|
2000
|
|
|
Erran berri dizut, jaun André, ezen
|
bi
gizon haiek harriturik bezala sumatu nituela erran nienean ezen Nafarroako familia noble bateko semea nintzela... eta, nola ez ziren, bada, harrituko, baldin haien nagusia ere, Fidel Urdanburu zeritzana, nafarra bazen eta Iruñako semea, nola jakinen bainuen handik gutirat!
|
|
|
Eta
|
bi
gizon haiek haren kapatazak ziren, bertzalde: jaun Fidel Urdanbururen kapatazak...
|
|
|
Nobela hartako Daniel Zabalegiren deskripzioarekin guztiz bat zetorren morrosko alkandora koadrodunaren itxura. Daniel Zabalegi pertsonaiaren oinarria Anjel Otaegi zenez, ia ziurtasun osoz nekien nor ziren
|
bi
gizon haiek: Juan Paredes Manot Txiki eta Anjel Otaegi, Francoren aginduz 1975eko irailaren 27an fusilatu zituzten bost lagunetako bi.
|
|
2004
|
|
|
Irakaslearen etxean nintzen berriro, baina, atea apurtu zutenean, korridorean barrena zetozen morroiak ez ziren nik goiz hartan ikusi nituen pistolariak, Himmler eta Weber baizik, SSen uniforme beltzak jantzita. Bi gizonek hiltzaile ergelen irribarrea egiten zidaten eta pistola haiengana zuzentzen nuenean ez zuen tirorik botatzen eta nik katua ero baten moduan sakatzen eta sakatzen banuen ere tirorik ez zen entzuten eta beltzezko
|
bi
gizon haiek niganantz zetozen, irribarretsu, lerdea zeriela. Haien atzean, irakaslearen etxeko eskaileretan gora hots mekaniko bat entzuten zen.
|
|
2006
|
|
|
Malko arrastoak zituen oraindik masailetan. Une batez
|
bi
gizon haiei begira gelditu zen. Margolan tenebrista bateko pertsonaiak ziruditen, karburozko gar dardaratiak argituta.
|
|
2008
|
|
|
pentsatzekoa den arren helburu lehenagoko bat ere izango zuela eragile: bere garapen ekonomiko propioa eta pertsonala?, artea, familia, baita Madrilen bertan gertatutako edozein txikikeria ere?; bilera haiek, beraz, pribatuak izaten ziren, bi gizonen artekoak; etxeak ongi bereizitako bi zati zituen, eta
|
bi
gizonek haietako bat hartzen zuten, egongela zabal bat zeukana, zerbitzuko neskamea haien menera, jan edatekoak, pastak edo pastelak, kafea eta botila bat absenta, edo tabakoa, habanoak?
|
|
|
Horregatik iritsi zen Nazario
|
bi
gizon haiekin. Mateo eta Zosimo Sukunzarekin, baserrira.
|
|
|
Nik, berriz, Zakur Beltz Katalexun aurkitzeak nire susmoak berpiztu zituenez, arreta handiz begiratzen nion sukaldariari. Baina maltzurregia, biziegia eta bizkorregia zen niretzat, eta beste
|
bi
gizon haiek arnasestuka itzuli zirenerako, eta aitortu galdu egin zutela bestearen arrastoa jendartean, eta errieta egin zietela lapurtzat hartuta, ni prest nengoen John Silver Luxearen errugabetasunaren erantzule izateko.
|
|
|
Richards, Lacoste, Stradivarius, H&M, Women, s Secret, Springfield, Osklan, Hugo Boss? Ez zen hura
|
bi
gizon haien eremu naturala. Ikusi besterik ez zegoen zelan so egiten zieten erakusleihoak aztertzen edo, besterik gabe, paseoan zebiltzan oinezkoek.
|
|
|
ehiza –markes jauna ehizazale itsua zen, kontsula ez hainbeste–, politika, Espainiaren eta Ameriketako herrien arteko harremanak, industrializazioa eta modernizazioa –markes jaunak noiznahi esaten zuen ezen bera ez zela ingeles bazkidearekin abiarazi zuèn meategiaren abentura hartan sartuko, baldin eta buruan Espainiaren modernizazioa eta garapen ekonomikoa izan ez balitu... pentsatzekoa den arren helburu lehenagoko bat ere izango zuela eragile: bere garapen ekonomiko propioa eta pertsonala–, artea, familia, baita Madrilen bertan gertatutako edozein txikikeria ere...; bilera haiek, beraz, pribatuak izaten ziren, bi gizonen artekoak; etxeak ongi bereizitako bi zati zituen, eta
|
bi
gizonek haietako bat hartzen zuten, egongela zabal bat zeukana, zerbitzuko neskamea haien menera, jan edatekoak –pastak edo pastelak, kafea eta botila bat absenta– edo tabakoa –habanoak– ekartzen zizkiena eta etxeko jaunaren aginduen zain egoten zena, haren esku txilinari adi.
|
|
|
Horregatik iritsi zen Nazario
|
bi
gizon haiekin –Mateo eta Zosimo Sukunzarekin– baserrira. Etxean osaba Bixente, izeba Ursula, Ismael, Beñardo –Honorato hamabost urte bete ahala joan zen seminariora (berrogei bat egun lehenago, beraz), herriko apaizak bultzatuta– eta morroia aurkitu zituzten.
|
|
2009
|
|
|
Eternitateaz, bizitzaren laburtasunaz, gizakiaren ahuldadeaz eta Jainkoaz hitz egin omen zuten Descartes eta Pascal filosofo eta zientzialari frantziarrek 1647ko irailaren 24an. Egiatan inork ez daki zertaz hitz egin zuten
|
bi
gizon haiek, baina Jean Claude Brisvillek aitzakia polita aurkitu zuen gertaldi hartan antzezlana idazteko.
|
|
|
Niri, behintzat, hala iruditzen zitzaidan, bikotearen atzetik bainindoan maletazainak bidaiariaren maletak hartu zituenetik. Kostata segitzen nien, herren txikia eginez eta eztulka, birika bat falta baitzait eta izango ditut nire aurretik zihoazen
|
bi
gizon haiek baino hamar bat urte gehiago.
|
|
2010
|
|
|
|
Bi
gizonek haien emazteak hil egin dituzte Castellon eta Vic-en
|
|
2013
|
|
|
–Gobierno Vascoko
|
bi
gizon haiek? –
|
|
|
Osaba Martzelok biak eraman zituen berarekin Bilbora. Mundu honetan
|
bi
gizon haiek ez beste inor geratzen zitzaizkiola erabaki zuen neskak.
|
|
2014
|
|
|
Mikel Strogoff ez zebilen oker.
|
Bi
gizon haiek bat bakarra ziren. Buhamearen arropaz jantzirik eta Sangarreren taldearekin nahasita utzi ahal izan zuen Nizhni Novgorod probintzia, non ibilia baitzen Asiaren erdialdetik merkatura bilduriko atzerritar ugarien artean, ea lagun gehiago elkartzen zituen bere helburu madarikatuak burutzeko lanera.
|
|
2015
|
|
|
Eta, azken batean, zer esanahi eman hitz haiei? Orduan, zutik, itxuraz liluraturik, udareondoaren alboan, Lilyri
|
bi
gizon haien inpresioak zetozkion barra barra, eta bere pentsamenduari segitzea zen oharrak hartzeko arinegia den ahots bati segitzea bezala, eta ahots hura bere baitakoa zen, inoren eraginik gabe gauza ukaezinak, eternalak, elkarren kontrakoak esaten ari zena, hartara udareondoaren azaleko pitzadurak eta konkorrak ere eternitate osorako derrigorrez bertan itsatsiak geratzen zirelarik.... Zu handia zara, jarraitu zuen, baina Ramsay jauna batere ez.
|
|
|
Izututa dago gosari osteko solasa hartzen ari den bidearekin. Atzo, afalorduan, energia negatiboz gainezka sentitu zuen etxea eta
|
bi
gizon haien aurak oso zikinak nabaritu zituen, baina ez zion aparteko garrantzirik eman, ohitu samartua baitago antzekoetara.
|
|
|
—Nire ametsean argi agertzen ziren
|
bi
gizon haiek; baina aurpegiak ez ziren ikusgarri.
|
|
2016
|
|
|
Ilea zuritua zuen, baina zimurrik gabeko azal gorriztak eta begi argien distirak zaintzaile zahartuak ez zuen bizitasuna ematen zioten. Adin berekoak zirela jakiteak areagotu egiten zuen
|
bi
gizon haien arteko kontrastea: alde batean, arrakastaren esne mamitan bizi zen gizona, biziak dena eskura eman dionaren bozkarioa gainezka zuena; bestean, bere egitekoa zorrotz bete zuen zerbitzari leiala, arnasbideetako gaixotasun baten erruz garaiz lehen zahartutakoa, birikak pixkanaka lehortzen zizkion gaitz batek mendean harrapatua.
|
|
|
Salbuespena egin zuen, eta garagardo bana atera zien bi gizasemeei, berak lanak bukatu artean.
|
Bi
gizon haiek baino ez zeuden dagoeneko taberna barruan.
|
|
|
errepikatu zuen Carlosek. Baina umea harrotuta zegoen osabatzat hartzen zituen
|
bi
gizon haien apartamentuan sartzea lortu izanagatik, eta ezin zion barreari eutsi.
|
|
2017
|
|
|
Gaur gauean bertan. Benetan, bi, zera,...
|
bi
gizon haiek nork hil zituen kontatuko zioat.
|
|
|
Badakit zure lagun den Ken Lacey sheriffa herriko kaleetan zehar Moose eta Curlyrekikoak eginak zituela eta, herronkan ibili zela, hil zituela adierazi nahirik. Eta zu harekin zinela herronkan zebilenean,
|
bi
gizon haiek garbitu zituela oihukatzen ibili zenean, eta ontzat ematen zenuela ere bai.
|
|
|
– Hil hituen
|
bi
gizon haiei buruz ari nauk. Zera haiek, makarrak esaten zaiela uste diat.
|
|
|
Amorruak itsututa, zutitu, tabematik arrapaladan irten eta, zirt zart, bi gizasemeei sekulakoak esatekotan egon zen on Antonio. Hala ere, amorruari eutsi eta zain geratu zen, kaleko
|
bi
gizon haiei bizkarra emanda. Bere aurreko ispiluan ikusi zuen nola desagertu zen Demetrio bere autoarekin eta nola sartu zen Joanmanuel etxeko ezkaratzean.
|
|
|
Ez zen batere soinurik aditzen preso eremu osoan, baina urakan baten antzera entzuten zen
|
bi
gizon haien arnasotsa, amorruzkoa batena, urduria bestearena. Ahorik gabeko ezpata zirudien borraren muturrak barroteen artean.
|
|
2018
|
|
|
Segur, bazuten zertaz mintzatu, sasoi aldakorra baitzen hura, berrikuntzak sarri gertatzen ari zirenekoa, bada,
|
bi
gizon haiek beren gain hartua zuten aldakuntzen begirantza:
|
|
2019
|
|
|
Laugarren egunean, Ipar Ameriketako bi gizon etorri ziren, eta diru pizar baten truke erosi zituzten zakur, lera eta guzti.
|
Bi
gizon haiek Hal eta Txarles ziren. Txarles, erdi gaztea zen, azal zurikoa, begirapen ahul eta bibote trinkokoa, puntak gora begira zituela.
|
|
|
Aski zuen begiak ixtea egun hura argi eta garbi ikusteko: hantxe zeuden
|
bi
gizon haiek, suhiltzaileen uniformea soinean eta begitarte goibelez, etxeko atearen aurrean zutik. Haien ahots apalek adorezko hitzak murmurikatzen zituzten istripuaren xehetasunekin tartekatuta.
|
|
|
Ez zuten ondo interpretatu beren zentzumenek emandako informazioa, okindegiko
|
bi
gizon haiek errekaren ertzetik oinez, haien pausoen zirri zarra basoko hosto geruzan barrena. Gainera, haiek ere bi zakur zeramatzaten, ehizakoak, bi setter.
|
|
2020
|
|
|
Haren amorrua ez zen nolanahikoa. Errekastora salto egin zuen,
|
bi
gizon haiek erasotzeko asmoz. Yañez ordea, berriro fusila kargatzen hasi zen.
|
|
|
Alabaren ezinegona agerikoa izanagatik, gauza gehiago kontatu ditu Tomasak:
|
bi
gizon haiek zaldiak basoan gordeak zituztela, Aureliok haiekin egin baitzuen topo herrirako bidean zela. Zaldi gainean zihoazen eta Agoitzera joateko bideaz galdetu omen zioten gizonari.
|
|
|
Hogei bat minutuko bidaia baten ostean, aitak aurkitu gintuen lekura heldu ginen. Han
|
bi
gizon haiek, ez genien aurpegia ikusi eta ez zuten hitzik esan, baina gorpuzkera eta erakutsi zuten indarrarengatik gizonezkoak ziren inongo zalantzarik gabe, aulki banatan lotuta eduki gintuzten hamar bat minutuz, zapi bana ahoan. Ez genekien zer gertatzen zen.
|
|
|
Han beheko gizonek lanari utzi diote, eskaileretan behera medikua eta tenientea ikustean; eskailerak higatuta daude erdialdetik, denboraren joanak eta iragan garaietako milaka oinen igurtziek gastaturik; oin haiek ez dakite ezer Emilio Varelaz eta eskuan pistolarekin doan militarraz, ez dakite ezer hain serio doazen
|
bi
gizon haietaz, ikusi ere ez baitituzte inoiz ikusi. Pistola lehen entzun duguna izango duk.
|
|
|
|
Bi
gizon haiengandik ikasi nuen maitasuna baldintzarik gabe ematen eta hartzen.
|
|
2021
|
|
|
Hala ageri da tradizioan eta batez ere gaurko idazleen artean ere:
|
Bi
gizon haiek bere burua hil nahi zuten; Guk geure burua maite dugu gehien.
|
|
|
Aldiz, determinatzaileak eskatzen dituzten izenek ISa baino zabalagoko beste sintagma batzuk garatzen dituztela pentsa liteke. Garai batean, gizon, gizon a, bi gizon,
|
bi
gizon haiek, denak ISak zirela onartzen zen, baina ikusi dugu Asteasura joan zen morroi eta Asteasura joan zen morroia desberdinak direla. Lehenbizikoan morroi predikatua da, eta, horrenbestez, ez du erreferenterik; bigarrenean bai:
|
|
|
Sadikoak adin ertaineko bestaldeko
|
bi
gizon haiek dira. Bata burusoila eta ileurdina bestea.
|
|
|
Gaspar Ruizen kontrako txostenak igorri zituen Gobernu Nagusira; haietako batean zioen Gaspar Ruiz emakume erregezale batekin ezkondu zela publikoki eta ponperia handiz. Hain izaera desberdinetako
|
bi
gizon haien artean zalantzarik ez zegoen liskarrak sortuko zirela. Azkenean alferra omen zelako kexatzen hasi zen gobernadore zibila, traidorea ote zen iradokitzen, hain zuzen ere ez baitzen harritzekoa izango idatzi zuen Gaspar Ruizek zituen aurrekariak izanda.
|
|
2022
|
|
|
|
Bi
gizon haiek eta taberna mutiletako batek gora eraman zuten, eta han utzi zuten, tabernan, berriz ere lurrean etzanda. Bi minutuan, gizonezko biribilki batek inguratu zuen.
|
|
|
Furièreseko kondeak, jakina, ez zituzkeen horrela azalduko bere pentsamenduak, baina bazuten gidariarenen antz pixka bat. Bata erresumin sorrez eta bestea errebeldia etsiz, bizitzan bigarren aldiz bira anker hura emanarazten zien patuaren kontra,
|
bi
gizon haiek partitu egin ziren.
|
|
2023
|
|
|
Lehenik, Dominique Bertrand Saillardek prentsaurrekoaren berri eman dio. Erasotzaileetako bat Jérôme Guerra zela, haren aurpegia ikusi dela bideoan, baina zinez deitoragarria iruditu zaiola Orreagak eta haren kideak erabili duten bortizkeria
|
bi
gizon haien aurka!
|
|
|
Ihes egin ahal izan zutenek babes bila jo zuten bazterretan gaindi, haizpeetan aterpe bilatuz, alorrak zeharkatuz eta basoan barneratuz. Eta
|
bi
gizon haiek, zaharra eta gaztea, troka sakon batean sartu ziren, eta gaua egin zelarik, laino trinko baten menean gertatu ziren eta horrenbestez segitu zuten oinez. Ilunpean, jantziak bustirik eta elorrietan katigaturik, xendra bat topatu zuten eta, hark gidaturik mendi sarrian barrena ibili ondoan eseri ziren goizeko une batean, zaharra akiturik zegoelako.
|