|
2005
|
|
|
Haur literaturan bide luzea egindakoa da, eta bideho rretan, besteak beste, Lizardi Saria (Txan fantasma, 1982), Haur eta Gazte Literaturako Euskadi Saria (Alex, 1991) eta Haur eta Gazte Literaturako Sari Nazionala (Kro kodiloa ohe azpian, 2003) jaso ditu. Nazioartean idazle sonatua da, bere liburu asko itzulita
|
baitaude
hizkuntza askotara. Iholdi liburua 1992an IBBYko Ohorezko Zerrendan sartu zen eta Elefante txori bihotza liburua 2001eko Municheko Nazioarteko Haur eta Gazte Liburutegiaren White Raven zerrendan dago.
|
|
2010
|
|
|
Euskara da gizarte eleanitz batean bizikidetza ahalbidetzeko oinarria. Eztabaida ez da euskara eta gaztelania bata bestearen aurka jartzea, batzuek nahi duten bezala; globalizazioari eta modernotasunari lotuta
|
dagoen
hizkuntza askoko testuinguruan gaude sartuta. Ondorioz, euskararen inguruko eztabaida faltsuak (ezer ez dakartenak) eta demagogia partidistak gainditu behar ditugu.
|
|
2011
|
|
|
Hara zer nolako ondorioak dituen, besteak beste, elebitasun auziari datxekionez: . Desagertzeko zorian
|
dauden
hizkuntza asko eta asko ez lirateke dauden ataka malapartatuan aurkituko hizkuntza hegemonikoan bizi diren hiztun gehienen jokabidea den bezalakoa ez balitz. Azken hauen ustez, hizkuntz egoerarik normalena eta desiragarriena elebakartasuna da, elebakartasunean bizitzea dute xede; hori eta horrenbestez, galtzeko arriskuan dauden hizkuntzetako hiztunak erabaki egin behar du zer egin.
|
|
|
Izan ere, kontrako argudioa ere balegoke: Interneten
|
dauden
hizkuntzetatik askok eta askok Interneten ez dauden hizkuntza askok baino ahozko erabilera tradizional gutxiago gorde dute. Baina historiaren ondarea bide bazterrean utzi duten hizkuntzak ez dira, ezta ere, balio txikiagokoak.
|
|
|
Izan ere, kontrako argudioa ere balegoke: Interneten dauden hizkuntzetatik askok eta askok Interneten ez
|
dauden
hizkuntza askok baino ahozko erabilera tradizional gutxiago gorde dute. Baina historiaren ondarea bide bazterrean utzi duten hizkuntzak ez dira, ezta ere, balio txikiagokoak.
|
|
2014
|
|
|
Argibide gehiagoren bila haren bizitzari eta pentsaerari buruz egon daitekeen iturririk nagusienetako batera joko dugu, hau da, haren autobiografiara. Edizio ugari
|
dago
hizkuntza askotan; jatorrizkoa errusieraz idatzita dago, 1929an, Prinkipoko uhartean (Turkia) erbesteraturik pasatu zituen urteetan. Baina neuk errusieraz ez dakit eta orain eskura dudan gaztelaniazko edizio bat erabiliko dut, hauxe:
|
|
2016
|
|
|
Ikerlari askok diote hizkuntz desagerpena dela mende honetako arazorik larrienetakoa (Hale, 1992; Krauss, 1992). Alegia, arrazoi asko dago pentsatzeko arriskuan, mehatxatuta edo gutxiagotuta
|
dauden
hizkuntza asko desagertu egingo direla XXI. mendean. Hizkuntza aniztasunaren betiko arazoak (arazo politiko eta militarrak, aldaketa soziokulturalak, arrazoi ekonomikoekin zerikusia duten arazoak, arrazoi demografikoek sortutako arazoak, instituzioen babes edo laguntza falta, hizkuntzekiko jarrerei loturiko arazoak eta egoera linguistikoari loturiko arazoak) zein hizkuntzen bizi indarrean eragiten duten faktoreek (transmisioa, hiztun kopurua, hiztunen proportzioa, erabilera, eremu berrietan eta komunikabideetako erabilera, irakaskuntza, gobernuen eta erakundeen politikak eta jarrerak, hiztunen jarrerak eta hizkuntzari buruzko dokumentazioaren berezitasunak eta kalitatea) hizkuntza askoren heriotza, homogeneotasun kulturala eta hizkuntza gutxi batzuen gain hartzea ahalbidetuko dute.
|
|
2021
|
|
|
Ikusten denez, beraz, askotariko komunztadura jasotzen da aditz laguntzailean. Kontuan izan beharra
|
dago
hizkuntza asko eta askotan, gaztelaniaz edo frantsesez esaterako, subjektu komunztadura baino ez dagoela, eta oso gutxi direla euskaraz bezalaxe, hiru komunztadura marka jasotzeko gaitasun morfologikoa dutenak. Horien artean aipatu beharrak dira Kaukasoko ipar mendebaldeko abkhar adygtar hizkuntzak (abkhaziera, ubikhera, adyghera) 10 Gaztelaniaz, zenbait kasutan, klitiko batzuekin gertatzen denak euskaraz egiten duguna ere ekartzen digu gogora:
|