|
2000
|
|
|
Ezaguna da, adibidez, egitura hori eraikitzeko garaian protagonismo nagusia izan zuen Gil
|
de
Zarate-k Guizot ekiko sentitzen zuen mirespena.
|
|
|
Izan ere, mahai gainean zegoen arazoa boterearena zen, eta, horretarako, hezkuntza arloko kontrola guztiz funtsezkoa zen. Alde horretatik oso adierazgarriak dira XIX. mendean izugarrizko garrantzia izan zuen Gil
|
de
Zarate-ren Estatuaren kontrolaren aldeko hitz hauek:
|
|
|
Labur esanda, Antzinako Erregimenarekiko lotura hautsi eta Estatu berria eraikitzea. Izan ere, Gil
|
de
Zarate ek berak dioen moduan,. La instrucción... estriba en ella la base más firme de todo sistema político? 152 Helburu horretara zuzendu zen epealdi hartako antolakuntza sukarra, eta diogunaren adibide batzuk aipatzearren, hona hemen Estatu Nazio espainiarraren eraikuntza prozesuan guztiz garrantzitsu suertatu izan diren. Ministerio de Fomento, hark hartutako bi erabaki:
|
|
|
GIL
|
de
ZARATE, A. (1855): De la Instrucción Pública en España.
|
|
|
–El no haberse impuesto en la ley esta obligación ha entorpecido mucho entre nosotros los progresos de la educación popular esan du Gil de Zárate k (GIL
|
de
ZARATE, A.: Op.; 254).
|
|
|
–lo que más se había opuesto á que la ley del año 38 tuviese una aplicación eficaz y benéfica, era el vicioso sistema administrativo que á la sazón regía? (GIL
|
de
ZARATE, A.: Op. cit; 288).
|
|
|
PUELLES, M. de (1986): Op. cit; 121 Errektorearen irudiak aparteko garrantzia zuen; izan ere, unibertsitate bakoitzaren zuzendaritza funtzioaz gain, Gil
|
de
Zarate-k dioen moduan,, en ese sistema centralizador eixistia (sic) la tendencia á hacerlos gefes (sic) de toda la instrucción pública en el distrito que á cada uno se le señaló? (GIL de ZARATE, A.:
|
|
|
Op. cit; 121 Errektorearen irudiak aparteko garrantzia zuen; izan ere, unibertsitate bakoitzaren zuzendaritza funtzioaz gain, Gil de Zarate-k dioen moduan,, en ese sistema centralizador eixistia (sic) la tendencia á hacerlos gefes (sic) de toda la instrucción pública en el distrito que á cada uno se le señaló? (GIL
|
de
ZARATE, A.: Op.; 182).
|
|
|
GIL
|
de
ZARATE, A.: Op. cit; 183.
|
|
|
GIL
|
de
ZARATE, A.: Op. cit; 259.
|
|
|
Baina, Dávila k dioskunez,, hasta la ley Moyano de 1857, podemos decir que las escuelas normales no serán concebidas como centros profesionales de formación del magisterio? 227; hots, garai honetara iritsi arte, ez zegoen irakasle ikasketen inguruko planteamendu globalik, eta, Gil
|
de
Zarate-k dioen moduan, urte askotan, irakasle eskolak sortu arren,, la autoridad suprema carecía de fuerza? 228 1843ko araudian229 ikus daitekeenez, gobernua oinarrizko errealitateaz jabetu zen: irakasle eskolak sortzea ez zen nahikoa; kontrolatu egin behar ziren, lan horretaz probintzietako batzordeak arduratuko zirelarik (buru politikoaren begiradaren pean, noski) 230 1845 urterako, oso epe laburrean beraz, estatuko probintzia gehienek beren irakasle eskolak zituzten (salbuespenen artean Bizkaia eta Gipuzkoarenak nabarmenduko genituzke, Arabak eta Nafarroak berenak zituzten bitartean), prozesu horretan buru politikoak, Estatuko ordezkariak alegia, dinamizatzaile nagusiak izanik.
|
|
|
izango da. Eskola honetan prestatutako hainbat irakaslek zenbait probintziatako irakasle eskolak antolatu zituzten (GIL
|
de
ZARATE, A.: Op.; 263).
|
|
|
GIL
|
de
ZARATE, A.: Op.; 264.
|
|
|
Gai honi dagokion bilakaeraren berri zehatza izateko, ikus ezinbesteko ereferentzia den Gil
|
de
Zarate-ren laneko. De las escuelas normales, izeneko atala (GIL de ZATATE, A:
|
|
|
Aipatu dugunez, oinarrizko irakaskuntzan ziharduten irakasleei udalek ordaindu behar zien, eta arrazoi ezberdinak zirela medio (erreakzio politikoak ere eta arrazoi honek bere pisua izan du Euskal Herrian, adibidez) irakasle horien egoera ez zen hobetuko XIX. mendearen bigarren erdialde honetan (gogoratu zer zioen Gil
|
de
Zarate-k: –maestros ignorantes, cuasi mendigos, desprovistos de todo prestigio é influencia social, desconsiderados por la plebe y maltratados por los cacicuelos?
|
|
|
–Si en todos los ramos del servicio público son convenientes estos funcionarios (ikuskariak), en Instrucción pública son indispensables. Sin ellos la administración nada ve, nada sabe, nada puede remediar? 249 esan zuen Gil
|
de
Zarate-k.
|
|
|
GIL
|
de
ZARATE, A.: Op. cit; 300.
|
|
|
Orain ere Gil
|
de
Zarate izango da honen arrazoia emango diguna: –Son precisos funcionarios formados á propósito, dotados de conocimientos y cualidades especiales, que estén ejerciendo constantemente su ministerio, que hagan de esto la ocupación de su vida?
|
|
|
–Son precisos funcionarios formados á propósito, dotados de conocimientos y cualidades especiales, que estén ejerciendo constantemente su ministerio, que hagan de esto la ocupación de su vida? (GIL
|
de
ZARATE, A.: Op. cit; 301).
|
|
2001
|
|
|
Egitura lineala apurtuz, datuak behin eta berriro errepikatzen dira: istorioa 1973an edo has daiteke, Iñaki Abaituak Ortiz
|
de
Zarate ezagutzen duenean Bartzelonan, gerora, gutxienez, Enrique Casas PSOEko senadorea hiltzen duten arte luzatzen delarik: 1984ko otsailaren hogeita hiru arte, beraz.
|
|
|
Gutxi batzuk aipatzearren: " Ez zitzaion denbora asko falta Eduardo Ortiz
|
de
Zarate, Zigorrek modu berean egiten zuela barre egiaztatu ahal izateko" (17.or.);" Gerora bakarrik(...) ulertu ahal izango zuen haur abandonatuenak ere..." (10.or.);" Gerora jakingo zuenez, ez zen hala gertatu." (32.or.);" Historia horrek badu kontakizunarekin zerikusirik,..." (49.or.);" Oraindik ez gaude hor" (230.or.) edo gehiegi ez luzatzeko jadanik... Badirudi teknikaren atzean dagoen interpretaziora pasatzeko gonbidapena luzatzen ari zaigula egilea.
|
|
|
Hala ere, errepikapenak zenbat aldiz azaltzen diren jakiteak garrantzi handiegirik ez daukala onartuz ere, behin eta berriro azaltzen diren motibo edo gai hauen garrantzia azpimarratu nahiko genuke. " Punta zorrotzeko zapatak"," erloju suizarra", Unamunoren aipua Hondarribiaz(" Fuenterrabia es un cromo en la tapa de España"), logelan galtzerdien bila sartu zenekoa eta berauek erosterakoan saltzailearekin izandako elkarrizketarena, Juliak behatz txikiarekin zigarroa eusteko moduarena, Ortiz
|
de
Zarate ezagutu zuenekoa,... memoria harilkatzen laguntzen diguten elementuak dira. Ideien asoziazioaren teknikari esker, nobelak elementu hauen inguruan antolatzen du diskurtsoa, behin eta berriro egiten eta desegiten doan hari mataza bailitzan.
|
|
|
Gauza bera esan genezake Zabalegiren atxiloketaz eta komandokideez nobelan esaten direnei buruz: ...tasuna (Zabalegiren atxiloketaz, Ergobiako eta Ibaetako atentatuez, sumarioaren prozedura guztiaz," Tupa" ri Arrazola neurozirujanoak egindako ebaketaz,...) izugarriak badira ere, bertan azaltzen diren komandokideen izen eta" alias" ak aldatuak azaltzen dira maiz(" Tupa" Jose Antonio Garmendia Artola dugu, eta ez Javier Garmendia Apaolaza;" Zapa" ez da Ortiz
|
de
Zarate izeneko inor izan; etab.) Narratzaileak berak esango duenez, dokumentuaz haraindi" sinesgarritasuna" da egileak bilatzen duena:
|
|
|
ARGUMENTUAK: ALEX ORTIZ
|
DE
ZARATE
|
|
2003
|
|
|
Arabako euskal hotsak. OTSOA DE ALDA, Javier; BREÑAS GONZALEZ
|
DE
ZARATE, Estibaliz. Asociacion Geu.
|
|
2005
|
|
|
R. Ortiz
|
de
Zaratek" vascongadismoa", euskal lurraldearen defentsarako ideologia, 1855ean formulatu eta alderdi foruzalearen egitasmoa gihartzen joan zen euskal elite politikoaren baitan. Estatu bat beste Estatu baten baitan, espainiarzaletasunaren defentsa irmoa eginik.
|
|
|
Eta gorago aipatu dugun R. Ortiz
|
de
Zaratek El Pais Vasco Navarro aldizkarian (1870eko apirilaren 11n) zera idatzi zuen: " La cuestion religiosa es para la grey euskara la cuestion capital, la mas grave de todas las cuestiones, como que la base y fundamento del alcazar foral, es el espiritu religioso, atacar a este espiritu, es atacar al fuero en su parte mas esencial(...) todos los diputados vasco navarros, en las Constituyentes votamos contra la libertad de cultos(...) ni uno solo firmamos la Constitucion que ha venido a quebrantar la unidad religiosa en España".
|
|
|
Antzerki Eskola zabaldu du Iker Ortiz
|
de
Zarate aktoreak Gasteizen. Urtetan Ingalaterra eta Espainian arte dramatikoa ikasten eta aktore lanetan aritu da eta Euskal Herrian antzerkia ikasteko aukera gutxi dagoela-eta, Ortzai sortu du.
|
|
|
75 Marko Vasco Navarro a onartzeak, ez du nahitaez eragin euskarorik inplikatzen, RPE aurretik ere eremu horretako gasteiztar aldizkariak baitzeuden, adibidez 1868ko La Union Vasco Navarra edo El Semanario Católico Vasco Navarro. Izatez, Herranek baino lehen, Ortiz
|
de
Zaratek, bultzatu zuen Araban lau probintzien arteko harremana. Baina RPEren eragina gutxienez indargarria izan bide zen elkartasun ideia horren finkapenean.
|
|
|
Foruzaletasun horren haritik, politikoki antipodetan zeuden gasteiztar intelektualen artean adiskidetasun harremanak izan zituen. Hola, Herran, Ricardo Becerro de Bengoa bere lagun errepublikarra bezala, edo Arrese federalista bezala, ondo konpondu zen Ortiz
|
de
Zarate edo Eulogio Serdan moduko tradizionalista foruzaleekin. Harreman hauetan lagundu zuen, politika oraindik masa fenomenoa ez izateak:
|
|
|
Idazle horietako batzuk, baina, sekula ez zuten ezer idatzi Herranen aldizkarian. Esate baterako, Jamar, Sagarminaga, Egaña, Ortiz
|
de
Zarate, Abadia edo Iturralde y Suit inon ez ditugu aurkitu. Gainerako gehienen artikuluak badaude, baina izen zerrenda horrek nahasmena sortaraz dezake, ematen baitu ohiko kolaboratzaileak zirela, izatez gehienek artikulu bakar bat edo egin zutenean.
|
|
|
Eliteak beraiek laster egokitu ziren egoera berrira eta 1879ko diputaziorako hauteskundeetan transigenteak irten ziren garaile. Hola bada, Gasteiz konbultsio handirik gabe integratu bide zen espainiar probintzi hirien artean.10 Hala ere ezin esan daiteke arabar guztiak egoera berriarekin oso gustura zeudenik, adierazgarria izanik 1881ean Ortiz
|
de
Zarate tradizionalista foruzalea aukeratu izatea Madrilgo gorteetarako. Hortaz iduri luke erreakzio kontrajarriak eragin zituela foru abolizioak, onespen erresignatu eta kontrakotasun ez oso aktiboaren artekoak.
|
|
2006
|
|
|
Arabako, Gipuzkoako eta Zaragozako militarrekin harremanak erraz lotu zituen. Camilo Alonso Vegarekin, Ortiz
|
de
Zaraterekin, Bartzelonan zegoen bere anaia Ramonekin eta Zaragozako Miguel Cabanellasekin bilerak burutu zituen behin eta berriro Iruñeko ingurutan, altxamendu militarra prestatzeko. Horiei guztiei luzatu zizkien berak idatziriko Instrukzio erreserbatuak direlakoak, erreboltaren ezaugarri bortitzak azpimarratuz.
|
|
|
Gatazkari barrutik begiratzenzaio. Atxagaren kasuan, Carlos dugu, Saizarbitoriarenean 100 metroko ETAkideaedota Hamaika pausoko Abaitua eta Ortiz
|
de
Zarate. Beraz, esan daiteke joeranagusia dela gatazkan itsu itsuan murgilduta dauden pertsonaietatik abiatzea.Gatazka azaltzeko modu bakarra halako pertsonaiak biluztea delakoan.
|
|
|
Lehen urteetako literatura horrek gatazkan sartuta daudenen motibazioakaztertzen ditu nagusiki: Carlosen traizioa, Ortiz
|
de
Zarateren zalantzak... Faktorepsikologikoak gidatuko ditu idazleak bide narratibo polizialak edo intrigazkoakhartzera:
|
|
2007
|
|
|
Ortzai Antzerki Laborategiak Gasteizko alde zaharrean izango du egoitza berria, Arkeologia museoaren alboan. Ortzai 2005eko urrian sortu zen, Iker Ortiz
|
de
Zarateren zuzendaritzapean. Egun, hogei ikaslek jasotzen dituzte bertan antzerki eskolak.
|
|
2008
|
|
|
Malenkoniatsu nagusia Marcelek luke baina ez da, beharbada denboraren bila abiaturik denbora berpizteko gakoa (madalena, harlauza) aurkitzen duelako, eta ez orainetik atzera begiratzeko, Abaitua bezalako batek egiten duena. Hamaika pausoko Abaitua malenkoniak ezgauza uzten du oraineko bizitzarako, horregatik ez da heroi bat, heroiak, Euskal Herrian bestela uste badugu ere, ez baitira iraganean bizi baizik eta orain puntu puntuan, bakarrik ordu horrek eskain dezakeen axolagabeziaz; Abaitua gizajoa, aldiz, gauzei (erlojuak, gatzerdiak) eta hitzei loturik bizi da, Urrek esaten zuen bezala, Ortiz
|
de
Zaratek egiten dizkion irainak kaka bezala gorderik.
|
|
|
Datuak oso bestelakoak dira, errepublikanoak orokorki hartu beharrean errepublikano federalen azpitaldea aztertzen badugu. Horietatik bi baino ez ziren udalkide ohiak. Gregorio Atxa eta Inocencio Ortiz
|
de
Zarate?; zituzten errentak orain arte ikusi ditugun baxuenak dira, euretariko bost jabeak ziren arren. Beste aldetik, alfabetizazio maila altuena daukate(% 91).
|
|
|
1873ko abuztuan erbesteratu eta herrira itzultzea erabaki zuten 14 boluntarioetatik sei errepublikanoak ziren: Ortiz
|
de
Zarate federalista, Florencio Gisasola, Pedro Martín Gisasola eta Pedro Salaberria udalkide ohiak eta José Manuel Gisasola eta Anselmo Osoro Errepublikaren Boluntarioak. Horrez gain, 1875eko uztaileko zerrendan, ausente?
|
|
|
Joskorik bete ez arren, Vicente Agirre osagileak jokatu zuen papera funtsezkoa izan zela iruditzen zaigu. Agirrek liberal demokraten eta errepublikanoen arteko zubié Cruz Etxeberria eta Inocencio Ortiz
|
de
Zarate. Azken hori Eibarko alkatea izan zen I. Errepublikaren garaian, eta berari egokitu zitzaion, hain zuzen, 20 errepublikano federalek sinatutako protesta bortitzari aurre egitea.
|
|
|
Azken hori Eibarko alkatea izan zen I. Errepublikaren garaian, eta berari egokitu zitzaion, hain zuzen, 20 errepublikano federalek sinatutako protesta bortitzari aurre egitea. Ortiz
|
de
Zarate bera ere federalista zela kontuan hartuta, zatiketa bat eman ote zen Eibarko federalisten artean. Vicente Agirre eta Jose Cruz Etxeberria federalistak ere ez dira protestaren sinatzaileen artean agertzen.
|
|
|
Estatualitica vascongada?. Bitxia da benetan herrian gelditzea erabaki zuen errepublikano kopurua hain altua izatea, eta batzuek gainera, alde egin ostean itzultzea erabaki izana, euren artean Inocencio Ortiz
|
de
Zarate alkate ohia. Motibazio ekonomikoek ere izango zuten euren eragina, zalantzarik gabe.
|
|
|
1876ko otsailean liberalek Eibar berreskuratu zuten, eta martxoaren 6an udal berria eratu zen. Udalaren buruan Inocencio Ortiz
|
de
Zarate jarri zen hasiera batean, baina hil batzuetara gobernadore zibilak Feliz Gisasola jarri zuen haren ordez. Borboitarren berrezarkuntzak sufragio murriztua berrezarri zuen, baina Eibarren errepublikazaletasunak bizirik jarraitu zuen.
|
|
|
Udal boterea eskuratu zutenerako karlisten mehatxua gainean zeukaten, eta ahaleginik gehienak hirigunea defendatzera bideratu behar izan zituzten. Lizarragaren errendizio proposamenaren aurrean sortu ziren tirabirak, herritik alde egin zuten milizianoen kopuru urria (seitik batek) eta federalista ospetsu batzuek. Inocencio Ortiz
|
de
Zaratek, besteak beste, karlisten agintaldian eskaini zuten kolaborazioa, errepublikanoen eta karlisten arteko harreman, onak ez baziren?
|
|
|
Inocencio Ortiz
|
de
Zarate
|
|
|
Hautagai gehienak barruti bakarrean aurkeztu ziren, eta horrek adierazten digu botoen kopuruak baino gehiago botoen pilaketak gehiago balio zuela. Hautatuetariko bost gobernadoreak izendatutako behinbehineko udaleko zinegotziak ziren ekainetik(
|
Ortiz
de Zarate, Arbeloa, Arrate, Iñarra Iraegi eta Atxotegi). Pixka bat harrigarria da Ortiz de Zaratek eta Atxotegik, biak errepublikano federalak izanda, hautes-barruti berdinetan lortu zuten boto kopuruen ezberdintasuna.
|
|
|
Hautatuetariko bost gobernadoreak izendatutako behinbehineko udaleko zinegotziak ziren ekainetik (Ortiz de Zarate, Arbeloa, Arrate, Iñarra Iraegi eta Atxotegi). Pixka bat harrigarria da Ortiz
|
de
Zaratek eta Atxotegik, biak errepublikano federalak izanda, hautes-barruti berdinetan lortu zuten boto kopuruen ezberdintasuna. Horrek adierazten digunez, ez zen bien arteko aliantzarik burutu botoak pilatzeko orduan, hau da, ez zuten kandidatura bateratu bat aurkeztu.
|
|
|
Aipagarria da gipuzkoarren izenean sinatu zuten zortzi lagunetatik gutxienez hiru eibartarrak izan zirela: Justo María Zabala eta Felipe Aristegi errepublikano ospetsuen ondoan zeuden Vicente Agirre, Jose Cruz Etxeberria (Askatasunaren Boluntarioen tenientea) eta Inocencio Ortiz
|
de
Zarate, errepublika garaian Eibarko alkatea izango zena.
|
|
|
Ikusten denez, Manuel Garate izan ezik, udala herritik alde egitea erabaki zuten boluntarioek osatu zuten1200 Horien artean errepublikanoen presentzia nahiko nabarmena zen, Ortiz
|
de
Zarate, Atxotegi eta Iñarra Iraegi 1873ko ekaineko udaleko partaideak izan zirelako, eta Jose María Unzueta eratzeko aukerarik izan ez zuen 1873ko uztailekoa; Ortiz de Zarate gainera, Eibarko Itunaren sinatzaileetariko bat izan zela ikusi dugu, eta Atxotegi, Errepublikaren Boluntarioetako kidea. Beste hiru kide. Sarasketa, Oregi eta Anitua?
|
|
|
Ikusten denez, Manuel Garate izan ezik, udala herritik alde egitea erabaki zuten boluntarioek osatu zuten1200 Horien artean errepublikanoen presentzia nahiko nabarmena zen, Ortiz de Zarate, Atxotegi eta Iñarra Iraegi 1873ko ekaineko udaleko partaideak izan zirelako, eta Jose María Unzueta eratzeko aukerarik izan ez zuen 1873ko uztailekoa; Ortiz
|
de
Zarate gainera, Eibarko Itunaren sinatzaileetariko bat izan zela ikusi dugu, eta Atxotegi, Errepublikaren Boluntarioetako kidea. Beste hiru kide. Sarasketa, Oregi eta Anitua?
|
|
|
Inocencio Ortiz
|
de
Zarateri buruz zalantzak ditugu. Alde batetik 1873ko abuztuan herritik alde egin zuten boluntarioen zerrendan agertzen da, baina 1875eko uztailean karlistek ezarri zuten zergan ez da, ausente?
|
|
|
Urriaren 23an, Betolazak 1793 erreal, 1835eko horniketengatik. Azaroaren 22an, Meliton Ortiz
|
de
Zaratek 860 erreal, gudaroste giristinoak ostatzeko alokatu zituen bi gelen truke,«, y despues sirvio para alojamiento a las tropas carlistas y tambien como carcel correccional que duro hasta el Convenio de Vergara»; hasteko 160 ordaindu zizkioten.
|
|
2009
|
|
|
Jose Ortiz
|
de
Zarate, alegia, iaz hila.
|
|
|
Ibilbidea: Bilbo plaza, Frantzia kalea, Bake kalea, Ramon Ortiz
|
de
Zarate Kalea, Florida kalea, Ramon y Cajal kalea, Micaela Portilla kalea, Laskarai kalea, Gasteiz hiribidea. Desfilearen amaiera:
|
|
|
Besteak beste, honako taldeek parte hartuko dute: Xabi Aramak eta Trikiziok, Jon Ostolazak eta Rakel Pujanak, Roberto Etxeberria, Juan Oritz
|
de
Zarate eta Idoia Markaidak, Ansa ahizpek, Edurne Errandonea eta Ander Beldarrainek eta Gozategi taldeak.
|
|
|
Beti ere, hori bai, buztina erabiliz. Ofizioa Joxe Ortiz
|
de
Zarate buztingilearekin ikasi zuen, orain dela 30 urte. Geroztik, euskal zeramika berreskuratzea izan da bere helburua.
|
|
|
San Martin Ortiz
|
de
Zarate, Juan
|
|
|
San Martin Ortiz
|
de
Zarate, Juan (1957**) Sanchez Carrion, Jose Maria Txepetx
|
|
|
Javi Aranguena Bermeoko Udala. Maite Alvarez
|
de
Zarate Zumaiako Udala. Imanol eta Xabier Azkue Errenteriako Udala.
|
|
|
Ana Hernandez eta Amaia Arriaga 11,08 KbBermeo: Maite Alvarez
|
de
Zarate 188,82 KbErrenteria: Jose Mari Jauregi 12,53 Kb
|
|
|
Lantegiak llijos Ortiz
|
de
Zarate |
|
|
|
Hijos Ortiz
|
de
Zarate
|
|
|
Aterkitik zintzilik ibiltzen da, eta, horregatik joaten da batzuetan Gasteizera. Jone eta Mikel izeneko umeen atea joko du oraingoan, agertzen bada, behintzat zehaztu du Iker Ortiz
|
de
Zarate ikuskizunaren zuzendariak.
|
|
|
Hunkigarria, oso hunkigarria da antzezlana, Ortiz
|
de
Zaratek dioenez, eta familia guztiak izango du ongi pasatzeko aukera. Denek ateratzen dute zer edo zer lan honekin, bai umeek, eta baita gurasoek ere.
|
|
|
Gaztelania eta euskara, biak entzungo dira lanean, bietara mintzatuko direlako pertsonaiak. Beti egin dut horrela, dio Ortiz
|
de
Zaratek, nire ustez, askotan publikoaren zati garrantzitsu bat galtzen dute euskara hutsezko antzezlanek, arrazoi politiko edo dena delakotzat jo ditzagunengatik. Nahasiz gero, berriz, denak datoz, aurreiritzirik gabe, eta bat batean euskara agertzen da, naturalki, eta zer esaten den ulertzen ez dutenez, erakarri egin dezake jende hori euskarara.
|
|
|
Publikoa zain izango balute bezala, abiada bizian jantzi dituzte aktoreek arropak eta margotu dituzte aurpegiak. Bakoitza arduratzen da bere pertsonaia prestatzeaz, Iker Ortiz
|
de
Zarate zuzendariaren begiradapean. Joan etorria etengabekoa da Gasteizko Ortzai antzerki laborategian egun osoan; dantza edota musika eskolak amaituta, ordea, geratzen zaie indarrik azkeneko saiorako.
|
|
|
Hurrengo ariketa hasi bitartean, gogor mintzatu da Ortiz
|
de
Zarate. Uste du antzerkiarekiko konpromisoa eta exijentzia asko jaitsi dela konpainietan, eta are gehiago erakundeetan.
|
|
|
Alavesen bolada txar luze hori eteteko fitxatu dute Lopez. Nik fitxatutakoa da Lopez, baina Javi Perezekin adostuta izan da, noski; hura baita kirol zuzendaria eta gertatzen den guztia jakin behar du, esan zuen Fernando Ortiz
|
de
Zarate Alaveseko presidenteak. Perezek, berriz, onartu zuen bera ere badela taldearen egoera txarraren erantzuleetako bat.
|
|
|
Roberto Etxeberria trikitilari bizkaitar zailduak Juan Ortiz
|
de
Zarate orkestra tresan asko jotzen ditu gizonaz eta Idoia Markaida pandero jotzaileaz lagundutako emanaldia egingo du. Ansa ahizpek kantu emanaldia eskainiko dute eta Edurne Errandonea eta Ander Beldarrain trikitilari gazteek Kristina Solano irakaslearengandik ikasitakoa erakutsi ahal izango dute.
|
|
|
Zerbait izango du Javi Lopezek denak hain lasai edukitzeko. Ortiz
|
de
Zarate presidentea ez arduratzea normala da, azkenean ekarri baitu gustuko entrenatzailea. Larunbatean galdu izanak ez du ematen jendea asko kezkatu duenik.
|
|
|
hasi, Jose Maria Salmeronekin hasi zen, Manix Mandiolak ordezkatu zuen espainiarra, eta eibartarraren lekuan Javi Lopez dago orain. Lehen biak kargutik kendu zituen Fernando Ortiz
|
de
Zarate buru duen zuzendaritzak. Arrazoia, betikoa:
|
|
|
Baina, bada beste motiborik. Ortiz
|
de
Zarate presidenteak Lopezen aurkezpenean esandako hitzak oso argigarriak dira: Nik fitxatutakoa da Lopez.
|
|
|
Ordura arte ondo egin zen guztia hankaz gora bota zuen hark, eta kluba noraezean utzi. Iragan horrek erabat baldintzatu du Fernando Ortiz
|
de
Zarate egungo presidentearen eta haren taldearen lana. Batez ere, ekonomiaren arloan.
|
|
2010
|
|
|
Horiekin batera, ondorengoek ere plaka jaso dute: Andra Mariko Andoni Arrietak, Zallo Barriko Iñigo Ordorikak, Areatzako Pablo Urzayk, Jauregi Berriako Beñat Ormaetxeak, Boroako Jabi Gartziak eta Lekeitioko Zarate jatetxeko Sergio Ortiz
|
de
Zaratek.
|
|
|
Ekitaldi akademikoa amaitutzat emanez, opari eta oroigarrien unea heldu zen. Hala, Donostiako Udalaren Txistulari Taldeak Ohorezko Kontrapasa jo zuen, eta Martin Barandiaranek Lourdes Oñederraren lehengusu txikiak dantzatu zuen; Odon Elorza alkateak Zubietako Akten liburua oparitu zion, Udalaren izenean; EHUren izenean, Fernando Garcia Murga Letren Fakultateko dekanoak Ines Gonzalez
|
de
Zarate eskultorearen lan bat eman zion; eta Jabier Muguruza musikoak eta Jose Ramon Soroiz aktoreak Patrick Süskind eta Shomer jaunen agurra eskaini zioten.
|
|
|
642. Konpainiaren izena sozio fundatzaileen abizenagatik zen: Francisco Setuain, Juan Olabarriaga eta Felix Ortiz
|
de
Zarate. Melillan zuten ordezkaria Francisco Caballero zen.
|
|
|
hankak mokokatzen ari den hegaztia, adibidez. Jesus Gonzalez
|
de
Zarate historialariak ere bidearen eta erromanikoaren arteko lotura erabatekoa nabarmendu du. Bidea XXI. mendeko Internet zen, kultura hedatzeko modua, eta ikus dezakegu egun nola Estibalizko baselizan (Araba) dauden kapitelak Frantzian ere badauden, bideari jarraituz.
|
|
|
Armentiako San Prudentzio basilika eta Estibalizko Santa Maria monasterioa. Sinboloetan aditu Gerard de Champeauxek ere Armentiako irudiak nabarmendu ditu, Kristo infernura jaitsi zeneko irudiagatik, dio Gonzalez
|
de
Zaratek.
|
|
2011
|
|
|
Oscar Wilderen eskutitzaz osatutako De profundis antzezlana taularatu du asteburu honetan, Manhattaneko Cervantes Institutuan, Iker Ortiz
|
de
Zarate aktore euskaldunak sortutako taldeak.
|
|
|
Iker Ortiz
|
de
Zarate aktore gasteiztarrak sortutako Euskal Antzerki eta Dantza Konpainia New Yorkeko Cervantes Institutuan izan da lehen aldiz, Oscar Wilde idazle irlandarrak kartzelan idatzitako eskutitzaz osatutako De profundis lana taularatzeko.
|
|
|
Oso testu berezia da eta nire ibilbide profesionalerako aurrerapausu bat izango da, azaldu du Ortiz
|
de
Zaratek, izan ere, ordubete eta 40 minutu emango ditut bakarrik lehendabizi oholtza gainean.
|
|
|
Euskal Antzerki eta Dantza Konpainia Y ahora izenburuko lana estreinatzera doa datorren ekainean. Ortiz
|
de
Zaratek berak idatzita, ekaitza dagoen gau batean Euskadiko baserri batean aurkitzen diren bi emakumeen istorioa du mintzagai.
|
|
|
Ez da gai erraza eta bertara hurbilduko gara errespetu eta etika handienekin, adierazi du gasteiztarrak, ez da gure asmoa gure esku ez dauden irtenbiderik ematea. Ortiz
|
de
Zaratek argitu duenez, Gasteizen estreinatuko dute obra hau.
|
|
|
Ez konbikzioz, baizik giroak eta adiskideek bideraturik, Iñaki Abaitua hiztegigileak ETAren komando bati Posadas Guardia Zibila hiltzen lagundu dio. Komando burua Eduardo Ortiz
|
de
Zarate da, ezizenez. Zigor?. Lagundu dutenen artean poliziak Daniel Zabalegi atxilotu eta hiltzera zigortuko du.
|
|
|
egingo ditu, eraiki, sortu: bere burua zigortu egingo du Julia eta Zigor Ortiz
|
de
Zarate elkarrekin larrutan irudikatuz, Zigor hiltzera dandarrez eroan baino lehentxeago.
|
|
|
Ortiz
|
de
Zarate Abaituaren oheaz nagusitu ondoren, Abaituari, arroparen bila urduri dabilela, gogoratzen zaion galtzerdien erosketarena (102 or.); Zabalegiri, fusilatzera daramatelarik, gogoratzen zaiona: ferian zalditxoaren gainetik amari eskua altxatuz eginiko agurra, pozik, jakin arren bueltak amaitzen ari direla (88 or.); orobat zapatak bilatu beharra igande arratsaldeko filmak amaiturikoan (89 or.), eta abar.
|
|
|
irakurriko du, eta azpian telefono zenbaki bat. Susmoa du ez ote ditu Ortiz
|
de
Zaratek idatzi. Telefono zenbaki horretara behin eta berriro deitu arren(. Eduardo Ortiz de Zarateren bila, inkontzienteki?), ez diote hartuko.
|
|
|
Susmoa du ez ote ditu Ortiz de Zaratek idatzi. Telefono zenbaki horretara behin eta berriro deitu arren(. Eduardo Ortiz
|
de
Zarateren bila, inkontzienteki?), ez diote hartuko. Orduan egingo du ametsa:
|
|
|
Abaituak inbaditua sentitzen du bere intimitatea. Elkartezinak diren gai kimikoak dira Abaitua eta Ortiz
|
de
Zarate. Bota ozpina klarionaren gainean:
|
|
|
deitzen zioten. Abaituarentzat, Zigor Ortiz
|
de
Zarate intimitatea irentsiko dion otso ozpindua da, irakiten jarriko dio klariona, idazle izaera?, baina baita nortasun osoa eta bizitza bera ere, inguruko airea zikinduko baitio, zingira usteletik etorririko mofeta bailitzan, eritasuna eta azkenik heriotza ekartzera.
|
|
|
delakoaren arnas metabolismoa; populazioen dinamikarekiko harremanakKepa SarasolaGALDETSU: Konputagailuz lagunduriko irakaskuntzarako sistemaAna Rodriguez Ortiz
|
de
Zarate Poliestireno Bentzeno a Metilestireno (dimeroa)...
|
|
|
1 D. Jesus Garitaonandia Arrillaga jn.2 Dña. Junkal Arruti Tena and.3 D. Aiert Lizarralde Ortiz
|
De
Zarate jn.4 Dña. Maitane Cabeza Bastias and.5 D. Martin Garmendia Azcarate jn.6 Dña.
|
|
|
Faltsifikazio hau eskutik eskura ibili zen eta gai nagusi Kantabria eta erromatarren arteko guduak zituen, tartean hemen kontatzen diren borrokaldiak eta Bizkaiko zaldunak Trastiberin bizitoki hartzea. Cachopinen lana irakurrita ondoriozta daiteke Peña y Galdochak, Juan de Aguayo y Gebarak, Hernando
|
de
Zaratek eta Cachopin aitak berak ere mito hau erabili zutela ahotan. Beraz, kontuan izanda Cachopin semearen iturri diren egile hauek XVI. mendearen lehen erdian bizi izan zirela, nik esango nuke faltsifikazio horren egilea ez dabilela urruti.
|
|
|
Oso da deigarria kapitain hauen legenda, ez baita inolako aipamenik aurkitzen ahal 47 kapitain hauei buruz ezagun dugun historiografian. Cachopinek Hernando
|
de
Zarate eta Gaspar de Peña y Galdocha ditu gai honi buruzko iturri nagusi, baina egile hauen lanak ezezagunak zaizkigu eta oraingoz galduak.
|
|
|
Jatorriari buruz bi bertsio azaldu zizkigun. Lehena Hernando
|
de
Zarate kronistari jasoa omen da (65 koadernoa).
|
|
2012
|
|
|
Bestalde garai horretan" euskal politika" (politica vascongada) izeneko joera indartu egin zen, R. Ortiz
|
de
Zarate eta J.E. Delmasen ekimenen bidez. Giro horretan, Blas Lopezek eta Pedro Egañak, 1852an, Euskal Konstituzioaren formulazio teoriko eta juridikoa egin zuten. Baina ekimenak adituen esparruan ezik, komunikabideen eta politikagintzaren eremuan ere zabaldu eta gihartu egin ziren.
|
|
|
Araba eta Gasteizen: Fausto Otazu, Iñigo Ortes de Velasco, Ramon Ortiz
|
de
Zarate, Mateo B. Aldama. Liberal sutsuak ez ziren lehen aldian Foru Konstituzioaren defendatzaile gisa agertu eta gehienbat esparru ekonomiko administratiboan edo udalenera mugatu ziren.
|
|
|
hau da, foruzaletasun politikoaren defendatzaile sutsua. 1856an ideologo nagusia Ramon Ortiz
|
de
Zarate gasteiztar legegizona izan zen. Karlisten eta liberalen arteko zatiketa edo banaketa gainditu beharra zegoela aldarrikatuz, alderdi fueristaren aldarrikapena egin zuen.
|
|
|
Horretarako aitzakia, Udaletako ondasun komunen salmenta librearen aurka azaldu izana izan zen, hau da, udalerrien desamortizazio legearen aurkari sutsu bihurtu zelako. Artikulugilerik garrantzitsuena Ramon Ortiz
|
de
Zarate politikari gasteiztarra eta legegizona izan zen.
|
|
|
1856ko ekainaren 26an lehen zenbakiko lehen artikuluak, manifestu politikoaren itxura osoa zuen. Ramon Ortiz
|
de
Zaratek Bilbori begira beharrean, mendebaleko Euskal Herriari so idatzitakoa dela dirudi. Gasteizen, jadanik 1849an, El Irurac bat izenezko agerkaria azaltzeko asmoa izan zuen, euskal erakundeen defentsarako aldizkaria alegia, baina arrakastarik gabe.
|