|
2007
|
|
|
Bai, itzulpena bukatuta, errepasoetako batean fenomeno horri buruzko azterketatxo bat egin nuen, josteta gisara, geroago Senez aldizkarian argitaratu zena.
|
Bi
hizkuntzatan hitz bat berdina edo antzekoa bada, irristagarri gertatzen ahal da, nahasgarri, batez ere jatorrizko hizkuntzan duzun maila baxuagoa bada xede hizkuntzan duzuna baino, eta, batzuetan, hitz horiek hanka sarrarazten digute. Horregatik esaten dugu direla falsi amici, lagun faltsuak.
|
|
|
" Hemen Orlova, Argentinako oinarri zientifikoaren eremuan sartzeko baimena eskatuz". 90 bidaiarirekin,
|
bi
hizkuntzak hitz egiten zituen bakarra zen. Animaliekin ez da ongi moldatzen… Egia esan, nik baietz uste nuen, baina ez dirudi.
|
|
2008
|
|
|
Bestalde, euskal erromantze toponimoak agertzen dira, Masu Nittak (presta tzen) aztertu duen bezala, hizketako egoeran
|
bi
hizkuntzen arteko hitzak batera era bili izan direnez. Esate baterako Juncáriz (Vizcaya) (Barrancos de Juncáriz, > Campos de Juncáriz, > Fuente de Juncáriz, > Pozos de Juncáriz), probable combinación de sinó nimos interlingüísticos como rom. juncar>+ > de>+ > vasc.> i, > ihi>, junco?
|
|
2009
|
|
|
Hizkuntza. Eskualde honetan, hedaduraz handiegia ez bada ere,
|
bi
hizkuntza hitz egiten dituzte. Funtzionario batzuen arabera, hizkuntza beraren bi aldaera baino ez dira, elkarrekiko oso desberdintasun markatuak dituzten arren (agente batzuek hiru aldaera direla esaten dute).
|
|
2010
|
|
|
Diplomatikoz inguratuta bizi naizela sentitzen dut, soilik ez daramatela gorbatarik, Pull and Bearreko arropak baizik, eta
|
bi
hizkuntza hitz egiten dituztela, erdizka gainera. Diplomatikoek protokoloa ezartzen dute ni ikusi orduko,, zer moduz txikia?,, erotu beharrean ibiliko zara?,, zenbat denbora du jada?,, txintxoa al da?,, lo egiten uzten al dizue?.
|
|
|
1. " Bi talde elebakarrek
|
bi
hizkuntzak hitz egiten dituzte" (elebidun batzuei esker gertatzen da taldeen arteko komunikazioa); 2. " Biztanle ia guztiak elebidunak dira"; eta 3.
|
|
|
" Tafallan hizkuntza Bizkaitarra hasten da, ulertzeko zaila dena Espamolaren desberdma izateagatik, elkar konprenitzen ez dutena,
|
bi
hizkuntzetako hitzen arteko antzik ez dagoelako..." jJJJJJJEJJJ
|
|
|
Euskara eta Iberiera hizkuntza eremuen hurbiltasunak (auzotasuna, agian) eta beren aurreindoeuropartasunak bide eman zuen mintzo bera edo, bederen, ahaide zirela pentsatzeko (ikus 34). Denbora luzez mantendu zen teoria da, arrazoien artean
|
bi
hizkuntzetako hitz batzuk oso antzekoak direlako. Hizkuntzalariek teoria hau guztiz ezeztaturik izan arren, oraindik gaur egun, harrigarriki, euskaldunen etorkiaz aditzen den esplikazioa da.
|
|
|
"
|
Bi
hizkuntzetan hitz asko berdinak aurkitzen direnez gero, hitz egiten dituzten herriak, jatorri berekoak ez badira, bata besteagandik hurbil egon dira, edo elkarrekiko eragina izan dute. Gertaera hori sasoi arras antzinakoan baizik ezin izan zenez gertatu, erromatar dominazioa baino lehenago, feniziar eta kartagotar koloniak gure herrian ezarri baino lehenago, hortik ondoriozta daiteke, ez bakarrik bi hizkuntzak biziki zaharrak direla, baizik herri iberiar eta berbere herrien arteko lotura izan zela antzinate urrunean". 760
|
|
2012
|
|
|
merkatuan badira elebitasunaren aldeko jostailu proposamen ugari, eta, haien metodologiaren bidez, hizkuntza gaitasunak hizkuntza desberdinetan garatzeko aukera dago. Jostailu horietako gehienak 0 urte bitarteko haurrentzat diseinatuta daude, eta haurrek
|
bi
hizkuntzatan hitz eta esaldi laburrak entzun, memorizatu eta errepikatzera bideratuta daude. Elebidunak izatearen onurak Haur batek ama hizkuntzaz gain hizkuntza bat edo gehiago menderatzea gaitasun gehigarri bat da, eta, ziur asko, etorkizunean onura ekarriko dio, batez ere lan esparruan.
|
|
2013
|
|
|
Egun, elebitasunaz baino gehiago, ez al litzateke eleaniztasunaz hitz egin behar? Europan, atzerriko
|
bi
hizkuntza hitz egin genituzke, baina ia denek ingelesez baino ez dakite. Txikitatik ikasten hastea da konponbidea:
|
|
2014
|
|
|
Horietako baten aita izan ezik, beste guztien aita amak euskaldunak dira. Etxean darabilten hizkuntzarekin ere gauza bera gertatzen da, hau da, etxe batean (zehazki aita erdalduna den etxe horretan)
|
bi
hizkuntzetan hitz egiten da, baina beste guztietan euskaraz. Lagunartean euskara darabilte guztiek, baina eskolan 3 pertsonek bi hizkuntza erabiltzen dituzten eta besteek euskaraz soilik hitz egiten dute.
|
|
|
Hauen, guztien aita amak euskaldunak dira. Etxe batean
|
bi
hizkuntzetan hitz egiten da, beste guztietan, ordea, euskaraz. Lagunartean ere berdin, batek bi hizkuntzetan hitz egiten du eta besteek euskaraz.
|
|
|
Etxe batean bi hizkuntzetan hitz egiten da, beste guztietan, ordea, euskaraz. Lagunartean ere berdin, batek
|
bi
hizkuntzetan hitz egiten du eta besteek euskaraz. Lanean gauzak pixka bat aldatu egiten dira eta hau oso adierazgarria da.
|
|
2015
|
|
|
Haurren buruan diadema gisa jarritako gailu batek bere begien jarraipena zehaztasunez egin ahal izan zuen (zenbat denbora begiratzen zien hitz egiten zuenaren ahoari eta zenbat begiei). Lana harago joan zen, bideoetan
|
bi
hizkuntzatan hitz egiten zutelako: ingelesa eta gaztelania.
|
|
|
Hau da, soinuak familiartzat ez ezagutzean, beste datu batzuen bila joaten dira, deszifratzen saiatzeko. Haurtxo elebidunek denbora gehiagoz irakurtzen dituzte ezpainak Gerora, Lewkowicz ek Bartzelonako Unibertsitateko ikertzaileekin lankidetzan lan egin zuen, eta egiaztatu zuen haur elebidunek(
|
bi
hizkuntza hitz egiten diren etxeetan hazten direnek) giro elebakarrean baino denbora gehiagoz irakurtzen dituztela ezpainak. Lan metodoa bera izan zen.
|
|
2017
|
|
|
2.1 Eskolako hizkuntza eta hizkuntzak eskolan etxeak gehienetan elebakarrak izanik, pertsona batzuentzat haurtzaindegia eta eskola dira lehenengo inguruneak non" beste hizkuntzarekin" eguneroko kontaktua izaten duten eta hura ikasteko prozesua hasten duten; gehienetan, oroimenean galduta gelditzen da. Jatorrizko gaztelania hiztunak diren askorentzat hezitzailea edo irakaslea dira katalanez hitz egiten dioten bakarrak zein berak hitz egiten dien lehenak ere. elkarrizketatutako gehienek jotzen dute haurtzaroko garai hori ingurune oso elebakartzat, eta hori ez dator guztiz bat katalanaren mapa soziolinguistiko osoa kontuan hartuz gero; izan ere,
|
bi
hizkuntzak hitz egiten dituzten hiztunak proportzio desberdinetan daude lurralde osoan zehar. garai horretako oroitzapenak oso fidagarriak ez izatetik harago, alegre et al. ren (2008) ikerketan aurki dezakegu hori zergatik gertatzen den azaltzeko era posible bat. diotenez, gurasoek egiten duten eskola aukeraketaren ondorioz, klase sozialak bereizten dira, eta, zeharka, hizkuntza baten eta bestear...
|
|
|
] alegia horrekin bai ikusten dut · bai ikusten dut bi mundu desberdinetan moduan · berez da izango banitu bezaez bizitza paraleloak ze hori txorrada bat da baina bai bi konpartimentu banitu bezala ez[? ...k gabe jaiotzen dira, eta erabakia familia barnean negozia daiteke. hala, elkarrizketaturikoen %17, 6 dira jatorriz gaztelania hiztunak eta seme alabei katalanez hitz egitea erabaki dutenak, eta %4, 9 dira jatorriz elebidunak eta erabaki bera hartu dutenak; hau da, biztanleen %22, 5i eragiten die umeekin muda horrek. halaber, horri gehitu behar zaio %11, 2 hasten direla gaztelaniaz hitz egin ordez
|
bi
hizkuntzetan hitz egiten. biztanleriaren heren batek hitz egiten du seme alabekin eurek gurasoekin hitz egiten zutena ez beste hizkuntza bat. egindako elkarrizketen arabera, zera pentsatu behar da: kasu askotan haurrei katalanez hitz egiteko apustua ez da ulertu behar asimilazio prozesu klasiko bat bezala, ezpada elebitasunaren aldeko apustu gisa. gurasoen desioak azal dezake hori; izan ere, gurasoek nahi dute seme alabak eskolan ongi egokitu daitezen eta haiek bizi izan direnaren moduko testuinguru linguistikoki hibrido batean erosotasunez mugi daitezen. halaber, desioa dute ikaskuntza prozesu aberatsagoa izan dezaten, bat etorriz gaur egun eleaniztasunaren alde dagoen jarrera orokorrarekin:
|
|
|
Kontua da zeintzuk bai eta zeintzuk ez. Batzuentzat aski da
|
bi
hizkuntzetako hitzek antz apur bat izatea euskarazkoa latinetik hartua dela baieztatzeko. Latina eta greziera indoeuroparrak dira, estepa eurasiarrean sortuak, eta Mediterraneo aldera heldu zirenean hango hizkuntza eta kulturetatik edoski zuten.
|
|
2018
|
|
|
Hori esanda, azpimarratu behar da euskaraz bizi nahi duenarekin erdaraz egiten duenak bestearen hizkuntza eskubideei uko egiten diela; izan administrazioko langilea, medikua edo kalean ordua galdetu dizuna. Gerta daiteke etorri berriak ez jakitea hemen
|
bi
hizkuntza hitz egiten direla, baina behin hori jakinda arrazoi asko eman daitezke euskaraz ez egiteko. Hala ere, hizkuntza eskubideak ukatzen ari dira.
|
|
2019
|
|
|
Kevinen aitak Londresen lan egiten du, eta asteburuetan itzultzen da etxera. Kevinek
|
bi
hizkuntza hitz egiten ditu, eta batzuetan nahastu egiten ditu biak. Uste dut hautatuak Kevinen antzekoak garela horretan.
|
|
2020
|
|
|
Diskoan
|
bi
hizkuntza hitz egiten ditut, klasikoa eta garaikidea. Musika garaikidea hainbat iturritatik ulertuta:
|
|
2021
|
|
|
Beraz, herritarren hizkuntz gaitasunak garatu nahi ditu EBk. Asmoa da lehen hizkuntzaz gain, gutxienez beste
|
bi
hizkuntza hitz egitea herritarrek (Europen Parliament, 2020).
|
|
|
Europako hizkuntz aniztasuna babestea eta herritarren hizkuntz gaitasunak aratzea. EBren asmoa da lehen hizkuntzaz gain, gutxienez beste
|
bi
hizkuntza hitz egitea herritarrek.
|
|
|
Europako hizkuntz aniztasuna babestea eta herritarren hizkuntz gaitasunak garatzea. EBren asmoa da lehen hizkuntzaz gain, gutxienez beste
|
bi
hizkuntza hitz egitea herritarrek. Gehiengoaren babesa du politika horrek EBn.
|
|
|
Esate baterako, aurretik esan dugun moduan, elebitasunari buruzko ikerketen historian, elebitasuna gaitasun kognitiboak garatzeko oztopo moduan ikusi izan da aurreko mendearen erdialdera arte gutxi gorabehera, eta, horiei erantzuteko egin ziren kritiken artean, ikerketa horietan parte hartzen zuten haurren estatus sozioekonomikoa kontuan hartzearen garrantzia azpimarratzen zen. Argudiatzen zuten adimena neurtzeko probetan haur elebidun horiek lortutako emaitzak lotuta egon zitezkeela
|
bi
hizkuntza hitz egitearekin zerikusirik ez zuten beste faktore sozial batzuekin (Phelps & Filippi 2020).
|
|
2022
|
|
|
Alabak iaz gelakideekin euskaraz zertxobait mintzatzeko aukera zeukan (bera gaztelania jakin gabe etorri zen, aldiz euskara eta beste
|
bi
hizkuntza hitz egiten zituen). Aurten ez du norekin euskaraz hitz egin modu naturalean, gela berri batean dago.
|
|
|
Horrela heldu zen Euskal Herrira, eta Donostiarekin gertatu zitzaion bezala, ezer gutxi zekien, nahiz eta bazuen zerbait entzuna edo irakurria: «Sarean aurkitu nituen Euskal Herriari [Basque Country izena erabili du] buruzko erreferentziak, eta jakin nuen jende askok
|
bi
hizkuntza hitz egiten dituela: euskara eta gaztelania».
|
|
2023
|
|
|
Sail elebiduneko irakasleak biltzen dituen Euskara Geroan elkarteak VI. Inkesta soziolinguistikoaren azterketa egin du, bere aldetik, eta erakusten duen «panorama ilunak» egunerokoan ikusten dutena «baieztatzen» duela adierazi dute. «Elebidun izateak erran nahi du
|
bi
hizkuntzetan hitz egiteko gaitasuna ukaitea. Gaur egun helburu hori ez dugu lortzen ahalbideak ez direlako ematen.
|