|
2002
|
|
|
Zergatik gertatu da gure euskaltegiak aurpegi kezkatutako funtzionarioez betetzearekin batera, hiritar arruntek iheska egitea? Eta zergatik ez zaie hauei serioki eskaintzen, XXI. mendean gaudela,
|
euskara
Interneten bidez ikastea ikasle arruntek dituzten onura guztiekin. Konekta zaitez!
|
|
2004
|
|
|
Espero dezagun, bestalde, Euskal Kazetaritzaren Kongresuan —aurtengo udazkenean Bilboko Euskalduna jauregian burutuko dena— teknologia berrien eta euskal kazetaritzaren erronkak aintzat hartzea.
|
Euskarak
Interneten duen etorkizuna, orainalditik abiatuta. Informazio modu berriak.
|
|
2006
|
|
|
HABEko zuzendari nagusi Joseba Erkiziak dioenez, bi helburu izan ditu erakunde honek ekimen honetan. Alde batetik,
|
euskara
Internet bidez ikasteko metodo egokiak “atari garrantzitsu honetan sar daitezen”, munduko edozein lekutatik hizkuntza hori ikasteko metodoak “lehen eskutik” ezagut ditzan, web honetan gainerako hizkuntzak erabil daitezkeen bezala. Beste helburu bat da euskara ikasteko eskaintzen diren baliabideak “egokiak eta kalitate egiaztatukoak” direla bermatzea, hau da, “aldez aurretiko hautaketa” baten emaitza direla bermatzea.
|
|
|
Baina duda barik, aspaldi honetan
|
euskaraz
Interneten ari garenok fenomeno ugari ikusi baditugu ere, blogintza bizkor eta azkar hasi bada ere, sortzaile eta garatzaile gazteenek sortzen dituzten tresnek liluratzen gaituzte batez ere. Aski da, munduan den ideia on bat ikusi, gurera ekarri, kodea itzuli eta egokitzeko.
|
|
2007
|
|
|
Eta euskararen esparrura etorriz, Eustaten 2006ko azken hiruhileko datuen arabera,
|
euskara
Interneten nabigatzaileen artean hirugarren hizkuntza zen, gaztelania eta ingelesaren atzetik. Zer egin genuke euskararen presentzia areagotzeko?
|
|
|
Zer leku dauka
|
Euskarak
Interneten?
|
|
2008
|
|
|
Toulou griotek (ipuin afrikarren narratzaileak) hizkuntzan duten garrantziaren inguruan mintzatuko da. Horrez gain, Luistxo Fernandezek, CodeSyntax ingeniaritza linguistikoan espezializatutako enpresako kideak,
|
euskarak
Interneten dituen argi ilunez hitz egingo du.
|
|
|
Arregiren hitzetan,"
|
euskarak
internet bidezko iragarki laburren merkatuan ere egon behar zuen, eta hutsunea ikusita, horri ekin genion, beti ere sare zabala lortzeko modu bakarra elkarlanean aritzea zela ikusita". Ildo horretan," aurretik herri aldizkariek eta egunkariek egindako bideari beste urrats bat gehitu nahi izan zaio orain, denak sare bakar batean bilduz".
|
|
|
azken 24 ordutan, azken astean, azken hilabetean, azken hiru hilabetetan, azken sei hilabetetan, azken urtean eta edonoiz. Sustatzaileek adierazi dutenez, “tresna honekin
|
euskarazko
Internet sareari ekarpena egin nahi izan diogu, albisteen bilaketak egin ahal izatea ahalbidetuz”. Zerberri.com webguneak, mementuz, 100 iturri inguru arakatzen dituen arren, aurrerantzean albiste iturri gehiago ere gaineratuko dituztela jakinarazi dute arduradunek.
|
|
2009
|
|
|
Gorka Julio: " Interneten ezagututako jende askorekin harremana dut mundu fisikoan, euskaraz; ni
|
euskarazko
Internet munduan murgildu naizelako".
|
|
|
Euskarak berak, hain denez hizkuntza bakartia, oso maila apala lortu du itzulpen automatikoaren kalitatean. Eta, hala ere, idatzi bati zentzu orokorra hartzeko mailara iristen denean... a ze nolako mesede
|
euskaraz
Interneten jartzen diren idatzientzat!
|
|
|
Berez,
|
euskarak
interneteko espazio birtualean bere tartea baduela deritzote PuntuEus elkarteko sustatzaileek, baina izanari izena jarri nahi diote.
|
|
|
" Existitzen den
|
euskarazko
internet horri, ikur bat sortu nahi diogu. Honela, euskararen presentzia bera areagotzeko, komunitatea indartzeko, Interneten berezko kultura aniztasuna egiazkoagoa bilakatzeko eta munduan zehar barreiatuta dagoen Euskara eta Euskal Kulturaren Komunitateari nazioarteko aitortza eskainiko dion.
|
|
|
Kideen artean esperientziak eta programak trukatzeaz gain, Tokiko.tv
|
euskarazko
Internet bidezko telebista ere abian jarri du elkarte horrek. Programatrukeari dagokionez, bestalde, digitalizazioak nabarmen bizkortu du lehendik ere abian zen ekimen hori (leheneago garraio zerbitzuen bidez bidaltzen zizkieten zintak elkarri).
|
|
|
Euskarazko bilaketak egiteko orduan bi arazo nagusi daude: alde batetik
|
euskarak
Interneten duen garrantzia erlatibo txikia eta bestetik atzizkien erabilera zabala. Euskarak sarean duen pisua txikia dela-eta,, anorexia?
|
|
|
Euskarazko Wikipedia da
|
euskarak
Interneten daukan beste bandera ontzietako bat: egin kontu 48.000 artikulu baino gehiagorekin zebiltzala lanean 2009 hondarrean.
|
|
|
Gomendioa, beraz, hori aldatzea litzateke: gero eta sare sozial gehiago behar ditugu euskaraz, blog bidezko tokietan, sare sozialetan,
|
euskara
Interneten sartu behar dugu.
|
|
|
Aipatu berri dugun Donostiako hitzaldian arazo berari lotu zitzaionean, modu labur bezain argi batean adierazi zuen arazoaren muina: "
|
Euskara
Interneten sartu behar dugu, baina hori egiterakoan prest egon behar dugu. Izan ere, hizkuntza aldatu egingo da eta baita modu negargarrian aldatu ere.
|
|
|
Crystal ek gazteen apetei dagokienez nabarmendutako gabezien ondoan esan behar da, nolanahi ere, gaur egun
|
euskarak
Interneten duen presentzia orokorra askoz altuagoa dela euskal hiztunen kopuruak munduko biztanleen artean duen pisuaren arabera legokiokeena baino. Diogunaren lekuko, aski da Wikipediara begiratzea.
|
|
2011
|
|
|
Bilboko nerabeek modu sinbolikoan erabiltzen dute
|
euskara
Interneteko sare sozialetan, eta gaztelania da nagusi haien artean komunikatzeko garaian. Sare sozialek komunikatzeko ematen dituzten euskarri guztietan nabarmen gailentzen da gaztelania, batean izan ezik:
|
|
2013
|
|
|
Baina mozketa handiagoa izan da IKTen deialdian. Euskarazko webguneak sortzeko proiektuak, lehendik sortuta webguneei eduki eta zerbitzu berriak eranstekoak,
|
euskarazko
Internet aplikazioak garatzekoak eta aplikazio horiek euskarara lokalizatzekoak sustatzen dituzte diru laguntza horiekin. Jaurlaritzak laguntzari eutsi egin izan dio orain arte; banatutako diru kopuruak ia ez zuen gorabeherarik eduki 2008tik iaz arte.
|
|
|
Euskaraz ari diren hedabide atari nagusi batzuen kopuruak ere kontuan hartzekoak dira, eta blogen eta gainerako interakzio bideen kopurua ere aipagarria da une honetan. Hiztun kopuruagatik dagokiona baino aurreraxeago dago
|
euskara
Interneteko hizkuntzen ‘ranking’ean. Aurrelari kapaz batzuk izan ditugu gai honetan, eta orain arteko praktika onetatik bada zer ikasia.
|
|
|
Papera mehetzen, klikak gehitzen, diru trukea zailtzen, eta publizitatea merkatzen. Bestetik, egunkaria eta irrati telebista publikoa, adibidez, lehiakide izan litezke
|
euskarazko
Interneteko albisteak eskaintzerakoan. Ohiko ereduentzako zailtasunak dakartza aldaketa estruktural honek.
|
|
2014
|
|
|
Duela urte batzuk izan zuen boomaren ondoren, blogen fenomenoa normalizatuz eta egonkortuz joan da eta gaur egun euskarazko blogosferan aniztasun handia dago. Eskaintza handia izan arren, kontsumo mailan agertu zuten kezka, eta
|
euskarazko
internet elikatzen jarraitzeko premiaz berba egin zuten.
|
|
2015
|
|
|
aktiboa da
|
euskara
Interneten.
|
|
2016
|
|
|
Lekua badu
|
euskarak
Interneten. Baina amarauna handia da.
|
|
|
Bide horretatik, gogoeta bat egin du PuntuEuseko buruak:
|
euskarak
Interneten behar duen tokiaz zer ikuspegi dagoen. «Lehena da guk geuk sinestea euskarak Interneten komunikatzeko balio duela.
|
|
|
euskarak Interneten behar duen tokiaz zer ikuspegi dagoen. «Lehena da guk geuk sinestea
|
euskarak
Interneten komunikatzeko balio duela. Internet tresna globala izanik, gehiegitan entzun ohi dugu ingelesaren edo gaztelaniaren gisako hizkuntza globalak erabili behar direla, edo euskarazko edukia gehitzeak edozein web proiektu garestitzen duela lana bikoiztea dakarrelako.
|
|
|
Hori diogun unetik euskarak ez du etorkizunik Interneten. Sinetsi behar dugu
|
euskara
Interneten komunikatzeko baliotsua dela, eta hartzailearentzat garrantzitsua dela bere hizkuntza erabili ahal izatea nabigatzen duenean. Beldur hori gainditu beharra dago».
|
|
|
Lasaikerian ezin gera litekeela dio Waliñok: «Ezin dugu pentsatu
|
euskara
Interneten presentzia duten %5 horietan egoteagatik etorkizunean egoera berean egongo denik». Google, Facebook, Twitter...
|
|
|
|
Euskara
Interneten agerrarazteko bitartekoa da. eus domeinua. Euskarazko weben bilgunea da:
|
|
|
«Estrategia garbia da: ahalik eta webgune gehien erakarri behar dugu. eus domeinura, webgune horiek euskarara erakartzea izango delako, eta, hala,
|
euskarak
Interneten duen presentzia handituko delako».
|
|
|
2017ko otsailean 6.302 ziren. EUS domeinu izena zuten erregistroak, eta euskarazko edukia zuten webguneak, berriz, 18.317
|
Euskarazko
Internet kopurua handitzen doan heinean,. EUS ek muga horretara hurbiltzea izan luke helburua. Dena den, oztopo bat du jomuga honek:
|
|
|
Josu Azpillagak. Haren iritziz, aktiboa da
|
euskara
Interneten. Baina, bereziki, Twitterren.
|
|
2017
|
|
|
Euskarazko lehenengo ziberhedabideak XXI. mendearen hasieran sortu ziren. 2000 urteko azaroan irratia.com plazaratu zen, irratia
|
euskaraz
Interneten bidez emititzeko asmoarekin, eta 2001ean, CodeSyntax informatika enpresak Sustatu webgune espezializatua martxan jarri zuen Goiena Taldearekin batera12 Edukiak nagusiki teknologia, ekonomia eta kultura dira. Hamarkada horretan sortutako beste ziberhedabide batzuek oraindik bizirik diraute, Bizkaie.eus edo erabili.eus.
|
|
2018
|
|
|
|
Euskarazko
Internet Eguna ekitaldia
|
|
|
|
Euskarazko
Internet Eguna ospatuko dute gaur hirugarrenez
|
|
|
Maiatzaren 17a da Interneten Nazioarteko Eguna, eta azken hiru urteetan PuntuEus Fundazioak komunitatearekin batera,
|
Euskarazko
Internet Eguna ospatzeko aprobetxatzen du data seinalatua. Zein da euskararen egoera Interneten?
|
|
|
Iazko
|
Euskarazko
Internet Egunean aurkeztu zen Lehen Hitza egitasmoa. Ekimen honekin nabigatzailea euskaraz izatearen garrantziaz ohartarazi nahi izan zuten pasa den urtean.
|
|
2019
|
|
|
]. waliño, J. (2017). Minutu bat
|
euskaraz
Interneten. https://www.sarean.eus/ minutu bat euskaraz interneten/. [azken kontsulta: ]. waliño, J. (2018).
|
|
|
]. waliño, J. (2017). Minutu bat euskaraz Interneten. https://www.sarean.eus/ minutu bat
|
euskaraz
interneten/. [azken kontsulta: ]. waliño, J. (2018).
|
|
|
(puntueuS Behatokia, 2017). txosten hori oinarri, honako hauek dira
|
euskarak
interneten duen egoeraren inguruko datu adierazgarrienak (puntueuS Behatokia, 2017):
|
|
|
Teknologia berriak eta hizkuntza gutxituak: IKT en eragina euskaran – Xabier Madorrán de la Iglesia da jakin zehazki zenbat web orri dauden
|
euskaraz
interneten —halako zerbaiti erantzuteko boterea bakarrik Googlek, akaso, izango luke— hala ere, bada Iktek hizkuntza gutxituetan duten eraginaren galderari erantzuterik metodologia zailtasuna izan arren. horretarako, lehenik eta behin, Iktek egun duten garrantziaz jabetu behar gara. teknologia nonahi dugu eta haiekiko trantsizioa nahitaezkoa da. Aztertzen den hizkuntzakomunitatea aztertzen dela, Iktek eragina izan dute haiengan, eta hizkuntza gutxituek bizirik jarraitu nahi badute, ezinbestekoa dute teknologia berrietara iristea; osterantzean, ez dira eguneroko bizitzarako erabilgarri izango.
|
|
|
Ondoren Iktek euskararengan izandako eragina izan da aztergai. Azken batean, euskara trantsizio digitala egin duen hizkuntza gutxitua da, eta, bereziki
|
euskarak
interneten duen egoeraren bidez, hizkuntzaren egoera Iktetan nolakoa den argitu da. horretarako, euskararen Ikt egoera zenbait esparrutan nolakoa den aztertu da, besteak beste: sare sozialetan, wikipedian, domeinuetan eta abar.
|
|
|
euskararen egoera osasuntsua da interneten (internetetik kanpo duen egoerarekin alderatuta, behintzat) eta komunitate aktiboa du. ...izkuntza ohiturak sarera eramatea tarteko, software irekiak badu euskara; komunitatearen borondateari nahiz Ikt garapen jakintzari esker (eta zenbait software itxik ere badute euskara), badaude sarean euskara erabiltzearen aldeko ekimenak(. eus fundazioa da adierazgarriena) eta wikipedian osasun bikaina du hizkuntzak. hortaz, euskara iritsi da Iktetara eta hori onuragarria izan da hizkuntzarentzat
|
euskarak
interneten baduelako bere arnasgunea eta sendotzeko aukera. hala ere, oraindik bide luzea egin du euskarak Iktetan, teknologiaren garaiaren hasieran gaude eta. Aipatu bezala, euskarak trantsizioa egin du aro digitalera, eta hurrengo erronkatzat bere egoera hobetzea nahiz etorkizuneko erronka berrietara moldatzea izango du.
|
|
|
Euskara iritsi da IKTetara eta hori onuragarria izan da hizkuntzarentzat
|
euskarak
interneten baduelako bere arnasgunea eta sendotzeko aukera.
|
|
|
Euskal Herrian turismoak eragin dezakeen kaltea ekarri genuen hizpidera, bakea, Ezpeletan amaitzekoa den Tour aren etapa, Euskal Herrian sukaldaritza hartzen ari den presentzia neurriz kanpokoa. Nik bizitza kulturala aipatu nuen, uste baino askoz ere indartsuagoa eta agian ez merezi bezain preziatua;
|
euskarak
Interneten duen indarra ere goraipatu nuen, baina, horrekin batera, izan lukeen prestigioa eta erakarmena nabarmendu nizkien.
|
|
2020
|
|
|
|
Euskarak
Interneten duen osasunaz galdetu Josu Waliñori (Zumaia, Gipuzkoa, 1972), eta diagnostikoa da presentzia «aktiboa» duela eremu askotan, «eremu bizietan». Datua ere eman du Puntueus fundazioko zuzendariak:
|
|
2021
|
|
|
Horren garrantzia balioetsi du Muguruzak, hizkuntza eta unibertso birtuala uztartzeak ere egiten baitio ekarpena kulturari: " Esan ohi dute
|
euskarak
Interneten duen presentzia handia dela hiztun kopuruarekin alderatuta, baina hori zaindu egin behar dugu". Zenbat eta dokumentazio anitz, landu eta aberatsagoa egon euskaraz, orduan eta zimendu sendoagoak egongo dira:
|
|
|
Tropela martxan jartzeko oinarrizko kezka
|
euskarak
Interneten zuen hutsunea izan zen, orduan?
|
|
|
Sustatu.eus ek artxibo oparoa du: edonoren eskura daude 2001etik argitaratutako artikulu guztiak,
|
euskarak
Interneten eta teknologia berrietan izan duten bilakaeraren erakusleiho.
|
|
2022
|
|
|
herriko gazteen artean euskararen erabilera sustatzea, eta Interneten eta sare sozialetan euskara eskuragarri egitea, udalak azpimarratu duenez. " Horretarako, modu osasuntsu eta sortzailean dibertitzeaz gain, Abadiñoko gazteek, gaur egun
|
euskarak
Interneten presentzia izan dezan, dauden tresnak ezagutuko dituzte, sare sozialen erabilerari dagokionez". Lehiaketa Matienako institutuko gazteei aurkeztu diete, zuzenean.
|
|
2023
|
|
|
Ez da oso originala, edo bai,
|
euskarazko
Interneteko produktuak inoiz ez baitira telebistan iragartzen, ez bada telekomunikazio enpresa zehatz batzuei loturik. Ez dut esango lehena litzatekeenik, baina ez dira askoz gehiago izango; ekitaldi bat litzateke, eta seguru gustura asko pagatuko genukeela ekimen freaky horrekin.
|
|
|
Beste batzuetan legez,
|
euskarak
Interneten duen presentzia datuekin neurtu dute. Azaldu dutenenez, Euskal Herriko webguneen %14k daukate edukiren bat euskaraz.
|
|
|
|
Euskarak
Interneten zer nolako egoera duen ikertzea eta. eus domeinuaren joerak aztertzea. Horixe du helburu Puntueus behatokiak.
|
|
|
Eta ondorioa argia izan da: ikusi dute euskara diskriminatzen dutela, gazteleraren mesedetan, eta, hori horrela,
|
euskarak
Interneten duen ikusgaitasuna galdu duela.
|
|
|
Alabaina, beste batzuetan legez,
|
euskarak
Interneten duen presentzia datuekin neurtu dute. Azaldu dutenenez, Euskal Herriko webguneen %14k daukate edukiren bat euskaraz.
|