|
2000
|
|
|
Bada, bai Mindegiak berean eta bai nik nerean erraztasun handia daukagu. Beti esan dut oso erraz ibiltzen naizela kantxan,
|
bi
eskuak onak dauzkat eta berezko hori Jainkoak eman zidan. Sekretua horixe da.
|
|
|
gogora dezagunlapurrak leiho hegian eskua jarri zuela eta ebaki gura izan ziola Eulaliren amamak.Barandiaranek argitaratu «Sorgin lapurraren ipuin»ean (1973a, 62), sorginari eskuamoztu diote, sagarrak ebasteko sagastiko hesian eskua pausatu zuenean. BainaOrozkon ez da egintza bururaino eramango, hain segur* Teofilok, OiartzungoBexamotxak ez bezala, bere
|
bi
eskuak oso osorik zituelako.
|
|
|
" Gure antzera", esan dit Ralphek, eta ez naiz konturatu nire esku bat heltzen ari zela bere
|
bi
eskuekin, eta berbetan jarraitu du: " hala uste dut behintzat".
|
|
|
Espainiarrek frantsestzat zutela eta frantsesek espainiartzat, nahiz eta hura nafar hutsa zen eta halakotzat izan zuen bere burua... —eta,
|
bi
eskuak estutzen zenituela, eratxiki zenuen—: Eta nola ez zen, bada, nafar huts sentituko, baldin Nafarroan gertatua usurpazione bat izan bazen, nola ongi baino hobeki frogatu baitzuen Oihenartek, gai hari buruzko studioan!
|
|
|
Baina, alde batetik, nola borroka haiek ederretik bezainbat izaiten baitzuten izugarritik, eta nola izugarriak eta ikaragarriak gero eta gehiago gogaitzen nauen, unatzen eta eneatzen, eta, bertzetik, nola bizitzan anitzetan egokitu izan zaidan galtzea eta badakidan ezen garailearen bozkarioa dela galtzailearen pena eta nigarra, hala joan zitzaidan mirespen hura tipitzen eta bertze pentsamendu batzuen arragoan urtzen. Eta hala miresten dut, egun, landareen mundua animaliena baino gehiago... nahiz eta aitortu behar dudan ezen ustekabeko handia hartu nuela, noiz eta neure Indietarako bidaian landare haragijale haiek ikusi bainituen, ibai Orinocoren ertzetako oihanetan, zeren landare haiek zurtoin bat baitzuten, eta zurtoinaren muturrean bi hosto,
|
bi
esku tipi bezalakoak, zabaldu eta hertsi egin zitezkeenak, eta beren zabaltze eta herste hartan intsekturen bat edo bertze harrapa zezaketenak, intsektua hosto tipi zabalduetarik batean pausatzen zenean. Baina, salbuespenak salbuespen, zalantzarik ez dago ezen landareen mundua guztiz bertzelakoa dela.
|
|
|
" Egun batean teleskopioa honat ekarri eta izarrei beha iraganen dugu gau osoa, Maddalen...". Eta, Maddalenek bertze eskua ere aitzinatzen zuela eta bere
|
bi
eskuen artean osabarena biltzen eta babesten, ihardetsi zion: " Nik ere ez nuke bertzerik nahi, ez ordea teleskopiotik beha egoiteko, baina berorren begietako izarrei".
|
|
|
Eta zertarako nahi duzu munduko zientzia osoa, baldin arima galtzen baduzu? —eta, bere
|
bi
eskuez besagainetarik atxikitzen ninduela, halaxe erran zidan, ozentki—: Heldu zaizu bizitza serios hartzeko aldia!
|
|
|
" Be hatza ez ezik, oin osoa ere bai";" Ez, ez", ihardetsi zidan hark," hatzarekin aski izanen duzu, zeren erlikiako gorpuzkiaren neurrikoa behar baitu, mirakuluaren eskertzeko, Jainkoari egin beharreko oferendak. Baina, hori bai", mehatxatu ninduen," jakizu ezen hau kontu ezin seriosagoa dela eta, baldin orain eman hitza betetzen ez baduzu, zuhaur izanen zaitugula hilotz, berant baino lehen, eta infernurako bidean, ondorez, hitza jateagatik"; eta, erranaren arabera, iragan zuen gizonak gaua aitarekin, erlikia
|
bi
eskuen artean zeukala, Avilako santari otoitz eginez debozione osoz... —eta, neure behakoa zorrozten nuela eta boza goratzen, erran nuen—:
|
|
|
Eta, miretsirik so egiten zidala,
|
bi
eskuak goiti, oihu isil bat egin zuen osabak:
|
|
|
Eta nik ere
|
bi
eskuak goiti jaso, eta erran nuen:
|
|
|
Eta galdetu diot ondoren ea noiz etor daitekeen gurerat, eta hark ihardetsi dit ezen ezin izanen zuela abuztuaren lehen egunetarat arte, Hondarribian geratu behar zuelako, Manti lla na ko kondearekin baterat, Espainiako armadaren hornizoinekin loturikako bertze hainbat konturen aitzinatzeko. ...ezen abuztuaren 11n ospatzen ditugula Urbiainen santaklarak, eta orduan etor zitekeela egun batzuetarako dukesarekin, baita Mantillanako kondearekin eta kondesarekin ere, haiek hala nahi balute... eta dukeak baietz, santaklaretarako etorriko zirela guztiak, hiru egunetarako, zeren ez baitzuen zalantzarik ezen Mantillanako kondeak ere onartuko zuela gonbita, oso ere festazalea zenez gero —eta,
|
bi
eskuak goiti jasotzen zituela, gaineratu zuen—: Ez al da hori berri zoragarria?
|
|
|
Horregatik, emazte batekin ezkontzen dena ere mila emazterekin ezkontzen duk, zeren egunoroz bizi baita emazte diferent batekin... —eta,
|
bi
eskuak jaso eta hats hartzen zuela, erran zuen—: Korolarioa:
|
|
|
—Egin dezagun urrats bat aitzina, Ararat mendia urrats bat hurbilago izan dezagun —eta,
|
bi
eskuak jasotzen zituela, gaineratu zuen—: Ararat!
|
|
|
Edo nahiago al zenuen gure dama hauetarik bat aurkitzea zure anaiaren kakategirat joan beharrean... eta sugegorriak, orduan, gure damaren zeraren zeretik zertzea, eta zer horren ondorez, zera geratzea? —eta azkeneko zera aipatu zuenean (cosita erraiten zion berak bere mintzairan) sabelerat eraman zituen
|
bi
eskuak, izorra gera zitekeelako keinua aditzerat emanik.
|
|
|
—Ararat! —erran zidan hark, ezin arraiago eta ezin alegerago, ikusi ninduenean,
|
bi
eskuak goiti jasotzen zituela.
|
|
|
Charlyren
|
bi
esku zabalduek estali zuten ostatu ia ia hutsa.
|
|
|
Bizkarra aitzinatuz, bi ukalondoak mahai gainean tinkatu zituen, eta kokotsa, pikorrak aienatuak zitzaizkion kokots hori,
|
bi
esku antxumatuen gainean paratu. Ni ere neure libretara makurtua bainengoen, bereizten gintuen tartea ez zen arrabete baino luzeagoa.
|
|
|
—Gustatzen? —keinu pinpirin batez zangoa dantzatu zuen,
|
bi
eskuekin gona belaunetaraino biltzen zuela— Josuren oparia. Katea behar omen nik, ihesik ez egiteko.
|
|
|
Duda egin nuen. Haren
|
bi
eskuek aldaketan pausaleku zutela, keinu adierazgarri batez bere argudioak ezarri zituen ene begien juzkura. Izerdi malko batzuek zain hezeak marraztu zizkidaten kopetan:
|
|
|
Baina Don Justinoren aurpegian izua da nagusi eta esperantzarik eza. " Sikiera gure artean bertsolariren bat egongo balitz", kexatzen da Don Justino, lurrean kizkur kizkur etzanda dagoela,
|
bi
eskuak sabel oparoan birjin. K. L. idazle gazteak hitzaldiarekin jarraitzeko tentazioa du, baina Molinero poeta aurreratzen zaio:
|
|
|
Arnasa sakon hartu, eta eskaileretan eseri nintzen.
|
Bi
eskuez heldu nion buruari, meloi bati heltzen zaion modu beretsuan, atsekabetuta. A zer broma putamadrekoa, etorri zitzaidan pen  tsamendura, huraxe, broma bat besterik ezin izan zitekeela osoro sinetsita.
|
|
|
Eta gero, nire egoera ez zidala aipatu nahi uste izatera iritsi nintzenean, hartu nire eskua bere
|
bi
eskuen artean eta esan zidan:
|
|
|
Horra hi  tzez hitz esan ziguna.....! Eta amak eta
|
biok
esku hutsik irten behar izan genuen, orduan ere diruarekin ordaindu ezinik. Guztiarekin, hori baino penagarriagoa egiten zait ama hau bezalako hoteletan egundo egon ez izana eta, seguruenik, egoteko aukerarik ez izatea (agian urteren batean, batek daki, elkarrekin joan gaitezke oporretan, zeren aitarekin...).
|
|
2001
|
|
|
Lana guk geuk egitea deliberatzen badugu, bestelako kalkuluak egin: 15.000 pezetako ekipo edo tresneria eta, 20 metro karratu bakoitzeko, 3 litro pintura (1.000 pezeta inguru litroko), eman beharreko
|
bi
eskuetako bakoitzean.
|
|
|
Jaitsi pertsianak
|
bi
eskuekin, piskanaka.
|
|
|
JESUSek, bere hitzak indartzeko, marrazki bat erakusten du. Bertan komun bat ikusten da, bi hanka eta
|
bi
esku dituena. Komunzuloa ahoa da.
|
|
|
Polit askoa da gero! Bi hanka eta
|
bi
esku dituen komuna! Eta ahoa komunzuloa.
|
|
|
Txapel hori erditik moztua zen eta bi puntuak, jaunaren sudurra bezala, gorantz zihoazen.
|
Bi
esku leunek, largabista luze bat atxikitzen zuten. Horrelako aparailuek
|
|
|
Gorputza ere bi besoen indar bakanez lurperatzen du, bukaerarik ez duela dirudien plastikozko kobazuloan.Azken arnasaldi sakona gelan.
|
Bi
eskuek poltsa bizkarrerajaso dute, baina nahigabe, inertziaz, hasera batean bere irudi lausotua ikusi badu ere, ondoren bihurtu zaio eta irudi herbera agertu da. Kontzientzia izkutuak berriro bisitatu du... Begira nazan eta kontura hadi!
|
|
|
Presa gabe mugitzen zen.
|
Bi
eskuaz nire bular txikiak estutuz. Lepoan hozka txikiak eginez.
|
|
|
Amak, horregatik, eskua kendu dio, une batez bakarrik nola moldatzen ote den ikusteko. Haurrak orduan, euskarririk inguruan topatzen ez eta, bere buruari heldu dio
|
bi
eskuekin, horrek zutik mantenduko duelakoan. Haurraren negarra, oreka galdu eta lurrera erortzean, ertzainen sirenahotsaren parekoa iruditu zaio Tasiori.
|
|
|
Gorputza indar guztiarekin jiratuz irauli nuen eta azpian ahuspez harrapatu nuen. Bere gerriaren gainean eseri, beso bat belaunaz zapaldu eta ile gorriari
|
bi
eskuez helduta burua lurraren kontra jo eta sakatu nuen.
|
|
|
Formazioan antolatu eta fusila aurrean
|
bi
eskuez eutsirik futbol zelaiaren inguruan korrika hasi dira soldaduak, martxaren arabera denak garrasika, Quien cae queda tendido/ quien vence tiene siempre razón/ quien huye la pierde para siempre/ quien sigue de pie aún puede vencer...
|
|
|
‘Izan gau ona, ’ lord ingelesen moduan esan eta, palma hosto luzeari buru gainean
|
bi
eskuez eutsirik, zipotea arineketan doa euripean.
|
|
|
Portuaren sarrerako uretan txalupa txiki bat ikusten zen, hutsik eta uhinek jitoan kulunkatzen zutela, eta alboan bulto bat, alkandora urdina urgainean. Baina alkandoraren mahuka haiek jarraipena zutela iruditu zitzaion, eta bi eskugain erreparatu zituen, eta urpera begira zetzan buru garondo ilebustia ere ikus zitekeen
|
bi
esku hilen artean
|
|
|
Aurrean ditu dagoeneko denak, isilik, kezkatuta, larri, noraezak jota. Kapitainak
|
bi
eskuak aurrean duen lantza makilari eutsi, tente jarri, eta esaten du: " Lasai, mutilak.
|
|
|
Makila bat eta
|
bi
esku. Marik igurtzi eta igurtzi makila, bi eskuekin.
|
|
|
Makila bat eta bi esku. Marik igurtzi eta igurtzi makila,
|
bi
eskuekin. Eta makila, txinparta.
|
|
|
Hara heltzean, larru zahar urratua hartuko du
|
bi
eskuekin. Gizonaren aizkoraz ebaki antzerakoak egingo dizkio ertzean.
|
|
|
Txominek aurpegia estali zuen
|
bi
eskuekin. Arrautza itxurako buru zurian gora zihoakion lotsa gorria estali nahi zuen:
|
|
|
"
|
Bien
eskuak dar dar batu ziran egun haizetsuetan zuhaitz ostoak batzen diran moduan.
|
|
|
Ezintasun hori argitzeko triangelu esferikoen adibide matematikoa ematen du; hala ere, ideia hau errazago ulertuko da berak aipatzen dituen beste adibide sinpleago batzuen bidez: gizakion
|
bi
eskuen edo bi belarrien arteko ezberdintasuna. Adimenaren ikuspegitik bi eskuek ezaugarri berberak dituzte, bata bestearen ispiluko irudia da.
|
|
|
gizakion bi eskuen edo bi belarrien arteko ezberdintasuna. Adimenaren ikuspegitik
|
bi
eskuek ezaugarri berberak dituzte, bata bestearen ispiluko irudia da. Hala ere, esku bateko esku-zorroa ezin da beste eskuan erabili.
|
|
|
Serbilleta bat hartu, ezpainak garbitu eta lepoaren bueltan lotu zuen. Zutitu zen, aulkia gibelera bulkatu, mantela
|
bi
eskuekin hartu eta, inork deus egiteko astirik eman gabe, tira egin zuen bere indar guziarekin. " Mekaguen Puiko ama birjina!!!
|
|
|
Lurretik altxatu zenean Margaritak oihu luze bat egin zuen, eta hegaka ibiltzearen sentsazio ezaguna berriz ere sentitu zuen.
|
Bi
eskuekin bere aurpegia ukitu zuen, bere burua, bere ilea, Rafaelen besoa... ametsetan ez zegoela sinesteko. Mendien gainetik pasatu ziren eta itsaso mugarik gabea agertu zitzaien begien parean.
|
|
|
Iratzarri zenean, lurrean luze ikusi zuen bere burua Bixente Xixtuk.
|
Bi
eskuak burura eraman zituen. Sekulako mina zuen, boxeoko pelea batean kolpe guziak berak hartu balitu bezala.
|
|
|
Rafaga batzuk bota zituzten, sabai aldera; nahikoa izan zen kapirotedun guztien tripak lurrarekin berdin zitezen. Nik neuk mahaitxo baten azpian bilatu nuen aterpe, eta nire abantailazko begiratoki hartatik ikusi nuen hirukoteak Guebokinder harrapatu zuela, eta urkamenditik hurbil egondako Txominek indarka jaitsarazi ziola kokotsaren bermaleku zeukan eskua, gero plazer handiz marinelen korapilo batzuk egiteko,
|
bi
eskuak bizkarraren kontra eman eta gero. Bitartean Prostatasek metraileta lokian jarri zion.
|
|
|
Ez nintzen gehiegi harritu Mantxolaren aurpegi zapala ikustean.
|
Bi
eskuekin paparretik helduz altxatzen lagundu zidan. Ondoan zegoen plastiko gorrizko aulkitxoan eserarazi eta, nire buruaren gainean besoa irmoki paretaren kontra bermatuz bere ahots larderiatsuaz zaunka egin zidan.
|
|
|
Haiengana iritsi nintzenean, Pablo lurrean zetzan, sorbalda zaurituta zeukan eta odola borborka zerion. Eta nire aurrean, pistola
|
bi
eskuez eutsita eta Pablo apuntatuz gure neska pinpirina zegoen, beste behin ere tiro egiteko prest.
|
|
|
Jokin sofan jausia zegoen, burumakur eta uzkur. Juliak ez zidan begiratu ere egin eta
|
bi
eskuez buruari heltzen zion Pablori zerbait xuxurlatzen zion belarri ertzera. Jokinengana inguratu nintzen.
|
|
|
Pablori gainezka egiten zion urduritasunari barruko zama astuna ere erantsi zitzaion. Burua
|
bi
eskuez heldu eta bortizki astindu zuen, oroitzapenak uxatu nahian bezala. Lur jota zirudien.
|
|
|
Gero, aurki hasiko ginela eta esertzeko esan zigun beste kikara bat kafe prestatzen zuen bitartean. Paperen aurrez aurre eseri,
|
bi
eskuetako hatz puntak bildu eta kokospean ezarri zituen. Berehala, bekozkoa ilundu eta urduritasun imintzioa marraztu zitzaion hazpegietan.
|
|
|
Pablo burumakur eta eztulka ari zen eta une batez goragalea etorri zitzaion. Gero buruari
|
bi
eskuez eutsi eta pittin bat bederen lasaitu egin zen. Handik laster tipo segaila berriz atera eta berarekin joateko keinu egin zidan.
|
|
|
Itxura batera lehengo poza berriro ere bereganatu egin zuen.
|
Bi
eskuak garondoan ipini eta bere gorputz mardula atzeraka bota zuen era traketsean; ezpain ertzak pittin bat luzaturik niri begira geratu zen, basurde bota berria oinpean duela erretratuan ateratzen den ehiztariaren traza ahaltsu eta harroxko berberaz.
|
|
2002
|
|
|
Horrela jarrita gaudenean, eskua hankartea eta koadroaren artean jarri behar dugu eta
|
bien artean
esku bateko tartea geratu behar du.
|
|
|
nire
|
bi
eskuek
|
|
|
2)
|
Bi
esku hartze mota ezberdin: a) praktiken teorizazioa, praktika etapraktikaren inguruko gogoeta?
|
|
|
Enea, ri, bertan, otzak eten zizkion gorputz atalak. Intziri dagi, ta
|
bi
eskuak izarretara jasoaz, onela mintzatzen da: «Oi, iru ta lau bidar zoriontsuak, gurasoen begi aurrean, Troia, ko arresi jaikien azpian eriotza izan zutenak!
|
|
|
Jada bi aldiz kiribildu dira haren gerrian, bi bider estutu dute haren lepoa bizkar ezkatadunez, eta oraindik goian ageri dira tente sugeen buruak eta lepondokoak. Bera,
|
bi
eskuekin ahalegintzen da korapiloak askatzen, sazerdote zintak odol batu eta lerde beltza dariola, eta zerura garraixi ikaragarriak jaurtikitzen ditu.
|
|
|
Atera kontuak eta hartu dudana baino gehiago eman diat?.
|
Bi
eskuek elkar garbitzen ditek.
|
|
|
Hori egin ondoren, aukeratutako kolorearekin margotu ahal izango da horma.
|
Bi
eskuak horman pintatu ondoren tantakinak agertzea ere arazo arrunta da. Pintura aplikatua homogeneoa ez delako gertatzen da.
|
|
|
Alaznek
|
bi
eskuez eusten zion buruari, zalantzakor. Imanolekin etxe berean izatea...
|
|
|
–A –andreak
|
bi
eskuak elkartu zituen, eta atseginezko irribarrea egin zuen. Airea murtxikatu zuen, beste behin– Orain gazteak zarete.
|
|
|
Ni arbizea noa... –zezeldu zuen Julenek,
|
bi
eskuez hortzetako pastari ezin eutsiz.
|
|
|
Nork jarri du bandera zikin hau hemen? –eta, bera ere zutik jartzen zelarik, ikasleei erakutsi zien papera,
|
bi
eskuen artean goian eutsiz.
|
|
|
Guardia zibilak barrura sartu, eta barrukoak astintzen hasi ziren. Gazteak agertu ziren kanpoan, nor
|
bi
eskuez buruari helduz nor bi eskuez saihets aldeak igurtziz. Josu R k denak ezagutu zituen:
|
|
|
Guardia zibilak barrura sartu, eta barrukoak astintzen hasi ziren. Gazteak agertu ziren kanpoan, nor bi eskuez buruari helduz nor
|
bi
eskuez saihets aldeak igurtziz. Josu R k denak ezagutu zituen:
|
|
|
Eta eskuin eskuak berez bezala eta kemenik galdu gabe uzten dio protagonismoa ezkerrari.
|
Bi
eskuak elkarrizketa betean, azkeneko segundoetara iristen ari naiz. Orduak pasatu direla iruditzen zait.
|
|
|
Amak atea ixten du, jenio biziz berriro ere. Bainugelara doa gero, nire zapata
|
biak
esku batean hartuta, eta etxetik aterkirik gabe irteteari diodan mania zikinaz marmarka.
|
|
|
|
Bi
eskuak elkarrekin kateatu eta belaun artean estutzen ditut. Begiak ixten ditut, Â izpiliku usainaz gozatzeko.
|
|
|
Bonheur parfaiti ekiten diot gero. Samaldaka, barneko haserreari irteten utziz,
|
bi
eskuen arteko harreman orekatuarekiko batere arretarik gabe. Pieza bukatutakoan, erlojuari begiratzen diot:
|
|
|
Hasperen egin nuen. Ez nuen sekula mekanizatuko Schumannen piezaren azken partean jokatzen den
|
bi
eskuen arteko elkarrizketa.
|
|
|
Euri usaina zerion ilunabarrari, hodei goibelez zegoen zerua belzturik eta liztor haserretuaren soinua egiten zuen haizeak etxe tarteetatik pasatzean. Burua sorbaldan hondoratu eta zamarraren lepokoa estutu nuen
|
bi
eskuez masailen kontra.
|
|
|
� Erhietan irudikatu [fil Diru kopuruen erkaketa. Orain, euro bateko [g Kutxaren eta
|
bi
eskuen arteko analogia erakusten da: esku zenbakien diktaketa:
|
|
2003
|
|
|
Enkante tokiek erosle eta saltzaileen arteko bitartekaritza betetzen dute,
|
bien
eskura eragiketak errazteko lantresnak eskainiz.
|
|
|
Salomon (3,6 puntu) laginaren estekatze sistemak (daukan plastikozko mihia hauskorra izateaz gainera, atzealdea irekitzeko
|
bi
eskuak erabili behar baitira) eta oinari eusteko lotailuek huts egin zuten.
|
|
|
Zorutik objekturen bat hartu behar baduzu okertu belaunak, inoiz ez bizkarrezurra; makurtuta zaudenean, erabili
|
bi
eskuak, irmotasunez heldu eta gerturatu objektua gorputzera ahal duzun guztia; altxatzerakoan, berriz, egin hankekin, inoiz ez bizkarrezurrarekin.
|
|
|
Txokolatea egiteko
|
bi
esku harri
|
|
|
Adibidean, oinarri urdin ilun bat eman zaio, brotxa mehe bat erabiliz. Pintzelkadak goitik behera ematea komeni da, eta
|
bi
esku eman behar dira (lehortzeko gutxi gorabeherako denbora 30 minutu da). Bi eskuak eman ondoren eta oinarrizko pintura lehortuta, zerrenda horizontal batzuk egin dira, kolore hori leunekoak, altuera desberdinetakoak, konposizioari dinamismo eta kolore gehiago emateko.
|
|
|
Pintzelkadak goitik behera ematea komeni da, eta bi esku eman behar dira (lehortzeko gutxi gorabeherako denbora 30 minutu da).
|
Bi
eskuak eman ondoren eta oinarrizko pintura lehortuta, zerrenda horizontal batzuk egin dira, kolore hori leunekoak, altuera desberdinetakoak, konposizioari dinamismo eta kolore gehiago emateko. Zerrenda horiek ahalik eta zuzenenak izan daitezen eta aurrez zehaztutako lerro batetik atera ez daitezen, espazioa mugatu da karrozeroko zinten zerrenda batzuk jarriz.
|
|
|
Zerrenda horiek ahalik eta zuzenenak izan daitezen eta aurrez zehaztutako lerro batetik atera ez daitezen, espazioa mugatu da karrozeroko zinten zerrenda batzuk jarriz. Zerrenda horiei ere
|
bi
esku eman behar zaizkie. Lerroak lehorrak daudela ziurtatu ondoren, marrazkia azalean zehar kalkatzea da hurrengo pausoa, edo, bestela, pintzelarekin trebeenak diren horiek zuzenean margotu daitezke jarraitu beharreko gida kalkorik egin gabe.
|
|
|
Adi:
|
bi
eskuak bolantean egoten dira beti. Segurtasuna:
|
|
|
Gurutze Gorriak jarraibide hauek ezartzen ditu: – Bihotzak berriro odola ponpatzeko, bularraren erdian, bularrezurraren gainean
|
bi
eskuekin presioa egin behar da, eta hamabost aldiz egin. –Arnasketa artifiziala egin, serie honetako bigarren artikuluan deskribatzen den bezala.
|
|
|
Ebaki mahaitxoaren atea zerra batekin, metalezko oihala jartzeko, eta, hala, fresaren barrualdea ikusi ahal izango da. Gero, uretan diluitutako pintura zuriko
|
bi
esku eman dira, uraren ¼ eta pinturaren ¾, eta amaitutakoan eta lehortutakoan, lijatu poliki poliki zainaren noranzkoan pintura higatu eta altxatzeko, batez ere ertzak eta ertzak, itxura landatarra eta zaharra emateko. Margotu izokin koloreko erlaitza eta ertz ertzaren atea, eta moztu metalezko oihala, ireki den leihora egokitzeko, atean kalatzeko zerraren laguntzaz.
|
|
|
Leku arrotz hartan, dirua dexente irabazten zen nonbait, ez baitziren urte gehiegi pasatu, nik ere anaien bide berbera segitu nueneko. Hogeita sei urte nituela, eta sakelean nahiko sos bildu nuelarik, maletak
|
bi
eskuetan harturik, aita agurtuz eta ama gaixoari masailean bi musu emanez, aldendu nintzen lehenengo aldiz maite nituen pertsonengandik. Aitortu beharra dut, hasieran beldur nuela, inor ez baita egunero Ameriketara joaten eta are gutxiago, euskaraz bakarrik mintzatzen, erdaraz hitzen batzuk eta ingelesez tutik ere entenditzen ez zuen euskaldun bat.
|
|
|
Tiroa hartu eta gero ere hitz egiten segitu omen zuen gizonak une batzuez, bere
|
bi
eskuekin bularretik zerion odolari eutsiz. Lurrera abaildu zelarik ere, inor ez omen zen lehen momentuan laguntzera lerratu, eta tiro hotsarekin izuturik hegaldatu zen uso taldea, elizako kanpandorrea inguratu eta parkera itzuli zenean, gizona ahuspez zegoen lekuan pausatu omen zen, beren mokoekin hartxintxarren artean aztarrika eginez eta beren begirada ergelarekin dagoeneko bidea egiten ari zen odol errekastoari arreta laburrez begiratuz, ezbehar baten lekuko zirenik ohartu ere egin gabe.
|
|
|
Horretan bederen bat datoz lekukoak, gupidarik gabe baina isilka egiten omen zuen negar, ezbeharraren errudun bakarra bere burua ez baizik magalean zuen pistola beltza izan balitz bezala. Bere
|
bi
eskuak esposaturik sentitu zituenean bakarrik itzuli omen zen bere tentura edo adimenera eta, adierazpenak egin aurretik abokaturen bati dei egitea nahi al zuen galdegitean, nire izena eta telefonoa eman omen zituen, mekanikoki, une horretan buruan beste izenik eta telefonorik izan ez balu bezala, nahiz eta bazekien, jakin behar zuen, ni ez naizela abokatua.
|
|
|
Edozein modutan ere, besarkatzeko erak maitaleen arteko konfiantza gradua erakusten omen du eta gureak, horretan erabat ziur egon ezin badaiteke ere, maitale zaharrak ginela erakusten omen zuen, bere idurirako, gorabehera handiak izan eta azken erabaki bat hartu behar duen bikotearen itxura omen genuen-eta, ez baitago isilpean luzaz bizi daitekeen maitasunik. Besakardatik aske geratu zen emakumeak zerbait erregutuz bezala begiratu omen zidan,
|
bi
eskuak oraindik airean. Ez omen zuen, noski, bere garitatik ezer entzuten, baina bien arteko maitasuna eguzkitara, jendaurrera ateratzeko eskatzen zuela omen zirudien, zer besterik eska dezake bada urteak ni bezalako maitale zikoitz (sic) batekin egin dituen emakumeak?
|
|
|
Emakumea leihoaren argiari begira zegoen, gelaren erdian eserita,
|
bi
eskuak magalean bildurik, amatasunaren irudi baten moduan, eta egunak zeramatzala ematen zuen tankera horretan, geldirik eta bakean, baina tarteka negar zotin isil batzuek astintzen zioten gorputz osoa eta orduan malkoak ez zitzaizkiola inoiz agortuko ematen zuen. Bi eskuekin estaltzen zuen aurpegia, inork bere samina ikus ez ziezaion, eta negarrarekin batean isilkako intziri bat ateratzen zitzaion, damua, beldurra, lotsa edo desanparoa uxatzeko konjuru baten moduan, ahopeka.
|
|
|
Emakumea leihoaren argiari begira zegoen, gelaren erdian eserita, bi eskuak magalean bildurik, amatasunaren irudi baten moduan, eta egunak zeramatzala ematen zuen tankera horretan, geldirik eta bakean, baina tarteka negar zotin isil batzuek astintzen zioten gorputz osoa eta orduan malkoak ez zitzaizkiola inoiz agortuko ematen zuen.
|
Bi
eskuekin estaltzen zuen aurpegia, inork bere samina ikus ez ziezaion, eta negarrarekin batean isilkako intziri bat ateratzen zitzaion, damua, beldurra, lotsa edo desanparoa uxatzeko konjuru baten moduan, ahopeka.
|
|
|
|
Bi
eskuekin sorbaldetatik heldu eta pitin bat astindu nuen, aski zuela esanez. Batzuetan kanpoko eragin bat nahikoa dela uste izaten dugu ondoez baten mamua uxatu edo mendean gauzkan eldarnio batetik libratzeko.
|
|
|
Bere tailea
|
bi
eskuekin heldu nuen. Inorekin bizi ez garenoi, emakumeak desiratu bai baina ukitu gabe aldi luzeak egiten ditugunoi, ahaztu egiten zaizkigu emetasunaren forma eta neurriak, eta eguneroko erreferentziak behar izaten ditugu, konparazio arruntegiak askotan (bolantearen tamainako aldakak, burko baten araberako gerria), ukitzen edo begiratzen duguna benetakoa dela ohartzeko.
|
|
|
Aitorpenarekin lasaitu balitz bezala, nigandik askatu eta ume doi bat bezala balantzaka geratu zen zutik, eroriko ez eroriko. Komisarioak eta biok heldu eta gelaren erdian zegoen aulkira lagundu genion, eta leihoaren argiari begira eseri zen,
|
bi
eskuak magalean bildurik. Adinak apenas lausotzen zion edertasuna.
|
|
|
Hainbeste neke heriotzarekin, gero emazteak tiroa jota hiltzeko. Baina nik ez nuen nahi, ez nuen hil nahi –errepikatu zuen eta berriro ere, malkoek gainez egin baliote bezala, negarrez hasi zen eta, burua makurtuz,
|
bi
eskuekin aurpegia estali zuen, ura ahurka edaten duenaren tankeran, eta berriro burua altxatu zuenean aurpegia erabat desitxuratua zuen, malkoen ordez behazuna edo pozoiren bat xurgatu balu bezala.
|
|
|
Nire kasuan ordea intimitatearen zati ezdeusak lapurtzen nituen, gero nire gogoan eramateko. Adats askea
|
bi
eskuekin goitik behera lizunki laztantzen zuen bitartean justu zer galdera egin nion ahaztu egin zitzaidala ohartu nintzen. Emakumeen imintzio solteak sartzen zaizkit lehenik buruan eta banekien aldi batez nituela beso biluzi horiek, galtzarbeetako orbanak eta ilearen eroriko nagia nire gogotik erauzi, behin eta berriz gogoratuko nituela neure burua ere nazkatzeraino.
|
|
|
Aski nuen txirrina jo eta, baldin etxean bazegoen, gertatuaren berri ematea, idazlea bere emazteak nola hil zuen agertu eta ni zein ataka gaiztoan sartu ninduen adieraztea. Hasiera batean seguru asko bere
|
bi
eskuak bekokira eraman edo sofaren bazter batean kikildurik aurpegia estaliko zuen, ez duela entzun, ez duela ikusi nahi adieraziz. Beharbada bere ukabil txikiak airean altxatu eta nire kontra zuzenduko zituen, bere ezbehar guztien errudun ni neu izan naizela errepikatuz.
|
|
|
Zubi batetik barrena airean gindoazenean eraman zian bere eskua nire kokotera, nirekin lehen zihoan emakumeak egingo zukeen bezalaxe, keinu makinal bat besterik ez zuan, nire ilearekin jolas egitea gustatzen zitzaioan, baina nire ondoan zegoen emakumeak ez zian ilea bere behatzetan kiribildu, izuturik apartatu eta txilio bat egin zian. Autoak ere ikara mugimendu bat egin zian eta, begiak itzuli nituelarik, atearen kontra kizkurturik ikusi nian,
|
bi
eskuekin bere aurpegiko izua ezkutatuz. Lasaitzen saiatu ninduan.
|
|
|
Bere adats askea kokotean bildu eta
|
bi
eskuekin goitik behera lizunki laztandu zuen, gelako leihotik patiora begiratzen zuen bitartean. Aztoramendu ezkutu batekin egon nintzaion begira hain ohikoa zirudien imintzio horren esanahi gordea zein ote zen pentsatuz.
|
|
|
–galdetu nion. Une bateko irribarre gaiztoa egin zuen erantzun aurretik, erdi errea zuen zigarroa hautsontzian utzi eta ohe barrenean eseri zen gero,
|
bi
eskuak bere belaunburu biluzietan zituela. Heldutasun estalkiaren azpian bere garaian bizi izan ez zuen gaztetasuna suma zekiokeen oraindik, eta edozein hondamenditatik matxurarik gabe eta onik ateratzeko gai izango zela ematen zuen.
|
|
|
Sophie ere hanka puntetan eta ipurmasailak tente ikusi nuen bere aurpegiari begira, baina ez zegoen biluzik. Bere ile naroa kokotean bildu eta lizunki laztandu zuen
|
bi
eskuekin. Ondo sentitzeko noizbehinka errepikatzen zuen ariketa izango zuen hori.
|