2000
|
|
Baina gogoan izan behar dugu, hezkuntzaren aldetik, feudalismo garai hartan familiak eta jatorriak zerikusi handiagoa zutela jaioterriak baino. Horregatik,
|
bi
anaiok Dominikoen ordenan sartzean, Vitoria hautatu zuten deituratzat, jatorriaren lotura jarraitzeko asmoz, noski.
|
|
1546an hil zen Vitoria maisu handia, eta aipaturiko
|
bi
lanok, ikasle izan zituenek, beraiek jasotako oharrak eta maisuaren zenbait izkribu bilduz eta osatuz, Frantziako Lyon-en inprimatzaile ospetsua zen Jacques Boyer jaunari eman zizkioten. Eta honek bi liburukitan argitara eman zituen 1557 urtean.
|
|
1546an hil zen Vitoria maisu handia, eta aipaturiko bi lanok, ikasle izan zituenek, beraiek jasotako oharrak eta maisuaren zenbait izkribu bilduz eta osatuz, Frantziako Lyon-en inprimatzaile ospetsua zen Jacques Boyer jaunari eman zizkioten. Eta honek
|
bi
liburukitan argitara eman zituen 1557 urtean. Horregatik, bere ahozko ikasgaiak dizipuluek jaso eta ezagutarazi zituztelako, Frantzisko Vitoriari maiz eman zitzaion So krates izengoitia.
|
|
Bestalde, liburuaren bosgarren hitzaldian (70 orrialdean) Pirinioetako mugaren gainetik, gure nortasuna indartu nahian, elkartasuna proposatzen zigun. Gogoan izan zenbait urtez Baionan bizia zela eta, beharbada, han ulertu zuen mugaren
|
bi
alderdietan ginela euskaldunak, gure hizkuntza eta iritzi berdintsuei esker, elkarren artean edozertan laster ados jartzen ginenak.
|
|
eskaintzen zion idazlanean gaineratu zuen beste honako hau: . Jakintasuna eta enorantzia baliatzen dira
|
bi
harma diferentez. Batak darabila nekea eta trabaillua; bertzeak aisia eta alferkeria; jakintasunak edo zientziak gerla egiten dio enorantziari nekearen eta trabailluaren bidez, harma hautaz garaitzen du.
|
|
Foruen galeraren ondotik, hogeigarren mende hasierako egoerak eskatzen zuenaren arabera, garaiko iritziei buruzko galdera egin zuen Gipuzkoako Diputazioak Eibarko sozialisten Casa del Pueblora, eta honek beraien artean intelektual mailan burutza zeraman Toribio Etxebarriari eskatu zion gai horretaz zerbait presta zezala.
|
Bi
hitzaldi eman zituen 1918 urtean, La liga de naciones y el problema vasco izenburupean eta Eibarren bertan V. Fernández tipografian inprimatuak izan ziren. Han agertu zuen herri bakoitza bere etorkizunaren jabe izan beharra.
|
|
En otro punto precisa taxativamente: . En todas las naciones se tiene por inhumano el recibir y tratar mal a los huéspedes y peregrinos sin motivo especial alguno, y, por contrario, se tiene por humano y cortés el portarse
|
bien
con ellos, a no ser que los extranjeros aparejaran daños a la nación?.
|
|
–Erregeak behar ditu defendatu jendeak,/ hizkuntza batekoak hain ungi nola bertzeak? (El rey debe defender a las gentes/ tan
|
bien
a los de un idioma como a los otros). Consejo similar al emitido anteriormente por el. Doctor Navarro?
|
|
egia, premia eta zuzena? (El juramento, para que sea
|
bien
hecho, en justicia y como se debe, requiere tres cosas, tres acompañantes y apoyos: la verdad, la necesidad y la justicia).
|
|
Por otra parte, en Sobre los fueros de Guipúzcoa, en su quinta Conferencia (véanse las páginas 70), aboga por la República del Pirineo, tal vez añorando el viejo reino navarro o influido por los años de su estancia en Bayona (Lapurdi), y trata irónicamente los deseos impositivos de Castilla sobre Guipúzcoa. Por la amenaza a la foralidad vasca, con cierta prudencia dialoga y polemiza, para acabar lanzando hipotéticamente una segregación para constituir una República de las provincias unidas del Pirineo occidental, que abarcase las siete provincias vascas, como muy
|
bien
vino a sugerir J. A. Ayestarán en RIEV.
|
|
Al propio tiempo, su éxito está por demás condicionado a la vida de una per sona, el conde de Peñaflorida, principal autor y promotor de todas esas mejoras. Se trata de un caballero a la antigua, que prefiere su residencia de campo a la casa de la ciudad; ha decidido vivir en sus fincas y hacer todo el
|
bien
posible?. Xavier María de Munibe, conde de Peñaflorida, conversó sin reserva alguna con Jardine,, placer poco corriente en estos países que no sabemos apreciar bien por ser ya tan común entre nosotros?.
|
|
Se trata de un caballero a la antigua, que prefiere su residencia de campo a la casa de la ciudad; ha decidido vivir en sus fincas y hacer todo el bien posible?. Xavier María de Munibe, conde de Peñaflorida, conversó sin reserva alguna con Jardine,, placer poco corriente en estos países que no sabemos apreciar
|
bien
por ser ya tan común entre nosotros?. Pero al propio tiempo expresa su admiración hacia un noble que trata con igualdad a las gentes del pueblo llano.
|
|
Hegoalde honetan, berriz,
|
bi
hizkuntzok ofizial izendatuak izan arren, oraindik epaitegietan euskarari sarrera emateko eragozpenak ditugu. Nola daiteke hori?
|
|
Bestela, eibartarrok isekaz erabili ohi dugun esaldia gogoratu: Esana bat eta egina
|
bi
, esanaren kontentuz izan hadi.
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan
|
bi
hizkuntzak ofizial izanik, euskalduna euskaraz epaitzeko eragozpenak badira, zer ez da gertatuko Europako Kontseiluak prestaturiko Eurogutuna onartzerik nahi ez zuen Frantziapean dagoen Euskal Herrian. Orain Frantziak Eurogutunari sinadura eman nahi omen dio, baina bere Konstituzioaren 2 artikulua aldatu gabe.
|
|
Era horretara jarraituz, 9 artikuluan, beste honako hauek azaltzen ditu: Justiziarako ere,
|
bi
aldeetariko bati hizkuntza gutxituan epaitzearen eskaria aski zaio, bere burua berea duen hizkuntzan defendatu ahal izateko. Horretarako, tribunalak, beharrezko diren bitartekoak jarri ditu, hizkuntza gutxitua dakitenekin osatuz eta aldi berean agiriak ere bere hizkuntza jatorrean jarriz.
|
|
Eta, 14 artikulua, guretzat hain interesgarriak diren mugaz gaindiko harremaneri buruzkoa. Oroi Europako
|
bi
Estatu hertsienetakoen artean gaudela eta muga hori eteteko hizkuntza baino arma hoberik ez dugula. Anai edo kiderik hurbilenak, lege natural guztien aurka, mugaz zatiturik eduki gaituztela, eta orain dugula ordua Europa Batuan elkartzeko.
|
|
Gogoan izan, halaber, Aragoi eta Gaztelako Erregetza
|
biok
, edonork dakienez, XI. mende hasieran, Nafarroako Santxo III.ak (Santxo Handia zeritzanak) sortu zituela musulmanei kendu zizkien lurraldeetan, eta bere semeen artean zatitu zituela: Gaztelako erregetza sortuz Fernando I.arekin eta Aragoikoa Ramiro I.arekin.
|
|
Bidasoaren
|
bi
alderdietako euskaldunok elkarrengandik zatituago utzi gintuen Gaztelako erregeak, Irun eta Hondarribiaz jabetu zenetik.
|
|
Gainera, argi dago haurtzarotik euskaraz eta erdaraz dakitenek,
|
bi
hizkuntzok beraien egituraz elkarregandik hain desberdinak izanik, errazago ikasten dutela hirugarren hizkuntza. Ikastoletan aspalditik irakasten duten ingelesa dugu horren lekuko.
|
|
He de advertir que, antes de ahora, expuse en editoriales del boletín del C.D. Eibar en diciembre de 1959 y diciembre de 1961 que cualquiera que sea el camino de acercamiento o de unión entre los pueblos, aun a costa de sacrificar algunas instituciones tradicionales, lo daríamos por
|
bien
empleado.
|
|
Manteniendo la idea, paneuropea?, guardando cada patria su lengua y desarrollando paulatinamente una oficial para su uso en la comunidad europea.
|
Bien
pudiera ser el esperanto. Pero la dificultad estriba en que tal teoría sólo es aceptada por las lenguas minoritarias.
|
|
Euskararen sustraiak preindoeuroparrak izanik, gutxienez duela lau bost mila urte Eneolitos garaitik harat jarri beharrekoak ditugu, gizona ehiza, arrantza eta abelzaintzatik bizi zen garaian noski. Eta horren arabera, Pirinio mendi hegalen
|
bi
alderdiak zituen bizileku. Hargatik zioen hain ongi R.
|
|
Hargatik zioen hain ongi R. Plandé zenak, Pirinioa, askok uste duten muga naturala izatea baino urrutiagokorik ezer ez dela, zeren bertako bizimoldeak
|
bi
alderdiak elkartasunean lotzen baitzituen (ikus R. Plandé,. La formation politique de la frontière des Pyrénées?, Géographie Pyrénées, t. IX, 221 orr.
|
|
Toulouse, 1938). Bizitza
|
bi
urtarotan zatitua zen: negua eta uda.
|
|
Pirinioaren
|
bi
alderdietan era berean mintzatu izan dira; Okzitaniako Languedoc hizkuntzaren dialektoak ere gure mende honetara arte berdintsu erabili dira Ipar hegoaldean. Baina argi utzi nahi dut, Languedoc baino lehenago, Neolitos garaian euskara erabiltzen zela, bertako leku izenek adierazten diguten bezala.
|
|
Aurretikorik ez dugu ezagutzen, ulergarri ez diren irudiera edo marra batzuk baizik. Eta duela
|
bi
mila urte Pomponius Mela-k Chorographia zeritzan III. liburuko 15 partean aipatzen zuen: vardulli (Araba eta Gipuzkoa, dirudienez) herrialdeetan, ingurukoengandik bereizirik, ibaiek beraien izen jatorrak zituztela hizkuntza adierazi ezinezko batean.
|
|
Neurri batean horregatik aritu izan naiz, nire hizkuntzatik eta nire herritik mundu zabalera begira beste inori ukorik egin gabe. Eta Andima Ibiñagabeitiaz ikus Pako Sudupek eta
|
biok
1999 urtean Jakin aldizkariaren 112 zenbakiaren 83 orrialdeetan idatzi genuena.
|
|
Baina, horiez gainera, Nafarroako Lerga hirian latinez irarritako harrian argi agertzen da Ume sahar, gure hizkuntzaren lekuko. Pirinio mendien
|
bi
hegaletan Kataluniaraino agertzen dira euskarazko toki izenak. Eta Erdi Aroan, lehenik guztiok Nafar erresumaren eskutik joan ginen, latinez ziotenaren arabera Lingua Navarrorum mintzatuz, 1200 urtean Gaztelako Alfonso VIII.a sartu arte.
|
|
Egia da Nafarroako erresuman, Lingua Navarrorum aipatua gorabehera, bertako administrazioko erabileran, hizkuntza ofizial gisa, latina, okzitanoa eta nafar erromantzea izan zirela nagusi. Florencio Idoatek,
|
bi
funtzionariok 1415 urtean elkarri euskaraz egiten zioten gutunetariko bat azaltzean erakusten zuenez, gogozkoa eta ziurrenik ulerterrazagoa zitzaielako. Ikus,. Una carta del siglo XV en vascuence?, Fontes Linguae Vasconum studia et documenta, 2 zenbakia (1969), 287 orrialdeak.
|
|
Hori guztiori aski ez dela, Gobernuak ez zuen bete berak Kontseiluari ezarritako arauek agintzen dutena ere; izan ere, urtean
|
bi
bilera egitera behartua dago, eta 1998an bat besterik ez baitzen egin, Kontseiluaren gehiengoak egin zion eskakizunari ezezkoa emanez.
|
|
Eskolan bertan erakatsi ordu onean, eta Erdaraz jardun dezatela; baina gero libre, nahiz Euskeraz, nahiz Gaztelaniaz: horrekin
|
bietara
egingo dira. Bestela Gaztelara gazteak badoaz:
|
|
Su modo de pensar e interpretar el derecho de las gentes está de manifiesto en uno de sus libros, La aportación vasca al Derecho internacional (Buenos Aires, 1942), obra basada principalmente en Francisco de Vitoria y Simón de Bolivar. En el capítulo X (página 177) deja
|
bien
reflejado su pensamiento, al afirmar:
|
|
Esas frases extractan su pensamiento, por cierto
|
bien
encaminado, y transcurrirían seis años hasta la Declaración Universal de Derechos Humanos por la ONU, en 1948.
|
|
Euskaltzaindiak bere sorreratik Jagon Sailaren ardurapean dituen eginkizunetarako baliagarri ditugu ONU eta Unesco ren arau horiek, Euskal Herriko muga guztien gainetik, nahiz Iparralde nahiz Hegoalde, ahal denean administrazioekin erarik hoberenean arituz eta lan eginaz; eta, hori ezinezko zaigunean, horien gainetik aipaturiko
|
bi
erakundeotara edo Europako Parlamentura joaz.
|
|
Hala behar lukete1 Beren buruak abertzaletzat dituzten askok ere hobe dute euskara ikastea eta erabiltzea. Eta federalistatzat azaltzen diren sozialistek ere, azalpen horren arabera, hobe dute
|
bi
hizkuntzak ofizial diren Autonomia Elkargoan, hezkuntzari dagokion ekintza sailean, euskararen eredua onartu. Horrela erakutsiko lukete federalismoaren ongi betetzea.
|
|
Horrela erakutsiko lukete federalismoaren ongi betetzea. Zeren, hemen bake biderantz abiatuko bagara,
|
bi
hizkuntzak ditugu beharrezko.
|
|
prestatu nuen. Antolaketaren arabera,
|
bi
lanok nituen denboraz eta neurriz mugatuak. Horregatik orain hemen bi lanok gehigarriz eskaintzen ditut.
|
|
Antolaketaren arabera, bi lanok nituen denboraz eta neurriz mugatuak. Horregatik orain hemen
|
bi
lanok gehigarriz eskaintzen ditut.
|
|
On deritzat Araba elebidunari, alde batetik bertako jatorrizkoa oraindik zenbait herritan egiten den euskara delako eta, bestetik, legez Euskal Autonomia Erkidegokoa delako. Horren arabera, 1979ko abenduan onarturiko Estatutuaren barnean ibili beharra dugu, gaztelera eta euskara,
|
bi
hizkuntzok ofizialtzat hartuz, eta 10/ 1982 azaroaren 24ko euskararen normalizazio legeak onartzen duenaz baliatuz. Ez baita legezko talde politiko bakoitzak berak deritzon eran erabiltzea, gehiengoak legeztatuan baizik.
|
|
Jaramonik ezak nora garamatza? Gainera, gure Euskal Herrian, bertako estatutuaren arabera, gaztelera eta euskara
|
biak
ofizialak direnez, Eusko Jaurlaritzak du erabakia hartzeko eskubide osoa, ez Madrilgo Auzitegi Goren horrek.
|
|
" Do you remember?" deitzen zen. Ondo gogoratzen zuen,
|
bien arteko
isilune batean Collins jaunak hartu zuelako gela osoaren jabetza," do you remember, do you remember?" galdetuz eta, bide batez, Txemaren amorrazioa piztuz. Buruan sartuta geratzen diren lelokeriatxo horiek dira, baina eguna izorra dezaketenak dudarik gabe.
|
|
Aguuur, eta salto egin zuen burdinarantz. Bost lau hiru
|
bi
bat.
|
|
Itsasontziak Hego Afrikatik etorri behar zuen. Hori bazenekiten zuok
|
biok
. Zuk ez zenuen jakingo, ezta, basque?"
|
|
Bost haietan erreparatu nuen, izan ere ahopeka ari baitziren hitz egiten, eta horrek harritu egin ninduen. Eta bat batean, Enniseko bidetik, Chrysler zuri bat azaldu zen, luze horietako bat, badakizue; eta hondartza parean jiratu eta bere barrutik
|
bi
tipo irten ziren. Beno, uste dut bietatik bat neska zela.
|
|
Eta bat batean, Enniseko bidetik, Chrysler zuri bat azaldu zen, luze horietako bat, badakizue; eta hondartza parean jiratu eta bere barrutik bi tipo irten ziren. Beno, uste dut
|
bietatik
bat neska zela. Dena dela, autotik lasai irten ziren, boskotearengana pauso batzuk eman eta tiroka hasi ziren.
|
|
Beno, atzo arratsaldean, baina oraintxe bertan, ezta? Ai, barkatu,
|
Bitakora
: ez nabil fundamentuz idazten, badakit.
|
|
Laino mehe baten erdian gindoazen, bide estu eta amaigabe baten gainean, zelan azaldu... Zerua inoiz ikusi dudan grisena zen, eta errepidearen albo
|
bietan
ehun laku eta beste ehun gehiago etengabean, belar motza eta marroia, lurrari zohikatza ostu dioten seinaleak han eta hemengo zulo beltz sakonetan, ardiak bide erdian asfaltoaren arrakaletatik sortzen diren belartxoak janez, mendixken gailur borobilduak, eta Breschi jaunaren pianoa denaren gainetik, kaio harro baten hegaldi pausatuaren moduan, denaren gainetik eta denarekin bat eginik. Hau da Irlanda.
|
|
Nire ametsak ez ziren gezurretakoak. Existitzen da, eta orain nagoen etxe honetatik itsasoa ikusten da,
|
Bitakora
. Ezkerretara itsaso bortitza dago, Atlantikoa.
|
|
Eta eskuinetara, berriz, itsasoa bare bare. Elkarren ondoan daude
|
biak
, eta euren artean lurrezko muga txiki bat. Txikia, baina nahikoa biak bereizteko.
|
|
Elkarren ondoan daude biak, eta euren artean lurrezko muga txiki bat. Txikia, baina nahikoa
|
biak
bereizteko. Itsaso bortitzak bidetxo bat aurkitu zuen, antza, lehorrean barneratzeko, eta orain hemen nago, bi itsasoen arteko lurmutur honetan eraikitako etxetxoan.
|
|
Txikia, baina nahikoa biak bereizteko. Itsaso bortitzak bidetxo bat aurkitu zuen, antza, lehorrean barneratzeko, eta orain hemen nago,
|
bi
itsasoen arteko lurmutur honetan eraikitako etxetxoan. " Itsasoa eta lurra bat egiten diren hartan, han urrutian, bakardadean, galdu Irlandan...", hauxe da Breschiren musikak eta Jose Anjel Irigarairen hitzek diotena, eta hortxe nago ni.
|
|
Edo hori uste nuen, ze Lahinchera heldu eta motxilak ateratzen hasi ginenean, konturatu nintzen ez zeudela inon. Eta mutilei esan nien dendaren bat bilatzera nindoala Lahinch hartan, eta eurak joateko aterpetxera
|
bien
bitartean.
|
|
lagun portatu ziren. Eta ni,
|
bien
bitartean, jarrera defentsiboan. Bai zera!
|
|
Eta asko lasaitu ninduen beste zerbait ere egin zuen, ordurarte ez Rocíok, ez Jabik, ezta Txemak berak ere hain era benetakoan lortu ez zuten zerbait: nire izena aipatu zuen behin eta berriro, bost hizki horiek gozatuz bezala, Eider hitzaren txoko guztiak deskubrituz bezala, eta Eider, Eider esaten zuen bitartean egia bor borka jaurtitzen zuten
|
bi
begi horiekin egiten zidan so.
|
|
itsasoa, haizea, euria askotan... txoko bikaina mundutik ihes egin nahi duenarentzat. Gela
|
bi
eta sukaldea ditu, eta komun txiki bat ur berorik gabekoa. Almazena ere badu, janariz betea, eta giltzaz itxitako ganbara bat.
|
|
Bera Ipar Irlandako Derry hirian bizi da, eta haurtzaroko garaietara iritsi gara. Ni baino urte
|
bi
gazteagoa da: 26 udaberri fresko.
|
|
Ralph eta
|
biok
Clifdenera joan gara paseatzera. Handik postal bat bidali diot Jabiri.
|
|
" Gure antzera", esan dit Ralphek, eta ez naiz konturatu nire esku bat heltzen ari zela bere
|
bi
eskuekin, eta berbetan jarraitu du: " hala uste dut behintzat".
|
|
Connemara erdian galduta, ai inon zerurik bada! Connemaran, bai, eta kanpoan haizearen zaratak bat egiten du etxetxo hau inguratzen duten
|
bi
itsasoekin. Pozik nago, bai jauna.
|
|
Pozik nago, bai jauna. Eta iruditzen zait, Ralphek esan bezala, bihotz bakar bat dugula
|
biontzat
. Ez dugu beharrik izan, ez zuhaitz batean gure izenak zizelatzeko, ez etorkizuneko proiektuak elkarren artean erabakitzeko, ez ezer.
|
|
Bidaiaren hasieran,
|
Bitakora
honetan idatzi nuen distantzia apur bat nahi nuela, herrira bueltatzerakoan nire eguneroko gauzak gehiago apreziatzeko. Agian distantzia handiegia hartu dut, eta perspektiba zabalegia beraz.
|
|
Barkatuko didazu, nire
|
Bitakora
laguna, Ralphekin bizitzen ari naizen une honetaz hain gauza gutxi kontatzea. Beharbada uste zenuen txorta jotze guztien txosten zehatza emango nizula, edo berarekiko sentitzen dudana kontatuko nuela.
|
|
Malkarrera hurbildu eta, zer izango, lanperna musu deitzen diren txori berezi horien kolonia bat aurkitu dugu. Badakizu zein den,
|
Bitakora
, nahiz eta izen horrekin beharbada ez ezagutu: bere mokoa triangelu gorri hori handi bat da, eta aurpegiera triste samarra du.
|
|
Akaso beste neskaren batekin larrua jotzen? Barkatu,
|
Bitakora
, ez naiz ausartu Txemaren ustezko ekintza horiei" engainu" deitzen.
|
|
Eiderrek nahi zituen mutil guztiak lor zitzakeen, eta baita neskak ere bere egunerokoan ondo erakutsi zuenez.
|
Bitakora
deitzen zion, pija halakoak. Eta bazuen lana, eta bizitza osorako promesa egin zion mutil lagun engainatu bat, eta pisu bat bere zain.
|
|
Hara, Jabi: arrazoi
|
bi
emango dizkizut" lagunengana" ez joateko. Lehena, zure moduko lagunik ez dudala behar.
|
|
eman diezadakezu hango hura?
|
Bi
buru agertzen ziren argazki hartan: bata Eider zen, irribarrez eta begiak beti bezain txinpartatsu.
|
|
|
Bitakora
maitea: badakizu erraz emozionatzen naizela toki berri batera heldu eta nire ametsetan sortu nuen Eire haren tankera hartzen diodanean.
|
|
Baina hemen ez dago etxe alturik, itsasontzi handirik edo trafiko astunik. Irlandako kostaldeko herrixka sinple bat imajina dezakezu, beraz,
|
Bitakora
laguna, eta asmatuko duzu.
|
|
Bizikletak errepaso polita eman zion nire entrenatu gabeko gorputzari. Badakizu,
|
Bitakora
: bizimodu onegia...
|
|
Baina beno, argi zegoen azkenean zer gertatuko zen, ezta? Parrandazaleen taldean sartu eta goizeko ordu
|
bietan
heldu gara gure logeletara.
|
|
Galtzerdiak eta galtzontziloak maizago aldatzen zituen.
|
Bi
egunetik behin. Zeren, finean, bera ez baitzen Irlanda hartara modelotxoak luzitzera joan, ezpada Eider, bere neska, bere laguna, bere bizitza, bere izateko arrazoia aurkitzeko nahiaz.
|
|
Edo esploradoreak hildako zibilizazio baten aztarnak aurkitzen dituen legetxe. Bai, beharbada azken adibide hori zen
|
bietatik
onena.
|
|
" Another one, please", eskatu zion hain denbora luzez begira izan zuen tabernariari. Bikote batek irriak praktikatzen zituen, eta mutilaren ahoak alkohol tantaz bustitzen zituen neskaren ezpainak, eta
|
bi
droga gogor iruditu zitzaizkion horiek Txemari: alkohola eta amodioa.
|
|
Orain, pentsatu zuen, Eider nire aurrean agertuko balitz ere, tabernariak atera berri didan zerbeza hotza aukeratuko nuke
|
bien artean
. Behintzat edan egingo dut, eta bada zerbait.
|
|
Horrelakoa zinela lehenago jakin izan banu ez nukeen
|
biontzako
ametsik eraikiko, ezta izarrik oparituko ere. Eta inoiz izarren bati zure izena jarri badiot, barkatu mesedez.
|
|
Hobe ditxosozko Connemara hori nirekin batera aurkitu bazenu.
|
Bion
bidaia, konpartitua: bion arteko Connemara bat, elkarrekin egindakoa elkarren bihotzean.
|
|
Bion bidaia, konpartitua:
|
bion arteko
Connemara bat, elkarrekin egindakoa elkarren bihotzean.
|
|
Hantxe segitzen zuen bikoteak, orain berari adi adi begira. Lehenengo begiratuan baino hurbilago zeuden
|
biak
, neskak bere aulkia mutilarenera hurreratu baitzuen, eta aurrez aurre egotetik elkarren ondoan egotera pasatu ziren. Esan zitekeen ia pertsona bakarra zirela.
|
|
Hori guztia gertatzen denean erantzun psikologiko
|
bi
daude gizakiaren bizitzan:
|
|
Nire kasuan, ordea, ez zen
|
bietako
bat ere gertatu. Alderantziz, animaliekiko enegarren aukera bat etorri zitzaidan, nondik eta zerutik.
|
|
Indar berarekin eta istant berean. Eta horrela, nork bere bakardadeari mokoka,
|
biak
jausi ziren lurrera momentu berean, biak zauri berberekin, eta biak hilda.
|
|
Indar berarekin eta istant berean. Eta horrela, nork bere bakardadeari mokoka, biak jausi ziren lurrera momentu berean,
|
biak
zauri berberekin, eta biak hilda.
|
|
Indar berarekin eta istant berean. Eta horrela, nork bere bakardadeari mokoka, biak jausi ziren lurrera momentu berean, biak zauri berberekin, eta
|
biak
hilda.
|
|
" Gurekin etorri zenuke", eta beste bizkarrondoko zakar bat, ia barraz bestalde bidali zuena. Gizon handiak lau guinness pinta eskatu zituen eta konturatu orduko Txema mahai batean zegoen gizon handiarekin eta beste
|
birekin batera
. Hirurak ziren zaharrak, baina edanean edozein gazte etzanarazteko modukoak.
|
|
|
Biek
baietz egin zuten: Fergusek, hasieran Txemarengana hurbildu zen gizon handiak; eta Clayk, bibotedun burusoila berau.
|
|
Hiru irlandarrek txundiduraz begiratu zioten Txemari, txakur bat arraunean ikusten duenak bezala, eta Clay bibotedunak hartu zuen berriro hitza: " Mozkorti
|
bi
hauek badakite, eta ez zait ardura beste batek ere jakitea. Hara, my basque fellow, nik emaztearen arropak janzten ditut askotan.
|
|
Nik Tereren laguna izaten jarraitu nahi nuen, eta horretarako biderik onena, dudarik ez, Txemarekin hastea nuen. Eta horrela, akademiako hurrengo klasean
|
bi
ginen elkarren ondoan ingelesa ikasten ari ginen bikoteak.
|
|
Ordutik ez dut neure burua inmentsitate horren barruan berriz ikusi, gaur arte. Eta zin degizut,
|
Bitakora
fidela, mugarik gabeko handitasun horretan txiki sentitzeko prest nagoela Irlandan, eta zin degizut egunero bilatuko dudala infinitu bat, besterik ez bada insomnioak berriro harrapa nazan, irla honek begi irekiak merezi baititu."
|
|
Aparteko ezer egiteko aukerarik ez zegoenez, eliza batean sartu zen. Baten faltan,
|
bi
zeuden parez pare: protestantea eta katolikoa.
|
|
Eta manten azpian otoitz egiten zuen, astelehenean mesedez begiradatxo bat eskain ziezaion ondoko gelako neskatilak. Eta koadernoen atzeetan neskaren izena idazten zuen, eta irudiak egiten zituen
|
bien
inizialak batuz, eta egun hartakoak apuntatzen zituen bertan.
|
|
Dublin utzi nuen,
|
Bitakora
maitea, hodei grisez beterik. Eguraldi normala, egunak pasa ahala frogatzeko aukera izan dudanez, eta beraz beldurrik gabe esan dezaket ohitzen hasia naizela gainean izaten ditudan hodeien presentziara.
|
|
Hala ere,
|
Bitakora
, honek ez du esan nahi momentu txarra denik. Zeren lehenengo autoarekin, edo aurreneko biekin, sentsazio hori ez nuen behar bezala apreziatu.
|
|
Hala ere, Bitakora, honek ez du esan nahi momentu txarra denik. Zeren lehenengo autoarekin, edo aurreneko
|
biekin
, sentsazio hori ez nuen behar bezala apreziatu. Ezeroso sentiarazi ninduen zurrunbilo horrek.
|
|
Baina gero, Cashelera ekarri nauten beste autoen intermitentea ikustean, gozatu ere egin dut une laburreko ikara hori. Eta hori,
|
Bitakora
laguna, zoragarria da. Ezin azaltzeko modukoa.
|
|
Esaten ari nintzen Dublin utzi nuela, hain zuzen ere heldu eta hurrengo egunean. Egia esateko, tentazioa izan nuen egun bat edo
|
bi
gehiagoz bertan gelditzeko, tentazio goxoa gainera. Ikusi gabekoak ezagutu, kale estuetan sartu, edan, paseatu...
|
|
Eguneroko hau(
|
Bitakora
, alegia) Irlandako gida turistiko bihurtu nahi ez dudan arren, aipagarriak iruditzen zaizkit nire gidak azaldu dizkidan zenbait gauzatxo; behintzat hemendik urte batzuetara, eguneroko hau berriro irakurtzen dudanean, memorian fresko gorde ditzadan: lehendabizikoa, Kilkenny izena nondik datorren.
|
|
Bere ohea eta nirea lotzen dituen eskailera txikian gora egin du, eta segituan atera ditu koadernoa eta boligrafoa, egunak eman dizkionak papereratzeko asmoz. Nik,
|
bien
bitartean, disimulurik gabe begiratzen nuen azpiko literatik, Rocíoren gorputza goiko koltxoiaren bigunetan nola sartzen zen; eta igartzen nizkion ukondoak mugitzen, eta belaunak eta hanken puntak ohea emeki ostikoz jotzen, eta orain ahozpez etzanda ari zela idazten eta gero alboz, eta koltxoiak bigunagoa ematen zuen holakoetan, dudarik gabe bere izterrak ziren haiek ukitzeko besoa pixka bat bai...
|
|
Eta Rocío sustengatzen zuen koltxoiaren azpialdeari begira nengoela, ba, momentu horretan albo batera utzi zaitut,
|
Bitakora
laguna, eta orduan bere aurpegia azaldu da ni aurkitzen nintzen beheko literara so eginez. Ile motots beltzek (Guinnessaren edo farolik gabeko gauaren parekoa, horren beltza da Rocíoren ilea) jauzi bat egin dute nigana handik goitik begiratu didanean, eta begi irribarretsuz eraso dit.
|