|
2000
|
|
|
TMEO aldizkariak Alvarez Raboren komiki bat
|
euskaraz
argitaratu du estreinakoz. «Anal fabetoak» du izenburu eta homosexualitatearekin zerikusia duten zenbait istorio biltzen du.
|
|
|
Pixkanaka obsesio bilakatuko da.
|
Euskaraz
argitaratutako bere lehen liburua da hau, Ana Isabel Morales euskal filologoak itzulia
|
|
|
Euskaraz agertzen diren albisteak lotura zuzena dute Euskal Herriarekin: bihalako dira
|
euskaraz
argitaratutakoak. Albiste gutxi dira Garan euskaraz EuskalHerriarekin harreman zuzena ez dutenak.
|
|
|
Euskal Herria deitutako atalekoak dira, batez ere,
|
euskaraz
argitaratzen direnalbiste apur horiek. Artikuluen gai zehatzari gagozkiolarik, pisu espezifiko nabarmenadaukate kulturaren ingurukoek eta hizkuntzari buruzkoek.
|
|
|
euskarak, batez ere, euskarari buruzhitz egiteko balio du, bai Garan bai Deian. Eskuineko nazionalisten egunkariarenkasuan, euskarari buruz jarduterakoan, hamar albistetatik sei
|
euskaraz
argitaratzen dira.
|
|
|
Politika, ekonomia eta kirol gaietan, ostera, nekez aurkitzen da euskarazidatzitako testurik Diario de Noticias egunkarian.
|
Euskaraz
argitaratzen diren apurhoriek, bestalde, beti dute zerikusi zuzena Euskal Herriarekin. Gure laginean, behinere ez dugu aurkitu euskaraz idatzitako testurik, Euskal Herriaren mugaz haragokogaia edo pertsonaia duenik.
|
|
|
Mundon, iritzi tankerakoartikuluak dira argia euskaraz ikusten duten informazio inputik gehienak. Gaieigagozkielarik, Mundok
|
euskaraz
argitaratzen dituen artikuluak, kulturari buruzkoakdira, batez ere.
|
|
|
Mundok
|
euskaraz
argitaratzen dituen horiek Espainiarekin dute lotura batez ere.Hain zuzen, Euskal Herriarekin soilik lotura dutenak baino bost aldiz gehiago diraEspainiarekin lotura zuzena duten euskarazko inputak.
|
|
|
El Correo, Diario de Noticias, Diario de Navarra, Sud Ouest eta Periodicode Alava izenekoek. Ez soilik gutxi; egunkari horietan
|
euskaraz
argitaratutakoa raraavis ezezaguna da.
|
|
|
|
Euskaraz
argitaratuak izan diren albisteen garrantziari gagozkiola (alegia, luzeakala laburrak diren, orrialdearen goiko partea ala behekoa betetzen duten, orrialdeberezietuetan ala arruntetan argitaratu diren, eta abar kontuan hartuta), bigarrenedo oso bigarren mailako albisteak dira euskaraz publikatzen direnak. Moduilustratzaile moduan, datu hau:
|
|
|
12 Klasikoak fundazioak, giza zientzietako autore nabarmenen pentsaera eta zientzi lanak
|
euskaraz
argitaratzeko xedeari jarraikiz, 1994.ean Unamunoren Del sentimiento tragico de la vida liburua eman zuen argitara Bizitzaren sentimendu tragikoaz izenburuarekin. Bestaldetik, Elkar editorialak 1996.ean autore beraren beste obra bat argitaratu zuen, Kristautasunaren agonia, alegia.
|
|
|
liburutegiak sortzeko beharrezkoak diren liburu sortak, Kultura Sailak eskaintzen duen bibliografia hautatuaren zerrenda osatzen duten liburuak edo errefe' Biblioteka rentzi liburu garrantzitsuak eta horietaz gain, ematen den diru kopuruaren% 40 beste liburu batzuk erosteko erabil daiteke. Horrekin batera, Liburu eta Liburutegi Zerbitzuak, erreferentzi tituluak eta urtero
|
euskaraz
argitaratzen diren liburuak igortzen dizkie liburutegiei. Bestalde, ezin da ahaztu, liburutegietara sistematikoki bidaltzen diren aldizkako argitalpenak.
|
|
|
Liburu horiek sareko liburutegi guztien artean banatzen dira. Horren bitartez, Euskal Autonomia Erkidegoko Liburutegi Sare Nazionala osatzen duten liburutegi publikoak
|
euskaraz
argitaratu berri diren lanez hornituko dira, eta jende guztiak euskarazko liburu berriak eskuratzeko modua izango du.
|
|
2001
|
|
|
Gorago esan den bezala, hizkuntz erabilera ikertzen duten bi eremu teorikodaude, lehenengoa aurreko azpiatalean azaldu dena (komunikazio eremu teorikoa), eta bigarrena, hizkuntzen jabekuntza eremu teorikoarena, ondoan aztertuko dena.Eremu teoriko honen gaur egungo egoera azaltzeko lan ezberdinak erabil daitezke, eta horien artean aipagarrienak ondorengoak dira: 1) Gardner eta Clement ek (1990) egindako. Social Psychological Perspectives on Second Language Acquisition, izeneko lana, Handbook argitalpenenean jasotzen dena, eta gerorago Valencia (1992) ikerlariak psikologia sozialari buruz
|
euskaraz
argitaratu zuen eskuliburuanerabiliko duena; 2) Clement eta Noels ek (1996) eginikoa. Corolarios y Consecuencias de la Comunicacion Intergrupal, izeneko azpikapituluan, bigarren hizkuntzen jabekuntza prozesua eta erabilera prozesua nola uler daitezkeen adierazten saiatzen dena.
|
|
|
Liburu hau ez da Koldo Mitxelenak
|
euskaraz
argitaratutako lan guztien bilduma. Hautamena egin da, hainbat irizpide praktikoen arabera.
|
|
|
Hitza  ri hitza, hainbat gairen inguruan jardun eta gero, bi hizkuntz komunitateen arteko joan etorri zaila hizpide hartu genuelarik, zera esatera ausartu nintzaion: onura handia ekar lezakeela euskal gaiei buruz
|
euskaraz
argitaratuak zituen hainbat lan gaztelaniaz ere argitaratzeak. Isilik gelditu zen Koldo pixka batez.
|
|
|
Gero behin aita Villasantek argitara zuen Mogelen liburuxka bat14 eta horretan esplikatzen digu Confesio eta comunioco liburu hau ez zela argitaratzerik izan eta azkenik Urkixo jaunari esker. Urkixo markesari, alegia? berak lortu zuela baimen berezi bat liburua
|
euskaraz
argitaratzeko, baina hori oso gauza berezi bat bezala utzi zioten eta honela bukatzen du: " ¡ Qué triunfo para nuestro perseguido idioma!".
|
|
|
Komeni ere da, hizkuntzaren aldetik, harako" barrabaskeriak"
|
euskaraz
argitaratzea, bizi delako seinale nabarmen baitira. Inguruan suma  tzen ditugun ideia eta iritzien arteko gerla garratz suminak gure herrian eta gure hizkuntzan sumatuko ez bagenitu, hilik ginateke edo gure hizkuntza bederen hilik legoke.
|
|
|
NUPen euskaraz ikasteko aukera eskasa zen, baina irailean hasi zen ikasturte berrian urriagotu egin dira aukerak, Nafarroako Gobernuak hala aginduta. Komunikabideei dagokienez, barrega rria dirudi erdarazko komunikabide guztiz ahaltsuei
|
euskaraz
argitaratzen dituzten aitzakia orrialdeengatik dirulaguntzak bikoiztu izanak, biziraupena inola ere ziurtaturik ez duten euskara hutsezkoeimu rriztapen zorrotza ezarri zaien bitartean. Euskal dunonEgunkaria ren Nafarkaria gehigarri beteranoak ez du sosik jaso, hamar urteko ibilbidean nafarrentzat errefe rentziaeta informazio iturri baliagarria izan bada ere.
|
|
|
Bestalde, J. Zabaleta zuzen dago, Lur-ek ez du" unibertsitateak, nonbait, biltzen eta adosten ez dituen historialariak" elkartzeko eta lanean jartzeko inolako obligaziorik, eta besteok ezin diogu ihes egin Euskal Herriko edo edonongo Historia liburuak
|
euskaraz
argitaratu ez izanaren ardurari. Baina, nire ustez, Lur-ek hala egingo balu laguntza ederra eskainiko luke, eta adosago egongo litzateke bere printzipioekin, eta liburuak saltzeko baliatzen duen imajinario euskaltzalearekin.
|
|
2002
|
|
|
Euskararen bilakaerak izan duen menderik garrantzitsuena Interneten gorpuztu dute UZEIk eta Euskaltzaindiak. XX. mendean
|
euskaraz
argitaratu diren lan guztien artean aukeraketa egin eta, guztira, 6.315 obra zati jaso dituzte. Orain, www.euskaraCorpusa.net gunean guztien eskura jarri dute.
|
|
|
Gainera, hizkuntza aldetik ere oso aberatsak dira, eta euskarazko itzulpenean ere jatorrizkoaren maila mantendu da... Dena den, liburu hauek jatorriz
|
euskaraz
argitaratu balira, izango al zuten halako arrakastarik. Nekez!
|
|
|
«PERU Abarka» idatzi zela 200 urte betetzen direla-eta, bereziak ari dira izaten aurtengo Euskaltzaindiaren Herri Literaturako jardunaldiak. Lan hau
|
euskaraz
argitaratutako fikziozko lehenengo liburua da. Bi urtean behin egiten ditu Euskaltzaindiak jardunaldiok, eta oraingoan Eibarren egin dituzte, izan ere, «Peru Abarka»ko sortzaile Antonio Mogel bertakoa zen.
|
|
|
Hala ere, ez dugu uste eleberriak kritikaren aldetik izandako harrera kaskarra merezi zuenik. Horren suntsitzailea izan ez zen euskarazko iruzkinen bat alde batera utzita, harrigarria da gaztelaniaz zein
|
euskaraz
argitaratutako kritiken erabatekotasuna, are oldarra ere. G. Nichols Floridako Unibertsitateko irakasleak" Breaking Ranks, Breaking Lances:
|
|
|
Irakurlea hasiera hasieratik harrapatzen duen eleberria da, eta Euskal kritikari gehienentzat oharkabean pasatu bazen ere, autorearen obra onenetakoa delakoan gaude gu. Obrari buruz
|
euskaraz
argitaratutako artikulu bakanetako baten ondoren argitaratu elkarrizketan (ik. Fernandez, I. & Ezkerra, E.:
|
|
|
Berriki jakin dugunez (ik. Berripapera 109, 2001eko ekaina), laster aldizkari gehiago izango dira sarean, dela osorik
|
euskaraz
argitaratu ez direnak, dela 1960 baino lehenagokoak. dituzte liburu guztien ekarpen literarioak; ez dago kalitate literarioaren araberako oihartzunik. Gainera, liburu ataletan kritikak argitara ematen dituzten salbuespen interesgarri batzuk kenduta (F.
|
|
|
Bihotza golkoan (1990) ere ipuin liburu aipagarria da. Ibilbide hau osatzen dute Ugaldek
|
euskaraz
argitaratutako bi eleberrik: Itzulera baten istorioa (1989) [itz.:
|
|
|
Euskal Herrian, 2000an, aldizkari zientifiko euskaldun edo eleanitzetan
|
euskaraz
argitaratutako artikulu zientifikoak 195 inguru izan ziren, hau da, aldizkarihorietan argitaratutako artikuluen %35 euskaraz izan ziren. portzentajedeigarria.
|
|
|
Teknika eta teknologia zientzietan eta osasun zientzietan ez da ia artikuluzientifikorik
|
euskaraz
argitaratzen, Ekaia aldizkarikoak kenduta.
|
|
|
Metodologiaren aldetik, denbora igaro ahala zaharkitua geratu badaere, Julen Urkizaren lan entziklopedikoa, Elizaren historia Euskal Herrian19, nabarmentzekoa da. Izan ere,
|
euskaraz
argitaratutako lan honek bilketa bibliografikoeta dokumental zabala eskaintzen die gai hauetan interesatuta dauden guztiei.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak kaleratu berri duen azterketa batean, EHUko Geografiaeta Historia Sailetako irakasleek bitartean argitaratutako liburu guztien%8, 7, liburu atalen %11, 2 eta artikuluen %4, 9 baino ez zeuden euskaraz idatzita35.Gutxi dira, beraz, gure hizkuntzan idatzitako lanak, eta, are gutxiago, ikerketa lanak direnak. Tokian tokiko historian, zuzenean edota itzulpenen bitartez,
|
euskaraz
argitaratutako lanak ugariak baldin badira, ez da gauza bera gertatzen ikerketaren munduan. Izan ere, euskara existitzen dela justu justu dakite askok; ez dutehizkuntza beren ikerketan erabiltzen, are gutxiago beren gaiaren inguruan egondaitezkeen lan apurrak.
|
|
|
Baina egia da ere orain jendea aukerak egiteko orduan zuhurragoa dela, eta zorrotzagoa. Zeren orain dela hogeita hamar bat urte, denak adorez beteak ginen garai haietaz ari naiz, orduan
|
euskaraz
argitaratu ahala liburu gehienak erosten genituen, eta ia ia manu militari irakurri behar izaten genituen, euskaraz idatzia zen oro, euskaraz idatzia izanagatik ere gaizki idatzia egon zitekeela onartu nahi gabe. Gurpilari lotuak ginen:
|
|
|
Eta baliabide guztiak hauen esku baleude? Eta munduko liburu gehienak
|
euskaraz
argitaratuko balira. Eta zientziako artikulu guztiak ere euskaraz?
|
|
|
Eta zientziako artikulu guztiak ere euskaraz? Eta Parisko unibertsitateetako ikerlariak, eta Harvardekoak, eta Oxfordekoak, kezkatuak egongo balira euskaraz ez dakitelako eta
|
euskaraz
argitaratu ezin dutelako. Eta Ameriketako Estatu Batuetako presidentea euskaraz mintzatuko balitz gaizkiaren indarrak mundutik garbitu nahi dituenean?
|
|
|
Horrexegatik euskaldun eta euskaltzale orok nahi genuke, zalantza gabe, egunkari hori guztiona izatea, zabala, baina, esan bezala eta zoritxarrez, ez da guztiona, estua delako. Hau horrela, gordin gordin jartzea hemen, arrazoi aski izan daiteke irakurtzen ari zaren lerro hauek biltzen dituen liburuaz, esaterako, aipamenik ere ez egiteko
|
euskaraz
argitaratzen den egunkari bakarrean. Isilarazte hau ez litzateke lehenbiziko aldia izango:
|
|
|
Eta euskararen alde daude, bereziki, euskaratik bizi ahal izateko diru publikoak eskuratzen dituztenak. Bistan da
|
euskaraz
argitaratzeak eta euskal argitaletxeek laguntzak behar dituztela, hori ez dut nik ukatuko, baina zirkuluek beti behar lukete irtenbidetxoren bat kontuak normalizatu nahi baditugu, eta ezin dira hain itxiak izan: gauza bat baita laguntza izatea eta beste bat produktu berarekin handik eta hemendik itzulika ibiltzea.
|
|
|
Bide batez: ez dakit zenbat hartzen duen, eta berdin zait une honetan, baina pentsatzen dut
|
euskaraz
argitaratzeagatik hartuko duela diru hori. Horregatik nire harridura egunkari honen aldaera ingelesez ere(!) ikusi dudanean Interneten [16].
|
|
|
Eta gaur egungo euskal literaturan aurki daitekeen beste umore mota bat, aurrekoekin harremanetan dagoena, umore beltza da, hots, egoera tragiko edo dramatikoez trufatzen dena (zoritxarrak exorzizatzeko oso bide normala, bestalde); ez da harritzekoa, gurea bezalako egoera politiko batean, umore mota hau sortzea. Izan ere,
|
euskaraz
argitaratu den atzerriko umore beltzaren bilduma bakarra (Hamahiru ate, 1985) Joseba Sarrionandiak eta Mitxel Sarasketak itzuli eta aukeratu zuten... haiek biak kartzelan zeudela (ezin ironikoagoa dena, azken batean). Badago esaten duenik Kafka idazle umorista zela:
|
|
|
nik zortzi topatu ditut (inoiz ez diogu nahikoa eskertuko Susa argitaletxeari eskura jarri digun tresneria ezin egokiagoa, bere web orria dela medio); 2001 urtekoak dira guztiak, eta kontrastea oso argigarria da. Lehenik eta behin, luzerari dagokionez, Babeliako kritika, oso zabala ez bada ere (apenas berrogeita hamar lerro),
|
euskaraz
argitaratutako guztiak gainditzen ditu, bat izan ezik, eta, ezbairik gabe, horiena baino sakontasun maila handiagoa lortzen du gaztelaniazkoak. Bestalde, iruzkin gehienak (baita luzeena ere) deskriptiboak dira, inpresionistak:
|
|
2003
|
|
|
Hogeita bost urteko eskarmentua du Joan Mari Torrealdaik urtero euskal liburugintzaren azterketa egite kontu horretan. Eta «Jakin» aldizkariaren 134 zenbakian, besteak beste, 2001 urtean
|
euskaraz
argitaratutako liburuen katalogoa eskaintzeaz gain, urte horretan sortu ziren euskal liburuen ekoizpenaren azterketa eta balorazioa ere osatu du, honako alderdi hauek landuz: argitalgintzari dagokionez, liburu ekoizleen aniztasuna eta argitaletxe emankorrenen aipamena; argitalpen zifren inguruan, argitaratutako tituluen zifrak, nobedadeak eta berrargitalpenak, jatorrizko eta itzulitako liburuak; eta, azkenik, gai multzoen sailkapenari buruzko datuak eta azterketa.
|
|
|
Enpresa txiki eta ertainei begira egina dago, batik bat, Bizkaiko Foru Aldundiko Ekonomi Sustapen Sailaren sozietate publikoa den DZ Diseinu Zentroak gaztelaniaz zein
|
euskaraz
argitaratutako «Informazio eta Komunikazioaren Teknologiak eta enpresa berrikuntza» liburua. Hauxe du helburu:
|
|
|
Ahal danik eta argien, errezen, egiten ahaleginduko jaku, baina sekula santan euskeraren jatortasunari kalterik egin barik. (Eta Santos Rekalde horrek be
|
euskeraz
argitaratu euskun urte batzuk geroago bere nobela bakarra (Deunor), Ameriketako artzain euskaldunen ganean euskera hutsean egin dan bakarra, nire ustez. Egileak berak autortu eustan, orain dala hamabosten bat egun, bera orain bizi dan Granadan, Erkiagak emon eutsala azken orrazketa on bat bere nobela bitxi horri!)
|
|
|
latinerako, hor dot" Orduen liturgia"; grekorako, aspaldian eskuratu neban Bover ek paratutako Itun Barria (Azken aldi honetan beste edizino bat erabilten dot sarriago: gure Euskal Herrian grekoz, latinez eta
|
euskaraz
argitaratu deuskuen Itun Barria). Inglesak, frantsesak eta italianoak ez deuste gitxi lagundu munduan zehar ibilteko.
|
|
|
Baina hau be esan behar da haren alde, egia da ta: gotzain honen denporan (5 urte egin zituan guztira Bizkaian,), Erromako lehenengo Bulatik hasita, eleiz agiri ofizialik gehienak erderaz eta
|
euskeraz
argitaratu ziran Bilbo eleizbarrutiko Boletinean. Ez da, ez, gauza handia, baina gure Euskal Herriko zein erakundetan egiten zan orduan beste horrenbeste?
|
|
|
Hau da, iraganeko gertaeren berriak idatziz jartzea, normalean historialariek egin ohi dutena (metodologia kritikozientifikoa erabiliz). 2 Beraz, batetik, benetako historia (izatez gertatu dena), eta bestetik historiografia (gertaera horien gaineko diskurtso idatzia) bereiziko genituzke. Zentzu honetan euskarazko historiografia egon badagoela baiezta dezakegu, zenbait historialarik (gutxi asko) beren liburuak eta artikuluak
|
euskaraz
argitaratzen baitituzte. Hola bada, artikulu honetan euskaraz idatzirik dagoen historiografia hori ikertu dugu:
|
|
|
ez nuke halako ezer esango kalitatezko lanak direla jakingo ez banu. Baina, gauzak, arlo honetan gu ikasten hasi ginenean baino hobeto dauden arren, oraindik ez da ohikoa maila honetako lanak
|
euskaraz
argitaratzea: Uztaroaldizkarian, ziur egon zaitezkete, ez dugu izaten soberako artikulu eskaintzarik.
|
|
|
Aurkitutako oztopoen artean, bi nabarmendu zituzten bildutakoek: irakasleen curriculum erako
|
euskaraz
argitaratzeak ematen zuen gainbalio eskasa, negatiboa ez zenean, eta aurreko urteetan UEUren liburuak argitaratzeko erabilitako bideetan (BB eta BV bankuak) ateak itxi izana. Denak ados zeuden liburugintzaren garrantziaz eta hori bultzatu beharraz.
|
|
|
Bai Zeruko Argia n, bai Anaitasuna-n kritika gogorrak azaldu ziren Txillardegi aukeratu ez izanaren aurka, erabaki hori arrazoi politikoetan oinarritzen zela argudiatuz1 Anaitasuna-n, Mitxelenari eta Juan San Martini espresuki leporatu zieten Txillardegiren aurkako, konplota? antolatzea; Mitxelenak ez zuela libururik
|
euskaraz
argitaratu, eta, azken urteetan, Euskaltzaindian ez zuela lanik egin gehitu zuten2 Hilabete batzuk geroago, Txillardegik berak gogor kritikatu zituen Euskaltzaindiak Leioan antolatutako euskalarien jardunaldiak, ez zelako salatu euskararen hilzoriko egoera eta ez zitzaiolako tokirik eskaini ez euskararen soziolinguistikari, ezta hizkuntzaren normalizazioari ere. Jardunaldiak, haren ustez, desmobilizatzaileak izan ziren eta jauntxo kolorekoak, «Bere borondaterik onenarekin, Euskaltzaindia PNV aren joko politikoan erori da»3 Urte horren bukaeran (1980) kritika berriak egon ziren Euskaltzaindiak ez zuelako ba bestu Argia-k, Anaitasuna-k eta Jakin ek bultzatutako. Gu gara euskal prentsa?
|
|
|
49 Sailaren asmoa urtekariari amaiera ematea eta Eusko Ikaskuntzaren Historia Sailak argitaratu behar zuen aldizkarian lanak
|
euskaraz
argitaratzea zen, urtean zehar ale bat behintzat euskaraz buruturiko ikerlanekin, baina ez zen horrelakorik gertatu. Ia hamar urte geroago Historia eta Gizarte Zientzien urtekariaren hirugarren alea kaleratu zen eta handik gutxira plazaratu zen Uztaro, UEUren Giza eta Gizarte Zientzien aldizkaria.
|
|
|
Eta ekin, armekin eta sermoiekin ez ezik,
|
euskaraz
argitaratzen ziren bertso kontrairaultzaileekin ere ekin zioten6 Ezagunak dira bereziki Bilboko Santiago elizan eta frantziskotarren komentuan, urtero urtero, argitaratzen eta zabal  tzen ziren gabon kantak, gorago aipatu dugunaren antzekoak. Zortziko horiek normalean anonimoak izaten ziren, eta gabon gaiak ez ezik, eduki politiko nabaria izan ohi zuten gaiak erabiltzen zituzten.
|
|
2004
|
|
|
Antxon Elortegik buruturiko ikerketa lan honetan Pasaiako euskal kronika zaharrak agertzen zaizkigu, XIX. mendearen amaieratik Franco buruzagiak gidaturiko militar altxamenduaren bukaeraraino garaiko egunkari eta aldizkarietan
|
euskaraz
argitaraturiko albiste eta artikuluak, hain zuzen. Lan hau oso hutsune garrantzitsua betetzera iritsi da, ez soilik ezezaguna zitzaigun material hau Pasaiako herriaren historia ezagutzeko eta ulertzeko funtsezkoa delako, baita taldeko memoria berreskuratzeko baliagarria suertatzen zaigulako ere.
|
|
|
Ohikoa da antolatzaileek bi urtez behin kultur eragileak omentzea; aurtengoan, Jean Louis Davant euskaraz idatzitako bere lanagatik eta Philippe Oihanburu dantza, kantu zein ikerketa sozio etnologikoei esker euskal kulturaren alde egindako lanagatik saritzea erabaki dute. Egun horretan bertan, urtean zehar
|
euskaraz
argitaratu diren 35 lan berri eta frantsesez argitaratutako beste 70 bat eskuratzeko aukera izango da. Bestetik, hilaren 12rako bereziki prestatutako bi aurkezpen aurreikusi dituzte:
|
|
|
Iñaki Irasizabalek berak itzuli du gaztelaniara 2002 urtean
|
euskaraz
argitaratu zuen nobela: Borrokaren baitan.
|
|
|
Honakoa ez da ikertzaileak Bilboko
|
euskararen gainean
argitaratutako lehen lana: orain urte batzuk bertako euskararen ezaugarriei buruzko liburua idatzi zuen.
|
|
|
Duela hamahiru urte abiatu zen Klasikoak proiektua, garai guztietako mendebaldeko pentsamenduaren funtsezko ehun obra
|
euskaraz
argitaratzeko asmoz. Oraino 87 obra argitaratu dira Pentsamenduaren klasikoak bilduman, hasi pentsalari grekoetatik eta gaur artekoetaraino.
|
|
|
j) Deustuko Unibertsitateak dagoeneko argitaratuak ditu hainbat testu zibil, eta aurrekari horiek aintzakotzat hartu dira, egun Espainiako estatuan indarrean dagoen zuzenbide zibilaren sistema osoarekin koherentzia bermatzeko. Bestalde, Deustuko Unibertsitateak berak hornitutako datu base terminologikoa erabili da, eta, horrekin batera, EUSKALTERM datu basea, Prozedura Zibilaren Legeari buruzko
|
euskaraz
argitaratuta dauden doktrina lanak, bereziki Eleria aldizkariak argitaratu dituenak, eta UZEI erakunde espezializatuak bere garaian prozesuko zuzenbideari buruz prestatutako berbategia. Halaber, Eusko Jaurlaritzako Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza Sailaren barruan, Agiri Judizialak Itzultzeko Batzordeak aspalditik lanean dihardu, prozesu zibilaren formularioak euskaratzeko, eta, horregatik, batzorde horretan finkatutako testuak eta hemen erabilitakoak alderatu egin dira.
|
|
|
Unamuno edo Zubiri bczain pentsalari sailkaezina. haick ez bezala
|
euskaraz
argitaratu dilu bereak. Erlatibismo filosofikoaren ikuspcgitik irakurri ditu hala euskal kulturarcnalde nola euskal kulturaren kontra aritutakoak. cla horiez idatzi du berc libuructan, eta bcraparte hartzaile izan den kultur egitasmoetan (Jakin aldizkarian.
|
|
2005
|
|
|
Udako Euskal Unibertsitateak plazaratu duen Ignacio Cendoya Echanizen Errenazimentua Europan lana, gai honi buruz
|
euskaraz
argitaratu den lehendabiziko eskuliburua da. XV. mendean Italian eta batez ere Herbeeretan sortu zen artearen eta artistaren kontzeptu morderno honek denboran zehar izan zituen aldaketak eta XVI. mendean Europako beste herrialdeetara nola zabaldu zen azaltzen ditu egileak bertan.
|
|
|
Badu eduki beste oinarri sendoa, sakona eta gizarte arlokoa. Adibidez Bilbon, Irurac bat izeneko agerkariaren lehen zenbakiak, 1856ko ekainaren 26an agertu zenean, gaztelaniaz eta
|
euskaraz
argitaratu zuen manifestu egitasmoan, hara zer idatzi zuen: " Honelan izango gara sendoak, honelan gaitu inok goitu, ez bada, gehiago aitatu Bizkaian ez baltzik ez zuririk ez besterik.
|
|
|
Esan beharra dago, bestela, erreferentzia hauekin batera aipu hauen jatorrizko alemanierazko hitzak ere eskaintzen ditugula. Itzulpen guztiak, printzipioz, guk egindakoak dira; beti ere, tarteka, lagungarri izan zaizkigu Humboldten zenbait obren gaztelaniaz zein
|
euskaraz
argitaratutako itzulpenak (ikus Humboldt, 1988, 1990, 1991, 2001). Idazlan honen bibliografian, bukaeran, aipatutako obra eta testu hauen guztien erreferentzia osoak agertzen dira.
|
|
2006
|
|
|
500.000 euro tokiko telebistentzat izango dira. Deialdi honen arabera, aurten, gehiena gaztelaniaz argitaratzen duten egunkariek diru laguntzak jasotzeko aukera izango dute, baldin eta astean behin, gutxienez 16 orrialde,
|
euskaraz
argitaratzen badituzte. Hedabideen atalean, diru laguntzen igoera %11, 8koa izan da.
|
|
|
Otsailaren 20an, Guardia Zibilak “Egunkaria” itxi zuenean eta “Jakin” eta “Argia”ko egoitzak miatu zituenean, beste “kalte kolateral bat ere eragin zuen Poliziaren operazioak, askoz garrantzi txikiagokoa besteekin alderatuta, baina guri zuzen zunenean eragin diguna: ' Izu Giroa',
|
euskaraz
argitaratzen den punk eta hardcore fanzinea, desagertzeko bidean jarri zuten.
|
|
|
Euskal Herriko ingurune sozial eta kulturalaren presentzia handiagoa da Euskal Herrian sortzen diren testuliburuetan Euskal Herritik kanpo ekoizten direnetan baino. Bestetik, tokiari dagokionez, Euskal Herrian
|
euskaraz
argitaratzen diren testuliburuen ehunekoa gero eta murritzagoa da. Adibidez, XX. mendearen amaieran, Madrilen argitaratzen dira euskarazko testuliburu gehienak.
|
|
2007
|
|
|
«Azken batean, liburu kopuru jakin bat brailleratuko da eta kito. Hor ez dago ez aurrera egiteko konpromisorik ez eta
|
euskaraz
argitaratzen den informaziora iristeko modurik. Euskaraz argitaratzen den orotik erabat baztertuta gaude.
|
|
|
Hor ez dago ez aurrera egiteko konpromisorik ez eta euskaraz argitaratzen den informaziora iristeko modurik.
|
Euskaraz
argitaratzen den orotik erabat baztertuta gaude. Hitzarmeneko proiektua epe jakinekoa da, ez dago proiektu iraunkorrik».
|
|
|
Garatze lege horiek garrantzitsuak dira oinarrizko eskubideak eragingarritasunez aplikatzeko. Horregatik, behin Konstituzioa modu elebidunean argitaratuta, oinarrizko eskubide eta askatasunen gaian Konstituzioa garatzen duten legeak ere
|
euskaraz
argitaratzea erabaki dugu.
|
|
|
ETAk
|
euskaraz
argitaratu eta isilpean banatu zuen. Beste bertsio bat aurki daiteke gaur, Txalapartak 1993an argitaratua, Euskadi Ta Askatasuna, 3 lib., 277 or.
|
|
|
Bai, gaztelaniaz eta
|
euskaraz
argitaratzen dituzten argitaletxeetako ordezkariek batera hartzen dute, Frankfurteko azokan, euskal editoreen erakusleihoa. Euskara hutsez argitaratzen duen argitaletxe gutxi dago Euskal Herrian.
|
|
2008
|
|
|
Berria egunkaria eta Argia astekaria dira zabalkunde gehien dutenak, dudarik gabe. 2004an
|
euskaraz
argitaratzen diren argitalpenen herena gipuzkoarrak ziren, gehienak tokian tokiko aldizkariak. Bizkaiko garrantzia txikiagoa da, %17 Nafarroakoa, Arabakoa eta Iparraldekoa are txikiagoa da, %2 %6.
|
|
|
Bioteknologiaren aurrerapen osasungarria eta jasangarria, horixe da Leire Escajedo San Epifanio zuzenbidean doktoreak idatzi duen liburua. Nazioarteko Bioetika Elkarteak (SIBI) ikerkuntza saria eman zion 2006an liburu honengatik, eta, orain, Elhuyar Fundazioaren eskutik,
|
euskaraz
argitaratu du. Jatorrizko liburua gaztelaniaz idatzita dago, eta ingelesera ere itzulita dago.
|
|
|
EUSKALDUNOKbeti pentsatu izan dugu literatur tradizio txikia dela gurea. Eta egia da,
|
euskaraz
argitaratutako liburuak zenbatzen hasten bagara, ez direla gehiegi. Gure literaturak ez du eraginik izan kanpoan, ez dugu sekula erreferentea izango den literatur lanik sortu, ahozko tradizio aberatsa izan arren.
|
|
|
Ideologia aldetik Réveil> euskararen kontrakoa ez baina frantsesaren eta euskaldunak frantsestearen aldekoa baldin bazen, zertako zen erdia edo parte handia
|
euskaraz
argitaratu. Duda gabe, Euskal Herriko laborari ia guziak, funtzionario xehe gehienak (guarda, bidegile, tabako saltzaile?) eta errien terrientsa ez gutxi (eta haiek ziren Errepublikaren lehen lerroko soldaduak kanpainetan), hautesle eta are, militante?
|
|
|
Izatez kultur aldizkari hori berak, Sabino Aranak eta beste pare bat apaizek sortu zuten, elebiduna izanik. 1888 urte aurreko Bilboko aldizkarien arakatze sistematikorik egin ez dudanez (ren salbuespenaz), ezin esan dezaket ziurtasun osoz, baina oso litekeena da Azkueren artikulu hauek izatea Bilbon
|
euskaraz
argitaratu ziren lehen kazetaritza lanak (Arrese Beitiaren olerkiak edo Mogelen Peru Abarka eleberria literatur lanak baitziren, ez propioki kazetaritza generoko idazkiak). Azkuek, gainera ez zuen kasualitatez idatzi euskaraz, ezta euskaldun publiko apalenari zuzenduz ere.
|
|
|
Balantzeak, urteko kontuak, kontratuak, publizitate liburuxkak edo atzerrian merkaturatu nahi diren produktu eta makinei buruzko eskuliburu teknikoak ohiko lan materiala dira itzulpen agentzia askotan. Aldizkarietarako itzulpenak ere badira, zenbait hizkuntzatan edo hainbat esparrutan espezializatuta (adibidez, CONSUMER EROSKI aldizkariak katalanez, galegoz eta
|
euskaraz
argitaratzen ditu, baita gaztelaniaz ere). Interpretazio zerbitzuak ohikoak dira merkataritza bileretan edo negoziazioetan.
|
|
|
Proposamen horiei Iruñekoak eta Bilbokoak gehitu zaizkie. Iruñean, “Etorkinentzako baliabideen gida” gaztelaniaz, frantsesez, ingelesez, errusieraz, arabieraz eta
|
euskaraz
argitaratu da, auzotarrei sortzen zaizkien zalantzak argitzeko. Gida honetako informazioa honako hauei buruzkoa da:
|
|
|
Idazten, gaztelaniaz hasi zen idazten Iban Zaldua, baina euskal literatura ezagutu eta
|
euskaraz
argitaratzeari ekin zion. Berak ipuingilea dela dio, «urduriegia» delako nobelak eskatzen omen duen ahaleginerako, baina ipuinen bidez, zientzia fikzioa, genero beltza eta surrealismo tanta batzuk nahastuta, hainbat liburu erreferentziazko jarri ditu kalean.
|
|
|
(Epifonemak lanaren autoretza, adibidez, egileak publikatu duen gutunarengatik jakin da. Bidenabar, lehiaketaren arauetan soilik
|
euskaraz
argitaratuak, 7 puntuan adierazten da Lan irabazlea erabakitzea, plegua irekitzea eta sariaren banaketa 2008/ 9 neguan egingo da Iruñean. Ez da pluralik erabiltzen).
|
|
2009
|
|
|
Eta, bestalde, arduratuta nagoelako herri honetan itzulpenei ematen diegun garrantzi txikiarekin. Angel Errok dioen bezala, ziurrenik
|
euskaraz
argitaratzen ari den literaturarik onena itzulpenetan daukagu, eta erraza da ondorioztatzea zergatik: kontsumo literatura gutxi itzultzen denez, Literaturaren Historiak testatutako liburuak itzultzen dira gurean, batik bat, eta hobeak dira, ondorioz, edozein euskal liburu garaikide baino.
|
|
|
• Kirol arloko berriak
|
euskaraz
argitaratzeko egitasmoa garatu eta arloko eragileak euskalduntzeko hainbat neurri hartu dira, besteak beste, euskarazko kirol prestakuntza, euskara ikasteko laguntzak...
|
|
|
Egia esan, gazteei eta ikasleei zuzendutako irakurketa bat izatea nahi nuen. Horregatik ere
|
euskaraz
argitaratzea nahi nuen. Baina hainbat enpresarik, exekutibok eta langile deitzen dituztenek ere irakurri dutela badakit.
|
|
|
Liburua
|
euskaraz
argitaratu du lehenbizi eta apirilean beste hiru hizkuntzatara itzulita izanen du: gaztelania, galiziera eta katalana.
|
|
|
Baina hurrengo lehendakariak kutsu erlijiosoa kendu nahi dio ekitaldiari, eta beraz, Jaungoikoaren aurrean apalik hitzak ezabatuko ditu. Gainera, zina Konstituzioaren aurrean egingo du, eta ez 1865
|
euskaraz
argitaratu zen Bibliaren ale baten aurrean, Ibarretxek egin bezala. Halaber, zina egiteko mahaitik Gurutzea ere kendu nahi du.
|
|
|
Hain zuzen ere, El impossible vencido ren (1729),
|
euskarari buruz
argitaratutako lehen gramatikaren, tarte bat irakurriko du. Liburuaren lehen edizioren ale bat erabiliko du zeregin horretarako.
|
|
|
Eliz agintariekin saiatu da apaizgaitegietan euskara irakats zedin, idazkiak
|
euskaraz
argitara zitzaten, dotrina euskaraz irakats zezaten. Aita santua ere bisitatu zuen Erroman Azkuek, eta gustura itzuliko zituen haren entziklikak, itzulpenak euskarari emango ziokeen prestigioaren truke.
|
|
|
La sociedad opulenta gisa itzulia dago gaztelaniara, hainbat argitalpenetan. Egile beraren Ekonomiaren Historia (1987)
|
euskaraz
argitaratu zuen Gaiakargitaldariak 1996an.
|
|
|
Argitaletxeen industria, bestalde, atomizatuta dago, argitaletxe txiki ugarirekin. Administrazio publikoen presentzia argitaratzaile gisa oso txikia da(% 12), obrak
|
euskaraz
argitaratzen dituzten Euskal Herritik kanpoko argitaletxeen azpitik (tituluen% 21). Horrek dakar, euskaraz argitaratzeko dauden laguntza publikoak gorabehera, merkatuaren mende egotea neurri handian, 800.000 euskal hiztun baino gutxiagoko merkatu potentzialaren mende.
|
|
|
Administrazio publikoen presentzia argitaratzaile gisa oso txikia da(% 12), obrak euskaraz argitaratzen dituzten Euskal Herritik kanpoko argitaletxeen azpitik (tituluen% 21). Horrek dakar,
|
euskaraz
argitaratzeko dauden laguntza publikoak gorabehera, merkatuaren mende egotea neurri handian, 800.000 euskal hiztun baino gutxiagoko merkatu potentzialaren mende.
|
|
|
Halaber, beste hainbat eduki osagarri aurkituko dituzte euskararen inguruko interesa dutenek, hala nola Interneten aurkitu ahal diren hiztegietarako estekak, gaika antolatuta, eitb.com en
|
euskararen inguruan
argitaratutako azken albisteak, eta ETBk azken urteotan emandako pastoralen testuak(?)
|
|
|
Fundazioaren asmo nagusietako bat da sarean euskaraz dauden aplikazio eta materialen bilgune izan eta berauek hedatzen laguntzea; ildo horretan kokatu behar da, adibidez, Mediategia egitasmoa: euskararen multimedia gordailua izango da Mediategia, eta orain arte
|
euskaraz
argitaratu den material guztiarekin. CDak, disketeak, DVDak, artxibo multimedia osatzea du xede.
|
|
|
Euskarazko prentsa espezializatuaren panorama laburbiltze aldera, hona hemen Euskal Herrian
|
euskaraz
argitaratzen diren prentsa mota horretako argitalpen nagusien zerrenda:
|
|
|
Gutenberg galaxian Bernat Etxepare guretzat goizeko izarra izan zen bezala, ziberrespazioko aro berri honetako lehenbiziko supernova disiratsua Vicente Gil de Paules pornografoa izan da. Goigoiñoen ipuin hori, pornografía hutsa alegia, izan da ziberrespazioan, Interneten, modu digital hutsean paperean baino lehenago
|
euskaraz
argitaratu den lehenbiziko literatur lana. Iruñeko sex shop batek jarri zuen online, erran nahi baita Interneten, kontaktuen sekzioaren eta kontsoladore salmentaren artean».
|
|
|
Lehenengoen artean erakunde eta organismo publikoen mendekoak dira nagusi. Euskara hutsean eta nagusiki
|
euskaraz
argitaratzen direnen artean irabazi asmorik gabeko erakundeenak dira gehienak. Bi esparru horiek, erakundeak eta gizarte ekimeneko organismoak, dira euskarazko web guneetara ekarpenik handienak egiten dituztenak; enpresa pribatu edo profesionalenek ematen diete gutxien.
|
|
|
|
Euskaraz
argitaratu zen lehenengo liburua (Bernart Etxepareren Linguae Vasconum Primitiae) Gutenberg aroa hasi eta mende bat geroagokoa da, 1545ekoa. Gai ugari (erlijioa, maitasuna, euskararen gorazarrea) hizpide dituen bertso bilduma da, funtsean, Etxeparerena.
|
|
|
Ramón Zalloren arabera (2006: 183), EAEn argitaraturiko liburuen 2/ 3
|
euskaraz
argitaratzen da. Horregatik, besteak beste, hauxe dio (2006:
|
|
|
EAEko auzitegiak ez ditu Justizia Ministerioaren eskaera guztiak onartu, baina araudiaren funtsezko artikulu batzuk baliogabetu egin ditu. Erabaki du, adibidez, hizkuntz eskakizuna ez dela lanpostu guztietan ezarri behar, eta ohar eta jakinarazpenak
|
euskaraz
argitaratzea ez dela derrigorrezkoa. Eusko Jaurlaritzak helegitea jarriko du Justizia Ministerioaren erabakiaren kontra.
|
|
|
Nancy Hustonen Birth Marks eleberri arrakastatsua
|
euskaraz
argitaratu du Alberdaniak
|
|
|
Nola hustu nuen gurasoen etxea, Amodio gutunak oinordetzan eta Izua. Hirurak daude sail berean
|
euskaraz
argitaratuak. Joxan Elosegik egin du itzulpena.
|
|
|
Euskarazko egunkariek eta aldizkariek" euskarazko ez dakit zer" izateari utzi behar diote. Soilik" informazio orokorreko edo zientziaren dibulgazioko" aldizkaritzat izendatzen dira gaztelaniaz, ingelesez edo frantsesez argitaratzen direnak, baina
|
euskaraz
argitaratzen diren gisa berekoak askorentzat" euskarazko aldizkari" izaten jarraitzen dute, euskaraz egindako" informazio orokorreko edo zientziaren dibulgazioko" argitalpenak izan beharrean. Batez ere euskarazko hedabide horien beren interesekoa dela uste dugu, zalantzarik gabe, beste ezer baino lehen egunkari eta aldizkari izatea, herritarrek hala ikustea (euskaraz egindako egunkari eta aldizkari, jakina, baina" egunkari eta aldizkari").
|
|
|
• EIBZ Euskararen Irakaskuntzarako Baliabide Zentroa (Nafarroako Gobernua) (www.pnte.cfnavarra.es/eibz). Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuko Euskara atalaren webgunea da, eta bertan
|
euskaraz
argitaratutako hainbat baliabide material (ikastaroak, liburuak, egonaldiak...) kontsulta daitezke.
|
|
2010
|
|
|
Pupu eta Lore jaioberriekin batera aurkeztu zituzten Pirritx, Porrotx eta Marimototsek euren lagun berriak, Martinber gaztea, Marikalanbre zientzialaria, Amona Txinparta, Largabista jakintsua, Tiritatxo erizaina eta Lagun txakurra, besteak beste.Sortu berria den Irria, 44 orrialdeko aldizkari mardul eta koloretsua da. Irudi asko diru,
|
euskaraz
argitaratuko da eta marrazkien bidez kontatutako istorioak, eta beste hainbat eduki interesgarri ditu haurrentzat. Web orrialde berriawww.irrienlagunak.com webean ikusi daiteke ostegunean banatzen hasi ziren Irria aldizkariaren 0 zenbakia.
|