|
2000
|
|
|
LETAMENDIA, Francisco. Juego
|
de
espejos: conflictos nacionales centro periferia.
|
|
|
HABERMAS, Jurgen. Historia y critica
|
de
la opinion publica. Mexiko:
|
|
|
LOTMAN, J. M. Semiotica
|
de
la cultura. Madril:
|
|
|
Lehenengoak honako hauek dira: EUSKALDUNONEGUNKARIA, GARA, DEIA, EL CORREO, EL DIARIO VASCO, DIARIO
|
DE
NAVARRA, DIARIODE NOTICIAS, eta EL PERIODICO DE ALAVA. Bigarrenak:
|
|
|
Lehenengoak honako hauek dira: EUSKALDUNONEGUNKARIA, GARA, DEIA, EL CORREO, EL DIARIO VASCO, DIARIO DE NAVARRA, DIARIODE NOTICIAS, eta EL PERIODICO
|
DE
ALAVA. Bigarrenak:
|
|
|
Aldiz, Gipuzkoan eta Nafarroan dituen irakurleak oso gutxi dira.Modu berean, EL DIARIO VASCOk gipuzkoar irakurleen %68, 2ko zatia bereganatzendu, gainontzeko herrialdeetan bakar batzuk besterik ez dituelarik. Nafarroan ere, DIARIO
|
DE
NAVARRAren kasua oso antzekoa da. Bertako irakurleen ehuneko 60, 9kDIARIO DE NAVARRA du gustukoen.
|
|
|
Nafarroan ere, DIARIO DE NAVARRAren kasua oso antzekoa da. Bertako irakurleen ehuneko 60, 9kDIARIO
|
DE
NAVARRA du gustukoen. Esan bezala, DIARIO DE NOTICIASek (nafar irakurleen %15, 2), eta EL PERIODICO DE ALAVAk (%8, 9) beren herrialdeandituzte irakurleak, eta ez beste inon.
|
|
|
Bertako irakurleen ehuneko 60, 9kDIARIO DE NAVARRA du gustukoen. Esan bezala, DIARIO
|
DE
NOTICIASek (nafar irakurleen %15, 2), eta EL PERIODICO DE ALAVAk (%8, 9) beren herrialdeandituzte irakurleak, eta ez beste inon.
|
|
|
Bertako irakurleen ehuneko 60, 9kDIARIO DE NAVARRA du gustukoen. Esan bezala, DIARIO DE NOTICIASek (nafar irakurleen %15, 2), eta EL PERIODICO
|
DE
ALAVAk (%8, 9) beren herrialdeandituzte irakurleak, eta ez beste inon.
|
|
|
El Diario
|
de
Navarra
|
|
|
Diario
|
de
Noticias
|
|
|
Hauek banatuagoa dute beren irakurleria lau herrialdeetan. Milakoetan, EL CORREOk, EL DIARIO VASCOk edota ELDIARIO
|
DE
NAVARRAk baino audientzia txikiagoa duten arren, orekatuagoa duteberen hedapen eremua. Zalantzarik gabe, ildo editoriala, edukia eta irakurleen presentzia Euskal Herri osora9 zabalduta duen GARAk, esaterako, Araban du audientziabaxuena (%4, 7) eta Gipuzkoan altuena (%10, 8).
|
|
|
Arabari dagokionez, lehenik eta behin, EL CORREOren nagusitasuna ikusten daguztiaren gainetik. EL PERIODICO
|
DE
ALAVA, probintzibakarra, askozaz atzeragodator irakurle kopuruari dagokionez. Araba da, bestalde, audientziarik baxuena duenherrialdea:
|
|
|
El Periodico
|
de
Alava
|
|
|
Nafarroan, besteetan bezala, egunkari nagusi bat dago (%60, 9 bereganatzenduena) eta hortik aurrera audientzia zati txikiak gelditzen dira gainontzekoentzat. Halaere, aipatzekoa da DIARIO
|
DE
NOTICIASek bereganatzen duen audientzia: %15, 2.Azken kopuru honen erdira ere ez da heltzen atzetik datorren GARAren irakurleria.Nafarroan ere, altuak dira egunkarien audientzia kopuru absolutua (%57, 3) eta baitaduplikazioena ere (%15, 9).
|
|
|
El Diario
|
de
Navarra
|
|
|
Diario
|
de
Noticias
|
|
|
Radio Nacional
|
de
España
|
|
|
Bi hauen eskaintza oparoa da eta irrati konbentzionalak eta musikalak ditu barnean. Radio Nervion eta Gorbea, COPE eta Radio Nacional
|
de
España dira bi nagusien ondoren datozenak, ondoko taulan ikus daitekeenez.
|
|
|
Radio Nacional
|
de
España
|
|
|
Radio Nacional
|
de
España
|
|
|
Radio Nacional
|
de
España
|
|
|
Radio Nacional
|
de
España
|
|
|
Hego Euskal Herri osoan zabaltzen diren egunkariek baino salmenta handiagoakdituzte probintzia bakarrean zein bi probintziatan salgai jarri eta erosten direnek. Halanola, EL CORREOk Bizkaian eta Araban, EL DIARIO VASCOk Gipuzkoan eta ELDIARIO
|
DE
NAVARRAk Nafarroan.
|
|
|
El Diario
|
de
Navarra
|
|
|
Diario
|
de
Noticias
|
|
|
El Periodico
|
de
Alava
|
|
|
DIARIO
|
DE
NAVARRAk, orain arte aipatu ditugun bi kazeten antzera, herrialdebakarrean zentratzen du bere bezeria. 63.803 ale kaleratuz egunero (OJD), ForuKomunitateko indartsuena da, gainera, alde ederra atereaz besteei.
|
|
|
GARA, kalea ikusi zuela urtebete egin duenean, 52.311 ale saltzera heldu da dagoeneko, eta Hego Euskal Herri osoko kioskoetan dago salgai. Izan ere, EL CORREO, EL DIARIO VASCO edota EL DIARIO
|
DE
NAVARRAn ez bezala, GARAk lauherrialdeak hartzen ditu edukiz eta salmenta aldetik erreferente nagusi gisa.
|
|
|
DIARIO
|
DE
NOTICIAS da, salmenta aldetik, Nafarroako bigarren egunkaria, eta12.780 ale inguruan dabil beraren marka. EL DIARIO DE NAVARRAn gertatzen denbezala, gutxi dira Foru Komunitatetik kanpo dituen bezeroak.
|
|
|
DIARIO DE NOTICIAS da, salmenta aldetik, Nafarroako bigarren egunkaria, eta12.780 ale inguruan dabil beraren marka. EL DIARIO
|
DE
NAVARRAn gertatzen denbezala, gutxi dira Foru Komunitatetik kanpo dituen bezeroak.
|
|
|
El Diario
|
de
Navarra
|
|
|
Diario
|
de
Noticias
|
|
|
El Periodico
|
de
Alava
|
|
|
El Diario
|
de
Navarra
|
|
|
Diario
|
de
Noticias
|
|
|
El Periodico
|
de
Alava
|
|
|
Zenbaki horietan ikus daitekeenez, enpresa berekoak (hedabideen egituraenpresarialari buruzko informazio gehiago 3 kapituluan dator) diren EL CORREO etaEL DIARIO VASCO dira egunkaririk irakurrienak eta, kopuruz, atzerago dator ELDIARIO
|
DE
NAVARRA iruñearra. Lehen hiru horiek, gehi, irakurle kopuru aldetikaskoz apalagoak diren EL DIARIO DE NOTICIASek eta EL PERIODICO DEALAVAk badute beren arteko erlaziorik, audientziaren banaketari dagokionez, hainzuzen ere.
|
|
|
Zenbaki horietan ikus daitekeenez, enpresa berekoak (hedabideen egituraenpresarialari buruzko informazio gehiago 3 kapituluan dator) diren EL CORREO etaEL DIARIO VASCO dira egunkaririk irakurrienak eta, kopuruz, atzerago dator ELDIARIO DE NAVARRA iruñearra. Lehen hiru horiek, gehi, irakurle kopuru aldetikaskoz apalagoak diren EL DIARIO
|
DE
NOTICIASek eta EL PERIODICO DEALAVAk badute beren arteko erlaziorik, audientziaren banaketari dagokionez, hainzuzen ere. Bakoitzak bere mailan, baina guztien kasua da, oso indartsuak diraprobintzia bakarrean edo bitan, baina garrantzia galtzen dute Hego Euskal Herrimailan kalkuluak eginez.
|
|
|
Correo taldeari ere hurbildu zaio Sud Ouest. Biek asteroko prentsan duten intereskomun berriaz gain, Les Editions
|
de
la Semaine elkartean duten partaidetzaz islatzendena, geroago itzuliko gara honetara?, 1989an Sud Ouestek Bilbao Editorialelkarteko akzioak erosi zituen, orduan El Diario Vasco eta El Correo Español/ ElPueblo Vascoko argitaratzailea zena. Sud Ouest Correoko akzioduna izanik, egunkarienEspainiako lehen prentsa taldeari elkartu zaio (hamar titulu), eta besteren artean ElCorreo, El Diario Vasco eta El Diario Montañesen jabea da, eta baita Telecincotelebista katearen operatzaile eta akzioduna ere.
|
|
|
Azkenik, 1996ko apirilean, El Diario Vascoren jabeak, Correo taldeak, publizitateko elkarlanerako hitzarmena egin du eta Editions
|
de
la Semaineren kapitalean sartuda, akzioen %34rekin. 1997ko udazkenean Sud Ouestek eskuratu ahal izan zuen%16rekin, Eskualdeko Eguneroko Prentsaren zatia %50era heltzen da Les editions dela Semainen.
|
|
|
Frantses lurraldetik kanpozegoen gune batetik emititzera behartuta zegoen. Zeren eta garai hartan, Estatuarenirrati telebistaren monopolioa kolokan jartzen hasi ziren irrati libre eta piratak,, frantses ikus entzunezko sistemaren lehen elementu aztoratzaileak? 33 Zehaztearren, Radio Adour Navarrek, Radio Popular
|
de
Loyolaren (Donostia) igorlearen antena orduak alokatzen zituen, COPEren (Espainiar eliza) sare indartsuaren kate begiadenarenak hain zuzen. Radio Adour Navarreren hizkuntza aukerek bere egokitze gaitasuna eta handinahia erakusten dute.
|
|
|
DSH 1997 argitaratzaileena/ Sud Ouest). 16MATHIEN Michel, La presse quotidienne regionale, PUF (Que sais je? bilduma), Paris, 1993koabendua, 44 or.17Jada III. eta IV. Errepubliken garaian, eskualdeko eguneroko prentsa osagai nagusia zen bertakotikestatukora arteko artikulazioan, Yves
|
de
la Haye ren arabera. DE LA HAYE Y., Dissonances:
|
|
|
bilduma), Paris, 1993koabendua, 44 or.17Jada III. eta IV. Errepubliken garaian, eskualdeko eguneroko prentsa osagai nagusia zen bertakotikestatukora arteko artikulazioan, Yves de la Haye ren arabera.
|
DE
LA HAYE Y., Dissonances: critique dela communication, La Pensee Sauvage, Paris, 1984, 76 or.18. Jada 1992an, ia bi frantsesetatik batek egunero eskualdeko egunkari bat gutxienez irakurtzenbazuen ere (%48, 5), 35 urte baino gutxiagoko irakurleetatik %27 zen gizonezkoen kasuan eta %28, 7emakumeen kasuan 1992an, irakurleriaren kopurua 18 milioikoa zen, 1983an 19 milioiak gainditzenzituelarik.
|
|
|
MATHIEU Isabelle, Analyse d, une politique publique inachevee: la decentralisation
|
de
Radio France, CERVEL, SerieMemoires de DEA. 3 zkia., Bordele, 1993ko urria, 145 or.22RICAUD Pascal,. Les medias comme indicateurs, producteurs et acteurs d, espaces transfrontaliers...,?
|
|
|
MATHIEU Isabelle, Analyse d, une politique publique inachevee: la decentralisation de Radio France, CERVEL, SerieMemoires
|
de
DEA. 3 zkia., Bordele, 1993ko urria, 145 or.22RICAUD Pascal,. Les medias comme indicateurs, producteurs et acteurs d, espaces transfrontaliers...,?
|
|
|
in La construccion del espacio vasco aquitano: un estudio multidisciplinar (LETAMENDIAFrancisco koord.), Euskal Herriko Unibertsitateko Argitalpen Zerbitzua, Euskadi Akitania Jardunaldietako Aktak, 1997ko azaroaren 13tik 15era, Bilbo, 1998, 294 or.23CHAUSSIER J. D.,. La question territoriale en Pays Basque
|
de
France (Exception irreductible oulaboratoire du pluralisme?)?, in La construccion del espacio vasco aquitano, op., 264 or.24Idem.25LAPLUME Y., Radio Franceren sorkuntza lantegien zereginez arduratzen da.26Iturria: Mediatrie/ Radio France galdeketa, 97/ 98 sasoiko sailkapenean.27Zehaztearren, France 3ren tokiko lehen eguneroko emanaldia estatuko lurraldean, Biarritzenesperimentatua izan zen kable sarean 1984an, kablearen deszentralizazio politika publikoaren barrukoesperimentupean.
|
|
|
(Iturria: SIADECO, Iparraldeko Euskal Irratiei Buruzko Azterketa). Emaitza hau, 1998tik ezarri ziren 26 errepikagailuek Ipar Euskal Herriari eskaintzen dioten estaldura osoarizor zaio hein handi batean, ETB eta Telediffusion
|
de
Franceren (TDF) artean 1995eko urriaren 30eanegindako akordioaren ondorioz, Euskal Kulturaren sostengurako Udalen arteko Sindikatua bitarteko.Angelu hiriak ausarki lagundu zion diruz Anglet FMri 1994/ 1995 artean Ipar Euskal Herriko irratisoziatiborik aberatsena izateko bidea emanez, 65.000 liberatara hurbiltzen zen aurrekontuarekin.Horregatik, irrati hau udalarena zela uste zuen jendeak. Biarritz eta Getaria hiriek eta Pirinio Atlantikoetako Kontseilu Orokorrak ere nasaiki lagundu zioten estazio honen finantzamenduari (garai hartan RadioBayonnerentzat bezala). 31ziurtatzeko borondatea barneratuko zuen mailaketa proposatzea zen ildoa.
|
|
|
Ildo honetan, CSA (Conseil Superieur
|
de
l. Audiovisuel/ Ikus entzunezkoen Kontseilu Gorena), gaian itsutu gabe, hiru irratiek euskal preso politikoen egoerari buruko informazioa ematen dute. Presoenoihartzuna, deritzan emankizunean, zenbait sostengu elkarterekin txandakatuz, Ahaideak barne, egitendena.
|
|
|
Ikus daitekeenezEAEko hedabide hauek guztiek jadanik nahikoa ugaria den hedabideen paisaiabetetzen dute Frantziar estatuko eskualde berezi honetan.DIAZ, Bernardo: Informe Anual
|
de
la Comunicacion. Estado y tendencias de losmedios en España.
|
|
|
Informe Anual de la Comunicacion. Estado y tendencias
|
de
losmedios en España. Madril:
|
|
|
Madril: Zeta, 2000, 66 orr.Datu hauek aipaturiko Informe Anual
|
de
la Comunicacion. Estado y tendencias de losmedios en España delakotik atereak izan dira.
|
|
|
Zeta, 2000, 66 orr.Datu hauek aipaturiko Informe Anual de la Comunicacion. Estado y tendencias
|
de
losmedios en España delakotik atereak izan dira. Hori bai, Hego Euskal Herriko datu globalak guk kalkulatuditugu, CIESen 1999ko lehen olatuko datuak erabilita.DEIA, EL PERIODICO DE ALAVA eta GARAren kasuan, ez dago OJDren daturik.
|
|
|
Estado y tendencias de losmedios en España delakotik atereak izan dira. Hori bai, Hego Euskal Herriko datu globalak guk kalkulatuditugu, CIESen 1999ko lehen olatuko datuak erabilita.DEIA, EL PERIODICO
|
DE
ALAVA eta GARAren kasuan, ez dago OJDren daturik. Lehen bienkasuan kontrol sistema horretatik kanpo daudelako eta, GARAri dagokionez, sortu berria izanik, aztertuaizateko beharrrezkoa zen denbora bete ez duelako.
|
|
|
Hiruren kasuan, egunkarietan bertan emaniko datuaksartu ditugu taulan.Informazio orokorrekoak diren egunkariak bakarrik aipatu ditugu, nahiz eta hauetariko bestelakobatzuek salmenta handiak lortu gure artean, esaterako, MARCA izeneko kirol kazeta.OJDren datuak izan ezean, ARMENTIA et al ek Kazetaritzaren hasi masiak izeneko liburuan (UPV, 2000) emaniko datuak erabili ditugu GARAren kasuan eta baita ere DEIArenean ere. ELPERIODICO
|
DE
ALAVAri dagokionez, berek luzatutako datuak hartu ditugu.5Egunkari honek gainera, azpi edizioak ere baditu, esaterako, Bizkaian Ibarrezkerra edo Uribe kostahartzen dutenak. Azpi edizioetan, eskualdeari buruzko informazioaz betetzen dituzte hainbat orrialde.6Espainiar Oficina de Justificacion de la Difusion (OJD) erakundearen datuen bidez saldutakoenartean Iparraldean zenbat diren eta atzerrian zenbat diren jakiterik ez dagoenez, guk multzo berean kokatuditugu kopuru biak.7OJDren (1998 eta 1999) eta CIESen (1999ko lehen olatua) datuak hartu ditugu kontuan egunkaribakoitzak aleko zenbat irakurle dituen jakiteko.
|
|
|
ELPERIODICO DE ALAVAri dagokionez, berek luzatutako datuak hartu ditugu.5Egunkari honek gainera, azpi edizioak ere baditu, esaterako, Bizkaian Ibarrezkerra edo Uribe kostahartzen dutenak. Azpi edizioetan, eskualdeari buruzko informazioaz betetzen dituzte hainbat orrialde.6Espainiar Oficina
|
de
Justificacion de la Difusion (OJD) erakundearen datuen bidez saldutakoenartean Iparraldean zenbat diren eta atzerrian zenbat diren jakiterik ez dagoenez, guk multzo berean kokatuditugu kopuru biak.7OJDren (1998 eta 1999) eta CIESen (1999ko lehen olatua) datuak hartu ditugu kontuan egunkaribakoitzak aleko zenbat irakurle dituen jakiteko. Beraz, OJDren kontrolpean ez dauden kazeten kopuruak, enpresan bertan jasoak dira edo beste iturri bibliografikoetatik hartutakoak dira.Kopuru hauek kalkulatzerakoan egunkari desberdinen audientziak eta berauen arteko duplikazioakere hartu dira kontuan.9Atal honetan Hego Euskal Herria dugunez erreferentziatzat, eta Ipar Euskal Herrirako audientzia ikerketa propiorik ez dagoenez, CIESen datuetan oinarritzen gara.
|
|
|
ELPERIODICO DE ALAVAri dagokionez, berek luzatutako datuak hartu ditugu.5Egunkari honek gainera, azpi edizioak ere baditu, esaterako, Bizkaian Ibarrezkerra edo Uribe kostahartzen dutenak. Azpi edizioetan, eskualdeari buruzko informazioaz betetzen dituzte hainbat orrialde.6Espainiar Oficina de Justificacion
|
de
la Difusion (OJD) erakundearen datuen bidez saldutakoenartean Iparraldean zenbat diren eta atzerrian zenbat diren jakiterik ez dagoenez, guk multzo berean kokatuditugu kopuru biak.7OJDren (1998 eta 1999) eta CIESen (1999ko lehen olatua) datuak hartu ditugu kontuan egunkaribakoitzak aleko zenbat irakurle dituen jakiteko. Beraz, OJDren kontrolpean ez dauden kazeten kopuruak, enpresan bertan jasoak dira edo beste iturri bibliografikoetatik hartutakoak dira.Kopuru hauek kalkulatzerakoan egunkari desberdinen audientziak eta berauen arteko duplikazioakere hartu dira kontuan.9Atal honetan Hego Euskal Herria dugunez erreferentziatzat, eta Ipar Euskal Herrirako audientzia ikerketa propiorik ez dagoenez, CIESen datuetan oinarritzen gara.
|
|
|
–España: nuevos modelos
|
de
programacion?. TELOS, 31 zkia., (72 orr.).
|
|
|
Doktorego Tesia. Universitat Autonoma
|
de
Barcelona (UAB).
|
|
|
GARCIA, B. eta PERALES, A. (1992): . Los informativos
|
de
television: un modelo mas alla delas diferencias?.
|
|
|
un modelo mas alla delas diferencias?. Revista Española
|
de
Investigaciones Sociologicas (REIS), 57 zkia.: 13 orr.
|
|
|
Diario
|
de
Navarra
|
|
|
Diario
|
de
Noticias
|
|
|
Periodico
|
de
Alava
|
|
|
23 taula: DIARIO
|
DE
NOTICIAS: Albisteetako eragite eremua (EuskalHerriarekin zerikusia duten albisteak)
|
|
|
24 taula: EL PERIODICO
|
DE
ALAVA: Albisteetako eragite eremua (EuskalHerriarekin zerikusia duten albisteak)
|
|
|
13 taula: DIARIO
|
DE
NAVARRA: Gai bakoitzaren pisua erreferentzia eremuaren arabera (item guztiak)
|
|
|
14 taula: DIARIO
|
DE
NOTICIAS: Gai bakoitzaren pisua erreferentzia eremuaren arabera (item guztiak)
|
|
|
15 taula: EL PERIODICO
|
DE
ALAVA: Gai bakoitzaren pisua erreferentziaeremuaren arabera (item guztiak)
|
|
|
22 taula: DIARIO
|
DE
NAVARRA: Albisteetako eragite eremua (EuskalHerriarekin zerikusia duten albisteak)
|
|
|
Egunkari hauetan, logikoa denez, beren argitalpen probintzia da lehenengo erreferentzia eremua, etaeremu nagusia kasu gehienetan: EL CORREO, DIARIO VASCO, DIARIO DENAVARRA, DIARIO
|
DE
NOTICIAS, eta EL PERIODICO DE ALAVA egunkariakdira hauek. Beren bigarren erreferentzia eremua Euskal Herria da (Euskal Herriarenzati bat, zehazkiago esanda).
|
|
|
Egunkari hauetan, logikoa denez, beren argitalpen probintzia da lehenengo erreferentzia eremua, etaeremu nagusia kasu gehienetan: EL CORREO, DIARIO VASCO, DIARIO DENAVARRA, DIARIO DE NOTICIAS, eta EL PERIODICO
|
DE
ALAVA egunkariakdira hauek. Beren bigarren erreferentzia eremua Euskal Herria da (Euskal Herriarenzati bat, zehazkiago esanda).
|
|
|
Periodico
|
de
Alava
|
|
|
Diario
|
de
Noticias
|
|
|
Diario
|
de
Navarra
|
|
|
Gizarte gai modura definitu ditugunek herrialde bakoitzaren erreferentzialtasunabirsortzeko balio dute egunkari probintzialetan. Horrela, EL CORREO, DIARIOVASCO, DIARIO
|
DE
NAVARRA, DIARIO DE NOTICIAS eta EL PERIODICO DEALAVA egunkarietan, eta bai DEIAn ere,, gizarte gaiak, ukitzen direnean, herrialdepropioaz ari dira gehienbat berri ematen (DEIAren kasuan Bizkaiaz).
|
|
|
Gizarte gai modura definitu ditugunek herrialde bakoitzaren erreferentzialtasunabirsortzeko balio dute egunkari probintzialetan. Horrela, EL CORREO, DIARIOVASCO, DIARIO DE NAVARRA, DIARIO
|
DE
NOTICIAS eta EL PERIODICO DEALAVA egunkarietan, eta bai DEIAn ere,, gizarte gaiak, ukitzen direnean, herrialdepropioaz ari dira gehienbat berri ematen (DEIAren kasuan Bizkaiaz).
|
|
|
Ekonomia gaiek oso irudi ezberdinak eragiten dizkiete egunkariei, hiru multzoezberdin bereiz ditzakegularik: batzuek Espainia dute erreferentzia nagusi ekonomiazjardutean (EL CORREO, DIARIO VASCO edo DIARIO
|
DE
NAVARRA); bestebatzuek herrialde propioa (DIARIO DE NOTICIAS edo EL PERIODICO DEALAVA); azkenik, egunkari abertzaleek gehienbat Euskal Autonomia Erkidegoahartzen dute erreferentzia eremu nagusi modura gai honen inguruan. Euskal Autonomia Erkidegoaren erreferentzialtasuna, bestalde, garrantzitsua da gainerako egunkarietan ere (nafarrak eta SUD OUEST kenduta, noski).
|
|
|
Ekonomia gaiek oso irudi ezberdinak eragiten dizkiete egunkariei, hiru multzoezberdin bereiz ditzakegularik: batzuek Espainia dute erreferentzia nagusi ekonomiazjardutean (EL CORREO, DIARIO VASCO edo DIARIO DE NAVARRA); bestebatzuek herrialde propioa (DIARIO
|
DE
NOTICIAS edo EL PERIODICO DEALAVA); azkenik, egunkari abertzaleek gehienbat Euskal Autonomia Erkidegoahartzen dute erreferentzia eremu nagusi modura gai honen inguruan. Euskal Autonomia Erkidegoaren erreferentzialtasuna, bestalde, garrantzitsua da gainerako egunkarietan ere (nafarrak eta SUD OUEST kenduta, noski).
|
|
|
Palabra
|
de
Ley
|
|
|
Zerrenda orohartzaile baten berri izateko, eta, oro har, eragile hauek guztiekEuskal Telebistaren albistegintzan duten indarra egiaztatzeko, ikus MARTIN SABARIS, Rosa Maria. (1999): La organizacion informativa y los procesos
|
de
produccion de la noticia. La informacion diaria enEuskal Telebista.
|
|
|
Zerrenda orohartzaile baten berri izateko, eta, oro har, eragile hauek guztiekEuskal Telebistaren albistegintzan duten indarra egiaztatzeko, ikus MARTIN SABARIS, Rosa Maria. (1999): La organizacion informativa y los procesos de produccion
|
de
la noticia. La informacion diaria enEuskal Telebista.
|
|
|
El Correo taldea 80ko hamarkadan hasi zen hedatzen, El Correo Español El Pueblo Vasco argitaratzen zuen Bilbao Editorial enpresak hasitako garapen politikarekin.Lehendik berea zuen El Diario Vasco gipuzkoar egunkaria argitaratzen zuen SociedadVascongada
|
de
Publicaciones; baina hamarkada horretan, hainbat prentsa enpresatradizionalen krisiaz baliatuta (EDICA, nagusiki), erosketa zabalak egiten hasi zenEstatu osoan zehar, hainbat probintziatako egunkariak bereganatuz. Gaur egun 11 (hamaika) egunkari kontrolatzen ditu, eta baita horiek eta beste hainbat egunkarik banatzen dituzten aldizkariak eta gehigarriak (Suplemento Semanal, Suplemento TV,...) argitaratzen dituen Taller de Editores enpresa ere.
|
|
|
El Correo taldea 80ko hamarkadan hasi zen hedatzen, El Correo Español El Pueblo Vasco argitaratzen zuen Bilbao Editorial enpresak hasitako garapen politikarekin.Lehendik berea zuen El Diario Vasco gipuzkoar egunkaria argitaratzen zuen SociedadVascongada de Publicaciones; baina hamarkada horretan, hainbat prentsa enpresatradizionalen krisiaz baliatuta (EDICA, nagusiki), erosketa zabalak egiten hasi zenEstatu osoan zehar, hainbat probintziatako egunkariak bereganatuz. Gaur egun 11 (hamaika) egunkari kontrolatzen ditu, eta baita horiek eta beste hainbat egunkarik banatzen dituzten aldizkariak eta gehigarriak (Suplemento Semanal, Suplemento TV,...) argitaratzen dituen Taller
|
de
Editores enpresa ere. Dohaineko prentsan ere presentziaesanguratsua du, bai zuzenean. Que facil...?
|
|
|
Prentsan, El Pars egunkaria eta El Pais Semanal dira berarenproduktu nagusiak. Horien ondoan, GMI (Grupo Empresarial
|
de
Medios ImpresosS.A) delakoaren bidez kiroletako As eta ekonomiako Cinco Dias argitaratzen ditu etazenbait aldizkari kaleratzen dituen Progresa ere kontrolatzen du (Cinemama, RollingStone, Claves); GMI baliatuz, bestalde, El Dia de Valladolid eta Andaluziako beste lauprobintzia egunkari argitaratzen dituen Espacio Editorial ere kontrolatzen ditu. Irratigintzan, OM eta FM sare indartsuak ditu, horietarako eta asoziatuetarako programaziodibertsifikatuak eskainiz (SER, 40 Principales, Dial, M, Sinforadio, Radiole, Radiole Tropical,..).
|
|
|
Prentsan, El Pars egunkaria eta El Pais Semanal dira berarenproduktu nagusiak. Horien ondoan, GMI (Grupo Empresarial de Medios ImpresosS.A) delakoaren bidez kiroletako As eta ekonomiako Cinco Dias argitaratzen ditu etazenbait aldizkari kaleratzen dituen Progresa ere kontrolatzen du (Cinemama, RollingStone, Claves); GMI baliatuz, bestalde, El Dia
|
de
Valladolid eta Andaluziako beste lauprobintzia egunkari argitaratzen dituen Espacio Editorial ere kontrolatzen ditu. Irratigintzan, OM eta FM sare indartsuak ditu, horietarako eta asoziatuetarako programaziodibertsifikatuak eskainiz (SER, 40 Principales, Dial, M, Sinforadio, Radiole, Radiole Tropical,..).
|
|
|
Erraldoi hauen ondoan, esan bezala, oso arlo eta eremu zehatzetan izan dute bertako enpresek garatzeko aukera. Horietako bat prentsarena izan da, nahiz eta arazougari dituzten gehienek bizirik irauteko, El Correo taldearen edo Diario
|
de
Navarra rensalbuespenarekin. Horietako batzuk ekimen politiko zuzen batetik jaio dira, aipaturikoaurrekoen nazionalismo espainolarekiko lerrokatze argiari aurre egiteko, eta hor duteirauteko justifikazioa, hala Deia, PNV ri atxikitako Editorial Iparragirre-ren bidez, nola beste neurri batean, Nafarroako Diario de Noticias edo Arabako El Periodico deAlava, enpresa talde berekoak biak, zeinetan ezaguna den nazionalismo moderatuariatxikitako enpresarien presentzia (Armentia, J.I, Palazio, G., Caminos, J.M., 2000:
|
|
|
Horietako bat prentsarena izan da, nahiz eta arazougari dituzten gehienek bizirik irauteko, El Correo taldearen edo Diario de Navarra rensalbuespenarekin. Horietako batzuk ekimen politiko zuzen batetik jaio dira, aipaturikoaurrekoen nazionalismo espainolarekiko lerrokatze argiari aurre egiteko, eta hor duteirauteko justifikazioa, hala Deia, PNV ri atxikitako Editorial Iparragirre-ren bidez, nola beste neurri batean, Nafarroako Diario
|
de
Noticias edo Arabako El Periodico deAlava, enpresa talde berekoak biak, zeinetan ezaguna den nazionalismo moderatuariatxikitako enpresarien presentzia (Armentia, J.I, Palazio, G., Caminos, J.M., 2000: 5556).
|
|
|
Jerome Seydoux ek Patheikus entzunezko enpresa (zine eta telebistarako produkzioa, zine aretoak, kanal tematikoen produkzioa eta komertzializazioa) eta Liberation egunkaria kontrolatzen ditu.Boygues, eraikuntzako taldeak TF l Estatu mailako lurrazaleko telebista analogikonagusia kontrolatzen du, eta baita hainbat kanal tematikoren produkzioa ere. Etaprentsan, Socpresse taldeak (Hersant) l2 egunkari erregional menderatzen ditu, besteak beste, Le Progres, Le Dauphine Libere eta Le Courier
|
de
l. Ouest, eta Estatumailako Le Figaro, difusio osoaren %20tik kontrolatuz eta Estatuko prentsa enpresanagusia bilakatuz.
|
|
|
Enpresa egituraren aldetik, hortaz, desoreka nabarmenak daude bai bertokoenpresen artean baita hauen eta kanpokoen artean ere. Hego Euskal Herriko prentsanEl Correo eta Diario
|
de
Navarra k duten nagusitasunari Sud Ouest ena gehitzen zaioIpar Euskal Herrian, eta honek kontzentrazio arazo larri baten atarian jartzen du EuskalHerriko komunikazioa, baita hedapen multimediatikoari dagokionean ere. Ikus entzunezkoetan, oraindik, Estatuko enpresak eta ikuspegiak dira nagusi mugaren alde bietan, horietara makurraraziz baita bertako irrati zein telebistagintza arloko hainbat enpresa ekimen ere, irrati eta telebista lokalak, kablerako programazioa,...?.
|
|
|
COROMINAS, M., MORAGAS, M., Inform
|
de
la Comunicacio a Catalunya 2000, InCom, Bartzelona, 2000.
|
|
|
DIAZ NOSTY, B., Informe Anual
|
de
la Comunicacion, Grupo Z, Bartzelona, 2000.
|
|
|
GRETEL 2000, Convergencia, Competencia y Regulacion en los mercados
|
de
lasTelecomunicaciones, el audiovisual e Internet, Colegio Oficial de Ingenieros deTelecomunicaciones, Madril, 2000.
|
|
|
GRETEL 2000, Convergencia, Competencia y Regulacion en los mercados de lasTelecomunicaciones, el audiovisual e Internet, Colegio Oficial
|
de
Ingenieros deTelecomunicaciones, Madril, 2000.
|
|
|
IBAÑEZ, J.L., Origenes y desarrollo
|
de
Euskal Telebista(), EHU/ UPV, Leioa, 1993.
|
|
|
MARTI, J.M., BONET, M.,. La radio?, in, Corominas, M., Moragas, M., Inform
|
de
laComunicacio a Catalunya 2000, InCom, Bartzelona, 2000.
|
|
|
MORAGAS, M., GARITAONAINDIA, C., Lopez, B., (ed.) Television
|
de
proximidaden Europa. UAB, Bartzelona, 1999.
|
|
|
Beste maila batean, Euskal Herriko bertako prentsa orokorreko enpresak daude: Gara, Deia, Egunkaria, El Periodico
|
de
Alava, Diario de Noticias eta Diario de Navarra argitaratzen dituztenak alegia. Industria honen egitura territoriala dela-eta, enpresahauen merkatuak probintzialak dira nagusiki.
|
|
|
Beste maila batean, Euskal Herriko bertako prentsa orokorreko enpresak daude: Gara, Deia, Egunkaria, El Periodico de Alava, Diario
|
de
Noticias eta Diario de Navarra argitaratzen dituztenak alegia. Industria honen egitura territoriala dela-eta, enpresahauen merkatuak probintzialak dira nagusiki.
|
|
|
Beste maila batean, Euskal Herriko bertako prentsa orokorreko enpresak daude: Gara, Deia, Egunkaria, El Periodico de Alava, Diario de Noticias eta Diario
|
de
Navarra argitaratzen dituztenak alegia. Industria honen egitura territoriala dela-eta, enpresahauen merkatuak probintzialak dira nagusiki.
|