|
2002
|
|
|
Arrantza komertzialak eta habia eremuak suntsitzeak arriskuan jartzen dute 150 milioi urteko antzinatasuna
|
duen
espezie hori.
|
|
2004
|
|
|
Lehen mailako ikertzaile batzuek uste dute txinpantzeekin ahaidetutako espezie bat izan daitekeela. Pickfordek eta Senutek gaur argitaratzen duten azterketan, Pittsburgheko Ospitale Orokorreko eta Pennsylvaniako Unibertsitateko Morfologia Konparatiboko Laborategiko biomekanika ortopedikoko espezialistekin batera, gure espeziearekiko ahaidetasun zuzenaren ebidentziak ematen dira, “Orrorin tugenensis” k zutik ibiltzeko duen gaitasunari buruzko proben bidez. Pickfordek eta Senutek uste
|
dute
espezie hori, txinpantze baten tamainakoa, igokari arina zela, baina bere atzeko hanken gainean mugitzen zela lurrean. Talde honek zehazten du nola “Orrorin tugenensis” eko femur osoenaren tomografia konputarizatua erabiliz egindako analisiek erakusten duten haren egitura gizaki modernoen femmurioen oso antzekoa dela.
|
|
2005
|
|
|
“Adibidez, garia oso labore preziatua da, eta belar txarra izan daiteke erremolatxa edo tipula eremu batean badago eta kalteak eragiten baditu”, azaldu du Andreu Taberner Malherbologiako Espainiako Elkarteko herbizidekiko erresistentziari (CPRH) aurrea hartzeko eta hura erabiltzeko Batzordeko arduradunak. Puntu jakin batean espezie bat zenbat kopurutan aurkitzen den ere faktore horrek eragina
|
du
espezie hori txarra dela pentsatzean. Kaltea eragiteko adinako kopuruan agertu behar da.
|
|
2006
|
|
|
Tigreak, haragijale handi guztiak bezala, oso animalia ahulak dira, erreserba txiki eta bakartuetan errazago desagertzen direnak. Horregatik, naturgune guztiek ezin
|
dituzte
espezie horretako populazio handiak hartu. Hala, WWFren ustez, identifikatutako inguru guztietatik 38k bakarrik har ditzakete 100 tigre osagarri, eta ekintza hori gauzatuz gero, herri basatiak berreskuratzea erraztuko litzateke.
|
|
|
Bestalde, Txinako Zientzien Akademiako eta Estatu Batuetako San Diegoko Zoologia Elkarteko ikertzaile talde batek teknologia berriak erabiltzen ditu, hala nola GPS kokapen sistema globala, Fopingeko erreserba naturalean (Shaanxi) panden mugimenduak arakatzeko. Zientzialariek arazo asko
|
dituzte
espezie hori aztertzeko, beren portaera bakartia eta habitata, hotza, hezea eta baso hostotsuez betea dutelako.
|
|
2008
|
|
|
Bizkaian 70eko hamarkadan desagertu zen, Araban 80koan eta, Jorge González biologoaren esanean, Gipuzkoan gaur egun ez dago bideragarritasuna ziurtatua duen populaziorik. Nafarroaren iparraldean baino ez
|
du
espezie horrek populazio bakarren bat egoera nahiko onean. Gipuzkoako Foru Aldundiarentzat egiten du lan Gonzálezek, eta aditua da muturluzeari buruzko mendiko lanak eta jarraipena egiten.
|
|
|
Aurpegiko minbizi misteriotsu batek Tasmaniako deabruaren populazioa (munduko martsupial haragijalerik handiena) sarraskitu du. Orain, Australiako zientzialari talde batek uste
|
du
espezie horren biziraupenaren gakoa aurkitu duela Cedric en. Tasmaniako deabru hau immunea da bere senideen aurpegia desitxuratu eta ikustea eta jatea eragozten dioten tumoreengatik, eta, beraz, asko hil egiten dira.
|
|
|
Izan ere, intsektuak ezaugarri batzuk ditu, bere jaiotzetik inoiz ikusi gabeak, eta horien artean nabarmentzen dira maxilarren ondoan dituen bi pintza luzangak. Rabelingek Karlsruheko Natur Zientzien Museorako lan egiten du, eta uste
|
du
espezie horrek 120 milioi urteko antzinatasuna duela, eta, beraz, formigidoen “kate maila galdu” bihur daitekeela. Zientzialariek uste dute inurriek, eboluzioaren uneren batean, begiak hartu eta bizitzeko modu orojalea hartu zutela azalean bizirik irauteko.
|
|
2009
|
|
|
Jasotako datuek eta atunen jarraipenean parte hartzen duten beste erakunde zientifiko batzuek emandako datuek Mediterraneoan espeziea kontserbatzeko neurri berriak proposatzeko balioko dute. Egoera dramatikoa WWFk azaldu zuenez, Balearretako urak funtsezkoak dira animalia hori kontserbatzeko, “ugalketa eremurik garrantzitsuena
|
baitu
espezie horrentzat, nahiz eta arrantza tokia oso larria den”. “2000 urtean 15.000 tona baino gehiago harrapatu ziren, eta sei urte geroago 2.000 tona besterik ez zen iritsi”, esan zuen erakundeak.
|
|
|
Urte batzuk geroago, zientzialari hegoafrikar batek arrak eta bi eme aurkitu zituen Tembe Elephant parkean. Ikertzaileek uste
|
dute
espezie horretako emeek aparteko tamaina lortu zutela eboluzio naturalari esker, batez ere Afrikan garatu zirenei esker. 3,8 zentimetroko gorputza du eta hankak oso luzeak ditu, 10 edo 12 zentimetrokoak.
|
|
|
ICCATeko zientzialariek duela hilabete bat esan zuten hegats urdineko atunaren arrantza 15.000 tonatik behera jaitsi behar zela urtean, zenbakiak egonkortzeko eta “egunen batean” urtean 50.000 tona inguruko arrantza jasangarria ahalbidetuko duen indarberritzearekin hasteko. Hala ere, talde kontserbazionistek adierazi zuten kuotak 8.000 tonakoa izan behar
|
duela
espezie horretako populazioa birsortzeko aukeren %50 lortzeko. “Oso gutxi da, eta oso berandu da”, salatu zuen Susan Lieberman Washington Pew Environment Group eko nazioarteko politikako zuzendariak.
|
|
2023
|
|
|
Marmoka itxura
|
duen
espezie hori Ozeano Bareko eta Indiako ozeanoko ur tropikal eta subtropikaletan eta Ozeano Atlantikoko Golkoko itsaslasterrean ibili ohi da. Baina, batzuetan, Euskal Herriko kostan ere agertzen da.
|