|
2000
|
|
|
Gazte erakundeak argitaratutako liburuxkak, botere ekonomikoaren konzentrazioak euskal gazterian
|
duen
eragina aztertzen du. Sei ataletan banaturik, lehenengoan gazteen errealitatea du aztergai:
|
|
2001
|
|
|
Ingurumen kutsadurak kontinente zaharreko baso masan
|
duen
eragina aztertzen du txosten batek
|
|
|
Atzo Genevan aurkeztutako Nazio Batuen Erakundeko Europarako Batzorde Ekonomikoak eta Europako Batzordeak egindako azterlan baten arabera, ingurumeneko adituek aztertutako Europako basoen ia laurdena hondatzen ari da. Europako baso masak etengabeko narriadura izan zuen 1986tik 1995era bitartean, eta, azken urte horretatik aurrera, “kalte maila handi batean egonkortu da”, adierazi du txostenak, eta Kontinente Zaharreko basoetan ingurumen kutsadurak
|
duen
eragina aztertzen du. Prozesu hori azkartu duten faktoreen artean daude meteorologikoak muturreko baldintzak, intsektuak eta onddoak eta kutsadura atmosferikoa.
|
|
|
Ez, jakina; argi eta garbi frogatu dugu kontrakoa testu honetako beste pasarte ba  tzuetan. Baina gizartean diharduten beste instantzia batzuek modulatu eta matizatu egiten dute hedabideen eragina 19 Gainera, ezin dugu hedabideek iritzi publikoan
|
duten
eragina aztertu, soil soilik hedabideek berek iritzi publikoaz eskaintzen diguten argazkitik abiatzen bagara. Lehenago edo geroago azalduko dira argazki horrek jendearen egiazko iritziarekin dituen kontradikzioak.
|
|
2002
|
|
|
Gaur egun lakto baziloek hesteetako hanturan
|
duten
eragina aztertzen ari dira eta badirudi nahiko erantzun ona ari dela jasotzen.
|
|
|
Lanaren ekarpena zenbat eta handiagoaizan, enpresek (produkzioa areagotzearen bidez) mozkinak lortzeko aukera handiagoa dute. Horregatik, lan indarrak mozkinen gain
|
duen
eragina aztertzeko orduan, ordainketez (kostuez) gain lan indarraren ekarpena ere hartu behar da kontuan.
|
|
|
Petrolio ontziko fuelak dortoketan eta itsas ugaztunetan
|
duen
eragina aztertzen du atariko azterlan batek
|
|
2003
|
|
|
Kataluniako lau botikari elkargoek sendabelarren kontsumoak beren establezimenduetan
|
duen
eragina aztertzeko ikerketa hasi dute. Proiektu honen helburua da printzipio natural horien kontsumitzailearen profila definitzea, eta egiaztatzea ea erosketa neguan handitzen den, gripea iristen denean.
|
|
|
Adibidez, kostako eskualdeetako komunitateek itsasertzean hesiak eraiki lituzkete itsas mailaren igoerari aurre egiteko. Egindako beste kritika bat da zirriborroak “hutsune handiak dituela klima aldaketak populazioetan eta ekosistemetan
|
dituen
eraginak aztertzeko planteatzen duenean”. Gainera, batzordeak gehitu du planak “beste herrialde batzuekiko lankidetza hobetzeko aukera” galtzen duela, Estatu Batuetan eta haien arazoetan gehiegi bideratuta dagoelako.
|
|
|
Azterketa hori irailean argitaratuko da, eta energia deszentralizatuek (energia berriztagarriek, esaterako) pobrezia egoeretan garatzeko eta munduko eremu jakin batzuetan energia banatzeko gaur egun dauden arazoak konpontzeko izango duten zeregina izango du ardatz. Energia Sin Fronteras fundazioa joan den martxoan sortu zen, pobreziaren aurkako jarduerak garatzeko asmoz, garapenerako lankidetzaren esparruan, energiak herrien ongizatean eta gizarte garapenean
|
duen
eragina aztertuz.
|
|
|
Gainerako bideojokoek, rolekoek esaterako, jokalariak “kanpotik” manipulatzen ditu pertsonaiak, ez dute efektu bera eragiten. Bideojokoek ikusizko gaitasunetan
|
dituzten
eraginak aztertzen dituen lehen ikerketa da. “Asko harritu gintuen”, dio Daphne Bavelier doktoreak, ikerketaren arduradunak.
|
|
|
Ozeanografia Institutuak ozeanoek klima aldaketan
|
duten
eragina aztertuko du
|
|
|
Gazteen artean, agresibitatea, etsaitasuna eta ezinegona nahikoa dira pertsona batek hipertentsioa izateko helduaroan, eta, beraz, odol presioa areagotzearen ondoriozko edozein arazo jasateko. Estatu Batuetako hainbat ikerketa zentro egiten ari diren azterketak, gizarte arazoak behatzeko eta gertaera fisikoetan
|
duten
eragina aztertzeko, Medikuntzako Feinberg Eskolak eta Chicagoko Northwestern Unibertsitateak egindako ikerketa honekin osatu dira. Ikerketa hori Ameriketako Elkarte Medikoaren aldizkariak argitaratzen du.
|
|
|
erloju arrain laranjaren lezioak” izeneko txostenean dioenez. Kostatik urrutiago dauden eremuetan gero eta gehiago harrapatzeak ingurumenean
|
duen
eragina aztertzen du lan honek. Espezie laranja deigarria da, 20 zentimetrokoa, eta 180 metroko sakoneran bizi ohi da nahiz eta ugariagoa izan 400 metrotik 900 metrora bitartean, eta desagertzeko zorian dago, txosten honen arabera.
|
|
2004
|
|
|
Hain zuzen, saiakera hori egin dute Iruñeko Moises Perez de Albeniz galerian bildu diren sei artisten bideo instalazioek. Tokikoak mundu globalizatuan
|
duen
eragina aztertu duten sortzaileen artean, hiru euskal artista daude. Ibon Aranbarrik naturaren eta artifizioaren arteko harremanaz egin du hausnarketa Iritegiko kobazuloaren itxuraldaketa jasotzen duen instalazioan; Iñaki Garmendiak Taiwango bost gaztek Kortatu taldearen Kolpez Kolpe kanta nola interpretatzen duten erakusten digu; eta Inazio Escudero nerabezaroaz eta denboraren joan etorriaz mintzo da bere lanean.
|
|
|
Elebidunaren hizkuntza azturen barrunbeetan aztarrika ibili ondoren, solaskidearen itxurak eta legitimitatearen itzalak
|
duten
eragina aztertuz burutuko dugu hizpide duguna. Itxurarena itxurakeria baino gehiago izan liteke gaurko egoera soziolinguistikoan; legitimitatearen itzala, berriz, hizkuntza estatusaren oihartzun etengabea gerta daiteke euskal hiztunaren praxi linguistikoan.
|
|
|
Eskolak hizkuntzaren jabekuntzan
|
duen
eragina aztertzerakoan, dakigunez, faktore askotxo hartu behar izaten dira gogoan. Eskolaren izari eta jardun mikroa, hori inguratzen duen gizartearen soziolinguistika makroaren parametroetan kokatu behar izaten da hizkuntza joeren indarrak nola dabiltzan ezagutzeko.
|
|
|
Kaltzitriolaren hipotesia Edari karbonatatuen kontsumo handiak eragindako kaltzio urritasuna errakitismo arrisku handiagoarekin lotu da Ildo horretan ikerketa gehiago daude, baina zenbaitek dio kaltzioa egoki irenstea dieta egoki batean gertatzen dela; beraz, azken arrazoia horixe izango litzateke, eta ez beste bat. Horregatik, Oregon Health & Science Universityn (AEB), 1200 miligramo kaltzio osagarri sartzeak haurdunaldian eta haurdunaldiaren ondoren emakumeengan
|
zuen
eragina aztertu zuten. Ikertzaileek diotenez, aldi hori, pisua handitzeagatik eta gero galtzeko zailtasunak izateagatik, emakume askorentzat markatua dago, «obesitatearen hasiera markatzen duena» da.
|
|
|
Gehigarriek oxidaziotik babesten dituzte elikagaiak. Prozesu kimiko hori, gehienetan, airean (oxigenoa) egoteagatik edo beroaren edo argiaren eraginagatik gertatzen da, Elikadurari buruzko Europako Informazio Kontseiluak (Eufic) jakinarazi duenez, antioxidatzaile horien garrantzia eta elikagaietan
|
duten
eragina aztertzen ditu.
|
|
|
Enpresak egitura konplexu bat egin zuen Alemaniako laborategiarekin inolako harremanik izan ez zedin, nahiz eta “The Lancet” lanean exekutibo batzuek bazekitela ziurtatzen den. Lan horietako batek 80ko hamarkadan keak erretzaile pasiboetan
|
duen
eragina aztertu zuen. Philip Morrisek argitaratu zituen datuek zalantzan jartzen zituzten tabakoak erretzaile ez direnentzat zituen ondorio kaltegarriei buruzko garai hartako azterlanak.
|
|
2005
|
|
|
Horixe ari da ikertzen Gantzaren Institutuko taldea, kilomikroien konposizioaren eragina argitzen saiatzen ari diren bakarretakoa. Ildo horretatik, taldeak Sevillako Virgen del Rocío Unibertsitate Ospitalearekin lankidetzan jardun ohi du, koipe mota desberdinek kilomikroien osaeran
|
duten
eragina aztertzeko. Azken esperimentuetako bat Journal of Nutrition en 2001ean argitaratua izan zen.
|
|
|
Enpresa sinatzaileak bat etorri dira nabarmentzeko Internet eta teknologia berriak ongi erabiltzeko hezkuntzan sakondu behar duela gizarteak. Hain zuzen ere, Núñez Morgadesek telefonia mugikorrak gazteengan
|
duen
eragina aztertzeko azterlan bat bultzatu du, Interneten eta era guztietako edukietan sartzeko aukera ematen duena. Internet Seguraren Nazioarteko Egunak adingabeek kalitatezko web orrietan nabigatzeko duten eskubidea aldarrikatu nahi du, beren adinerako egokiak diren edukiekin.
|
|
|
Izurdeen eta Baleen Kontserbaziorako Elkarteko adituak ere joaten dira itsasontzira. Arrantzak beste espezie batzuetan, hala nola mazopetan,
|
duen
eragina aztertuko dute. Arrantzaleen sareetan harrapatuta geratzen diren izurdeak, mazopak eta bestelako espezieak istripuz harrapatzea mundu mailako fenomenoa da.
|
|
|
Zelulosaren deribatuz eta argizari naturalez egindako estaldura jangarrien konposizioak mandarinen eta aranen kalitatean
|
duen
eragina aztertzen dute ikerketek. Estaldura horiei esker, pisu eta testura gutxiago galtzen dira, baita mandarinen narriadura indizea ere, nekrosi peripedunkularraren eta hotzak eragindako kalteen ondorioz, zenbait barietatetan, fruituen kalitate sentsoriala aldatu gabe.
|
|
2006
|
|
|
Garapen zientifiko eta teknologikoaren abiadura handia, garapen horrek sortzen duen ezaguera eta gizakion aktibitateetan
|
duen
eragina aztertu beharreko gaiak bilakatu zaizkigu. Hemendik aurrera ekonomia eta gizartearen lehentasunak jarri ditugu berrikuntzan, sormenean eta ezagueran; bestelako premia sozialekin batera:
|
|
|
Jarraian bikotekideen arteko gatazkak haurrarengan
|
duen
eragina aztertuko dugu, zehazki honako alderdietan sakonduko dugula: a) haurra aurrean ez egotearengarrantzia gurasoen arteko gatazka gertatzean, b) gurasoen arteko gatazkaren eragina aita/ ama seme/ alaba harremanetan, c) desberdintasunak haurraren erreakzioanbere adin, genero, izaera, edo gaitasun kognitiboaren arabera, eta d) gurasoenarteko gatazka ebaztearen garrantzia.
|
|
|
Weber-ek ez zuen onartu ikuspegi hau, eta kontrako norabideari ekin zion: ideiek mundu ekonomikoan
|
duten
eragina aztertu zuen. Garrantzi handia eman zien ideiei, bereziki erlijioari, edo ideia erlijiosoek egitura ekonomikoan izandako eraginari.
|
|
|
Babesletza laguntzak duen garrantziaz jabetzeko, nahikoa da gizartean oihartzun handiko jardun baten gainean
|
duen
eragina aztertzea, kirolean duena, esaterako. Talde, kirolari eta ekitaldi ugarik babesleengandik jasotzen dute beren finantziazio osoa edo gehiena, behintzat.
|
|
|
14 txerramatan ezarritako 1.633 enbrioietatik 10 txerri sortu ziren bizirik, eta horietatik seik FAT genea zuten. «Omega gorputzean hartutako mailek funtzio kardiobaskularretan
|
duten
eragina aztertzeko erabil ditzakegu animalia horiek», azpimarratu du Randy Prather biologoak, ikerketaren egilekideak.
|
|
|
Carlos iii.a Osasun Institutuak eta CSNk erabaki dute minbiziak Espainiako zentral nuklearren inguruan
|
duen
eragina aztertzea
|
|
|
Aulki bereziekin bidaiatzen zuten guztiek istripua izan zuten, ez zuten bizi organoetan lesio larririk izan eta ez zuten ZIUn sartu behar izan. Espainian egin den azterlan aitzindari batean, zirkulazio istripuetan haurrek jasandako zaurietan haurrak atxikitzeko gailuek
|
duten
eragina aztertu da. 12 ospitaletako larrialdi zerbitzuetan lortutako datuetan oinarritu da, Pediatriako Larrialdietarako Espainiako Elkartearen (zehazki, Haur Istripuetarako Lan Taldearen) eta Real Automóvil Club de Catalunyako (RACC) zerbitzu medikoaren laguntzarekin, Sant Joan de Déu Ospitalearen koordinazioarekin.
|
|
|
Ikerketa horrek erakusten du, gainera, haurrek telebista dutela denbora gehien. Kataluniako familien hezkuntza ildoak eta horiek titulartasun publikoko edo pribatuko zentroetan eskolatutako 6 eta 12 urte bitarteko haurren sozializazio prozesuetan
|
duten
eragina aztertzen ditu lan honek. Adin horretako haur katalanek astean 9,6 ordu ematen dituzte telebista ikusteko, batez beste.
|
|
2007
|
|
|
Emaitza horrek hainbat galdera piztu zizkigun gogoan harturik gero eta ozenago entzuten dela beste inguruneetan hizkuntzaren formari erreparatzea komeni dela diotenen ahotsa; bai baitzirudien, komunikazioaren komunikazioaz, hizkuntzaren forma lantzeko ariketak zeharo zokoratu behar zirela. Pikabeak, bere aldetik, bost hilabetez iraun zuen esku hartze programa abiarazi zuen ikasleen ikas estilo eta ikas estrategiak jorratu eta ikasgelatik kanpoko erabilera ohituretan
|
zuten
eragina aztertzeko. Ez zuen loturarik atzeman idazmenari eta irakurmenari dagokionez, bai ordea, mintzamenaren arloan.
|
|
|
Hizkuntza gaitasun erlatiboak euskararen kale erabileran
|
duen
eragina aztertzeko, hipotesi hauek erabili ditugu, azterketa errazte aldera, zehaztasunaren kaltetan bada ere:
|
|
|
Gune soziolinguistikoak euskararen kale erabileran
|
duen
eragina aztertzeko, lau gune soziolinguistikotan sailkatu dugu Gipuzkoa: %25etik beherako euskaldunen dentsitatea duten guneak, %25 %50 bitartekoak, %50 %75 bitartekoak eta %75etik gorakoak.
|
|
|
1 Gobernuak behatze iraunkorra gauzatuko du, immigrazioaren garrantziaren eta ezaugarri esanguratsuen gainean, horrek Espainiako gizartean
|
duen
eragina aztertzeko, eta joera xenofoboak nahiz arrazistak sortzea saihestu eta eragotziko dituen informazio objektiboa eta egiaztatutakoa emateko.
|
|
|
CFC molekulek atmosferan
|
duten
eragina aztertu zenuen. Hasieran ez zenekiten atmosferari kalte egiten ziotela, lurrazalean (behe atmosferan) guztiz inerteak baitira CFCak.
|
|
|
Hala, ordura arte nagusi zen, kognizio sozial indibiduala?,, kognizio sozial interakzionista? izatera pasatu zen (Forrester, 1992), eta ezagutzaren garapenean eragin trukesozialek
|
duten
eragina aztertzea helburu zuten teoriak sortzen hasi ziren. Ereduhorietan oinarritutako ikerketak ere garatzen hasi ziren, eta eragin trukeakaztertzeko metodologiak erabili ziren horietan.
|
|
|
Besteak beste, Brunner-ena (1975, 1983, 1990), Valsiner ena (1987, 1997, 2000), Rogoff ena (1990), Cole rena (1996) eta Sieglerena (1996). Eredu horiek ez dira erabili gizarte ezagutzaren garapena aztertzeko, baina, kulturak ezagutzaren garapenean
|
duen
eragina aztertzen dutenez, horietakobi labur azaltzea erabaki dugu; hain zuzen ere, Valsiner ena (1987, 1997, 2000) etaCole rena (1996) deskribatuko ditugu.
|
|
|
Besteak beste, azken urteotan emakumezkoak lanmerkatuan sartu direla-eta, haurrak oso txikitatik hasten dira erakunde horietarajoaten, eta, bertan, lanegunetan bost bat ordu igarotzen dituzte. Hezkuntzaerakundeen inguruko ikerketek eskola, bereziki, langai izan dutenez, ondorenerakunde horrek gizarte ezagutzaren garapenean
|
duen
eragina aztertuko da.
|
|
|
Martin Hoffman-ek urteak daramatza diziplina teknikek eta emozioek garapenmoralean
|
duten
eragina aztertzen (1967, 1983,, 1994, 2000). Emoziomoralei dagokienez, enpatiak eta erru sentimenduak gizartearen aldeko jokabideasustatzeko duten eragina nabarmentzen du egile horrek, eta sakon aztertu duenpatiaren garapenak garapen moralean duen eragina.
|
|
|
Adif eta Seo/ BirdLife hitzarmenari esker, trenbide azpiegiturek faunan
|
duten
eragina aztertuko da
|
|
|
Informazioa ematen duen beste lan garrantzitsu bat antiinflamatorioen ondorioei buruz argitaratutako lan guztien metaanalisia da. Joan den ekainean British Medical Journal aldizkarian argitaratutako artikuluan, COX inhibitzaileen eraginak versus plazeboa eta versus beste antiinflamatorio ez esteroideoak, astebetez gutxienez erabiliak, konparatu ziren, eta infartuaren, garuneko hodietako istripuaren eta kausa baskularren heriotzaren gainean
|
duten
eragina aztertu zen. Plazeboarekin alderatuta, cox aren inhibitzaile selektiboekin egindako tratamendua gertaera kardiobaskular larriak jasateko arriskuaren %42ko igoera erlatiboarekin lotu zen, mota desberdinen arteko aldeak agerian utzi gabe.
|
|
|
«Laborategiko digestio baten inguruabarrak simulatuz frogatu da aztertutako konposatu polifenolikoek urdailaren baldintza azidoei aurre egiten dietela, eta, beraz, in situ eragin bakterizida hori izan dezaketela», azaldu du Manuel Brenesek, ikerketaren egileetako batek. Ikertzaileek oliba olio birjinak labore bildumetako H.pyloriko hiru anduitan
|
duen
eragina aztertu zuten, baita jatorri klinikoko isolamenduetatik ateratako beste bost andui ere, Sevillako Valme Ospitaleko medikuek lortuak. Adituek in Vitro bakterizida jarduera handia atzeman zuten olioan, H.pyloriren aurrean, eta horrek in vivo duen eragin onuragarriaren itxaropena ematen du.
|
|
|
Hegalaren beste zati bat estresaren hormonak detektatzeko aztertzen da, Hiraldoren arabera, “espezie honen ingurumen presioak erakusten dituen adierazlea” baita. EBDk Neuquengo probintziako eremu babestuak eta Espainiako arrantza tokiek ur patagonikoetan
|
duten
eragina aztertzen ere lan egiten du, baita espezieen teledetekzioan ere. EBDren eta zientzialari argentinarren arteko beste ikerketa ildo bat Atlantikoaren bi aldeetan atzemandako espezie inbaditzaileak aztertzea da, animalia horiek hiri ingurunera egokitzea errazten edo zailtzen duten mekanismoak ebazteko.
|
|
|
Odol presio sistolikoan lau mmHg tik bost mmH ra eta diastolikoan bizpahiru milimetro merkurio (mmHg) murriztuz gero, %20 inguru murriztu daiteke iktus arriskua, %10 bihotzeko gaixotasun koronarioarena eta %8, arrazoi orotatik, heriotza tasa. Egileek aurretik argitaratutako hamar ikerlanen azterketa bat zuzendu zuten; horietako bostetan, kakaoak arteria presioan
|
duen
eragina aztertzen zen, eta beste bostetan, tearena. Kakaoarekin egindako azterketetan, 173 pertsonak hartu zuten parte, eta 87 lagunek hartu zuten elikagai hori, eta 86 kontrol egin zituzten; horietatik %34k hipertentsioa zuten.
|
|
|
Haren iritziz, arrakastatsua izango litzateke sektorearen %10etik %15era bitartean funtsen %80tik %90era bitartean kudeatzen baitu funtzionamendu arau batzuetarako konpromisoa hartzea. Hogeita zazpiek inbertsio alternatiboko funts horiek munduko ekonomian
|
duten
eragina aztertu zuten, eta, lehen aldiz, posizio komun baten zirriborroa egitea lortu zuten. Eztabaidak maiatzaren 8an Bruselan egingo den bileran jarraituko du.
|
|
|
Molly Bray eta Martin Young genetistek, Children’s Nutrition Ikerketa Zentrokoak (Houston, Texas), Texasko Haurren Ospitalearekin eta Nekazaritzako Ikerketa Zerbitzuarekin (ARS) lankidetzan, zirkadianoen erritmoak aztertu dituzte gizakietan eta horiek obesitatean
|
duten
eragina aztertzeko. Erritmo horiek ezinbestekoak dira bizitzaren alderdi guztietan, besteak beste, lo egitea eta esna egotea; 24 ordu inguruko barne erlojuak kontrolatzen ditu une horiek.
|
|
|
Duela gutxi, aurreko Osasun ministro Elena Salgadok Carlos iii.a Osasun Institutuko Osasun Teknologien Ebaluazio Agentziak 2000 urtean argitaratutako azterlan bat eguneratzeko eskatu zuen, teknika batzuek Osasun Sistema Nazionaleko zerbitzu zorroan sartzeko adinako eraginkortasuna eta eragimena duten egiaztatzeko. Osasun arloko profesionalekin izan daitezkeen gatazkak saihesteko, Osasun eta Kontsumo Sailak “hurbilketak” hasi ditu inplikatutako sektoreetako ordezkariekin, horien izaera, berezitasunak eta osasunean
|
duten
eragina aztertzeko eta sektorea arautzeko hartu beharreko arauak zehazteko.
|
|
|
Zenbait komunitatetako ikertzaileek generoak obesitatean
|
duen
eragina aztertzen dute
|
|
|
Gaueko ordutegietan lan egiten duten pertsonek minbizia garatzeko aukera handiagoa dute, Minbiziari buruzko Ikerketarako Nazioarteko Agentziak (IARC) Munduko Osasun Erakundearentzat (OME) egindako azterlan baten arabera. Azterlan horrek bularreko minbiziak erizainen eta azafaten artean
|
duen
eragina aztertu zuen. Gaueko lanaldiak egiten dituzten emakumeek eritasuna jasateko arrisku bikoitza baino zertxobait txikiagoa dute, ikerketak ondorioztatu zuenez.
|
|
2008
|
|
|
Ingurumenean
|
duen
eragina aztertzeko, sedimentuetako TBT poluzioa neurtzeaz gain, izaki biomonitoreak ere erabili dituzte AZTI Tecnaliakoek. Bi gasteropodo espezietan imposex maila neurtu dute; hau da, gasteropodo emeetan arren ezaugarri anatomikorik agertzen den begiratu dute.
|
|
|
Hain zuzen, landare horietako batekin egindako lan oso berezi batek jaso du Elikadura saria. Saridunek entzumenak jakien pertzepzioan
|
duen
eragina aztertu dute. Zehazki, patata frijituak jatean jasotzen ditugun soinu seinaleak elektronikoki aldatuz gero, patata bera kirrikatsuagotzat, eta, beraz, freskoagotzat, edo zaharragotzat hartzen dugula ondorioztatu dute.
|
|
|
2 Herentziak eta inguruneak garapenean
|
duten
eragina aztertzeak hauxe esan nahi du:
|
|
|
Kulturak garapenean
|
duen
eragina aztertzea zen haren interes nagusia. Haren ustez, talde jakin batek une jakin batean dituen ohiturak eta talde horrek historian zehar izan dituen lorpen zientifikoak, materialak, intelektualak eta artistikoak daude kultuaren barruan.
|
|
|
Helburua: herentziak eta ingurunek giza garapenean
|
duten
eragina aztertzea.
|
|
|
Egile errusiar horrek giza garapena bere testuinguru sozialaren barruan kokatzen du, eta testuinguruarekin lotutako ikuspegia planteatu zuen lehen aldiz. Haren interes nagusia kulturak garapenean
|
duen
eragina aztertzea zen. Haren ustez, kulturaren barruan kokatzen dira talde jakin batek une jakin batean dituen ohiturak eta talde horrek historian zehar izan dituen lorpen zientifikoak, materialak, intelektualak eta artistikoak.
|
|
|
Eboluzioaren teoriak garapenean
|
duen
eragina aztertu zuelako.
|
|
|
Horri atzerritartasun legeriari blokean egindako igorpena gehitzen badiogu, horrek ondorioztatzera garamatza ezen, nahi bai, baina zaila dela bi instrumentu horien arteko interpretazio bateragarria topatzea eta, beraz, arlo honi dagokionez, 1870eko Tratatuaren 8 artikulua litzatekeela aplikatu bateraezintasun horiek direla eta. Edonola ere, konklusio horrek ez luke interpretazio lana agortuko; izan ere, 1992ko Tratatu Orokorrak 1870eko Tratatuan
|
dituen
eraginak aztertzea ezinbestekoa suertatzen baita, beronen eraginak, gure aburuz, orain aipatutako egoerari iraulketa ematen baitio.
|
|
|
Aldi berean, ordea, egungo testuinguruan ekidinezin bilakatu da edozein esku hartzek ingurumenean
|
duen
eragina aztertzea. Horrexegatik, artikulu honetan etxebizitza politikari eta berau ahalbidetzen duten gainerako tresnei ingurumenaren ikuspegitik helduko zaie.
|
|
|
Granadako Osasun Zientzien Parke Teknologikoan Genomika eta Ikerketa Onkologikoaren Andaluziako Zentroa (GENyO) egongo da, eta 2009an hastea aurreikusten da. Hainbat gaixotasunek (minbizia, besteak beste) herentzian duten oinarria eta genetikak botiken ekintzan
|
duen
eragina aztertuko ditu. GENyO ak administrazio publikoa, unibertsitatea eta enpresa sektore bioteknologikoa eta farmazeutikoa integratuko ditu.
|
|
|
Enpresak saiatzen dira beren eredu berriak gero eta eraginkorragoak izan daitezen energia kontsumoan, hobeto birzikla daitezen, osagai ez hain toxikoak erabil ditzaten, energia berriztagarriekin berriz kargatu daitezen, eta abar, baina denak ez dira berdinak. Artikulu honetan, ingurumen alderdia gehien kontuan hartzen duten ordenagailu ekologikoenak eta marka konbentzionalak aipatzen dira, eta" hodei" deritzonaren sistema birtual berriek ingurumenean
|
duten
eragina aztertzen da.
|
|
|
Patologia Dualeko Espainiako Elkarteko zenbait adituk Espainian egingo den espezialitate horretako nazioarteko lehen biltzarraren aurkezpenean azaldu dutenez, buru eritasuna eta mendekotasun jarrerak elkartzeko ideia ez da guztiz berria, baina ia hamar urte behar ditu zabaltzeko. Diagnostikorik eta tratamendurik gabe Ezin da jakin oraindik mendekotasunak eragiten dituen buruko gaixotasunak, edo alderantziz Laurogeita hamarreko hamarkadan, ‘Epidemiological Catchment Area’ izeneko azterlan batek, ECA Proiektuak, gaixotasun mentalak Estatu Batuetako biztanleen artean
|
duen
eragina aztertu zuen, eta jakinarazi zuen nahaste psikiatrikoak zituzten pertsonen erdiek, gainera, mendekotasun jarrera ere bazutela, legez kanpoko drogen kontsumoa kasu. Baina oraindik ez dago arazo horri buruzko daturik Espainian, eta Patologia Dualaren Azterketa eta Ikerketarako Espainiako Elkartea (AEIPD) ez zen sortu duela hiru urte eskas arte.
|
|
|
Paradoxikoki, bi substantzia horien ekintzak iradokitzen du gantzak babes efektua eragin dezakeela, nahiz eta lotura estua izan obesitatearen genesiarekin. Hala ere, gantzak, horien motak eta jateko gogoa erregulatzeko
|
duten
eragina aztertzeko egiten diren ikerketak urriak dira oraindik, zenbait elikagai edo gehigarri gehiegizko pisuari behin betiko irtenbidea emateko. Zuhurtzia hori, beraz, pinaziolioaren sustapenean aplikatu litzateke, osagarri asetzaile gisa, harik eta haren ondorioen ebidentzia zientifikoa erabat dokumentatu arte.
|
|
|
Duela gutxi, azterketa kliniko bat hasi da Florida State Universityn. Azterlan horretan, aranek eta sagar lehortuek menopausia ondoko emakumeen eskeletoaren dentsitate mineralean
|
duten
eragina aztertzen da, osteoporosia izateko arrisku handiko adina baitute. Azterlanaren zuzendariak, Bahram Arjmandik, dioenez, “osteoporosirako tratamendu farmakologiko garestien alternatiba izan daiteke.
|
|
|
Azken horiek eraginkortasun txikiagoa dute eguzkiaren argia energia bihurtzeko. Illinoisen taldeak hotzak PPDK entziman (piruvato fosfato dikinase)
|
duen
eragina aztertu zuen. Entzima hori aktibo dago bietan.
|
|
|
Mandarina zukua erregularki irensteak kontsumitzaileen egoera antioxidatzailea hobetzen du eta arrisku kardiobaskularra murriztu dezake, SINC plataformak ezagutzera emandako kolesterol maila altuegiak dituzten haurrei zuzendutako azterlan baten arabera. Ikerketaren helburua zuku horren kontsumo erregularrak hiperkolesterolemia duten adingabeen egoera antioxidatzailean
|
duen
eragina aztertzea izan zen. Horretarako, 8 eta 12 urte bitarteko 48 haurreko lagin batean neurtu ziren lipido eta proteinen oxidazioaren ondoriozko biomarkatzaileen plasma mailak, lipido profila eta C eta bitaminaren edukia.
|
|
|
Ikertzaileen arabera, sirtuinen azterketak “obesitatea duten gaixoen nutrizio hipokalorikoaren ondorioak jakiteko balioko luke”, eta, horrez gain, entzima horien aktibatzaile posibleak aplikatzeko tresna bat proposatuko luke (Alzheimer edo Parkinson bezalako neuronen heriotzak eragindako gaixotasunetan, adibidez). Giza azterketa Louisianako (AEB) Ikerketa Biomedikoaren Pennington Zentroko ikertzaileak gizentasunik gabeko baina gehiegizko pisua duten gazteei dieta hipokalorikoak sirtuinen aktibazioan
|
duen
eragina aztertu zuten. Azterketa egin zen muskulu zeluletako mitokondrioaren erantzuna kaloria murrizte hutsari edo ariketarekin batera gehiegizko pisua zuten 36 gazterengan aztertzeko.
|
|
|
Baina hauek ez dira muskulu arazo honekin zerikusia duten elikagai bakarrak; B1 eta B3 bitaminek edo D eta bitaminek ere eragina izan dute. Izan ere, zenbait azterketa zientifiko egiten ari dira karranpa muskularretan
|
duten
eragina aztertzeko. Adibidez, Wisconsineko Unibertsitateko (AEB) ikertzaileak bitaminaren eraginkortasuna aztertzen dute, agerpena atzeratzeko eta aldez aurretik kininaz tratatu diren adineko pertsonen kalanbreak gutxiagotzeko; orain arte eraginkor gisa agertu den baina segurtasun profila zalantzan duen botika bakarra da.
|
|
|
Bariazioak literaturan duen eginkizuna aztertuko duzue. Bide bat izan al daiteke hori bariazioak hizkuntzan
|
duen
eragina aztertzeko?
|
|
2009
|
|
|
Alegia, hiru hilabete horiek balio izan diete gaitasun batzuk hartzeko, ezagutza batzuk, eta gainera gustura sentitu dira eta mantendu egiten dituzte. Une honetan haurrengan
|
duen
eragina aztertzen ari dira: nolako jokabide, mundu ikuskera eta uste dituzte zaintza amaren eta aitarengandik jaso duten haur horiek?
|
|
|
Europako 29 estatutan, 2.000 enpresa esportatzailetan, egindako ikerketaren berri eman zigun Irizarrek. Hizkuntzak ez jakiteak Europako ekonomian
|
duen
eragina aztertu zuten. Enpresen %11k aitortu zuen negozio aukerak galdu zituztela oztopo soziokulturalengatik, enpresa erdiek ez zeukaten hizkuntza estrategiarik eta hizkuntza kudeaketaren gaian gaizkien agertzen ziren enpresak britainiarrak ziren.
|
|
|
Klima aldaketak euskal kostaldean
|
duen
eragina aztertu du EHUko Zientzia eta Teknologia Fakultateko ikertzaile talde batek, Alejandro Cearreta buru duela, eta ikusi du XX. mendean zehar itsas maila 1,9 milimetro igo zela urtero.
|
|
|
Climate Trackers tarteak, berriz, klima aldaketaren ondorioei erreparatuko dio. Europar Batasunak babestutako serie bat da eta klima aldaketak mundu osoko faunan
|
duen
eragina aztertzen du. Atal bakoitzak animalia bat izango du protagonista.
|
|
|
Helduak lagungarri alfabetizazioak garunean
|
duen
eragina aztertzeko
|
|
|
Muga gainditzeko, mikrodialisia erabili dute, animaliak bizirik daudela erabil baitaiteke. Horren bidez, erdiko garuneko VTA eremuan alkoholak
|
duen
eragina aztertu dute, hau da, endorfinak eta beste opioideo batzuk askatzen diren eremuan. Hala, frogatu dute alkohol dosi txikiek eta tartekoek, eta ez handiek, VTA eremuan endorfinak askatzea eragiten dutela.
|
|
|
Horrela, nesken eta mutilen arteko ezberdintasunak handitu egiten dira gurasoek seme alaben adierazpen emozionalei ematen dizkieten erantzunetan, haurraren sexuak
|
duen
eragina aztertzen denean. Ikerketa horietan gurasoek neskato etamutikoen emozioak gizarteratzerako orduan ezberdintasunak egiten dituztela ikusiizan da (ikus Brody, 2000).
|
|
|
3 Sintomek bizitzarengan
|
duten
eragina aztertzen ote duen eskalak.
|
|
|
Batetik, 14 eta 16 urte bitarteko neska etamutilen kiroltasun maila aztertu nahi izan genuen, haien artean egon zitezkeen desberdintasunak analizatuz. Bestetik, adin tarte horretako nerabeen kiroltasun mailan, gurasoek zein entrenatzaileek
|
duten
eragina aztertu nahi genuen.
|
|
|
Kloral hidratozko anestesiapean (400 mg/ kg p.b) dauden animalieitrakeotomia egin eta bena jugularrean kateter bat jartzen zaie anestesia zeinfarmako dosiak emateko. Prozedura hau farmakoaren eragin sistemikoa (farmakoa bena barnetik ematean gertatzen dena) aztertzeko erabiltzen da.Farmakoak ENSan bertan
|
duen
eragina aztertzeko, berriz, berau garunekobentrikuluaren barnean zein lokalki interesatzen zaigun gunean eman daiteke. Animaliak euskarri estereotaxi batean jartzen dira burua plano horizontalarekiko 15° tan (sudurra beherantz).
|
|
|
54 Oro har, globalizazioak politika ekonomikoetan
|
duen
eragina aztertzeko, ik. Cohn, 2008.
|
|
|
Gastu publiko edo zergen aldaketek ekonomian
|
duten
eragina aztertzeko orduan, hauen «eragin biderkatzaile» delakoa hartu behar da kontuan.
|
|
|
Bideen mukiak eta hanturak berez txikitzen dituzte haurtxoen aire hodi estuak, eta horrek arnasketa zailtzen du. Estatu Batuetako zientzialariak ondorio horretara iritsi ziren sendagaiak hudoetan
|
zuen
eragina aztertu ondoren, arnas anatomia eta gizakien antzeko zelula konposizioa duten animaliak. Animalia osasuntsuei eta hantura trakeala duten beste batzuei ukendu ondoren, muki jarioa, arnasbideen hantura eta biriketako fluidoen kontzentrazioa neurtu zituzten.
|
|
|
Saiakuntza gehiago Beste azterlanean, Kathryn E ikerketa taldeak egindakoa. Flynn ek, unibertsitate berekoak, aurreko saiakuntzan parte hartzen zuten bihotz gutxiegitasuna zuten pazienteen artean jarduera fisikoak osasun egoeran
|
duen
eragina aztertu zuen. “Emaitzen arabera, ariketa fisikoko programa batean parte hartzeak hazkunde apala dakar, baina estatistikoki esanguratsua pazienteak jakinarazitako osasun egoeran, ohiko tratamenduarekin alderatuta.
|
|
|
Arroz beltzaren ozpinak aminoazido gehiago ditu, eta, beraz, gaziaren pertzepzioa handiagoa da. Azterlanean arroz ozpinak eta arroz beltzezko ozpinak, biak ekialdetik etorriak, gatzatuaren pertzepzioan
|
duten
eragina aztertu da. Emaitzek erakutsi dutenez, arroz beltzak eragin handiagoa du, aminoazido gehiago dituelako eta, beraz, arroz ozpinak baino nitrogeno gehiago duelako.
|
|
|
Glutamatoa fibromialgiako minaren eragile gisa ikertzeak komunitate zientifikoaren jakin mina eta interesa piztu du. Patologia horrekin lotutako minean
|
duten
eragina aztertzen duen berriki egindako azterlan baten arabera, fibromialgia duten gaixoek neurotransmisore horren maila handiagoak dituzte garuneko eskualde batzuetan. Zer da glutamatoa?
|
|
|
Ez dago tratamendurik LCArentzat, eta haurren ikusmen akats larriak 30 edo 40 urteren buruan itsutasun osora iristen dira. Ikertzaileek gene terapiak erretoren eta begien funtzionamenduan
|
duen
eragina aztertu zuten LC duten haur eta helduengan. Lanak 8 eta 44 urte bitarteko 12 paziente aztertu zituen, eta LCA zuzentzeko funtsezko material genetikoa okerren injektatu zitzaien begian.
|
|
|
Faktore horien manipulazioa, oro har edo bakarka, terapiaren zati gisa erabil daiteke (eta erabili behar da), behar dutenen irenstea aldatzeko, Department of Psychology de la Georgia State University ren (Atlanta) Department of Psychology, “Nutrition” aldizkarian argitaratua. Estimuluek kontsumoan (kantitatea) eta elikagaien aukeraketan (kalitatea)
|
duten
eragina aztertzen du lanak. Giroa funtsezkoa da Literaturak erantzun ugari ematen ditu janaria edo lehentasunak aukeratzeko mekanismo fisiologikoak hobeto ulertzeko (arraina haragiaren ordez, zopa entsaladaren ordez).
|
|
|
Espainiako zientzialariek plastikoek eta detergenteek gizonen ugalketa osasunean
|
duten
eragina aztertzen dute
|
|
|
Telebistaren eta plataforma berrien erabilerak hezkuntzan
|
duen
eragina aztertzeko helburua dute jardunaldiek. Izan ere, gazteak ikasten baino denbora gehiago ematen dute komunikabideetako edukiak kontsumitzen, antolatzaileen datuen arabera.
|
|
|
Eskolan jazarpen homofobikoak
|
duen
eragina aztertzen, eta aniztasunean nola hezi argitzen ari dira UEUko udako ikastaroetan.
|
|
|
Ardoan dagoen molekula batek oxidazioa ekiditen eta gibeleko gantza gutxitzen laguntzen duela frogatu du arratoiekin Elizabeth Hijona Muruamendiaraz EHUko ikertzaileak (argazkian). Izan ere, esteatosis sinple ez alkoholikoa duten arratoietan resveratrol ak —ardoan eta zenbait fruitutan dagoen landare jatorriko molekula batek—
|
duen
eragina aztertu du. Gaixotasun hori gibelean gantza metatzean sortzen da, metatzea alkoholaren ondorioa ez denean.
|
|
|
Psikopedagogo lana egiten azken 15 urteak eman ditu. Internetek eta sare sozialek neska mutikoengan
|
duten
eragina aztertzen bi urte daramate. Asteazkenean hitzaldia emango du Facebook eta Tuenti sareei buruz Oiartzunen, Elizalde herri eskolan (17:00).
|
|
|
Pestizidek emakumeengan
|
duten
eragina aztertu dute
|
|
|
Costa Ricako Unibertsitateak ikerketa bat egin zuen joan zen apirilean, pestizidek emakumeengan
|
duten
eragina aztertu nahian. Pestizidekin lan egiten duten emakumeek arnas aparatuko arazo gehiago izaten dituztela ondorioztatu dute; arnasa barik geratzen dira maiz, eta soinua ateratzen dute arnastean.
|
|
|
2005eko Kongresuaz geroztik, auzi biak oso presente egon dira International PENen agendan. Urrutira gabe, iaz Glasgow-n, PENeko Idazle Presoen Batzordeak urte birik behin antolatzen duen bileran, terrorismoaren aurkako legeek adierazpen askatasunean
|
duten
eragina aztertu zuten. Horren asmoz, Errusiako eta Espainiako egoerak izan zituzten aztergai.
|
|
|
Estitxu Eizagirreri lapurtu dizkiot izenburua eta artikulu honen mamia, hark iazko urrian Garialea blogean bertsolaritzari buruz idatzia literaturarako ere argigarria izan daitekeelakoan. Itamar Even Zohar pentsalari israeldarraren" Polisistemen Teoria" n oinarrituta, bertsolaritzaren polisistema aztertu zuen Estitxuk, eragile anitzek elkarrengan
|
duten
eragina aztertuz eta hipotesiak eginez. Berez, literatur sistemak aztertzen ditu Itamar Even Zoharrek, baina Estitxu Eizagirreren baimenarekin, hark teoria laburtzeko eta, batez ere, euskaratzeko hartutako lana aprobetxatuz, ekar dezagun eskema euskal literaturara:
|
|
2010
|
|
|
Astelehen honetan Haratago saioak Berritu Nazazu dokumentala eskainiko du. Bertan, teknologien berrikuntza eta aurrerapen etengabeak gizartean
|
duten
eragina aztertuko da. Izan ere, teknologiak gure bizimoduan duen presentzia askok uste dutena baino zabalagoa da eta jendeari asko gustatzen zaio azken modako aparailuak edukitzea.
|
|
|
Kaosa kostaldean izeneko txostenean agertzen da. Bertan muga gabeko urbanismoak, industria gaitzek eta uren arazketak kostaleko inguruetan
|
duten
eragina aztertzen dute.
|
|
|
Hiru onddo belaunaldik landareen hazkuntzan
|
zuten
eragina aztertu zuten ikerketan. Lehenengo belaunaldia onddo horren bi espora alek eratu zuten; horien ondorengoek bigarrena, eta bigarren belaunaldiko espora guztiekin hirugarrena sortu zen.
|