|
2000
|
|
|
Bai. Arrazoiak geure izaera, gure herria eta gure bizitza
|
bera
ikusteko moldean atzemanen dituzu. «Guk» horrela gara.
|
|
|
Bultzada haren ondorioz, ia urtebeteko zigorra ezarri zidaten. Orain
|
bera
ikusten dudanean beste aldera begiratzen du, baina ez nago ahaztuta. Oso ondo gogoratzen naiz egin zidanaz, isunik ordaindu ez banuen ere, ondo izorratu zidan bai, dirua ezin irabazi egon bainintzen, erakustaldietan ere ezin parte hartuz
|
|
|
Frantziar ekonomian garrantzi itzela du abelgorriak. Politikoek ez zuten irinen baliabideak etetea era
|
berean
ikusi ere. Chirac presidentea berehala debekatzearen alde agertu zen eta Jospin lehen ministroa aurka.
|
|
|
esate baterako, Errusia eta Irlanda. Garaiarekin gauza
|
bera
ikusten dugu. Ipuin gehienak gaur egungo giro batean kokatu baditu ere, hirugarren ipuinean, adibidez, XVII. mendera jauzi egiten du.
|
|
|
Ikuspuntuari dagokionez, hirugarren zein lehen pertsona darabil, eta zenbaitetan narratzaile orojakileak ere bere gogoetak gehitzen ditu. Haatik, idazle honek fokalizazioa askotan erabili ohi du, izan ere, pertsonaiek
|
bere inguruan
ikusten dituzten beste gizakienganako arreta jartzeko joera baitute: eta hauengana hurbilduko gaitu narratzailea.
|
|
|
Narratzeko eran aurki daitekeen aniztasun
|
bera
ikus daiteke espazioan ere. Bilbotik hasi eta hainbat hiri ezberdinen aipamena egiten da:
|
|
|
Dakusagunez, bigarren eleberri honetan lehen eleberriko ezaugarriak errepikatzen dira. Eta gauza
|
bera
ikusiko dugu, trilogiaren hirugarren eleberrian ere: Bidean ihes... (1996)
|
|
|
Taula
|
berean
ikus daitekeenez, hiru kanal multzo antola daitezke audientziarenarabera: lehenean, nagusitasuna dutenak daude, hots, TVE1, Tele, ETB2 eta, neurriapalagoan, Antena; gero, kopuru aldetik bigarren mailakoak direnak (TVE2 etaETB1) eta, azkenik, ordu gehienetan kodifikatuta dagoen Canal Plus eta, berez emisio esparrua mugatua dutelako, jende gutxiagorengan heltzen direnak:
|
|
|
Baina zin egingo nuke Rocío zela.
|
Bera
ikusteko gogoak, desertuan bezala oasiak. " Zergatik egin dute argiekin?", galdetu nion Ralphi.
|
|
|
Arratseko lehen orduetan, beste egitekorik ez nuenez, ditxosozko izurdea ikustera joan naiz. Lehengoan ere esan nuen Dingleko uretan izurde bat bizi dela, eta txalupak irteten direla
|
bera
ikusteko asmoa dutenentzat. Baina gaur ez da agertu.
|
|
|
" Urteak egin zituen ostatu honetan, baina azken bi urteotan merkeago baterat joan zen, gurea ezin ordaindu zuelako", erran zigun ostatuko nagusiak, bertze ostatu haren direkzionea zemaigula. Joan ginen, bada, hiriaren bertze muturrean zegoèn bertze ostatu hartarat, eta han
|
berean
ikusi genuen, gela ezin kaskarrago batean.
|
|
|
bi baso, bai, bi beso balira bezala, plazako hutsunea besarkatzen dutenak. Nehoiz harat bazoazte, han
|
berean
ikusiko duzue, harroin bat hemen, harroin bat hor... baso bat harroin alde batean, eta bertze baso bat harroin bertzean, bi baso, bi beso...
|
|
|
Eta erranen dizut, halaber, ezen iduri hura —anaia eta Elbira besarkaturik eta bat eginik erakusten zizkidana— haize bortitz bat bezala sartu zela ene ariman... halako suertez, non erdiz erdi harrapatu baitzituen neure ametsik gozoenak... Eta iragan zen haizea, behatu nion neure arimari, eta han
|
berean
ikusi nituen, barreiaturik eta sakabanaturik, neure zorionaren zorigaiztoko hondakinak, neure ditxaren desditxak: desengainuak iraungirikako eguzki puskak, eta arantzak baizik erakusten ez zituen petalorik gabeko arrosa biluzia... eta amorioaren soinu isila ere garrasi bihurtzeko bidean nabaritu nuen neure eztarrian, otsoaren ulu; baina beheiti goiti zetorkidan ulu hura ere ito beharra nuen neure ezinaren eta neure amorruaren kontra, zeren zerbait eraginkorragoa behar bainuen nik orduan, ene mendeku gosea ase zezakeena, eta ene barrena bare eta sosega.
|
|
|
Eta kontatu zidan haren jarraikian nola, berak hogeita bortz bat urte zituela eta bere anaiak hogei, upela handi baten garbitzeko manua eman zion aitak; ordea, nola Alain Coup d’Œil amorosturik baitzegoen neskatxa batez, eskatu zion bere anaiari ezen egin ziezaiola fabore hura eta garbi zezala berak upela, zeren eta orduan
|
berean
ikusi behar baitzuen.
|
|
|
horrela esaten baldin bazaie, hamar bat zikoina bistatu nituen. Gamarran, hiriaren kanpoaldean dagoen herrixkako habia ezagutzen nuen, elizdorrea errepidetik
|
bertatik
ikusten baita, baina hiri hirian sekula ez nuen halakorik ikusi. " Gainerako hegaztiak baino lehenago elkartzen dira Afrikan negua igarotzera joateko", entzun nion ikusle harrituetako bati.
|
|
|
Baina naziek Holanda indarrez hartu zutenez, Neurathek ospa egin behar izan zuen berriro, oraingo honetan Ingalaterrara. Han
|
bere
ikus metodoaren erakusketa bat prestatu zuen C.K. Ogden ospetsuak asmaturiko ingeles hizkuntza oinarrizkoa erabiliz, hau komunikaziorako hizkuntza unibertsal gisa onartu baitzuen bere proiektu kontrababelikoan.
|
|
|
Albisteen parekoak dituk autobideko autoak, eta albisteen protagonisten parekoak autoetako txoferrak eta gainerako bidaiariak. Oso gertu ditiat, bertatik
|
bertara
ikusten eta entzuten ditiat erosotasun osoz; baina neuregandik gero eta urrunago sentitzen ditiat, neurekin gero eta lotura gutxiago dutela iruditzen zaidak. Wim Wendersen film bateko izenburuak dioena:
|
|
|
Berriketa antzu haiek argi utzi zuten gauza bakarra egun hartan Leitzako parke eolikora igoko ginela izan zen, Aritz eta Zuparrobi mendietara, aerosorgailuak bertatik
|
bertara
ikusita nolakoak diren jakitera. Nik ere urrutitik baino ez nituen ikusiak ordura artean.
|
|
|
Handik gertu zegoen plazako banku batean patxadaz eserita, ertzain autoko txoferrak begiratu egin ziola ekarri zuen gogora; gero Juntetxeko sarrerako ertzainarekin mintzatu zela; eta, azkenik, liburu dendako saltzaileak berak eskatutako egunkaria eman ziola. Jendeak
|
bera
ikusi eta entzun egiten zuen beraz. Ez zen ingurua ikusi, entzun, usaindu eta sentitu baino ezin zuen espiritu bakartu eta hutsal bat.
|
|
|
Erdiko pisuan, korridorean, emakume garbitzailea lurra fregatzen ari zela, Xanek, ohartu gabe, zoru bustia zapaldu zuen. Emakumeak bizkar ematen ziola, ez zuelarik
|
beraz
ikusi, eta susmatuta noski, ikusiz gero nekez zuela berriz ere barkatuko, Xan zenbait segundoz kortina lodi baten atzean egon zen. Ordea, bi tipo behetik heldu eta une batez korridorearen erdian gelditu zirela, eta emakumeak, ikusiagatik, ez baitzien haiei erremuskarik egin, eta bestalde, bera gordean atzemanez gero askoz ere okerrago, edo behintzat oso trago txarra izango zela pentsatuz, Xan kortina atzetik atera zen.
|
|
|
Behin, bere atzean, oso hurbil, itzal baten presentzia sumatuz, eskaparate bati so gelditu zen, bere begitazioa izan zela komentzitu zen arte. Gero, kale nagusira heldu zelarik (bera zihoan kalea
|
bertatik
ikusi zezakeela), berriz ere atzean norbait zuela begitandu zitzaion; ez zuen seguru ere esango. Kale hartan jende asko zebilen.
|
|
|
Xanek, kobertizora inguratuz, haren leihatila ertirekitik, barruan, estufa baten ondoan, mono horidun enplegatu bat potajea jaten ari zela ikusi zuen. Enplegatuak
|
bera
ikusi zuelarik, apur bat inkorporatu zen, leihatila gehixeago ireki, ahoa beteta zeukala, izutu antzean begira gelditu zitzaion; Xanez nahikoa inpresio txarra hartua behar zuen. " Hola", marmarkatu zuen Xanek; enplegatuak buruaz ihardetsi zion;" non nago?", galdetu zuen Xanek; enplegatuak Xanek inoiz aditu ez zuen izen bat esan zuen; Xanek hala ere, konprenitzekoa egin zuen, eta:
|
|
|
Itxitura batean neska batek: oiloei jana ematen, aurpegia gorri gorri,
|
bera
ikusi zuenean,, agian gurari pixka batez begiratu zion. Ukuiluko atean berriz, gizon bat zegoen:
|
|
2001
|
|
|
Errealista izanik, nik uste oraino ez dugula gure soinua finkatu. Bigarren diskoa ateratzen bada ari gara orain baseak egiten
|
bertan
ikusiko da eboluzioa eta zaletasunen gauzatzea. Gerora, uste dut estilo propioa sortuko dugula, baina oraingoz nonahitik jasotzen ditugu influentziak.
|
|
|
Nerbioi (eta Ibaizabal) ibaia itsasoratzen den inguruak betidanik" madarikazio turistiko" modukoa jasan behar izan du, kanpoko jendeak ez baitzuen uste
|
bertan
ikusteko moduko ezer zegoenik. Bertako industrializazio basatiaren garaiak atzean utzi ditugun honetan, hots, postindustrializazioa nagusi bizi dugun honetan, gauzak aldatuz doaz.
|
|
|
Tamariz izan da propio
|
bera
ikustera joan naizen lehen magoa. Pertsonalki ere ezagutzen dut.
|
|
|
Edward Rosetek adierazi digunez, beraiek ez dute inolako eskubiderik liburuen gainean: " Liburua norberarentzat da eta bere gogora argitaratu nahi badu
|
berak
ikusiko du zer egin, baina guk ez ditugu salgai jartzen, normalean senideentzat izaten dira".
|
|
|
Agian, Izuen... liburuko poema batean gertatzen denez, kartzelako horma eta poeman Lisboako kaleetan Pessoa-rekin ikusitako horma bera dira, irudimenaren mundua bihurturiko horma non ikusten ditugun muino izarez estaliak, pinturaren bat. Ispilua eta horma
|
bera
ikusten uzten duen mila aurpegiko horma da. Horma aldakorra, dena eta litekeena, gorputza kartzelaratzen duena baina irudimena ezin harrapa dezakeena.
|
|
|
Itsas labar baten gainean zaudete, parean itsasoa du, oinetan hondartza eta atzean herria.
|
Bertatik
ikusirik dena da ederra, herria eta guzti.
|
|
|
Bere zorrotik larru beltzez josiriko poltsa atera zuen eta latinezko liburua irakurtzen hasi. Baina, parrafo eta lerro guztietan esaldi
|
bera
ikusten zuen: " Carpe Diem".
|
|
|
Kaioarri portuaren aho sarreran zegoen eta harkaitz gainetik bertatik
|
bertara
ikusten zen portu osoa, eta txalupa txikiak erdi lotan, marearen konpasean mugitzen lantzean behin hasperen eginez bezala.
|
|
|
Mendian gora egin duzue, soka eta guzti, elurra nahiko gogorra eta irristakorra izango delako. Muino gainean haizea errime sentituko duzue, baina aldats gorako nekea merezi izango du goitik
|
berera
ikusiko duzuen espektakuluak: animaliatxo zuribeltzez beterik dago itsasorainoko arrokegi guztia.
|
|
|
Hala esaten baitzion berak, bebe.
|
Berak
ikusia zuela baina, esan zidan, berriro ere joango zela niri mesedea egitearren.
|
|
|
– Handik urrundu baino lehen atzera begiratu eta
|
bera
ikusi nuen, duna baten lepotik behera lasterka zetorrela, keinuka eta oihuka itxaroteko eskatuz.
|
|
|
Ehun kilotik gorako atsoa zegoen nire aurrean, poltsa ñimiño bat irmo zapaltzen zuen bere bular itzeletan, nitaz errezelo txarra hartuta ziur aski. Treneko atea bertatik
|
bertara
ikusi eta pittin bat lasaitu nintzen. Beste begirada bat, azkena agian, zakur zaindari leialei.
|
|
|
Begira begira geratu nintzen. Bat batean, tabernara sartutako tipo hura
|
bertan
ikustea iruditu zitzaidan; bere aurpegiaren profil hezurtsua nabarmenegia zen oharkabe pasatzeko.
|
|
|
Itxura batera denak zeuden; baita Mantxola komisarioa ere.
|
Bera
ikusteaz bat eskua masailera eraman eta kokotsa leporaino jaitsiz min imintzioa egin nuen. Julia Pabloren ondoan zegoen, larruzko beroki beltz batez jantzita; biak pega pega eginda.
|
|
2002
|
|
|
Eta holako ezkontza batek ezin zuen luzaz iraun". Etorkizuna logika
|
beretik
ikusi du Goñik: " Egun batean berriro eztei handi bat egin behar bada, ongi da, baina ez dugu antzerkietan erori behar.
|
|
|
Izan ere, Loaren Fundazioak egindako inkestak adierazten duenez, helduen% 33k lo kuluxka bat egingo lukete lanaldiaren erdian, utziko baliete (eta inkesta
|
berean
ikusi zen siesta egiteko aukera ematen zaion langile batek, behin ohitu ondoren, nabarmen igotzen duela bere laneko aprobetxamendua, inolako kuluxkarik egiten ez duenarekin konparatuz)
|
|
|
Ildo horretan, Europako Batasunak hartzen dituen erabaki guztiak lotesleak dira, hizkuntzei dagozkienak izan ezik, eta gainera arlo honetan hartzen diren neurriak kontsentsua exijitzen dute. Dena den, badirudi Irailaren 11ko erasoen ondoren aniztasuna Bruselan ez dutela hain begi onez ikusten, eta
|
beraz
ikusteke dago zer nolako garrantzia ematen zaien hizkuntza gutxituei dagoeneko zirriborratutako Europako konstituzioan.
|
|
|
Ezkutuan dagoela, horixe pena ohartarazi zion Joxek, triste,
|
bere
ikusi ezina maltzur azalduz
|
|
|
Haritschelharrekin, J. Kortazarrekin,...), hauek guztiek ez dute ikusten eta entzuten.
|
Bera
ikusi eta entzun dezaketen bakarrak lehendik ezagutzen ez zutenak izango dira (kaleko jendea, euskal filologiako ikasle literaturazaleak,...), hau da, euskal literaturaren eta kulturaren zurrunbilo mediatikotik kanpo daudenak. Modu honetan, gauzen benetako muinetara itzuli nahi du Julenek (42), etengabe errepikatzen den Win Wendersen Hain gertu eta hain urrun filmean iradokitzen dena gaindituz, bizitzari, literaturari berari, begi berriekin, benetakoagoekin begiratzeko azken ahalegina egiten ahalegindu nahi du.
|
|
|
Ikurriñak
|
bere
ikusi gendubazan: Ea" kua.
|
|
|
Gurpilek, higaduraren berri jasotzen duten testiguak dauzkate, hondoan: seinale horiek azaleran
|
bertan
ikustean, gurpilaren arrastoa legezko gutxieneko lodierara iritsi da; beraz, gidariaren segurtasuna arriskutan egoteaz gainera, Zirkulazio Kodea urratuz ibiliko da aurrerantzean gidaria, gurpila aldatu ezean.
|
|
|
Hiru atsoak nahikoa ondo konpontzen ziren begi bitxi hura txandakatuz, ia ia bakoitzak
|
bere aldetik
ikusteko ahalmena izan balu bezala, halakoa baitzen begi bakar haren indar berezia. Hala ere, aldiko batek bakarrik ikusten zuen egiatan:
|
|
|
Lehen aipatu dugun bezala, ariketa asko autozuzenketarako eginda daude; beraz, ikasleak
|
berak
ikusi behar du izan dituen zailtasunak eta oztopoak.
|
|
|
Argi dago azken hogei urteotan, basaltoa nagusi den lurraldeetan induskatutako trikuharrien ganberak egiteko beste lehengai bat (kareharria edo kareharritupatsua) erabiltzen saiatu zirela; eta hori
|
bera
ikusi zen mende honen bigarrenhamarkadan Elosua Soraluzeko megalitotegiko Agerreburu trikuharrian (Aranzadieta Barandiaran, 1922). Baina, hemengo beste hilerri batzuetan kontserbatzen zirenganbera zatietan ikusi ahal izan zen ezen, horiek osatzeko, dirudienez, soilikbasaltozko harlauzak erabili zirela.
|
|
|
Egun batzuk beranduago, maiatzaren 4an, bonbardaketari buruzko irratsaio berezia eskaini zuen emisora bilbotarrak, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak antolatua, eta gaztelaniaz, frantsesez eta ingelesez egina. Saio horretan, Gernikako alkatea zen Jose de Labauría k bere testigantza emateaz gain, Andra Mari elizako Eusebio Arronategi apaizak ere azaldu zuen
|
berak
ikusitakoa. Telesforo Monzonek, orduan Gobernazio Sailburua zenak?
|
|
|
Aborigenek eta troiarrek batera hartu zuten gero guda erasoa. Eneasen etorreraren aurretik Lavinia beretzat agindua zuen Turno rutuliarren erregea, arrotz bat
|
bere aurretik
ikustea ezin jasanik, batera hasi zen Eneas eta Latinoren aurkako gerran. Gudatalde bat ere ez zen borrokaldi hartatik onik atera:
|
|
|
Alaznek esku batekin estali zuen aurpegia, barnean irekitako urradurari eutsi nahian. Gero, eskua begi aurrean jarri eta begira geratu zitzaion, berea izango ez balitz bezala;
|
bertan
ikusteak harritu egingo balu bezala. Autoko leihoa ireki zuen, zerbait egiteagatik.
|
|
|
Gauza
|
bera
ikusi dut baserrietan. Behiak edo ardiak ekarri behar dituzten zakurrak, hutsik egin gabe, behar den orduan hantxe izango dira, urruti badaude ere eta nehork askorik gaztigatu gabe.
|
|
|
ezetz eta ezetz, ez zuela harri berean bi aldiz estropezu egingo! Handik Sararen beldurra, bertatik
|
bertara
ikusi orduko ohartu baitzen Emmanuel atsegin zuela. Urduritasuna gainditzeko, baso bat ardo hartu zuen.
|
|
|
–Baina abioitxo bat hegan ikusi, eta zelaira sartzea bururatu zaigu, bertatik
|
bertara
ikusteko –esan zuen Karmelek.
|
|
|
Noizbait ikusi izan nuen, baina ez zidan horrelako inpresiorik eragin: bertatik
|
bertara
ikusi ez nuelako, beharbada, orduan bezala. Izan ere, hura zen, hura, emakume puska!
|
|
|
Bat batean, norbaiten hatz puntak sentitu zituen bizkarrean, deika bezala. Jiratu, eta Manuel
|
bera
ikusi zuen bere atzean. Oihu txiki bat erne  zitzaion barrenean:
|
|
|
Hala izanik ere, esan daiteke aspaldi beretu izan dutela euskal idazleek erabide hau, euskalki guztietako testu idatzietan aurkitzen baita" (EGLU V, 219 or.). Baina ez da baztertze kontua, zeren batek esan dezake, ikerketa mailan, halakoak ageri direla gure klasikoen artean, baina gero benetan beste zerbaiten alde agertu edo kontrakoa gomendatzen dugula. Bada, liburu honetan ez da holakorik deus ageri,
|
berak
ikusten ahal duenez, nahi baldin badu behintzat, zeren erabilera hori nola izan den eta nola erabili litzatekeen zintzoki eta espresuki gomendatzen baita, eta ez du Villasantek idatzi. Bide batez, Rubiok ongi baieztatzen duen bezala," zein" galdetzailea murrizgarria edo ez murrizgarria izan daiteke, ez dadila estutu horregatik:
|
|
|
horixe izango da ikuskatzaileen gela; nolanahi ere den, presoen ziegak ez bezala, dorreak ez ditu hiru solairu baizik edukiko, horietako bakoitza bi leotz lerro zaintzeko pentsatua baitago. Ikuskaritza dorrea pertsiana garden batez estalitako galeria batek inguratuko du; horrexek emango dio ikuskatzaileari, inork
|
bera
ikusi gabe, leotzetan gertatzen dena ikusteko, begiratu bakarrean preso guztien herena zaintzapean edukitzeko eta esparru txiki batean mugituz, dena minutu bakarrean ikusteko ahalmena; izan ere, nahiz eta ikuskatzailea bertan egon ez, presoei bera han dagoela sinetsaraztea, bertan egotea bezain baliagarria baita.
|
|
|
Presoen eta ikuskatzaileen artean zulo sakon bat dago eta presoek hodi baten bidez komunikatu ahal izango dute erdiko dorreko ikuskatzaileekin. Ikuskatzaile nagusia ere aldi berean kanpoko begiraden menpe egonen da, kanpoko jendeak aukera izango baitu dorretik egiten den zaintza lana eta presoen egoera
|
bera
ikusteko.
|
|
|
Joseluk lepoari eragin zion, nora begiratu jakin barik.
|
Berak
ikusteko moduan jiratu zuen albuma Mentxuk. Adierazitako argazkiaren azpian, hilabete lehenago Santosek pasatako aldizkariko argazkia zegoen, buruetako bat biribil gorri batez markatua zuena.
|
|
|
Ez zebilen gezurretan. Berriemaileak
|
berak
ikusi zuen asiloko sarraskia.
|
|
2003
|
|
|
Gainera, lau katu eta danborra izan bagara ere, beti gaude matraka ematen (abiadura handiko trena eta gainerako azpiegiturak, Itoiz, kirol portuak, pinuaren monolaborantza, etab.). Horrelakoak gara, gutxi eta zaratatsuak. Beraz, alde
|
beretik
ikusten ez gaituztenez, ez digute inolako protagonismorik utzi nahi. Ezinbestekoa balitz hondartzetako garbiketan parte hartuko dugula, esan digute.
|
|
|
Eta egunero bertatik
|
bertara
ikusten dudanarekin segituz, nire eskualdeko ikastetxeetan
|
|
|
· Irakasleak
|
berak
ikusi dau eskola bakotxa ta ikastaldi bakotxa zelan eratu: aroak, gaiak, literatur motak...
|
|
|
eleiztarrak, mundu hau hobetuteko eskaintzen direan bideetan, askatasun handia dauke, bide bat zein beste bat aukeratzeko; Eleizeak berak ez dau bide bakar bat ezarten. Bakotxak
|
berak
ikusi dau zein dan biderik zuzenena ta egokiena, herriarentzat mesedegarriena.
|
|
|
Zure berbak," egia eta bizia" dira," Zuk betiko bizitzako berbak daukazuz." Zu ikustea, Aita
|
Bera
ikustea da;
|
|
|
· Izakera: Jaungoikoaren seme alaba (orain, fedez; gero, betebetean aurpegiz
|
arpegi
Bera ikusiaz, zorion bete ta betikoan).
|
|
|
Kontu handiz pertsiana altxatu, astiro, argiak begietan min ez egiteko, eta logela aztertzen hasi zen. Txukuna eta polita zen, hormak lorezko paper dotore batez estalita, mahai txiker bat bere argitxoaz eta iratzargailu batekin, haritzezko apaintze mahaia (haren gainean zegoen
|
berak
ikusi zuen ispilua)...
|
|
|
Baina ezin neban hamazazpi urteko neska lotuta euki, hain urrinetik gainera. Ez joateko eskatu eustan, ez eban gura nik hainbeste diru, hotela, bidaia eta gastatzea,
|
bera
ikusi gura neban bakotxean. Eta neuretzako be gogorregia zan jarraitzea, bera ikusterik ez baneukan.
|
|
|
Ez joateko eskatu eustan, ez eban gura nik hainbeste diru, hotela, bidaia eta gastatzea, bera ikusi gura neban bakotxean. Eta neuretzako be gogorregia zan jarraitzea,
|
bera
ikusterik ez baneukan. Alkar maite genduala itxi genduan, egoereak behartuta, eta beharbada horrexegaitik dirau maitasunak nire barnean, urrin baina hortik non edo nondik.
|
|
|
oren batzuen buruan Turkiarantz airatuko zen hegazkinean izanen zirela, eta, ondorioz, zailtasun handiak ukan zituzten lokartzeko. Hala ere, nehork ez zuen egoera molde
|
berean
ikusten. Burasoek poz handia senditzen zuten beren herrirat itzuliko zirelako, eta han utzia zuten familia guztiarekin berriz elkartuko baitziren.
|
|
|
Sugandilak eta erleak, ostera, lagun handiak izan zitezkeela iruditzen zitzaion Matiasi, zergatik ez bazekien ere. Dena dela, ez zituen amets
|
berean
ikusi sugandilak eta erleak; sugandilak aurreragoko amets batean ikusi zituen Matiasek, zaharragoak iruditzen zitzaizkiolako. Esan nahi da ametsa zaharragoa iruditzen zitzaiola, aurreragokoa.
|
|
|
Kuriosoa egiten zitzaion une hartaraino entziklopedia
|
bera
ikusi gabe zuela konturatzea; argazkietan ere ez zuen ikusi. Kuriosoa egiten zitzaion, esate baterako, azalaren kolorea ere ez jakitea edo izenaren azpiko marra antiestetiko haien berri ez izatea, entziklopedia haren bila hainbeste denbora eman ostean, entziklopediari buruz hainbeste hitz egin eta gero.
|
|
|
Baina bertatik
|
bertara
ikusten direnean, Sorollaren koadroak bonbak dira. Eta Iduseko Museoan zegoen hura ere bonba bat zen.
|
|
|
Zu hegaldien panel argitsuei begira utzi eta kafetegiko mahai batean eseri nintzen, eta jatetxean edan gabe utzitako likore bera eskatu nuen nire aldean nuen aldizkariko beste erreportaje bati ekiteko: Nafarroako Erriberari buruzko lana zen, baina aldizkari
|
berean
ikusita guztiz urruna eta exotikoa zirudien. Bardeako argazki ikusgarri batzuei begira nengoen esku bata poltsikoan eta bestean edalontzia zenuela hurbildu zintzaizkidanean.
|
|
|
Azken boladan bakoitza
|
bere aldetik
ikusten omen zituzten, emakumea inoiz baino abailduago eta senarra galduago. Lekuko batek zioenez, arima bizpahiru metro atzetik zetorkiola ematen omen zuen, haur txikiak zerbaitekin entretenitu eta atzean geratzen direnean bezala, eta parean pasatzean diosalik eginez gero, galdurik bezala geratzen omen zen, falta zitzaion zati hori noiz iritsiko zain balego bezala, eta iristen zitzaionean bakarrik erantzuten omen zuen.
|
|
|
Goizak kafe usainik gabe hartu zuen pentsioa. Danba logelan sartu zenean, ohe
|
berean
ikusi zituen Oskar eta Rakel.
|
|
|
Baina horren errua ez zaio egozten sistema politiko edo ekonomikoari, jabearen esplotazioa  ri edo bizitzen ari diren krisialdiari, baserritarraren huts  moralari baizik. Sermoietan zein bertsoetan beti lelo
|
bera
dakusagu: ardoak, jokoak, auzitan sartzeak edota, baita, emakumeen kalezaletasunak, galarazi dituela etxe horiek.
|
|
|
Zortea dute, beraz, txiroek, makina bat tentalditik libratzen dira eta. Gaitzaren iturburuaz aipatu dugun konplexutasun
|
bera
dakusagu tentaldiei dagokienez. Batzuk Jainkoak bidaliak dira:
|
|
|
Anekdotaren arabera, Azkoitian sermolari ari zela, bertako zaldun bat zur eta lur geratu zen Mendibururen hizkerarekin, erabat harriturik euskaraz halako gauza sakonak esan zitezkeelako, eta Zizeron berak ere latinez hain ondo ez zituela esango adierazi omen zuen. Bere kristau zorroztasunak, Kardaberazi bezala, santu hotsa ekarri zion, eta kaletik zihoala, jendea leiho eta ateetan biltzen omen zen
|
bera
ikustearren. Zorroztasun moral horrek eramango zuen, baita ere, Erregimen Zaharraren amaieran hain bizia izango zen dantzei buruzko polemikaren piztaile nagusietako bat izatera.
|
|
|
 ¿ Noc erosteco escribiduco dira, berbatoki tzarrac? Euskeria dabil... gustien osticopean, iñoc
|
bere
icusi gura ez dabela; eta euscadunac eurac erbestetu ta aaztu gura leukela... Â ¿ Cer:
|
|
|
Humboldtek tradizio eta modernitatearen artekoha rmonia ereduga rrian ikusi du gure herria.
|
Berak
ikusi duen Euskal Herria forala da oraindik (1801). Berrogei urte geroago, tradizio eta modernitate artean hautsita ikusi du Hugok.
|
|
|
Sortze lan asko eta asko argitaratzen dira azokaren bezperan, jakinik gainera berehala datozela Eguberriak, eta saltzeko aukerak ezin direla alferrik galdu. Eta eguna heldu zenean, zinez, erabat harritu ninduenIbarretxe Lehendakaria
|
bertan
ikusteak. Urteak dira ba, Durangon azoka egiten denetik —37 zehatz esateko—, eta orain arte ez du Ajuria Eneko maizterrak bide hori egiteko betarik izan.
|
|
|
zerbait lotsagarri eginez ala norbaiten esku jasanez eta koldarkeriagatik kontra egin gabe maiteminduta dagoen gizona nabarmen gertatuko balitz, ez litzateke ez aitak, ez lagunek, ez beste inork ikusita maiteak ikusita bezainbeste minduko. Eta gauza
|
bera
ikusten dugu maitearengan, askoz e gehiago lotsatzen dela maitaleek ekintza lotsagarriren batean ikusita. Beraz maitale eta maiteen hiri ala armada izateko modurik izango balitz, lukete elkarbizitza hobeto antolatu lotsaizun guztiei uko eginez eta elkarrekiko lehian baino; eta borrokan elkarren ondoan horrelakoek menderatuko lituzkete, 179 gutxi izanda ere, esate baterako, gizaki guztiak.
|
|
|
Bizitzaren une horretan, Sokrates maitea —esan d zuen Mantineako atzerritarrak—, noizbait hala bada, merezi dio gizakiari bizitzea, edertasuna
|
bera
ikusiz. Noizbait ikusten baduzu, ez zaizu urre, janzkera, mutiko ala gazte ederren araberakoa denik irudituko, eta orain azken hauek ikusterakoan zeharo liluratuta gelditzen zara eta prest zaude, zu eta beste asko, maiteei begira eta beraiekin egoten beti, nolabait ahal balitz, jan eta edan gabe egotera, begira eta elkarrekin egoten bakarrik.
|
|
|
Noizbait ikusten baduzu, ez zaizu urre, janzkera, mutiko ala gazte ederren araberakoa denik irudituko, eta orain azken hauek ikusterakoan zeharo liluratuta gelditzen zara eta prest zaude, zu eta beste asko, maiteei begira eta beraiekin egoten beti, nolabait ahal balitz, jan eta edan gabe egotera, begira eta elkarrekin egoten bakarrik. Zer uste dugu bada litzatekeela bati edertasun
|
bera
ikustea gertatuko balitzaioke, garbi, aratz, nahasgabe, eta haragi gizatiae rrek, koloreek eta gainerako txorakeria hilkor anitzek kutsatu gabe, edertasun jainkozko paregabe bera ikusi ahal izango balu. Eskasa dela uste al duzu hara begira egon, behar denaz begiratu eta berarekin 212 elkarturik dagoen gizakiaren bizitza?
|
|
|
Noizbait ikusten baduzu, ez zaizu urre, janzkera, mutiko ala gazte ederren araberakoa denik irudituko, eta orain azken hauek ikusterakoan zeharo liluratuta gelditzen zara eta prest zaude, zu eta beste asko, maiteei begira eta beraiekin egoten beti, nolabait ahal balitz, jan eta edan gabe egotera, begira eta elkarrekin egoten bakarrik. Zer uste dugu bada litzatekeela bati edertasun bera ikustea gertatuko balitzaioke, garbi, aratz, nahasgabe, eta haragi gizatiae rrek, koloreek eta gainerako txorakeria hilkor anitzek kutsatu gabe, edertasun jainkozko paregabe
|
bera
ikusi ahal izango balu. Eskasa dela uste al duzu hara begira egon, behar denaz begiratu eta berarekin 212 elkarturik dagoen gizakiaren bizitza?
|
|
|
Gizakiok
|
bere baitan
ikusita, berehala ohartzen gara Jainkoak moldatu duela, espirituaren eta materiaren arteko trukaketa ezkutuaz, arima gorputzarekin bat eginik; taxu horretan, gorputz espiritudun eta gorpuzki eta zentzumen egitura jainkotiar hori egin du hark gizartearen barruko bi erabilera berezkoentzat lanabesa izan dadin.
|
|
2004
|
|
|
Zintzoki igorritako sentsazioak badira, entzulea konturatuko da. Gero
|
berak
ikusiko du sentsazioak soilik edota sentimenduak igortzen dizkion.
|
|
|
Euskadiko Alderdi Sozialistak bere burua definitu behar du. «Itun antiterrorista» deritzanean kokatuta dago eta
|
berak
ikusi behar du ea PPk egiten duen politika baztertzaileari jarraitu behar ote dion, edo aitzitik, Katalunian Alderdi Sozialistak daramanaren antzeko politika garatu nahi ote duen. Kataluniako Alderdi Sozialistak katalanen naziotasuna onartzen du.
|
|
|
Jarrera
|
berean
ikusten dituzue hirurak.
|
|
|
Kontrakaiaren ezkerraldean »itsasoari begira gaudela», itsasadarra dugu, lasai bere azkenetan, soziologikoki hain desberdinak diren Algorta eta Santurtzi bereizten. Serantes mendia ere bertatik
|
bertara
ikus daiteke, inguru osoaren zelatari. Alde horretan, dago, halaber, dagoeneko aipatu dugun Kirol Portua.
|
|
|
Oro har, plazerik ia batere ez dut aurkitu hainbeste artistaren proposamenen artean, eta Manifesta Donostian egiteari bikaina baderitzot ere, ezin esan dezaket gozatu apartekorik eskaini didanik
|
bertan
ikusitakoak. Ez dakit zergatik ez duten edertasunak eta atseginak ere egon behar Arte Garaikidearen helburuen artean.
|
|
|
Plazan
|
bertan
ikusiko dugu 10 ibilbideak erakusten dituen panela. Bertatik hasten da aukeratu dugun ibilbidea »hamar proposamenetatik seigarrena»:
|
|
|
Jentilzubiaren azpitik igarotzean hotzikarak hartuko gaitu, naturaren eta kondairen indarrek bat eginda.
|
Bertatik
ikus daiteke gure hurrengo geralekua: Baltzolako harpeak eta Abaroko tunela.
|
|
|
Gezalaren goienean dagoen mendiskaren gainetik goaz; lainozko txapela du ta ia ez da mendia
|
bera
ikusten.
|
|
|
Hara: Frantzia aldera joan dela Andoni esan dute batzuek lehen hementxe estazioan; oraintxe puntuan entzun dut, ostera, Don Trifonek dioela ez duela Frantziarantz ihes egin Andonik, Botxoarantz baizik; Botxoan ezkutatu dela non edo non;
|
berak
ikusi duela, eta bere zerbitzariok ere bai, Gezalatik alde egiten" R10" zuri batean; haren atzetik joan direla Botxoaraino, ta, nola ta nondik ez dakitela, hantxe galdu zaiela telebisio denda batean... Haatik, orain, Don Trifon eta beronen zerbitzariak Botxoako etxe guztiak arakatzen ari dira.
|
|
|
" Urturi Euskal Herria da, mitiko bihurtzen ari zaigun, ari zaizkigun gure herria" Karlos Otegik Pertsonaia euskal nobelagintzan saioan (1976) berehala aztertu zuen Euskal Herri osoa sinbolizatu nahi duen Urturi pertsonaia kolektibua zela, eta gaineratu zuen: " Mikel Zarateren Haurgintza minetan nobelan ere pertsonaia literarioaren tratamendu hau
|
bera
dakusagu". Errealismo magiko lertxundiar horren aztarna zuzena nabari daiteke Zarateren nobelaren azken aparretan, Ekidazu ia osoa, ustekabeko ekaitz baten ondorioz, uholde sinbolikopean deskribatzen duenean.
|
|
|
Hori bai, argazkigintzari esker biziaren adierazteko zalantzak konpartitzeko aukerak izango dituzu, kamerak entregatzen dizun patua argazkilariak onartu behar duelako, hau da,
|
berak
ikusten duena eta ikusten ez duena hartzen du kamerak.
|
|
|
Zorionez berriz jatorrizko hizkuntzan ematen zaizkigu, klasikoetan agertu ez zirenak, honela gazteek jakingo dute kaletar erdaldundu intelektual batzuk edo sindikalistak bazter utzita zer zen, euskaldunen Euskal Herri gehiena kontserbadore zelarik, pentsamoldea eta oraindikan gehien bat baserritar zen gizarte baten egoera. Denbora
|
berean
ikusiko dute idazle guztien joera kostunbrista bazen, hizkuntzan ez zutela denek Sabino Arana jarraitu. Jarraitu dutenek badute erru apur bat hogeita hamar urteez euskal literatura konformista egin bada, hoben handiagoa dute ezkerreko idazleek ez baitzioten euskarari eskerrik ez eta begirune txikienik.
|
|
|
(i) Clive Be! I ena, edertasunaren teoriaren tradizioankokatua; (ii) Susanne Langer ena, imitazioaren eta espresioaren leorien ondorengoa; (iii) R.G. Collingwood ena, Langerren ikuspuntu
|
beretik
ikus daitekeena; eta (iv) MorrisWeitz ena, eguneratuena garai horretan.
|