|
2003
|
|
|
Ohiturak aldatu behar izateko izua. Zaharregi
|
baitago
horretarako ere. Ohituretara ohituegi.
|
|
2004
|
|
|
" Egin zioat Josetxori bisita... La ostia; kontentu
|
zagok
hori ere. Jeneradorearekin ari dituk eta, nonbait materiala falta, hortik pasa naizenean, ‘hola jasoko diagu Euskadi, hola! ’ esan eta, gero baten baten ama zerbait kakaztua utzi dik."
|
|
2005
|
|
|
Galtzen jakitea da, jokoa hasi aurretik, gal zenezakeela jakitea, eta beraz prestatua
|
egotea
horretarako ere. Horrek ez du kentzen oso zaila eta gogorra denik.
|
|
|
Arrazoimenak eta etengabeko tradizioak aurkakoa pentsarazi digute, hau da, horren izatea eta egotea. Argumentu asko
|
dago
hori ere frogatzeko eta aldioro frogatu da mirakuluen bitartez. Beraz, Jaungoiko Sortzaileari zor dizkiogu denak, gu geu eta gure gauzak; hari ere men egin behar diogu inolako erreserbarik gabe, batik bat aintzat harturik gure aurrean agertu dela horren ongile eta ahaltsua.
|
|
|
Urteak ez dudala ikusten. Txonpiren ondoan
|
dagoena
hori ere koadrilakoa zuan: Fermin.
|
|
2006
|
|
|
ez daki nola jokatukoduen inoiz Fernandorekin topo egiten duenean. Segur
|
baitago
hori ere egun bateanetorri, etorriko dela.
|
|
|
Bururatu zitzaidan, orduan, hodeien formekin untxiak, dragoiak, printzesak eta hegazkinak imajinatzen has nintekeela. Baina ilunegi
|
zegoen
horretarako ere, eta ez zen ikusten lainoek formarik bazutenentz. Aukera bakarra, beraz, ezerez ilunean nire imajinazioa proiektatzen hastea zen, horretarako baliabide egokienak bainituen:
|
|
|
Gainera, susmatzen nuen ez zuela ondo hartu nik bere amari erakutsitako adeitasuna. Deseroso
|
nengoen
horregatik ere, frau Monika lasaitzea izan baitzen nire asmoa eta ez Hermann atsekabetzea. Barkamena eska niezaiokeen, baina banekien okerragoa zela.
|
|
2007
|
|
|
" Ez espero epikarik" diozu beste poema batean. Liburuaren ezaugarriak aipatzen hasita epikaren aurka
|
egote
hori ere konstantea da.
|
|
2008
|
|
|
lagunek ere barreiatu beharra daukatela, beren bidea egingo badute, bizi berria egin. Garai bateko lagunak lagun ditut oraindik, harremanak ditut haietarik askorekin… Bai, falta zaizkit nire lagunak, baina oraintxe tabernan gure ondoan
|
dagoen
horrek ere, Larratxotik egundo alde egin ez duen horrek ere, faltan ditu bera 30 urte zituela zeukan laguna. Eta, haren delako lagun hura, harako mahaian jarrita dago, taberna berean… Hazi egiten gara, aldatu… Ez dut lagunen mirarik, ez zuk 25 urte zenituela zeneuzkan lagunen mira baino handiagoa.
|
|
|
Identitate aniztasunaren gaineko Aoizen iritzia guztiz ohikoa da egungo ezkerrean eta eskuinean: hortaz, uztarrirako
|
daude
horretan ere. Gizarteak eta mundua eratzeko modurik demokratikoena, nonbait, identitate etnokulturalak eta linguistikoak zaku berean sartzea dela iruditzen zaie.
|
|
|
Hortik pasatu ginateke ikerketara, erakunde hauek, euskararen azpieuskalkien izan ditzaketen harremana, zerikusia edo kidekotasuna. Ikertzeko
|
dago
hori ere. Nafarroan ez bada ere, Alfontso Irigoienen eraginez eta erabakiz, Aragoira pasatu zen eskualde handi bat, elizak Valdonsella deitua.
|
|
2009
|
|
|
Gustatuko litzaidake egiten ari garen bidea hurrengo belaunaldientzat lagungarria izatea. Behar bezainbeste ez zaigu baloratzen, baina behintzat balorazio bat dago egun; lehen ez
|
zegoen
hori ere.
|
|
2010
|
|
|
Indarkeria guztiak iraganeko kontua izatea desiratzen dugu. Ziur
|
gaude
horretan ere Gabiren lagunak bagarela.
|
|
2011
|
|
|
Zoriontasuna, berriz, nork bere buruari mugak ipintzen jakitean omen zegon, hala entzun dinat. Bistan
|
zegon
horretan ere ez dudala asmatu, ez hireak non ziren ulertzen, ez eta, eta hauxe garrantzitsuena, noski, neureari beharrezkoak jartzen ere.
|
|
2012
|
|
|
Nik uste dut saiatu behar dugula ahalik eta koherenteenak izaten eta, batez ere, sentitzen duguna esaten argi eta garbi. Pentsatzen badugu heriotzarekin dena amaitzen dela eta ez dagoela bertzerik hori erran, eta aldiz, sinesten badugu bertze zerbait
|
dagoela
hori ere lasai adierazi.
|
|
|
Geldi. Basoak biluztu eta zuhaitzak makurrarazten dituen haize berberak zure barruan zimeldua eta ustela
|
dagoen
hori ere eramango duen esperantzaz agian. Zorabiatuta sentitzen zara.
|
|
|
—Ez dio axolarik —esan zion— Tiratzaile onak izateko jaiotzen dira batzuk; tiratzaile txarrak izateko, besteak. Jainkoaren esku
|
dago
hori ere.
|
|
|
Ikusiko ondoko astean zer eginen dugun anartean harzkitzula ongi behar direnak eta ez goitika artzeko hau baduzu eta beheitikoa bazinu bada hau ere eta okaztaturik ez
|
egoiteko
hori ere
|
|
2013
|
|
|
Enekot ez
|
zegoen
hori ere onartzeko prest.
|
|
2014
|
|
|
Romulado Txabarri irudikatzen zuen 200 kiloko eskultura eraman zuten orduan. Brontzez eginda
|
zegoen
hori ere, eta 300.000 euroko balioa zuen. Herrian susmoa dute urtu eta saldu egin zutela.
|
|
|
Jerusalemen egin zioten epaiketa 1961ean. Grabatuta
|
dago
hori ere, eta 2011n jarri zuten grabazio osoa interneten. Polizia artean jesarrita, isilik, gizon minimoa dirudi Eichmannek, lotsa ere ematen du, nazka kultural apur bat ere bai.
|
|
|
Uste dut maila bi
|
daudela
horretan ere. Hankekin eragiten da min fisiko handiagoa, egia da hori, baina iruditzen zait okerragoa izan zela eskumako eskuaz jo ninduenean, makurtu behar izan zuelako, niregana hurbildu, nire gorputza ukitu, zikindu beharbada, eta nik seguru dakit nazka ematen diodana.
|
|
|
Epaiketa egin zieten gero, leku triste batean, eskola bat izan daiteke, jantoki publiko bat, grabatuta
|
dago
hori ere. Militarrak Nicolae eta Elenaren aurrean, adineko bikote baten aurrean.
|
|
2015
|
|
|
Baina, horrez gain, azpimarratu du garrantzitsua dela gure eguzki sistema ezagutzen lagunduko duen guztia. Eta metafisikarekin erlazionatua
|
dagoen
hori ere ezagutzea, gure jatorria. Gauza hauek ikusteak ikuspegi orokor bat ematen du, eta horrek gizakiaren mentalitatea ere alda dezake.
|
|
|
–Oker
|
zaude
horretan ere, esan zion agureak?. Gizaki esan nahi du navajok.
|
|
|
Kontua ez baita aktoreak asko edo gutxi hitz egiten duen, edo asko edo gutxi mugitzen den: Bergmanen filmetako edozein bakarrizketa, Godarden emakumezko pertsonaien edozein solilokio erotiko, plano estatikoak izan arren, zinema garbi garbiaren eredu dira, zinematografikoki pentsatuak izan direlako, plano horien aurretik eta ondoren dagoena dagoelako (eta
|
dagoen
hori ere zinematografikoki pentsatua izan delako), aktorea ondo zuzendua dagoelako, planoa egokia delako une horretan adierazi nahi dena adierazteko (goitik behera begiratuta pertsonaia oro da deslai eta ttipi; behetik gora begiratuta pertsonaia oro da Goliat harro; ziega batean dagoen pertsonaren isolamendua adierazteko, plano ertain baten testuinguruak gehiago balioko digu lehen plano batek bai... Ispilu deformatzaile egokiak aukeratu behar ditu aldiro zuzendariak.
|
|
|
Euskara batuan
|
dago
hori ere, baina Durangorako egokitu da. Bertatik hartu da lexikoa:
|
|
|
– Nahikoa buru argia izan beharra
|
dago
horretarako ere, aukeratzeko zein den norbere garaia eta bertan planto egiteko, edo bertara bidaiatzeko denboran atzera, ez baita beti gustukoa eta dagokiguna gu bizi garen sasoi bera izaten. Ez dugu zertan gure garaiko izan, ez heroi eta ez kaletar, ez gure garaiaren eta baloreen garaikide ere.
|
|
2016
|
|
|
Zintzarriarekin batera, txakurra da artzainak artaldea kontrolpean izateko erabiltzen duen beste bide garrantzitsu bat. Hori irudikatzeko, artzain txakurren lehiaketa bat filmatu zuen Koochakik, eta ikusgai
|
dago
hori ere erakusketan. " Artzain txakurren txapelketak ikuskizunak izaten dira:
|
|
2017
|
|
|
Jolasa, izatekotan, idazketaren azken fasean, derrepente, umetako Fort Apatxekiko nire jolasez oroitu nintzenean. Liburuan
|
dago
hori ere, eta aurkezpeneko hitzaldian ere luzaro mintzatu nintzen horretaz. Horregatik ageri dira separatan eta liburuaren barne kontrazaletan indio eta yanki horien irudiak.
|
|
|
Mutilek garrantzi handia ematen diote futbolari, eta euren bizitzaren erdigunea dela adierazten dute. esaterako, ikerketaren bigarren behaketa egunean euren aisialdi espazioak herriko mapa batean kokatzeko eskatu nien eta futbolaren presentzia oso nabarmena izan zen mutilen artean: mutilen mapa guztietan herriko futbol zelaia markatu zuten, bai futbolean aritzen direlako, bai partidak ikustera joaten direlako. bestetik, nerabe hauentzat kalea da aisialdi ez formalari dagozkion jarduerak egiteko erabiltzen duten espazioa. lagunartean kalean
|
egote
horretan ere, ezberdintasun batzuk deskribatu dituzte, mutilek neskek baino gehiago mugitzeko joera dutela adieraziz. azkenik, oso esanguratsua da telefono mugikorrek nerabeen aisialdian duten erabateko presentzia. behatutako saioetan tresna horiek oso presente egon dira, eta nirekin zituzten zenbait elkarrizketa informaletan ere mugikorra eskuetan edukitzea ohikoa zen:... hizketan ari ziren baina era berean mugikorrari adi zeuden. itxuraz, mugikorraren bidez sortzen diren sare sozialetan egotea oso garrantzitsua da adin honetako nerabeentzat bizitza sozialaren erdigunean egoteko. horren adibidea da lezon jaso nuen elkarrizketa hau:
|
|
|
Urak puzten ari ziren lodi, nahasita zekarten lohiagatik. Baltsa gainean eginda zeukan etxetxoaren leihotik, Luis zerura begira
|
zegoen
hori ere lohi itxurakoa, ibai ertz ilunen gainetik.
|
|
|
«Oso harrigarria iruditu zitzaidan hain sinplea zen gauza batek, kakorratzez egindako panpina batek alegia, nini bati hainbeste onura ekartzea». Garai horretan haurdun zen Crespo, bost egunera jaioko zen bere haurra, eta onartu du oso sentibera
|
zegoenez
horrek ere eragina izanen zuela erabakian. «Proiektua interesgarria zen; zerbait egin nahi nuen; beraz, lanerako prest zegoen jendea antolatzea erabaki nuen».Olagarrotxoak haur goiztiarren lagungarri izan daitezkeela azaldu du Crespok.
|
|
|
Beharrezkoa da oraindik? Diot,
|
badagoelako
hori ere zalantzan jarri duenik, eta zuk zeuk ere aipatu zenuen, iaz, elkarrizketa batean. Orduko hartan esan zenuen Akademiak ez badu euskararen alde lan egiten, herri eta gizartearen alde, sobera dela.Hizkuntza baten esparruan Akademia izatea aukera bat da, beti betetzen ez dena.
|
|
|
Bestetik, nerabe hauentzat kalea da aisialdi ez formalari dagozkion jarduerak egiteko erabiltzen duten espazioa. Lagunartean kalean
|
egote
horretan ere ezberdintasun batzuk deskribatu dituzte, mutilek neskek baino gehiago mugitzeko joera dutela adieraziz. Azkenik, oso esanguratsua da telefono mugikorrek nerabeen aisialdian duten erabateko presentzia, eta aurretik aipatutako beste praktika batzuekin, adin honetakoentzat duten garrantzia bizitza sozialaren erdigunean egoteko:
|
|
|
Aukera, momentuz euskaraz hitz egiten ez dutenekin edo jatorria, adina, bizilekua edo dena delakoagatik inoiz egingo ez dutenekin nola jardun pentsatzeko. Konbentzituta
|
bainago
horretan ere eredu izan gaitezkeela.
|
|
|
Aukera, momentuz euskaraz hitz egiten ez dutenekin edo jatorria, adina, bizilekua edo dena delakoagatik inoiz egingo ez dutenekin nola jardun pentsatzeko. Konbentzituta
|
bainago
horretan ere eredu izan gaitezkeela.
|
|
|
Adibidez Larrun gainean, Hendaiako hondartzan, Senperen gaztelu batean. Ez, ez. Zugarramurdiko lekuan
|
zegok
hori ere. Nahi nikek joan eta uste diat joanen naizela. Ahuntza izateko.
|
|
2018
|
|
|
Gaurdanik hemen jesartzen garenoi ahalegintxoa egitea tokatuko zaigu, formekin batera, gure hizkera ere moldatzeko. Seguru
|
gaude
horretan ere zuen laguntza izango dugula. Bide horretan lagunduko didaten profesionalak, aurpegi ezagunak denak zuentzat, laster sartuko dira, baina aurretik, Koxme Gabor gure luxuzko aurkezleak iragarri digunez, arreta berezia eskatu behar dizuet gaurko programarako.
|
|
|
Aita espetxeratu dute susmagarri bakarra dutelako, ez beste arrazoi ilun eta ezkutu bategatik. Eta minduta
|
gaude
horregatik ere. Aitaren eta amaren mina dugu hirurok.
|
|
|
bazen ere,
|
bageunden
hori ere ikusi gabe frontona faltaren erruz.
|
|
2019
|
|
|
Uholde askotxo udazken aldean fortunatu izan direnak. Ez
|
dago
hori ere atzenduta uzterik.
|
|
|
Eta orain esaten duzu: “Helburua ez da guapa
|
egotea
hori ere noski, argazkietan ondo atera nahi dut, guapa atera nahi dut! baina ez da lehentasuna. Nahiago dut argazkian idazle itxura edukitzea, guapa egotea baino.
|
|
2020
|
|
|
Disko honetan
|
badago
hori ere, baina oraingo honetan beste gai batzuen inguruan hitz egitea nahi nuen: Nola den posible Mediterraneoan jendea itota hiltzea, edo nola den posible Siriako errefuxiatuekin gertatzen ari dena.
|
|
|
Apurka jabetzen joan nintzen, zentroa geurean jarri nahi bagenuen, ez zela egokia Madrili zentralitatea aitortzea, eta gobernu eta gainerako botere espainolei “espainol” deitzen hasi nintzaien; are gehiago, “gobernu zentral” bezalako esamoldeak mingarri ere bihurtu zitzaizkidan.
|
Banago
horretan ere ez naizela bakarra.
|
|
|
–SoHo aldean izan gara arratsaldean –hasi zen Victoria kontatzen– Gero eta aldatuagoa
|
dago
hori ere.
|
|
|
–Diozuna ez dut aintzat hartuko. Baina jakizu bai guri eta baita gure atzetik
|
dagoen
horri ere asko axola zaigula zuen bizimodua, zuen ongizatea eta segurtasuna. Zure bizimoduaz eta Sebastianenaz ari naiz. Adrianek patsadatsu.
|
|
|
Ez du asko gidatu behar izan lantegia dagoen tokira iristeko, kilometro eta erdi besterik ez; garai batean oinez egiten zuen lantegirakoa, goizeko freskura azalean sentitzeak ematen zion bizituarekin, baina orain alfertuta
|
dago
horretarako ere. Industrialdean goizeroko hotsak hasiak dira inguruan hedatzen; gaueko txandan ere jarduten duen fabrika bakarretik irteten diren trakateko eta soinu metalikoei gero eta trinkoagoa den trafikoaren zarata gehitzen zaie, eta pixkanaka esnatzen ari diren pabiloietako makinen hotsak.
|
|
|
Eta orain adiskidetu garenez pozik
|
nago
horregatik ere.
|
|
2021
|
|
|
zigorrak beteta kalera ateratzen direnean presoei egiten dizkieten harrerengatik. Eta bero
|
dago
horretan ere giroa: Fernando Grande Marlaska Espainiako Barne ministroak herenegun berretsi zuen horiek debekatzeko lege bat martxan dutela.
|
|
|
La Tejako urtegia asko gustatu zait. Bi aldiz izan naiz bertan eta hainbat burutazio etorri zitzaizkidan burura, oso leku atsegina eta interesgarria da.Errota zaharra ere asko gustatu zitzaidan, ziur
|
nago
horrek ere izango duela espazioa nire lanean.
|
|
|
–Izatekotan ere zaintzaile bat nahiko du ondoan, eta okerrena da ni prest
|
nagoela
horretarako ere, prest nagoela egin dizkidanak barkatzeko bere ondoan egoteagatik –esan zuen.
|
|
|
â Bai, baina" barruaren barrua" ere bai. ⣠Barruaren barrua... esana
|
nago
hori ere, bai. â³ Eta hori zer da?
|
|
|
Batzuetan nahikoa da izenburuko hitz berberak esaldi batean berriz agertzea, eta azken esaldian baldin bada, hobeto, horrela nolabaiteko oparitxoa, sorpresa txiki bat, jasoko duelako irakurleak. Baina ezin izanez gero, testuko argumentazioaren une batean edo bestean erabiltzen baditugu, ondo
|
dago
hori ere. Dena dela, ez dira beti beti izenburuko hitzak testu barruan errepikatu behar.
|
|
2022
|
|
|
Sexu hezkuntzak zeharkakoa izan luke eskola kurrikulumean, ez bakarrik irakasgai bat, eta orain ez
|
dago
hori ere. Zorteduna zara zure zentrora pertsona moloi bat iristen bada tailer edo hitzaldi puntual bat ematera.
|
|
|
Hain zuzen ere, ornamentuari eta egiturari buruzko gogoetak aipatu zenituen Guggenheimen ikusgai dagoen Koilaratxoa (Spooning) obraren muinean. Desirarekin lotuta
|
dago
hori ere?
|
|
|
Zabalagana parkearen alboan zabalduko da, eta bide emango luke ekoizpena bikoizteko. Hala ere, argitzeko
|
dago
hori ere; urtean zenbat auto egingo diren ez dutelako jakinarazi oraindik. Iaz, esaterako, 134.000 furgoneta ekoitzi zituen Gasteizen, eta aurten 141.000 inguru egitea espero da, udan kalkulatu baino 16.000 gutxiago, hornidura faltagatik.
|
|
2023
|
|
|
Bada, zaborrarekin ere berdin, erantzukizuna beti da besteena. Obra honetan
|
badago
hori ere, ardurari buruzko hausnarketa bat: zerbait latza gertatu da eta inork ez du bere gain hartu nahi.
|
|
|
" Obra honetan
|
badago
hori ere, ardurari buruzko hausnarketa bat: zerbait latza gertatu da eta inork ez du bere gain hartu nahi"
|
|
|
Behin idazlea aurkitu eta desagertzearen arrazoiez galdetuta, ezpalik gabeko erantzuna jasoko du trukean: " Nahikoa buru argia izan beharra
|
dago
horretarako ere, aukeratzeko zein den norbere garaia eta bertan planto egiteko, edo bertara bidaiatzeko denboran atzera, ez baita beti gustukoa eta dagokiguna gu bizi garen sasoi bera izaten. Ez dugu zertan gure garaiko izan, ez heroi eta ez kaletar, ez gure garaiaren eta baloreen garaikide ere.
|
|
|
Baina horrek ematen du zirkuitu alternatiboak burbuila hutsean geratzen direla, eta zirkuitu alternatiboek ez dutela eraldatzen eta ez dutela osatzen plaza orokorra. Uste dut gero eta argiago
|
dagoela
hori ere plaza orokorraren parte dela.
|