|
2013
|
|
|
Euskal Herriko ikastetxe batekin egingo duzue informazio trukea. Beraz,
|
euskaraz
hitz egingo duzue, edozeinekin delarik ere. Euskara batuaz aritzen bazarete, ez duzue elkar ulertzeko arazorik izango, hizkuntzari dagokionez, behintzat.
|
|
|
Beraz, euskaraz hitz egingo duzue, edozeinekin delarik ere.
|
Euskara
batuaz aritzen bazarete, ez duzue elkar ulertzeko arazorik izango, hizkuntzari dagokionez, behintzat. Baina ba al duzu zure euskalkian aritzeko ohiturarik?
|
|
|
a) Irratsaio honetako parte hartzaileek
|
euskararen
aldaera bat baino gehiago erabiltzen dute. Zer aldaera dira, eta nork erabiltzen ditu?
|
|
|
Ama, quiero ser lehendakari obra idatzi du Aizpea Goenagak, eta horko kanten letrak egin ditut. Bremengo musikarien obra bat, italieraz errimatua,
|
euskarara
itzuli diot Gasteizko talde bati. Halako gauza politei nik ezin diet ezetzik esan.
|
|
|
1
|
EUSkara
eta literatura
|
|
|
Ikastetxetik kanpo
|
euskaraz
aritzeko aukera izatea.
|
|
|
Aditzak, molde jokatuan, ekintzaz edo egoeraz gain, beste hainbat informazio ematen du: ekintzan parte hartzen duten pertsonak, ekintzaren denbora& Pertsonei dagokienez,
|
euskaraz
aditz jokatuak, berak bakarrik, beste hizkuntza batzuetan baino informazio gehiago ematen du; izan ere, euskarazko aditz jokatuak ematen duen informazioa emateko, elementu gehiago behar dira beste hizkuntza batzuetan. Hona adibide batzuk:
|
|
|
Aditzak, molde jokatuan, ekintzaz edo egoeraz gain, beste hainbat informazio ematen du: ekintzan parte hartzen duten pertsonak, ekintzaren denbora& Pertsonei dagokienez, euskaraz aditz jokatuak, berak bakarrik, beste hizkuntza batzuetan baino informazio gehiago ematen du; izan ere,
|
euskarazko
aditz jokatuak ematen duen informazioa emateko, elementu gehiago behar dira beste hizkuntza batzuetan. Hona adibide batzuk:
|
|
|
bolumena, keinuak& Bururatzen al zaizu besterik? Testu bat ozenki irakurtzean bat ote datoz,
|
euskaraz
, idazkera eta ahoskera?
|
|
|
1
|
EUSkara
eta literatura
|
|
|
1
|
EUSkara
eta literatura
|
|
|
Orain dela bi urte etorri nintzen Ekuadorretik Euskal Herrira, gurasoek hemen lana topatu zutelako. Hasieran, faltan botatzen nituen nire herria, familia eta lagunak, baina orain oso gustura nago;
|
euskaraz
ikasi dut, eta lagunak ere egin ditut.
|
|
|
Laurehun baino gehiago ziren; aurkikuntza ikaragarria. Idatziak latinez, grekoz, egiptoeraz eta
|
euskaraz
zeuden idatzita.
|
|
|
2 Asmatu al duzue zer jartzen duen? Zuek ulertzen ez baduzue ere
|
euskara
da, eta honako hau jartzen du: NIIV XII URT TU, III RIIBA TU, NIIV CII. Hortik
|
|
|
dokumentuak planoak grabazioak3 Zein motatako informazio iturria da eskultura bat? ...ta prestatutako informazioa bigarren mailakoa da. zuzena okerra6 Lehen mailako informazio iturriak bere garaian sortu eta inork ukitu gabeko informazioa eskaintzen du. zuzena okerra Hauta ezazu honako esaldi hauei erreferentzia egiten dien informazio iturria.7 Informazio iturri idatzia da, zuzena eta pribatua.Asteazkena Otsailaren 22227a2013 XI. urtea3.004 zenbakia1, 30 www.berria.infoAplikazioak,
|
euskaraz
Euskal APPsek eskura jarri ditu aplikazio gehienak sormen betean daude eta q 38 39Udalbiltzak larunbatean hasiko du aro berria, 1.227 hautetsiren babesarekinEuskal Herria aintzat hartzen duten hautetsiei parte hartzeko Euskal Herriko nazio erakunde bakarra berriro eratzeko eskatu diete. Euskal Herrian 685 udal eta 7.000 hautetsi urratsa egingo dute Donostian.
|
|
|
Elkarlana sozialisten arteko arrakala argudiatu ditu EAJ eta PSEk estilo ugaritako bost eskatu dio Genevan q 7 proposatu die Ugartek q 13 gero eta handiagoa da q 18 adostutako hautagaiak q 30 emanaldi izango dira q 328 Informazio iturria irudia da. GAUR 40 ORRIALDE q HARIAN 2 IRITZIA 4 EUSKAL HERRIA 6 EKONOMIA 16 MUNDUA 18 q ERDIZ ERDI 20 q KIROLA 22 q AGENDA 27 q PLAZA 329 Informazio iturri idatzia da, zuzenekoa eta publikoa.Asteazkena Otsailaren 22227a2013 XI. urtea3.004 zenbakia1, 30 www.berria.infoAplikazioak,
|
euskaraz
Euskal APPsek eskura jarri ditu aplikazio gehienak sormen betean daude eta q 38 39Udalbiltzak larunbatean hasiko du aro berria, 1.227 hautetsiren babesarekinEuskal Herria aintzat hartzen duten hautetsiei parte hartzeko Euskal Herriko nazio erakunde bakarra berriro eratzeko eskatu diete. Euskal Herrian 685 udal eta 7.000 hautetsi urratsa egingo dute Donostian.
|
|
|
c) Zer atzizki erabiltzen dira
|
euskaraz
honako hauek adierazteko. Eman adibideak.
|
|
|
Datu bilketan, sarri, metodo hori erabiltzen da; bereziki, azterketa soziologiko eta psikologikoetan. Behaketaren helburua da gertaera bere ingurune naturalean, eta sortzen den eran deskribatzea (kalean
|
euskararen
erabilera aztertzea adibidez). Jokaerak aztertzea erreza da tresna horren bidez; izan ere, ekintza bat nork, non, nola, noiz eta zergatik egiten duen era naturalean ikusten da.
|
|
|
2 Euskal Herrian hiru hizkuntza ofizial daude:
|
euskara
, gaztelera eta frantsesa. Hiru hizkuntza horietan, alfabeto bera erabiltzen da.
|
|
|
Scratch informazio testua irakurri ondoren, sartu webgunean eta izena eman. Ez ahaztu hizkuntza aldatzeaz,
|
euskaraz
jartzeko aukera baitago.
|
|
2014
|
|
|
Eta hik? Nola bizi dunk
|
euskara
–
|
|
|
Irakurle gaztazaleak
|
euskaraz
irakur litzake Stiltonen abentura berriak.
|
|
|
Irakurle gaztazaleek
|
euskaraz
Stiltonen abentura berriak.
|
|
|
Zuk ere
|
euskaraz
irakur zenitzake Stiltonen abentura berriak.
|
|
|
Nik
|
euskaraz
Stiltonen abentura berriak.
|
|
|
Nik
|
euskaraz
Stiltonen maitasun istorioa.
|
|
|
Zuk ere
|
euskaraz
Stiltonen maitasun istorioa.
|
|
|
Guk
|
euskaraz
Stiltonen abentura berriak.
|
|
|
Guk
|
euskaraz
irakur Stiltonen maitasun istorioa.
|
|
|
Edonork
|
euskaraz
Stiltonen maitasun istorioa.
|
|
|
Nahi dutenek
|
euskaraz
Stiltonen maitasun istorioa.
|
|
|
|
EUSkara
eta literatura
|
|
|
2 Kultura jardueraren batean hor sartuta jaikutsukoak, artistikoak, kirolekoak eta
|
euskararen
normalkuntzaren arlokoak sexuaren ziozko bereizkeria egiten bada, euskal herri administrazioek ezin izango diote jarduera horri inolako laguntzarik eman, edo administrazio horien ordezkariek ezin izango dute jarduerotan administrazioaren ordezkari gisa parte hartu.
|
|
|
|
EUSkara
eta literatura
|
|
|
Bestalde, Bihar bai! euskal prentsa gazteen eskura ipintzeko bide bat da, baita
|
euskaraz
irakurtzera bultzatzeko ere. Irakasle askok euskaraz irakurtzen ikusi nahi dituzte ikasleak, baina ez dute lortzen.
|
|
|
euskal prentsa gazteen eskura ipintzeko bide bat da, baita euskaraz irakurtzera bultzatzeko ere. Irakasle askok
|
euskaraz
irakurtzen ikusi nahi dituzte ikasleak, baina ez dute lortzen. Horren arrazoien artean daude, besteak beste, irakurtzeko ohitura falta, gustuko libururik ez aurkitzea& Aitzakiak aitzakia, sei hilabete hauetan aukera izan duzue frogatzeko ikasleek gustura irakurri dutela aldizkaria.
|
|
|
3
|
Euskararen aldeko
hautua euskaldunon esku dago. Hartu erabakia!
|
|
|
eta testuinguru historikoari. Bideoari hobeto jarraitzeko, Ekigunean dituzu
|
euskara
batura
|
|
|
Gero, entzun ezazue Mikel Laboaren ahotsean Bereterretxen khantoria. Kantuari hobeto jarraitzeko,
|
euskara
batura egokitutako testuak dituzue Ekigunean lagungarri.
|
|
|
Bernat Etxepare.
|
Euskarazko
lehen liburu inprimatuaren idazlea
|
|
|
1
|
Euskara
arloan landu duzue balioespenak nola adierazi. Orain, Aro Modernoko egoera batean aplikatuko dugu ikasitakoa.
|
|
|
2 Bila ezazue
|
euskarazko
Wikipedian, Papalagiei buruzko artikuluan, euren benetako kokapena. Gero, launaka, erantzun iezaiezue galdera hauei," Arkatzak erdira" egiturari jarraituz:
|
|
2016
|
|
|
4
|
Euskara
hiritarra darabilte, sarritan beste hizkuntzetako maileguekin tartekatuta.
|
|
|
7
|
Euskara
garbia darabilte; lexikoan, batez ere, oso aberatsa. Erdal kutsurik ez duena.
|
|
|
8 Gaiak honako hauek izan ohi dira:
|
euskara
, fedea, euskal nortasuna eta ohiturak.
|
|
|
3 Ba al duzue elkarri zuzentzeko modu horien berri? Ba al dakizue
|
euskarak
aukera ematen duela hika, berorika edo zuka jarduteko. Noiz eta norekin erabiltzen zen edo da bakoitza?
|
|
|
Peru Abarkako pasarteak itxuraren garrantzia islatzen du, eta, horrez gain, aukera ematen digu euskal deklinabidearen ezaugarriei sarrera emateko ere. Ba al zenekien izena izaki bizidunarena ala bizigabearena izan, horren arabera leku denborazko kasuetan ez direla berdin deklinatzen
|
euskaraz
–
|
|
|
|
Euskaraz
, izaki bizidunak eta izaki bizigabeak ez dira berdin deklinatzen leku denborazko kasuetan. Alabaina, zein dira bizidunak eta zein bizigabeak deklinabideko arauetan?
|
|
|
Nolako harrotasuna berriz latinezko hizkuntzarekin liburu onen asmoa agertzea? Horretarako behar litzake jakitea
|
Euskara
, Gaztelania, eta Latinezko hiru hizkuntzak. Zein gauza sinesgaitza neskatxa batengan!
|
|
|
Gogoan izan beti dokumentua sortzean egiten dituzun urratsak: dokumentuaren hizkuntzan"
|
euskara
" duzula hautatua, izen egokia ematen diozula, eta dagokion karpetan gordetzen duzula.
|
|
|
Istorioa, bestalde, sinple samarra da: hiritar gazte bat, udako egunak bere hartuz,
|
euskara
ikastera ausartuko da Gipuzkoako herri batean, eta egunak eta orduak hobeto aprobetxatzeko, baserri batean hartuko dute apopilo gisa. (&), idazleak, neurri berean, barre egiten dio liburu honen bidez, baserri giroaren ikuspegi topiko bati:
|
|
|
Gogoratu dokumentuari izen egokia jartzeaz eta dagokion lekuan kokatzeaz. Kontuan izan dokumentuaren hizkuntzak
|
EUSKARA
izan behar duela zuzentzaileak ongi funtziona dezan. Zuzentzailea aktibatua badago eta hizkuntza ongi aukeratua, gorriz markatuko zaizkizu gaizki idatzitako hitzak, baina kontuz:
|
|
|
Hain zuzen ere, helbide horretan dauden testuak
|
euskara
batuaren aldeko hautua egin eta ortografia arautzen hasi baino askoz lehenago idatzitakoak dira, hau da, 1968an Arantzazun egindako bilera gorabeheratsua baino lehenagokoak. Idazkera oraindik arautu gabe zegoenez, ahozkoaren transkripzio diren hainbat hitz topatuko dituzu, euskalkietakoak, etab. Aurreko jardueretan legez, nahikoa lan izango duzu oraingoan ere!
|
|
|
Orain, narratzailearen erabilera bitxia egiten duen testu bat landuko duzue, taldeka: Piarres Adame, saratarraren zenbait historio Laphurdiko
|
eskuaran
narrazio laburraren hasiera, hain zuzen. Ezer baino lehen, irakurri denon artean hari buruzko informazioa.
|
|
|
Piarres Adame, saratarraren zenbait historio Laphurdiko
|
eskuaran
narrazio laburra da Jean Baptiste Elizanburu idazlearen prosa lan bakarra. Elizanburu (Sara,) batez ere olerkigintzan aritu zen, baina XIX.
|
|
|
|
EUSkara
eta literatura
|
|
|
Orain, Leizarazuko Ganaren kondaira entzungo duzu.
|
Euskara
batura moldatu dugu, ulerterrazagoa izan dadin.
|
|
|
Baigorriko zazpi liliak idatzi zenetik, franko idatzi da
|
euskaraz
. Zeuk ere ipuin, narrazio eta eleberri andana irakurri duzu.
|
|
|
Emakumezkoek aspaldi ekin zioten
|
euskaraz
idazteari, baina euskal literaturak gizonezkoena izaten jarraitzen du. Halaxe frogatzen du euskal emakume idazleek ohiko promoziobideetan eta are eskola liburuetan duten leku eskasak.
|
|
|
Haurren presentziaren aldagaia ere oso interesgarria da. Neurketarik egin gabe, intuitiboki esan genezake
|
euskararen
erabilera areagotu egiten dela haurrak bertan badira. Baina interesgarria da eragin hori, euskararen erabilera areagotzea, kuantifikatzea eta aurrera begira bilakaera aztertzea.
|
|
|
Neurketarik egin gabe, intuitiboki esan genezake euskararen erabilera areagotu egiten dela haurrak bertan badira. Baina interesgarria da eragin hori,
|
euskararen
erabilera areagotzea, kuantifikatzea eta aurrera begira bilakaera aztertzea.
|
|
|
|
Euskara
integrazio gunea izan daiteke, eta izan luke
|
|
|
Bilboko ikasleen hizkuntza erabilera eta kultura praktika aztertu du Berasategik; dioenez, ume etorkinen hizkuntzak eskolan aintzat hartzeak eragin positiboa izan dezake
|
euskararekiko
motibazioan.
|
|
|
Aragoiera Galesa
|
Euskara
Okzitaniera Galiziera Katalana
|
|
|
|
Euskararen
erabiltzaile aktiboak %etan
|
|
|
Iturria: Iraia Saenz de Biteri,"
|
Euskararen
irakaskuntza eta blogosfera", Bat Soziolinguistika aldizkaria (2009)
|
|
|
|
Euskarazko
hamaika corpus identifikatu ditugu: batzuek euren buruari corpus esaten diote; beste batzuek corpus izaera dute, eta beste batzuk corpustzat hartzeko modukoak dira, corpus gisako erabilera bideratu dutelako (corpus analisian erabili ohi den moduko kontsulta aukerak eskaintzen dituztenak, esaterako).
|
|
|
Katalanek.. (1).. deitzen diote gaztelania eta katalana nahastuz egiten duten nahasturari.. (2).. hitzaren ereduari segituz, guk ere euskañol asmatu genuen modu berean
|
euskararen
eta espainolaren nahasketa izendatzeko. Gaztelaniaren eragina sekulakoa baita katalanaren lurraldeetan, katalanek catanyol izeneko fenomenoa penatzen dute, hemen euskañola.. (3).. dugun bezala.
|
|
|
Latina banatzea (erromantzeak sortzea) gertaera politiko sozialei lotuta egon zen. Horregatik, egungo euskaldun gehienen ama hizkuntza gaztelania izateak, euskaldun guztiok.. (7).. izateak, telebista gaztelaniaz izateak eta
|
euskarazkoen
aurrekontuak askoz murritzagoak izateak& zerikusi zuzena dute
|
|
|
Horrela, aspaldiko mailegu eta kalko ugari ditu
|
euskarak
, zeltek, mairuek eta jakina, gaztelarrek edo gaskoiek ekarritakoak. Horiek ondo onartuak dauzkagu gaur egun. Fonetikoki, morfologikoki eta sintaktikoki geureratu eta.. (9).. dira egun(" hori egin bezain pronto.").
|
|
|
2
|
Euskarak
kanpoko hizkuntzak barneratzen jakin duelako iraun du; garbizaletasuna da hil gaitzakeen gaixotasuna.
|
|
|
3
|
Euskara
jatorra da benetako euskara, betikoa, ez mordoilo hori.
|
|
|
3 Euskara jatorra da benetako
|
euskara
, betikoa, ez mordoilo hori.
|
|
|
4 Hizkuntzak aldatzen ari dira etengabe, eta, gazte asko
|
euskarara
hurbilduko bada, ezinbestez, euskañolez edo frantseuskaraz egin du.
|
|
|
3 Hiztegi digitaletan binaka nabigatuz, begiratu ea baden
|
euskarazko
baliokiderik identifikatutako mailegu horientzat. Hala den kasuetan, zer irabazi eta zer galduko luke testuak euskarazko baliokideak erabilita?
|
|
|
Gaur egun, ordea, maileguak jatorrizko hizkuntzan jasotzen ditugu
|
euskarara
. Jakingo al zenuke ondorengo mailegu hauen jatorria identifikatzen?
|
|
|
Gainerako hizkuntzetan gertatzen den legez,
|
euskarak
ere baditu kontu batzuk sormenaren eremua eta akatsaren alorra bereizteko unean. Izan ere, gero eta eremu gehiagotan erabiltzearen ondorioz, usuago urratzen dira arauak.
|
|
|
Nolako esaldiak izango dira jatorrizko hizkuntzan? Nola itzuli lirateke
|
euskarara
–
|
|
|
1 Horretarako, itzultzaile lanetan jarriko zaitugu. Hiru hizkuntzatan emango dizkizugu premiarik eta egokitasunik gabe kalkatzen diren hizkuntza egituretako batzuk, zuk
|
euskarara
ekar ditzazun. Ea nola moldatzen zaren!
|
|
|
Ea nola moldatzen zaren! Hasteko, nork bere proposamenak idatziko ditu
|
euskararako
:
|
|
|
Frantsesez Ceci est une université publique.
|
Euskaraz
|
|
|
Ingelesez Bureaucratic problems Gaztelaniaz Problemas burocráticos Frantsesez Problèmes bureaucratiques
|
Euskaraz
|
|
|
Gaztelaniaz Hace mucho calor en clase. Frantsesez Il fait très chaud dans la classe.
|
Euskaraz
|
|
|
Frantsesez Je ne veux vraiment pas aller.
|
Euskaraz
|
|
|
Frantsesez Il/ elle a commencé à poser dans plusieurs magasins.
|
Euskaraz
|
|
|
|
Euskaraz
|
|
|
|
Euskaraz
|
|
|
|
Euskaraz
, gaztelaniaz ez bezala, ez dago genero morfemarik, eta, horrenbestez, adjektiboek ez dute izaten forma bat maskulinorako eta beste bat femeninorako (moderno/* moderna; klasiko/* klasika; altu/* alta&), forma bakarra baizik (moderno, klasiko, altu).
|
|
|
|
Euskaraz
, adjektiborik gehienak izenaren eskuinean kokatzen dira, izenaren ondo ondoan.
|
|
|
Horrela ulertu behar da" euskal gizartea" forma(" euskal","
|
euskara
" izenetik sortzen den forma baita izen konposatuen lehenengo osagaia izateko, eta ez da adjektiboa).
|
|
|
Ondo dago gehiegi (hots, behar baino gehiago, egoki den neurritik gora) ez kezkatzea, baina ez da hori esan nahi hor. Oraintsu arte, bestelako moduak erabili ditu
|
euskarak
:
|
|
|
Nola eman gaztelaniazko' diferente'
|
euskaraz
desberdin/ ezberdin erabili gabe. Bada, adjektibo ustela bazterturik, euskarazko kuantifikatzaile arrunt batez.
|
|
|
Nola eman gaztelaniazko' diferente' euskaraz desberdin/ ezberdin erabili gabe? Bada, adjektibo ustela bazterturik,
|
euskarazko
kuantifikatzaile arrunt batez. Esaldian esaldian ikusi da zer alternatiba eman desberdin usteloi, ez baitago ematerik formula automatikorik, eta aukera bat baino gehiago egon baitaiteke lehian:
|
|
|
* &
|
euskaraz
bizitzeko soluziobide ezberdinak eskaintzen dizkizu. > hainbat irtenbide/ soluzio eskaintzen dizkizu.
|
|
|
Inguruko erdarek ez bezala,
|
euskarak
bere berea du nork izen sintagmak daraman k atzizkia, gramatikariek ergatibo izena ematen dioten hori, alegia. Eta beti beti, euskaraz, subjektua dena.
|
|
|
Inguruko erdarek ez bezala, euskarak bere berea du nork izen sintagmak daraman k atzizkia, gramatikariek ergatibo izena ematen dioten hori, alegia. Eta beti beti,
|
euskaraz
, subjektua dena.
|
|
|
Gaztelaniaz, esaterako," ha venido Mikel" eta" lo ha traído Mikel" esaldietan beti Mikel agertzen da, inolako aldaketarik gabe. Baina,
|
euskaraz
bereizi egiten ditugu: " Mikel etorri da" eta" Mikelek ekarri du".
|
|
|
3 Azalpenak argigarri izan bazaizkizue, erraz zuzenduko zenituzten
|
euskarazko
itzulpenak. Egin al duzue erabilera makurrik?
|
|
|
oker, zuzen, trabes ala artez? Trebakuntza gehiagoren premian zaudela baderitzozu, sar zaitez EHUTSI
|
euskara
ongi erabiltzen laguntzeko aplikazioan. Bertan topatuko dituzu on line aritzeko hainbat ariketa.
|
|
|
2 Nola esango zenituzke esaldi horiek
|
euskara
jatorrean?
|