|
2002
|
|
|
utz ditzagun dauden egoerak dauden moduan eta gutxienez jar dezagun aldaketarako ahalegina hastear direnekin. Herri elebidun batean bagaude, horri aurre egin behar zaio eta bietan funtzionatu behar da, zerbitzuak ere
|
bi
hizkuntzatan emanez. Eta hori, kasurik gehienetan, ez da ematen, nahiz eta tartean dauden eragile guztiak euskaldunak izan.
|
|
|
Euskaraz diharduten irakasleek, oro har, erdaraz dihardutenak baino lan baldintza eskasagoetan ari dira lanean: behin behineko kontratuak ugaltzen ari dira; asignatura edo irakasgai ezberdin gehiago eman behar izaten dituzte; frankotan, gainera, irakasgai desberdin gehiago izateaz gain,
|
bi
hizkuntzatan eman behar izaten dituzte; halaber, euskarazko testuliburu eta material falta handiagoa izaten dute.
|
|
2003
|
|
|
Kataluniaz dihardu hori dioenean, eta anekdota batekin ilustratzen du formulazioa: " halako batean, dio?, emakume batek produktu bat hartzen du hipermerkatuko apalategitik, kutxara doa ordaintzera eta, han, kutxazainari errieta egiten dio esanez ze nahasketa den etiketak
|
bi
hizkuntzetara emanak izatea: –etiketak gaztelaniaz eta katalanez, ze gogoa gauzak zailtzeko!?; ordain kutxako langileak erantzuten dio ezen ezetz, ez daudela gaztelaniaz eta katalanez, ezpada gaztelaniaz eta portugesez; orduan, erosleak dio:
|
|
2005
|
|
|
Kontsumitzaile eta erabiltzaileek betetzeko egiten diren inprimaki edo eredu ofizialak
|
bi
hizkuntzatan emango dira.
|
|
|
Zehazki kontsumitzaileei zuzendutako jakinarazpenak
|
bi
hizkuntzatan eman dira, eta baita fakturak, aurrekontuak eta antzeko agiriak ere, kontsumitzaile eta erabiltzaileak berak bi hizkuntza ofizialetako bat bakarrik erabiltzea aukeratu ezean.
|
|
2007
|
|
|
Edonola ere, horien artean nahitaez aipatu behar dira gerra zibila pil pilean zegoela Eusko Jaurlaritza sortu berriak egindako Euskadiko lehenengo Autonomia estatutuaren itzulpena, eta horren aurretik, 1931n, Sociedad de Estudios Vascos/ Eusko Ikaskuntzak modu elebidunean idatzitako estatutuaren aurreproiektuetako bat. Demokrazia berrezarri ondoren, 1978ko Konstituzioa eta 1979ko Euskadiko Autonomia estatutua
|
bi
hizkuntzetan eman dira. Modu horretara, euskararen eta gaztelaniaren ofizialkidetasuna aitortu da, hori baitagokio sistema politiko demokratiko bati.
|
|
2008
|
|
|
Paisaia linguistikoan ingelesa da nagusi. Erakunde pribatuek
|
bi
hizkuntzetan ematen dituzte zerbitzuak normalean establezimendu mota batzuetan, baina ez da beti bermatuta egoten zerbitzuak frantsesez jasotzeko aukera. Elkarrengandik oso hurbil dauden hiru udalerrik osatzen dute Moncton handiaren eskualdea:
|
|
2009
|
|
|
Horrela, aldaketa horiek, batetik, euskara baloratzeko betebeharra ezabatu zuten A eta B10 mailei dagozkien lanpostuetan eta, bestetik, elebitasunaren kontzeptua berrinterpretatu zuten. Aurrerantzean, Iruñeko Udalaren arabera, elebitasuna informazioa
|
bi
hizkuntzetan ematean datza baina elkarren artean bereizitako euskarrietan.11 Ordenantzaren hirugarren aldaketak ezabatu egin zuen batzorde mistoak sortzeko agindua. Aldaketaren xedea izan zen udal gobernu taldearen eskuetan soilsoilik gelditzea euskaraz jakin behar duen langile kopuruaren zehaztapena eta Iruñeko finkapen toponimikoa.
|
|
2012
|
|
|
Legebiltzarkideek onartutako lege proposamenak Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Estatutua aldatzen du. Estatutu hori Juan Jose Ibarretxe lehendakaria zela onartu zuten pertsona guztiek gaztelaniaz zein euskaraz hitz egiteko zuten eskubidea bermatzeko; bai jendaurreko zerbitzuak
|
bi
hizkuntzetan emanda eta bai errotulazioa bi hizkuntzetan eginda.
|
|
|
Legebiltzarkideek onartutako lege proposamenak Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Estatutua aldatzen du. Estatutu hori Juan Jose Ibarretxe lehendakaria zela onartu zuten pertsona guztiek gaztelaniaz zein euskaraz hitz egiteko zuten eskubidea bermatzeko; bai jendaurreko zerbitzuak
|
bi
hizkuntzetan emanda eta bai errotulazioa bi hizkuntzetan eginda. Dena den, testua ez zen denda txikientzat aplikagarria eta hainbat urteko epea eman zien konpainia handiei, tartean egoera berrira egokitzeko Jaurlaritzak hainbat diru-laguntza banatu ziela.
|
|
2013
|
|
|
Aragoiera Lapapyp, eta katalana Lapao. Ez da gustu txarreko broma bat, baizik eta Aragoiko Gorteek hango
|
bi
hizkuntzari eman dieten izendapen berria. Aragoierari eta katalanari erkidego horretan zeukaten lege babes murritza kentzeaz gain, izena bera ere erauzi egin diete PPk eta PAR Alderdi Aragoiarrak.
|
|
|
Erran nahi baita Hamza eta bere mujahidinak herrixka bat hartzera zihoazela; urtebete lehenago gertatutakoaz oroituta, baina, argi eta garbi eman zizkien Hamzak aginduak,
|
bi
hizkuntzaz eman ere, darieraz eta pashtuneraz?, bere mutilen artean dudarik gera ez zedin.
|
|
|
Erran nahi baita Hamza eta bere mujahidinak herrixka bat hartzera zihoazela; urtebete lehenago gertatutakoaz oroituta, baina, argi eta garbi eman zizkien Hamzak aginduak,
|
bi
hizkuntzaz eman ere –darieraz eta pashtuneraz–, bere mutilen artean dudarik gera ez zedin.
|
|
2018
|
|
|
aipamena eta zehar aipamena, esaldi edo adierazmolde" eginak" haustea ironiaren indarrez edo hitz erdika, airean utziz, esaldiak amaitzeke utzita, esanezina adierazten duten anakolutoak eta eufemismoak baliatuz, edota zentsurak isilarazitako puntu jarraituen erabilera adierazkorra baliatuz. Aztergai ditugun testuetan azalduko dira horien adibideak, eta zer esanik ez, testuak
|
bi
hizkuntzetan ematen zituenez, baliabideen erabilera ezberdindua aurkitzen dugula zenbaitetan batean eta bestean.
|
|
2022
|
|
|
Gero, bezero baten errenta aitorpena egiten hasten garenean, hizkuntza aukeratu behar izaten dugu. Guk beti euskara aukeratzen dugu, baita gero bezeroari papera
|
bi
hizkuntzatan eman behar badiogu ere.
|
|
|
Kepa Erdozia, Mikel Santesteban eta Adam Zawiszweski Bigarren kapituluan, Joana Achak txikitatik bi hizkuntza dakizkiten Euskal Herriko eskoletako haurrek idazten eta irakurtzen nola ikasten duten azaltzen du. Hirugarren kapitulua Marie Pourquiek idatzi du. Bertan, hizkuntz arazoak dituzten Euskal Herriko haur nahiz heldu elebidunen ekoizpena eta ulermena nola gauzatzen diren azaltzen da. Laugarren kapituluan, Miren Arantzeta ikertzaileak pertsona elebidunei diagnosia eta terapia
|
bi
hizkuntzetan emateko beharraz ohartarazten gaitu. Bosgarren kapitulua, Mikel Santestebanek eta Miriam Ugartek idatzi dute. Elebidunok hizkuntza batetik bestera aldatzeko gaitasunaz eta aldaketa horiek egiteko arrazoiez hitz egiten digute ikertzaileok. Seigarren kapituluan, Gillen Martinez de la Hidalgak garuneko aktibitate elektrikoa neurtuz hizkuntzaren prozesamenduari buruz zer ikas dezakegun azaltzen du. Zazpigarren kapituluan, Adam Zawiszewskik bigarren hizkuntza haurtzaroan ala heldutan ikasteak, hizkuntza horretan lortutako mailak nahiz elebidunen bi hizkuntzen arteko ezaugarri bereizleek hizkuntza horren prozesamenduari nola eragiten dioten azaltzen du. Zortzigarren kapitulua Luis Pastorrek idatzi du.
|
|
2023
|
|
|
Azaldu zuen aldundiaren egonkortze prozesu guztietan ezartzen dela euskara eskakizuna. «Ez dakigu nora iritsi nahi duten, baina aurrean izango gaituzte, hemen bi hizkuntza ofizial baitaude, eta administrazioak
|
bi
hizkuntzetan eman behar baitu arreta». Langileek ere euskaraz aritzeko eskubidea dutela erantsi zuen.
|
|
|
Saiakerak eta ikerketak gazteleraz argitaratu ohi ziren, kazetaritza lan gehienak ere bai, baina sorkuntza lanetan euskarak toki handiagoa zuen. Lore jokoak eta euskal festak iragartzeko aktak
|
bi
hizkuntzetan eman ohi zituzten.
|