2000
|
|
EZ
|
BALEGO
BESTE MUNDURIK
|
|
EZ
|
BALEGO
BESTE MUNDURIK
|
|
Ez
|
balego
beste mundurik,
|
|
ez
|
legoke
isiltasunik.
|
|
bata J. K. Molineroren poema liburua, eta bestea K. L. idazle gaztearen ipuin bilduma. Halakoetan ohi bezala, aretoa bete bete
|
dago
; ez, gainera, entzule arrunt edo xumeez, oso jende ilustreez baizik; ez dira horien artean falta idazle, kazetari, apaiz, irakasle, literatur kritikoak.
|
|
Literatura da ene Jainkoa, hitza ene redentzioa". Alboan duen poetak, Molinero jaunak, negarrari ezin eutsian, baietz egiten du buruarekin, konforme
|
dagoela
, eta segidan haiku bat errezitatzen du: " Trena tunela/ eginez doa/ euri samurrean".
|
|
K. L. idazle gazteak paperetik jasotzen ditu begiak; jendea adi
|
dago
, idazleak komunikatzeko duen gaitasun paregabeaz zorabiaturik, bere prosodiaz txunditurik. Ikusminean gozo, sarean leiho, itzal hotzean bero, begi sakonetan dir dir, lasai gozoan eder, idaz  leak irribarre maltzurrez botatzen du:
|
|
K. L. idazle gaztea begira begira gelditu zaio; agureak ate nagusiko maratilari eragin dio, behin eta berriz, dardara batean, estualdiren batek larritzen dizkio barrenak; laster batean inguratu zaio adiskide bat laguntzera; beste bi, gero; beste lau, hurrena; baina ez dute maratila demonioarekin asmatzen. Gelako arduradunak, matrailak leher zorian gorri, larriuneetako irteerara jotzen du, baina hau ere itxita
|
dago
, kanpotik itxita. Kriptan ez dago barne telefonorik, ez dago leihorik, eta bi ateak itxita daude.
|
|
Gelako arduradunak, matrailak leher zorian gorri, larriuneetako irteerara jotzen du, baina hau ere itxita dago, kanpotik itxita. Kriptan ez
|
dago
barne telefonorik, ez dago leihorik, eta bi ateak itxita daude. Idazleak azalpenak eten ditu; jendea lasai dago, hainbesteko lasaitasun batean, ezen, akademiko xahar ospetsua halako trantzean ikusita, ezin baita erabateko patxadaz egon.
|
|
Gelako arduradunak, matrailak leher zorian gorri, larriuneetako irteerara jotzen du, baina hau ere itxita dago, kanpotik itxita. Kriptan ez dago barne telefonorik, ez
|
dago
leihorik, eta bi ateak itxita daude. Idazleak azalpenak eten ditu; jendea lasai dago, hainbesteko lasaitasun batean, ezen, akademiko xahar ospetsua halako trantzean ikusita, ezin baita erabateko patxadaz egon.
|
|
Gelako arduradunak, matrailak leher zorian gorri, larriuneetako irteerara jotzen du, baina hau ere itxita dago, kanpotik itxita. Kriptan ez dago barne telefonorik, ez dago leihorik, eta bi ateak itxita
|
daude
. Idazleak azalpenak eten ditu; jendea lasai dago, hainbesteko lasaitasun batean, ezen, akademiko xahar ospetsua halako trantzean ikusita, ezin baita erabateko patxadaz egon.
|
|
Kriptan ez dago barne telefonorik, ez dago leihorik, eta bi ateak itxita daude. Idazleak azalpenak eten ditu; jendea lasai
|
dago
, hainbesteko lasaitasun batean, ezen, akademiko xahar ospetsua halako trantzean ikusita, ezin baita erabateko patxadaz egon. Batzuek, egoeraren aurrean, irribarre egiten dute ezkutuan, egoera, ongi pentsatuta, irrigarria baita zeharo; baina hasieran laguntzeko gogoa handiagoa da irribarrerakoa baino.
|
|
Kriptan ez dago barne telefonorik, ez dago leihorik, eta bi ateak itxita daude. Idazleak azalpenak eten ditu; jendea lasai dago, hainbesteko lasaitasun batean, ezen, akademiko xahar ospetsua halako trantzean ikusita, ezin baita erabateko patxadaz
|
egon
. Batzuek, egoeraren aurrean, irribarre egiten dute ezkutuan, egoera, ongi pentsatuta, irrigarria baita zeharo; baina hasieran laguntzeko gogoa handiagoa da irribarrerakoa baino.
|
|
Laster lehen kexuak entzuten dira: " Ez
|
dago
deretxorik! Non dago mundu honetan Justizia!
|
|
" Ez dago deretxorik! Non
|
dago
mundu honetan Justizia! Ireki ditzatela Askatasunaren Ateak!
|
|
Baina Don Justinoren aurpegian izua da nagusi eta esperantzarik eza. " Sikiera gure artean bertsolariren bat
|
egongo
balitz", kexatzen da Don Justino, lurrean kizkur kizkur etzanda dagoela, bi eskuak sabel oparoan birjin. K. L. idazle gazteak hitzaldiarekin jarraitzeko tentazioa du, baina Molinero poeta aurreratzen zaio:
|
|
Baina Don Justinoren aurpegian izua da nagusi eta esperantzarik eza. " Sikiera gure artean bertsolariren bat egongo balitz", kexatzen da Don Justino, lurrean kizkur kizkur etzanda
|
dagoela
, bi eskuak sabel oparoan birjin. K. L. idazle gazteak hitzaldiarekin jarraitzeko tentazioa du, baina Molinero poeta aurreratzen zaio:
|
|
Eta bi haikuon ildotik, lehen hausnarketak plazaratzen dira kripta zalapartaz betean: " Gaur osteguna da, udazkenean
|
gaude
, bi liburu aurkezten dira, munduak aurrera darrai eta ez daukat goserik oraindik. Zer dela-eta orduan kezkatu?".
|
|
Baina jende asko ez
|
dago
konforme planteamenduarekin, dagoeneko bi ordu pasatu baitira, dagoeneko joan baita eguerdia eta hasi baita jendea gosetzen, seko gosetzen; eta jendea ez dago batik bat esandakoarekin konforme, akademiko xaharra hil egin baita dardar gordinen artean, betiko esaldia ahoan lore zuela: " Jainkoak estutu bai, baina ez du sekula itotzen".
|
|
Baina jende asko ez dago konforme planteamenduarekin, dagoeneko bi ordu pasatu baitira, dagoeneko joan baita eguerdia eta hasi baita jendea gosetzen, seko gosetzen; eta jendea ez
|
dago
batik bat esandakoarekin konforme, akademiko xaharra hil egin baita dardar gordinen artean, betiko esaldia ahoan lore zuela: " Jainkoak estutu bai, baina ez du sekula itotzen".
|
|
Bat batean, intelektual famatu batek kamera ezkutu anker horien moda aipatu du; ez zaiei gainerakoei argudio kaxkarra iruditu eta, segituan, goitik behera miatu dute gela; ez dute, ordea, inon kamerarik aurkitu. Eta orduak aurrera ahala, bost zentzuak zorroztu zaizkie han harrapatuta
|
daudenei
, irtenbide baten peskizan. Eta, hala, arrazoi politikoak aipatu dira, arrazoi soziologikoak, arrazoi etiko erlijiosoak...
|
|
Jendeak lehor sentizen du ahoa. Isilik
|
dago
entzuleria, ikaraturik, eta Molinero poetak, abagunea aprobetxatuz, beste haiku bat irakurri du: " Mintzatu eta/ aldi berean/ hormak".
|
|
" Mintzatu eta/ aldi berean/ hormak". Inork ez dio jaramonik egin, jendea pentsamendu larritan murgilduta
|
baitago
oso. Eta poetak berriz ere, baina oraingoan tonu ozpinduagoz bezala:
|
|
Nondik sortu dituzue, ordea, halako mamuak eta halako basakeria gordinak! Ateak itxi egin direla, gizonak, edo bromazaleren batek itxi egin dituela, hemen ez
|
dago
beste konturik! Jesus ene!
|
|
Errealitatea bera ere nahastu egiten duzue-eta! Kalean ez
|
zegoela
jenderik, ez zegoela autorik! Zera!
|
|
Errealitatea bera ere nahastu egiten duzue-eta! Kalean ez zegoela jenderik, ez
|
zegoela
autorik! Zera!
|
|
Zera! Nik pasatu ditudan kaleak behintzat jendez gainezka
|
zeuden-eta
! Beraz, isil zaitezte eta egon patxadan, aurki ditugu hemen gure bila etorriak eta!".
|
|
Nik pasatu ditudan kaleak behintzat jendez gainezka zeuden-eta! Beraz, isil zaitezte eta
|
egon
patxadan, aurki ditugu hemen gure bila etorriak eta!". Baina jendeak gogor erasotzen dio idazle errealistari:
|
|
alaen horrek". Idazle errealista ez
|
dago
atzera egiteko prest, eta erantzun egin die: " Bada, bai, nik bazakiat bizitza zer den:
|
|
nire liburua soineko bat da, egunerokotasunaren absurduan ehundua, ironia sotilaren urrezko hariz josia, eta jolasa du titare, injenioa anteojo, trajedia gerriko, eta ezustea andere lirainaren gorputz... Horixe da, eta ez
|
dago
gainera hobeto esaterik".
|
|
Entzuleek, bere baitan bizi diren edo hiltzen ez direlako hiltzen ote diren eztabaida  tzen ari direla, bat batean, argi zerutiar orlegi moduko bat ikusi dute ate zirrikitu batetik sartzen. Poliki hurreratu dira atera; irekita
|
dago
; kezka eta zalantza dator berriz ere jendearen gogoetara: " Nork ireki ditu ateak?
|
|
Sargori
|
dago
, trumoitsu. Asfaltoa ozeano beltz bat bezalakoa da (edo da nire begietan).
|
|
Asfaltoa ozeano beltz bat bezalakoa da (edo da nire begietan). Bakarrik
|
nago
, eta ez dut inoren beharrik. Izerdia itsaso bat bezalakoa da (edo da nire gorpu  tzean).
|
|
Maitasunarekin lotura duen oro patxada adierazle da; gorrotoarekin zerikusia duen oro, aldiz, presazkoa da, zalua. Neurgailua, noski, ez da hutsezina, gehiago
|
baitago
emana nahikarietara gertakarietara baino. Ni, ordea, konpontzen naiz.
|
|
Ezinbestean, eguraldia du hizpide jarraian. Eta, horretan ari dela, trumoitsu
|
dagoela
adierazi nahian edo, zeru berundua esamoldea erabiltzen du euskara gazteleratuz. Zeru berundua, ahoan dastatzen dut metafora.
|
|
Hitz esanak ez du atzerabiderik. Eta, gainera, arriskuaz jabetuta ere, babesleku aproposean ote
|
nago
ni neu. Zer abantaila dut nik, hortaz, arduragabeki aurrerantz dihoazenekiko?
|
|
Itaunari ez diote erantzuten jakin. Utzi beharra
|
dago
denborak aurrera egin dezan. Badakite, hala ere, denbora irabazteak ez dakarrela ezer onik, horrek beti bizia galtzea baitakar.
|
|
Badakite, hala ere, denbora irabazteak ez dakarrela ezer onik, horrek beti bizia galtzea baitakar. Berez, ajerezean ez da denborarik irabazten hau da, ez
|
dago
atzerapen kontzienteetan edo azpijokoetan ibiltzerik, bizi atal bat galdu baizik. Debekatuta dago hau, bai, esplizitoki, aldi berean, espiraletan jardutea edo espiralki jokatzea; ajerezaren arauen arabera, espirala, puntu batean sortzen dena, biziaren iturri baita, itzuliak eginez infinituraino luza daitekeena.
|
|
Berez, ajerezean ez da denborarik irabazten hau da, ez dago atzerapen kontzienteetan edo azpijokoetan ibiltzerik, bizi atal bat galdu baizik. Debekatuta
|
dago
hau, bai, esplizitoki, aldi berean, espiraletan jardutea edo espiralki jokatzea; ajerezaren arauen arabera, espirala, puntu batean sortzen dena, biziaren iturri baita, itzuliak eginez infinituraino luza daitekeena. Hori horrela izanik, espiralak konotazio zuzenak ditu ekologiarekin, naturarekin eta sorkuntzarekin, eta ajerezak, kontzeptu horiek deuseztu ez, baina ez ditu onartzen, garaietan aurrera egin ahala eta bere praktika asko zabaldu eta herrikoitu delarik, ikuspegia zertxobait malgutu den arren.
|
|
Hori horrela izanik, espiralak konotazio zuzenak ditu ekologiarekin, naturarekin eta sorkuntzarekin, eta ajerezak, kontzeptu horiek deuseztu ez, baina ez ditu onartzen, garaietan aurrera egin ahala eta bere praktika asko zabaldu eta herrikoitu delarik, ikuspegia zertxobait malgutu den arren. Praktikan, baina, espiralki joka  tzea guztiz debekatuta
|
dago
, non edo non ez gaur, ez hemen, mugimendu horren aurrean itsuarena egiteko joera ikusi bada ere. Bi jokalari abailduekin ez dago itsuarena egiten ibili beharrik.
|
|
Praktikan, baina, espiralki joka  tzea guztiz debekatuta dago, non edo non ez gaur, ez hemen, mugimendu horren aurrean itsuarena egiteko joera ikusi bada ere. Bi jokalari abailduekin ez
|
dago
itsuarena egiten ibili beharrik. Eseri dira atzera.
|
|
alde bakoitzetik bizpahiruk. Gauzak horrela, eta azken mugimenduak, ezinbestean, ezdeusak direlarik jada ez
|
dago
arriskatzerik ez defendatzerik ere, bi gorputz abailduak, behar diren urratsei jarraituz, garaipena ekarriko dien parusiaren zain gelditzen dira, noizbait baletor.
|
|
Tranpolin asko omen
|
dago
. Bat baino gehiago bai behintzat.
|
|
horixe da bidea. Bada, neronek ikusi nuen jauzilariak ere preparazio berbera egin bide zuen bere kirol bizimoduan; ala beharbada ez, hori ez
|
dago
sekula ziurtasun erabatekoz jakiterik, batik bat halako kirol berezi bati buruz hitz egiten dugunean. Tira, nolanahi izanik ere, ziur dakit (han eta hemen galdetu nuelako) nik ikusi nuen eski jauzilariari, Marius Lippiri alegia, izugarri gustatzen zitzaiola Paul Delvaux pintore belgikarra, eta Jaume Muxarten koadro bat baino gehiago zuela zintzilikaturik bere etxeko egongela funtzionalean.
|
|
Tira, nolanahi izanik ere, ziur dakit (han eta hemen galdetu nuelako) nik ikusi nuen eski jauzilariari, Marius Lippiri alegia, izugarri gustatzen zitzaiola Paul Delvaux pintore belgikarra, eta Jaume Muxarten koadro bat baino gehiago zuela zintzilikaturik bere etxeko egongela funtzionalean. Marius Lippi Ipar Europakoa zen, Siziliakoa oker ez
|
banago
. Eta zer gertatu zitzaion, bada, Marius Lippi jauzilari amerikarrari Friburgeko finalerdietan?
|
|
Hara. Ni hantxe
|
nengoen
, jendearen artean, gora begira, zeru hain urdinerantz, eta, halako batean, Marius Lippiri egokitu zitzaion txanda. Buzo txuria zeraman, edo beltza, eta kaskoa eta anteojoak.
|
|
Jauzi arrunt bat izan zen, gainerakoen antzekoa. Baina airean
|
zegoenean
, kalatxori edo aztore baten antzera hegan, galdu egin zen bat batean geure begien bistatik, desa  gertu, itzuri; deskuidoz edo propio, ez dago jakiterik, baina, era batera zein bestera, aienatu, ostendu egin zen. Sekula betiko.
|
|
Jauzi arrunt bat izan zen, gainerakoen antzekoa. Baina airean zegoenean, kalatxori edo aztore baten antzera hegan, galdu egin zen bat batean geure begien bistatik, desa  gertu, itzuri; deskuidoz edo propio, ez
|
dago
jakiterik, baina, era batera zein bestera, aienatu, ostendu egin zen. Sekula betiko.
|
|
Estreinakoa, agure adiskideaz arduratzea izan nuen; huraxe, hilotz aurkitu nuena bi ilara harantzago, irribarre idor bat zuela aho zilarrezkoan. Niregana erakarri nuen bortizki, kemenez, soil soilik lo
|
zegoela
pentsatu nahian, eta konturatu nintzen, nire ezusterako, bagoiaren zoru grisean zetzan gorpu hura ez zela gizon bat, trapuzko panpina bat baizik, izugarri ongi egina, hori bai, baina zainetan odol arrastorik ere ez zuena. Trapu eta zerrauts besterik ez, oro gezur, eta min eman zidan arimak eta irainak.
|
|
Urruntasun apur batez, patxada agerikoz, gainerako bidaiariei erreparatu nien. Denak beren lekuetan
|
zeuden
, eserita, gertaturikoa haien arazoa ez balitz bezala, burukoikeria bete betean. Zigarro bat piztu nuen eta itsu batek esan zuen:
|
|
Eztulen eta imintzio gehiegizkoen artean erre nuen zigarroa. Pentsatu nuen bidaiari haiek guztiek bertan lasai ederrean eserita jarraitzen bazuten, guztiz bere baitara bilduta eta honi eta hari hortzik gabe irribarre eginez, zinez istripurik izan ez zelako
|
zeudela
halaxe; eta, bene benetan zerbait gertatu bazen, ez zela inondik ere istriputzat hartzeko moduko zer bat, are gutxiago oraindik ezbehar lizuntzat edo kontaezintzat, hasiera batean nik egin nuen gauza bestalde, nire irakurketek eraginda eta hiperbolerako eta neurrigabekeriarako dudan erraztasunaz bultzaturik, duda izpirik gabe. Gertakaria, bada, hoztasun gehiagoz gogoratzea erabaki nuen, distantziaren zuhurtasunarekin, eta jarduera haren ondorioz ohartu nintzen urrunegi joan nintzela nire epaietan, ez zela izan halako burrunbarik ez lizunkeriarik, bai noski zimurdura akordeonistiko hura, baina akordeonistikoa hain prezeski, ezen istantean bagoia bere onera etorri baitzen hauspo erraldoi ikusezin batek bultzatuta bezala, eta, beraz, kaskateko edo zauri arinen bat izan ezik, denak bere hartan jarraitu zuen, ezer gertatu izan ez balitz bezala.
|
|
Baina zen zerbait gertatu zela; ez zerbait lizuna edo kontaezina, baina bai, itxuraz xumea izan arren, benetan larria eta konponezina ere bazena. Denak berdin jarraitzen zuela zirudien, baina dena aldatuta
|
zegoen
; ibai baten emaria bezalakoa zen: beti bera eta beti desberdina.
|
|
Ezagunak zaizkidan keinuz etsipen urduriz, esango nuke, nire buruari azalpen bat ematera nindoan, eta orduantxe Schubert entzun nuen. Laster batean ezagutu nuen; samin sakon hornidura gabeko batek jakinarazi zidan bakarrik
|
nengoela
. Ahal bezala berreskuratu nuen sosegua; itsuari erreparatu nion, bere amarekin maitagarri horien ipuin bat irakurtzen zuen umeari, eta bikote gazteari; surik antigualenak asebetetzen zituzten haiek, ahalkerik gabe, oihanetako piztien gisa, gordelekuan edota herioaren sastrakan begiak elkar aurkitzeko beldurrik gabe.
|
|
Neskak esa  ten zion" hartu nire ezpainak, jan nire ezpainak", horrelaxe, panpina batek esaldi txepel bat errepikatuko lukeen moduan, emoziorik gabe, eta mutila, zeina ni baino gazteagoa baitzen eta era berean ederki burusoildua, gogor saiatzen zen maiteñoaren eskakizunak betetzen, jubilatu urrezko txarteldun talde bati zeharka begiratzen zien bitartean; haiek, era berean, zeharka begiratzen zioten mutilari, eta pentsatzen zuten beraiek askoz ere ederkiago beteko zuketela neskatoaren erregua, mutil ezjakin hark baino; ezen, ordurako, mutila beste ezpain batzuk ari baitzen jaten, nahastuta, beste ezpain gozo eta petalo irekien antzeko batzuk. Eta halaxe, bada, Schubert bukatu zen, eta kanpora begiratzeari utzi nion, nire baitara begiratzeko; bakarrik
|
nengoen
eta ene buruari zuhurtasun osoz azaldu behar nion zergatik ahoskatu nuen konplot hitza, zergatik kanporatu nuen izen beldurgarri hura, esku anonimo batek idatzia zirudiena eta, hala ere, hain ankerra eta hurbila egiten zitzaidana. Eseri egin nintzen; hegazkin batek zeru ubela zulatu zuen, eta ikuskizun hark uharte huts baten erdian abandonatuta dagoen naufragoaren modura sentiarazi ninduen, zergatik esaten asmatuko ez banu ere.
|
|
Eta halaxe, bada, Schubert bukatu zen, eta kanpora begiratzeari utzi nion, nire baitara begiratzeko; bakarrik nengoen eta ene buruari zuhurtasun osoz azaldu behar nion zergatik ahoskatu nuen konplot hitza, zergatik kanporatu nuen izen beldurgarri hura, esku anonimo batek idatzia zirudiena eta, hala ere, hain ankerra eta hurbila egiten zitzaidana. Eseri egin nintzen; hegazkin batek zeru ubela zulatu zuen, eta ikuskizun hark uharte huts baten erdian abandonatuta
|
dagoen
naufragoaren modura sentiarazi ninduen, zergatik esaten asmatuko ez banu ere. Beste zigarro bat piztu nuen, eta une hartantxe itsuak ahots lakarrez errepikatu zuen:
|
|
" Zer gertatzen da?, zer gertatzen da?". Nire gainean
|
zegoen
Debekatuta erre  tzea kartelari erreparatu nion, eta itsuaren eztenkada jaso nuen; erretzea ari zitzaidan debekatzen. Eroarena egin nuen, jakina; areago oraindik:
|
|
Eta orain ez genuen inor aurretik. Eta leihatilak eta ateak hermetikoki itxita
|
zeuden
, ongiegi itxita egon ere, pentsatu nuen nire kabutan ikuskapen zehatz mehatz baten ondoren; ez mailurik ez tresna puntadunik zegoen, ez halakorik leukakeen bidaiaririk ere, guztiz ezinezkoa gertatzen zen, beraz, beirarik haustea handik irteteko edo laguntza eskatzeko.
|
|
Eta orain ez genuen inor aurretik. Eta leihatilak eta ateak hermetikoki itxita zeuden, ongiegi itxita
|
egon
ere, pentsatu nuen nire kabutan ikuskapen zehatz mehatz baten ondoren; ez mailurik ez tresna puntadunik zegoen, ez halakorik leukakeen bidaiaririk ere, guztiz ezinezkoa gertatzen zen, beraz, beirarik haustea handik irteteko edo laguntza eskatzeko.
|
|
Eta orain ez genuen inor aurretik. Eta leihatilak eta ateak hermetikoki itxita zeuden, ongiegi itxita egon ere, pentsatu nuen nire kabutan ikuskapen zehatz mehatz baten ondoren; ez mailurik ez tresna puntadunik
|
zegoen
, ez halakorik leukakeen bidaiaririk ere, guztiz ezinezkoa gertatzen zen, beraz, beirarik haustea handik irteteko edo laguntza eskatzeko.
|
|
Zergatik desbideratu zen trena hainbat aldiz eguneroko ibilbidetik, lanen eta greben eta matxuren aitzakian, azken hogei urtean halakorik sekula egin ez bazuen? Non
|
geunden
orain. Aspaldian lurperatutako meatze tren baten burdinbide morturen batean?
|
|
Ordokia suzko eguzki baten pean ur  tzeko zorian zela zirudien. Bero sapa ikaragarria zen, eta inor ez
|
zegoen
izerditan; ematen zuen inor ez zela ohartu zein tranpatan eroriak ginen, edo akaso ohartuta zeuden, eta lasai ederrean itxaroten zuten erreskate indarren etorrera. Nolanahi ere, ikuskizuna zirraragarria zen:
|
|
Ordokia suzko eguzki baten pean ur  tzeko zorian zela zirudien. Bero sapa ikaragarria zen, eta inor ez zegoen izerditan; ematen zuen inor ez zela ohartu zein tranpatan eroriak ginen, edo akaso ohartuta
|
zeuden
, eta lasai ederrean itxaroten zuten erreskate indarren etorrera. Nolanahi ere, ikuskizuna zirraragarria zen:
|
|
inor ez zen bere lekutik mugi  tzen, inork ez zuen ezer galdetzen itsuak bakarrik, inork ez zuen angustiaz edo itobeharraz edo negarrik egiten. Jabetu nintzen orduan ezinezkoa dela hain pasibo izatea zorigaitza edota heriotza hain hurbil
|
dagoenean
, sortasun hain ageriko hura ezin zitekeela iruzur bat baino izan; hau da, bidaiari haiek guztiek bazekitela liberatuak izango zirela, edo, bestela, txarrenera jota, kondenaren ondorioak ez zituztela jasango; hortik ekartzea zegoen bidaiari haiek guztiak edo inpartzialak edo arerioak zirela; inpartzialak, jukutria edo, hobeto, trajedia hura antzezteko kontratatuak edo agian behartuak edota bahitua... Susmo txar hark indar hartu zuen nire baitan, eta, benetako  tzat jotzeaz gainera, iruditu zitzaidan nirekin zihoazen bidaiariak inpartzialtzat hartzea biguna eta arriskutsua ere bazela.
|
|
inor ez zen bere lekutik mugi  tzen, inork ez zuen ezer galdetzen itsuak bakarrik, inork ez zuen angustiaz edo itobeharraz edo negarrik egiten. Jabetu nintzen orduan ezinezkoa dela hain pasibo izatea zorigaitza edota heriotza hain hurbil dagoenean, sortasun hain ageriko hura ezin zitekeela iruzur bat baino izan; hau da, bidaiari haiek guztiek bazekitela liberatuak izango zirela, edo, bestela, txarrenera jota, kondenaren ondorioak ez zituztela jasango; hortik ekartzea
|
zegoen
bidaiari haiek guztiak edo inpartzialak edo arerioak zirela; inpartzialak, jukutria edo, hobeto, trajedia hura antzezteko kontratatuak edo agian behartuak edota bahituak izan ziren neurrian; arerioa, ni, zuzenki nahiz zeharbidez, akabatzeko agindua izan zezaketen neurrian. Susmo txar hark indar hartu zuen nire baitan, eta, benetako  tzat jotzeaz gainera, iruditu zitzaidan nirekin zihoazen bidaiariak inpartzialtzat hartzea biguna eta arriskutsua ere bazela.
|
|
Jainkoa ukatu? zen ezetz; eta begi bistan
|
zegoen
, bada, arrazoia: kondenatua izan nintzen, hain zuzen, umila, duina, zintzoa, alaia, esanekoa, motela izateagatik; gizakiarengan eta haren ontasunean sinesteagatik; inozentzia existitzen zela eta adiskidetasuna zer ordainezin bat zela pentsatzeagatik; herrien elkartasunaren alde borrokatzeagatik eta maitasunaren xalotasuna goraipatzeagatik; hitz batean, nire ideia etikoen eta estetikoen araberako izan, eta nire araberakotasun hori liburuetan erakusteagatik.
|
|
Ez nuen, ordea, ezer lortu; ez zen bidaiari bakar bat ere hunkitu, inork ez zuen jarreraz aldatu, inor ez zen gogaitu, inork ez zuen txintik ere esan. Ondo ederki zeukaten ikasita gidoia, eta inor ez
|
zegoen
inprobisatzeko prest. Beldurrak haiek ere preso zeuzkan, izu lodi antigualeko batek, sugegorri garaile baten antzera beren pentsamenduetatik lasterka zebilena.
|
|
Eta orduan barre egiteari utzi nion, eta ulertu nuen soilik torturaren bidez lortuko nuela mertzenario saldo haren aitorpena. Argi
|
zegoen
, baina, haiek ere ez zirela nolanahi torturatzen utziko, eta, era berean, jakinaren gainean egongo zirela halako gauza bat gerta lekiekela, eta, gertatuko balitzaie, ze modutara jokatu behar luketen. Litekeena zen, bada, gauzak okertzea eta ni jipoitzea, edota zakur zehatu mixerable bat bezala jo eta akabatzea; baina, pentsatu nuen jarraian, balio ote zuen zerbaiterako bizitza hark?
|
|
Eta orduan barre egiteari utzi nion, eta ulertu nuen soilik torturaren bidez lortuko nuela mertzenario saldo haren aitorpena. Argi zegoen, baina, haiek ere ez zirela nolanahi torturatzen utziko, eta, era berean, jakinaren gainean
|
egongo
zirela halako gauza bat gerta lekiekela, eta, gertatuko balitzaie, ze modutara jokatu behar luketen. Litekeena zen, bada, gauzak okertzea eta ni jipoitzea, edota zakur zehatu mixerable bat bezala jo eta akabatzea; baina, pentsatu nuen jarraian, balio ote zuen zerbaiterako bizitza hark?
|
|
Litekeena zen, bada, gauzak okertzea eta ni jipoitzea, edota zakur zehatu mixerable bat bezala jo eta akabatzea; baina, pentsatu nuen jarraian, balio ote zuen zerbaiterako bizitza hark? Ez al
|
nengoen
ordurako hilda bizirik?
|
|
Enuresia izan liteke arrazoia. Konforme
|
nago
psikiatrarekin. Zer besterik pentsa nezake?
|
|
Nolanahi ere, esan nahi nuke kabalen munduarekin zerikusi gehiago ikusten diodala terapia modu horri, medikuntzarekin baino. Konforme
|
nago
psikiatrarekin. Beraz, begi bistatik galdu dut.
|
|
Ondorio horretara iritsi gara doktorea eta biok saio ugariren buruan. Eta konforme
|
nagoela
esan dudala uste dut. Uste dut esan dudala; uste dut konforme nagoela.
|
|
Eta konforme nagoela esan dudala uste dut. Uste dut esan dudala; uste dut konforme
|
nagoela
. Dena den, plazer iturri bilakatu zait buruhaustea.
|
|
Dena den, plazer iturri bilakatu zait buruhaustea. Konforme
|
nago
. Crowla, hartxintxarrik txipristindu gabe.
|
|
Ez nuen, ordea, iristean hesirik aurkitu bidean. Etxeko atea zabalik
|
zegoen
. Udazkenak ainguratu egiten ditu bihotzak.
|
|
Gerri behea, aldi berean, gizatiarrago jokatuz, ahalegin neurtuan saiatzen zen akoplatze lanetan, baina pasiozko sukar hark hartuak zituen jada zainik txikienak ere. Han, ez
|
zegoen
treguarik. Ipurmasail bigun txuriak ziren pausaleku, gerri gotorrak dantza eldarniagarri baten sorburu.
|
|
Bakarrik gelditu ginen orduan semea eta biok gizaseme adintsuarekin. Geldi geldirik
|
zegoen
, ez zion nire mutikoari irribarre jostalaririk egiten, ez zen kexatzen nire mutikoaren zalapartarekin. Denbora luzea zeraman jarrera hieratiko, barne bildu hartan.
|
|
Denbora luzea zeraman jarrera hieratiko, barne bildu hartan. Lo ere ez
|
zegoen
, noizbehinka, poliki poliki, irekitzen baitzituen begiak, inora ez begiratzeko. Estasiatua zegoen, baina ez zen ilapsoa, entzumenari zegokion gogo bahiketa baizik.
|
|
Lo ere ez zegoen, noizbehinka, poliki poliki, irekitzen baitzituen begiak, inora ez begiratzeko. Estasiatua
|
zegoen
, baina ez zen ilapsoa, entzumenari zegokion gogo bahiketa baizik. Supituan jabetu nintzen:
|
|
Lo ere ez zegoen, noizbehinka, poliki poliki, irekitzen baitzituen begiak, inora ez begiratzeko. Estasiatua zegoen, baina ez zen ilapsoa, entzumenari
|
zegokion
gogo bahiketa baizik. Supituan jabetu nintzen:
|
|
Supituan jabetu nintzen: musika haria jarrita
|
zegoen
. Semearen zalaparta eta egonezinarekin ez nintzen ordura arte jabetu:
|
|
Garaiz iritsi da, ez du sorpresarik nahi. Ilun
|
dago
. Maleta aldean du.
|
|
Gizon etorri berriak eta Fontainek hitzik esan gabe trukatzen dituzte maleta eta karpeta: batean dirua
|
dago
; bestean, marrazki eder batzuk, aerolitoak izenburupean, eta, hauen tartean, aspaldi desagertu ziren plano haiek.
|
|
Horma zuri pintatu berrian pintada hauxe ageri zen, sarrera ondo ondoan: " Non
|
dago
, non aut, ez ote da auxe neretzat lengo Tolosa?". Letra gorri larriz.
|
|
(Han eta hemen galdetu nuelako) ziur dakit Lizardiri buruzko Orixeren olerki batetik hartutako hitz sentikorrak direla.
|
Beude
(baina dagoeneko ez daude). Eguzkia zaldi bat zen arrats min zaurituan.
|
|
(Han eta hemen galdetu nuelako) ziur dakit Lizardiri buruzko Orixeren olerki batetik hartutako hitz sentikorrak direla. Beude (baina dagoeneko ez
|
daude
). Eguzkia zaldi bat zen arrats min zaurituan.
|
|
Noski baietz. Zelaira begiratu besterik ez
|
dago
.
|
|
Ez dakit. Heriotzaren zain
|
nago
.
|
|
Nik: Eta ziur al
|
zaude
hona etorriko dela?
|
|
Biziki estimatzen dizut, lagun. Baina ez
|
dago
, zoritxarrez, zer eginik. Aspaldian joana nauzu adi mugaz haruntz erbeste itzalera.
|
|
Nik: Hori egina
|
zagok
, Onuzki.
|
|
Zergatik esaten zuen orduan berdeak ikusten zitzaizkiola begiak? Arrazoi asko
|
leudeke
itaun horri taxuzko erantzun bat emateko, baina nork berak aurki beza gustukuen lukeena, nik ez dut-eta sekretu hori argituko. Gehiago interesatzen zait zeruaren amildegia; izan ere, norentzat da zerua amildegi bat, paraxutista batentzat ez bada?
|
|
Gehiago interesatzen zait zeruaren amildegia; izan ere, norentzat da zerua amildegi bat, paraxutista batentzat ez bada? Non
|
dago
lurtarrontzat zerua. Ba al dago, akaso, zerurik?
|
|
Non dago lurtarrontzat zerua? Ba al
|
dago
, akaso, zerurik. Bustitzen al ditu euriaren eskuak paraxutista baten hankak?
|
|
Zenbat denbora behar du giza-hegalari ausartak lurraren muina musukatzeko? Ba al
|
dago
gudurik urdin goi ederrean. Zer dela eta zer dela, galdetu ala ez, buruaz dioena bai eta buztanaz ezetz?
|
|
Baita erantzunak ere. Ezen ez
|
baitago
erantzunik gabeko galderarik. Informatikak badaki erantzun guztien berri; lehen oro liburuetan zegoen bezala, orain disketeetan.
|
|
Ezen ez baitago erantzunik gabeko galderarik. Informatikak badaki erantzun guztien berri; lehen oro liburuetan
|
zegoen bezala
, orain disketeetan. Espiritua, arima, psikea, pathosa, zalantzarik psikaliptikoena, teklatxo bat sakatuta konponduko da.
|
|
Burrunba lizun bat izan zen, kontaezina. Bagoia akordeoi baten antzera ximurtu zen, eta leihatilan pausaturik
|
zeuden
euliek sexu jotzeari utzi zioten. Alarma urrunen batek jo zuen orduan, militarretik edo desegokitik zerbait bazuena, ez dakit ongi; begiak ireki nituen, ezbaikor, segur aski garunetatik azaleratzen zitzaidan izerdiaz blai, eta ikusi nuen, begiratu erdi hauskara erdi urdin batez, esku odolez beteetatik erori zitzaidan liburua, eta poztu ere egin nintzela egia da.
|
|
Egoera hura desatsegina izanik ere, lagun egin ginen. Bion arteko harremana adeitsua izan zen, aurkez aurke
|
baikeunden
, eta adierazi zidan maisua zela eta alargun liberala. Beroa jasanezina zen eguerdi parte hartan, eta ohartarazi genion ikuskatzaileari aire girotua ez zebilela ongi, baina, era berean, ezkutuan adierazi nahian bezala tresna itzalita zegoela eta ez zegoela hartarako eskubiderik.
|
|
Bion arteko harremana adeitsua izan zen, aurkez aurke baikeunden, eta adierazi zidan maisua zela eta alargun liberala. Beroa jasanezina zen eguerdi parte hartan, eta ohartarazi genion ikuskatzaileari aire girotua ez zebilela ongi, baina, era berean, ezkutuan adierazi nahian bezala tresna itzalita
|
zegoela
eta ez zegoela hartarako eskubiderik. Ikuskatzaileak bosgarren aldiz txulatu zizkigun txartelak, eta mamu harrigarri baten antzera desagertu zen gero.
|