|
2001
|
|
|
— Ez egin jendeari kasurik. Hori lan bera da,
|
bi
hizkuntzetan egina.
|
|
2004
|
|
|
Flandretarrek ez dute hau ahaztu, baiña brusseldarrek bai. Gaur, Belgika-ko lege berriak behartuta, Brussel’go administrazio osoa
|
bi
hizkuntzetan egiten da: baiña brusseldarrak, zaharrak eta hauzo txiroetakoak kendurik (Vorst, Anderlecht, Haute deritzan karrikaren hauzoa) frantsesez ari dira gero eta gehiago.
|
|
2005
|
|
|
Orain arte, euskara besterik ez zen entzuten kalean, tabernan, eskolan… Baina euskaraz ez dakiten familien iritsierak, hainbat ohitura birplanteatzera behartu ditu bertakoak. " Eskolako bilerak euskara hutsean egiten genituen lehen eta orain,
|
bi
hizkuntzetan egiten ditugu. Baina eztabaidatu beharreko puntu bat iristen denean, denak pasatzen gara gaztelerara, ezinbestekoa delako elkar ulertzeko", dio Castañosek.
|
|
|
" Eta zergatik ez Herriko Etxeak egin? Ni, adibidez, idatziz herritarrei mintzatzen naizelarik entseatzen naiz
|
bi
hizkuntzetan egiten".
|
|
|
Kontsumitzaile eta erabiltzaileei zuzendutako produktu, ondasun eta zerbitzuen eskaintza, sustapena eta publizitatea, erabilitako euskarria edozein dela ere,
|
bi
hizkuntzatan egingo da.
|
|
2006
|
|
|
A. Valdes. Bertako produktua denean, etxekoa,
|
bi
hizkuntzatan egitea onuragarria da, batzuek euskaraz erosiko dutelako eta besteek erdaraz. Produktua kanpotik datorrenean, Harry Potter kasu, beti multinazionalak irabazten du.
|
|
2008
|
|
|
lehenengoarentzat kultur kontuez esan gabe ere onartua zegoen hura (gazteleraz edo frantsesez egiten zela kultura jasoa), bigarrenak, aldiz, garaien dinamikak bultzatuta inondik ere, bere ertz larrienekin azaldu behar izan zuen erabaki hori. Batak
|
bi
hizkuntzetan egingo zuen, bigarrenak galdua zuen jadanik euskara. Eta inork ezin uka Euskalerri hura ez zuenik aberri Pio Barojak.
|
|
|
Errezitatzeko hizkuntzari doakionez, nahiz eta
|
bi
hizkuntzetan egin ohi duen, barne sentsazioa argiki erakutsi du: «Idazten dudan guzia euskaraz pentsatzen eta bizitzen dut.
|
|
|
Bigarrenik, Estatuak beste aldeak aukeratutako hizkuntza erabili behar du, bai argudioak egiteko orduan, bai testuak aurkezteko orduan. Azkenik, auzitegi orok akusatuak bere hizkuntzan entzuteko betebeharra du, eta epaia
|
bi
hizkuntzatan egitea bermatu behar du.
|
|
|
Egun normaltzat jotzen dugu agiri eta dokumentuak
|
bi
hizkuntzetan egin behar izatea, edozein ekitaldi antolatzean itzulpenaren beharrizana kontuan hartzea; eta alderdi espainolen buruzagiak EAEko erakundeetara ailegatu nahi izanez gero, badakite hizkuntza jakin behar dutela neurriren batean, eta hura erabiltzen ahalegintzen dira kanpainan ez bada ere. Hau da, sakon sartu da ez dela gauza bera jardutea politikagintzan Malagan edo Donostian, Bilbon edo Pontevedran.
|
|
2009
|
|
|
Bide batez esan dezagun, helburuak ez lukeela izan behar guztia
|
bi
hizkuntzatan egitea edo testuinguru eta eremu guztietan euskara izatea hizkuntza nagusia. Zorionez gero eta elebidunagoa den gizarte honetan, guztia bi hizkuntzatan egitea alferrikakoa da, eta kasu askotan itxurakeria baino ez da, zeren eta guztia bi hizkuntzatan egiteak gehienetan esan nahi du lehenik gaztelaniaz eta gero euskaraz egitea, euskara gaztelaniaren morroi edo neskame izatea, alegia.
|
|
|
Bide batez esan dezagun, helburuak ez lukeela izan behar guztia bi hizkuntzatan egitea edo testuinguru eta eremu guztietan euskara izatea hizkuntza nagusia. Zorionez gero eta elebidunagoa den gizarte honetan, guztia
|
bi
hizkuntzatan egitea alferrikakoa da, eta kasu askotan itxurakeria baino ez da, zeren eta guztia bi hizkuntzatan egiteak gehienetan esan nahi du lehenik gaztelaniaz eta gero euskaraz egitea, euskara gaztelaniaren morroi edo neskame izatea, alegia. Eta eremu guztietan euskara hizkuntza nagusia izatea ez da inondik ere helburu lorgarria, porroterako eta etsipenerako bide segurua da hori.
|
|
|
Bide batez esan dezagun, helburuak ez lukeela izan behar guztia bi hizkuntzatan egitea edo testuinguru eta eremu guztietan euskara izatea hizkuntza nagusia. Zorionez gero eta elebidunagoa den gizarte honetan, guztia bi hizkuntzatan egitea alferrikakoa da, eta kasu askotan itxurakeria baino ez da, zeren eta guztia
|
bi
hizkuntzatan egiteak gehienetan esan nahi du lehenik gaztelaniaz eta gero euskaraz egitea, euskara gaztelaniaren morroi edo neskame izatea, alegia. Eta eremu guztietan euskara hizkuntza nagusia izatea ez da inondik ere helburu lorgarria, porroterako eta etsipenerako bide segurua da hori.
|
|
|
Anjel Lertxundiren hitzak baliatuz, konpainia noblean nahiko genituzke bi hizkuntzak, horrela baizik ezin eraiki baitaiteke elkarbizitza harmoniatsu bat. Horrek esan nahi ote du
|
bi
hizkuntzetan egin behar dela guztia, edo areago oraindik, inondik inora bideragarria ote da," Euskal Herri euskalduna" helburuari jarraiki," euskaraz bizi" leloaren praktika orokortzea Euskadi osora?
|
|
|
Ez gaitezen erdi gezurretan ibili geure buruarekin: guztia sistematikoki euskaraz eta gaztelaniaz egiteak esan nahi du lehenik gaztelaniaz eta gero euskaraz egitea, itzulpen bidez. Guztia sistematikoki
|
bi
hizkuntzetan egiteak luzarora gaztelaniaren nagusitasuna sendotzen du, eta euskararen gaztelaniarekiko menekotasuna indartzen.
|
|
|
Ez gara mutur batetik bestera jauzi egitearen aldekoak, pertika baten bulkadaz bagindoaz bezala; beraz, egin litezke eta nahitaez egin behar dira gauza asko bi hizkuntzetan. Baina legeriaren arabera ezinbestez
|
bi
hizkuntzetan egin behar diren baino gauza gehiago egiten dira batzuetan bietan, eta legeriak eskatzen duena baino gutxiago beste batzuetan. Esate baterako, aldi bereko bi hizkuntzen erabilera bermatu behar da herritarrei oro har zuzendutako komunikazioetan eta paisaia linguistikoan.
|
|
|
Hizkuntzen funtzio mugaketaren eta hizkuntzen estatus berdintasunaren ildotik, bada beste kontu bat gogoetara ekarri nahi duguna. Hizkuntzen oreka eta berdintasun sozialak ez du esan nahi guztia
|
bi
hizkuntzetan egin behar denik edo guztia bi hizkuntzetan bermatu behar denik, nahitaez. Estatus berdintasuna da uko egin behar ez zaion helburua, baina gaztelaniaz dagoen guztia euskaraz eduki nahi izatea, ez da eraginkorra; edo auzi honi beste muturretik begiratzen diotenen artean zenbaitek aldarrikatu ohi duenez, hainbat gauza, beren interesekoak ere izan litezkeenak?
|
|
2011
|
|
|
H. Hona etortzean
|
bi
hizkuntzekin egin zenuen topo, gaztelania eta euskara. Gaur egun biak zein baino zein hobeto menperatzen dituzu.
|
|
2012
|
|
|
Legebiltzarkideek onartutako lege proposamenak Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Estatutua aldatzen du. Estatutu hori Juan Jose Ibarretxe lehendakaria zela onartu zuten pertsona guztiek gaztelaniaz zein euskaraz hitz egiteko zuten eskubidea bermatzeko; bai jendaurreko zerbitzuak bi hizkuntzetan emanda eta bai errotulazioa
|
bi
hizkuntzetan eginda.
|
|
|
Eta aitortu beharra dago, bi erresumen arteko merkataritza eta komertzio harreman ugarien ondorioz, baita erbesteratuak etengabe hartzen dituztelako, biek jokatzen dutelarik honetan berdin? eta inperio bakoitzeko aitoren seme gazteak eta aberaskumeak bestera bidaltzeko ohitura dagoelako ere (mundua ikusiz eta jende eta izaera ezberdinak ezagutuz beren buruak hez ditzaten, batez ere), horrengatik guztiagatik itsasaldean bizi den handiki edo merkatari edo marinel gutxi dagoela elkarrizketarik
|
bi
hizkuntzetan egin ezin duenik; aste batzuk geroago konturatu nintzen honetaz, Blefuscuko Enperadoreari neure agurra egitera joan nintzaionean, oso zorioneko abentura, bere garaian kontatuko dudan bezala, etsaien maltzurkeriak eragindako ezbehar handien artean.
|
|
|
Legebiltzarkideek onartutako lege proposamenak Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Estatutua aldatzen du. Estatutu hori Juan Jose Ibarretxe lehendakaria zela onartu zuten pertsona guztiek gaztelaniaz zein euskaraz hitz egiteko zuten eskubidea bermatzeko; bai jendaurreko zerbitzuak bi hizkuntzetan emanda eta bai errotulazioa
|
bi
hizkuntzetan eginda. Dena den, testua ez zen denda txikientzat aplikagarria eta hainbat urteko epea eman zien konpainia handiei, tartean egoera berrira egokitzeko Jaurlaritzak hainbat diru-laguntza banatu ziela.
|
|
2014
|
|
|
Nik esan nahi nuena zen guztiok dakigula talde asko dagoela eta oso kalitate onekoak direla, baina ez da hori baino gehiago sortzen. Eta hortik kanpo sortzen diren lanen euskararen maila eta kalitate maila ez da behar bestekoa, askotan agian
|
bi
hizkuntzatan egiten direlako bertsioak, eta ez direlako euskaraz sortutakoak. 16 jaialdia da aurtengoa.
|
|
|
Barkamen eskaera ez da aise jin egia erran, baizik eta barkamen hori egitera duela urtea manatua zuen auzitegiaren erabakiaren ondotik. Forma aldetik ere auzitegiak argiki eskatua zuen bezala, barkamenak
|
bi
hizkuntzetan eginak izan dira, espainolez eta kitxuar hizkuntzan.
|
|
2015
|
|
|
" Etxera joan eta zerbait buruz ikasi behar genuenean, erdaraz ikasten genuen. Gero, uste dut azterketak egiteko
|
bi
hizkuntzetan egiteko aukera geneukala".
|
|
2016
|
|
|
Arazo batzuk ekarri ditu elebitasun simetriko horrek, Haritz Etxeberria zuzenbide adituaren ustez. Hausnartu sarietako bat jaso zuen 2015ean, EAEko gehiengo euskalduna duten udalerriak epaitegi erdaldunetan izeneko lanagatik?. Ohartarazi du lege horrek udalerri euskaldunak behartzen dituela jarduna
|
bi
hizkuntzatan egitera, horrek dakarren guztiarekin. Areago, papereko elebitasun simetriko hori erabat urratzen dela azaldu du:
|
|
|
Ahalmentze lan ikaragarria egin behar da». Solasaldi asimetrikoak zera lirateke,
|
bi
hizkuntzatan egindako solasaldiak; hiztunetako batek euskaraz egingo luke, eta besteak erdaraz, betiere biek bi hizkuntzak ulertzen dituztelarik.
|
|
|
«Beharrezkoa da langileei argi azaltzea zer egin behar duten euskaraz, zer gaztelaniaz eta zer ele bitan; azken batean, lanpostua eskuratzeko euskara gaitasuna egiaztatu badute, behartuta daude bi hizkuntza ofizialetako edozeinetan lan egitera, itzultzaileengana jo gabe». Bestetik, beldurra? «askok pentsatzen dute euskara ez dutela menderatzen akatsen bat edo beste egiten dutelako, eta erdaraz idazten jarraitzen dute»?, eta
|
bi
hizkuntzatan egitearen zama: «Lan bikoitza alferrik egitearen sentsazioa da beste arrazoi bat».
|
|
|
Helduentzat egiten den antzerkiak, ordea, arazo larriagoak bizi ditu, batetik euskara hutsean egiten den antzezlanek formatu txikiko antzerkia egitera behartzen gaitu. Eta beste aukera antzerkia
|
bi
hizkuntzatan egitea da, alegia, euskarazko bertsioan eta erdarazko bertsioan. Programatzaileek ordea, tamalez, askotan erdarazko bertsioa nahiago izaten dute, jendea errazago erakartzeko aitzakiarekin.
|
|
|
Huizik Manual de gramdtica bascongada dedicado a la excelentisima Diputacion de Nabarra y al Seminario Conciliar de Pamplona izenburuko lana utzi zigun, Iruñean 1899.ean atera zena. Liburukiari goiburu emateko
|
bi
hizkuntzatan egin sarrera guritsua datorkigu. Sarreren ostean jarraian dakarren gramatika gaika banandurik dugu:
|
|
2017
|
|
|
Elkarrizketa guztiak
|
bi
hizkuntzetan egiten dituzte: euskaraz eta elkarrizketatuaren jatorrizko hizkuntzan, edo gaztelaniaz eta elkarrizketatuaren jatorrizko hizkuntzan.
|
|
|
Badirudi hizkuntzek garunean duten kokapena eta hedapena hizkuntza horiek bereganatu diren adinaren eta egungo erabileraren araberakoak direla hein handi batean, eta aldagai horiek, edo subjektuek hizkuntza bakoitzean duten ezaguera, maila bederen, gutxi batzuek baino ez dute hartu kontuan. Esperimentalak diren ikerlan gutxiek, gainera, ez dute prozedura bera erabili; batzuek subjektu berari galdeketa
|
bi
hizkuntzatan egin dieten bitartean, intrasubjektu konparazioa gauzatuz, beste batzuek, Brown-en ikerketa kasu, lehen hizkuntzan egin diete batzuei eta bigarren hizkuntzan besteei, intersubjektu konparazioa eginez eta ausazko taldekatze barik. Berrikusketari dagokionez, beste hizkuntza batzuetan gaiari buruzko lanak argitaratuta badaudela ikusi dugun arren, ingelesez eta gaztelaniaz daudenak baino ez ditugu bildu.
|
|
|
Horretarako hizkuntzaren prozesamenduko ohiko teknikak eta sare neuronaletan oinarritutakoak erabili ditugu. Esperimentazioa
|
bi
hizkuntzarekin egin dugu, ingelesarekin eta gaztelerarekin.Emaitzen arabera, sare neuronalekin lortu ditugu emaitza onenak, bi hizkuntzetan. Gainera, ondorioztadaiteke gaztelerazko poesia erregularragoa dela ingelesezkoa baino.
|
|
2018
|
|
|
Oraintsu Madrilen izan dira bi astez, eta antzokia goraino betetzea lortu dute aktoreek. Euskaraz eta gaztelaniaz,
|
bi
hizkuntzetan egiten dute obra, eta izugarrizko arrakasta izan du. Gainera, MAX sarietarako hautagai izendatu berri dute antzezlana.
|
|
|
Begira Maria Arnal eta Marcel Bages. Kataluniako abeslariak dira,
|
bi
hizkuntzetan egiten dute, eta arrakasta lortu dute; ez dute halako kontrakotasunik izan. Ez dakit Euskal Herrian zergatik dugun oraindik eztabaida sutsu hori.
|
|
|
Euskaraz hitz egiteak eta euskal idazleen testuak jasotzeak lana eman dit, eta gainera oso gustura egiten dut lan euskaraz. Horregatik erabaki nuen liburu hau
|
bi
hizkuntzetan egitea. Argitaletxea Errioxakoa da eta beraiek ez zuten euskaraz argitaratzeko beharrik ikusten baina nik apustu hori egitea nahi izan nuen.
|
|
2019
|
|
|
Nire sasoiko euskaldun gehienek ez dute ezer ikasi euskaraz, amaren ugatzetik edoskitakotzat edo dutelako hizkuntza. Eta nola euskara ez dakien erdalduna
|
bi
hizkuntzak egiten dituena baino jakitunagoa sentitzen den, euskara baldartzat baitu, horixe da erdaldun tipikoaren Lezio Handia, antzera sentitzen da naturalagoa eta jatorragoa bere hizkuntza idazten ez dakien euskalduna.
|
|
2020
|
|
|
Lau adibide eman ditu: ez zeukan
|
bi
hizkuntzetan egindako elkarrizketen kontzientziarik, bera euskaraz eta bestea gaztelaniaz, Arteagari ulertu ere egiten ez diola; ez zegoen ohituta buruan izatera etengabe euskaraz egin behar zuela eta konturatu da egun oso batez ere euskara hutsean aritzeko modurik ez zuela izan; jabetu da kuadrillan bi hizkuntzetan jauzika ibiltzen direla; eta orain badaki haserretzen denean edo txantxetan dabil... Gogoeta egiteko balio izan dio ariketak:
|
|
|
Eremu euskaldunenera (Etxebarri) bizitzera etorri zen neskak dio DBHra arteko eskolatze osoa euskaraz egin zuela, DBHn zegoela Ermura joan behar izan zuela bizitzera eta Ermuko eskolan ereduan eskolatu beharrean ereduan eskolatu zutela, baina haren nahia Batxilergoan eredura itzultzea dela. Kontuan izan behar dugu neska horrek zazpi urte egin dituela ereduan eskolatuta eta 16 urte dituela, eta EAEn orain arte egin duen eskolatze osoa euskaraz egin duela; orain,
|
bi
hizkuntzatan egin behar du. Egun, gaztelaniaz jakin arren, zailtasunak ditu, esan bezala orain arte inoiz ez baitu gaztelania eskola hizkuntza izan.
|
|
2021
|
|
|
Euskal Herri guzitik behar ditugu erantzunak eta arrakasta baldin badu Biarno alderat ere zabaltzen ahal dugu" gehitzen zuten. Ikerketa horren galdetegiak, adin bakotxaren araberakoa eta
|
bi
hizkuntzetan eginak dira, internet gunean: www.eguzkilore.fr bidez telekargatzen ahal dena.
|
|
|
Guk laguntzen dugu euskal kultura. Baina izan dira proiektu batzuk, egia errateko,
|
bi
hizkuntzetan egin ditugunak, baina euskara ere barne zen. Euskaltasun batera joan behar dute gauzek.
|
|
2023
|
|
|
" Hemen ez dago zentro dramatiko nazional bat, ez dago zentro publiko bat, eta hor galtzen dugu euskara aldetik ere", dio Aizpeak. " Hemen beti bi hizkuntzatan sortzen dugu, eta gaztelaniara egokituta, ze aktore batek maiz
|
bi
hizkuntzatan egin behar du lan, eta horrek asko kezkatzen nau. Arrakasta euskara hutsean eta montaje potente bat, euskararen sonoridadea esploratzeko, hori ez da posible, eta ez da posible erakundeek ere ez diotelako garrantzirik ematen antzerkiari.
|
|
|
Apustua irmoa da. Antzerkia
|
bi
hizkuntzatan egiteko joerarekin bukatu eta antzerkia elebakarra izatearen hautua argia da. Horrek ere esan nahi du hitzari garrantzia handiagoa ematen zaiola.
|