2000
|
|
Ez zekien biluzik nengoena,
|
bere
zain,
|
|
ezta
|
bere
izena nekienik ere.
|
|
Haragi horrek onetsi egiten ditu
|
bere
pitzadurak,
|
|
|
bere baitan
bizi litekeen
|
|
Ez dut egundaino
|
bere
oinazea
|
|
|
bere
lerdea nire gogoan barraskilotzea.
|
|
|
bere
eskupera, ni, bere aginterri.
|
|
bere eskupera, ni,
|
bere
aginterri.
|
|
Gauak hautatu nau
|
bere
zitori,
|
|
|
bere
patua horixe bailitzan:
|
|
belarria ipinita eta lo aldi
|
berean
,
|
|
|
bere
burua Ni Neu Naiz izenaz birbataiatu zuen
|
|
Lagunen bisitetarako baimenak eskatuak ditugu denok, baina inori ez zaigu erantzunik heldu. Arreba, koinatua eta iloba
|
bere
senarrarekin etortzen zaizkio Antxoni. Iloba horren haurrak ere ekartzen dituzte.
|
|
Venezuelara alde egin nuen. Santanderren hartu nuen ontzia, gerra garaian Arroxelara joateko hartu nuen leku
|
berean
... baina mendebalderantz. Nire bizitzako bidegurutzeetako bat zirudien Santanderko leku hark.
|
|
Andeetan, Orinocon, Margarita uhartean... Margarita ospetsua zen
|
bere
perlengatik kolonia garaian. Uharte honetan lurreratu zen Lope Agirre, eta bada han hiri bat El Tirano deritzana, haren omenez.
|
|
Gertaera haiek konbentzitu ninduten erakundean sartzeko. 68ko gertaera horien ondoren aldaketaren bat izango zela ziur nengoen; alegia, EAJtik erauzi, eten eta
|
bere
bidetik abiatuko zela, itsasontzia portutik irtenda abiatzen den bezala. Mugimendu abertzalea eta soziala gidatuko zituen erakunde baten sorrera ikusi nuen hor, eta luzaroan itxarondako gauza zen hori niretzat.
|
|
Gizarte mugimendua, mugimendu abertzalea eta ETA indartzen ari ziren nabarmen, hazten. Eta era
|
berean
errepresioa ere bai, jakina; gero eta bortitzagoa, basatiagoa. Saldoka egiten zituzten atxiloketak, tortura izugarriak kuarteletan eta komisaldegietan...
|
|
Kroaziarrarekin bazkaltzen ari nintzen batean kontatu zidan
|
bere
bizitza. Jugoslaviatik hanka egin beharra izan omen zuen, Alemaniako Armadako SSetakoa izan zelako.
|
|
Kafea hartu dut tartean tartean, puruari tiraka... Antxonek
|
bere
kontakizunak luzatu eta zabaldu dituen bitartean.
|
|
Hizlari asperrezina da; harrituta nauka
|
bere
memoriak: honenbeste leku izen, horrenbeste mapa, hainbeste xehetasun.
|
|
Gerra pertsonala dauka aditz formekin, orriak eta orriak zirriborroz betearazten dizkiona. Temoso eusten dio hala ere
|
bere
trintxerari, harik eta ginearrarekin xakean jokatzera joaten den arte.
|
|
– Hemezortzi urte hauetan asko aldatu da kartzeletako egoera, bai jendearen izaera bai jende modua
|
bera
. Baina denboraren bereizketarik gabe ere, egoera oso ezberdinak aurkitzen dira espetxe batetik bestera.
|
|
Espainiar gutxi dago modulu honetan; laurogeitik sei zazpi baino gehiago ez dira izango. Valentziar gazteak ez du
|
bere
burua espainiarren artekotzat. Iruditzen zait, nola dabiltzan ikusita, preso espainiar horiek badutela hemengo kartzeleroekin korporatibismo moduren bat, sentimendu komunen bat.
|
|
Arabiarrak otoitzean aritzen dira eskolako edo patioko ertz batean, Mecara begira jarrita. Horietako askorentzat urruti behar du izan Mecak; bai baitirudi behin eta berriz zurrunbilo
|
berean
eroriz eta hortik ezin irtenean dabiltzala, paradisuaren bila abiatu eta kartzelara itzulirik. Hala ere, otoitz egiten dute.
|
|
Bazen txakur bat, nonbait horretan espezialista izan behar zuena, edo maniatikoa, eta zintzilik nindukaten bakoitzean barrabiletatik heldu eta bihurritu egiten zizkidana. Prakak dena bustita neuzkanez, praken tintak
|
bere
eskuak tindatzeraino bihurritzen eta estutzen zidan. Modu hartan hanketatik zintzilik egotearen ondorioz, hiru urte inguruan eduki nuen erreduraren marka.
|
|
Zauri itzela egin nuen bekoki gainean, odol jarioa hasi zitzaidan. Txakur batzuek ospitalera atera nahi ninduten, baina arduradunak ezetz,
|
berak
konponduko zidala hura, eta ez ninduten inora atera.
|
|
Urte hartan ez dakit atzeratu egin ote zuten Francoren heriotzaren urtemuga edo zer gertatu zen, baina DGSn nengoen egun haietako batean ari ziren txakurrak haren oroitzapenetan, eta gogoan dut denak mozkor arraio eginda zeudela. Txakur haien artean buru egiten zuenetako bat ikusi nuen, ni ninderamanari esaten geroxeago ostera eraman nintzala hara,
|
bere aurrera
. Keinu adierazgarria egin zion buru egiten zuen hark, eta keinu hura geratu zitzaidan buruan.
|
|
Ezertarako gai ez nintzela geratu nintzen. Lau lagun geunden enfermerian, ziega
|
berean
: Urru eta biok zeharo jota geundelako, eta Txino eta Rafael gu zaintzera joan zirelako.
|
|
Antxon gaztea zenean, urruti baino urrutiago ikusten omen zuen 2000 urtea, eta milurte hasiera horretan non eta nola egongo ote zen galdetzen omen zion
|
bere
buruari, etorkizun asmaezinari begira galdetzen den moduan, ia fantasia denari begira aritzen garen bezala. Duela hemezortzi urte ere, atxilotu zutenean, artean urrun eta ia harrapaezin ikusiko zuen seguru asko 2000.aren muga hori; baina iritsi zaigu, eta hemen gaude, muga horren atarian, muga askoren atarian beharbada.
|
|
Ezin dut irudikatu herriko plazan eserita, eguzki izpi bila, jubilatu mordoskaren inguruan, penak kontatzen edo zer esanak amaituta, denbora joan zain egon ohi diren aitona aspertuen moduan.
|
Bere
izaerarekin egokiago dagoke gazteekin berriketan edo eztabaidan tabernaren batean, ikasleekin matrakan.
|
|
Egundo ez diot entzun gazteekiko destainazko hitzik, inoiz ez" gazte txoro horiek"," oraingo gazte ergelak" eta hain arruntak diren esaldi horietarik. Alderantziz, gaztetasunak
|
bere baitan
esperientzia eza eta horren ondorioak izan arren, esango nuke miretsi egiten dituela gazteak, errespetuz begiratzen diela euren ausardiari eta kemenari. Gure gazteen egitateak adorea ematen diola dirudi.
|
|
Bizi izan ez duenak ezin irudika lezake zein mailataraino zaizun lagungarri animo emaileen atxikimendua. Ez dago hitzekin esaterik, ez dago ezagutu ez duenari
|
bere
osotasunean adierazteko modurik.
|
|
Kartzeleroen umeak ziren! Presondegi inguruan
|
bertan
bizi ziren kartzeleroen umeak, ilunabarreko freskuran jolasean ibiltzen zirenak, korrika, ezkutuka, euskaldunon leloak errepikatzen:
|
|
Agintzea maite zuen, plazer hartzen zuen, aski nabarmen igartzen zitzaionez. Gaixotu egin zen txapeoa hasi eta
|
bere
aginduei jaramonik ez geniela egiten ikusi zuenean. Nonbait ezin zuen ulertu nola ausartzen ginen bere manu sakratuei kasurik ez egiten, bere agintea aintzakotzat ez hartzen.
|
|
Gaixotu egin zen txapeoa hasi eta bere aginduei jaramonik ez geniela egiten ikusi zuenean. Nonbait ezin zuen ulertu nola ausartzen ginen
|
bere
manu sakratuei kasurik ez egiten, bere agintea aintzakotzat ez hartzen. Horretan oinarritua izango zuen nortasun guztia, eta hori erortzen ari zitzaiola ohartu zenean, gaixo jarri zen.
|
|
Gaixotu egin zen txapeoa hasi eta bere aginduei jaramonik ez geniela egiten ikusi zuenean. Nonbait ezin zuen ulertu nola ausartzen ginen bere manu sakratuei kasurik ez egiten,
|
bere
agintea aintzakotzat ez hartzen. Horretan oinarritua izango zuen nortasun guztia, eta hori erortzen ari zitzaiola ohartu zenean, gaixo jarri zen.
|
|
Ziega haietatik igaro direnek ikusiko zituzten nire marrazkiak; gainetik pintatu arren, erliebean geratuak. Batek baino gehiagok galdetuko zion
|
bere
buruari: nola demontre eginak ote dira?
|
|
Beti izorratze aldera egiten dituzte gauzak, ez behintzat laguntzeko edo errazteko. Horrelaxe, kartzelerorik mozoloenak ere
|
bere
pixkatxoa ipiniz, saiatu dira urtez urte kolektiboa eta kolektiboko banakakoak handik edo hemendik izorratzen.
|
|
Argi zegoen preso sozialekin nahastu eta haiekin parekatu nahi gintuztela, haien artean urtu, nolabait esateko. Baina, aldi
|
berean
, gurekin harremanetan edo lagunartean ikusten zutena begitan hartuko zuten berehala; laster hasiko ziren kartzeleroak hari jarraipen berezia egiten. Gurekin mintzatzearren bakarrik sartzen zizkieten parteak eta zigorrak.
|
|
Gurekin mintzatzearren bakarrik sartzen zizkieten parteak eta zigorrak. Bestalde, modulu
|
berean
eta lehen graduan preso sozialekin egon arren, siesta denboran gu patiora irtenarazten gintuzten. Jokamolde eskizofrenikoa edo paranoikoa zen hura kartzeleroen eta zuzendaritzaren aldetik.
|
|
Bostok modulu
|
berean
elkarrekin egin genituen lehen bi urteak. Gero beste modulu batera eraman gintuzten Juanito Nazabal eta biok, eta beste hirurak modulu banatan bakartuta.
|
|
Gero beste modulu batera eraman gintuzten Juanito Nazabal eta biok, eta beste hirurak modulu banatan bakartuta. Kartzela
|
berean
egonik ere, beste sakabanaketa bat gehiago ezarri ziguten! Noziboen modulura pasa ginen Juanito eta biok, arriskutsuen modulura, euren sailkapenaren arabera.
|
|
Bederatzi hamar urteko haurrek eramaten zituzten txikiagoak eskutik helduta. Itsasontzira igotzen zen ume bakoitzak txartela paparrean,
|
bere
datu eta destinoarekin. Familia bakoitzarentzat drama bat zen bereizketa hura, gerra berez zen dramari gehitutako beste drama bat.
|
|
Oroitzen naiz haietako batez, Gomez abizena zuena, Errenterian jaioa, Moskuko Dinamo futbol taldeko jokalaria izana. Gomez honekin ezagutza egin nuen nik, eta
|
berarekin
poteatzen eta berriketan ibilia naiz. Adiskide egin ginen.
|
|
Bata Portugaletekoa zen eta Barakaldokoa bestea. Bietako bat, ez dut gogoratzen nor,
|
bere
aitonarekin zihoan. Besteak ere izango zuen senideren bat.
|
|
Hemen, ostera, lehen graduan jarraitu arren, goizez eta arratsaldez irteten da patiora. Eskutitzen interbentziorik ez daukala ere esan diote, eta bitxia egiten zaio, harrigarria, kartazala
|
berak
ixtea eskutitza sartu ondoren, gutunontzira bota aurretik.
|
|
Lehenengo aldia, baita ere, postaz heldu zaion eskutitza entregatu baino lehen
|
bere aurrean
irekitzen diola kartzeleroak. Orain artean aurrez irekita eta Madrildik edo auskalo nondik itzulia eginda heldu baitzaizkio, denboraldi puska baten buruan.
|
|
Hitz jarioaren mapan markatzen dit bidearen ibilia. Arima botatzen du mahai gainera,
|
bere
suan eta bere izotzean.
|
|
Hitz jarioaren mapan markatzen dit bidearen ibilia. Arima botatzen du mahai gainera, bere suan eta
|
bere
izotzean.
|
|
Baina, hara, emakumeek, gerraren ondorioz kartzelan daudenean ere, haurrak izaten dituzte, haurren kargua hartzen dute, heziketaz arduratzen dira. Horra Maitane
|
bera
, alboko moduluan daukaguna...
|
|
Oloteko palazio batean bizi izan ginen,
|
bertako
familiarekin. Beheko eta bigarrengo estaietan etxekoak, gu hirugarrenean, sei iheslariak.
|
|
Edozein umek kanikak gordeko lituzkeen moduan gorde nituen. Balio handikoak ziren, geroago jakingo nuenez, etxean, Ordizian nintzela; aitak ikusi zizkidan nire terrailazko jostailuak, eta
|
beretzat
hartu zituen, lanerako, mekanikaria baitzen gure aita. Gerraosteko urte luzeetan terrailarekin, errodamenduekin eta horrelakoekin kontrabandoa eginez aberastu ziren batzuk.
|
|
Kalibre handiko balak, txikikoak... orotarik bide bazterretan, sasipeetan, nonahi. Armarik bat
|
bera
ere ez, baina munizio pila handia. Egurra bildu eta sua egiten nuen mendian, eta sua indartzen zenean, bazterretan batutako balak botatzen nituen garretara.
|
|
Ez zen ezer gertatu. Gerraostean, gure aita langileen batailoian zela, denda hartako jauntxo hura hurbildu zitzaion gure aitonari,
|
bere
suhia non zen galdezka. Gure aitonak konfiantzarik ez zuen izango harengan; beldurra bai galanta.
|
|
Gure aitonak konfiantzarik ez zuen izango harengan; beldurra bai galanta. Baina gerra aurreko komeria, etxea leherrarazi nahi izan ziotenekoa alegia, gogoan izango zuen delako jauntxoak, eta
|
bere
zor morala kitatu nahi izango zuen. Halaxe jakinarazi zion behintzat gure aitonari.
|
|
Hamabi urte izango dira Antxon Garcia del Molino ikusi gabe, Herreran egon ginenetik hain zuzen. Han ere modulu ezberdinetan egon ginen, baina bisitara bidean ikusi izan nuen inoiz edo behin, eta ez zait akordu hartatik
|
bere
irudia ezabatu. Orduan bezala darama, orain ere, txapela buruan.
|
|
– Berdin berdin daudela ematen du, duela hamabi edo hamabost urteko itxura
|
berarekin
.
|
|
Begira geratu zait, baina ez du ezer esan. Agian, Durangoko bonbaren eztanda entzun du berriro; abioi haiei begira sumatu dut
|
bere
aurpegiko keinu behartuan. Oinaze zaharraren keinua.
|
|
Elkarri gabonak eman eta nor
|
bere
txabolora erretiratu gara. Ziegan, ateak itxi dizkigutenean, koadernoa hartu dut eta honainoko zirriborro hauek idatzi ditut.
|
|
Kafesne modukoa ematen dute, eta ogia, gurina eta mermelada poto txikietan. Karlos korrika dabil patioan; geroago egingo du
|
bere
gosari partikularra: bizpahiru azenario, sagar edo horrelako fruituren bat, limoiren bat...
|
|
Iruditzen zait edozein umeren lehen urteak zoriontsuak izaten direla, edo zorioneko bezala gogoratzen direla. Ume izateak
|
berak
, beharbada, ematen dizu irudipen hori, oso lazeria gorrian eta zoritxar latzean igaro ez badituzu urte txiki horiek. Niretzat ere zoragarriak izan ziren lehen urte haiek, edo horrela iruditzen zait, behintzat.
|
|
Presaka eta larri, beraz, baina egunen batzuen buruan itzultzeko asmotan.
|
Bere
eskuturreko erlojua ere gau mahaiaren gainean utzi zuen gure amak, eta janzkiak armairuan. Amaren aita geratu zen Ordizian.
|
|
Zurriolako hotel batera eraman gintuzten, jende zibilaren babeserako antolatutako hotelera. Telesforo Monzon zen orduan Euskal Gobernuko Barne ministro eta
|
berak
ziharduen, besteak beste, modu horretako lekuak apailarazten. Zurriolako hotel horretatik, Kontxa pareko etxe batera pasako ginen, eta hantxe geratuko harik eta, frankistak sartzear zeudela, Donostiatik alde egin genuen arte.
|
|
Hotel handia zen oso, baina jende asko ginen. Donostian ez zen hori hainbeste nabaritzen, hiria
|
bera
handia zelako beharbada. Baina Zumaian ikusten zen iheslari asko ginela.
|
|
Neure izena ikusi nuen haien artean, Palenciara hurbilduko nindutela. Eta Itziar (Bonxen zegoen hau ere) Avilara,
|
bere
lagun Errota lehengo lekuan utzita eta, era horretan, elkarrengandik bananduta. Gure lekuak betetzeko, Galiziara, Bonxera alegia, beste bi hurbilduko zituzten, Valenciatik bata eta Herreratik bestea.
|
|
Leonen furgoitik jaistean egingo genuen elkarren ezagutza. Bi egun lehenago Leonera helduak ziren Rego aita semeak, eta egun hartan
|
bertan
Leonen zen Espainiako erregea ere, beste kunda batean joana, jakina.
|
|
Valladolideko kartzelan Fermin igo dute furgoira, Topastik datorrena. Palenciara iritsitakoan agurtuko dut furgoiko karrajotik,
|
bere
kaiolako leihatilatxotik; nik agur eta hark irribarre. Oihu egin diet aurrera jarraitzen duten beste lagunei ere:
|
|
Eskutitza idazten ari naizen lekutik antzeman dut Antxon, txapela buruan. Ez diot aurpegi osoa ikusten, baina txapelagatik ezagutu dut
|
bera
dela, eta begiratzeko moduagatik seguru asko.
|
|
Gerra aurretik aritzen zen lantegian ez zuten aita onartu. Aitonak, orduan,
|
bere
tailertxoa eman zion, josteko makinak konpontzeko eta saltzeko zeukana. Sasoi hartan miseria handia zegoen bazterretan, eta jendeak saldu egiten zuen etxeko josteko makina piezaren bat izorratutakoan.
|
|
Madrilen bazuen seme bat, gure osaba Jesus, hango CAFeko tailerren zuzendari zena. Baina horrez gain bazuen
|
bere
tailertxoa ere, forja tailerra, metalikakoa. Tailer horren kargu egitera joan zen gure aitona Madrilera.
|
|
Tailer horren kargu egitera joan zen gure aitona Madrilera. Hari horri jarraituz bide batez, urte mordoa geroago, ni Carabanchelen preso nengoela, osaba Jesusen semea, neure lehengusua alegia, bisita egitera etorri zitzaidan
|
bere
alaba txikiarekin. Halaxe esan zidan:
|
|
Halaxe esan zidan: " Kartzela honetako barroteetatik batzuk gure forja tailerrean eginak dira",
|
bere
aitaren, osaba Jesusen tailerrean alegia. Ustekabeak ematen ditu bizitzak edozein jirauneren ostean.
|
|
Baita hango langileei euren zereginean laguntzen ere. Ajuria zeritzan arduradunak
|
bere
ondoan nahi izaten ninduen lanean erakusteko. Betaurrekorik gabe eta begietarako babesik gabe soldeatzen ikusi dudan gizon bakarra hura zen; zahartuta ere, hark ez zuen betaurrekoen beharrik izan.
|
|
Norbaitek nitaz galdegin eta falta banintzen, laster pentsatzen zuten, nonbait, bizikletarekin joana izango nintzela zerbaitera. Oraindik ere izan behar du Ordizian horretaz oroitzen denik; Anza abizeneko emakume bat bai, behintzat;" Non eta nola ote dabil Antxon?" edo antzeko galderaren bat norbaitek egiten duenean," Orain ere
|
bere
bizikletarekin nonbaitera joana izango da" erantzuten omen du.
|
|
Neska koskor haietako bat oso lagun egin nuen, Margari. Egun batean
|
bere
argazkia oparitu zidan, marko eta guzti. Argazki harekin etxeratutakoan zeharo aztoratu zen gure ama.
|
|
Gerraostean errazionamendua zegoen gauza guztietarako, badakizu. Bakoitzak
|
bere
zedula zeukan, bere txartela edo agiria, beharrezko gaiak erosteko eskubidea ematen zuena. Nik hamahiru urte nituela ez neukan tabakoaren errazionamendu eskubiderik, jakina.
|
|
Gerraostean errazionamendua zegoen gauza guztietarako, badakizu. Bakoitzak bere zedula zeukan,
|
bere
txartela edo agiria, beharrezko gaiak erosteko eskubidea ematen zuena. Nik hamahiru urte nituela ez neukan tabakoaren errazionamendu eskubiderik, jakina.
|
|
Herreran horrelako bisitarik ez zegoelako, eta Castellonen arazoren batzuk jartzen hasi zitzaizkielako denei eta gehiago eskatu ez zuelako. Kontua da
|
bere
arrebaren biloba txikiak, adibidez, inoiz ez dituela besarkatu. Hemen badirudi ez dagoela arazo berezirik bisitetarako.
|
|
Goizetik dabil egon ezinik, arratsaldeko bisitan darabil gogoa, ez dugu zalantzarik. Koldok ere ordu
|
berean
izango duenez, elkarrekin joango dira.
|
|
Serioago dator Koldo, haserre itxuran. Bisitara joanda, jende multzoa elkartu omen dira; hemen alboko moduluan dauden hiru nesketako bik ere aurrez aurreko bisita ei zuten ordu
|
berean
(Itziar geratu da moduluan, Onditz txikia zaintzen); elkar agurtzeko eta momenturen batean elkarrekin egoteko aukera izan dute, baina Maitanek eta Amaiak kasurik apenas egin omen diote Koldori; Antxonekin izan dituzte kontu eta mimo guztiak, musuak eta besarkadak. Antxonek barre egiten du, Koldok marmarrean kontatzen digun bitartean.
|
|
– Arreba Nieves etorri zaidak,
|
bere
alabarekin eta suhiarekin... eta hauen bi haurrak ere bai!
|
|
Aitaordearekin ezin konpondua, etxeko itomena, adinaren ezinegona eta ihesi nahia, dena nahastu zitzaidan apur bat. Gu hiru anai arreba ginen, eta aitaordeak bazituen beste hiru
|
bereak
. Eta gure amarekin beste bi seme izan zituen, gainera.
|
|
Lan egin nuen fabrikako nire baja osaba Juanitok eta
|
bere
amak kobratzen zuten, baina behin bakarrik joan zitzaizkidan Andazarratera bisitan, kilo bat platanorekin.
|
|
Amak Ordiziarako trena hartu zuen, eta nik Donostiara. Penaz eta minez zegoen ama
|
berarekin
etxeratu nahi izan ez nuelako, baina nik ezin nuen aitaorde harekin eta giro hartan bizi.
|
|
Neskekin berriketan hasi ginen, bakoitza neska baten ondoan eserita. Eta zehaztasunik txikieneraino egongo zitzaidan patua halaxe prestatuta, nire izango zenaren ondoan esertzea egokitu baitzitzaidan,
|
berarekin
hasi bainintzen berriketan. Han eta modu zehatz horretan elkartu ginen lau bikoteetatik hiruk aldarerainoko bidea egingo genuen gerora.
|
|
Baina larrialdia erreuma artikularragatik izan zen.
|
Bere
gaixotasunaren lehen zantzuak besterik ez ziren izan. Larritasun horren ondorioz oheratuta egon behar izan zuen hilabete batzuetan.
|
|
|
Bere
aitaren esportazio negozioko kontuak eramaten zituen Maria Victoriak, arrain esportazioa, negozio joria, zinez. Nire lanari dagokionez, aldiz, pintura tailertxo bat neukan, etxeak eta pintatzen aritzen nintzen.
|
|
Hogeita bost urte izango nituen orduan, Maria Victoriak hogeita hiru. Nire asmoa, ordea, Venezuelara lanera joatea zen, eta Maria Victoria
|
bera
ere ados zegoen horretan. Aukera oso onak zeuden Venezuelan, 1958an hango diktadore zen Perez Gimenez erori arte; orduan inmigrazio guztia itxita edo etenda laga zuen gobernu berriak.
|
|
Ezkondu aurretik elizan froga moduko batzuk gainditu beharra zegoen; elizako kontuak, edo apaizenak, garai batean lehen jaunartzerako egiten zuten moduan. Otoitzak bazenekizkiela eta abar erakutsi behar zen, baina nik otoitzik ez nekien bat
|
bera
ere. Ezkonduko gintuen abadeak bazekien horretan ez nenbilela sobrante.
|
|
Ezkonduko gintuen abadeak bazekien horretan ez nenbilela sobrante. Ikasi egin behar nituela esaten zidan
|
berak
, nik ezetz. Tirabira eduki genuen egun batzuetan.
|
|
Amore eman zuen, amorrarazita baina... Ezkontza egunerako prestatu zidan amarrua,
|
bere
azken lakioa: jaunartzeko unean ostia atzamarretan zuela etorri zitzaidan, hura irentsaraztera.
|
|
Faktoriak
|
berak
eman zidan ostatua Parisen, galego batekin eta andaluz batekin. Manolo zen galegoa, eta andaluziarra Eusebio.
|
|
Baina Eusebiok ikusi egin zuen arabiarrak gaiztoz begiratu zidala; eta ez hori bakarrik, arabiar hark sakelatik labanatxo automatiko bat atera zuela eta harekin mehatxu jolasean hasia zela. Andaluza arabiarraren atzean jarri,
|
bere
bandolero labana sakelatik atera eta, krak krak krak, ireki zion nabarmen erakutsiz. Kito... anaien arteko kontu bat balitz bezala.
|
|
Gennevillierstik Place Clichyra, handik Pigallera. Denfert Rochereauko auzo arabiarrean sartu ginen; 1962an oso arriskutsua zen auzune horretan sartzea, Aljeriarekiko arazoagatik; ez zen Polizia
|
bera
ere ausartzen. Gero Trinite ko elizara jaitsi ginen, Operara heltzeko.
|
|
Madrildarra
|
bere
chambre tik ez zen atera izango Parisen egin zuen denbora osoan.
|
|
Beti izan ginen bata bestearen osakin; ondo konpontzen ginen. Ezin nuen ulertu nola bizi izan nintzen ordura arte
|
bera gabe
. Iruditzen zitzaidan berarekin hasi nintzela bizi izaten, bizitzen.
|
|
Ezin nuen ulertu nola bizi izan nintzen ordura arte bera gabe. Iruditzen zitzaidan
|
berarekin
hasi nintzela bizi izaten, bizitzen. Berari beste horrenbeste gertatzen zitzaion.
|
|
Eta hori gutxi balitz, herri arazoari zegokionean ere, begiratu besterik ez zegoen zelako tratuetan eta lanetan zebilen. Burgesak ziren niretzat, eta eskuindarrak; abertzaletasun ezkertiar baten aurrez aurre zeudenak, Espainiako erregimena
|
bera
bezain konfesionalak.
|
|
Urte ilunak baitziren, nahiz eta gerra aspaldi amaitua zen. Gaur egun edozein herritan badaukazu lekuren bat, biltoki edo tabernaren bat,
|
bertara
joan eta edozertaz mintzatzeko, politikaz, herriko kontuez edo nahi duzunaz. Baina garai hartan ez zen halakorik.
|
|
Lehen ere sumatuak zituen gaixotasunaren aztarnak. Nerbioen ondoeza edo izango zela esaten zuen
|
berak
. Kontua da, apirilaren 14ko kontsulta galdu egin zuela, eta hurrengo bisita maiatzaren 21erako lortu zuela.
|