|
2009
|
|
|
Herrialde horietako ekonomiak osagarriak dira, ez dute etnia eta erlijio ezberdintasun handirik,
|
bi
hizkuntza nagusi dituzte (gaztelania eta portugesa), eta denek onartzen dute Bolivarren ondorengoak direla.
|
|
2010
|
|
|
2006an 288.362 biztanle zituen Ipar Euskal Herriak eta 1999tik 2006a bitartean 14.665 biztanle irabazi zituen, batez ere etorkinei esker. Batetik, etorkin gehienek bertako
|
bi
hizkuntza nagusietako bat, frantsesa, badakite, ez aldiz euskara. Bestetik, demografian gero eta pisu handiagoa dute, eta beraz, etorkin helduek euskararekiko duten harremana aztertzea garrantzitsua da, Bortairuk dioen moduan," heldu diren 4/ 5 urteetako AEK ko plan estrategikoa lantzen ari garen momentuan, lan hau ekarpen ezin egokiagoa dugu beraz".
|
|
|
Laburbilduz, gure iduriko etorkinen euskararen aldeko jarrera biziki garrantzitsua da hizkuntzaren gerorako. Etorkin gehienek Ipar Euskal Herriko
|
bi
hizkuntza nagusietarik bat ezagutzen dute, frantsesa hain zuzen. Aldiz bestea, euskara, gutiengoaren hizkuntza dena eta gainera gutitua, ez dute ezagutzen eta oraingo baldintza sozioekonomikoetan ez zaie behar beharrezkoa Ipar Euskal Herrian.
|
|
2011
|
|
|
Beraz, ezin dugu esan hiztun aldetik hizkuntza indartsua denik. Euskara Euskal Herriko jatorrizko hizkuntza da, eta gaur egun
|
bi
hizkuntza nagusirekin (frantsesa eta gaztelania) dago diglosia egoeran. Ondorengo koadroan ikus daiteke, hiru hizkuntza hauek dituzten hiztun kopuruen arteko konparaketa.
|
|
2012
|
|
|
1 euSKaRaRen egOeRa eTa TeSTuinguRuaK y euskararen egoerak eta testuinguruak aintzat hartzea ezinbestekoa da egitasmo bat martxan jartzeko eta berau aztertzeko. euskararen egoera (hizkuntza kulturako osagai garrantzitsuenetako bat bezala) kultura gutxiagotu baten baitan ulertu behar da. Izan ere, euskal herrian dauden beste
|
bi
hizkuntza nagusien (frantsesa eta gaztelania) menpeko da, nahiz eta bertako/ berezko izan.
|
|
2013
|
|
|
Hamzak ongi oroit zezakeen, alde horretarik, nola egon zen Kabulen misio sekretu batean, mutila Afganistanera iritsi, gune menditsuetan hiruzpalu hilabeteko instrukzio gogorra egin, eta handik gutira izan zen?, taliban seinalatu batzuen arteko bilera bat helburu; misio hartarako, Hamzak. Afganistango
|
bi
hizkuntza nagusiez gain, primeran zekizkien arabiera eta frantsesa, hiriburuaren erdigunean zegoèn hotel bat ostatutzat hartu zuen, eta horrek, aspaldiko partez, giro politikoari eta Hamid Karzairen gobernuari buruzko informazio zabala jasotzeko posibilitatea eman zion, bai kazeta bidez, bai irratiz eta bai telebistaz:
|
|
|
Hamzak ongi oroit zezakeen, alde horretarik, nola egon zen Kabulen misio sekretu batean –mutila Afganistanera iritsi, gune menditsuetan hiruzpalu hilabeteko instrukzio gogorra egin, eta handik gutira izan zen–, taliban seinalatu batzuen arteko bilera bat helburu; misio hartarako, Hamzak –Afganistango
|
bi
hizkuntza nagusiez gain, primeran zekizkien arabiera eta frantsesa– hiriburuaren erdigunean zegoèn hotel bat ostatutzat hartu zuen, eta horrek, aspaldiko partez, giro politikoari eta Hamid Karzairen gobernuari buruzko informazio zabala jasotzeko posibilitatea eman zion, bai kazeta bidez, bai irratiz eta bai telebistaz: telebistaz ikusi zuèn mahai inguru bat egin zitzaion, hain zuzen ere, bereziki deigarri:
|
|
2016
|
|
|
Baina, frantses antzerkia eta Espainian egin antzerkia oihartzun handiagokoak dira, autore ezagunen obrek kritikari askoren azterketarik iragan dira. Obra nagusiak eman dira
|
bi
hizkuntza nagusi horietan. Hauek ziren euskal antzerkiaren lehen auzoak, bi hizkuntza hedapen handikoak honetara ekarri nahi izan ditugunak lerro ezagunenak hartuz.
|
|
|
Euskal elebakarra gaur egungo munduan ezin da gizajo koitadua baino izan. Are euskaldun ezin aktiboagoak bagina ere, orain euskaraz nola edo hala jardun dezakegun 1.500.000 hiztun aktibo+ hartzaile guztiak, gaur egungo Euskal Herrian bizi garen 3.000.000 herritarrak bagina ere euskaldun, ezin eskaini ahal izango genieke gure herritarrei, gure gazteei, gure identitate eta kidetasun sentimenduaz gain, gure arteko beste
|
bi
hizkuntza nagusiek eskaintzen dietenaren milarena ere.
|
|
2017
|
|
|
Maulen hazi da Astobelarra argitaletxea 2013an, Laurent Caudine mitikiltar kronikariaren apuñatik. Testuak eskualde hauetako
|
bi
hizkuntza nagusietan publikatzen dituzte, natura, jakintza, Zuberoko kultura eta aburu sailak ardatz. Mozaik atalean atera da Yohann Vinay Villanuaren obra berria.
|
|
|
Autoitzulpenari buruz egin diren ikerlan gehienek hizkuntza bikote hegemonikoak dituzte aztergai, hizkuntzen harreman asimetrikorik aintzatetsi gabe. Autoitzulpenari hizkuntzen arteko harreman ezpareko batetik begiratuta, ordea, euskara
|
bi
hizkuntza nagusirekin bizi baita espazio geografiko berean, sozialki nahiz sinbolikoki menderatutako hizkuntza/ kulturaren ahalak eta mugak agerian geratuko dira.Analisi teoriko labur bat, lehenik, eta azterketa kuantitatibo bat, gero, argigarri izanen dira euskaratikegiten den autoitzulpen literarioari buruzko irudi orokor bat egiteko, hurrengo ikerketen oinarri....
|
|
2018
|
|
|
|
Bi
hizkuntza nagusi horiez gain, hizkuntza fino ugrieraren familian badira senide xume gehiago. Errusian, familia horretako hizkuntzak hitz egiten dira, komunitate txikitan baina eremu zabal batean.
|
|
2020
|
|
|
Gizonak eman behar izan zuen amore, azkenean, eta Gasteizera bizitzera joan zirenean, ezer adostu gabe ere, euskaraz elkarrekin hitz egiteari utzi zioten bat batean, eta bien artean egondako gorabeherak linboan geratu ziren, ahaztuta bezala. Xabi eta Juneri, mundura etorri zirenean, euskaraz egingo zieten biek Koldok trakeskiago Elenak baino, zer esanik ez, baina haien
|
bien arteko
hizkuntza nagusia gaztelania izan zen beti, eta, ikastolara bidali bazituzten ere, azkenean hura nagusitu zen familia hizkuntza bezala ere, seme alabak nerabezarora iritsi zirelarik.
|
|
2021
|
|
|
Bi hizkuntza gailendu dira, euskara azpiratuz. Horrezaz gain, tipologiaren aldetik euskara hurbilago dago, egotekotan, urruneko herrialdeetan egiten diren hizkuntzetatik, indoeuropar iturburua duten auzoko
|
bi
hizkuntza nagusi erromanikoetatik baino, frantsesetik eta gazteleratik, alegia?. Honi exodiglosia esaten zaio, zeina ez baita, inola ere, elebitasuna, ez eta diglosia ere, diglosia hurbileko senideak diren bi hizkuntzen bizikidetzari baitagokio.
|
|
2022
|
|
|
Euskal Herriko Unibertsitatean eskolak ematen hasteko aukera sortu zitzaionean, non kokatuko ziren eztabaidatu behar izan zuten –Koldo gora egiten ari zen lan egiten ari zen Eixampleko arkitektura estudio hartan, eta lekualdaketak ia zerotik hastera behartuko zuen– Gizonak eman behar izan zuen amore, azkenean, eta Gasteizera bizitzera joan zirenean, ezer adostu gabe ere, euskaraz elkarrekin hitz egiteari utzi zioten bat batean, eta bien artean egondako gorabeherak linboan geratu ziren, ahaztuta bezala. Xabi eta Juneri, mundura etorri zirenean, euskaraz egingo zieten biek –Koldok trakeskiago Elenak baino, zer esanik ez–, baina
|
bien arteko
hizkuntza nagusia gaztelania izan zen beti, eta, ikastolara bidali bazituzten ere, azkenean hura nagusitu zen familia hizkuntza bezala ere, seme alabak nerabezarora iritsi zirelarik.
|