|
2000
|
|
|
MAÑARICUA, Andrés: Historiografía de Vizcaya (Desde Lope García
|
de
Salazar a Labayru). Bilbo 1973.
|
|
2002
|
|
|
Parlamentu honetarako, Balmasedako Esbarruan EAJ ren zerrenda-buru naizen hau Muskizko herrian jaio nintzan Lope Garcia
|
de
Salazar nire herrikidearen Dorre-Etxetik hurre, halako jatorri matxinada odoltsuetako aldekoi eta kronikari ospatsu, Somorrostro Ibarreko bihotzean, nungo burdina meaek itsasontzi bizkaitarrek eroandakoek bost legorretan Bizkaiaren izena entzutetsu egin eben.
|
|
|
addenda et corrigendaa una vision historiografica?, in Homenaje al Dr. D. Manuel Fernandez Alvarez, Studia HistoricaHistoria Moderna, V, 61; L. M. Diez
|
de
Salazar (1983): Ferrerias en Guipuzcoa (siglos XIVXVI), Donostia, bi liburuki, eta (1997):
|
|
|
Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako botereprobintzialaren sorrera eta finkapena; Ermandadeak; Batzarren egitura, eskumenaketa funtzionamendua; lurralde fiskalitatea eta udal antolaketa. Adibideak jarrikobaditugu, nahikoa dugu Jose Luis Orella, Luis Miguel Diez
|
de
Salazar, GonzaloMartinez Diez edo Cesar Gonzalez Minguez en azterlanak gogoratzea. Rosa Ayerbek, arazo hauek argitzen aritzeaz gain, jaurgo boterearen ezaugarri juridikoakaztertu zituen, Arabako eta Oñatiko Gebara familiaz prestatu zuen liburuan.
|
|
|
Industriari dagokionez, burdingintza eta, neurri batean, metalgintza dituguondoen landutako jarduerak. Luis Ma Bilbao-ren analisiak, iraupen luzeko ikuspegitik egindakoak (Erdi Aroaren amaieratik XVII. mendera arte), nabarmentzekoakdira; baita Luis Miguel Diez
|
de
Salazar-ek Gipuzkoako burdinolez prestatu zuenlan klasikoa ere26.
|
|
|
Diez
|
de
Salazar, L. M. eta Ayerbe, M. R. (1990):
|
|
|
Gipuzkoako Agiritegi Orokorra (GAO), R. 5; L. M. Diez
|
de
Salazar eta M. R. Ayerbe (1990: Renteria 16/ 26 Abril 1580); S. Huxley eta M. Barkham (1996:
|
|
2005
|
|
|
MAÑARICUA Andrés, Historiografía de Vizcaya (Desde Lope García
|
de
Salazar a Labayru).
|
|
|
Zaraitzu ibarra eta zaraitzuarrak/ El valle
|
de
Salazar y sus gentes.
|
|
2006
|
|
|
Testuinguru honetan, bi kronika komentatuko ditugu: Alonso de Palenciaren Enrike IV.aren kronika eta Lope Garcia
|
de
Salazarren Bienandanzas e Fortunas. Baina, kronikak ikusi aurretik, ukitzen duten gaia, bando gerrateak eta gatazkak euskal lurretan, aztertuko dugu.
|
|
|
II. 2 2 Lope Garcia
|
de
Salazarren. Bienandanzas e Fortunas?
|
|
|
Gure historiografiaren testigantzak berreskuratzea da kontua. Testuinguru honetan kokatu behar dugu, hain zuzen ere, Lope Garcia
|
de
Salazar (inguru), seguruenik, gure lurretako Erdi Aroko historiografiaren pertsonai nagusia dena. Baina, era berean, ezin ditugu aipatu gabe utzi Frai Diego de Ayalaren La casa y linaje de Ayala y los nombres de los señores de ella eta Anales breves, edo Frai Gonzalo de Arredondoren Recopilación de los Fueros Antiguos de Vizcaya.
|
|
|
Lope Garcia
|
de
Salazar Bizkaiko ahaide nagusia zen eta bandoen arteko gerretan aktiboki parte hartu zuen. Pozoitua hil baino urte batzuk lehenago idatzi zuen Bienandanzas e Fortunas, bandoen arteko borroken inguruko kronika, Somorrostro haraneko San Martin de Muñatoneseko bere dorretxean, bere semeen aginduz preso zegoela.
|
|
|
Zahartzaroan hasi zen Lope Garcia
|
de
Salazar Behe Erdi Aroko Euskal Herriko kontuak biltzen dituen kronika hori idazten, 1471ko uztailean; 1476an bere heriotzaren bezperara arte idazten egon zen. 25 liburuz osatua dago bere lana; lehen 19 liburuek ez dute interes gehiegirik gure aztergairako; izan ere, munduaren historia egiten du bere sorreratik, Israelgo herria, mundu greko erromatarra, nazio europarren jaiotza eta Espainiaren historia bezalako gaiak jorratuz.
|
|
|
Oñaztarren eta ganboarren arteko gatazkaren hasiera azaltzen duen pasarte honetan, Lope Garcia
|
de
Salazarren lanean ohikoak diren bi ezaugarri antzematen ditugu. Alde batetik, zentzu kritiko eza; eta bestetik, azalpen sinplistak.
|
|
|
65 García
|
de
Salazar (1984: 68).
|
|
|
Lope Garcia
|
de
Salazar interes historiografiko handikoa bada ere, zenbaitetan fabuletan erortzen da, bere kronikan kondairak jasoz, kasurako, Jaun Zuriaren kondaira eta bandoen jatorriaren inguruko kondairak, eta izenen etimologiaren inguruko ipuinak erabiliz. Jarraian Jaun Zuriaren aipatutako kondaira dugu:
|
|
|
66 García
|
de
Salazar. Las Bienandanzas e Fortunas, XXII, 84, 2 Ibid., XXV, 189, 2.
|
|
|
Aipagarria da Lope Garcia
|
de
Salazarrek beste lan historiko bat idatzi zuela 1454an: Crónica de las Siete Casas de Vizcaya y Castilla.
|
|
|
II. 2 1 Lope Garcia
|
de
Salazarren. Bienandanzas e Fortunas???????????? 65 or.
|
|
|
nekazarien eta nobleen arteko gatazkak, nobleen eta hiribilduetako biztanleen arteko gatazkak, nobleek beraien artean zituzten gatazkak, etab. Testuinguru honetan, bi autore nagusiren lanak aztertuko ditugu: Alonso de Palenciaren kronika eta Lope Garcia
|
de
Salazarren Bienandanzas e Fortunas.
|
|
|
Gure hipotesia frogatzeko, batez ere, bigarren mailako iturriak erabili ditugu, iturri bibliografikoetara, beste egile batzuek gai honen inguruan idatzirikora, jo dugu eta esan beharra dago bibliografia ugari dagoela. Baina, era berean, lehen eskuko iturriak ahal izan dugun neurrian erabili ditugu, adibidez, Lope Garcia
|
de
Salazarren edo Alonso de Palenciaren kasuetan.
|
|
|
Hirugarren talde bat ere kontuan har daiteke Legazpiko olak erakarri zirenean babespean gera zitezen. Ola edo errementaldegi horiek, ferrerias masuqueras (masuca hitzetik eratorria dena), ur indarrik gabe lan egiten zuten egile batzuen arabera. L. M. Díez
|
de
Salazar, adibidez? (Aspiazu, 1999:
|
|
|
274 «Por razon e manera que avemos ferrerías masugueras e otras de/ maço de agua e de omes nos e otros en Necaburu e en Legazpia[?]» (Díez
|
de
Salazar, 1985: 24), 12 dokumentua, Seguran, 1335eko maiatzaren 15ean.
|
|
|
Eta Orellak 11 oharrean dakar jarraipena, Seguran, 1335eko maiatzaren 15ean egindako testuaren jarraipena: ...er de esta villa el pan e la carne e al sidra e la çebada e avena e los otros abastamientos que les faze mester e son defendidods de los omnes malfechores por el apellido e por el defendimiento de esta villa[?] e que ayan el moleo del pan o del migo que ovieren a comer lo omnes de las dichas ferrerias de las ruedas e molinos de la dicha villa de Segura e de su termino e non de otro logar» (Díaz
|
de
Salazar, 1985: 24).
|
|
|
Testuak juridikoak dira, eta lehen eskukoak. Darabilgun transkripzioa Eusko Ikaskuntzak egina da (Díez
|
de
Salazar Fernández, 1985), jatorrizko testuetatik Erdi Aroan egindako kopietatik, zeren jatorrizkoak galduta
|
|
|
Sute baten ostean 1256an Alfontso X.a Gaztelakoak eraikiarazi zuen gaur egungo lekuan, mendixka batean, Nafarroako mugan egonda, babesteko. 1290eko apirilaren 18an Antso IV.ak bere aitak emandako foruen galera aipatzen du sutean, eta urte hartako maiatzaren 12an Gasteizko forua eskaini zion (Diez
|
de
Salazar, 1985). Azken pribilegio hori geroko erregeek berretsia izan zen (Henrike II.a hasita) 1290ean.
|
|
2008
|
|
|
350 Cf. Azkueren 1929.12.24 eta 1930.02.26ko gutunak Maria Carmen Ruiz
|
de
Salazarri, Azkueren 1933.01.24ko gutuna Hubert Becher i, eta 1932.07.26koa Degen i.
|
|
|
430 Cf. Azkueren 1931.06.10ko eta 1931.08.03ko gutuna Ruíz
|
de
Salazar-i, eta Maidaganen 1931.08.05ko gutuna Azkueri.
|
|
|
«si todavía se siente novicia para pedir directamente grandes favores al Señor, se acerque a sus dos amadisimas Teresa: la nuestra (digo mal, pues ambas sonnuestras), la española [Avilakoa] y la francesa [Lisieux koa]» (Azkueren 1931.08.03ko gutuna Ruíz
|
de
Salazar-i. Letra etzana nirea).
|
|
|
Lisieux ko Santa Teresa «gure» gisa, hau da, «katoliko guztiona» kontsideratu arren, ez dirudi Azkue beraren santa predilektua zenik, beste inon ez baitzuen aipatzen. Gutun honetan egin bazuen Ruíz
|
de
Salazar-i gustatzen zitzaiolako
|
|
|
442 Azkueren 1930.05.18ko gutunean Ruiz
|
de
Salazar-i esaten zion «tengo por costumbre ir cada domingo, a las once, a la Residencia de Jesuitas».
|
|
|
443 Cf. Azkueren 1930.04.14ko gutuna Ruiz
|
de
Salazar-i eta Azkueren 1913.03.22ko gutuna Bizkaiko Diputazioari (biak in ABA RMA).
|
|
|
449 Azkueren 1930.08.07ko gutuna Ruiz
|
de
Salazar-i.
|
|
|
Aires desde la torrecilla izeneko programa eskainiko dute, Mateo Flecha, Adrian Willaert, Luis de Milan eta Juan Garcia
|
de
Salazarren obrak tartekatuz. Kontzertu guztiz instrumentala izango da, zeina «Pirinio azpiko herriei batzen gaituen ezaugarri bat» baita, Francisco Rubio talde instrumentaleko kidearen ustez.
|
|
2009
|
|
|
2008ko apirilaren 30ean, baina, Henrike Knörr hil zen eta Euskaltzaindiak Jose Luis Lizundia izendatu zuen euskaltzain zenduaren ordezko. Hortaz, Martinez
|
de
Salazar eta Lizundia izan dira egitasmoaren bigarren fasea amaitu dutenak, bai eta argitaratzen diren liburuak prestatu dituztenak ere.
|
|
|
Gaurko kontzertuarekin, Menak musika erregistro ugari kantatzeko duen abilezia utziko du agerian. Kontratenorrak Susana Garcia
|
de
Salazar izango du piano jotzaile laguntzaile.
|
|
|
• Luis
|
de
Salazar y Castro (Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza) (http://snae.org/salazar _n.eu.php). Luis de Salazar y Castro
|
|
|
• Luis de Salazar y Castro (Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza) (http://snae.org/salazar _n.eu.php). Luis
|
de
Salazar y Castro
|
|
2010
|
|
|
Helburua betetzeko lan asko egin eta eginarazi zituen: Etudes sur les trois dialectes basques des vallees dAezcoa,
|
de
Salazar etde Roncal, tels quils sont parles d Aribe d Jaurrieta et Vidangoz (Londres, 1872), Langue basque et langes finnoises (Londres, 1862), Le Verbe basque en tableaux, (Londres, 1869), Remarques sur certaines notes, certaines observations et certaines corrections, dont M. J. Vinson a accompagne lEssai sur la LangueBasque parF Ribary (Londres, 1877), Remarques sur plusieurs assertions de M. A...
|
|
|
Ia aldi berean, Espainiako erregearen izenean, Juan Valle, Alonso Becerra eta Alonso
|
de
Salazar inkisidoreak1101 Zugarramurdi alderantz abiatu ziren sorgin bila, gero Logroñon 1610eko fede autuan hainbat pertsona sutara bidean jartzeko.1102 Euskal sorginena, Gayatri Ch. Spivaken ideiaren adibide paregabea da.
|
|
|
Ostiralean, beste lau bizkaitar askatu zituzten: Barakaldoko Sendoa Jurado, Unai Frias, Asier Gomez
|
de
Salazar eta Jon Villanueva. Duela gutxi epaitu zituzten laurak kale erasoetan parte hartzea egotzita, eta fiskalak 33 urteko kartzela zigorra eskatu zuen bakoitzarentzat.
|
|
2011
|
|
|
2008ko apirilaren 30ean, baina, Henrike Knörr hil zen eta Euskaltzaindiak Jose Luis Lizundia izendatu zuen euskaltzain zenduaren ordezko. Hortaz, Martinez
|
de
Salazar eta Lizundia izan dira egitasmoaren bigarren fasea amaitu dutenak.
|
|
|
Eta hara, izen handiko leinu askotan gertatu ohi den bezala, kapitain godo bat heldu zen etxe hura eraikitzera, Santoñan lehorreratu ondoren. Belaunaldiek aurrera egin zuten eta behin batean, etxe hartan Lope Gartzia
|
de
Salazar izeneko gizon bat zen etxeko jaun eta bere semeetatik bat ikastera bidali zuen. Estudianteak hogei urte zituela, aita hil egin zen, eta etxera itzuli zen anaiekin egotera.
|
|
|
GarcÃa
|
de
Salazar, L., 1471, Las Bienandanzas e Fortunas, Angel Rodriguez Hereroren edizioa, Bizkaiko Diputazioa, Bilbo, 1967, 4 tomo.
|
|
|
MarÃn SÃ ¡ nchez, Ana M., 1992, Istoria de las bienandanzas e fortunas de Lope GarcÃa
|
de
Salazar (ms, 9/ 2100 R.A.H.) Vol II, Lizentziatura memoria, Zaragozako Unibertsitatea.
|
|
2012
|
|
|
Garcia
|
de
Salazar, L.: Bienandanzas e fortunas de Lope Garcia de Salazar, AnaMaria Marin Sanchez, ed. <http://parnaseo.uv.es/ Lemir/Textos/bienandanzas/Menu.htm>,.
|
|
|
Garcia de Salazar, L.: Bienandanzas e fortunas de Lope Garcia
|
de
Salazar, AnaMaria Marin Sanchez, ed. <http://parnaseo.uv.es/ Lemir/Textos/bienandanzas/Menu.htm>,.
|
|
|
EAJren herrialde buru batzarretako presidenteek (Andoni Ortuzar, Joseba Egibar, Xabier Agirre, Manu Aierdi eta Txaro Goikolea), Pilar Garcia
|
de
Salazar EBBren Idazkariak eta Joseba Aurrekoetxea burukideak osatu duten Batzordea izan da, aldi berean, Euzkadi Buru Batzarrerako hautagaia aho batez proposatu duena.
|
|
2013
|
|
|
274. Diez
|
de
Salazar Fernandez, 1997.
|
|
2014
|
|
|
" 110 urtez ikasten egonak" jarri diote leloa aurten. Koldo Mediavilla EBBko Arlo Instituzionaleko burukide algortarrak eta Pilar Garcia
|
de
Salazar EBBko idazkariak Sabin Etxean azaldu zutenez, aurten espero dute aurreko edizioetan bezala Forondako zelaietan milaka alderdikide eta alderdizale batzea. Argazkian, Mediavilla eta Garcia de Salazar Alderdi Egunaren aurkezpenean/ cc by nd EAJ.
|
|
|
Koldo Mediavilla EBBko Arlo Instituzionaleko burukide algortarrak eta Pilar Garcia de Salazar EBBko idazkariak Sabin Etxean azaldu zutenez, aurten espero dute aurreko edizioetan bezala Forondako zelaietan milaka alderdikide eta alderdizale batzea. Argazkian, Mediavilla eta Garcia
|
de
Salazar Alderdi Egunaren aurkezpenean/ cc by nd EAJ.
|
|
2015
|
|
|
Kale Nagusia eta Abuztuak 31 kaleen gurutzaketan kokaturik, Hernani eta Loiola kaleei jarraituz hiriko beste eraikuntza erlijioso nagusiarekin elkartzen da, Artzain Onaren katedralarekin. 1774 urtean amaitua, Donostiako elizarik zaharrena kontsideratzen da, 1743 urtetik Pedro Ignacio Lizardi eta Miguel
|
de
Salazar arkitektoek eraiki zuten eliza XII. eta XIII. mendeetako eliza erromaniko baten gainean kokatuta baitago. Azken hilabete honetan, Donostiako eliza zaharrenari hirian zehar zabaltzen den azken eskultura publikoa erantsi zaio:
|
|
|
Nire p robintziala: A. Anjel
|
de
Salazar.
|
|
|
Lope García
|
de
Salazar banderizoak bere Bienandanças e Fortunas liburuan kondaira horietako bat aipatzen du. Antza, IX. mendean, bizkaitarrak Asturiar Leondar Erresumarengandik independizatu nahi izan zuten eta, horretarako, Eskoziako erregearen biloba zen Jaun Zuriari laguntza eskatu zioten.
|
|
2016
|
|
|
Ramiro González Arabako diputatu nagusia, Pilar García
|
de
Salazar diputatu nagusiorde eta Ekonomia Garapenaren eta Lurralde Orekaren Saileko foru diputatuarekin batera, gaur goizean Tubacex enpresako instalazioetan izan da Laudion eta Amurrion.
|
|
|
Ramiro González Arabako diputatu nagusia, Pilar García
|
de
Salazar diputatu nagusiorde eta Ekonomia Garapenaren eta Lurralde Orekaren Saileko foru diputatuarekin batera, gaur goizean Tubacex enpresako instalazioetan izan da Laudion eta Amurrion.
|
|
|
Alvaro Videgain Tubacex enpresako administrazio kontzeiluko lehendakariak, Jesús Esmorís kontseilari delegatuak eta Celestino Danis TTI eta AcerAlavako eragiketa zuzendariak Ramiro González diputatu nagusia eta Pilar García
|
de
Salazar diputatu nagusiordea hartu dituzte eta lagundu diete soldadura gabeko altzairu herdoilgaitzezko eta nikel aleazioko hodiak fabrikatzen dituzten altzairutegira eta lantegietara egin duten bisitan.
|
|
2017
|
|
|
Espedizioa irten eta urtebetera, 1526ko uztailaren 30ean hil zen Loaisa, eta handik astebetera, Elkano bera. Toribio Alonso
|
de
Salazar Enkarterrietako diruzaina izan zen haien ordezko eta irailaren 5ean Lapurren Uharteetara egungo Marianak iritsi zen. Magallanesen espedizioko kide bat topatu zuten han, ezustean.
|
|
|
Otatze (Tonara); Otatze (Tirapu), Otatza (Legaria). Ottola (Ala dei Sardi); Otola (Esparza
|
de
Salazar, Deba, Azkoitia). Ottecuri (Urzulei).
|
|
2018
|
|
|
XV. mendean, Lope García
|
de
Salazarrek idatzi zuen2 Aiara herriko lehenengo biztanleak euskaldunak eta erdaldunak izan zirela. F. Barrenengoaren ustez, Santa Koloma, Añes, Soxo edo Erretes Tudela herri erdaldunak izan ziren antzinatik.
|
|
|
Oso urriak dira gai hau ikertzeko eskuragarri dauzkagun informazio iturriak. Baina, hala ere, bilatuz gero daturen bat topa dezakegu eta horrekin, informazio gehiagoren faltan, hipotesiak egiteko gai izan gintezke, gure jakingura asetzeko.XV. mendean, Lope García
|
de
Salazarrek Aiara Herriko lehenengo biztanleak euskaldunak eta erdaldunak izan zirela idatzi zuen. F. Barrenengoaren ustez, Santa Koloma, Añes, Soxo edo Erretes Tudela herri erdaldunak izan ziren antzinatik.
|
|
|
" Se han distribuido los pasados años premios en libretas generosamente donadas por la Caja de Ahorros de Navarra y particulares (merecen especial mencion la señorita Maria Paz de Ciganda y don Fermin Irigaray), a los niños de Lanz, Arizu, Ochagavia, Atez, Ulzama, Iruña, Erro, Esteribar. En el año de 1933, a los de Garayoa, Garralda, Abaurrea Alta, Esaarza (sic)
|
de
Salazar, Oronzy Ezcaroz, en numero de 103 niños ypesetas 1.350[...]", Euskeraren Adiskideak, 1933 urteko Txostena.
|
|
|
Bai zera: Lope Garcia
|
de
Salazarren Bienandanças e fortunas eleberri beltz hutsa da Erdi Aroan. Eta zelan interpretatu 1596ko Refranesy sentencias liburuko 208garren esaera?:
|
|
|
Bonaparteren lan izenburuetan hasirik, Etudes sur les trois dialectes basques des vallees d’Aezcoa,
|
de
Salazar et de Roncal (1872, Londres) edo Le cantique des trois Jeunes gens dans la fournaise, dans les dialectes basques d’Aezcoa, de Salazar et de Roncal (Londres, 1868), bertzeak bertze, itzuliarazi egin zuen katixima segituz, non irakur baigenezakeen ehun eta hamar urte lehenago garraldar batek moldatu Aitagurea. Bonapartek berak Garralda aipatzen zuen gutunetan, sinisteko ere zail zitzaigun:
|
|
|
Bonaparteren lan izenburuetan hasirik, Etudes sur les trois dialectes basques des vallees d’Aezcoa, de Salazar et de Roncal (1872, Londres) edo Le cantique des trois Jeunes gens dans la fournaise, dans les dialectes basques d’Aezcoa,
|
de
Salazar et de Roncal (Londres, 1868), bertzeak bertze, itzuliarazi egin zuen katixima segituz, non irakur baigenezakeen ehun eta hamar urte lehenago garraldar batek moldatu Aitagurea. Bonapartek berak Garralda aipatzen zuen gutunetan, sinisteko ere zail zitzaigun:
|
|
|
(ez baitakigu ez nork ez zein herritakoak), agian Prudencio Hualde apaizak, agian Mariano Mendigatxak berak edo agian beste norbaitek, ordurako Canticum trium puerorum in XI vasconice linguae dialectos ac varietates versum itzulia baitzuen Bonaparterentzat 1858an. Hala ere, agiri horren Erronkaribarko uskararako itzulpena eta antzeko eran 1869an argitaratuko zena (Le cantique des trois enfants dans la fournaise dans les dialectes basques d’Aezcoa,
|
de
Salazar et de Roncal) alderatzen baditugu, ezberdintasun nabariak agerian geratzen dira, eta, ondorioz, lehenengo lekukotasun hori beste herri batean jasoa izango zelakoan nago.
|
|
|
Topaketa hartara joan zen Mendigatxa, eta, bere laguntzarekin, Bidankozen hitz egiten zen uskararen aditz jokoa osatzea lortu zuen. Lan hau, lehen aldiz tauletan antolatu eta zutabetan Aezkoako, Zaraitzuko zein Erronkaribarko aditz formak erakusten zituena, 1872an argitaratu zen Etudes sur les trois dialectes basques des vallees d’Aezcoa,
|
de
Salazar et de Roncal, tels qu’ils sont parles d Aribe, d Jaurrieta et d Vidangoz izenburupean. Baliteke 700 hitzeko frantsesa aezkera zaraitzuera erronkariera hiztegitxoa (Mitxelena, 1958) ere egonaldi honetan sortua izatea, Bonaparteren egiletza ziurtatuta ez egon arren, itxura guztien arabera hark egina dirudi.
|
|
2019
|
|
|
Pilar García
|
de
Salazar Arabako diputatu nagusiordeak ere hartu zuen hitza aurkezpenean. Lehiakorra izango bada, lanmunduak berrikuntza nahitaez behar duela azpimarratu zuen, eta gaineratu zuen «berrikuntza bezala aldarrikatu eta indarrean jarri» nahi duela Araban ere hizkuntza kudeaketa egokia garatzea, bai enpresetan eta baita Lanbide Heziketan ere.
|
|
2020
|
|
|
Edo bestela esanda, hiriko handikien parean egotea helburu zuenez gero, Mariaren txikitandiko asmo nagusia, edo agian bere aitarena batik bat, bere egoitza Goikuri auzora aldatzea omen zen. Bertan, Aizkora plaza ezagunean eta Done Mikeldi elizaren ondoan, Martin
|
de
Salazarren, Karlos I enperadorearen gorteko enbaxadorearen aginduz eraikitako jauregi errenazentista dotorea zegoen. Honen inguruan altxatzen ziren hiriko gainontzeko handikien jauregi zein oinetxe gehienak, doi doi elkarren ondoan zein baino harroagoa edo zaharragoa, besteak beste Areta, Diaz, Estella, Garizabal, Landa, Legarda, Mendoza, Ortega, Paternina, Salinas edo Zarate leinuak, nola edo hala hiriko aberatsenak izateaz gain ohore gehien ere biltzen zituztenak, batez ere Koroarekikoak.
|
|
|
Gaur goizean, egitasmoaren antolatzaileek urtean zehar antolatuko dituzten ekintzen berri eman dute. Bertan izan dira Pilar Garcia
|
de
Salazar Arabako Foru Aldundiko ahaldunorde nagusia, Maider Etxebarria Gasteizko Udaleko Garapen Ekonomiko Iraunkorraren saileko zinegotzia, Aitor Urzelai Eusko Jaurlaritzako Ekintzailetzaren, Berrikuntzaren eta Informazio Garapenaren zuzendaria eta Axier Urresti Vital Fundazioko zuzendaria.
|
|
|
Apirilean 2an egingo duten Ekin Day jardunaldian jakinaraziko dute zer proiektuk irabazi duten. « Urtero bezala, sariketa honen helburua da Araban ekintzailetzarako dagoen talentua bistaratzea eta arabarren ekintzailetzarako bokazioa motibatu eta elikatzea», azaldu du Garcia
|
de
Salazarrek.
|
|
|
Aguirre, S. (1994): Lope Garaa
|
de
Salazar. El primer historiador de Bizkaia(), Bizkaiko Aldundia, Bilbo.
|
|
2021
|
|
|
Izan ere, burdinolatik bideratzen da gazteluko programazioa: " Oso eraikin garrantzitsua da; Otxoa
|
de
Salazarrek eraikiarazi baitzuen burdinola".
|
|
|
Jardunaldiari amaiera emango diote Pilar Garcia
|
de
Salazar Garapen Ekonomikoaren, Berrikuntzaren eta Erronka Demografikoaren foru diputatuak eta Ana Urkiza Eusko Ikaskuntzako lehendakariak. Jardunaldian parte hartzeko izen ematea, bai birtualki zein presentzialki, zabalik da www.eusko ikaskuntza.eus web orrialdean.
|
|
|
Hori izan zen Cervantes ezagutu zuenean bere emazteari gustatu zitzaiona. Catalina
|
de
Salazar y Palacios ezohiko emakumea zen, latina ikasi zuen, bazekien irakurtzen eta idazten, eta amaren borondatearen kontra ezkondu zen, preso ohi batekin, Lepantoko batailan salbatutako beso bakarrarekin literatura unibertsala aldatuko zuen idazlearekin, Gaztelako hizkuntza bere abizenez ezagutaraziko zuen Miguel de Cervantesekin.
|
|
2022
|
|
|
Neska gazteak bi neba zeuzkan, Esquiviasen ikasten zuten herriko apaizarekin, osaba gazte haiena eta amaren anaia. Apaiz hori izanen zen Miguel de Zerbantes eta Catalina
|
de
Salazar-en esposatzea bedeinkatu zuena, 1584koabenduaren 12an. Nobiotza bi hilabete eta erdikoa doi doi.
|
|
|
Erdi Aroko Azokan, Olyten uda partean egiten duten horretan, Kixote eta Santxo jantzian atera zirenetik," las Cervantas" izena ematen zieten herrian. Dulce Mariari" Ana Franca" deitzen zioten, Zerbantesen maitalearen izenez alegia, eta Iratxeri" Catalina
|
de
Salazar", Zerbantesen emaztearen izenez hain zuzen. " Zerbantak".
|
|
|
Bizkaian ere aldaera batzuk badira, bertako jaurgoari lotuak. Garcia
|
de
Salazarrek idatzi zuen bat, 1454ko Crónica de siete casas de Bizcaya y Castilla liburuan eta, Hennoren emaztearen antzera, itsasotik dator printzesa...
|
|
|
Eta, han zeudelarik, neska horregaz lo egin zuela ametsetan deabru batek, Bizkaian Suge deitzen duten Etxejaunak, eta neska ernaldu zuela, eta bi gauza hauetarik zein den egiagoa ez dakigu. Dena dela, printzesa haurdun zen eta seme batez erditu zen; gizon ederra izan zen eta lerdena, eta Zuria eman zioten izena (laburtua eta euskaratua, Garcia
|
de
Salazar 1914: 6).
|
|
|
Bertsio hori Gipuzkoako Batzar Nagusiek egin zuten, 1564an, Zaldibiaren obra berrikustera Juan Martinez de Sarastume eskribaua, Zandategi lizentziaduna eta Estensoro batxilerra bidaliz. Zaldibiaren obran aipamen horren egile materialak dira, eta probintziako bertsio ofizialtzat jo ditzakegu, Maldonado
|
de
Salazar ere badagoelako, Suma ren berrikuspen horretan Gipuzkoako Korrejidorea zena.
|
|
|
hilaren 2an, R. V. Williamsen inguruko kontzertua emango dute Francisco Fernandez Rueda tenoreak, Andoni Mercero biolin jotzaile eta concertinoak, Susana Garcia
|
de
Salazar piano jotzaileak eta Trio Nacedo taldeak; hilaren 23an, Gasteizko Udal Musika bandak joko du, Asier Pugaren zuzendaritzapean, eta urriaren 8an, abonamendutik kanpo eta Jalgi jaialdiarekin koprodukzioarekin, Adriana Gonzalez sopranoa eta Iñaki Encina piano jotzailea arituko dira. 19:30ean izango dira saioak.
|
|
|
Bi milioi eurotik gorako aurrekontua onartu berri du Artziniegako Udalak, eta horren baitan Ortiz
|
de
Salazar dorrearen zaharberritzea aurreikusi du, hotel bat zabaltzeko. Aiaraldeko erreferente turistikoa bilakatzeko beste urrats bat izango da hori, Joseba Vivanco Retes (Artziniega, 1969) herriko alkateak azaldu duenez.
|
|
|
milioitik gorako inbertsioa egingo dugu eta urte luze iraungo du obrak. Bestetik, Ortiz
|
de
Salazar dorrearen eraberritzearekin hasiko gara, landa hotel bezala egokitzeko eta ahal izanez gero, taberna eta jatetxe bezala ere eskaintzeko.
|
|
|
" Urte luzez izan ez dugun ostatu zerbitzua zabaldu nahi dugu, Ortiz
|
de
Salazar dorrean"
|
|
2023
|
|
|
Mohamed Sidi Brahim Basiri eta El Uali Mustafa Saied buruzagi historikoekin batera aritu zen askapen mugimendu nazionalean. 1975eko urriaren 22an, Gali, El Uali eta Mahfoud Ali Beiba Espainiako Saharako gobernadore Federico Gomez
|
de
Salazar jeneralarekin bildu ziren, Espainiako Gobernuko ordezkarien eta sahararren arteko lehen bilera ofizialean. Espainiak Aaiunen etxeratze agindua ezartzean hautsi ziren negoziazioak.
|
|
|
Cuarteto Trifolium, Francisco Fernandez Rueda, Cuarteto Breton, Judith Jauregi, Soyoung Yoon eta Nadege Rochat, Josu de Solaun eta Adolfo Gutierrez Arenasen kontzertuak emango dituzte Ganbera Musikako Zikloan. Gainera, Andoni Mercero eta Susana Garcia
|
de
Salazar Trio Nacedorekin batera arituko dira From far, from evening and morning ikuskizunean.
|
|
|
Hurrengo astean, berriz, Conductus Ensemble, Maite Arruabarrena, Miren Zeberio eta Susana Garcia
|
de
Salazarrek osatutako hirukotea, Gerhard laukotea, Iruñeko Ganbera Abesbatza, Vivid Consort taldea eta Judith Jauregi pianista ariko dira zikloan.
|
|
|
SEADeko presidentea gizon zorrotza da, Hassan II.arekin ere elkartutakoa. Baita Federico Gómez
|
de
Salazar jeneralarekin ere. Bilera egin zuten Galik, El Ualik eta Mahfud Ali Beibak Saharan Espainiak zuen gobernadorearekin, 1975eko urriaren 22an.
|
|
|
Zugarramurdiko kasuaren ondoren, giroa hain zen nahasirik, Inkisizioak berak Alonso
|
de
Salazar y Frias inkisidorea igorri zuen ikerketa sakon bat egin zezan gaiaren inguruan Bizkaian, Gipuzkoan eta Nafarroan barna bi itzultzaileren laguntzaz. Atera zituen ondorioek (1612) balio izan zuten basakeria haiek bukarazteko.
|