|
2000
|
|
|
Iazko irailean ETA erakundeak su etena aldarrikatzeko argitara eman zuen agirian
|
bazeuden
niregan harrera berezi bat sortu zuten bi puntu. Bi puntu hoiek osatzen zuten, nire ustez, erabaki garrantzitsu haren justifikazio ideologiko eta politikoa.
|
|
|
Ordezkoa ere izan liteke. Ez
|
dago
nire esperientziarekin lotua. Orain bai, bitarte horretan nik ume bat izan dut.
|
|
|
Ez naiz horren inguruko balorazioetan sartuko, baina bai, niretzat hutsune larria
|
zegoen
nirea atera aurretik. Dena den, Joe Eguren euskal" amerikarrarena" izan zen lehena.
|
|
|
Eta, hala ere, goiz da oraindik. Ziur
|
nago
nire bigarren liburuak itzal handia egingo diola lehenengoari. Nire lehen liburua oso berdea izan zen, heldugabea.
|
|
|
Ez
|
dagokit
niri horrela hitz egitea, baina Tolosako Ekinbide Etxeko antolakuntza kalitatea azpimarratuko nuke. Kanpora joandakoan konturatzen gara.
|
|
|
Liburuaren aurkezpenean bertan, jendearen iritziz behintzat, agian bi toki diferenteetan egon gaitezkeen Koldo Izagirre eta biok
|
egotea
niretzako oso inportantea izan zen. Iruditzen baitzait gero eta gehiago gabiltzala bakoitza berean, eta ematen du kokapen ideologikoak eragin erabatekoa daukala, edo pasatu dugun urte eta erdi lasai horren ostean berriro ere dena hondatzeko arriskua dagoela, ez bakarrik goi mailakoa, baizik eta maila pribatuan ere bai.
|
|
|
Hasieran, bezeroak ametsetan agertzen diren pertsonaia eta gauzak deskribatzen ditu, alegia, ametsetan bere burua nola kokatzen duen eta agertzen direnpertsonaia edota gauzak ere nola ikusten dituen. Adibidez,, orain hormarengainean nago?,, menditik behera noa, emakume bat
|
dago
nire ondoan...?
|
|
|
–Ez
|
nago
ni munduan zureigurikapenak asebetetzeko.
|
|
|
Ez
|
dagokit
niri Euskaltzaindiarekiko aferaz mintzatzea (nahiz eta horren inguruandenok daukagun geure iritzia), ezta bere aportazio politikoaz, linguistikoaz edo literarioaz. Nik baino gaitasun handiagoa dutenek egingo dute lan hori, lan eskerga, Txillarren produkzio zabala ikusita.
|
|
|
Ni, berriz, donostiarra nauzu baina, ezin hartuko nuen Aita Donostiaizena, aurretik gure musikari handi hura izanda. Horregatik jarri zidaten Aita Morlans, auzo horretantxe
|
zegoelako
nire jaiotetxea, Mantxola berri baserria. Ba al dakizu zuknon dagoen Morlans?
|
|
|
Itsaso bortitzak bidetxo bat aurkitu zuen, antza, lehorrean barneratzeko, eta orain hemen nago, bi itsasoen arteko lurmutur honetan eraikitako etxetxoan. " Itsasoa eta lurra bat egiten diren hartan, han urrutian, bakardadean, galdu Irlandan...", hauxe da Breschiren musikak eta Jose Anjel Irigarairen hitzek diotena, eta hortxe
|
nago
ni.
|
|
|
Eta gehiago: gogoratzen zara, Bitakoratxo, Dublinen
|
nengoela
nire gidako azaleko irudia deskribatu nizula. Ba Ralphek esan dit hemendik nahiko hurbil dagoela toki hori.
|
|
|
Baina Ralph ez
|
zegoen
nire animoei kasu egiteko. Leihatilatik kanpora begiratzen hasi da, azazkalak janez eta ume baten moduan, urduri.
|
|
|
Honek ez du batere zentzurik, baina munduan ez
|
nago
ni bakarrik. Esan nahi dut nire askatasuna ez dela independientea, beste jende askoren askatasunarekin lotuta dago.
|
|
|
Eta ez uste ezen zigortze kontu haietan hasberri inorant bat nintzela, edo ibili nintzela ipuineko nobizio hura bezala, bere burua gau eta egun zigortzen omen zuena baina azkenean ordenatik egotzi omen zutena, ardilarru bat zigortzen zuelako, bere burua zigortu orde...! Zeren ez
|
bainengoen
ni sasoin hartan ipuinetarako, ez neure buruaren engainatzeko, eta zeren prestik eta gerturik bainengoen, halatan, ene jokamolde hartaz trufa zitezkeèn estudianteen soei eta haien erran merranei buru egiteko, baldin zirkunstantziek hartarat baninderamaten... Nahiz eta oraindanik aitortzen dizudan ezen ez zela halakorik gertatu, inguruan egokitu zitzaizkidan ikasle haietarik bat baino gehiago ene egoera bertsuan zegoelako, erran berri dizudan bezala, eta ohitura hura zutelako, beren burua zafratzekoa.
|
|
|
—Orthezerat itzuli ondoren, ene lagun protestant batek, zeinari Jacques de Bela baitzeritzan, gutun bat skribatu zidan, non jakinarazi baitzidan ezen berak ere gutun bat jaso zuela eta kontuz ibili beharra nuela, zeren baitzirudien, gutunak zioenaren arabera, ezen bizkondearen aldeko jende batzuk goganbehartsu
|
zeudela
nitaz, Mathalasen buruaren kontu hura zela kausa: " espainiarraz" goganbehartsu zeudela, alegia, zeren frantsesentzat espainiar bainintzen, are espainiarrago gauzak okertzen hasi zirenean —eta, behakoa iluntzen zenuela, zeure etorkizunaren berri bazeneki bezala, erantsi zenuen—:
|
|
|
Eta, orduan, zerbait erran behar nuela bururatu zitzaidan. Izan ere, osaba ez bezala, guztiz gogara
|
nengoen
ni. Eta gogara nengoen, zeren napolitarraren solasaldia ikasbide ezin hobea bainuen Italiako lengoaian abantza nendin eta aitzina egin nezan; eta gogara nengoen, halaber, zeren mutil hura atsegin bainuen, traza ona hartzen niolako eta iduritzen zitzaidalako ezen zinez eta minez ari zela, eta ez zutela haren begiek gezurrik erraiten.
|
|
|
Eta Italia baino eskola hoberik ez diat nehon edirenen. Leonardo, Rafael, Ucello, Botticelli... haiek guztiak nabaritzen ditiat dagoeneko, Joanikot, bihotzean ate joka, zeren, haiek hil ziren arren, bizi bizirik
|
baitaude
ene baitan!", erraiten zidaan. Eta niri inbidia izugarria emaiten zidaan, zeren eta ez baitzitzaidan, artean, bihotzean su hura piztu, jende batzuk zirt edo zarteko deliberamendu haien hartzerat bulkatzen zituena:
|
|
|
—Zientzilaria ez banintz, pintorea izan nahi nikek... baina ona
|
nagok
ni pintore izaiteko, Pedro Huiziren koadroko txakur hori marrazteko ere gai ez naizenean —baina osabak, nola zientziaren sinestean hartzen baitzuen kontsolamendua, gaineratu zuen—: Halarik ere, zirkunferentziak eta triangeluak bai, ongi baino hobeki marrazten ditiat, eta hori duk inportantena, zeren eta astorik astoenaren eta oilorik oiloenaren azpian ere, nola kreazio osoaren azpian, oinarrizko formak baitabiltza dantzan:
|
|
|
" Ai, Maddalen, zergatik ez ditugu kontu horiek ahanzten... eta zergatik ez didazu kopla eder bat kantatzen?" Eta Maddalenek osabari buruko adatsa ferekatzen ziola, nola ama batek bere semeari, kantatu zuen: " Neguaren erdian/
|
nago
ni lilitan/ jaun Joanesek nauka/ bihotza eztitan". Eta hurbildu zituen osabak bere ezpainak Maddalenen ezpainetarat, eta...
|
|
|
Etxe barrenean
|
nengoen
ni hura iritsi zenean. Kanporat jalgi nintzenean, berriz —zeren osaba Joanikotekin geratua bainintzen jauregiko lizarren itzalpean, basorat joaiteko, urtxintxen azturen eta ohituren berri jakiteko asmotan—, solasean aurkitu nituen aita jesuita eta gure aita.
|
|
|
" Erradazu numero bat batetik hamarrerat, zeren erraiten duzun numeroak sendatuko baitzaitu". Edo, zergatik uste duzu
|
nagoela
ni hemen...? —eta, isilune baten ondoren, segitu zuen—:
|
|
|
Bertze batzuetan ez bezala, noraezean aurkitu nuen neure burua. Osaba Joanikot izan nuen luzaroan neure gaueko izar eta ipar, eta hantxe
|
nengoen
ni, iparra galdurik, norat bildu ez nekiela. Eta etxetik jalgi eta, ohartu nintzenerako, jauregiko sagastian nengoen.
|
|
|
Eta hala
|
nengoen
ni, eta hala geunden, bada, bortz gizon haiei beha, noiz eta saltokirat bi indiar gorri sartu baitziren.
|
|
|
Eta hain nengoen zure aitaz amorosturik, non egunak eta gauak muxarraren loaldiak baino luzeagoak egiten baitzitzaizkidan, noiz eta zure aitaren begira egoiten bainintzen, hura noiz etorriko, zeren, dakizun bezala, denboraldi luzeak egiten baitzituen aitak etxetik kanpoan bere trabailuagatik eta bere bertze egitekoengatik. Eta hala joan ziren gauzak, ezin hobekiago, harik eta egun batean ohartu nintzen arte ezen zure aitak ez zidala ohi bezala kasu egiten, enekin
|
zegoen arren
enekin ez balego bezala. Eta egun batean morroi bat jarri nuen haren barrandan... eta morroiak Ubarnerat egin zuen aitaren gibeletik, eta ikusi zuena ikusi zuen, pentsa dezakezu zer...
|
|
|
Baina, hura aditu bezain fite, tristeturik bezala geratu zuan hire ama, erraiten zidala: " Ordea, Indiak urrunegi
|
daude
ni harat joaiteko... eta hura ez da eneganat etorriko nehork erraiten ez badio, zeren zinez bainago harekin izan nuen jokabideaz damu, eta harekin mintzatu nahi bainuke, hil aitzin..." Haatik, bat batean argi bat piztu balitzaio bezala, erantsi zian: " Halarik ere, gutun bat skriba diezaioket Villagrandeko dukeari, zergatik ez?, zeren haren eskua, bai, luzea baita, eta zeren dukea zorretan baitago etxegoiendarren leinuarekin"; eta, handik aitzina, hire amak kontatu zidaan nola prometatu zion dukeak zuen aitari ezen markes titulua emanen ziola eta Urbiaingo herria markeserri izendatuko zuela, hire aitak kanoi eta fusilen tratua bete ondoren, baina ezin izan zuela bere hitza bete, zeren, dukea azken urratsa emaiteko puntuan zenean, ahakartu baitzen aldi batez, bertze kontu batzuengatik, erregeren balidoarekin, zeinak ukatu baitzizkion, hartaraz gero, zor zizkion fabore, garazia eta abantail guztiak, aitaren markes titulua tartean.
|
|
|
Halarik ere, arrazoinak arrazoin, Antonio ez
|
zegoen
enekin izan zuèn solasaren ahanzteko prest, eta, eneganat bildu zenean, irri bat ezpainetan, erran zidan:
|
|
|
Zeren huraxe baitzen, gezurra badirudi ere, hamar hamaika urteren buruan soinu hura zinez eta minez aditzen nuen lehen aldia, eta zeren soinu edo kanta bat mila aldiz entzun baitaiteke eta adi, entzun eta aditu ere gabe. Eta zeren, kontu hartaz denaz bezainbatean, halaxe
|
bainengoen
ni, bertzalde, ordu arte beltzen mundu hartarat guztiz hertsirik bizi izan nintzelako eta haien kantek, halatan, azalean baizik ukitu ez nindutelako.
|
|
|
—eta, batean Antoniori eta bertzean neuri, bioi ere mesprezuz so egiten zigula, zeren eta ni ere gizon ezpatarik gabea bainintzen, bizar peitua izaiteaz gain, erran zigun—: Ederra
|
nagok
ni bi oilo hauen artean...
|
|
|
Haien ondoan egoiteko moduan
|
nengoen
ni, jaun André...!
|
|
|
Goizeko lehen orduan, jauregiko sartokiko pasabide luzean, amarekin inkontratu eta ez zidan behatu ere egin: aitzitik, ene paretik iragaiterakoan, bertze alderat so egin zuen, adierazten zidalarik, halatan, ezen haserreturik eta enkoniaturik
|
zegoela
enekin, gonbidatu guztiak bezperan kakalarrian jarri nituelako, eta ez zidala huts hura barkatzen. Eta amaren minak mina eragin zidan neuri ere eta kulpant eta hobenduri sentiarazi ninduen.
|
|
|
Baina, nahaste borraste hartan amildu aitzin, kontent
|
nengoen
ni osabarekin, kontent jaun Marcelekin. Batek erdi batean zuen arrazoin, bertzeak bertze erdian, eta ni gogara nengoen bi erdiekin.
|
|
|
Eta Jesu Kristok garbi erran zuen: " Enekin ez
|
dagoena
ene kontra dago". Eta erran zuen:
|
|
|
Haien aitzinean
|
nengoen
ni, baina nola, alde batetik, nik ere barren barrendik bizi izan nuen haien kalbarioa; nola, bertzetik, biek ala biek zuten barrena irakiten; eta nola, finean, dirakien urari lurruna ezin modu naturalagoan darion, hala ateratzen zitzaizkien haiei hitzak ezpainetarik, bai mementu hartan eta bai hurrengo egunetan ere, kasik oharkabean, ene presentzia hartarakotz behaztopa izan gabe, bi maitaleen ba...
|
|
|
Bertze entseiu baten egiterat kilikatzen eta gutiziatzen ninduen, bada, Mignon eskuzabalak, neure lehen hutsaren zuzentzeko! Eta nik bihotzez eskertu nion eskaintza, zeren urrun baino urrunago
|
bainengoen
ni orduan atrizionezko edo kontrizionezko damutik, jaun André...!
|
|
|
Ez dizut erran beharrik, jaun André, ezen handik minutu gutirat
|
nengoela
ni bigarren entseiurako prestik eta neure lehen hutsaren zuzentzeko gerturik, tabernarat jaitsi eta bertze ontzi bat garagarno edan orduko. Eta igan ginen gelarat, behatu nien Mignonen ile hori haiei, zeinak bekokian eta kopetan beherat erortzen baitzitzaizkion, urrezko belardi bat iduri...
|
|
|
Baina, aitzina egin baino lehenago, derradan ezen guztiz ahantzia
|
nengoela
ni orduko istripu hartaz eta istripuan galdu behatzaz, harik eta, Amsterdametik itzultzeko puntuan geundela, kapitaina etorri zitzaidan arte, eskuan kutxa tipi bat zuela, lokarri mehe bati lotua eta lepotik dilindan eramaitekoa, zeinak erlikiontzi bat baitzirudien. Eta erlikiontzi bat zen, zinez!
|
|
|
Ahozpez etzana nengoen, zer beratz baten gainean. Azpiko oihala heze
|
zegoen
nire ezpain inguruen parean, zentzumenen mundutik at izan bitartean ahotik jalgitako listuaz blai. Begiak ñarrotu nituen, gehiago bistatu nahirik, baina oihalaren kolore nabarrek —edredoi bat noski— betetzen zidaten ikusmira guztia.
|
|
|
Haizeak haize, abuztuko ortziral arratsalde horretako ikuskizunak depresioa sorraraz ziezaiokeen lagunik pozbera eta jostaerrazenari ere. Zerbitzari ezkibelaz aparte, bezero bakarra
|
zegoen
ni sartzean: emakume bat, txanpon makinarekin lehian.
|
|
|
Igogailua etorri artean, postontziko izenak irakurri nituen. MIGUEL SESMA FELICITAS DIAZ
|
zegokion
nire bidaiaren jomugari. Ez bata ez bertzea bat helduki nire paper muturrekoarekin, baina ez nuen horrekin burua berotu.
|
|
|
Nirearen jakitun —ezkondua eta seme baten aita— egin berria nuen, ñabardurarik erantsi gabe: ez
|
nengoen
nire porroten kontakizuna egiteko aldartean.
|
|
|
Hura ere zertan ari zen galdetzeko tenorea nuen, haren lanbideaz eta iazko haizeaz axola bera izanik ere. Abuztuko ortziral goiz horretan oraindik osoki argitu gabe
|
zegoen
nire adimenari laguntza eskatu, eta haren zorioneko akademia militarra etorri zitzaidan gogora. Ahotik hortzera isuri nuen:
|
|
|
Orain ez zitzaidan hain itsugarri gertatu ate irekitik iragazten zen argi jarioa. Ganberan, figura lauso bat makurtua
|
zegoen
nire aldera. Ohe ondoko mahaitxora luzatu nuen eskua.
|
|
|
—Egunkarian hagitz kontent
|
zaudek
nirekin. Kontratu finkoa segurua omen duk orain.
|
|
|
Bertze eskua nire izter arte harrotura eraman zuen. Segundo bat geroago, argitara
|
zegoen
nire sexu hain estu giltzaperatua.
|
|
|
Alferrik, ordea, horren gauza jakina oroitaraztea. Togasen arrazoiarekin bat egitea hautatu nuelarik, urrun
|
zegoen
nigandik etorkor agertu nahia, baizik eta nire kolera —bestondoa, beroa eta orduak iragan arauz emendatzen zihoakidan samina zimentarri zituena— kanporatu behar zakarra.
|
|
|
Arratsaldeko argia oraino sasoian
|
zegoen
ni kanpora ateratzean. Ene buruko mina ere bai.
|
|
|
Berdin berdin gelditzen ahal nintzen isilik, nirekin mahaia partekatzen zutenak lanpetuegi
|
baitzeuden
nigan batere erreparatzeko. Zehar begiz, anaiaren esku bat ikusi nuen, narraska, neskak jantzirik zuen bere txabusinaren azpira.
|
|
|
Ordenagailuan landutako azken dokumentuen izenak agertzen diren tokian," edu" delako batek egiten zuen buru. Hura, ordea, ez
|
zegoen
nire izena zeukaten dokumentuen arestiko zerrendan. Txundituta," Aurkitu fitxategia" zanpatu eta horixe bera tekleatu nuen:
|
|
|
Nireganako bat bateko interesa eskertzekoa izanen zatekeen, bertze egokiera batean. Abuztuko asteazken horretan, urrun
|
zegoen
nigandik azalpenak emateko gogoa.
|
|
|
Hara agertzeari eman banion, oroz gain, lagunik, lankiderik edo nire berri zekien bertze inor topatzeko aukera urriak izan nituen arrazoi. Abuztuko astearte horretan, aldiz, bakartasuna urrun
|
zegoen
nire premietatik.
|
|
|
Hitz esanak ez du atzerabiderik. Eta, gainera, arriskuaz jabetuta ere, babesleku aproposean ote
|
nago
ni neu. Zer abantaila dut nik, hortaz, arduragabeki aurrerantz dihoazenekiko?
|
|
|
Nora zihoazen? Auzoko tanatoriora, hantxe
|
bainengoen
ni. Pentsamendu horrek sosegatu ninduen apur bat.
|
|
|
Ongi gogoan dut, bai. Hantxe alboan
|
nengoen
ni. Eskuak zerura luzatu nituen, halako keinu...
|
|
|
Badakit, Smart. Hantxe
|
nengoen
ni.
|
|
|
Bada, noski, halakorik bere kabuz egiten duenik, bere burua, erakusleihoa edo ganadua bailitzan, gustura erakusten duenik, propaganda edo fama edo nik ahal dakit zeren bila. Ez
|
nago
ni horien artean, Jainkoak daki. Baina bizitza gauza hagitz aldrebesa da, eta ezuste asko gordetzen du bere baitan, eta ez dago esaterik esperientziaren ahotsa da mintzo iturri horretara sekula arrimatu ez zarenik edo aizkora horrek zure burua noizbait gogoko izango ez duenik.
|
|
|
Burubidea, umoretsua izanik ere, arrazoizkoa zen eta zuzena, baina, bueltan, galdera bat sortzen zuen, ezinbestean, eta Brown jaunari ere ez zitzaion itzuri: " Esku horiek etorri dituk, bai, berena zenaren bila; baina, eta nire eskubideak?; eta nire eskuak?; non
|
daude
nire eskuak?". Galdera jaulki zuen, arestiko garrasia baino leunago hala ere, eta bakarrik hura ez zitzaion parte onekoa iruditu.
|
|
|
Hain zen aberatsa, nire bizi  tzan, zoritxarren katalogoa! Gainera, egia esan behar badut, prest
|
nengoen
nire iragan ilunean murgildu, eta oroipen oinazetsuei aurre egiteko, eta alde horretatik lasai nengoen eta lehenbailehen hasteko irrikaz; amaierak kezkatzen ninduen, ondorioak, kondenaren zernolakotasunak; eta ez hainbeste heriori berari beldur niolako, nola hiltzeko erari berari baizik: sekulako izua nion oinaze fisikoari, gorputzaren sofrimendu lazgarriari, eta bestetik, izua nion akabera ezduin bati, desagertze komiko zantarrari.
|
|
|
Horren eskutik etorri zen zeharbidea, zeharbide izanagatik ere guztiz garrantzitsu eta salagarri zena, dudarik gabe. Nire salaketa zure aurrean egina dago, irakurle, eta ez
|
dago
nire aldetik orain gehiago egiterik. Programan bertan bai egin nuen, ordea, nire salaketa partikularra, horrek guztiak kontzientziaren hondo iraul  tzailea inarrosi baitzidan une zehatz batean; ez zen, pentsatuko duzun bezala, irakurle, salaketa zuzen erasokor bat izan, jokaera sotil bat baizik, gehiago ironiaren edo sarkasmoaren bidetik zihoana; kontrako jardunak heriotz automatikoa zekarren, eta ni ez nengoen artean hilotzen erresuman atseden har  tzeko prest.
|
|
|
Hainbat helduren aztal mehe zuriek gomitalarria sortzen zidaten. Atso batzuk
|
zeuden
nire aldamenean, beren bainu-jantzi beltz estuen barnean, nazka eragiten zutela jakin gabe. Edo nire nazkak axola gutxi sortzen zielarik.
|
|
|
Hamabost hamasei urteko gorputzez jantzita
|
zeuden
nire hamar urteak, eta beldur nion egoera hari. Beldur, egoerari hamabost urteko mutil batek bezala erantzuteko kemenik izango ez nuelako.
|
|
|
Imajina batzuk darabiltzat etengabe nire begien aurrean, eta nire bizitza osoa ari zait imajina horietan ito  tzen. Auto gorri bat ikusten dut, eta ez
|
nago
ni barruan. Eta gero, elurte ilun bat.
|
|
|
Garai joana exortzizatu nahi nuen, bai, ederretsi baino: testuan zehar ez
|
dago
nik hala uste dut behintzat iraganminik, ez dago Goiko Kaleri buruzko ikuspegi bukoliko kostunbristarik, sarreran Astarraini (Euskal Herriari) eskainitako testua kenduta (irakurle abisatuak berehala ikusiko du urtebete doi lehenagoko Ajea du Urturik dagoela, liburuan aurrera ez bezala, hitzaurre horretan).
|
|
|
Polita litzateke bidaia honetatik halako opari batekin itzultzea. Baina bidean aurrera, burutazio hori hausnartu, eta txorakeria galanta dela ondorioztatu dut (halaxe ohartarazi dit urrunetik etorri zaidan Teresaren ahotsak ere), eta aski noragabetua
|
nagoela
nire bidaia nahasi honetan halako erabaki bat hartzeko.
|
|
|
Karmeloren mezua entzun eta gero, harritua geratu naiz, eta sumindua, eta arranguratua, eta nola edo hala argitzen saiatu behar dut nahas mahas
|
dagoen
nire barrena:
|
|
|
a) Beharbada Dabid nik uste baino maiteminduago kezkatuago
|
dago
nirekin, bestela ez baitzuen Karmelo ni zelatatzera bidaliko. Bestalde, erantzungailua nire berri emateko erabiltzeak, argi erakusten du Dabid kanpoan dela, lanean edo, eta egunero Karmeloren mezuak entzun nahi izaten dituela neurearen antzeko aparailu baten bidez (nik bezalaxe hemendik aurrera...).
|
|
|
b) Goiz osoan talde osoa Dan gidariarekin ibili gara eta bazkaldu ere bidailagun guztiek batera bazkaldu nahi izan dute. Arratsalde osoan ere talde osoarekin ibili nahi ote zuten beldurrez, nola edo hala desenkusatu naiz (ez
|
nago
ni itxurakeriak egiten hasteko moduan): " Hemen bizi den lagun batekin geratua nago".
|
|
|
Begiaren balioaren eboluzioan ziklo osoak ikus genitzake Artzeren poemagintzan, elementu horretan oinarrituta osatuko genukeela,
|
nago
ni, Hartzabalgandik Hartzutenganaino datorren haria. Entzun:
|
|
|
Orduan, zer pentsatzen dugu eta zer esan nahi dugu," erabateko ongia"," erabateko balioa" eta halako beste adierazpen batzuk erabiltzeko joera sentitzen dugunok, nik barne? Beraz, neure buruari hau argitzen diodan bakoitzean, naturala da funtsean adierazpen hauek erabiliko nituzkeen kasuak gogoratzea, eta plazerraren psikologiari buruzko hitzaldi bat emango banizue egongo zinateketen egoera berean
|
nago
ni orain. Une horretan zuek beti plazerra sentiarazten dizuen egoera berezi bat gogoratzen saiatuko zinatekete.
|
|
|
Gironako plaza hartan Cara al sol kantarazi ziguten, besoa altxatuta. Amona bat
|
zegoen
nire ondoan, emakume adintsu bat, besoa jasotzen ez zuena, eta gogoratzen dut nola jasoarazi zioten mehatxuka.
|
|
|
Osaba Juanito eta amonaren etxean jo nituen ateak. Ireki bezain bizkor esan zidaten han ez
|
zegoela
niretzako lekurik. Sanatoriotik jaitsi berria, ahul eta aterperik gabe, sendagilea lanik ez zitzaidala komeni esanez, haatik lehengo lantegira itzulirik... txarto!
|
|
|
|
daude
nire ezpainetako zimurrak.
|
|
|
– Hara, nik ez dakit zergatik
|
zauden
nirekin. Ez dakit zergatik ikusten eta entzuten zaitudan, ez dakit zergatik nire aurrean ez zaren espiritu hutsal bihurtzen.
|
|
|
Baina ezin nuen horrelakorik egin. Argi
|
zegoen
ni ez nengoela bilera hartara deitua. Ni ez nintzen fusilatua.
|
|
|
Zerua gero eta ilunagoa
|
zegoen
nik bide harritsuan gora egin ahala. Urduritu eta are beldurtu ere egiten ninduen Ernioko gailur gurutzeztatuan aurki nezakeenaz pentsatzeak.
|
|
|
– Joango al zarete zuek aurretik? –galdetu zigun– Litekeena duk hor behean guardia zibilak
|
egotea
nire zain.
|
|
|
" Hortaz, familia negozioa duzue?", esan zuen Xanek. " Berea du", esan zuen Elik;" normalean ahizpa egoten da; orain hura bajan dago eta, aldi bateko
|
nago
ni". " Banengoen ba", esan zuen Xanek," ez zela hauxe zure profesioa".
|
|
2001
|
|
|
Hor
|
dago
niretzat koxka. Ezin da museotara joan museoak gustatzen edo interesatzen ez bazaizkigu, norbaitek ez badu joan nahi ez da ezer gertatzen, ez dut uste derrigorrezkoa denik.
|
|
|
Guzti horiekin iristen gara galdetzera, zein den zein, zer den zer. Agian, beste batean egingo dut «zein da zein»i
|
dagokion
nire tipologia, baina ez nuke artikulu hau bukatu nahi etsipenez, «ez dut ulertzen zergatik» gertatzen den esanez, baizik eta aldarrikatuz «zein da zein» jokoan apustuak egiten dituztenak direla nor. Zure inguruan «nor» denik aurkitzen baduzu itxaropenerako urrats bat eman duzu, eta aurtengo Kilometroetako leman diogun bezala, harrokeriarik gabe baina tinko «garena garela» aitortzen badiogu gure buruari, hasiak izango gara gizakiak non dauden pentsatzen eta, agian, galderak beste hurrenkera batean egiten
|
|
|
" Ongizatea ez da dena" esaten digute islamdarrek. " Hemengo bizi maila oso tentagarria izanda ere, ez
|
nago
nire kultura eta nortasuna galtzearen truke lortzeko prest". Hona kultura eta ohitura batzuekin datoz, eta ez dute aldatu nahi, egokitu baizik.
|
|
|
Zenbat
|
dagokit
niri alargun gisa, eta zenbat nire semeari ondorengo gisa?
|
|
|
Zein egoeratan
|
nago
ni?
|
|
|
Amonarekin
|
nago
ni. Baietz astebeteko epean froga egin!
|
|
|
Remen
|
egotea
nire etxeko teilatuan musika entzuten egotea baino askoz zoragarriagoa da esan diozu.
|
|
|
Izenik gabeko kaleren batean xahutu nituen Ilunabar hartako eguzkiaren azken printzak, eta nik orduan jakin ez arren, etorkizunak ilunabar gorriz dindatuko zituen ordurarte isilik
|
zeuden
nire desioaren erreka garbiak. Oroitzen naiz kalean zehar nindoala.
|
|
|
Amak esan zidan behin oso gizon ederra zela, baina nahiko inozoa. Nik barre egiten dut, ziur
|
bainago
nire aitatxo ez zela inozoa.
|
|
|
Hurrengo goizean ateko txirrinak esnatu ninduen. Ohera begiratu nuen eta senarra ez
|
zegoen
nire ondoan. Lanera joan zen.
|
|
|
–Bale, bale –erantzun du Tasiok bareago, laguna haserretzen ari dela nabarituz–, ez diat meriturik kentzen. Esan nahi nian bakarra hori zuan, zera, ez
|
nagoela
nire sasoi onenean.
|
|
|
Bira eman du mutilak orduan eta barkatu esanaz edo keinu lotsatu bat egin dit. Gorri gorri eginda
|
nengoen
ni, eta berdin ziola adierazi nahi izan diet, lasai jarraitzeko, baina sorbaldak jasotzen baino ez dut asmatu, urduri, gaizki ulertuan eroriz berriro. Muxu bat aztoratu gabe ikusi ezin duen mutxurdin baten parekoa naizela pentsatuko zuten dudarik gabe.
|
|
|
Andre horrek gutxienez 56 urte ditu-eta, konturatu da bat batean. Hori haurdun
|
badago
nire amona ere bai. Eta pentsamendu hau oraindik buruan, nahaspila bat eginda baina behintzat lasaiago heldu da etxera.
|
|
|
Ez naiz konturatu. Horren murgildurik
|
nengoen
nire liburuaren irakurketan izan ere. A ze despistea.
|
|
|
" Beraz" aitortu diot neure buruari" Boralli baino hamar puntu beherago
|
nago
ni"; idazle izateko notario izateak bi puntu balio baititu, jakituria entziklopedikoak beste hiru eta karismak bost.
|
|
|
‘Odola emateko gertu
|
nago
ni oraindik ere.’
|
|
|
Gabonak ohizkoak izan ziren, nazimentua etxeko pasilloan ipinita
|
zegoen
ni ailegatu nintzenerako. Koloretako bonbillatxoak, goroldioa, ibaia zahor edo elgorriaga txokolateko zilar paperezkoa, igeltsuzko etxetxoak, artzainena ardiekin, sehaskan Jesus, eta Maria eta Jose, eta idia, eta astoa, eta paisaiaren bazterrean oraindik urrun errege magoak, eta elurra goatazkoa.
|
|
|
Ispiluetako batean aurpegi bat ikusi nuen. Hor
|
nengoen
ni, mutil zurbil bat, harrituta eta lekuz kanpoan.
|
|
|
Hondartza txiki hartara ailegatu nintzenerako, Maite bertan
|
zegoen
nire zain hareatzan luze eta ahoz gora etzanda.
|
|
|
Niri ez dit inork ezertxo ere erregalatu! Oposaketa latzak gaindituta
|
nago
ni! Atzean makina bat jende utzita!
|
|
|
Badakit dagoeneko ez nintzatekeela bizirik
|
egongo
nire gaitasun aposematikoei esker ez balitz; gaitasun, bidenabar esanda, egunez egun eta ikerketa luze burutsuen ondoren hobetu ahal izan dudana; ezen, gaitasun aposematikoa, idazle izatea bezala, odolean gordetzen den dohain bat baita, dudarik gabe, baina mimo handiz eta jarraitasun militarrez hezi behar dena, fruiturik umoenak lortuko badira.
|
|
|
S: Hori ez
|
dago
nire esku bakarrik, Felipe. Aise esaten duzu zuk.
|
|
|
Noraino esatea ez
|
dagokit
niri, etorkizunaren berri behar nuke izan horretarako.
|