|
2000
|
|
|
9 Gizona
|
bi
hankatako eta lumarik gabeko animalia da.
|
|
2001
|
|
|
KEPA: Iker eta
|
biok
hanka ezkerrez jartzen gara zutik, eta Eneko eskumaz.
|
|
|
JESUSek, bere hitzak indartzeko, marrazki bat erakusten du. Bertan komun bat ikusten da,
|
bi
hanka eta bi esku dituena. Komunzuloa ahoa da.
|
|
|
Polit askoa da gero!
|
Bi
hanka eta bi esku dituen komuna! Eta ahoa komunzuloa.
|
|
|
Ezagutzen zituzten piztietatik huraxe zen gure antzekoena izan ere.
|
Bi
hanken gainean jartzen zenean batez ere.
|
|
|
Hotzikara batez, horrelako ideiak bere burutik aldentzen saiatu da eta azken aldian sarri joaten den tabernarantz abiatu. Bidean,
|
bi
hankako arratoiak ogia bota gabe ere gure kontura majo gizenduta daudela hausnartuz.
|
|
|
Bi galdera horien inguruan mugitu nahi izan dut Jostorratza eta haria idazterakoan; alde batetik, jostorratzez eta hariez josten goazen historia istorio multzoa garelako; baina, era berean, istorio historia horien haziak jaiotzen garenean gurekin datozelako, bi begi,
|
bi
hanka, bi beso eta bihotz bat datozen bezalaxe.
|
|
|
Aldatu, joko politikoa ren baldintzak aldatu dira, eta ezin hobeto etorrizaie aspaldi desio zutena egiteko. Arrisku hori aspaldi aipatua dut nik beste idatzi batzuetan, eta uste dut
|
bi
hankaren gainean sostengatzen dela euskararentzat hain kaltegarri den sorgin dinamika hori. Batetik, euskara abertzaleen patrimonio esklusiboa balitz bezala jokatzen dute batzuek euskararen barrutik.
|
|
|
Gerrak mugimendu handia ekarri zuen herrira, eta berri onik bakar bat ere ez. Eztandak eta tiroak noiznahi aditzen genituen eta bagenekien hegazti eta erbiekin batera
|
bi
hankako animaliek ere eskapo ibili behar zutela. Ospitaleko moja batek idazteko bere zaletasunari eskerrak irauten zuen bizirik, koaderno lodi bat betea zuen, Infernua lurrean.
|
|
|
Nork maite ditu
|
bi
hanka soilik dituzten zaldiak?
|
|
2002
|
|
|
1996an hasi zen kasua, ama Móstoleseko Ospitalera joan zenean ohiko ekografiak sendatzeko. Ospitalearen txostenaren arabera, haurdunaldiko hamaikagarren astean egindako probak lau kide (bi beso eta
|
bi
hanka) zeudela adierazi zuen, eta, beraz, jatorri baskularreko akatsa geroago gertatu zela. Zentroak dio hogeigarren astean egindako ekografian «esku bat eta oin bat gutxienez» ikusten dela eta «ez dela malformaziorik ikusten».
|
|
|
Betiko txoriburua hi...! Edurekin hanka sartu huen, eta geroztik ez dun besterik egiten, hanka bat sartu eta
|
bi
hankak sartu, behin eta berriro! Nahi dunana egin ezan, beti nahi dunana egin izan dun-eta, baina ez etorri gero enegana laguntza bila... ’ Ama haserre zegoen, baina are gehiago haserretu naiz ni hitz haiek entzutean, eta esan ere, halaxe esan diot, ez nuela laguntza eskatzeko asmorik bera bezalako ama gaizto bati.
|
|
2003
|
|
|
Bi alderdi hauekin lanean hasi ginen Euskal Herri mailan akordio batera iristeko. Akordioak
|
bi
hanka zeuzkan: bat Nafarroan (Batzarre) eta bestea EAEn (Zutik).
|
|
|
denetik agertzen da errealitatean
|
bi
hankak ipini dituen orri honetan: DVDen helduaroa iritsi da.
|
|
|
Zigala: otarrainxka baino handiagoa den krustazeo honek bi antena luze, begi irtenak eta besteak baino
|
bi
hanka handiagoak ditu, pintzetan bukatuak. Otarrainxka baino askoz sendoagoa da oskola.
|
|
|
Eta Realak irabazi du, Sansek ere bai, Sansen mutil jator bat ezagutzen dut, Pitxi deitzen diote, zorionak hain jatorra izateagatik, santu egiten badute izanen da san Pitxi, ahoa ongi zabaldu eta ipurdia hobeki itxi!,
|
bi
hanka eta bi beso ere baditu, baita beste bost zulo ere, hemen zulo eta han zulo, mila kakazulo, ile zuri interesgarriak ateratzen ari zaizkio, baina baloiak ez dio ez ilerik ukituko, ez horixe!, burua pentsatzeko baita pentsa dezagun, itsuen artean betokerra zaldun.
|
|
|
Orain beraietako bakoitza bitan erdibituko dut, d eta alde batetik ahulago izango dira, eta bestetik aldi berean, kopuruz gehiago izanik, guretzat probetxugarriago izango dira. Eta zuzen ibiliko dira
|
bi
hanken gainean. Eta oraindik ere harrotzen direla eta ez dutela baretu nahi iruditzen bazaigu, berriro ere bitan erdibituko ditut eta hanka bakarraren gainean txingoan ibiliko dira.
|
|
2004
|
|
|
Ekarri berri zituzten gaixo biren alarauek ez ziguten utzi jarraitzen. Hamabi urte inguruko neskato bat zen gehien kexatzen zena; izan ere,
|
bi
hankak zeuzkan egoera txarrean, horrela esan zuen Suhak, erizainari entzun zion-eta. Bestea emakume zahar bat zen, eta besoa zeukan erreta.
|
|
|
Bipedalismoa, jarrera tente bat hartzeko eta
|
bi
hanken gainean ibiltzeko gaitasuna, gertaera erabakigarria izan zen gizaki modernoen etorkizuneko agerpenerako. “Science” aldizkariak gaur argitaratu duen ikerketak erakutsi duenez, lokomozio modu hori susmagarria baino askoz lehenago agertu zen, duela sei milioi urte Kenyan bizi izan zen hominido moduko batean baitzegoen.
|
|
|
Burua hanken zerbitzuan jarri nuen azken bolada hartan, hots, hankekin pentsatzen nuenez, neure
|
bi
hanka haiek bihurtu nituen bizitzaren ardatz. Baina guztiak du bere erdigunea, nora goizago edo beranduago guztiok itzultzen garen, hanken erdigunea hankartekoa, eta...
|
|
|
zure begi gardenetara eta zure odol zurrunbiloetara –eta, hatz erakusleaz sudur punta behin eta berriro ukitzen zidala, mimo handiz erantsi zuen–: Egia esan, futbolari aparta zaren neurrian, zure
|
bi
hanka horiek moztu, formolean sartu, eta halaxe gordeta nahi nituzke, neuretzat betiko, laztana, baina...
|
|
2005
|
|
|
Nahiko mina egin didate bai, eta saiatzen dira egiten ere, baina zaila da Julian luzera harrapatzen. Maingu
|
bi
hanketatik egiten dut. Hala ere luzera gauzak azaltzen dira eta azalduko dira.
|
|
|
Eta oinezkoa espaloiei men, angelu zuzeneko ibilbideei leial. " Oinezkoa",
|
bi
hanken gainean doanak bere titulua du, norbait da, gremio bat bezala, izaki mota eskubidedun bat. Oinezkoa oinezko da autoa badelako.
|
|
|
Ondo, baina balia dezagun iparraz mintzatzeko eta bideari buruzko pedagogia egiteko. Garraiotik oinetara jaisteko prestutasuna galdu gabe, gero ere hala joan da eta, gurpilak eta zapatak txandakatuz, kasik gehiago eta hobeto
|
bi
hanketan. Azkenik, ni, aparraldiak gorabehera, eta erdi kanpoko begiratuarekin, bertsolariei darien bertsogintzaren ezaugarri kualitatiboei begira nago.
|
|
|
Azken kasu honekin lotuta gogoratzen dut neskatxa baten kasua, Madrilgo metroko trenbidera bota zutena. Honen ondorioz,
|
bi
hanka galdu zituen eta erasotzailea, atxilotu ondoren, ekintza hori justifikatu zuen, hori egiteko gaitasuna bere buru adoretsuari egotzi zion. Alegia, finean, berea auto-estimu arazoa zen.
|
|
|
|
Bi
hankaren gainean zutitzeko gauza den izaki bakanetako bat dugu hartza; dena den, horrela gutxi gutxitan altxatzen da: emeengatiko borroketan edo bere burua arriskutan ikustean bakarrik.
|
|
|
–Azeri asko akabatu ditiat, baina
|
bi
hankakoa falta zaidak, entzun al duk, Anbrosio. Eta hi pieza bikaina haiz?
|
|
|
Eta, badaezpada ere, neure bi besoak eta neure
|
bi
hankak, banan banan, pasarazi ditut.
|
|
|
Soka lotuta duela ohartu da gero. Atzeko
|
bi
hanken gainean eserita dago.
|
|
2006
|
|
|
«Jendeak bere kabuz industen ditu eta badira interneten harro harro hemengo hezur zatiak etxean dituztela esaten dizutenak». Otxate
|
bi
hankako otsoen herri bihurtzen ari dela pentsatuz egin dut Uzkianorako bidea.
|
|
|
Milioika urte pasa dira gizakia
|
bi
hankatan zutitu zenetik eta hona. Eta denbora horretan tresnak egiten jardun du, mundua mendean hartzeko.
|
|
|
Hala, hiru metroko hartz erabat hazia, 30 urte arte bizi daiteke aske. Eta helduek mehatxu gutxi izaten dute,
|
bi
hankako harrapariena okerrena: gizakien mehatxua.
|
|
|
Gazteak kontratu bat sinatu zuen Korporazio Dermoestetikoarekin, itxura estetikoa hobetzeko asmoz fotodepilazio medikoko tratamendu baten bost saio jasotzeko. Laugarren saioan, 2000ko abenduaren 28an,
|
bi
hanketan erredurak izan zituen, aparatuaren programazioa egokia ez zelako, epaiak dioenez. Hori ez da Concak Korporazio Dermoestetikoaren aurkako prozesu judizial bati ekin dion lehen aldia.
|
|
|
Nabarra da, azazkalak eta zatiak izan ezik hankak beltzak dira. Aurreko
|
bi
hankak oso ondo daude garatuta daude, eta harrapakinak harrapatzeko bi matxarda oso indartsu dituzte. Pintza horiek oso haragi zaporetsu eta delikatua dute.
|
|
|
Eta hala ere, ez nuen pistola askatu. Behokak, izuturik, jauzi egin zuen
|
bi
hankaren gainean. Eta hala ere, ez nintzen erori.
|
|
|
Irudi ederra zen: luma zuriak buru gainean eta garano beltza
|
bi
hanken artean. Tiratzaile batendako oparia.
|
|
|
Euskaldunon jatorria, gainerako gizaki ororena bezalaxe, Afrikan omen dago. Hango arboletan adarrez adar ibiltzeko ohiturari utzi eta
|
bi
hankatan ibiltzen ikasi ondoren kokatu ziren gurean, aspalditxo, gure arbasoak. Hona etorri, gustatu nonbait, eta gelditzea erabaki zuten.
|
|
|
Jung ek (1981) erabiltzen duen feminitatearen autoritate magikoaren arketipoa darabil Arrietak pertsonaia femenino protagonistaren bitartez. Familia baten barne bizitza kontatzen da, kontzientzia kolektiboaren (Jung) berri emanez," istorio historia horien haziak jaiotzen garenean gurekin doazelako bi begi,
|
bi
hanka, bi beso eta bihotz bat doan bezelaxe" (Jostorratza eta haria, kontrazala). Ama batek sabelean daraman alabari kontatuko dio familiaren historia.
|
|
|
buru bat eta
|
bi
hanka
|
|
|
buru bat eta
|
bi
hanka
|
|
|
buru bat eta
|
bi
hanka
|
|
|
buru bat eta
|
bi
hanka
|
|
2007
|
|
|
|
Bi
hankako robot batek ez du oreka galduko, ezta segway izeneko ibilgailu moderno batek ere, pertsona bat gainean egonda (horrek pisu aldaketa ekartzen badu ere!). Satelite artifizial batek ISS estazioak eta Hubble teleskopioak barne berrorientatzeko aukera izango du beharren arabera.
|
|
|
Gauza bera gertatzen zaigu giboia gora eta behera mugitzen harrituta ikustean. Giboiak ez du isatsik, eta oso maiz zutitzen da, eta
|
bi
hankaren gainean ibiltzen. Gizontxo bat ematen du; zirkuetan ikus daitezkeen gizonik zaluenak baino ehunka aldiz zaluago.
|
|
|
Baina
|
bi
hankaren gainean ibiltzen zen. Hori ondorioztatu zuten ikertzaileek.
|
|
|
Hastapenetako susmoak berretsita gelditu ziren: Lucy (alegia, Australopithecus afarensis bataiatutako izakia)
|
bi
hankaren gainean zebilen.
|
|
|
Eta, hau ere ziur,
|
bi
hankaren gainean ibiltzen zen.
|
|
|
Ez zegoen haiei ezer egiterik, haiek nahi zutena egiten bazuten ere. Ostikoa emanez gero, berehala jakingo zuen Kandidak gertatutakoaren berri, eta ez zen giro izango etxe bazter hartan, maiteagoak baitzituen emakumeak lau hankako animaliak
|
bi
hankakoak baino. Nago kaleko zakur haiek bazekitela hizketan eta dena kontatzen ziotela beren salbatzaile eta zaindariari.
|
|
|
Jabearen hankartetik ez zen mugitzen txakur txintxoa. Jabeak, atea ireki zuen horrek,
|
bi
hanka zuri eta iletsu zituen, modaz pasatako bermudak, aurrezki kutxa baten propaganda egiten zuen kamiseta zulatua, eta inbutu formako izerdi mantxa agerikoa, bularretik zilborrera. Aurpegira segundo batez baino ez nion begiratu eta bi begi galdu ikusi nituen, hiruzpalau egunetako bizarra, masail gorriak, soilgune distiratsu bat, eta oro har, azkar zahartutako umetxo potolo baten itxura.
|
|
|
|
Bi
hanka zituen, argal argalak, hain argalak, bakarra ematen baitzuten (Marías, 2001: 19).
|
|
|
Fosilen azterketek erakutsi dutenez, animalia 18 urte inguru biziko litzateke lurpetik ateratako aleak 11 urte inguru zituen eta, gainera, oso azkar hazten zen. “Gigantoraptor” dinosauroa Kretazeoko
|
bi
hanka azkarragoetara zihoan. Beso hegaldunak zituen, atzaparretan bukatuak, eta dortoka aurpegia.
|
|
|
|
bi
hankatan edo launaka.
|
|
2008
|
|
|
Gogoan dot anaiak eta biok tope egin genduala, abiada bizian, meta beraren bueltan.
|
Biok
hankaz gora eta arrantzaka, eguerdi ostekoa egiten egozanak iratzartzeko moduan. Oraindik buruko durundia ez da zeharo isildu.
|
|
|
Besteak beste, honako pelikula hauek ere izango dira ikusgai egunotan: Pijama marradunaz jantzitako mutikoa (Mark Herman), Bloom anaiak (Rian Johnson, Habia hutsa (Daniel Burman), Pertsona zintzoa (Christophe Honoreren),
|
Bi
hankako zaldia (Samira Makhmabalf) eta Lailaren urtebetetzea (Rashid Masharawi).
|
|
|
Orain dela bi milioi urte bizi ziren Australopithecus generoko espezieek dagoeneko bazituzten.
|
Bi
hankan ibiltzen hasi eta berehala agertu behar izan zutela esan dute, moldaera hori gabe bizkarreko kalteak askoz handiagoak izango baitziren.
|
|
|
Nekatuta nengoen, egia da; baina jaiki berritan bezain fresko egonda ere, bistakoa zen kontrario harekin alferrik neurtuko nintzela. Enborrez enbor, oreina bezala mugitzen zen izaki hura,
|
bi
hanken gainean korri eginez gizakien modura, baina nik inoiz ikusi baino bi aldiz gehiago makurtuz gerria. Nolanahi ere gizona zen, hori ezin nuen zalantzan jarri.
|
|
|
Bi hatz ahoan sartuz txistu jo zuen bere txakurrari deitzeko eta, inguratzean,
|
bi
hanken artean harrapatu zion burua, mugi ez zedin. Zalapartaka hasi zitzaionean, estutu egin zituen hankak, min eman arte.
|
|
|
Hasieran udatiar, saltzaile edo kanpotarrei bakarrik egiten ziela uste nuen, eta niri ere noski, egunkaria eta ogia erostera bere aurretik igarotzen nintzen bakoitzean aztoratzen zelako. Batzuetan, itzulinguru luzeak egiten nituen zakurraren aurretik ez pasatzearren, baina, edozein bide hartzen nuelarik ere, ikusi eta aurreko
|
bi
hankak barandaren gainean jarriz erasotzen zidan, auzokoen aurrean nire izaera ezkutua salatuz. Ez da polizia txakurra.
|
|
|
237/ 00:00:00: 00/ MICHAEL PALIN} Zer egin dezake (on) gamelu batek besteari irabazteko?{ App: 238/ 00:00:00: 00/ YUSUF} Beste gameluaren burua aurreko
|
bi
hanken artean harrapatu.{ App: 239/ 00:00:00: 00/ MICHAEL PALIN} (OFF) Bestearen burua aurreko hanken artean harrapatu.{ App:
|
|
|
“Epidexipteryx hui” izena jarri zioten. Dinosauro txiki hori
|
bi
hankako harraparia zen, eta Erdi Aro Jurasikoan edo Behe Aroan bizi izan zen. Ikerketak dio agian ez zuela 164 g baino gehiago pisatuko eta aurkitzen edo lapurtzen zituen arrautzez elikatuko zela.
|
|
|
Ederra ere itxuraldaketa.
|
Bi
hanketan zakuak sartu eta gorputzean bestea. Aurpegia ohial zuri batekin estali eta lastozko zapela.
|
|
|
du ametsa bete, ez behintzat aurten. Oscar Pistoriusek,
|
bi
hankak moztuta dituen eta korrika egiteko karbono zuntzarekin eginiko bi babes erabiltzen dituen atletak, du parte hartu Pekingo Olinpiar Jokoetan. Herenegun ez zuen lortu bakarka parte hartzeko gutxieneko marka, eta atzo Hegoafrikako Atletismo selekzioko hautatzaileak 4x400 txandakako probako taldetik kanpo utzi zuen.
|
|
|
saiatu naiz
|
bi
hankekin
|
|
|
Punpeka zoatzin, Gantzelio hankapilatuz, alor eta baratzearen arteko pasagiari buruz. Musilonda zegoen mahaiari
|
bi
hanka hautsiz eta hau uzkailiz, gainean zeukan juje bizar zuria zangoz goraka lurrera aurdikiz.
|
|
2009
|
|
|
Baina, zer balio du bukatu gabeko nobela batek. Imajinatu: irakurle bat, arrunta, zu bezalakoa; bi begi,
|
bi
hanka, agian betaurrekoak. Planeta honetako irakurle gehienek bezala, urte osoan ez dauka denborarik literaturaren klasiko mardulenei behar bezala ekiteko:
|
|
|
A. ARIZKUN. Energia iraunkortasunaren Europako politikak
|
bi
hanka nagusi ditu: iturri ez berriztagarriak berriztagarriez ordezkatzea eta efizientzia energetikoa.
|
|
|
Efizientzia energetikoan asko aurreratu dezakegu, baina gauza bera diot, hazkunde ekonomikoak energia kontsumo ikusgarria eragiten badu edozein efizientzia energetiko xurgatzen du askogatik. Lehen aipatu ditudan
|
bi
hanka horiek ez dira energetikoki iraunkorrak.
|
|
|
Konstelazio horren izarrek gizon baten irudia osatzen dutela ematen du: gorputza hirukia da,
|
bi
hanka ditu eta bi oin, gorantz daudenak. Ezkerreko eskua altxatuta du.
|
|
|
16 metroko altueratik erori zen eta kolpe latza hartu zuen. Oraindik
|
bi
hankak eskaiolarekin bilduta ditu. Baina, medikuan izan berri da ondo geldituko naizela esan didate.
|
|
|
Zakurra, ezer gorde gabe, bere indar guzti guztiekin korrika hasi zen niregana. Nigandik metro ingurura zegoenean, ez zuela galgatzeko astirik ikusi zuen eta, gorputzaren aurreko erdialdea geldituz, tronpo bat egin zuen, atzeko
|
bi
hankekin nire aurka joaz.
|
|
|
Fransua niregana etorri eta ni usnatzen hasi zen; igurtzi azkar bat egin nion buruan eta berak aurreko
|
bi
hankak igo zituen nire sabelera, lurraz nire niki garbitu berria hondatuz.
|
|
|
–Eta zuk zer uste duzu, Gabino poztu egingo dela,
|
bi
hankak gangrenatu eta mozten badizkizute?? –erantzun zion izebak, bekozkoa ipinita, jarraian bere sermoitxoari ekiten ziola?:
|
|
|
hanka bat igotzen du2:
|
bi
hankak igotzen ditu
|
|
|
hanka bat igotzen du2:
|
bi
hankak igotzen dituJausialdi sortasun denbora
|
|
|
hanka bat igotzen du2:
|
bi
hankak igotzen ditu: (max 60 s.)
|
|
|
–Eta zuk zer uste duzu, Gabino poztu egingo dela,
|
bi
hankak gangrenatu eta mozten badizkizute...? –erantzun zion izebak, bekozkoa ipinita, jarraian bere sermoitxoari ekiten ziola–:
|
|
|
Hara! Bat aurreko harkaitzera dator, moko lepoak luxe fin,
|
bi
hanka plegatuak askatu galgaz, eta hor da pausatua, haizeari so, lumak apain haize orrazian... Beste bi hurrena, bi hankak urrundik luxe behera; beste bat, beste hiru... hamabi gelditu dira harkaitz ttonttor inguru extuan.
|
|
|
Bat aurreko harkaitzera dator, moko lepoak luxe fin, bi hanka plegatuak askatu galgaz, eta hor da pausatua, haizeari so, lumak apain haize orrazian... Beste bi hurrena,
|
bi
hankak urrundik luxe behera; beste bat, beste hiru... hamabi gelditu dira harkaitz ttonttor inguru extuan. Krroakarrako garramixtorik dagianik ere bada tartean.
|
|
|
Ahozko hizkuntza eta idazkera gure besoak dira; mitoa eta logosa, gure hankak.
|
Bi
hankak ezinbestekoak dira unibertso sinbolikora iristeko; bi besoak, eskuratzeko. Hankamotz geratuz gero, bide erdian, nora ezean, galduko gara.
|
|
2010
|
|
|
|
Bi
hanka izan eta hiru herren dituen ituna da. Ezer baino lehen, gobernuen partetik ez dago klima aldaketari taxuz aurre egiteko kontzientzia sakonik.
|
|
|
Bazen behin… bizitza.Kira gaztearen gorputzean barneratuko dira jokalariak, xede argiarekin: haren gorputzeko bost zatitara (bi besoak,
|
bi
hankak eta garuna) oxigenoa eramatea, biriketara sartu nahi duten birusei aurre egin ahal izateko. Denek talde bakarrean jolastu behar dugunez, elkarrekin egin dugu lan eta estrategiak garatu ahal izango ditugu, gorputz atal guztietara iristeko.
|
|
|
The Guardian hedabidearen arabera, Fulkak Dogan 19 urteko gazteak, estatubatuar nazionalitatea ere zuena, 45 zentimetro baino gutxiagoko distantzian, bost tiro jaso zituen aurpegian, buruaren atzealdean,
|
bi
hanketan eta bat sorbaldan.
|
|
|
ezta bere gizontasunean ere sentiberatasunik galdu: istripuan ez zuela bizkarrezurra hautsi, alegia,
|
bi
hanketako nerbioak, ezkerrekoak eskuinekoak baino gehiago, haatik, hondatu bazitzaizkion ere, hezurrak ere, bi femurrak, eskuineko hankaren belaunezurra eta ezkerrekoaren tibia eta peronea?
|
|
|
Gainera, Pio Barojak bide honetan jarri ninduenetik, jendearen erreakzioak aztergai?, atsegin dut neure usteak eta iritziak norbaitekin komentatzea, garai batean Meyer jaunarekin izaten nituèn solasaldiak Txopitea doktorearekin izaten ditut orain, badakizu?, halako eran, non mundua zoologiko bihurtu baitzait: muskerrak eta sugandilak ikusten ditut, sugeak eta kamelehoiak, tigreak eta elefanteak, guztiak
|
bi
hankatakoak. Baina badakit mundu psikologikoan ez dagoela zehaztasun erabatekorik, matematiketan bezala, gizona ez baita bigarren graduko ekuazio bat, formula batekin aska daitekeena.
|
|
|
Hark berriztu zion sudurra, amaren ezpainetako karminarekin. Bitartean Nelson elefanteak haur batek zirkuan adina disfrutatu zuen,
|
bi
hanken gainean orkestra zuzendariarenak egiten bere pailazo tronparekin. Otto eta Nelsonen bat batekoak irri asko eragin zuten ume eta nagusiengan.
|
|
|
Karlos:
|
Bi
hankakoak, besterik ez.
|
|
|
Gainerako osasun profesionalak Valentziako ospitaleko langileak dira. Transplanteen Erakunde Nazionaleko koordinatzaile Rafael Matesanzek adierazi zuenez, ebakuntza egin behar zaion pazienteak belaunen gainetik
|
bi
hanken anputazioa jasaten du, eta, horretarako, aukera bakarra du: emaile baten gorputz adarrak jasotzea.
|
|
|
Gizakia beste primateekin konparatzen dugunean zenbait ezaugarri bereizgarri datorkigu burura, hala nola gure burmuin handia, eskuekin gauzak manipulatzeko dugun trebezia edota lokomozio bipedoa. Azken honen eboluzioaren inguruan, hots,
|
bi
hanken gainean zutik ibiltzeko moduaren agerpenari dagokiolarik, literatura ugari idatzi dute ikerlariek Australopithecus ak aurkitu zituztenetik hona. Australopithecus ak, orain dela 2 eta 4 milioi urte tarteko gure arbaso bipedoak izan zirela gehienek onartzen dutela jakinda, eta sabana motako ingurune lehorrean bizi izan zirela jakinda, hipotesi ugari agertu ziren lokomozio mota berezi horren agerpenaren zioa azaltzeko:
|
|
|
batzuentzat, belar artean zutik ibiltzeak belar gainetik ikusteko abantaila ematen omen zuen; beste batzuentzat, sabanan zehar garauak batzeko energetikoki eraginkorragoa omen zen zutik ibiltzea, paseo abiadura mantenduz gero; bazeuden ere eskuak libre edukitzeko aukeran oinarritzen ziren ikerlariak. Hauen iritziz sakabanatuta zeuden zuhaitzen artean tresnak edo janaria eramateko egokiago omen zen
|
bi
hanken gainean ibiltzea. Horrela, XX. mendeko bigarren zatian zehar hipotesiak ugarituz joan ziren, betiere bipedia sabana motako ingurune batekin lotzen zutelarik.
|
|
|
Aldiz, sabanarako bazituzten hamaika hipotesi ezberdin. Laburbilduz, aurreko mendeko azken hamarkadetan ikerlariek argi omen zuten zutik egotea eta
|
bi
hanken gainean ibiltzea sabanarekin erlazionaturiko adaptazioa zela.
|
|
|
Gainera, Pio Barojak bide honetan jarri ninduenetik —jendearen erreakzioak aztergai—, atsegin dut neure usteak eta iritziak norbaitekin komentatzea —garai batean Meyer jaunarekin izaten nituèn solasaldiak Txopitea doktorearekin izaten ditut orain, badakizu—, halako eran, non mundua zoologiko bihurtu baitzait: muskerrak eta sugandilak ikusten ditut, sugeak eta kamelehoiak, tigreak eta elefanteak, guztiak
|
bi
hankatakoak. Baina badakit mundu psikologikoan ez dagoela zehaztasun erabatekorik, matematiketan bezala, gizona ez baita bigarren graduko ekuazio bat, formula batekin aska daitekeena.
|
|
|
paraplegiko askok eta askok ez bezala, izan ere, Teok ez zuen ez maskurian ez hesteetan... ezta bere gizontasunean ere sentiberatasunik galdu: istripuan ez zuela bizkarrezurra hautsi, alegia,
|
bi
hanketako nerbioak —ezkerrekoak eskuinekoak baino gehiago, haatik— hondatu bazitzaizkion ere, hezurrak ere —bi femurrak, eskuineko hankaren belaunezurra eta ezkerrekoaren tibia eta peronea— hautsita, anaiak gidatzen zuèn maseratia zuhaitza jo baino lehen zilipurdika joan baitzen... baita zilipurdi haietako batean Teofilo Maria kanpora jaurti ere: hantxe gelditu zen gure anaia, iraulia zegoèn automobilaren azpian zangoak harrapatuta, konorterik gabe...
|
|
|
|
bi
hankatan zutitzea erabakiko duzu, lau hankako proben ondotik.
|
|
|
Ez dakit argiak ustekabean harrapatu duen, edo porlan freskotan bere beroak trukatu nahi zituen, edo erretiro gogo faltan zebilen, edo... Atzeko
|
bi
hankak zabal eta zapal, aurrekoekin bakarrik estropada ahula zeukan, gajoak! Belar puntta bizkar gainean xuabe ipini eta kieto bera; belar kirten zumitzagoa hartu eta harekin bai, hiru pauso aurrena, beste bi gero, aldameneko belazetxoan ezkutarazi dudan arte.
|
|
|
Osaba koskatik altxa zenean, txakur txikia
|
bi
hanka gainean jarri eta eskean hasi zitzaion. " Ez daukadala azukre koxkorrik!", esan zion osabak eskuarekin apartatuz.
|
|
|
Egiazki, besoak gurutzatuta zegoen, antzerki lan bat ikusten bezala. " Honek du erru guztia, Genevieve —jarraitu zuen Martinek ni seinalatuz— Zoragarri jotzen du akordeoia, eta inguruko asto guztiak erakartzen ditu,
|
bi
hankakoak eta laukoak." Andreak hatza erakutsi zion. Ez zeukan gai hari buruzko txantxa gogorik:
|
|
|
—Ba, Platonek kontatzen du, Sinposiuma edo Oturuntza izeneko bere lan batean, gure mundua egin baino lehenago bazirela, Atlantida deritzan uharte batean, izaki batzuk, ez gizon ez emakume ez zirenak, edo gizon eta emakume batera, bi buru, lau beso eta lau hanka zituztenak. Hain eder eta indartsuak omen ziren izaki horiek, non jainkoen jelosia piztu zuten; eta, beraiei aurre egin ez ziezaieten, erdibitu egin omen zituzten izaki haiek, halako moldez non izaki bakoitzetik bi sortu ziren, buru bat, bi beso eta
|
bi
hanka zituztenak, erdiak gizonezkoak eta beste erdiak emakumeak.
|
|
|
Denbora ez dela arazo izango diotsat nik.
|
Bion
hanka trabak askatzeko adina izango dugula.
|
|
|
Ordura arte, nire garaieragatik jende gehiena goitik behera begiratzera ohituta banengoen (1,82 luze nintzen
|
bi
hanken gainean zutik), aurrerantzean lepoa gorantz okertzen ikasi behar izan nuen. Gurpil aulkia eta biok bat egin genuenetik ateen garaieraren erdia sobera nuen bezala, ate batzuk estuegi bihurtu zitzaizkidan.
|
|
2011
|
|
|
horrelako aldizkariak beharrezkoak dira, horrelako artikulu zientifiko luzeak ondo daude, ezagutza zientifikoa sortu behar baita. Baina zentzu horretan,
|
bi
hanka ditu gaiak Imanol esnaolak ere aipatzen duen moduan. esnaolak ez du ikusten aldizkari moduan BAT, baizik eta bi hankadun proiektu komunikatibo moduan: batak ezagutza zientifikoaren berri emango du eta besteak ezagutza zientifiko hori dibulgatzeko ahalegina egingo du.
|