|
2000
|
|
|
«Modetatik at
|
zegoen
gizona zen, berezko estiloa sortu zuena, alderdi plastikoa nahiz etnografikoak uztartuz. Arras originala baitzen enkuadreak lantzerakoan.
|
|
|
Rikarteren lehen liburu honetan tramari dagokionez elkarrekin harremanik ez duten bi narrazio luze eskaintzen zaizkigun arren, desioa da ipuinon ardatza. Batetik, Rakel Beaumont narrazioan gizon jaio eta emakumea izan nahi duen pertsonaia baten gorabeherak kontatzen dira (luzeraren aldetik eleberritzat har daitekeena); bestetik, Apopiloetxea kontakizunean esistitzen ez den emakume batekin maitemindurik
|
dagoen
gizon bat aurkezten zaigu. Javier Rojoren ustez, Rakel Beaumont kontakizunari erromantizismo handia dario.
|
|
|
" Bakardadean edatea ez da dibertitzeko erarik onena, jauna!", eta eskuak animozko zartako izugarri bat eman zion Txemaren bizkarrari. Hain izugarria, ezen ia aulkitik ere bota baitzuen, eta mugimendu bortitz horren eraginez begien erdian jotzen zuen argia ere desbideratu zen, bistan utziz bere aurrean
|
zegoen
gizon handi eta irribarretsua. " Gurekin etorri zenuke", eta beste bizkarrondoko zakar bat, ia barraz bestalde bidali zuena.
|
|
|
" Gurekin etorri zenuke", eta beste bizkarrondoko zakar bat, ia barraz bestalde bidali zuena. Gizon handiak lau guinness pinta eskatu zituen eta konturatu orduko Txema mahai batean
|
zegoen
gizon handiarekin eta beste birekin batera. Hirurak ziren zaharrak, baina edanean edozein gazte etzanarazteko modukoak.
|
|
|
Baina batez ere etxeko atarian jesarrita
|
dagoen
gizonak eman dit atentzioa, zeren, lur berde esmeralda aurretik, itsaso koloreanitza atzetik, eta zeru beruna goitik, bera da paisaiaren oreka, bera eta bere arropa beltzak, eta bere pentsamendu gaelikoak. Aipatutako beste hiru elementuak hain dira neurrigabeak, hain amaigabeak, hain infinitu eta absurduak, ezen bere aulkitxoan jarrita lasai pentsatzen ari den gizon hori baita paisaia zoragarri hau orekatzen duena, paisaia hau existitzearen arrazoia.
|
|
|
Izan ere, ez ote zuen islatzen eta mugatzen iduri hark gela barnean
|
zegoen
gizonaren estatua, Pedro Huizirena... baita gizon gehienena ere, ororen buruan?
|
|
|
Gisa horretan, bertzalde, erran zaharrak ez bezala, zeinak baitio: " Lan lasterra, lan alferra", sosegu onean egonik hobeki deliberatu ahal izanen duzue deliberatu beharreko guztia, baita behatzaren mutilatzeko prest
|
dagokeen
gizonaren auzia ere... zeren indiarrek arima izan baitezakete, bai, baina ez balute bezala bizi dira: erran nahi baita ezen haien behatzak deus guti balio duela, eta bertze norbaiten behatza genukeela, halatan.
|
|
|
Haatik, iduri hura begibistatik urrundu nuen arren, ez zen neure buruan eta neure memorian ezabatu, uroski, eta osaba Joanikotek handik egin izan dit egunoroz oihu, aldez edo moldez. Eta kartarekin ere koadroarekin bezala egin nuen... edo are okerrago, zeren hura ez bainuen irakurri ere egin, infernuko sutarat kondenaturik
|
zegoen
gizon baten kartak ez zuelako nehoren begirunerik merezi...
|
|
|
Eta haietarik batek, zeinak baitzuen bisaia pikor gorriz pikardaturik, xarranpinak joa balego bezala, erran zidan: " Nihaur nauzu behatzaren pikatzeko disposizionean
|
dagoen
gizona eta jaun Santiago de Tapioles y Villarrínen alabarekin ezkonduko dena". Eta, erranarekin batean harro jartzen zitzaidala, argibideak eman zizkidan:
|
|
|
Zeren zinez baitzen Antonio Ibarbia Asiskoaren dotrinarekin amorosturik
|
zegoen
gizona, eta bururaino eraman nahi izan baitzituen haren irakaspenak.
|
|
|
Eta, nola aitona Nikolasek, bere aitaren ildotik, burdinaren mundua laudatzeko eta alabatzeko ohitura baitzuen, hala miresten zituen olak eta olagizonak, halako moldez, non erraiten baitzuen ezen olagizonak zirela munduan
|
zeuden
gizon bakarrak, zeren infernuak zailtzen eta gogortzen baitzituen gizon haiek egunoroz, sutegietako garretan. Eta eransten eta eratxikitzen zuen:
|
|
|
Eta banindoan, banindoan, eta bat batean oroitu nuen nola guardia buruak erran zigun ezen puta haiek bertze jende batzuekin elkar harturik behar zutela... baina oroitzen nituen, halaber, bere kideen hitzak eta haien irriak eta haien bertze hainbat keinu eta xehetasun, eta gero eta gehiago iduritzen hasi zitzaidan ezen guardia haiek zirela putekin elkar harturik
|
zeuden
gizonak. Eta ez ote zituen Mignon biluziak ere oinetakoak jarririk, ez bere ahalkearen eta bere dekoroaren ezkutatzeko, nola aitortu baitzidan, baina arintkiago eta fitezago ihes egin ahal izaiteko?
|
|
2001
|
|
|
Afarietan geunden eta gizon bi hauek, gizon arruntek bezala hitz egiten zuten, elkarrekin diskutitzen zuten eta berba gordinak esan ere,' la ostia' eta beste. Nik ezin nuen sinetsi, tabernan entzuten nituen berbak, gorbataz jantzita
|
zeuden
gizon inportante bik esatea"
|
|
|
Noizbait Koldo Izagirrek esandakoaren ildotik," lehenengo aldiko gizona" izatera kondenaturik
|
dagoen
gizon honek(" lehenengo nobela modernoa"," lehenengo nobela elebiduna"," lehenengo nobela zientifikoa" idazteagatik) nobelagintzan urratutako bideaz hitz egitean, gogoeta hauei" Ramon Saizarbitoriaren nobelagintza: isiltasunera daraman bidea" izenburua eman badiegu, ez da bakarrik idazle hau aspaldian isilik dagoela gogoratzeko2, hau da, isiltasun literario hori nabarmentzeko, bere nobelagintzaren muin poetikoa azpimarratzeko baizik.
|
|
|
Lehenengo eta behin, esan, Gizona bere bakardadean nobelaren irakurketaaskoz ere arinagoa dela; baina ez bakarrik Hamaika Pausorekin alderatuta, baitaObabakoak berarekin alderatuta ere. Non
|
dago
Gizona bere bakardadean edo Zeruhoriek bezalako irakurketa arin eta erraz horren sekretua. Nobelen egituralinealean, batetik:
|
|
|
Mutikoak ez
|
zeuden
gizona hiltzekotan. Nair ek, ordea, horietako bat ezagutu egin zuen.
|
|
|
Orain, ordea, morroiak ezezagunak dira. Lanik gabe
|
dauden
gizon eta emakumeak. Delhin, adibidez, milioi erdi bat lagun dago lanik gabe, lanen bat non harrapatuko.
|
|
|
Jendea, lurrean eserita
|
dagoen
gizon zahartxo baten inguruan dago.
|
|
|
Edwin ailegatu gabe oraindik, eztabaidak berari buruzkoak izango dira. Batzuk, orduantxe bertan enteratuta, ez daude hilzorian
|
dagoen
gizona eramatearekin ados.
|
|
|
Oihal txatalez osatuta
|
dago
gizon traje urdin argiaren liburua. Gizonak hiriko oihal denda guztiak igaro ditu liburuaren oihal orrialdeak erakusten.
|
|
|
Opariak guztientzat, baina, batez ere, dendariaren alaba zaharrenarentzat. Ez da zaila izan amerikano lepo tentea bereganatzea; eta, ondorioz, pozik
|
dago
gizon gazte traje urdina.
|
|
|
Eta hemen horrelako gauzak esaten ditu: " Egia esan bear bada euskal erritako apaiz, fraile ta anima zai guziak esan dezakegu bidalduak edo autuak gerala berri on animaren gañekoak emateko, ez erregei beren jauregietan, ez andiki goratu, edo Jaun urre zillarra ugari darabiltenai, ez jakituria lurrekoz beren ustez beterik
|
dauden
gizon arrotzaarrai [Beraz, jakintsua baldin bazen, utikan!], ta bai  nekezale, beargin, atxurlari, olagizon, ikazkin, emakume gorula, eula, jostun, ta onelako jende mee ta bekokiko izerdi larriarekin ogia billatu bear duteenai. Ez degu Pablo Apostoluak bezela agertu bear Athenasko Bilkui ta Erakastegian, eranzuteko jakitun gaizto asmariai beren galdetze guzietara; agertu bear degu enzula biotz oneko ta samur(...) [hemen ezin irakur daitekeen hitza dakar lehen edizioak], zeintzuek enzungo gaituzten geienez ao ta biotz zabalekin ta beti ixillik.
|
|
|
gazte gaztetandik herriaren ahotik jasotzea aski ez dela, ezagunago eta iraunkorrago bihur banitza, inprimatzea dela bide". Eta inork pentsa ez dezan ez
|
dagokiola
gizon ikasiari ezjakinen esaerak biltzea, lan horri berari lotu diren jakintsuen izenak ematen dizkigu andanan, Aristotelesez beheiti.
|
|
|
Etxaide ez da bere buruari ederretsirik lo gozoan
|
dagokeen
gizona. Liburua joan liburua etorri, hainbesteraino menderatu duen hizkuntzarekin gatazka bizian dirau, beretzat nahiz besterentzat mintzabide malgu eta zalu bihurtu beharrean.
|
|
|
giza kondaira lurraren kondairari, eta batez ere lur-azalarenari, itsatsirik ageri baitzaigu. Ikerlan horietan sartu dena galdurik
|
dago
gizona eta gizartea beren soilean, itxuratu duten inguruneaz aparte, ezagutu nahi baldin baditu.
|
|
|
Iritsi nintzenean, gizon bat, nire zain
|
zegoen
gizona, hain zuzen, hezurgabeturiko zerri hankak foiez beteak jaten ari zen, Sauternes botilaren laguntzarekin.
|
|
|
Nire zain
|
zegoen
gizon hori P.P. Carbayo zen. Ez zegoen hilik.
|
|
|
Neska laguntzaile baten bila hasi zen, begiradaz. Handik hogei bat metrora eszenari so
|
zegoen
gizon oliba koloreko burusoilean tinkatu ziren bere begiak. Bakarrik ez egoteak susperturik, gorputzerantz hurbildu zen.
|
|
|
Agian gertuago zatekeen elkartasunetik edo, zergatik ez, ispilu soila izatetik. Bai, ateaz beste aldean
|
zegoen
gizon ttiki hura nire burua isla zezakeen ispilu bakarra zen.
|
|
2002
|
|
|
Presoen izaera politikoa eta beren parte hartzea jaso baita prozesuan. Euskal presoak Euskal Herriaren alde dena emateko prest
|
dauden
gizon eta emakumeak dira. Giza kolektibo hau oso txertatua dago gure gizartean, Euskal Herrira ekartzea eskatzen dugu eta beren kolektibotasun horretatik beren ekarpenak egin ditzaten.
|
|
|
Esaera zaharrei jarraikiaz idatzitako antzezlan hau, metroko geltoki batean dago kokaturik, eta honakoxeak ditu bere pertsonaiak: metroan bizi zen hizkuntza aberatseko gizona, bere lanaz asperturik dagoen metrozaina, batzuetan emakumezko eta besteetan gizonezko gisa agertzen dena, maitemindutako telefonista, dirua gordeta daukan andrea, esaera zaharrak inork baino hobeto dakizkiela frogatu nahi duen gizon dotorea, neska haserretia, denbora guztian izutua
|
dagoen
gizona, emakume negartia, sendagile izateko eskatzen dioten albaitaria...
|
|
|
Nire aurrean
|
dagoen
gizon burusoilak Anjel Lertxundiren liburua ireki du, eta bertan Antton Olariagaren marrazkiak ikusi ditut. Elkarren standa jendez gainezka dago, Iñaki Mendiguren baitago aztiz mozorrotuta" Harry Potter eta suzko kaliza" liburua sinatzen.
|
|
|
Ezkerretara begira ipini eta Pirinioak bildumako seigarren alea ikusi diot besapean nire ondoan
|
dagoen
gizonari. Aitari erosi diot liburua, azken aldian zeharo mendi zaletuta baitabil.
|
|
|
Izan ere, nahiz eta narrazioa haren ikuspegiak gidatu, gutxi baitakigu benetan hari buruz: garrantzitsuena da bakarrik dagoela, eta bakarrik
|
dagoen
gizona, P. Valéryk gogorarazi zigun moduan, beti dago lagunarte txarrean. Barne ahots horien eta atsekabetzen duten oroipenen (sendategi batean sartuta dagoen Kropotki anaiaren oroipena, egin zuen atentatuarena...) etengabeko zelatapean dago Carlos, eta irakurleok haren baitan gertatzen ari den borrokaren ikusle artega bihurtzen gara (T.
|
|
|
Ile luzea eta, burua eta bibotea ezik, ia gorputz guztia biluzik daramate. Hamar edo hamabi gizonek emazte erkideak izaten dituzte, bereziki anaiek eta aita semeek elkarren artean; emakume hauengandik jaiotako umeak haiekin lehenengo
|
egondako
gizonaren seme kontsideratzen dira.
|
|
|
“Aurrez hautatutakoen artean emakumeak badaude, oso curriculum onak dituztelako da”, dio Alberdik. “Gero, estereotipoak
|
daude
gizonen ordutegi erabilgarritasunari buruz, edo bidaiatzeko edo kanpoan egoteko ordutegi erabilgarritasunari buruz; horrek, azkenean, haien kontratazioa bultzatzen du”. Zifrek erakusten dutenez, emakumeak postu garrantzitsuetara gehiago iristen dira sektore publikoan pribatuan baino.
|
|
|
Josu R k, Manuelen ondoan
|
zeuden
gizon eta emakumezko bati erreparatu zien. Hala batak nola besteak antiojo ilunak zituzten, eta ez zioten begirik kentzen Manueli.
|
|
|
" Ni gizonaren alde nago. Seguru
|
nago
gizona ere nire alde dagoe  la". Oso ondo.
|
|
|
Urdinez jantzitako hiru gizon garaikurren banaketarako behar ziren kaxoiak, mahaia eta enparauak igotzen hasi ziren, trajez
|
zegoen
gizon batek, besteen lana erraztearren, hutsartea zabaltzen zien goiko soka bien artean.
|
|
|
Hormek ere ez zuten zorte hoberik ezagutzen. Hantxe
|
zeuden
gizon txiki hark bizitzan metatutako grabatuak margoak argazkiak. Gehienak ez ziren liburuen orrialdeak baino handiagoak.
|
|
2003
|
|
|
Orduan beste guztiek ihes egin zuten eta guztiz harrituta atera nintzen. Kaletik nindoala, txapela falta zitzaidala konturatu nintzen, eta berriro ere Auroraren etxeko atarira joan nintzen eta han zegoen txapela, zoruan
|
zegoen
gizonaren ondoan. Orduan ni benetan ohartu nintzen egoera larriaz.
|
|
|
Batez ere gero adiskide izango nuen Izaskunena falta da. Mario Benedettik poema batean dioena egia da (Hombre preso que mira a su hijo/ Semeari begira
|
dagoen
gizon presoa), berari gertatu zitzaion kontu berdina da:
|
|
|
Emakumeari elkartua
|
dagoen
gizonaren bidea.
|
|
|
Klaro, ikuspuntu horretatik begiratuz gero, egia da zure planteamendua akatsgabea dela. Argi
|
dago
gizon zuhur eta justua zarela, duina eta ausarta, baina ni mesede izugarri bat eskatzen ari natzaizu, solidarioa, kristaua, lagun hurko baten alde...
|
|
|
horiexek izan behar zuten andrazko guztien bereizgarriak. Oro har, emakumeak adin txikikotzat (haurraren estatusetik hurbilago
|
daude
gizonarenetik baino) eta gizonaren, aita, neba edo senarraren, jabegotzat hartuak izan dira.
|
|
|
Gizonaren autonomiaren etsaia eta eragozpena zen Jainkoa baizik. Euskaltzaletasunak uste zuen bezalako gizartean ez
|
zegoen
gizonarentzat autonomiarik (R. Arregi, 1971: 121).
|
|
|
Baina ikusirik ez dagoela kulturaren edo kultur prozesuaren esanahiaren ulermena bideratzerik indarrean dauden kontzeptuak argitugabe, gogoeta honek kontzeptuzko elementuak ekarri nahi ditu kultur prozesuaren ulermenean sakontzeko, hori nahitaezkoa baita kultur proposamen egokiak egin eta, oro har, gizadiaren egoera, naturaren egoera eta norbanakoaren egoera hobetzeko, gizatasunaren balio guztiak barne harturik (hau da, Europako kulturak beti aintzat hartu izan dituen balioak. Nire ustez, ez baita hori aldatzeko beharrik), balioak ez baitira errespetatzen ari, eta ez
|
daude
gizon emakume guztien eskura. Helburu hori lortzeko asmoz, ezagutzaren modus operandi a gehiago interesatzen zaigu —horixe baita giza nortasuna edo izaera azaltzen duen giltzarria—, opus operatum a baino, hau da, ezagutza edo jakintza guztien gauzapen kulturala baino.
|
|
|
Oteizaren borondatea gora eta Oteizaren borondatea behera, Rosales jaunak halako batean esan omen zuen, Oteiza ordurako hilik zegoenez, hemendik aurrera kritikoek ezin izango dutela Oteizaren borondatea erabilieu ren jarrera defendatzerakoan. Eta, nolabait, alibiatuta
|
zegoela
gizona, hori dela-eta. Anekdota apokrifoa izan daiteke, erositako prezioan saltzen dut nik, baina egia unibertsala da hildakoek ez dutela hitz egiten.
|
|
|
Hauxe diot nik: zerbait lotsagarri eginez ala norbaiten esku jasanez eta koldarkeriagatik kontra egin gabe maiteminduta
|
dagoen
gizona nabarmen gertatuko balitz, ez litzateke ez aitak, ez lagunek, ez beste inork ikusita maiteak ikusita bezainbeste minduko. Eta gauza bera ikusten dugu maitearengan, askoz e gehiago lotsatzen dela maitaleek ekintza lotsagarriren batean ikusita.
|
|
|
Nola gertatu da. Nola esaten zaio emakume bati bakardadearen harresietara gozo ohituta
|
dagoela
gizona. Babesturik.
|
|
2004
|
|
|
Beste gizon bat dator. Arkupetan
|
dagoen
gizonarengana hurbiltzen da.
|
|
|
Pasioz bizi du bere lana, eta makina bat ordu ematen ditu horretan. Puerto Ricoko unibertsitatean horrelako tresnak eraikitzeari buruzko eskolak ematen ditu, bere tailerrera hurbiltzen diren zenbait gazteri ere lanbidea irakasten die, eta, horretaz guztiaz gain, antzinako musika tresnak konpontzen ditu, esate baterako berriki Israel eta Txekiatik iritsi zaizkion bi stradivarius. Beraz, argi
|
dago
gizon honen profesionaltasunak Karibeko mugak ere gainditzen dituela.
|
|
|
«Isilpeko merkatuan» lan egiten zuten emakumeez gain
|
bazeuden
gizonekin batera fabriketan lan egiten zuten emakumeak ere13 Emakume hauek ezkongabe eta alargunak ziren. Izan ere, 1962 urtera arte indarrean egon zen ezkondu ostean emakumeak lana uztera behartzen zituen legea.
|
|
|
Frankiziarik ez badute, bariazioak %267ra igotzen dira, 3.335 euro. Hirugarrenentzako aseguru osoari dagokionez, 1.332 euroko aldea
|
dago
gizonentzat eta 1.378 emakumeentzat,% 202 eta% 224, hurrenez hurren. Senikoa Hirugarren hizkuntza eskakizunaren erabiltzaileak 40 urte ditu, Renault Scénic bat du, 15 urte gidabaimenean eta 2 urte konpainiari parte eman gabe.
|
|
|
Nire barnea saminez estalita utzi ondoren joan zen beste mundura. Orduan, alabak beste gizon batekin harremanak zituela enteratu nintzenean, ez zidan batere graziarik egin baina ziur
|
nengoen
gizon umila eta zintzoa izango zela. Egia esan, gure adineko aitona amonentzat ez da batere atsegina zure umeak bigarren lagun bat aukeratzea.
|
|
|
Hizkuntza horiek, hortara, bizitzatik kanpo jarri dira: ez
|
daude
gizonaren zerbitzuko.
|
|
|
militarrak, politikariak, enpresa gizonak... Baina Eisenhower jeneralak susmoa zuen haiek guztiak baino askoz ere xelebreagoa gertatuko zela bere idazkariaren bulegoan zain
|
zegoen
gizona. Haraino ekarri zuen kontua, behintzat, jeneralak gogoratzen ahal zuen harrigarriena zen dudarik gabe.
|
|
|
Etxeko sofan etzanda
|
dagoen
gizonak ezin du jasan fotokopia dendako emakumeak galdera bat besteari josita botatzeko duen ohitura. Erantzunari itxaron gabe galdera bat bestearen atzean egiteko ohitura, benetan ohitura txarra dela uste du.
|
|
|
Txosten baten hogei kopia egitera joan zen batean bera ere Madrildik urrun zegoen herri batean hazitako neska zela aitortu zion fotokopia dendako emakumeak sofan etzanda
|
dagoen
gizonari. Badajozeko herri txiki batekoa zela esan zion, baina gutxitan joaten zela bertara.
|
|
|
Fotokopiak egiteko makinen zarataren gainetik entzuten zen haren algara. Antzeko algara entzuten duen bakoitzean, orain sofa gainean
|
dagoen
gizonak beti esaten dio ez duela presarik, bueltatuko dela geroago kopien bila. Eta fotokopia dendatik irteterakoan arnasa hartzen du sakon.
|
|
|
Fotokopia dendako emakumeari, aldiz, begiak handitu egiten zaizkio barre algara botatzen duenean eta, norbait alboan badu, kolpe bat ematen dio. Zenbat kolpe jaso ote ditu telebistaren aurrean aharrausika
|
dagoen
gizonak.
|
|
|
Zortziak. Oraindik gauez zer egin behar duen pentsatzen jarraitzen du sofa gainean
|
dagoen
gizonak. Zerbait egiteko ordua heldu zaiola pentsatu du, azkenik zerbait erabakitzeko ordua.
|
|
|
Lehenengo Herbehereetan holandarrekin espainiarren aurkako gerran eta, ondoren, Bavarian bohemiarren aurkakoan. Bitxia eta paradoxikoa ematen du, egia esan, agintean oinarritutako ezagutza orori aurre egiteko gertu
|
dagoen
gizonak aginte forma nagusia eta bortitzena den armada bere egin eta ihesbide modura hartzea. Gaur, seguru, onartezina irudituko litzaiguke, baina kontuan hartu behar dugu armadan parte hartze hori uler daitekeela ere bere bidaiatzeko grina asetzeko modura eta bere izaera abenturazalearen isla bezala, eta ez, hainbeste, gerragizon baten bokazio modura.
|
|
|
Hala, ezin pentsa daiteke gizakide ez den gizakirik. Gizartearen (senideen, lagunartearen, herrikideen) elkarreraginik gabe ez
|
dagoke
gizon emakumerik, gizakiak gizartea baitu sehaska, hazkurri eta jokaleku. Gizartea diogunean antropologiak ulertu ohi duen oinarrizko zentzuan diogu:
|
|
|
Pentsamendu haiek alde batera utziz, gizonak kantatzen zuen tokira abiatu nintzen, eta bi etxe elkarren ondoan zeuden tontor batera iritsi. Bi etxe haietako baten balkoipean
|
zegoen
gizona, eta halaxe zioen doinu bizi bizian:
|
|
|
Buruz buru neurtu zuten lau muslariek zutik
|
zegoen
gizona.
|
|
|
euren azpian etzanda
|
dagoen
gizon beltz bat
|
|
|
tabernako bazter horretan
|
dagoen
gizon baztertu horri.
|
|
|
Poesia ezin azalduzkoaren bilaketa dela zioen Wallace Stevens-ek, gizakiaren zoriontasuna lortzeko bidea, gogobete gabe
|
dagoen
gizonaren ahalegina, munduarekiko elkarrizketa modu bat baino ez.
|
|
|
Bahituran
|
dagoen
gizonak
|
|
2005
|
|
|
Baina ez da justua inorentzat egiten ari garen hastapen trakets hauek lau haizetara hedatzea». Oraindik ez
|
dago
gizonen aldetik hausnarketa kolektibo bat. Eta Arrizabalagaren ustez, batasun hori errazago lortuko dute titularrik gabe.
|
|
|
Lortu dute gizaki hori bihurtzea mesfidati, bortitz, modu txarreko, jendearekin tratuan zailtasun handiak dituena, bere buruarekin gustura egoteko arazoak dituena... ez dakit ohartu zareten kaletik nolako gizonak ikusten diren, aurpegi zurruneko gizonak. Ohituta gaude beraien barrura sartuta
|
dauden
gizonak ikusten eta kanpora kaka besterik botatzen ez dutenak». Hori erakutsi egiten da, gero ikasi eta errepikatu.
|
|
|
Madrilgo Gizon Baldintzaren Zentroko zuzendaria den Luis Boninok hala dio: «Diskurtso oso positiboa
|
dago
gizon sentibera berriaren eta aita berriaren inguruan, baina gizonek gaur aitatasunaren zati dibertigarrienean hartzen dute parte »futbolean jolasten dute, etxeko lanak egiten laguntzen diete» baina ez dituzte haurrak janzten edo beraien elikadura kontrolatzen». Sentimenduak ere adierazten ikasi omen dute, «baina kontua ez da hainbeste bere sentimenduak agertzea, baizik eta besteen mundu emozionalaz arduratzea.
|
|
|
Eskarne Mujika Gallastegik itzuli duen Berdin dio liburuan, berriz, hogeita bost kontakizun labur eskaintzen dizkigu, bere ohizko estilo xume eta eraginkorrean. Lo gozotik esnatu eta senarra odolez blai aurkitu zuen emakumearen eta sendagilearen arteko elkarrizketaren istorioa, geltoki abandonatu baten ondoan beti dagoen agurearena, bere etxera joateko irrikaz
|
dagoen
gizonarena, bizitza ihesi nola doakion ikusten ari den morroiarena, langile baten heriotza eta beste.
|
|
|
Orain
|
badaude
gizon bortitzak bortitz izateari uzteko ikastaroak ere...
|
|
|
–Ez dinat sinesten. Gero eta konbentzituago
|
bainago
gizon guztiak berdintsuak direla, eta emakume gehienak ere halatsu.
|
|
|
–Mila aldiz esan ninan ez
|
dagoela
gizonez fidatzerik, eta, barru barrutik hats hartzen zuela, behinola ikasitako Manifestu Komunistaren paragrafoa errezitatu zion, ahots sendoz eta erabakitasun handiz?: Gizaki libreak eta esklaboak, patrizioak eta plebeioak, baroiak eta glebako jopuak, maisuak eta ofizialak?
|
|
|
Beraz, frankismoak emakumearen inguruan bultzatutako irudia aldatu egin zen: emakumea ez
|
zegoen
gizonaren azpitik, ez zen gutxiago, soilik, ezberdina, zen.
|
|
|
Lehen aldiz, ikertzaile talde batek egiaztatu du oso maiz agertzen dela saguzar noctulo erraldoia (Nyctalus lasiopterus), Europako espezie handiena, Garrotxa (Bartzelona) zona bolkanikoko parke naturaleko pagadi batean. Jordi Camprodonek, Kataluniako Oihangintzako Zentro Teknologikoak, eta Carles Flaquer ek, Granollerseko Natur Zientzien Museoak, jarraipena egin diote Garrotxako eremu basotsu horretan, aurreko udazkenaren eta udaberriaren artean
|
dagoen
gizon ar bati, eta badirudi animalia horiek, gutxienez, Katalunian igarotzen dutela negua. Saguzar mota horrek metro erdi ere neur dezake, eta txoriak ehizatzen dituen Europako espezie bakarra da, nahiz eta nagusiki intsektuak jaten dituen.
|
|
|
Mahaiaren alde luzeetariko batean dauden hiru aulkiei dagozkien orriak banatuta, hau inguratu du, bestaldean dauden aulki bietara jotzeko, eta berehala sumatu du atean
|
dagoen
gizona. Burua altxatu, ile ondulatua buruaren mugimendu kalkulatu batez atzera bota eta bere buruarekiko konfiantza adierazten duen aurpegi serioan irribarrea marraztu da.
|
|
|
Momentuan bertan beste" egun on" bat entzun da atetik, eta zuzenean bere tokira, hiru aulkiko aldean erdikora, zuzendu da hirurogei urteren bueltan
|
dagoen
gizon ile urdin eta soildukoa. Jantzi griseko botoi bakar batek doi doi eusten dio bere sabel ederrari, haren azpitik jantziak berriro ireki eta kolore bereko gorbataren muturra agerian utzirik.
|
|
|
Koronelak uniformearen mahuken muturrak teinkatu ditu, eskuak igurtzi, eta punta gordeta duen boligrafoa dantzarazi du orriko lerroetatik. Aurrean
|
dauden
gizon biak emakumeak utzitako orriak irakurtzen ari dira. Emakumeak berriro hitz egin du:
|
|
|
Begiratu eta neskak zerbait seinalatu dio. Kalean gorago aparkatutako burdi batean ez al
|
daude
gizon bi, haien ataria baino apur bat beherago?
|
|
|
Han, hain postu koloretsu eta bizia ikusterakoan, beste argazki bat. Berehala berari begira
|
dagoen
gizona sumatu du, interesa adierazten duten begiez. Begi txikiak, zimurrak zimurren gainean egindako poltsetan sartuak, bekain urdinduen teilatupean.
|
|
|
Naroa aldakak astintzen hasi da, baina berehala etsi behar izan du. Argi
|
dago
gizonak ez duela bera askatzeko batere asmorik, eta berehala laguntza guztiak alferrekoak izango dira. Amorrua hazten sentitu du, irainduta.
|
|
|
Berak hasieran antzeman bezala, atearen aurreko horman leiho mehe bi daude, berarentzat altuegi, are gehiago gela osoan nora igo ez dagoela kontuan hartuta. Lurrera begiratu duenean, bere oinen artean odol bidetxoa ikusi du, zerraldo
|
dagoen
gizonaren buruan duena iturburua. Hilda ez egotea desiratu du.
|
|
|
Baina kontu kuriosoago bat
|
zegoen
gizonak esandako gauzen artean: konpetizioarena.
|
|
|
Aska lehorraren sartaldeko mihian, frantses bandera kapotearen gainean zut zuta zekarren kamioi bat azaldu zen. Gorderik
|
zeuden
gizonek, kapitainaren manua igurikatu zuten, ageri jauki aurretik. Jeanek punpa batez zeharkatu zuen aterpe naturalaren eta bidearen arteko eremua.
|
|
|
Eta basoerdiari eusten ez dion eskuarekin buruan eman dio, poliki. Txakurra harritu egin da, kale erdian
|
dagoen
gizonarengana jiratu du burua eta are gehiago hurbildu da pareta aldera. Kuzkurtu egin da, txakurrek egiten duten bezala.
|
|
|
Esazu egia. Liluratuta zaude etxearekin eta liluratuta
|
zaude
gizonarekin, Joaquin Aldazekin.
|
|
|
Apaiz laguntzaile dihardu Xenarok. Abadea asteazkenean tabernan
|
zegoen
gizonetako bat da. Lehengo eguneko arropa bera daroa soinean, artilezko jertsea eta panazko praka maiztuak.
|
|
|
Parrokoak hau eta beste esan dezake, deklama dezake, elokuentziaren edergailuek eta teologiaren argudioek ez dute liluratuko ezkerreko aulkien atzenean
|
dagoen
gizon argalen samalda, iduri luke ez dakiela gizon haiek ez liratekeela hemen azalduko derrigortuak ez baleude, sobera aldiz entzun dute Kristoren izena zanpatzen dituztenen ahotik, Elizari urrunduak zaizkio fededunak zirenak ere, eta" Ite misa est" entzun baino lehen irten dira eskaileretan behera plazarantz, karrika zaharretan barrena sakabanatzeko taldetxotan, bikotetan, senar emazte...
|
|
2006
|
|
|
Eta pertsonaia nagusia bera da, niretzako, maitagarriena. Minbiziak jota
|
dagoen
gizon bat da. Bere sorterriko auzora doa, Brooklynera, han berriro hil arteko bizimoduari ekin behar diola pentsatuz.
|
|
|
Miriam hemendik urrun bizi da, beste uri baten bizi da. Eta labanea zorrozten
|
dagoan
gizona ez da Jokin, beste bat agiri da atzean daukan argiaren gerizpean. Bakarrik sentitzen da, artega lantzean behin.
|
|
|
Edozelan be, etxean bakarrik egotea subertau jakon. Bera be orain lehen hainbeste barregura eragiten eutsan" Garaikoetxea"
|
dagoan
gizon horreetarikoa zan, andrea eta etxetik kanpo eta bera bitartean jaun eta jabe sentiarazoten eutsan udako askatasun iragankorrean bizi zala. Dana dala, libre bazan izan, baina Iñigo ez zan bape ondo moldatzen, etxean gauzaeztan hutsa zan.
|
|
|
hotzez hiltzen
|
dagoen
gizon bakartia.
|
|
|
H. Oso gogorra izan behar bete betean
|
zegoen
gizon batentzat...
|
|
|
Cayo Plinio Bigarrenaren, Zaharraren, izaera ondo islatzen da bere iloba Plinio Gazteak bere lagun bati idatzitako eskutitzan; horrela dio: , harrigarria da ikustea nola hain lanpetua
|
zegoen
gizon batek hainbeste liburu idatzi ahal izan zituen, liburu gehienak gai oso zailak lantzen dituztelarik. Are harrigarriagoa da dakizunean denbora batez foroan jardun zuela, 56 urterekin hil egin zela, funtzio garrantzitsuenak bete zituela eta enperadoreen adiskidea izan zela.
|
|
|
–Vaya terrorista de mierda que eres, no sabes que loshombres no lloran?? esan dio urrutien
|
dagoen
gizonak eta ondoren aldapan goraeraman dute. Oso zuhaitz sendo baten ondora iritsi dira, baina mutilak ez du ikusi, lurrera begira dagoelako, lokian pistola bat jartzen diotela sentitzen duen bitartean.Lehenbailehen buka dezatela nahi du.
|
|
|
Ipuin liburu horretako hirugarren kontakizunean euskal gatazkaz zuzeneanhitz egiten da, iritzi artikulu batean bezala. Gutun luze bat da, terrorismoarenkontra
|
dagoen
gizon gazte batek ETAkoa den bere lagun bati idatzitakoa. MikelAntza eta biok lagunak izan ginen orain dela urte asko.
|