|
2000
|
|
|
Sartre-k saioak, nobelak, antzerkiakidatzi ditu. Simone
|
de
Beauvoir-ek existentzialismoaren azalpenerako bereziki egokitzatdauka nobela: –seul le roman, ausartu da bera baieztatzen?
|
|
|
LANDA, Mariasun; AGOTE, Koro Simone
|
de
Beauvoir. 39 zk. (1986), 141 Iparraldeko teatro giroaz. 37 zk. (1985), 89 Lourdes’ko agerpenen epai iritzia. 7 zk. (1958), 77
|
|
|
AGOTE, Koro; LANDA, Mariasun Simone
|
de
Beauvoir. 39 zk. (1986), 141 Eskola porrota eta motibazioa. 46 zk. (1988), 33
|
|
|
AGOTE, Koro; LANDA, Mariasun Simone
|
de
Beauvoir. 39 zk. (1986), 141
|
|
2001
|
|
|
Hori onartuz, Egunero hasten delako irakurtzera animatzen den edonor segituan ohartuko da nobela honetan ukitzen diren gaien gaurkotasunaz. Lehenengo begirada batean antzemango dituen erreferentzia literario nahiz soziohistorikoek (dela Sartre eta
|
De
Beauvoirrek 1945ean sortutako Les Temps Modernes aldizkariari egindakoa; dela J. Prévert, A. Huxley, Sartre edo Heideggerri egiten zaizkien aipuak) 60ko hamarkadan puri purian zeuden arazo eta eztabaidetara eramango badute ere, laster bere begirada gaur egun ere gertukoak ditugun gaietara lerratuz joango zaio. Izan ere, nobelan aipatzen diren arazoak (arrazakeria, matxismoa, birjintasunaren inguruko usteak,...) edo abortoaren inguruko auzia, tamalez, oso gaurkoak ditugu.
|
|
|
Izan ere, nobelan aipatzen diren arazoak (arrazakeria, matxismoa, birjintasunaren inguruko usteak,...) edo abortoaren inguruko auzia, tamalez, oso gaurkoak ditugu. 60 hamarkadetan feministen aldarrikapen nagusietakoa bihurtu zen aborto eskubideak (gogoratu beste 342 emakumerekin batera
|
De
Beauvoirrek 1971n kaleratutako manifestu aitormena... edo 1972an Bobigny-n Gisèle Halimi(!) abokatu ospetsuak defendatutako kasua) gaur egungo emakumeen artean ere eztabaida puntu garrantzizkoa izaten jarraitzen du. Diogunaren adibide gisara hortxe dauzkagu berriki New York en UNOren egoitzan egin den bilkuran abortoaren inguruko desadostasunek eragindako zeresanak.
|
|
|
Nobelaren 148 orrialdeetan transkribatzen diren Le Temps aldizkariko pasarteek, abortoak gizartean eragiten zuen kezka irudikatu nahi digute fikzioan. Honengatik guztiagatik, nobela hau argitaratu zen garaiari hertsiki lotuta dagoela esango dugu eta gorago aipatu dugun bezalako erreferentzia batek, 1942an desagertu zen Le Temps egunkariari baino gehiago, J.P. Sartrek, Simone
|
de
Beauvoir eta bestek 1945ean sortutako Les Temps Modernes aldizkaria gogorazi nahi digute. Feminismo garaikidearen aitzindari jotzen den Beauvoir-en Le deuxième sexe k (1949), emakume" egin" egiten garela baieztatu zuen," jaio" ez, eta nobela honetan feminismoaren aldarrikapen nagusietakoa, abortatzeko eskubidearena, da hizpide.
|
|
|
Horren adibide dugu, J. Juaristik gogorazi bezala (1987: 125), 1968ko udan kaleratu zen Humanae Vitae entziklika polemikoa, edo garai hartako film berritzaileenetan arazoak zuen protagonismoa3 Horiekin batera, etengabe kaleratzen hasi ziren abortoaren aldeko manifestuak gogoratu nahiko genituzke, eta bereziki, 1971n 343 emakumek sinatu zutena. Emakumeok guztiok abortatu egin zutela aitortzen zuten eta zerrendakideen artean, lehenengoa, S.
|
De
Beauvoir bera izan zen. Abortoa Frantzian 1975 arte legeztatu ez bazen ere (Espainian 1985 arte), guztiz esanguratsua izan zen 1972an Bobigny-n egin zen epaiketa, zeinetan Gisèle Halimi abokatu ospetsuak Michèle Chevalier gaztearen kasua defendatu baitzuen.
|
|
|
Zulaika), ehizatzeko gaitasunak sinbolizatzen du gizonezkoen izakeraren traszendentzia (ik. S.
|
de
Beauvoir), eta helburua lortu ondoren, interes oro galtzen du objektu ehizatuak. Eugenia gajoak galtzen duen modura, edo Bihotz bi, hilobi bat narrazioan Bioletak galtzen duen modura.
|
|
|
101), baina guztien artean, dudarik gabe, abortoaren gaia da gailentzendena. Nobelaren 148 orrialdeetan transkribatzen diren Le Temps aldizkarikopasarteek, abortoak gizartean eragiten zuen kezka irudikatu nahi digute fikzioan.Honengatik guztiagatik, nobela hau argitaratu zen garaiari hertsiki lotuta dagoelaesango dugu; eta gorago aipatu dugun bezalako erreferentziak, 1942an desagertuzen Le Temps egunkariari baino gehiago, J. P. Sartre-k, Simone
|
de
Beauvoir-ek etabestek 1945ean sortutako Les Temps Modernes aldizkaria gogorarazi nahi digu.Feminismo garaikidearen aitzindari jotzen den Beauvoir-en Le deuxieme sexeliburuan (1949), idazle honek emakume, egin, egiten garela baieztatu zuen,, jaio, ez; eta nobela honetan feminismoaren aldarrikapen nagusienetakoa, abortatzekoeskubidearena?
|
|
|
Horrenadibide dugu, J. Juaristik gogorazi bezala (1987: 125), 1968ko udan kaleratu zenHumanae Vitae entziklika polemikoa; edo garai hartako film berritzaileenetanabortoaren arazoak zuen protagonismoa4 Horiekin batera, etengabe kaleratzenhasi ziren abortoaren aldeko manifestuak gogorarazi nahiko genituzke, eta bereziki, 1971n 343 emakumek sinatu zutena. Emakume haiek guztiek abortatu eginzutela aitortzen zuten, eta zerrendakideen artean S.
|
De
Beauvoir bera izan zenlehenengoa. Abortoa Frantzian 1975 urtera arte legeztatu ez bazen ere (Espainian1985 urtera arte), guztiz esanguratsua izan zen 1972an Bobigny-n egin zen epaiketa, zeinean Gisele Halimi abokatu ospetsuak Michele Chevalier gaztearen kasuadefenditu baitzuen.
|
|
|
batetik, historian zehar euskarazzein erdaraz, emaztearen gainean? izkiriatu duten idazleez (Bernat Etxepare, Allande Oihenart...), eta bestetik, kanpoko literaturako emazte idazle figura etaideologoez (Virginia Woolf, Simone
|
de
Beauvoir...). Hainbat aitzakiaren kausazegungo, gure?
|
|
|
Nafarroako Margarita, Segureko Kontesa, Olympes deGouges, George Sand, Colette, Weil eta 1945 urtearen ondotik, askatu? zirenYourcenar, Duras,
|
De
Beauvoir... So egizue bakoitzak zeuen egongelako ataletanmetatzen dituzuen liburuen egileen izenei?
|
|
|
Nahiz eta arazoak jasan, plazara heltzeko ere idatzi behar da, adinean aitzinajoan ahala. Ez gara beti gazte eta solt geratzen, haurrak munduratzen ahal ditugu, adibidez, eta, guztien antzera, zahartzaroaren buruan herioak bereganatzen gaitu.Simone
|
de
Beauvoir erraldoiak, amatasunak emaztetasuna baldintzatzen ez zuelaizkiriatu zuenean, gerora feminista askok beretu zuten sinestea finkatu zuen, etaemazte sortzaile anitzentzat haurra ukaitearen eta, obra, idaztearen artean garatuzen jende jardun hautua:
|
|
2002
|
|
|
Urteetan ahaztuak izan ondoren, berezkoak zaizkien bizipenetan sakondu nahiko dute emakumeok, eta, horretarako, lehenengo pertsonan idatzitako testuak edo genero autobiografikoaren aldakiak (memoriak, egunkariak, gutunak...) hobetsiko dituzte. Simone
|
de
Beauvoirrek zioen moduan, emakumezkoek atxikimendu handiagoa diote oroimenari, eta horregatik, ez da harritzekoa, oroimen honen zolan, beren haurtzaroan, gaztaroan edo zahartzaroan sakondu nahi izatea. Horren erakusgarri lirateke gaur egun" amatasunaren nobelak" deitzen direnak.
|
|
|
Hausnarketa horretan, existentzia esentzia baino garrantzitsuagoa dela baieztatzen du eta bizipen subjektiboa kontsideratzen ezagutzarako bide nagusi. M. Heidegger, S. Kierkegaard, J. P. Sartre edo S.
|
de
Beauvoir ditugu filosofo nabarmenenak. Eleberrigintzaren arloari dagokionez, J. P. Sartre eta A. Camus izan ziren idazle existentzialista aipagarrienak.
|
|
2003
|
|
|
Angelica Kaufmann eta Goethe solasean ari dira, bakarrizketan Schopenhauer hisia gaiztoan, lagunen artean absente bezala Gogol herriminbera(" Erroman nagoela bakarrik idatz nezake nik Errusiaz"), Stendhal bere zirriborroak nekagabe zirriborratzen; Berlioz, Wagner, Mendelssohn, Liszt, hainbat pintore izen handiko eta izen txikiko, De Chirico maiz etortzen da kafe bat hartzera, hor berehala baitu bere atelierra, gure aurretik denak hemendik pasatudi ren pelegrinoak, mundua ikusten eta entzuten irakatsi digutenak. Existentzialisten Les Deux Magots eta Cafe de Flore ra joaten dira Parisen esnobak (eta zein ez da esnob Parisen, lagun batzuekin, udaberri batzuetan?) —bera eserita dagoen tokian beharbada Sartre eseriko zen, beharbada Simone
|
de
Beauvoir, baina beharbada (inork ez dio hori esango) Charles Maurras, Sous le signe de Flore idazten. Halaxe etorriko gara Pasaiako Hugoren etxera pelegrino, tontoa izanda ere —bidaiariengana bidaian—, Hugori erakustera, Euskal Herria ikusten irakatsi digulako, edo irakas diezagun beti berriro, eta haren leihotik begira, behialako badia, espazioan ja ez dagoena, Hugoreno roipenetan ikus irakurriko dugu.
|
|
2004
|
|
|
Gainera, asko irakurtzen nuen Frantzian argitaratzen zena. Simone
|
de
Beauvoir askoz geroago irakurri nuen baina neuk jasotzen nituen frantses aldizkariak nituen batetik, eta Rikardok berak uzten zizkidanak, bestetik. Cristian aldizkaria, esate baterako, Rikardok uzten zidan.
|
|
2005
|
|
|
Eginek argitaratutako beste editorialetan ere gatazka ez da tradizioa antzezteko erari buruz gehiengoak eta gutxiengoak duten eztabaida, tradizionalistek defendatzen duten bezala, baizik eta emakumeen eskubideen aurkako erasoa, etahorretarako batzuetan editorialaren testuan jatorrizko aipamenak txertatzen dira, testuinguruaren mugak eta giltzarriak emanez, irakurleak berak gatazkaren erro etabilakabidea interpreta ditzan. 2004ko uztailaren 1eko editorialean irakur daiteke: «Alardean ez da normaltasunik izan», Simone
|
de
Beauvoir feministaren honakoaipamen honekin: «Inolako ezbairik gabe, emakumearen deskolonizazioak jendartearen ero errotikako subertsioa dakarrela».
|
|
2006
|
|
|
nik urteetan uste nuen heziketa kontua zela gizonezkoen eta emakumezkoen portaera ezberdinen arrazoia. Bere garaian" Emakumea ez da jaiotzen, bilakatu egiten da" Simone
|
de
Beauvoir-en esaldi hori interpretatzen nuen bere horretan. Baina geroztik irakurri dut berriz eta zer pentsatua ere eman dit.
|
|
|
Saramago, Auster, Chomsky... Baita Simone
|
de
Beauvoir ere! Ez dira oso ongi ezkontzen horko zaborreria horrekin.
|
|
|
Emakumea esan dugu, izan ere, Landak Parisetik Filosofiako lizentziaturaz gain irakurketa feminista ugari ekarri zituen, bere konpromisoa indartu zutenak: S.
|
de
Beauvoirren Le deuxieme sexe (1949) edo Memoires d’une jeune fille (1958) (Olaziregi 1999: 29).
|
|
2007
|
|
|
Zein sailetan kokatu behar da, bestetik, 1945ean Simone
|
de
Beauvoir-ekin eskuz esku sortu zuen Les Temps Modernes sail trinkoa. Aldizkari filosofiko politiko literario honek bere 101 liburukia argitaratu du orain dela gutxi, Frantz Fannoni buruz burutua (aldizkariak bere 60 urtea betetzean).
|
|
|
Nola abiatu saiakeratxo hau, azkenik, Simone
|
de
Beauvoir idazle bikain eta bizilagun iraunkorrarekin 50 urtez bizi izandako giza esperentzia garden harrigarria ukitu gabe?
|
|
|
Emakume gaztea ageri da berorietan. Ez Simone
|
de
Beauvoir-en xarma eta edertasun berdintsukoa, ene uste apalez; ezta adimenez ere Le Deuxième Sexe aren egilearen mailakoa. Ez da ahantzi behar, gainera, 1929an, Filosofi Oposaketetan, Sartrek irabazi zuela lehenengo postua, eta Simonek bigarrena.
|
|
|
559 orrialde? Simone
|
de
Beauvoir.
|
|
|
Nahiz eskutitz batzuk frantsesez agertuak izan, Simone
|
de
Beauvoirrek ingelesez idatzi zituen denak; eta hau dela-eta, zehazki neur daiteke Simone-ren hizkuntz ezagutzaren aurrerapena bere harremanean barrena.
|
|
|
–Jean Paul Sartre,? Simone
|
de
Beauvoir,?.
|
|
|
Sartrek oso maite zuen musika, eta piano dohainak bazituen. Piano jole trebearen alderdi hau bereziki azpimarratu dute bai Annie Cohen Solal biografoak, bai Simone
|
de
Beauvoirrek berak. Baina ez da ezagutzen.
|
|
|
ere ez ziren eskas izan: Simone
|
de
Beauvoir ez mintzekotan ukatu zuela, adibidez.
|
|
|
Simone
|
de
Beauvoirrek eman digu bere kidearen kezka nagusi horren berri (C.A., 26). Pasartea ezagutaraztea oso komeni delakoan, hitzez hitz emango dugu euskal itzulpena:
|
|
|
Nola uler daiteke, galdetzen du Onfrayk, Hitlerren Mein Kampff liburua sekula. Index, ean ez sartu izana; aldiz Bergson, Descartes, Gide, Hume, Kant, Locke, Sartre eta Simone
|
de
Beauvoir daudelarik? (109, 229).
|
|
|
Bakarrik jarri zuen bizitzen, neska ilegorria askatasunaren eta abenturazaletasunaren alegoria bihurtuz. Tabuak hautsi zituen txirikorda gorriekin, pentsa, Pippiren pentsaera Sokratesenarekin, Nietzscherenarekin eta teorizatzaile feministekin lotua izan da, Simone
|
de
Beauvoir-ekin, bereziki. Nola ez miretsi eskuekin bere zaldia altxatzen zuen neska hura!
|
|
|
...a, tteren ekintza baldintzatuko duen pentsamoldeari buruzko argibideak ematearren, Jean Haritschelharren hitzei jarraitu diegu65; berak dio La, ttek ez zituela batere gustuko F. Krutwig, Julen Madariaga edota Luis Haranburu, materialismo dialektikoa sartu baitzuten euskal literaturan (La, tteren ustez materialismorik garatuena marxismoarena zen); arbuiatu egin zituen Kafka, Albert Camus eta Simone
|
de
Beauvoir existentzialista ezkorrak ere. Ostera, La, ttek Gotzon Garate eta José Azurmendi goraipatzen zituen, aurre egin baitzioten materialismo horri.
|
|
|
Freud-en biografo ofizialtzat hartzen den Ernest Jones-ek (psikiatraeta psikoanalista ingelesa,) emakumearen sexualitateari buruzkoFreud en beraren ikuspegia kritikatu zuenetik, hamaika lan argitaratu dira emakumearen sexualitateaz, eta lan horietan, ezinbestez, emakumearen moraltasunarengarapena eta eboluzioa eztabaidatzen da (J. Chasseguet Smirgel, 1964; K. Horney, 1967; S.
|
De
Beauvoir; 1977; F. Dolto, 1982; E. Dio Bleichmar, 1997; N. Levinton, 2000; A. Garcia de la Hoz, 2004; eta abar). Azterlan horiek guztiek honako haudute helburu nagusi:
|
|
|
|
De
Beauvoir, S. (1977): El segundo sexo, Siglo XXI, Buenos Aires.
|
|
2008
|
|
|
Arantxa Agirreurreta:: Simone
|
de
Beauvoir, emakume libre bat XX. mendean
|
|
|
Simone
|
de
Beauvoir talde feministak antolatuta, emakumeek zuzendutako film labur eta dokumentalak emango dituzte Zinebigunen urriaren 13tik 18ra. Cecilia Bartolomeren Margarita y el lobo pelikularekin irekiko dute zikloa, eta ondoko egunetan honako hauek erakutsiko dituzte:
|
|
|
Feminismoaren ordura arteko bidean aurrera eginez, planteamendu berriak egin eta sustraietara jo zuen Simone
|
de
Beauvoirrek, Teresa Lopez Pardina doktoreak atzo Donostian azaldu zuenez.
|
|
|
Simone
|
de
Beauvoirren obrak, Le Deuxiéme Sexe liburuak bereziki, «irauli eta indartu» egin zuen feminismoa, Teresa Lopez Pardina filosofia doktorearen ustez. «Simone de Beauvoir mugarria da feminismoaren historian.
|
|
|
Simone de Beauvoirren obrak, Le Deuxiéme Sexe liburuak bereziki, «irauli eta indartu» egin zuen feminismoa, Teresa Lopez Pardina filosofia doktorearen ustez. «Simone
|
de
Beauvoir mugarria da feminismoaren historian. Ilustrazioan sortu zen feminismoaren norabideari jarraitzen dio, baina planteamendu berriak egin eta sustraietara jo zuen».
|
|
|
Ilustrazioan sortu zen feminismoaren norabideari jarraitzen dio, baina planteamendu berriak egin eta sustraietara jo zuen». Ideia horretatik abiatuta aztertu zituen atzo Lopez Pardinak Simone
|
de
Beauvoirren obra Le Deuxième Sexe batez ere eta Simone de Beauvoirren oinarri filosofikoak, EHUren Donostiako campuseko Filosofia eta Hezkuntza Zientzien Fakultateko Gradu Aretoan egindako hitzaldian. Medea elkarteak antolatu dituen Simone de Beauvoir 100 urtean.
|
|
|
Ilustrazioan sortu zen feminismoaren norabideari jarraitzen dio, baina planteamendu berriak egin eta sustraietara jo zuen». Ideia horretatik abiatuta aztertu zituen atzo Lopez Pardinak Simone de Beauvoirren obra Le Deuxième Sexe batez ere eta Simone
|
de
Beauvoirren oinarri filosofikoak, EHUren Donostiako campuseko Filosofia eta Hezkuntza Zientzien Fakultateko Gradu Aretoan egindako hitzaldian. Medea elkarteak antolatu dituen Simone de Beauvoir 100 urtean.
|
|
|
Ideia horretatik abiatuta aztertu zituen atzo Lopez Pardinak Simone de Beauvoirren obra Le Deuxième Sexe batez ere eta Simone de Beauvoirren oinarri filosofikoak, EHUren Donostiako campuseko Filosofia eta Hezkuntza Zientzien Fakultateko Gradu Aretoan egindako hitzaldian. Medea elkarteak antolatu dituen Simone
|
de
Beauvoir 100 urtean. Feminismoa atzo eta gaur jardunaldietako lehen saioa izan zen Lopez Pardinaren hitzaldia.
|
|
|
|
De
Beauvoirren aurreko feminismoa sufragismoa zen funtsean eta oinarrian. «De Beauvoirrek, sustraietara joz, eskubideen aldetik berdintasuna eskatzetik haratago, emakumeari gizonezkoaren estatu bera ez aitortzeko arrazoiak aztertu zituen, eta egoera hori aldatzeko aukera bilatu».
|
|
|
Le Deuxiéme Sexe idatzi zuen garaian, 40ko hamarkadan,
|
De
Beauvoirrek ez zeukan bere burua ez sufragistatzat eta ez feministatzat. 70eko hamarkadan, berriz, feministekin bat egin zuen.
|
|
|
70eko hamarkadan, berriz, feministekin bat egin zuen. Ez zen izan
|
De
Beauvoir aldatu zena, feminismoa baizik, Lopez Pardinaren ustez. «40ko hamarkadako feminismoa erreformista zen, lege aldetiko berdintasuna zuen helburu bakar; 70eko feminismoa, aldiz, erradikala zen, sustraietara begira planteatzen ditu aldaketak».
|
|
|
Nahiz eta Le Deuxième Sexe n feminismoaren aldeko borroka sozialismoaren aldeko borrokaren parte banaezintzat izan, 70eko hamarkadan
|
De
Beauvoirrek feminismoaren aldeko borroka sozialismoaren aldeko borrokatik bereizi zuen. «Sozialismoa erreala nagusi zen herrialdeetara bidaiatuz, jabetu zen haietan ere emakumeek ez zutela gizonen estatus bera».
|
|
|
«Sozialismoa erreala nagusi zen herrialdeetara bidaiatuz, jabetu zen haietan ere emakumeek ez zutela gizonen estatus bera». Harrezkero «paraleloak» izan ziren borroka biak
|
De
Beauvoirrentzat.
|
|
|
«Bere biografian azaltzen duenez, existentzialismoa hautatu zuen mundua azaltzeko modu gisa». Soren Kierkegaarden eta batez ere Jean Paul Sartreren existentzialismotik gertu dago
|
De
Beauvoirren existentzialismoa. «Baina bere konnotazio propioak ditu, batez ere 90eko hamarkadatik aurrera agerian geratu diren konnotazioak».
|
|
|
Gaia emakume sortzaileak da. Hasteko, horren gaineko hausnarketa orokor bat egingo dugu, eta gero, Simone
|
de
Beauvoir jaio zela ehun urte aurten bete direla kontuan izanda, emakumea ez da jaiotzen, egin egiten da esaldiaren inguruan gure iritzia emango dugu.
|
|
2009
|
|
|
Simone
|
de
Beauvoir talde feministak eta Bilboko Udaleko Berdintasun, Lankidetza eta Hiritarren Sailak elkarlanean antolatu dute aurtengo Emakumeek eginiko zinearen XIV. jaialdia. Goiburu gisa Zine izarrak gara leloa hartu dute oraingoan.
|
|
|
Baroi eta jende printzipal andana zegoen Nafarroako oinordekoaren inguruan: printzearen lehengusu eta izenkide Henrike Albretekoa, erresumako lehen kaparea; Nafarroako kantziler Barbier de Francourt; Henrikeren gobernari Goulard
|
de
Beauvoir; lehengo gobernari Lavardin. Henrikeren ganberazain Joanes Armagnac-ekoa ere hor barna zebilen, deitura handikoa baina ez hain printzipala.
|
|
|
Oporretako bi asteak dauzkagu gainera Olentzeroren opariekin jostatzeko. Bikotekide gisa Simone
|
de
Beauvoirren dizipulu Mari Domingi komeni ote zaion, adituek erabaki dezatela. Edozein gisaz, errege guztiak dira zitalak, egia da, baina gaiztoenak Errege Magoak, batez ere Baltasar, behinola ene kuttuna.
|
|
|
Goi mailako ikasketak Pariseko Normale Superieure ikastetxean egin zituen. Sartzeko lehiaketan bigarren iritsi zen, justu Simone
|
de
Beauvoir filosofo eta idazlearen aitzinean. Ikasketa bukatu eta irakasle lanean hasi zuen filosofiaren bidea.
|
|
|
Horrela izan da garai eta kultura guztietan. Jose Antonio Marinak maitasun gutunak bildu ditu Palabras de amor liburuan, gehien gehienak idazleenak, Franz Kafkarenak, Simone
|
de
Beauvoirrenak, Oscar Wilderenak, Hannah Arendtenak... Istorio zirraragarriak kontatzen dituzte, edozein etxetako gutunek gordetzen dituztenak bezain zirraragarriak.
|
|
|
Queneauk beti defendatu zuen, baina ez zion arrakasta eta denen oniritzirik ekarriko horrek. Adiskideak zituen Jean Paul Sartre eta Simone
|
de
Beauvoir. Parisko Saint Germain des Pres auzoko ostatuetan egoten zen usu.
|
|
2010
|
|
|
Egin egiten gara. Ez dezagun Simon
|
de
Beauvoir zaharra ahaztu. Bestetik, tratu txarrei buruz ari garenean gutxiengo bati buruz ari gara gizartearen osotasunarekin alderatuta.
|
|
|
hipopotamo batek ere ez lituzke matrailak hainbeste zabalduko?!; izan zaitez, baina, ongi hezitako gizona behingoz, eta zaindu zeure manera onak: ez dizut niregatik eskatzen, Simonerengatik berarengatik baizik, haren jarrera intelektual zintzo bezain jarraikiak horrenbeste luke!?, hark esan zituenak entzuteko modukoak baitziren, baita zu bezalako ateo setatsu batentzat ere?; ez ukatu, arren, Simoneri, beste Simone bati. Simone
|
de
Beauvoirri, ukatuko ez zeniokeena, jakin baitzenuke, biek ala biek École Normale Supérieure ospetsuan sartzeko azterketak egin zituztenean, Simone Weil izan zela puntuaziorik altuena atera zuena, Simone de Beauvoirren aurretik; Simone Weil ez zen, beraz, txori kaka, eta sinesten ez badidazu, beste datu bat emango dizut, froga gisa; zu sarritan mintzatu izan zatzaizkit Meyer jaunaz, baita Meyer jaunak zuèn intuizioaz, Sobietar Batasunean gerta zitekeèn prozesuari buruz; bada, Simone Weilek ere, Marxen lanak irakurri ostean, ondorio bertsua atera zuen:
|
|
|
ez dizut niregatik eskatzen, Simonerengatik berarengatik baizik, haren jarrera intelektual zintzo bezain jarraikiak horrenbeste luke!?, hark esan zituenak entzuteko modukoak baitziren, baita zu bezalako ateo setatsu batentzat ere?; ez ukatu, arren, Simoneri, beste Simone bati. Simone de Beauvoirri? ukatuko ez zeniokeena, jakin baitzenuke, biek ala biek École Normale Supérieure ospetsuan sartzeko azterketak egin zituztenean, Simone Weil izan zela puntuaziorik altuena atera zuena, Simone
|
de
Beauvoirren aurretik; Simone Weil ez zen, beraz, txori kaka, eta sinesten ez badidazu, beste datu bat emango dizut, froga gisa; zu sarritan mintzatu izan zatzaizkit Meyer jaunaz, baita Meyer jaunak zuèn intuizioaz, Sobietar Batasunean gerta zitekeèn prozesuari buruz; bada, Simone Weilek ere, Marxen lanak irakurri ostean, ondorio bertsua atera zuen: Stalin ezin izan zitekeela totalitarismo burokratiko baten halabeharrezko produktua baizik, proletarioen behin behineko diktadura behin betiko bihurtuko zuena; garai hartan oso jende gutxi ohartu baitzen hartaz; esaten ari natzaizuna da, ondorioz, Simone kontuan hartzeko moduko emakumea izan zela, baita bere ideiak haragitu nahi izan zituèn intelektual zorrotz bakarretakoa ere:
|
|
|
Poz pozik zegoen" andregai" hitza gorroto zuen neska lagun harekin, eta etorri beharrekoa etorriko zen. Laurak berak askatasun handiz hitz egin ohi zuen sexuaz, suelto; Simone
|
de
Beauvoir-en irakurle fina zen eta bien artekoa Beauvoir Sartre elkarketa baten gisan irudikatu nahiko lukeela sujeritu ohi zuen; alabaina, etxe oneko neska zintzo bat zen artean, eta birjina. " Noizbait egingo dugu.
|
|
|
hipopotamo batek ere ez lituzke matrailak hainbeste zabalduko...!; izan zaitez, baina, ongi hezitako gizona behingoz, eta zaindu zeure manera onak: ...ikiak horrenbeste luke! —, hark esan zituenak entzuteko modukoak baitziren, baita zu bezalako ateo setatsu batentzat ere...; ez ukatu, arren, Simoneri, beste Simone bati —Simone de Beauvoirri— ukatuko ez zeniokeena, jakin baitzenuke, biek ala biek École Normale Supérieure ospetsuan sartzeko azterketak egin zituztenean, Simone Weil izan zela puntuaziorik altuena atera zuena, Simone
|
de
Beauvoirren aurretik; Simone Weil ez zen, beraz, txori kaka, eta sinesten ez badidazu, beste datu bat emango dizut, froga gisa; zu sarritan mintzatu izan zatzaizkit Meyer jaunaz, baita Meyer jaunak zuèn intuizioaz, Sobietar Batasunean gerta zitekeèn prozesuari buruz; bada, Simone Weilek ere, Marxen lanak irakurri ostean, ondorio bertsua atera zuen: Stalin ezin izan zitekeela totalitarismo burokratiko baten halabeharrezko produktua baizik, proletarioen behin behineko diktadura behin betiko bihurtuko zuena; garai hartan oso jende gutxi ohartu baitzen hartaz; esaten ari natzaizuna da, ondorioz, Simone kontuan hartzeko moduko emakumea izan zela, baita bere ideiak haragitu nahi izan zituèn intelektual zorrotz bakarretakoa ere:
|
|
|
1272. Boto eskubidea lortu arren, emakumeek dena egiteko zutela proposatzera heldu zen Simone
|
de
Beauvoir: Deuxieme sexe, Gallimard, Paris, 1949 Emakumeak emetasunaren bigarren plano batean geratzen dira alor askotan, gizarte oreka mantentzeko bezala, gizonek botereak, gerlak eta irabaziak kudeatzen dituzten artean.
|
|
|
Ez Emma Bovary, ez Borgiatar Lukrezia, ez Salome, ez Alizia, ez Albreteko Joana, ez Lilith, ez Diana, ez Medusa, ez neure ama, ez Sigrid Thulekoa, ez Miletoko Aspasia; ez Anne, ez Alfonsina, ez Sylvia eta ez Marina; ez Errusiako Katrina, ez Sienako Katalina; ez Ava, ezta ere Greta, ez Ingrid eta ez Gina. Ez Virgina Woolf, ez Flora Tristan, ez Simone
|
de
Beauvoir, ez Luxemburgtar Rosa... Denak distirantak, denak hain airosak...
|
|
2011
|
|
|
Diferentziak diferentzia, autoreok ados dira guztiak ordenaren moral tradizionalaren zaputz totalean. Merleau Pontyk piztu du sua Humanisme et terreur saio bildumarekin, 1947 Segidan etorri dira gero Simone
|
de
Beauvoirren Pour une morale de l, ambiguïté, 1947, Sartreren Les mains sales, 1948, eta Le Diable et le Bon Dieu, 1951, Camusen Les justes, 1949, eta L, homme révolté, 1951 1952an Sartre Camus polemika istilutsua, ordura arteko adiskideok betiko banatu zituena.
|
|
|
hori da). Simone
|
de
Beauvoir Merleau Pontyri atxiki zaio erabat: –En effet, d, une part, il serait absurde de contredire une action libératrice sous prétexte qu, elle implique le crime et la tyrannie:
|
|
|
Data: Otsailaren 15ean, martitzeneanEdukiak: Menbebaldeko mugimendu feministaren bilakaera azaltzen duten olatuen azalpena (aurrekariak; sufragistak eta sozialista feministak; Simone
|
de
Beauvoir; II olatua (Betty Friedan eta feminismo liberala estatu batuetan; feminismo radikala; berezitasunaren feminismoa) Feminismoren tendentzia ezberdinak: berdintasunarena, berezitasunarena, feminismo sozialista, feminismo radikala, euskal feminismoa, feminismo transfeminista… Autore feminista ezberdinen testu eta idatzien lanketa.Hizlaria:
|
|
|
Sartrek saioak, nobelak, antzerkiak idatzi ditu. Simone
|
de
Beauvoirrek Existentzialismoaren azalpenerako bereziki egokitzat dauka nobela: " seul le roman —ausartu da bera baieztatzen— permettra d’evoquer dans sa realite complete, singuliere, temporelle, le jaillissement originel de l’existence".
|
|
2012
|
|
|
Amamak bere filosofia ikasketak jarraitu zituen, eta nebari bidean galtzea leporatu zion, Parisen zituzten aukera guztiak izanda! Simone
|
de
Beauvoir eta Sartre?! Gurasoek ikastera bidali eta komentuan sartu?
|
|
|
Diferentziak diferentzia, autoreok ados dira guztiak ordenaren moral tradizionalaren zaputz totalean. Merleau Pontyk piztu du sua Humanisme et terreur saio bildumarekin, 1947 Segidan etorri dira gero Simone
|
de
Beauvoirren Pour une morale de l, ambiguïté, 1947, Sartreren Les mains sales, 1948, eta Le Diable et le Bon Dieu, 1951, Camusen Les justes, 1949, eta L, homme révolté, 1951 1952an izan zen Sartre Camus polemika istilutsua, ordura arteko adiskideok betiko banatu zituena.
|
|
|
hori da). Simone
|
de
Beauvoir Merleau Pontyri atxiki zaio erabat: –En effet, d, une part, il serait absurde de contredire une action libératrice sous prétexte qu, elle implique le crime et la tyrannie:
|
|
|
Paris: Jean Paul Sartre eta Simone
|
de
Beauvoir, Johnny Hallyday eta Sylvie Vartan, François Truffaut eta Jean Luc Godard, denak eskura zeuden edozein brasserie tan. Horregatik, agian, alokatu zion Marguerite Durasek Vila Matas gazteari bere apartamentua, autoreak Paris no se acaba nunca liburuan dioen bezala?
|
|
|
Ni bezalako gazte batentzat, Simone
|
de
Beauvoir-en eta J.P Sartreren irakurle sutsua, Paris Meka moduko zerbait zen. Jauzi handia izan zen familia uztea, munduan norberaren espazioa bilatzea chambres de bonne haietan barrena:
|
|
|
Guk geuk Marxismoa eta nazional arazoa Euskal Herrian idatzi genuenean, arazo horri erantzun nahi izan genion, euskal nazio borroka eta klase borroka uztartu nahirik, bietarik bat bestearen menpe jarri gabe. Simone
|
de
Beauvoir-ek, bere Le deuxième sexe liburuan, klase borrokaren dinamika sendoa zen herrietako emakume mugimenduentzat autonomia eskatzen zuen. Horrekintze adierazten zuen emakume askatasunen aldeko borroka inolaz ere ez zela klase borrokan menperatuen garaipena helduko denerako utzi behar.
|
|
2013
|
|
|
Harena izan zen lehenengo tesina Deustuko Unibertsitatean. Simon
|
de
Beauvoir-i buruz egin zuen, proposatu ziotenaren kontra, eta Bikain atera. Hori guztia ez zen batere ohikoa eta, beraz, Karmelek gizartea eta Unibertsitatea aurrerabidean ipini ditu, emakumea «bigarren sexua» ez dela frogatuz.
|
|
|
Baina, batez ere, hiru teoriagilek eta hiru liburuk zedarritu dituzte amatasunaren inguruko ikerlerroak: Simone
|
de
Beauvoirren Le deuxième sexe (1949), Shulamith Firestoneren The Dialectic of Sex (1971) eta, azkenik, Adrianne Richen Of Woman Born: Moterhood as Experience and Institution (1976) lanek.
|
|
|
Goazen, labur bada ere, liburu horien eta haien ingurumarian esandako hainbat kontu lerro hauetara ekartzera. Simone
|
de
Beauvoirrek egindako amatasunaren azterketak balirudike alde ezkorrak baino ez dituela uzten agerian. Zailtasun edota alde negatibo horiek, ordea, Linda Zirellirentzat (1996), Beauvoirrek erabilitako estrategiak dira.
|
|
|
ZIRELLI, L., 1996, Un proceso sin sujeto: Simone
|
de
Beauvoir y Julia Kristeva sobre la maternidad, inTubart (arg), Figuras de la madre.Madril: Cátedra Feminismos.
|
|
|
Hori lortzean, erlaxatu egin ginen. 1949an, berriz, Simone
|
de
Beauvoirrek Bigarren sexua idatzi zuen eta 60ko hamarkadako bigarren olatua heldu zen. Garai hartan, Espainian ez zegoen abortu eskubiderik, ezin ginen dibortziatu, ezin genuen kontu korronterik ireki, ezin genuen gida-baimena eduki?
|
|
|
– Jean Paul Sartre eta Simone
|
de
Beauvoir. Idazleak ziren.
|
|
2014
|
|
|
3 Besteak beste, Simone
|
de
Beauvoir eta Grady bikiak, nahiz eta bigarren mozorro frustratu horretarako beste norbait lotu nukeen, beste norbait edo plastikozko/ oihalezko panpina bat, gutxienez nire tamainakoa eta ziurrenik oso garestia eta lortzeko gaitza izango litzatekeena.
|
|
|
Ez zen alkandora zuriaren baitan sartzen. Axularrek bere neska laguna aurkeztu berri zion, aurreko larunbatean Marx-en teoriaz, Simone
|
de
Beauvoir-en ideiez eta Frantziara joandako iheslariek behar duten mediku arretaz hitz egiten jardun ondoren. Arima berbera zuten.
|
|
|
|
De
Beauvoir, S. (1998): El segundo sexo, Catedra, Madril (1949).
|
|
|
EzEmma Bovary, ez Borgiatar Lukrezia, ez Salome, ez Alizia, ez Albreteko Joana, ezLilith, ez Diana, ez Medusa, ez neure ama, ez Sigrid Thulekoa; ez Miletoko Aspasia, ez Anne, ez Alfonsina, ez Sylvia eta ez Marina; ez Errusiako Katrina, ez SienakoKatalina; ez Ava, ezta ere Greta, ez Ingrid eta ez Gina. Ez Virginia Woolf, ez FloraTristan, ez Simone
|
de
Beauvoir, ez Luxemburgtar Rosa... Denak distirantak, denakhain airosak...
|
|
|
bertsolaritzaren neutraltasunaeta esentzialismoa. Simone
|
de
Beauvoirrek «emakumea ez da jaiotzen, egin egiten
|
|
|
Gorpuztasuna Simone
|
de
Beauvoir-en Bigarren sexuan.
|
|
|
Alaitz Aizpuru Joaristi Simone
|
de
Beauvoirren pentsamenduan eta berezikiBigarren sexuan gorputzak eta gorpuztasunak duten presentziaz arituko da autoreparistarraren pentsamenduan oro har eta Bigarren sexuaren atzean zehazki dagoenmoral existentzialista azalpen tresnatzat baliatuz. Aipatu moralean Emakumea ezdela existitzen, hezur haragizko emakume konkretuak bakarrik existitzen direlajakinaraziko digu eta, ondorioz, gorpuztasunak garrantzia handia duela Beauvoirrenlanean.
|
|
|
2 Gorpuztasuna Simone
|
de
Beauvoir enBigarren sexuan
|
|
|
Simone
|
de
Beauvoir (Paris,) filosofo eta idazle existentzialista ezagunaizan zen. Haren lanik aipatu, zabaldu eta ezagunena Bigarren sexua (Le deuxiemesexe, 1949) da, Zer da emakumea?
|
|
|
Datozen orriotan, labur bada ere, Simone
|
de
Beauvoirren pentsamenduan etabereziki aipatu idatzian gorputzei eta gorpuztasunari ematen zaien trataera argitzensaiatuko gara, autore paristarraren pentsamenduan oro har eta Bigarren sexuarenatzean zehazki dagoen moral existentzialista azalpen tresnatzat baliatuz.
|
|
|
Ordura arteko normaltasunera itzuli nahi zuen Frantzia nagusiki katolikoeta tradiziozalean. Lana argitara eman zenean, ez zuen inork espero izango zuenarrakasta, ezta Simone
|
de
Beauvoirrek berak ere: «L, epoque que nous vivons estencore du point de vue feministe une periode de transition» (Beauvoir, 1986:
|
|
|
If the pure body cannot be found, if what can be found is the situated body, a locusof cultural interpretations, then Simone
|
de
Beauvoir, s theory seems implicitly to askwhether sex was not gender all along. Simone de Beauvoir herself does not followthrough with the consequences of this view of the body, but we can see the radicalizationof her view in the work of Monique Wittig and Michel Foucault17 (Butler, 1986:
|
|
|
If the pure body cannot be found, if what can be found is the situated body, a locusof cultural interpretations, then Simone de Beauvoir, s theory seems implicitly to askwhether sex was not gender all along. Simone
|
de
Beauvoir herself does not followthrough with the consequences of this view of the body, but we can see the radicalizationof her view in the work of Monique Wittig and Michel Foucault17 (Butler, 1986: 46).
|
|
|
Amatasunari buruzko atal hau garatzeko hainbat momentutan Linda M. G.Zerilli ren «A Process without a Subject: Simone
|
de
Beauvoir and Julia Kristevaon maternity» artikuluaz baliatuko naiz, Zerillik Beauvoirren amatasunari buruzkoidatziei egiten dien irakurketarekin bat.
|
|
|
Bere ekarpenarekin, Simone
|
de
Beauvoir paradigma mendebaldarrak berekinzituen eta dituen zenbait pentsamolderekin (arrazoia, progresoa, unibertsala/ partikularra, natura/ kultura, gorputza/ gogamena, subjektua/ objektua) hausten saiatuzen, eta guztiz hautsi ez bazituen ere, ederki pitzatuta utzi zituela esan genezake.Etorkizunean etorriko zirenei bidea pixka bat gehiago irekiz.
|
|
|
Simone
|
de
Beauvoir does not suggest the possibility of other genders besides «man»and «woman», yet her insistence that these are historical constructs which must inevery case be appropriated by individuals suggests that a binary gender system has noontological necessity»25 (Butler, 1986: 47).
|
|
|
The incorporation of the cultural world is a task performed incessantly, a projectenacted so easily and constantly it seems a natural fact. Revealing the natural body asalready clothed, and nature, s surface as cultural invention, Simone
|
de
Beauvoir givesus a potentially radical understanding of gender. Her vision of the body as a field ofcultural possibilities makes some of the work of refashioning culture as mundane asour bodily selves (49).
|
|
|
Butler, J. (1986): . Sex and Gender in Simone
|
de
Beauvoir, s Second Sex?, YaleFrench Studies, 72, Simone de Beauvoir: Witness to a Century, 35
|
|
|
Butler, J. (1986): . Sex and Gender in Simone de Beauvoir, s Second Sex?, YaleFrench Studies, 72, Simone
|
de
Beauvoir: Witness to a Century, 35
|
|
|
Lopez, Pardina, T. (1998): Simone
|
de
Beauvoir unafilosofa del sigloXX, Publicaciones Universidad de Cadiz.
|