|
2003
|
|
|
63 Martinez
|
de
Luna et al., (2000): Euskal Herriko gaztetxoak eta euskara, Martinez de Luna, Bilbo.
|
|
|
64 Hernandez, J.M., (2000): " Gaztetxoen hizkuntzekiko diskurtsoak eta bizipenak", in Martinez
|
de
Luna et al., (2000): Op.
|
|
|
65 Berrio Otxoa, K., (2000): " Gaztetxoak eta hizkuntza gaitasuna, erabilera, iritziak eta hautapena", in Martinez
|
de
Luna et al., (2000): Op. cit.%£%
|
|
2012
|
|
|
Barakaldo bezalako hiriguneetan erdal gizarte sareak dira nagusi, nahiz eta bestelakoak ere existitu. horregatik, gizarte arauen aldetik, gaztelania da nagusi, hizkuntza horrek ezartzen ditu arauak, euskarak bereganatzen dituen guneak motibazio sinbolikoen bidez eratzen den militarismoan oinarrituta daudelarik. (Martinez
|
de
Luna et al. 1998, 109). hizkuntza batek gizartean duen indarra, gizarte horretan bertan duen kokapenaren eta betetzen dituen funtzioen arabera neurtuko da, horrela, hizkuntza bat botere edo menpeko une zein egoeratan kokatuko da. (Martinez de Luna et al. 1998, 129).
|
|
|
(Martinez de Luna et al. 1998, 109). hizkuntza batek gizartean duen indarra, gizarte horretan bertan duen kokapenaren eta betetzen dituen funtzioen arabera neurtuko da, horrela, hizkuntza bat botere edo menpeko une zein egoeratan kokatuko da. (Martinez
|
de
Luna et al. 1998, 129).
|
|
|
Gainera, euskararen balioa euskal herriko lurraldera mugatuta ikusten dute askok. (ikus Martinez
|
de
Luna et al. 2000). zenBaiT OnDORiO y
|
|
|
(ikus: Martinez
|
de
Luna et al. 1998).
|
|
|
euskararekiko motibazio sinbolikoak hizkuntzaren erabilera ikuspegi dinamiko batetik aztertu behar da, hots, gizarte harremanetan parte hartzen duen oinarrizko elementu bezala. Izan ere, giza harremanak ez dira orekatuak, gatazkatsuak baizik. pertsonek gizartean posizio ezberdinak dituzte eta posizio hobeak lortzeko etengabe ari dira lehian, legitimitatea lortzeko (ikus Martinez
|
de
Luna et al. 1998).
|
|
|
Txepetxen kategoria guneak kontzeptuaren arabera, hizkuntza bat erabiltzeko garrantzitsuena ez da espazio fisikoa baizik eta espazio sinbolikoa, pertsonen harremanen arabera garatzen dena (ikus Martinez
|
de
Luna et al. 1998). Izan ere, hitz egiteko era eta hizkuntza bera aldatzea eragiten duena ez dira hiri bateko espazio fisikoak, baizik eta pertsona konkretuen hizkuntza harremanak.
|
|
2013
|
|
|
Eginkizun horri bete betean lotu zaio zenbaki bikoitz hau, azken urteotako ikerkuntza soziolinguistikoari begirada eskainiz, haren izaera eta bilakaera ezagutzeko. Argitalpen Batzordeak zenbaki honetan argitaratutako artikuluan aipatzen duen moduan (Mart� nez
|
de
Luna et al.), ez da lan hain erraza soziolinguistika esparruaren mugak finkatzea. Nolanahi ere, BAT aldizkariak egoki ikusi du ahalegin berezia egitea helburu horrekin:
|
|
|
Hala ere, ikuspegi teoriko lagungarria dela uste dugu halako ikerketa batean, hizkuntza erabileraren gertaera soziala bere konplexutasun osoan kokatzen laguntzen baitu. Ikasleen eskola giroko hizkuntza erabileraren azterketa lanean esate baterako (Mart� nez
|
de
Luna et al. 2009), hiru maila horietako bakoitzak ikasleen arteko jolaslekuko erabileraren zenbateko azalpena eskaintzen zuten kuantifikatzeko saioa egin genuen, erregresio anizkoitzaren analisia erabiliz.
|
|
|
Interes horretan bat etorri zen, esate baterako, gorago aipaturiko 2013ko Jardunaldian partaide izan genuen Jeroen Darquennes irakaslea, Belgikako Namur unibertsitatekoa. Berarekin lankidetzan ondua dugu argitaratze bidean den artikulu bat, ereduko ikasleen erabileraren nondik norakoak aztergai dituena (Mart� nez
|
de
Luna et al. 2014, argitaratze bidean), eta neurri batean 2012an zabaldu genuen txostenean eginiko lanari jarraipena ematen diona.
|
|
2015
|
|
|
Ba al dugu boterea eta interakzio ereduak birpentsatzeko aukerarik/ beharrik?" Hizkuntzarekiko motibazioa eta honen ezagutza ez dute zertan nahikoak izan hiztunek hura erabil dezaten. Euskaraz hitz egiten jakiteaz eta euskaraz hitz egin nahi izateaz gainera, benetan erabili ahal izateko inguruneko gutxieneko baldintzak (Martinez
|
de
Luna et al., 1998) bete behar dira, eta azken hauek hiztunari hizkuntza praktikatzea ahalbidetuko dioten espazio eta pertsona kopuru minimo baten bitartez gorpuztuko lirateke.
|
|
2016
|
|
|
a) diziplinartekotasuna gero eta ohikoagoa izatea ikerkuntza akademikoan; b) hizkuntza normalizazioaren aldeko lanketak eskatzen duen soziolinguistikaren baitako aniztasuna, hizkuntzaren giza eta gizarte dimentsio guztietara hedatu litzatekeena. (Mart� nez
|
de
Luna et al., 2013: 29)
|
|
|
Bildu ditugun mota akademikoko ikerlanak 122 dira guztira (ikerlanen %70): Euskal Herriko Unibertsitatean 75; Mondragon Unibertsitatean 6; Nafarroako Unibertsitate Publikoan 6; Université de Pau et des Pays de l’Adour ean (IKER ikerketa zentroan) 2; Deustuko Unibertsitatean 2; Euskaltzaindian 8; Eusko Jaurlaritzan 16; EMUN kooperatiban 3; Soziolinguistika Klusterrean 3; azkenik, Unesco Etxean 1 (Mart� nez
|
de
Luna et al., 2013: 25)
|
|
|
Bistan da ikerketak aplikatuak izan edo akademikoak izan, gehienek Hizkuntzaren Statusari erreparatzen diotela[...] Bestela esanda, euskarak gizartean duen egoera kezkatzat duten ikerlanak nagusi dira eremu akademiko zein aplikatuko euskal ikerkuntza soziolinguistikoan. (Mart� nez
|
de
Luna et al., 2013: 26)
|
|
|
38 eta 37 ikerlanekin, hurrenez hurren. (Mart� nez
|
de
Luna et al., 2013: 21)
|
|
|
Badirudi ikerkuntzaren funtsa diren eremu akademiko, herriadministrazio eta herrigintzarenak gogotsu dihardutela euskararen normalizazioari hain beharrezko zaion ezagutza hornitzeko ahaleginetan. (Mart� nez
|
de
Luna et al., 2013: 30)
|
|
|
Gabezia horrek ez du batere lagunduko euskal soziolinguistikaren metatze eta garapen zientifikoari, horren ondorioz ikerlan asko dituzten nahi eta ahalmen eraldatzaileak mugatuta gelditzen direlarik. (Mart� nez
|
de
Luna et al., 2013: 30)
|
|
2018
|
|
|
(3) Ikus Martinez
|
de
Luna et al 2013: Ikasleak hiztun 2011ko Arrue proiektua.
|
|
2019
|
|
|
Azken hamar urteetan euskararekiko jarreren eta erabileraren ikerketa esparruan ikuspegikualitatiboekin egindako hainbat lan argitaratu da. Hiztun profilei dagokienez, lan batzuek euskaraz ezdakitenengan (Amorrortu et al., 2009) eta hiztun berriengan (Ortega et al., 2016) jarri dute arreta.Helburuei dagokienez, euskararen inguruko oinarrizko diskurtsoak aztertu dira Euskal AutonomiaErkidegora mugatuta (Martinez
|
de
Luna et al. 2016), edo Nafarroan euskara sustatzeko adostasunsozial berriak identifikatu dira (Erize, 2018). Ikerketa hauek guztiek Arrue Proiektua (EuskoJaurlaritza, 2013) edo Inkesta Soziolinguistikoa (Eusko Jaurlaritza et al., 2017) bezalako ikerketamakro kuantitatiboen ekarpenak osatzeko aukera ematen dute.
|
|
2023
|
|
|
Ikus ikerketa horren txostena: ikasleak hiztun (Martínez
|
de
Luna et al. 2013)
|
|
|
Libreagoak dira jarduera batzuk, eta ingurumen baldintzek behartuagoak besteak. [...]" (Martínez
|
de
Luna et al. 2013, 58).
|
|
|
24 Aldagai hau ARRUE ikerketak ere kontuan izan du ikasleek egiten duten euskararen erabileran aldagai eraginkorra delako (Martinez
|
de
Luna et al. 2013, 23). Era berean, Inkesta Soziolinguistikoak ere beretsi du euskararen erabileran eragiten duten faktore nagusienetakoak erraztasuna eta harreman sareak direla (Eusko Jaurlaritza 2023, 11).
|