2000
|
|
Jadanik ohitua
|
egon
behar nuen, baina aurreko bietan txundidurak baizik ez baninduen jo, oraingo aldian sentipen ernegagarri bat ernatu zen nire baitan, nire lagun ederra adarra jotzen ari ote zitzaidan. Aingeru aurpegi horretan ez zen, alabaina, trufa aierurik, sufrimendu neurtezin eta isilaren marka baizik.
|
|
Gaur zuekin egon nahi nuen! Gaur zuekin
|
egon
behar nuen!
|
2001
|
|
Gorrotatu nituen bere begi estrabikoen inguruko zimurrak, irri izendatzeko laburregi zen kokoriko moduko bat egin zuelarik. Zergatik
|
egon
behar nuen honelako sasikumeen menpe, beti?
|
2003
|
|
Lehentxuago, gerotxuago. Orduan
|
egon
behar nuen nik. Erlauntzaren ondoan.
|
|
Mugan dagoelako zeukan aduana. Iritsi eta segituan ostatuz
|
egon
behar nuen etxera joan nintzen, eta han jakinarazi zidaten beste maistra" guardia zibil batekin esposatue" zela. Horregatik egin nion uko, Mercedes, eskola gaineko etxebizitzan zurekin bizitzen jartzeko eskaintzari.
|
|
Neskatoak ikasmahaien gainean, martirizatuak. Nik ere han
|
egon
behar nuen, sartu egin behar nuen. Beldur eta zalantzazko une baten ondoren autodefentsazko sena nagusitzen zitzaidan, ordea:
|
2004
|
|
Orain behin betiko suntsituko ziren azken hilabeteetan torturatu ninduten mamuak. Bai, pozik
|
egon
behar nuen. Baina neure baitan hutsune izugarri bat besterik ez nuen aurkitu.
|
|
Irribarre malenkoniatsua egin nuen treneko bakardadean. Pozik
|
egon
behar nuen, banekien, baina Euskal Herritik ateratzeak pisua jartzen zidan bihotzean. Gaineratzen zitzaidan tristezia borrokatzeko, Poeren narrazioen liburua zabaldu nuen.
|
2005
|
|
Mozorroek eragozten zuten, beharrik, elkarren aurpegiak ikustea. Lehen aldia nuen bakarka hitz egiten niola, Maruxa, eta nik behintzat masailak piper hautsez panpinatu izan balizkidate bezala
|
egon
behar nuen.
|
2006
|
|
Oso erabaki erraza, nola ez dut lehenago pentsatu okurritu zitzaidan. Zergatik
|
egon
behar nuen zure gosez nire buruko minentzako aspirinarik ere ez bazeneukan. Gorrotatu egingo zintudan.
|
|
Kamareroak noiz arreta egingo begira begira jarraitzen nuen. Bere jardunean kontzentratuta
|
egon
behar nuen, zure begietatik urrun. Warning entzuten nuen neure barruan, achtung.
|
|
Gorputz guztia, burua ezik, hondarrez estali eta eguzkia irGaixotasuna bere abisuak ematen ari zen, baina nik ez nion kasurik egiten. Segi eta segi lanean, horixe egiten nuen nik ten eta ordu erdi bat bertan
|
egon
behar nuen. Pentsatuko duzunez, ez nuen inoiz egin.
|
2008
|
|
NEKANE. Baina neuk be
|
egon
behar nuen galdeketa horretan!
|
|
Haur bat izan nahi genuen eta bost axola zitzaigun Parisetik zuzenean etorri edo Bogotako aireportuan eskala egin ostean iri  tsi. Pozik
|
egon
behar nuen, bai, baina hura ez zen erabakitakoa. Eta poza iritsi bazen ere, apur bat berandutu zen.
|
2009
|
|
ALIZIA. Uler zazu... Ikusi egin nahi zintudan, zurekin
|
egon
behar nuen.
|
|
NAIA. Han
|
egon
behar nuen nik?
|
|
KANDIDO: Eta hala
|
egon
behar nuen hamar urteotan ere. (amorruz) Nik enuen ezer egin!
|
|
Nigandik espero zutena ez betetzearen beldur nintzen. Kontratu bat nuen sinatuta Adidasekin, baina dirua irabazteko munduko hiru atleta azkarrenen artean
|
egon
behar nuen derrigor. Horrek bultzatu ninduen dopin produktuak hartzen jarraitzera:
|
2010
|
|
Izan ere, nik nuèn arazoa nik neuk konpondu behar nuen, kanpoko erremedioei itxaron gabe! Zergatik
|
egon
behar nuen, beraz, mirari handi baten zain, miraritxoa neure esku egon zitekeenean. Baina ea puntu hau azaltzen dizuedan behar bezala??.
|
|
Ohean etzanda geldi geldirik eman nituen hurrengo minutuak, neure egoerari nolabaiteko logika bilatu nahian. Lahoren
|
egon
behar nuen, New Asia hoteleko azken bost egunetako logela berean; edo hori sinetsi nahi nuen, behintzat, gela hura ez baitzen nirea. Eta ohea ere ez, ozta ozta sartzen baitzen nire gorputz handia koltxoi estuan.
|
|
ALIZIA. Baina errudun sentitzen naiz. Bere gainean
|
egon
behar nuen. Nola ez nintzen konturatu?
|
|
Nik esan nion nagusiek hurrengo egunean (igandea) ez etortzeko esan zidatela, lan gutxi egongo zelakoan. Inongo momentutan ez nituen aipatu ez astelehena, ez asteartea, ez zenbat egun
|
egon
behar nuen lanera joan gabe. Nik bakarrik bihar esan nuen.
|
|
Denboraren zentzua ere galduta izan nuen bizpahiru egun haietan, etxebizitza batetik bestera ninderabiltela. Pertsianak jaitsita
|
egon
behar nuen beti uzten ninduten tokian, ahalik eta hots gutxiena eginez badaezpada; denbora azkarrago iragan zedin lo egiten saiatzen nintzen, eguna ala gaua zen jakin gabe; ez nuen beti lortzen, baina erdi lo erdi itzarritako egoera nahasi batean eman nituen orduak, amets edo eldarnio ote ziren ez nekien irudiek erasotzen zidatela. Jaime ikusten nuen etengabe, telebistan erdizka sumatutako irudi hura, ohatila batean eta oinazezko aurpegiera zuela; auto baten maletategi barruan nindoala, Jaime imajinatzen nuen, bere bahitzaileek autoaren maletategian sartzera behartua, eta han barruan beldurrak dardarka, ni neu nindoan bezala, edo ez, askoz beldurtuago seguru asko, nik atxiloketaren ikara lausoa bainuen, eta hark berriz azio txar baten segurtasun beldurgarria, autoa gelditu eta maletategia irekitzen ziotenean; Jaime oinazetuaren eta tormentatuaren irudiekin batera haren beste hainbat ikuspen zetozkidan gogora:
|
|
–Zurekin
|
egon
behar nuen eta.
|
|
Izan ere, nik nuèn arazoa nik neuk konpondu behar nuen, kanpoko erremedioei itxaron gabe! Zergatik
|
egon
behar nuen, beraz, mirari handi baten zain, miraritxoa neure esku egon zitekeenean. Baina ea puntu hau azaltzen dizuedan behar bezala... ’.
|
|
Galde egin nion neure buruari marmitetako gasolina haiek erretzeko ote zen. Baina lasai
|
egon
behar nuen. Nik ez neukan zer ikusirik.
|
2011
|
|
ALIZIA. Aitzakiak, jakinaren gainean
|
egon
behar nuen. Eta bezeroak zer?
|
|
KANDIDO. Han
|
egon
behar nuen agian, e?...
|
|
Talaian? Bakarrik
|
egoteko
beharra nuen, ingresatu baino lehen.
|
2012
|
|
–Seguru
|
egon
behar nuen. Hasieratik susmatu nuen hura Dasilvaren kontua zela.
|
|
Azkenean argitu zitzaidan egia. Esplorazioko lehen ahaleginetan, berrogeita hamabi urrats kontatu nituen erori nintzen unea arte; oihal pusketatik urrats batera edo bira
|
egon
behar nuen orduan; hortaz, ia osorik egina nuen presondegiaren itzulia. Gero lo geratu nintzen, eta esnatzean, lehen egindako bide beretik joan nintzen ostera ere; horregatik uste izan nuen itzulia benetan zena baino bi bider handiagoa zela.
|
|
Bitartean, eurite garaia iritsi zen, eta beste garaietan baino denbora luzeagoan
|
egon
beharra nuen etxean; horregatik gure txalupa berria ahal izan genuen leku seguruenean ezkutatu genuen, ibaian gora igo eta, esan dudan bezala, itsasontzitik etortzean alak lehorreratu nituen leku berean. Itsasgora zenean, itsasbazterreraino eraman genuen arrastaka, eta nire zerbitzari Ostirali itsasarte txiki bat palaz zularazi nion, txalupa han gorde ahal izateko adinakoa, eta hura ur gainean egoteko bezain sakona; gero itsasoak behera egin zuenean, ur hesi sendo bat egin genion urari, txalupa barrura sartzen ez uzteko.
|
|
Esan bezala, hilabeteak eman nituen neure iraganeko bizimodu zital eta zekenari buruz gogoeta ikaragarri horiek eginez; eta ingurura begiratzean, ikusten nuenean uhartera iritsiz gero hartu nituen dohain bereziak, eta Jainkoa zein neurritaraino izan zen bihotz onekoa nirekin, ez bakarrik nire gaiztakeria merezi baino neurri txikiagoan zigortu zuelako, baizik eta han
|
egoteko
behar nuena emateko orduan oso eskuzabala izan zelako; itxaropena sortu zitzaidan nire damua onartzeko eta Jainkoak niretzat oraindik bazuela errukirik uste izateko.
|
|
Ezin dut burutik kendu? Amaren ondoan
|
egon
behar nuen?
|
|
MILENA. Eskiatzen
|
egon
behar nuen eta ez hemen. Horregatik nago hola.
|
|
MILENA. Ondo, zuk etortzera behartu arte. Orain Aspenen eskiatzen
|
egon
behar nuen lagunekin.
|
|
LUKAS. Berarekin
|
egon
behar nuen, lagundu egin behar nion bidaian,?
|
|
INES. Bakarrik
|
egon
behar nuen. Ez neukan indarrik inorekin hitz egiteko.
|
2013
|
|
Neuilly ko zubian
|
egon
behar nuen. Hala zekarren Margaritaren mezuak.
|
|
TELMO: Isilik
|
egon
behar nuen, barkatuko...?
|
|
|
Egon
behar nuen lekuetan egon nintzen
|
|
Eta dena den, hilda
|
egon
behar nuen.
|
2014
|
|
Victorio Vicuña zenak ere honakoa esan zuen: " Begira, ni beti egon naiz
|
egon
behar nuen lekuan. Banekien bizia jokatzen nuela, baina alaitasunez egin dut dena".
|
|
Haien arteko harremanaz hitz egiten zuenean, oraina eta iragana nahasten zituen, eta ezin nuen igarri emaztea utzia zuen ala ez. Ez nekien, ezta ere, barre egin ala serio
|
egon
behar nuen, huskeria bat esan ala berak ere nekez zehazten zuen barne barneko tristezi jarioaren aurrean begiak irekita mantendu.
|
|
Bizirik ote zen gizon hura? Harekin
|
egon
beharra nuen, nola edo hala. Polizia etxera deitu nuen Osvaldoz galdezka.
|
|
Lasai
|
egon
behar nuen adi egoteko... bizitzeko nengoen trantzeari psikologikokiegokitzeko asmoz (110) esperientzia berria arreta guztiaz bizitzea deliberatu nuen... trantze hartatik lehenbailehen ateratzea desio nuela (112) benetan alde egiteko desioaeta asmoa izan banu, ez nintzatekeen aditzera ematen ausartuko. Ohe ertzean eserinintzenean berandu zen jada atzera egiteko (114) uste izan nuen edozer gauzari aurreegitea zitzaidala posible egin berri nuena burutu ondoren (122).
|
|
Haiek esaten zuten errepidetik oso urrun utzi nuela, baina ezin da izan, Jauna. Errepidetik hurbil nengoen, hurbil
|
egon
behar nuen, sinistu Berorrek behintzat. Agindu zidatena, hori egin nuen.
|
2015
|
|
Amari abisua eman behar nion berehala, izebak arazoren bat zuela jakin zezan. Bestela, mutu
|
egon
behar nuen, urteekin apalik garaienean zokoratu nituen nire koloretako panpinak nola.
|
|
Arkaniara joan behar zuten, zertara eta dragoi bat akabatzera! Sumindurik
|
egon
behar nuen, baina, horren ordez, malko saminei eutsi behar izan nien.
|
|
Papertxo bat eman zidan: zer egunetan zer ordutan zer herritako zer lekutan
|
egon
behar nuen idatzita zetorren. Nire kotxean joan nintzen, aparkatu nuen leku egoki batean, eta zain gelditu nintzen, adierazitako lekuan, esandako ordua baino lehenago.
|
|
Hasperen egin nuen. Versailles aspaldi utzi nuen atzean, eta Saint Lamberteko bidegurutzera iristekotan
|
egon
behar nuen beraz, iluntasun itxi hartan bidez nahastu ez banintzen behintzat. Azeleragailua gogorrago zapaldu nuen eta burrundara ozen batez kexatu zen atzera ere nire motor zaharra.
|
|
Izerdia, lepoan eta besapeetan ugaltzen. Anjelmari kezkatuta bazegoen, nola
|
egon
behar nuen nik. Ostia puta.
|
|
–Umezaro eta gaztaro osoa erne bizi izanaren oroitzapena daukat; amarekin azokara joatean alertan
|
egon
behar nuen, askotan gelditu izan baikinen soldaduen eta gerrillarien arteko tiro gurutzatuen erdian; eskolara bidean ere neure eta ondoko guztien urratsak zaintzen nituen, zer gerta ere; soldaduek bahitu zintzaketen kontrol ilegal horietako batean, eta pentsa dezakezu zer egingo zioketen neska gazte bati.
|
|
Prest
|
egon
behar nuen halako baterako. Ez dakit zer beste espero nuen, baina esaldi hori ur txarro izoztua izan zen kolkoan behera.
|
|
Lur hauek harekin zeharkatutakoa nintzen baina orain banekien lortuko zuela eta harekin
|
egon
behar nuen.
|
|
" Gertu
|
egon
behar nuen Robertek..."
|
|
Non
|
egon
behar nuen, bada?
|
|
Etxean
|
egon
behar nuen.
|
|
Etxean
|
egon
behar nuen.
|
2016
|
|
Zain
|
egon
behar nuen. Deiaren zain.
|
|
Berehala ulertu nuen zertaz ari zen. Biharamunean, larunbatean, arratsaldeko bostetan etxean
|
egon
behar nuen. Plana zehaztuko zigun; alde egitera zihoanean,, eta ekar ezazu zure laguntxo barregarri hori ere, zelatari jarriko dugu?
|
|
Han zegoen hiru ordu geroago bidali behar nuen posta, igortzeko prest. Halaber, hantxe zeuden nire aurrekoak egindako lan guztiaren kopiak, kontaktuan
|
egon
behar nuen pertsonen telefono zenbakiak eta helbideak. Harrapatu zidaten gauzarik muntazkoena izan zen Conselleko presidentea den Marquet jaunak pasatu zidan posta, guk hartzaileei bidaltzeko:
|
2017
|
|
Erlojuari disimulurik gabe begiratu nion. 13:20 Hourquette an
|
egon
behar nuen ordu eta hamar minuturen buruan.
|
|
Elkarri besarkatuta eman genuen tarte bat. Oso etsita
|
egon
behar nuen nik, oso desesperatuta, une horretan harreman laukoitz hori posible izan zitekeela pentsatzera iristeko. –Herena bakarrik izango zara nirea?, atera zitzaidan.
|
|
Poxpoloa piztu, ordua begiratu eta azkarrago ibiltzen hasi nintzen. Ruby Clark izeneko baporea laster heltzekoa zen eta han
|
egon
behar nuen hura bihurgunetik pasatzean.
|
|
Ziur nengoen, ziur
|
egon
behar nuen, nik neskarekin irudikatutako guztia atseginagoa izan zitzaidala, anaiak berarekin bizi izandakoa baino.
|
|
Bost urte nituela kontatu zidan Olentzero eta Erregeak ez zirela existitzen, eta xeheki azaldu zidan zergatik
|
egon
behar nuen ospakizun haien kontra. Motibo ideologikoak eta praktikoak tarteko, gure etxean ez ziren Gabonak ospatzen.
|
|
Muturreko sentsazioak bilatu eta, aurkitu ezean, fabrikatu egiten nituen: oso maiteminduta
|
egon
behar nuen, ideia guztiekin zeharo konbentzituta, proiektuekin estimulatuta, erabat grinatsu asmo bakoitzarekin, ohean oso bero, kontraesanekin guztiz kontraesankor. Zenbat eta ertzerago, egiatik gertuago.
|
2018
|
|
Elefantearen artikulua idatzi nuenean ez zitzaidan burutik pasatu, ezta ametsetan ere, gaur hemen zuen aurrean
|
egon
behar nuenik. Baina bizitzak behin bakarrik ematen duen aukera horietako bat da gaurko hau.
|
|
–Hango andreek atera egin nahi zuten, eta nik oso argi nuen emakumeek kalera atera behar zutela. Gai hura kalean zegoen jokoan, eta nik haiekin
|
egon
behar nuen. Eta esan nuen joango nintzela?.
|
|
Eta gero pentsatu nuen mezu labur horretan
|
zegoela
behar nuen informazio guzti guztia. Historia merke samar eros daitekeela, batetik, nabarmen.
|
|
Ziur
|
egon
behar nuen.
|
|
Lakelanden
|
egon
behar nuen.
|
2019
|
|
Haur bat izan nahi genuen eta bost axola zitzaigun Parisetik zuzenean etorri edo Bogotako aireportuan eskala egin ostean iritsi. Pozik
|
egon
behar nuen, bai, baina hura ez zen erabakitakoa. Eta poza iritsi bazen ere, apur bat berandutu zen.
|
|
Zuei eta Cilkari esker nago bizirik orain  dik.
|
Egon
behar nuen tokian nago, egon behar nuenekin, zuokin biokin
|
|
Zuei eta Cilkari esker nago bizirik orain  dik. Egon behar nuen tokian nago,
|
egon
behar nuenekin, zuokin biokin
|
|
Chelsea Quinn Yarbro nobelagilearen hitzak jasotzen ditu Joanna Russek Nola ezabatu emakumeen idazketa liburuan: “ [idazteagatik] Nire feminitatea ukatzen ari nintzela esan zidan psikologoak; bekaitza niola zakil maskulinoari, eta ondo
|
egoteko
behar nuena larrua jo ziezadatela eta haurdun gelditzea zela”.
|
|
" hor
|
egon
behar nuen".
|
|
Lucasekin
|
egon
behar nuen.
|
|
|
Egon
behar nuen lekuan nengoen.
|
2020
|
|
Orain ez dut pentsatzen Tokion
|
egon
behar nuenik, prozesu hori martxoan gainditu nuen.
|
|
Bizpahiru orduko lanaldiak neuzkan; hortaz, astean 22,5 ordu egin ahal izateko ia gau guztietan lan egin beharra neukan, asteburuetan barne. Lanaldia hasi baino lehen bertan
|
egon
behar nuen uniformea janzteko eta, halaber, behar baino beranduago irteten nintzen kontuak egiteko. Jatetxera joan eta itzultzeko denbora ere kontuan hartuta, ordubete inguru gehitu behar izaten nion lanaldi bakoitzari.
|
|
Aitaren espektatiben mailan egoteko ahalegintzen nintzen eskolan; emaitza akademiko bikain batzuk lortzea, aitarekin geratzen zitzaidan lotura bakarra sendotzeko bidea zen niretzat. Eta, aldi berean, ama nitaz harro
|
egotea
behar nuen, bere ezkontzaren porrotaren ondorio bat baino besterik ez izateko. Edo holako zerbait.
|
|
Irudipena dut gaur ez dugula triorik egiteko abagunerik izango?, esan zuen eta irribarre egin zidan eta irribarre horrek eskua belaunean jarri zidaneko onura bertsua eragin zidan, edo izan zitekeen Affligem tragoen ondorioa izatea ere, baina adorea berreskuratzen ari nintzen. Gerta zedila gertatu beharrekoa, baina behingoz neure patuaren jabe sentitzen nintzen, behingoz
|
egon
behar nuen lekuan nengoen, behingoz nire lankideek zuten esan besteren bizitzetatik elikatzen edo auzokoen larreetan bazkatzen nintzenik, ez nuela alegia neure bizitza propiorik. Burua goititu eta arnasa sakon hartu nuen.
|
|
Batetik, zezenaren aurrean kokatu behar nuen, argazkiak atzetik ateraz gero, jendea bakarrik aterako nuelako. Bestetik, gertu
|
egon
behar nuen, eta horretarako modu bakarra zezena ez xaxatzea da. Korrikalariek xaxatzen dute zezena, orduan ni geldi geldi egonda banekien ez zidala ezer egingo.
|
|
Oheratu aurretik, ordenagailua piztu eta Pantera Beltzak zer ote ziren begiratu nuen. Ia gauerdia zen eta aireportuan
|
egon
behar nuen handik hiru ordura. Pantera Beltzak Amerikako Estatu Batuetako erakunde zela jakin nuen.
|
|
95 urte gainean ditut. Aspaldi
|
egon
behar nuen hilda. Azkenean, lehenago hilko da bera ni baino ere...
|
|
Lilurabera bainintzen... Edo, beste ezeren gainetik, liluraturik
|
egoteko
beharra nuen... Hainbeste, are ikur sorta arrotz hura ni liluratzeko gai baitzen.
|
|
Han
|
egon
behar nuen geldiarazteko.
|
|
Auzo hauek interesgarriagoak dira eta Parisetik gertu
|
egon
behar nuen.
|
|
Sutan
|
egon
behar nuen, baina ez nengoen.
|
2021
|
|
Baina aurkitu zituen gehiegikeriak eta gerra krimenak iluntasunean desagertu dira. Nik ere galdu nuen ikuspegia, lan arlo honetan esperientzia izan arren; erneago
|
egon
behar nuen.
|
|
Faborez, goazen azkar, dagoeneko etxean
|
egon
behar nuen eta.
|
|
Ez nuen besterik jakin behar, haiek erabakitako nire aberriaren etsai ezin aluago baten aurrean nengoen. Erakundeak, hau da, nire auzoko ordezkariak emandako aginduari men eginez zinegotzi haren atzetik gauez eta egunez jarraika
|
egon
behar nuen bere ohitura zein ordutegi guzti guztiak ahalik eta zehatzen jasotzearren.
|
|
Garai hartan saiatu nintzen gertatzen ari zenetik apur bat aldentzen, kanpo egoten. Lasai
|
egon
behar nuen egoerari buelta emateko. Baina zaleen aldetik beti sentitu naiz oso babestuta eta errespetatua.
|
|
kartzelan zaude eta ateratzen zara, zer ongi bakarrik lo egitera joan behar dudala, baina pisutsua egiten da; zer ongi etxean nagoela eskumuturrarekin eta ez naizela ezertarako joan behar, baina eskumuturra ere pisutsua egiten hasten zen ezin nuelako planik egin. Lagunak afaltzera mendira joaten ziren, erlojuari begira
|
egon
behar nuen. Lan egiteko ere.
|
|
Beragatik eutsi nion, nire anaiagatik. Osorik
|
egon
behar nuen, ez zezan berak etsi.
|
|
Erneago
|
egon
behar nuen. Guardia guztiz jaitsia nuen hamazazpi urte nituenerako; adin horretarako nahikoa taberna ibili badituzu, gizonen portaera primarioei buruzko ikastaro trinkoena egin duzu (ados, masterra), tabernez kanpoko mundu antzezturako ere baliagarria.
|
2022
|
|
Autobusa goizeko zazpi eta erdietan pasatzen zen, herritik. Zazpietarako prest
|
egon
behar nuen, eta anaia oso gelakide deabrua zen, ezordu horietan. Debekatuta neukan argia piztea.
|
|
Denok denetatik egin behar genuen lan plagintza batean. Dena den, babestutako batzuk ez ziren gauza edo gaizki egiten zituzten lanak eta horregatik garbiketak txandaka egin behar genituen eta nik hasteko Alainekin
|
egon
behar nuen. Horretaz gain, bazkariak eta afariak prestatzea egokituko zitzaidan.
|