|
2000
|
|
|
Ahanzturaren kontu honetan nonnahi aurki ditzakezu alarmak pizteko moduko egoerak, eta ez naiz orain dela laurogei urte gertatutako ez dakit zeri buruz ari... Kultur komunitate garen neurrian, behartuta gaude azaltzera nola heldu garen
|
gauden
egoerara, mitoen eta oskurantismoaren aurreko jarrera bat, eta ez inoren aurrean ezer justifikatu beharrik dagoelako, oraina hobeto ulertzeko baizik. Zor diogu hainbeste gure memoriari.
|
|
|
Dendaria, behintzat luzaro aritu da. " Bertakoak nazka nazka eginak
|
gaude
egoera honekin. Edozeini galdegin eta gauza bera esango dizu" eta dendako leihotik Brazomar hondartza ingurua, etxe berriz josia dagoena seinalatu digu, Bilbo Handitik etorri direnak han bizi direla esanez.
|
|
|
Epe laburrean edo ertainean, indar harremanak ez dira independentzia eta sozialismoaren alde, eta nekez ikusiko ditugu Espainia eta Frantziako gobernuak eta militarrak garaituta, Euskal Herriko independentzia onartzeko behartuak eta, ondorioz, preso guztiak askatzeko dokumentua izenpetzen. Helburuek mantentzen gaituzte, haien bila mugitzen ari gara, baina ez da oso egokia horien lortu arte presoek
|
dauden
egoeran jarraitu behar dutela onartzea. Beno, ez dela egokia iruditzen zait.
|
|
|
Dugun aukera bakarra, gainontzeko euskaldunekin kontatzea da.Autodeterminazio eskubidea maila ekonomikoan eta maila politikoan gauzatubeharko genuke. Adibidez, hezkuntzan, orain
|
dagoen
egoeran Seaskak ezin dezakeiraun, ekonomikoki itoa izanen da: frantses hezkuntza sisteman integratzearen bideahartzen du ala gainontzeko Euskal Herriko ikastolekin kontatzen du.
|
|
|
Zortzi gertaeraz osaturik
|
dago
egoera hau. Haurra bere amarekin, edo besteatxikimendu irudi batekin?
|
|
|
a. Taldeak planteatutako eta gizabanakotik at
|
dauden
egoera eta eszena asko
|
|
|
Hitz magikotzat agertzen diguten kontsentsuan bertan baitago iruzurra. Kontsentsua, lehendik
|
dagoen
egoeran integratzeko adostasuna baino ez da, estatuak behineta berriro lortu nahi lukeena; zeren, guztioi inposatu nahi zaigun, estatua, ezer bada, dagoen sisteman integratzeko espiritua baita.
|
|
|
|
Gauden
egoeran, tradizioko transmisio kateak eten izan direla ikusita, ezin garageratu frantsesez eta gaztelaniaz ikasi duten belaunaldiak beren kabuz konpon daitezenutzita, ez hizkuntzan ezta kulturaren arloan ere.
|
|
|
Euskararekiko ikerkuntza gauza bat da eta euskaraz egiten den ikerkuntza bestebat. Euskararen bizitasun etnolinguistiko erlatiboa neurtzeko erabil daitezkeenezaugarrien artean, bat da beraren presentzia unibertsitateko ikerkuntzan; honenarabera, berriz ere esan beharra
|
dago
egoera oso ahula dela. Adibidez, 1994eanUPV EHUko Gipuzkoako Campusean honekiko egin ziren jardunaldien ondoren, argitaratu zen. Ikerkuntza euskaraz.
|
|
|
Bizirik jarraitu nahi badugu, bestek egin dutena egin behar dugugeuk ere: euskal identitateari zor zaion aterpe politikoa (euskal Estatua) eraiki, edobestela
|
gauden
egoera honetatik ez gara sekula aterako.
|
|
|
Denbora hartan, aldiz, frantsesak zebiltzan inguru haietan nagusi... Eta frantsesak, orduan, nola,
|
geunden
egoeran egonik —mastak eta belak estatu negargarri hartan, eta bolbora ere urak galdurik—, ez baikenuen zer eginik, berehala nagusitu zitzaizkigun, gure galeoiko kapitainak bandera zuria mastaratzen zuela, itsas lapurren lehen kanoi hotsa entzun bezain fite.
|
|
|
Penintsulan
|
zegoen
egoera larriaren aurrean, kutsu kultural hori oso kritikatua izan zen ezen, batez ere atzerrian zeuden euskaldunek (esaterako Estatu Batuetako kolektiboek), aldizkarian eduki ideologikoagoak sartu behar zirela defendatzen baitzuten.
|
|
|
Premia bera ez
|
dago
egoera zibilaren kontuetan. Legeak bere gogoa erakusten du gizakien egoera zibila agiri publikoetan idazteko; norbanakoekin ez ezik, familiekin ere arduratzen da nagusiki.
|
|
|
" Hildako bat pertsona serioa da, neurritsua,
|
dagoen
egoeraz jabetua", esan zion Fernando Pessoak Ricardo Reisi José Saramagoren O ano da morte de Ricardo Reis nobelan. Eskarmentua zuen jakituria iturri orduan Pessoak, hil eta gero esan baitzituen hitzok, Prazeresko hilerritik irtenik adiskide erraietakoari egindako bisitaldi batean.
|
|
|
Eskarmentua zuen jakituria iturri orduan Pessoak, hil eta gero esan baitzituen hitzok, Prazeresko hilerritik irtenik adiskide erraietakoari egindako bisitaldi batean. Nik ezagutu nuen Lauaxeta ere, Lauaxeta berpiztua –1905etik 1937ra bitarteko Lauaxeta ez bezala akaso, hori ez dakit–, pertsona serioa zen, neurritsua,
|
zegoen
egoeraz jabetua. Horregatik irauten zuten seguru askorik hain gutxi haren haserraldiek.
|
|
2001
|
|
|
Ume denak, %100 eskolarizatuta daude. Hori Afrikan pentsaezina da, eta eurak
|
dauden
egoeran (erbesteratuak) oraindik zailagoa. Eskolan arabieraz ikasten dute, gaztelera berriz bigarren hizkuntza bezala.
|
|
|
Garbi utzi nahi nuke ez dudala horrenbeste esan nahi. Sarrionandiaren Hnuy... liburuan gertatzen diren joerak aztertzen ari gara, eta badirudi prozedura poetika horretan
|
badagoela
egoeretatik urrunago joateko gogoa.
|
|
|
|
Zaudeten
egoeran, ezer egin aurretik, famili arazoetan espezializatutako abokatuarekin kontsulta egitea izango duzue bide egokiena.
|
|
|
Laginetako bi Vega (Vega Mayor) eta Luminos markako Cesar bakarrik
|
zeuden
egoera egokian.
|
|
|
Zenbaketa eginik, Vega Mayor markako Vega eta Luminosa markako Cesar laginak bakarrik
|
zeuden
egoera zuzenean.
|
|
|
Zortzi laginetatik bi bakarrik
|
zeuden
egoera sanitario zuzenean; areago, bi laginetan listeria agente patogenoa atzeman zen, baina marka bakar bat ez zegoen legeriak xedatutakoaz kanpo.
|
|
|
a) Normalizazioaren kontu hau oso argi duen sare nagusi baten barruan dagoEuskaltegia, eta sare honek ere oso argi ditu arlo hori aurrera eramatekoklabeak, behar diren bitartekoak, etab. (Lehenago aipatu ditudan AEK, IKAedo bestelako erakundeak
|
leudeke
egoera honetan).
|
|
|
Hori, orokorrean, hizkuntza menperatzaileeta maioritarioa duten taldeen kasua da. Guri dagokigunez, Euskal Herrian, gaztelania dutenen taldea
|
legoke
egoera horretan. Bestetik, Clement eta Kruidener enustez (1983), 2Hren jabekuntzan beti egongo da presente nolabaiteko orientaziopragmatiko edo instrumental bat.
|
|
|
a) boterearen arlo teorikoa, soziologia eremuan erabilia, erabakiak hartzeko gaitasuna (Ibañez, 1983) eta kontrol instituzionalabereizgarri dituena (azken aldagai hau, lehen aipatu den bezala, bizitasunetnolinguistikoan kontuan hartzen diren dimentsioetako bat da); ikuspegihonetatik ukipen egoeran dauden taldeak honela sailka daitezke: ...asozialean erabilia; ikuspegi horretatik taldeen estatusa eta beraien arteansortzen den erakargarritasuna aztertzen dira, horrela estatus altuko eta baxuko taldeak bereiziz; d) taldearen tamainari dagokion arlo teorikoa; irizpide hori lehen aipatu direnak baino kuantitatiboagoa da, eta horrela gehiengo edo gutxiengo taldeak bereizten dira; e) ideologiaren arlo teorikoa: horren arabera talde batzuk
|
dagoen
egoera mantentzen saiatzen dira, eta, beste batzuk, berriz, aldatzen ahaleginduko dira (Moscovici, 1981). Taldearteko harremanak esplikatzeko dimentsiorik garratzitsuena boterearenada.
|
|
|
Ahaztu beharrean, horretan pentsatu behar genuke aitzitik gau eta egun, aspaldiko eta orain  tsuko hutseginez funtseraino jabetu arte; horrela, gainera, argiago ikusiko ditugu beharbada orain bertan daramagun bidearen alde makurrak. Ez inoren eta inoizko erruak eta hobenak barreiatzeko, noski, geure buruari bidenabar ederretsiz âoinarri sendoak baitituzte maizenik, kondairari begiratuez geroâ,
|
gauden
egoerara nola etorri garen ikusteko baino, gerok ere berriz ez dezagun lehengo harrietan beretan, behin eta berriro, oztopo egin. Etxepare bat, Etxeberri Sarako bat eta horien gisako beste hainbeste eta hainbeste gure artean agertzen baldin badira, oraingo jantziz eta itxuraz noski, ezagut eta maita ditzagun eta, besterik baino areago, gure laguntza, ahal dugun neurriko laguntza, izan dezaten; ez gorrotoa baino okerragoa izan ohi den axolagabekeria.
|
|
|
ezin asma zezakeen, leherrenak eginik ere, hortik sortuko zela euskarak dituen eta izan dituen nolanahiko gaitzen argibidea. Diglosiak joa
|
dagoen
egoeran, ez zaio orain beheko maila baizik aitortzen gure hizkuntzari. Beldur naiz, haatik, ez ote ziren gauzak bestela gertatzen gurean, ez baitaiteke izan azpiko eta morrontzako hizkuntzarik mendez mende iraungo duenik gureak bezala.
|
|
|
Izan ere," gehiengo isilaren" aurrean egon gintezke: gehiengoa isilik
|
dagoen
egoera, jende gehiena iritzi nagusiarekin bat ez datorren egoera; baina, iritzi hori entzuten den neurrian, iritzi nagusiaren itxura handiagoa izango du egiaz eta, orduan, Isiltasunaren Espiralaren prozesu eta eragin berberen aurrean geundeke.
|
|
|
Euskal Herrikoa bezalako egoeretan, hau da, gizartearen jarrerak bateratuak izatetik, baita hala ematetik, urrun
|
dauden
egoera batean, garrantzi handikoa da hedabideek jokatzen duten papera.
|
|
|
Begi bistan
|
dago
egoera larri honetan batzuk, nahiz eta euskararen alde egon, euskalgintzatik urruntzeko prest ager daitezkeela euskal nortasunaren izenean oinarrizko eskubideak zapaltzen diren bitartean; aldiz, beste batzuek euskara eta euskaldunen eskubideak zapaltzea onartukolukete bake sozialaren izenean.
|
|
|
Ziur
|
nago
egoera politikoa lasaituko den neurrian hizkuntz mapa eta bilakaera gero eta positiboagoa izango dela euskararentzat eta Nafarroako eta Euskal Herri osoko euskaldunontzat.°
|
|
|
Berlusgoñiren molde onak harritzekoak ziren, benetan.
|
Zegoen
egoeran egonda ere, jasotako zartakoa jasota ere, saltzaile aditu eta amultsuaren moduek gidatzen zuten bere jokabidea. Egia bada betiko liburu saltzaileak desagertzen ari direla, behintzat ofiziorako zaletasuna ez da galdu, alajaina!
|
|
|
Eztul eta barre aldi berean egiten zuen, eta arnasari buelta emateko ere egiazko ahalegina egin behar izan zuen. Banekien, bera
|
zegoen
egoeran ez nuela atarramentu onik aterako. Hala ere, ez nuen amore eman nahi.
|
|
|
Ez nuen inongo gogorik komisaldegira joateko, gainera zertarako eta mozkor baten kargu egiteko. Agian Mantxola ere ez zen urruti ibiliko eta une hartan
|
nengoen
egoeran, ez nintzen gai izango bere sesio haietako bat jasateko. Bestalde, ez nekien Pablok nola hartuko ninduen; ez baitzitzaion gustatuko kanposantuan Juliak eta biok elkarrekin alde egin izana.
|
|
2002
|
|
|
parte hartzea, dinamismoa, mobilizazio ahalmena... Hor nahiko energia
|
dago
egoerari buelta emateko. Horrez gain, etorkizuna bera ere idatzi gabe dago, orrialde zuri bat da, eta errealitatea lantzen dugun arabera etorriko dira emaitzak.
|
|
|
Beste politika mota bat egiteko beharra aldarrikatzen dut. Ezker abertzalearen ikuspuntutik, eta
|
gauden
egoeran egonda, politika berritzaile hori nola egin da benetako gakoa.
|
|
|
Ados, baliabideak behar dira, baina baita lehentasunak ezartzea ere: utz ditzagun
|
dauden
egoerak dauden moduan eta gutxienez jar dezagun aldaketarako ahalegina hastear direnekin. Herri elebidun batean bagaude, horri aurre egin behar zaio eta bietan funtzionatu behar da, zerbitzuak ere bi hizkuntzatan emanez.
|
|
|
Asko ñabartu behar da esaldia, bestela badirudi ezker abertzalea pozik
|
dagoela
egoera honetan, eta egoera hau bilatu egin duela. Zera esan nahi dugu, Estatua behartuta datorrela ezker abertzalearen aurka.
|
|
|
Hiru parkeetatik bitan ez dago komun publikorik eta daudenean, ez
|
daude
egoera onean kontserbazio eta garbitasun aldetik.
|
|
|
Txosten honen bidez, EIREk antolatu duen Euskal Unibertsitatearen Kongresua dela eta, teknika eta teknologia zientzien alorrean euskararekin loturik
|
dagoen
egoeraren azterketa egin eta datuen arabera ikus ditzakegun perspektibak etaeginbeharrekoak adierazi nahi ditugu.
|
|
|
Horiekguztiek, ordea, mundu osoko unibertsitateak ezagutzea eta baloratzea eskatukolukete, eta ez ditugu gure buruak horretarako prest ikusi. Horren ordez, EuskalHerriko unibertsitateetan
|
dagoen
egoera aztertzea erabaki dugu, eta unibertsitatehorietan erdarek duten egoerarekin alderatzea, nahiz eta jakin metodo horrekikuspuntu partziala baino ez digula eskainiko. Esate baterako, gure metodoarekinEuskal Herriko unibertsitateetan ikutzen ez diren gaietan ez dugu gabeziarikikusiko, edo euskararen presentzia gaztelaniazkoaren adinakoa izatearekinkonformatuko gara, nahiz eta agian hori Bretainia Handian ingelesez egindaitekeenaren zati txiki bat besterik ez izan.
|
|
|
Nafarroako Unibertsitateak Biokimika, Biologia, Kimika, eta Giza Elikaduraeta Dietetika lizentziaturak eskaintzen ditu. Ikasketa guztiak erdara hutsean dira, eta ez
|
dago
egoera hori aldatuko den itxurarik.
|
|
|
Erizainfea Eskoletako Euskara Plangintzaren arabera, 2002/ 03 ikasturterakoB ereduak edo, bere kasuan, B C ereduak ezartzen dituzten helburuek lortuak izanbeharko lukete. Horren ordez, plangintza onartu aurretik
|
geunden
egoera berdintsuan aurkituko garela aurreikusten dugu. Hala ere, EHU/ UPVn dauden bi Erizaintza Eskolen Euskararen Normalizaziorako II. Plangintza era edo abiaduradesberdinekin betetzen ari da, bietako abiadura motela izanik, gainera.
|
|
|
Hogeiren baturteren bueltan, salbuespenak salbuespen, euskararen egoera hobetuz joan da, nolakantitateari hala kalitateari begiratuta. Ez
|
gaude
egoerarik amestuenean, bainamotzak ziren larreko bejarrak hazten hasita daude. Gogoan dut, esate baterako, nikikasten nuen garaian eskola bakarra geneukala euskaraz:
|
|
|
Bide hau zaila da, aitor dezagun, baina ez dut uste beste biderik dagoenik'.
|
Gauden
egoera ez dut uste epe luzera bideragarria denik. Gainera, euskarazko unibertsitatea eraikitzen ari den une hau euskararen behar sintaktiko berriei erantzunegokia emateko momentu aproposa da.
|
|
|
Adibidea oinarritzat harturik, baina bestelako adibideetan ere bai, inguruko erantzun ahalegin orok erakundeen estrategietara jo behar du. Nekazaritza industrialak aurrez zentzurik izan duela onartuta ere, bereziki bi mundu gerren ostean
|
zegoen
egoeragatik, gaur egun ezinbestekoa da nekazaritza industrialari, nekazaritza iraunkorrak?, edo, zentzuzkoak?, edo, ekologikoak, aurre hartzea.
|
|
|
Manuel Fragaren Galizia hizpide duela, Rivasek egindako, kontserbadorismo espainiarraren historian?, modu ironiko batean, Bermejoren baieztapena berresten duten esaldiak topa daitezke, azalekoak ez ezik, lan honen helbururako sakoneko gogoetak ere badituztenak. Bazter horietan
|
dagoen
egoeraren berri izateko pasarte erakargarriak eta adierazgarriak aurkituko ditu irakurleak.
|
|
|
Estatu espainiarreko Udal irratien Koordinadorak urteetan eskatu eta gero, Soinuzko Irrati Hedapenaren Udal Emandegien Antolaketa eta Kontrolari buruzko legea onartu zuen gobernuak 1991n1 Lege horrek de facto
|
zegoen
egoera arautu eta ordenatzeko helburua izan zuen. Hain zuzen ere, 1980ko hamarkadan estatuan zehar sortu ziren tokiko irrati askoren egoera legeztatzera etorri zen arau berria, batez ere emisora horiek indar handia zuten tokietan, Katalunian eta Galizan, alegia.
|
|
|
Masa hedabideei buruz hausnartzen eta pentsatzen hasten garenean, interes publikoa eta zerbitzu publikoa dira burura datozkigun lehen ideiak. Zerbitzuaren publikotasuna eta interes orokorraren zainketa dira gizarte demokratiko modernoaren lorpena eta babesa; hala ere, gaur egun urrun
|
gaude
egoera liluragarri horretatik. Esan gura baita, gehienetan, gure inguruko hedabideek interes publikoetan barik interes partikularretan jartzen dutela beren arreta.
|
|
|
Morfemetan banatzeko erabiltzen den algoritmoak eskuinetik ezkerrera tratatzen du hitza, errekurtsiboa da, eta anbiguotasuna ekiditeko morfotaktikari
|
dagozkion
egoera aldaketei pisu bat esleitzen die, analisi eredu batzuk beste batzuei gailentzearren eta analisia azkartzearren. Horrela scarcity ren eratorpen gisako analisia, scarce+ ity?
|
|
|
l: i bikote bat bada, a: b ezkerreko testuingurua eta c: d eskuinekoa, ikus ditzagun lau erregela motak eta
|
dagozkien
egoera finituetako itzultzaileak. Ondoko konbentzioak hartu ditugu kontuan:
|
|
|
. Azala eta ohiko lexiko mailaren arteko aldaketak bi mailatako morfologiari
|
dagozkion
egoera finituetako itzultzaileen bidez gobernatzen dira. Horretarako twolc konpiladorea erabil daiteke.
|
|
|
Palaz belar txarrak kentzen ohituta badago, ahalegin fisiko handiagoa egin behar izateaz gain, sustraiak mozteko eta ale berriak egiteko oinarria bertan uzteko arriskua dagoela ikusiko da. Lurra aprobetxatu Gainera, lur bat egokitzen hasten denean edo lehendik
|
dagoena
egoera onean mantendu nahi denean, lehenengo urratsa belar txarrak kentzea da. Belarrek substratuan dauden elikagaiak kontsumitu besterik ez dute egiten; beraz, kendu egin behar dira.
|
|
|
tratu sekretua, beraz; eta bigarrenik, Sarak berria gaizki har zezakeelako –oso gaizki ere bai– nik muturra sartzeagatik, amarekin zuen auzian. Beraz,
|
nengoen
egoeran egonda, zain egotea zegokidan, neure azpilanaren fruituak ikusteko. Ez nuen luze itxaron behar izan.
|
|
|
Edo halaxe egokitu zen molde hartara, hobeki. Zeren, Sararen ikuspuntutik, ez
|
baitzegoen
egoera hartara guztiz ohitzerik. Hargatik zen beldur, amaren zurruntasuna eta aitaren isiltasuna etsai zituelako.
|
|
|
Emazte eta haurrak hartu, eta Garamendira afaltzera joatea erabaki zuten, kaleko giro hertsi hartatik ihesi. Julianek ez zuen batere sufritzen politikagatik, baina ohartua
|
zegoen
egoeraren larriaz. Garamendira bidean, une batez, GALeko mertzenarioak etorri zitzaizkion gogora, Brouarden hilketa, eta Josu Muguruzarena, eta ikara sentitu zuen.
|
|
|
Edo beharbada hori da nahitaez euskarari ezinbestean eta besterik ezean
|
dagokion
egoera eta ez da beste irtenbiderik. Esan nahi baita, euskara berpiztu nahi badugu, erabilera zabaleko, nonahiko eta noranahiko nahi badugu, hau da hizkuntza honek ordaindu behar duen kostua eta hartara makurtu dugu euskaldunok.
|
|
|
UEUren inguruan bildu unibertsitate desberdinetan sakabanaturik dauden irakasleak, ikasleak eta euskaltzaleak, goi mailako formazio proiektuak aurrera eraman ahal izateko.
|
Gauden
egoeran gaudela, legediak eta unibertsitateen antolakuntzak zabalik uzten dituen zirrikituetatik, berandu baino lehen, titulu, ikastaro, ikerketa eta form azioproiektupropioen eskaintza trinkoa eratu behar dugu. Lankidetza, sine rgia eta indarren metaketa, batetik, eta antolaketa malgua, bestetik, izan behar ditugu oinarrizko irizpideak.
|
|
|
Euskal Unibertsitateaeuskararen komunitatearen gorenmailako eragilea dela ulertu behar dugu, euskararen normalkuntza bizkortu eta egonkortzen duen eragilea alegia. ETB1, Euskaldunon Egunkaria, herri aldizkariak, irrati euskaldunak, Euskaltzaindia, Kontseilu a, Ipar Euskal HerrikoHizkuntza Kontseilua, ikastolak, unibertsitatez kanpoko hezkuntza gune euskaldunak, administrazio publikoetako euskara zerbitzuak... horiek dira, oraingoz behintzat, euskararen komunitatearen hezurdura eta ardatza, eurek barik
|
gauden
egoeran baino askoz okerrago geundeke; Eus kal Unibertsitatea amaraun horren beste atal bat osatzera letorke.
|
|
|
Plan honek badauka, halaber, zeharkako abantaila ez nolanahiko bat ere: izan ere, azpi ikuskatzaileak eta oro har, gisa guztietako enplegatuak, presoak
|
dauden
egoera berean, alegia, ikuskaritza goragoko baten zaintzapean, beren artean ikuskatzaile nagusiak ikusi gabekorik ezer ez gertatzeko moduan, ipintzen ditu. Espetxe arruntetan, zaintzaile batek bere zaintzapean dagoen presoren bat iraintzen badu, ez du honek modurik aurkituko haren goikoen gizatasunik eskatzeko; presoak egiten zaizkion zernahi irain, laido eta zigor pairatu behar izaten ditu, alegia.
|
|
|
Hemen ez da, baina, dena bukatzen: Panoptikoaren printzipioak izugarri erraztuko du epaile eta magistratuen lana; espetxeetan, horiek gaur egun
|
dauden
egoeran egonda, nazka handienaz egin behar izaten baitituzte haiek garbitasun, gustu eta dotorezia handienez egin lituzketen lanak. Gaur artean ezagutu izan ditugun plan onenetan ere epaile bakarrak banan banan ikusi behar izaten zituen auskalo zenbat gelaxkatan banaturik zeuden presoak, haietako bakoitzarekin egon behar izaten zuen eta bakoitzari galdeketa bera errepikatu behar izaten zion; egun bakar bat ehunka presorekiko lanak egin ahal izateko.
|
|
2003
|
|
|
Edozein eratan, konkistaren ondorengo 20 urteak kenduta, gero ez zen ahalegin handirik egin
|
zegoen
egoerari buelta emateko.
|
|
|
Izan ere, denak egin dizkidate etxekoago, etxeko etxekoa aspalditik egina daukadan Pellorenak baldin banauka ni neu, Prestige bezain hondoratuta ere. Hitzak eskas, inpunitatea flakotzat jotzen dut triparena adierazteko garaian, eta nire ezinean hondoa jota ez nuke nahi Pello ordezkatu
|
dagoen
egoeran, nire burua hain koldar eta miserable sentiarazten didatenei diedan gorrotoak, ezer gutxi adierazteaz gain, ez du inolaz ere parea jotzen esan nahi dudanarekin. " Tiroa eskatu nien"," arratoiak baino okerrago tratatzen gaituzte", esan du Martxelok, eta horrek bai, horrek biltzen du hobekiago neurea ere
|
|
|
Hitz egin dudan jende guztiarekin lortu dut hitz egitea; eta bizi dudan kalitate humanoari ez
|
dagokio
egoera ustel hau. Nondik (edo nora) begiratzen den... noski, baina pertsonak, banan bana apreziatzea geratzen zaigu, bizipoz ttanttak basamortuan.
|
|
|
Argi
|
zegoen
egoera kontrolpean egoteak esanahi guztiz bestelakoa zuela, gatazkaren aldearen arabera...
|
|
|
Iragarpen bat egin ahal izateko lurrean eta atmosferan
|
dauden
egoerei buruzko informazio handia lortu beharra dago.
|
|
|
Elkarteek diotenaren arabera, familiak emaitza ez baimentzeko dauden arrazoi nagusiak informazio falta eta
|
dauden
egoera emozionala ira, baina beste kausa batzuk ere badaudela aitortzen dute, hala nola beldurra edo sinesmen erlijiosoak.
|
|
|
Baina errealismoa zeritzoten horretan ez ziren agertzen 1930 hamarkadan nekazariek erregimenaren kontra buruturiko altxamenduak, euren lurrak kolektibizatzean gosez hiltzen ari zirelako. Beraz errealitatea eraldatuz edota parte bat ezkutatuz, bizitza errealetik oso urrun
|
zegoen
egoera bat islatzen zuten. Hola bada, errealismoaren ordez, gobernuak bideraturiko kontzientziazio politikoa besterik ez zen izan.
|
|
|
Beltzarantzeko prozesuan, erradiazio ultramoreak larruazaleko zelulak suntsitzen ditu, eta proteinen funtzioa aldatu egiten da, horrek larruazalari elastikotasuna ematen baitio (kolagenoa eta elastina). Gainera, pertsona bakoitzaren defentsa mekanismoen eraginkortasuna desberdina da eta
|
dagoen
egoeraren araberakoa da. Hala ere, denak ez dira desegokiak, eguzkitan neurrizko jartzeak lagundu egiten baitu gure azalean bitaminaren sintesia, funtsezkoa baita haurren errakitismoa prebenitzeko.
|
|
|
Beltzarantzeko prozesuan, erradiazio ultramoreak larruazaleko zelulak suntsitzen ditu, eta proteinen funtzioa aldatu egiten da, horrek larruazalari elastikotasuna ematen baitio (kolagenoa eta elastina). Gainera, pertsona bakoitzaren defentsa mekanismoen eraginkortasuna desberdina da eta
|
dagoen
egoeraren araberakoa da. Hala ere, denak ez dira desegokiak, eguzkitan neurrizko jartzeak lagundu egiten baitu gure azalean bitaminaren sintesia, funtsezkoa baita haurren errakitismoa prebenitzeko.
|
|
|
Arreta falta eta denbora falta direla eta, batzuetan, brikolajeko materiala ahuldu eta hondatu egiten da, edo ez
|
dago
egoera ezin hobean ondorengo erabileretarako. Adibide argigarri bat da edozein pintura lanetan erabiltzen diren erremintekin gertatzen dena, hala nola brotxak, pintzelak edo arrabolak.
|
|
|
“Azken hamarkadetan, Australiako eta Zeelanda Berriko arrantzak lagundu du, batez ere, itsas hondoko espezie hori eta beste batzuk desagertzeko arriskuan”, gehitu du Willockek. Australiako eta Zeelanda Berriko kostaldeetan, Indiako Ozeanoaren hegoaldean eta Atlantikoaren ipar ekialdean
|
dagoen
egoera aztertzen du txostenak, eta eskualde horietan arrantza ikuskatzeko, kontrolatzeko eta zaintzeko neurrien kudeaketari eta “eraginkortasunik ezari” buruzko erabaki zorrotzak ezartzeko “borondate politikorik eza” salatzen du. Arrain erloju laranja batez ere ekialdeko Atlantikoko kostatik hurbil bizi da.
|
|
|
Beraz," azken hamar urtetako udal antidemokratikoaren aurrean gaude" beraien esanetan," lau azpeitiarretatik bat baztertzen duen udal baten aurrean". Europako herri bati" suposatzen zaion" sistema batetik baino" gertuago dirudi Hegoafrikan apartheid a indarrean
|
zegoen
egoeratik", beraien esanetan. Baina Habeak" herri programaren bidez konpromezuak hartu" zituela, eta" herri eredu baten aldeko lanean" ez direla geratuko aldarrikatu nahi izan dute.
|
|
|
Ohikoena ni bakarrik paseatzea izaten zen, batez ere bizikleta eraman nuenetik. Ni orduan
|
nengoen
egoeran nengoelako, seguruenik, bizi izan naizen lekurik ederrena eta tristeena bezala gelditu zait Erratzu gogoan.
|
|
|
Igandeetan prediku aulkitik bakeari oihuka ari izanagatik, apez batzuek jende horien guztien sufrikarioa goraipatu dute. Argi baita, funtsaren funtsean, hara anbiguotasunaren oinarria, indarkeria txarra dela denentzat, baina
|
geunden
egoera larrian premiazkoa, autodefentsa molde bat. 2002ko ekainaren 22an publiko egin zen bere agirian ETAk ideia hori berrestu zuen oraino, beretzat borroka dela bide bakarra azpimarratuz:
|
|
|
Esan beharrik ez
|
dago
egoera horretan nekazarien bizimoduak okerrera egin zuela. Baserritarrek funtsean bere burua asetzeko eta hamarrekoak eta jabe millaristen errentak ordaintzeko egiten zuten lan oraindik XVIII. mende bukaeran.
|
|
|
Gaur egun, gizadiak duen eboluzio mailan, gure iritziz, ez gara behar bezalako soluzioetara iritsi pertsonak jokabide zuzena eta orekatua izan dezan identitate alorrean. Estamentu batzuek jokatzen segitzen dute gaindituak
|
dauden
egoeren arabera. Euren eragina zehaztuko dugu, sekuentzia metodologikoki hiru etapetan laburbilduz gaur eguneraino iritsi arte.
|
|
|
• Parlamentu eta udal hautetsiei eta euskalgintzari beharrezko zaie lortu nahi diren helburuak ongi planifikatzea, pausoka eta pazientziarekin jokatzea, hemendik aitzina egin beharrekoan orain arte gertatutakoa eta bizitakoa ikasbide hartzea, bigarren aldiz harri berean ezero rtzeko. Hizkuntzaren normalizaziora iristea, egoerarik hoberenean ere, urtetako lana da, eta
|
gauden
egoera honetan, zer erranik ez.°
|
|
|
Ulertu nuen. Bruno Mendiguren zen Jaurlaritzaren izenean kazetariekin harremanak lantzen zituena eta, argi
|
zegoen
egoera hartan nire premiarik ez zuena. Lehendakaritzan itxarotea erabakita, Carltonera jo nuen.
|
|
2004
|
|
|
Juan del Olmo epaileak eman zuen giltzarrapoa jartzeko agindua, eta orain, berriz, irekitzeko baimena, enpresaren likidazio plana prestatzeko. Tarte horretan gertatutakoak ez dira ahaztekoak.Egunkariaren auzian inputatuak
|
daudenen
egoera ezagutu nahi izan dugu eta abokatuen lana zertan den deskribatu.Bildu ditugun iritzien arabera, enpresari eman nahi zaion irtenbidea ez da horrelako proiektu batek merezi duena. Baina, dirudienez, aukera txarren artean hauxe litzateke onena.
|
|
|
Honek erakusten duena da, familia politikoak hain zatituta
|
dauden
egoeran, eta fluxu elektoralik ez dagoenean, bakoitza duenarekin geratzen dela. Bakoitzak bere botoak birformulatu eta ordenatu egiten ditu, edo barruko talde txikiagoetan banatu, baina ez dago ezer aldatzen denik.
|
|
|
Preso guztiek askatasuna amesten dute. Eta San Cristobalgoak
|
zeuden
egoeran egonda, askoz gehiago. Gerraren gorabeherez gauza gutxi zekiten.
|
|
|
Orduan pentsatu genuen," Etxea" ahal genuen tokitik bederen sostengatu behar genuela.
|
Geunden
egoeran beste mende laurden bat jarraituz gero, euskara hilik edukiko genuke, ogasunezko espoliazioa egiten ziguten, krisian zegoen industria, ordenu publikoaren egoera larria zen. Hori guztia ikusita, noski, gaur gertatzen den legez, ezin genuen gelditu, nahiz eta erritmo desberdinak izan.
|
|
|
Galarazteko mobilizazioak ikusiko genituzke, ziur aski, siderurgian eta ontzigintzan ikusi ditugun moduan. Bada, adierazitakoa eta gehiago ari da gertatzen Euskal Herriko lehen sektorean, baina ez iritzi publikoa, ez sindikatuak
|
daude
egoera horretaz hain sentsibilizatuak. Sentsibilitate falta horren arrazoien artean, ezbairik gabe, sektore hori kalean mobilizarazteko betiko ezintasuna hartu da aintzat.
|
|
|
Bereziak eta legez kanpokoak ziren, baina ohikoak. Martuteneko espetxean zegoen preso baten eskariz asko
|
zeuden
egoera hartan baina M.P.G. izeneko bat bakarrik ausartu zen Donostiako bederatzi abokatuk Valencia Remon gobernadorearen kontrako salaketa sartu genuen. Artemio Zarcok bazeukan beste kasu bat antzekoa S.Z. abizenak zituen eta salaketari erantsi genizkien Irungo Aberri Eguneko espetxeratuak ere.
|
|
|
Ondorioz, emakume askok ez du laguntza horietara jotzen euren karrera profesionalean eta diru sarreretan eragina duelako. Eurostatek berriki eginiko inkestaren arabera, lan munduan sartu diren emakumeen %39ak ez du nahiko lukeen haur kopururik eta horren arrazoi nagusiak lana bera (%51, 6) eta lanari lotuta
|
dagoen
egoera ekonomikoa (%48, 4) dira. %49ak lehen haurra izateko garaia propio atzeratu du eta %47ak ama izateak karrera profesionalean eragina duela onartzen du.
|
|
|
Ukaezina da. Eusko Jaurlaritza, hiruko gobernuaren bidez, ahalegin izugarria egiten ari da herri hau
|
dagoen
egoeratik ateratzeko. Estatutu Berrirako Proposamena da, oraingoz, herri hau eszenatoki berrian sartzea ahalbidetu dezakeen proposamen zehatz bakarra.
|
|
|
Pertsona batetik bestera alde handia
|
dago
egoeren berri hautematean.
|
|
|
Auzigaia ebazteko, arazo bati buruz erabakitzea beharrezkoa bada, eta, arazo hori, aldi berean, auzitegi horretan edo beste auzitegi zibil batean prozesuaren auzigai nagusia bada, eta, arazo hori erabakitzeko egonik, autoen metaketa ezinezkoa bada, orduan auzitegiak, auto bitartez, aribideko jardunaren etendura agin dezake, jardun hori
|
dagoen
egoeran dagoelarik, epaitu aurreko arazoa xede duen prozesua bukatu arte. Bi alderdiek edo horietako batek eskatu behar diote etendura auzitegiari, aurkakoari entzun eta gero.
|
|
|
Horretarako, azken urteetan, Justizia Sailak zenbait ekimen gauzatu ditu, besteak beste, organo horietako funtzionarioak euskaraz trebatzea, informatikaren prozesu kudeaketarako aplikazio guztiz elebiduna ezartzea eta euskararen erabilera sustatzeko planak garatzea. Horiek guztiek, orain aurkezten den honekin batera, asko hobetzen dute orain urte batzuk justizian
|
zegoen
egoera. Edozein modutan ere, nahitaezkoa da Justizia Ministerioak erregistro liburuak egokitzea, herri honen hizkuntza errealitatea aintzakotzat hartuta.
|
|
|
–Ez dakit. Gaixotasun horretan aditua den mediku batek ikusi zintuzke, baina, non aurkitu mediku hori
|
gauden
egoeran?
|
|
|
Bere muina honela laburbil daiteke: euskara
|
dagoen
egoeran baldin badago, gutxi ezagutu eta erabiltzen den hizkuntza baldin bada, euskaldunen beraien errua eta interes faltagatik izan da azken finean. Egoera soziolinguistikoaren konstatazioa egiten da, egoera horren zergatiak aztertu gabe.
|
|
|
Gure balioztapenen galbahean dagoen ideologiaren izaeran osagarri positiboak nagusitzen badira, erreferentzia moduan hartuko dugun irizpidea ez da izango oso makurra. Aitzitik, gure ebaluazio ekintza horretan ezaugarri negatiboak gailentzen bazaizkigu,
|
gauden
egoeraren makurra izan behar genukeenaren balizko errealitatearekin alderatzen ari gara. Azken batean, bi diskurtso mota dabiltza hemen tirabira atergabean atzera eta aurrera:
|
|
|
Nazionalismoari aldez edo moldez atxikirik dauden afera hauetan gaitasun ideologiko eskaseko herria da gurea oro har; dena delarik ere, hori horrela izatea ulertzekoa da herritar arrunten artean.
|
Gauden
egoeran gaude, eta kito. Ulergaitzagoa egiten da, haatik, euskal kulturaren eremuan direnak izanda, hauetako batzuek duten izena eta ospea edukita, pentsatzen dutena pentsatzea.
|
|
|
Zorigaitzerako ote? Joritasunak
|
gauden
egoerara ekarri bagaitu, nahiago dut Mario Zubiagaren bakartasuna. Bakartasunak, guk dakigula, ez du adierazi nahi bakardaderik, bidenabar esanda.
|
|
|
|
Gauden
egoera honetan egonda, nola ezkondu batuaren dinamikatik at dauden euskalkien eta batuaren arteko aldeak. Aldean aldekoari eutsi behar litzaioke, ez da zalantzarik, alde bakarra gailendu ez dadin.
|
|
|
Makurraren eta makurragoaren artean aukeratzera behartzen bagaituzte, besterik erdiesteko indarrik eta kemenik ez badugu, betor txarrenetan aukerarik onena: . Gure artean badira elebakartasunaren aldekoak, dio Xabier Mendiguren Bereziartuk?, baina nik uste, gehiengoak, ez duela ez errealista ez bideragarri ikusten horrelako planteamendurik gaur egungo Euskal Herrian
|
gauden
egoeran. Urruneko etorkizunaz hitz egitea baino beharrezkoago zaigu oraingo eta erdi epeko Euskal Herrian euskarak bere burua nola sendotu eta beste hizkuntza eta kulturekiko harremanak nola bideratuko dituen pentsatzea.
|
|
|
Are gehiago:
|
gauden
egoeran bertan ere giltza horrek irekiko dizkigu, ezerk irekitzekotan, nazio eraikuntzaren euskaltasuna bermatzen duten ateak. Ez dezagun ahantzi, arren:
|
|
|
euskara bihurtzen duzu zure hizkuntza intimoa, ingelesarekin ateratzen duzulako zure produktu intelektuala. Gaztelerarekin
|
dagoen
egoera diglosiko hori amaitu egiten da. Sentitzen zara euskaldun kosmopolitagoa?.
|
|
|
Mezu hori atzo bidali zuen Espainiako Medikamentu Agentziak, uste baitu ez dakarrela “berehalako arrisku akuturik”. Erreumatologiako Eskola Amerikarrak iritzi bera du, eta uste du “ez
|
dagoela
egoera medikorik ‘Vioxx’ aukera bakarra izateko”. Erakunde horrek “zuhurtasuna” gomendatzen du coxib ak preskribatzeko, kostu handia baitute.
|
|
|
kirolariak; horren ondorioz, kasu askotan, lehiatu ahal izateko, pisu galera handiak izaten dituzte gorputzaren pisua baino kategoria txikiagoetan. Nahiz eta judokak
|
egon
egoera horretan, komeni da zure elikadurak izaten jarraitzea. ahalik eta orekatuena, energia guztia izan dezaten eta behar dituzten elikagaiak.
|