	du .
	‎Input bat eman behar zaio, datuak sartu. Datu horiek ez dira zuzenean neurona guztietara iristen; gutxi batzuek hartzen dituzte, tratatzen dituzte eta transmititzen dizkiete konektatuta	dituzten neuronei. Seinale elektriko baten modura transmititzen dira datuak neuronaz neurona, irteerako neuronetara iritsi arte.
	‎Horrelako sare batek ez luke gauza handirik ikasiko. Eragiketa logiko sinpleak egiten ikasteko ere, sare batek neurona gutxi batzuk behar	ditu .
	‎Neurona sareen garapen handiena	duela hogei urteko ordenagailuekin egin zuten. Orain ere aurrera egiten ari da programazio mota hori, baina mantsoago.
	‎Zenbat eta lan abstraktuagoa izan, orduan eta konplexuagoa izan behar	du lan hori egiten ikasten duen sareak. Ezinezkoa dirudi, adibidez, inprimatutako letrak (karaktereak) bereizten dituen neurona sare bat diseinatzea.
	‎Nola diseinatu zituzten informatikariek? Nola jakin zuten zenbat neurona erabili behar	zituzten , zenbat geruzatan antolatu behar zituzten eta zer konexio zehaztu behar zituzten?
	‎Nola diseinatu zituzten informatikariek? Nola jakin zuten zenbat neurona erabili behar zituzten, zenbat geruzatan antolatu behar	zituzten eta zer konexio zehaztu behar zituzten?
	‎Nola diseinatu zituzten informatikariek? Nola jakin zuten zenbat neurona erabili behar zituzten, zenbat geruzatan antolatu behar zituzten eta zer konexio zehaztu behar	zituzten –
	‎Neurona bakar batek milaka seinale jasotzen ditu, iristen zaizkion milaka konexioetatik. Baina seinale horiek guztiek ez	dute garrantzi bera neuronarentzat; batzuek eragin handiagoa dute irteerako seinalean beste batzuek baino. Azkenean, eragin guztiak konbinatuta, irteerako seinale bat sortzen du neuronak, eta beste milaka neuronari igortzen die.
	‎Neurona bakar batek milaka seinale jasotzen ditu, iristen zaizkion milaka konexioetatik. Baina seinale horiek guztiek ez dute garrantzi bera neuronarentzat; batzuek eragin handiagoa	dute irteerako seinalean beste batzuek baino. Azkenean, eragin guztiak konbinatuta, irteerako seinale bat sortzen du neuronak, eta beste milaka neuronari igortzen die.
	‎Hain zuzen ere, ikaste prozesuaren gakoetako bat pisu horiek doitzea da. Funtzio matematikoak dira neurona sareak arrakasta izan dezan informatikariek landu behar	duten faktore nagusietako bat.
	‎Asmatu ziren garaian, pertzeptroiak neurona bakarreko sistemak ziren. Input asko	zituzten , baina output bakarra. Izan ere, output hori 0 edo 1 zenbakia zen, inputeko balioen eta balio horien pisuaren arabera.
	‎Izan ere, output hori 0 edo 1 zenbakia zen, inputeko balioen eta balio horien pisuaren arabera. Gerora ikusi zuten pertzeptroiek ikasteko oso ahalmen mugatua	zutela . Horregatik, gaur egungo pertzeptroiek neurona gehiago dituzte, geruzatan antolatuta.
	‎Gerora ikusi zuten pertzeptroiek ikasteko oso ahalmen mugatua zutela. Horregatik, gaur egungo pertzeptroiek neurona gehiago	dituzte , geruzatan antolatuta.
	‎Ordenagailua garun bihurtzeko asko falta zaio informatikari.	Duela bi hamarkada arte, ideia iraultzailea izan zen, eta geroztik poliki aurreratu da. Horregatik, neurona sareak eta adimen artifiziala ez dituzte asko aipatzen gaurko politikari eta enpresari handiek.
	‎Gero, sintesi gas hori errez gas turbina bat higiarazten da. Baina, hortik ateratzen diren errekuntza gasek nahikoa bero	dute oraindik ura lurruntzeko. Eta lurrun horrek beste turbina bat higiarazten du.
	‎Ordutik aurrera, ikatza elektrizitatea sortzeko erabili da batez ere. Egun, garrantzi handia	du , oraindik ere, ikatzak. Mundu osoko elektrizitatearen% 40 ikatzaren bidez lortzen da.
	‎Munduko Ikatzaren Institutuak emandako datuen arabera, ezagutzen diren erreserbetan ia mila bilioi tona ikatz dago. Horrek esan nahi	du 150 bat urterako ikatza dagoela. Petrolioa eta gasa, berriz, 40 eta 60 urtean agortzea litekeena dela diote adituek.
	‎Elektrizitate kantitate bera gas naturalarekin sortzeko, gehienez ere horren erdia isurtzen da, eta haize edo eguzki energia edo energia nuklearra erabiliz gero, berriz, ez da CO 2 rik isurtzen. Hala, ikatzak zerikusi handia	du berotegi efektuarekin; hura erreta urtero 10.000 milioi tona CO 2 isurtzen da atmosferara. Garraioan erretako petrolio eratorrien atzetik CO 2 gehien isurtzen duen giza jarduera da ikatza erretzea.
	‎L ehen, inguruan berez sortzen ziren landareen fruituak biltzen genituen; orain, berriz, nekazariek landatzen eta ustiatzen dituzte fruitu landareak haien fruituak eskuratzeko, eta, ondoren, munduaren punta batetik bestera garraiatzen dira eskuratutakoak. Guk saltokietara joan behar izaten dugu jan nahi	ditugun fruituak erostera, eta orduan erabiltzen ditugu hainbat urtean ikasitakoak, erosiko ditugun fruituak aukeratzen ditugunean.
	‎Fruituen industrian lan egiten dutenek ere badakite zer kondiziotan jarri behar	dituzten fruituak erosleen eskuetan, zenbat denbora pasatzen den fruituak jasotzen dituztenetik saltzen dituzten arte eta nola zaindu behar dituzten fruituak ahalik eta baldintza onenetan irits daitezen saltokietara. Bide hori guztia egiteko eta eroslearenganaino jateko memento aproposenean iristeko, fruituak landarean guztiz ondu aurretik bildu behar dituzte, halabeharrez.
	‎Fruituen industrian lan egiten dutenek ere badakite zer kondiziotan jarri behar dituzten fruituak erosleen eskuetan, zenbat denbora pasatzen den fruituak jasotzen dituztenetik saltzen dituzten arte eta nola zaindu behar	dituzten fruituak ahalik eta baldintza onenetan irits daitezen saltokietara. Bide hori guztia egiteko eta eroslearenganaino jateko memento aproposenean iristeko, fruituak landarean guztiz ondu aurretik bildu behar dituzte, halabeharrez.
	‎Fruituen industrian lan egiten dutenek ere badakite zer kondiziotan jarri behar dituzten fruituak erosleen eskuetan, zenbat denbora pasatzen den fruituak jasotzen dituztenetik saltzen dituzten arte eta nola zaindu behar dituzten fruituak ahalik eta baldintza onenetan irits daitezen saltokietara. Bide hori guztia egiteko eta eroslearenganaino jateko memento aproposenean iristeko, fruituak landarean guztiz ondu aurretik bildu behar	dituzte , halabeharrez. Bestela, onduta bilduko balituzte, hondatuta iritsiko lirateke erosleenganaino.
	‎Fruitu bat ontzen denean, zenbait aldaketa jasaten ditu: onduta ez dagoenean baino gozoagoa da, usain handiagoa	du , kolorea aldatzen zaio (kolore berdea galdu eta beste bat hartzen du askotan), bigundu egiten da, eta abar. Horiek guztiak ontze prozesuan landareen organo guztiek ekoizten duten etileno konposatuak eragiten ditu.
	‎Horiek guztiak ontze prozesuan landareen organo guztiek ekoizten duten etileno konposatuak eragiten ditu. Fruituek konposatu horrekin lotzen diren hartzaileak	dituzte , eta, lotzean, ontzearekin lotuta dauden prozesuak abiarazten dira fruituan: klorofila degradatzea (kolore berdea galtzea), beste pigmentu (kolore) eta lurrin batzuk ekoiztea, mintzen iragazkortasuna aldatzea eta abar.
	‎Aldaketa horiek noiz gertatu behar	duten zorrotz kontrolatzen dute fruituen industrian dabiltzanek. Saltokietan banatu aurretik, biltegietan gordeta edukitzen dituzte fruituak denbora tarte jakin batez.
	‎Batetik, fruituek arnastea mugatzen dute: fruituak argizariz edo bestelako filmez estaltzen dituzte, edota arnasteko beharrezkoa	duten oxigenoaren kontzentrazioa mugatzen dute; bestetik, tenperatura erregulatzen dute: tenperatura txikia baldin bada, erreakzioak abiadura txikiagoan gertatzen dira fruituan; horren ondorioz, aipatutako aldaketak mantsoago gertatzen dira; eta, azkenik, etilenoaren eragina eragozten dute.
	‎Horretarako, bi aukera daude: fruituek etilenoa ekoiztea eragoztea (oxido nitrosoak eragin hori	du , esate baterako) eta etilenoak fruituetan duen efektua eragoztea.
	‎Horretarako, bi aukera daude: fruituek etilenoa ekoiztea eragoztea (oxido nitrosoak eragin hori du, esate baterako) eta etilenoak fruituetan	duen efektua eragoztea.
	‎Horretaz gainera, ekoitzitako etilenoa pilatzea saihesten dute. Horretarako, biltegia ongi aireztatzen dute, ekoitzitako etilenoa hortik kanporatzeko, eta etilenoa adsorbatzen duten iragazkietatik pasarazten dute biltegietako airea (aluminio silikatoak eta potasio permanganatoak eragin hori	dute , esate baterako).
	‎Ondutakoan eta erosleek nahiko dituzten ezaugarriak lortutakoan eramaten dituzte fruituak saltokietara. Esan beharra dago, dena den, fruitu mota bakoitzak berezko ezaugarriak	dituela , eta bakoitza bildu, garraiatu eta zaintzeko ezaugarri horiek hartu behar dituztela kontuan; alegia, mota bakoitza tenperatura eta oxigenoaren kontzentrazio kondizio jakin batzuetan gorde behar da, denbora jakin bat eduki daiteke biltegiratuta eta abar. Izan ere, fruitu batzuentzat egokiak diren kondizioak kaltegarriak izan daitezke beste batzuentzat.
	‎Ondutakoan eta erosleek nahiko dituzten ezaugarriak lortutakoan eramaten dituzte fruituak saltokietara. Esan beharra dago, dena den, fruitu mota bakoitzak berezko ezaugarriak dituela, eta bakoitza bildu, garraiatu eta zaintzeko ezaugarri horiek hartu behar	dituztela kontuan; alegia, mota bakoitza tenperatura eta oxigenoaren kontzentrazio kondizio jakin batzuetan gorde behar da, denbora jakin bat eduki daiteke biltegiratuta eta abar. Izan ere, fruitu batzuentzat egokiak diren kondizioak kaltegarriak izan daitezke beste batzuentzat.
	‎Mamia pixkanaka sortzen da, eta fruitua gero eta gehiago handitzen da, guztiz garatu arte: fruituaren zelula guztiek behin betiko tamaina hartzen dute, bakoitzaren funtzioak behar bezala definitzen dira, eta funtzio horiek betetzeko behar	dituzten elementu biokimikoak ekoizten dira. Une horretan fruitu hori prest dago banako berri bat sortzeko.
	‎Ugaltzeaz gainera, beste funtzio bat ere	badute landareek: sakabanatzea; alegia, lehen hazten ez ziren lekuetan haztea.
	‎sakabanatzea; alegia, lehen hazten ez ziren lekuetan haztea. Haien kabuz ezin direnez mugitu, hainbat estrategia garatu dituzte, inguruan	dituzten baliabideei probetxua ateratzeko. Besteak beste, animalientzat jangarri bihurtu dituzte fruituak, baina ez haziak.
	‎zaporea. Era artifizialean ondutako fruituek era naturalean ondutakoek baino zapore gutxiago izan ohi	dute , modu naturalean ondutakoek ondu aurretik jasotakoek jasaten ez dituzten hainbat prozesu jasaten dituztelako landarean dauden bitartean.
	‎zaporea. Era artifizialean ondutako fruituek era naturalean ondutakoek baino zapore gutxiago izan ohi dute, modu naturalean ondutakoek ondu aurretik jasotakoek jasaten ez	dituzten hainbat prozesu jasaten dituztelako landarean dauden bitartean.
	‎Fruitu baten zaporea, neurri batean, fruitu horrek	duen azukre edukiaren araberakoa da, eta azukre edukia jasotzen duen argi kantitatearen araberakoa; zenbat eta eguzki argi gehiago jaso, orduan eta azukre gehiago izango du. Horrenbestez, negutegietan eta garaiz kanpo ekoitzitako fruituek askoz azukre gutxiago dute dagokien garaian, argi kondizio hobeetan eta leku ireki batean ekoitzitakoek baino.
	‎Fruitu baten zaporea, neurri batean, fruitu horrek duen azukre edukiaren araberakoa da, eta azukre edukia jasotzen duen argi kantitatearen araberakoa; zenbat eta eguzki argi gehiago jaso, orduan eta azukre gehiago izango du. Horrenbestez, negutegietan eta garaiz kanpo ekoitzitako fruituek askoz azukre gutxiago	dute dagokien garaian, argi kondizio hobeetan eta leku ireki batean ekoitzitakoek baino.
	‎Azukreez gainera, ontzen ari diren bitartean ekoizten dituzten substantzia lurrunkorrek ematen diete zaporea eta usain bereizgarria fruituei; horregatik, ondu aurretik jasotakoak inoiz ez dira ondutakoan jasotakoak bezain gozoak, eta ez	dute besteek adinako zaporea.
	‎Nola ez	ditugu , bada, atsegin handiz hartuko baratzea duen bizilagunak, lagunak, osabak edo dena delakoak ematen dizkigun fruitu eta barazkiak! Edo guk geuk mendian goazela hartzen ditugunak!
	‎Nola ez ditugu, bada, atsegin handiz hartuko baratzea	duen bizilagunak, lagunak, osabak edo dena delakoak ematen dizkigun fruitu eta barazkiak! Edo guk geuk mendian goazela hartzen ditugunak!
	‎Nola ez ditugu, bada, atsegin handiz hartuko baratzea duen bizilagunak, lagunak, osabak edo dena delakoak ematen dizkigun fruitu eta barazkiak! Edo guk geuk mendian goazela hartzen	ditugunak !
	‎Bareek, gainerako animalia gehienen antzera, lehenengo hazkunde somatikoari ematen diote lehentasuna. Alegia, ugalketarekin zerikusirik ez	duten egiturak hazten dira. Nahikoa hazi ostean, berriz, ugaltzeari ekiten diote.
	‎Gainera, bareak espezie hermafrodita sekuentzial protandrikoak dira, hau da, ale bakoitzak sexu biak	ditu , baina ez aldi berean: lehenengo arrak eta ondoren emeak dira.
	‎lehenengo arrak eta ondoren emeak dira. Sexuz aldatzeko garaia iristen denean, arrak ugaltze aparatu berria sortu behar	du , emearen ugaltze aparatua, hain zuzen ere. Baita eginkizun horrekin oso bizkor amaitu ere, emeak urteko sasoi egokian arrautzak errun nahi baditu.
	‎Sexuz aldatzeko garaia iristen denean, arrak ugaltze aparatu berria sortu behar du, emearen ugaltze aparatua, hain zuzen ere. Baita eginkizun horrekin oso bizkor amaitu ere, emeak urteko sasoi egokian arrautzak errun nahi	baditu .
	‎Ekuazio matematiko konplexuagoekin, gorputz atalen hazkunde dinamikak eta atal horiek elkarren artean erlazionatzeko moduak definitzen dituzte. Gorputz atalen hazkunde dinamikak aurreikusteko termino esponentzialak	dituzten erregresio ez linealen zenbait ekuazio matematiko konplexuren premia dago. Ekuazio horietako batzuk bareen hazkunde dinamika azaltzeko asmatutakoak eta egokitutakoak dira.
	‎EHUko ikertzaile taldeak urteak daramatza bareen hazkuntzaren konplexutasuna ikertzen. Animalia baketsu horiek bere horretan ikusita, inork gutxik imajina dezake hazkuntza hain konplexua	dutela .
	‎Azken belaunaldiko bideo-jokoek	duten arrakasta ikusita, argi dago gaur egungo haurrak ordenagailuaren munduan murgilduta bizi direla, eta tresna hori oso ohikoa dela haien eguneroko bizitzan. Guraso askok, baina, oraindik errezeloz begiratzen diete jokoei, erabilera txarra edo adinera egokitzen ez diren edukiak izan ditzaketelakoan.
	‎Bestalde, askok galdetzen dute zergatik ez den aprobetxatzen bideo-jokoek hezkuntzarako	duten potentziala. Zergatik ez ditugu uztartzen bideo-jokoen izaera jolasgarria eta hezkuntzako edukiak?
	‎Jokoaren erabilerari dagokionez, plataforma joko deritzen jokoen artean sailka daiteke. Protagonistak eszenatoki batetik bestera joan behar	du , agertzen zaizkion oztopoak gaindituta. Oztopo horietaz gain, hizkuntzari, matematikari eta inguruaren ezaguerari buruzko galderak agertuko zaizkio, eta ondo erantzun ditu, jokoan aurrera egiteko.
	‎Torkak edo dolinak oro har sakonune txikiak izaten diren arren, hori itzela da: 500 metro luze eta 230 metro zabal da, eta sabaia 125 metroko garaieran	du . Neurri horiekin, Europan ezagutzen den lur azpiko gela handiena da, eta munduko hirugarrena.
	‎Gaixo eta logale? Hala behar	du
	‎Gaixoaldian logalea sorrarazten duen proteina identifikatu dute ikertzaileek. TNF alfa	du izena (tumour necrosis factor alpha), eta ezaguna da tumoreen aurka erabiltzen delako, eta baita hanturarekin lotura duelako ere. Adibidez, TNF alfarekin tratatzen diren minbizi pazienteek logura izaten dute albo ondorio gisa.
	‎Gaixoaldian logalea sorrarazten duen proteina identifikatu dute ikertzaileek. TNF alfa du izena (tumour necrosis factor alpha), eta ezaguna da tumoreen aurka erabiltzen delako, eta baita hanturarekin lotura	duelako ere. Adibidez, TNF alfarekin tratatzen diren minbizi pazienteek logura izaten dute albo ondorio gisa.
	‎Apnea	duten gaixoek egunez lo har ez dezaten, eta beste gaixotasun kroniko batzuk sortzen duten nekea gainditzeko, TNF alfa proteina blokeatzen duten botikak ematen dira batzuetan. Orain, ordea, badakite proteinak immunologia sisteman eragina duela, eta baita erritmo zirkadianoan ere, nonbait.
	‎Apnea duten gaixoek egunez lo har ez dezaten, eta beste gaixotasun kroniko batzuk sortzen duten nekea gainditzeko, TNF alfa proteina blokeatzen duten botikak ematen dira batzuetan. Orain, ordea, badakite proteinak immunologia sisteman eragina	duela , eta baita erritmo zirkadianoan ere, nonbait. Hortaz, halako botikak ematen jarraitu baino lehen, gehiago ikertu dela uste dute ikertzaileek.
	‎Orain, ordea, badakite proteinak immunologia sisteman eragina duela, eta baita erritmo zirkadianoan ere, nonbait. Hortaz, halako botikak ematen jarraitu baino lehen, gehiago ikertu dela uste	dute ikertzaileek.
	‎Britainia Handiko Cardiff Unibertsitateko ikertzaileek zelulen bizitzaren eta telomeroaren luzeraren arteko erlazioa aztertu dute, eta zelulak osasuntsu izateko telomeroak gutxienez zenbat base pare izan behar	dituen argitzea lortu dute. Hain zuzen, sei base pare 12,8 aldiz errepikatuta izatea da muga; telomeroak hori baino gutxiago baditu, akatsak gertatzen dira zelulak banatzean.
	‎Britainia Handiko Cardiff Unibertsitateko ikertzaileek zelulen bizitzaren eta telomeroaren luzeraren arteko erlazioa aztertu dute, eta zelulak osasuntsu izateko telomeroak gutxienez zenbat base pare izan behar dituen argitzea lortu dute. Hain zuzen, sei base pare 12,8 aldiz errepikatuta izatea da muga; telomeroak hori baino gutxiago	baditu , akatsak gertatzen dira zelulak banatzean. Akats horien ondorioz, zelulak hil egiten dira, edo minbizia sor dezaketen mutazioak agertzen dira.
	‎Suitzako Minbiziaren Ikerketa Esperimentalen Institutuan, berriz, ustekabeko aurkikuntza bat egin dute: telomeroek RNA ekoizteko informazioa	dutela ikusi dute. Telomeroen DNA sekuentziak ez du generik; beraz, ez zuten halakorik espero.
	‎telomeroek RNA ekoizteko informazioa dutela ikusi dute. Telomeroen DNA sekuentziak ez	du generik; beraz, ez zuten halakorik espero. Orain, baina, telomeroek RNAren ekoizpenarekin zerikusia dutela frogatu ondoren, RNA horrek zer funtzio duen ikertzen hasi dira.
	‎Orain, baina, telomeroek RNAren ekoizpenarekin zerikusia dutela frogatu ondoren, RNA horrek zer funtzio duen ikertzen hasi dira. Izan ere, minbiziaren sorreran garrantzia izan dezakeela uste	dute ikertzaileek.

Emaitza gehiago eskuratzen...

Aldaerak

Lehen forma

du	1.742 (11,47)
dute	1.640 (10,80)
duten	886 (5,83)
duen	875 (5,76)
duela	568 (3,74)
zuen	546 (3,59)
ditu	545 (3,59)
dugu	488 (3,21)
dituzte	467 (3,07)
zuten	457 (3,01)
dituzten	408 (2,69)
dituen	300 (1,97)
dut	242 (1,59)
dutela	235 (1,55)
badu	190 (1,25)
ditugu	175 (1,15)
zituen	162 (1,07)
dugun	156 (1,03)
Duela	148 (0,97)
zituzten	137 (0,90)
zuela	129 (0,85)
badute	118 (0,78)
dituztela	93 (0,61)
ditugun	86 (0,57)
duena	82 (0,54)
baditu	80 (0,53)
dituela	76 (0,50)
zutela	73 (0,48)
dutenak	66 (0,43)
badugu	62 (0,41)
baitu	58 (0,38)
dugula	56 (0,37)
badituzte	54 (0,36)
dutelako	53 (0,35)
baitute	52 (0,34)
duzu	52 (0,34)
duelako	51 (0,34)
zituela	43 (0,28)
dituztenak	42 (0,28)
genuen	42 (0,28)
bazuen	40 (0,26)
dutenek	36 (0,24)
baduzu	32 (0,21)
duguna	29 (0,19)
dituztelako	28 (0,18)
duenez	27 (0,18)
dutenez	27 (0,18)
baitituzte	26 (0,17)
duenean	26 (0,17)
dutenean	26 (0,17)
duenik	24 (0,16)
baditugu	23 (0,15)
duenak	21 (0,14)
zituztela	20 (0,13)
zuena	20 (0,13)
bazuten	18 (0,12)
ditugula	18 (0,12)
baduela	17 (0,11)
badutela	16 (0,11)
ditut	16 (0,11)
luke	16 (0,11)
duzula	15 (0,10)
genituen	15 (0,10)
dituena	14 (0,09)
dituzu	14 (0,09)
nuke	14 (0,09)
dituelako	13 (0,09)
dugunean	12 (0,08)
zutelako	12 (0,08)
zutenak	11 (0,07)
baititu	10 (0,07)
duenaren	10 (0,07)
dugulako	10 (0,07)
dutenik	10 (0,07)
lukete	10 (0,07)
baitzuten	9 (0,06)
bazuela	9 (0,06)
dituztenean	9 (0,06)
dituztenez	9 (0,06)
dutena	9 (0,06)
dutenen	9 (0,06)
genuke	9 (0,06)
zuelako	9 (0,06)
badut	8 (0,05)
baitzuen	8 (0,05)
balu bezala	8 (0,05)
bazituzten	8 (0,05)
dituenak	8 (0,05)
duzun	8 (0,05)
zuenean	8 (0,05)
zutena	8 (0,05)
zutenez	8 (0,05)
baitugu	7 (0,05)
bazituen	7 (0,05)
ditugunak	7 (0,05)
dituztenek	7 (0,05)
dutenekin	7 (0,05)
dutenentzat	7 (0,05)
nituen	7 (0,05)
badituela	6 (0,04)

Argitaratzailea

Konbinazioak (2 lema)

ukan eragin	137 (0,90)
ukan beste	118 (0,78)
ukan pertsona	87 (0,57)
ukan ere	74 (0,49)
ukan hori	74 (0,49)
ukan bi	72 (0,47)
ukan gutxi	70 (0,46)
ukan ikusi	61 (0,40)
ukan helburu	57 (0,38)
ukan bera	50 (0,33)
ukan urte	49 (0,32)
ukan arazo	44 (0,29)
ukan garrantzi	43 (0,28)
ukan gu	43 (0,28)
ukan jakin	40 (0,26)
ukan zerikusi	40 (0,26)
ukan esan	39 (0,26)
ukan ezaugarri	39 (0,26)
ukan hainbat	38 (0,25)
ukan paziente	36 (0,24)
ukan baino	35 (0,23)
ukan ur	35 (0,23)
ukan denbora	34 (0,22)
ukan ez	33 (0,22)
ukan gaitasun	32 (0,21)
ukan egin	30 (0,20)
ukan ikertzaile	29 (0,19)
ukan espezie	27 (0,18)
ukan guzti	27 (0,18)
ukan material	27 (0,18)
ukan aplikazio	26 (0,17)
ukan elikagai	26 (0,17)
ukan emakume	26 (0,17)
ukan mundu	26 (0,17)
ukan oraindik	26 (0,17)
ukan zelula	26 (0,17)
ukan aukera	25 (0,16)
ukan bat	25 (0,16)
ukan landare	25 (0,16)
ukan ezer	24 (0,16)
ukan inolako	24 (0,16)
ukan uste	24 (0,16)
ukan zer	24 (0,16)
ukan energia	23 (0,15)
ukan gaixo	23 (0,15)
ukan horrelako	23 (0,15)
ukan izen	23 (0,15)
ukan leku	23 (0,15)
ukan egitura	22 (0,14)
ukan informazio	22 (0,14)
ukan ahalmen	21 (0,14)
ukan berak	21 (0,14)
ukan bizi	21 (0,14)
ukan sistema	21 (0,14)
ukan zientzia	21 (0,14)
ukan animalia	20 (0,13)
ukan irudi	20 (0,13)
ukan baliabide	19 (0,13)
ukan balio	19 (0,13)
ukan ehun	19 (0,13)
ukan gaur	19 (0,13)
ukan gauza	19 (0,13)
ukan haiek	19 (0,13)
ukan hitz	19 (0,13)
ukan orain	19 (0,13)
ukan funtzio	18 (0,12)
ukan gailu	18 (0,12)
ukan gizaki	18 (0,12)
ukan ikerketa	18 (0,12)
ukan lau	18 (0,12)
ukan modu	18 (0,12)
ukan molekula	18 (0,12)
ukan produktu	18 (0,12)
ukan teknologia	18 (0,12)
ukan zalantza	18 (0,12)
ukan arrisku	17 (0,11)
ukan egon	17 (0,11)
ukan erabaki	17 (0,11)
ukan harreman	17 (0,11)
ukan inoiz	17 (0,11)
ukan zientzialari	17 (0,11)
ukan DNA	16 (0,11)
ukan adierazi	16 (0,11)
ukan auto	16 (0,11)
ukan behar	16 (0,11)
ukan edozein	16 (0,11)
ukan eremu	16 (0,11)
ukan haur	16 (0,11)
ukan herrialde	16 (0,11)

Konbinazioak (3 lema)

Urtea

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu	"katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren	"katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu*	"katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu*	"katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu	"ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu	"ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi	"katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia	"katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi	"katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia	"katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi*	"katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi \| asko	"bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* \| !asko*	"bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi\|asko\|gutxi\|txiki	"bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj	"proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj	"proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi\|asko + m:adi	"bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg	"proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA

adb	adberbioa
adi	aditza
adilok	aditz-lokuzioa
adj	adjektiboa
det	determinatzailea
ior	izenordaina
izearr	izen arrunta
izepib	pertsona-izena
izelib	leku-izena
izeizb	erakunde-izena
lbt	laburtzapena
lotjnt	juntagailua
lotlok	lokailua
esr	esaera
esk	esklamazioa
prt	partikula
ono	onomatopeia
tit	titulua

KASUA

abs	absolutiboa
abl	ablatiboa
ala	adlatiboa
ban	banatzailea
dat	datiboa
des	destinatiboa
erg	ergatiboa
abz	hurbiltze-adlatiboa
ine	inesiboa
ins	instrumentala
gel	leku-genitiboa
mot	motibatiboa
abu	muga-adlatiboa
par	partitiboa
psp	postposizioa
pro	prolatiboa
soz	soziatiboa

MUGATASUNA/NUMEROA

mg	mugagabea
ms	mugatu singularra
mp	mugatu plurala
mph	mugatu plural hurbila

ADITZ MOTA

da	da
du	du
dio	dio
zaio	zaio
da-du	da-du
du-zaio	du-zaio
dio-zaio	dio-zaio
da-zaio	da-zaio
du-dio	du-dio
da-zaio-du	da-zaio-du
da-zaio-du-dio	da-zaio-du-dio