|
2000
|
|
|
" Umeen edo gazteen artean bada euskaldun publiko naturala. Beraiek errazago ikusiko dute filma(" Karramarroen uhartea")
|
euskaraz
gaztelaniaz baino".
|
|
|
Zeren bada gaztelania eta latina ere baino hizkuntza ederragorik, eta hori geometria da. Eta aitortzen dizut ezen
|
euskara
gaztelania baino tipiagoa eta apalagoa izan daitekeela, baina ikusi al duzu sekula loreren bat luparen batekin. Ez?
|
|
2007
|
|
|
Orduko gizarte arauaren arabera euskara hauJakina da dakitenen artean baino ezin dutela hizkuntza batean hitz egin. Beraz, euskararen erabilerak gora egiten jarraituko badu, euskarak euskaldun gehiago behar ditu eta, batez ere, euskara ondo dakiten euskaldunak behar ditu,
|
euskara
gaztelania baino erraztasun handiagorekin erabiliko duten euskaldunak, hain zuzen.
|
|
|
Jakina da dakitenen artean baino ezin dutela hizkuntza batean hitz egin. Beraz, euskararen erabilerak gora egiten jarraituko badu, euskarak euskaldun gehiago behar ditu eta, batez ere, euskara ondo dakiten euskaldunak behar ditu,
|
euskara
gaztelania baino erraztasun handiagorekin erabiliko duten euskaldunak, hain zuzen. Bestalde, gertuko harremanak izaten diren eremuetan –aisian, zerbitzuetan, merkataritzan eta lanean, bereziki– euskara erabiltzeko aukerak areagotu beharra dago.
|
|
2008
|
|
|
• Euskal elebidunen kontsumoa are euskaldunagoa da(
|
euskaraz
gaztelaniaz baino hobeto hitz egiten dutenena). Horien artean, euskal elebidunek euskarazko telebistak ikusten dituzte telebista ikusten ematen duten denboraren %40, 5ean eta euskarazko egunkariak, egunkariak irakurtzen ematen duten denboraren %33, 0an.
|
|
|
Gai horretan sakontzeko asmoz, Euskal Herrian etorkizunean zein hizkuntza hitz egitea nahiko luketen galdetu genien. Emaitzak irakurrita, zarauztarren %39, 6k euskaraz soilik hitz egitea nahiko lukete; %22, 2k
|
euskaraz
gaztelaniaz baino gehiago hitz egitea, eta %35ek bietan berdin hitz egitea. Oso gutxik erantzun zuten, %2, 1ek besterik ez, gaztelaniaz soilik edo gaztelaniaz euskaraz baino gehiago hitz egitea nahiago luketela.
|
|
|
Izan ere, inkestaren arabera, ikasleen %69, 2k euskara hutsean eginen lituzke ikasketak eta %13, 1ek gehiena euskaraz. Aintzat hartzekoa da Bortzirietako ikasleen herena hobeki moldatzen dela
|
euskaraz
gaztelaniaz baino. Gainerako %1, 5ek soilik dio gaztelania hutsez ikasiko lukeela.
|
|
2009
|
|
|
Galdetu zioten ea zergatik egin zuen enpresak halako ahalegina euskararen alde, lanerako behar ez bazuen. Enpresariak erantzun zion langile asko eskualde euskaldunetakoak zirela eta nabari zela gusturago egiten zutela lan
|
euskaraz
gaztelaniaz baino. Hark bazekien nola motibatu langileak.
|
|
|
Elebakarrek ez bezala, hauek ezinbestean erabiltzen baitute beren hizkuntza bakarra?, hizkuntza hautua egin behar dute euskararen eta gaztelaniaren artean. Euskal hiztun askorentzat euskara bigarren hizkuntza denez gero, eta euskarak eta gaztelaniak gizartean elkarren artean duten desoreka dela bitarteko, bistan da askorentzat hautapen zailagoa dela
|
euskararena
gaztelaniarena baino.
|
|
|
Hau ez da eskubide kontu hutsa, nahiz eta hori bera ere baden behar beste arrazoi aipatu ditugun moduko oinarrizko zerbitzuetan elebitasuna azkartzeko. Eskubideen formaltasunetik harago, kontuan hartu behar da elebidunen artean euskal elebidun direnen proportziorik altuenak(
|
euskaraz
gaztelaniaz baino hobeto moldatzen direnak, alegia) hain zuzen ere haurren eta zaharren artean kontzentratzen direla. Euskal elebakarrik inon izatekotan, pediatria zerbitzuez baliatzen diren haurren artean daude euskal elebakarrak.
|
|
|
Bistan da diglosia aurreragarri eta egonkor baten eskutik hizkuntzei funtzioak mugatzen badizkiegu, euskararen arnasa gune bat izango litzatekeela derrigorrezko hezkuntza, hots,
|
euskara
gaztelania baino proportzio altuagoan normaltasunez erabiltzen den gune bat izango litzatekeela, jadanik gaur egun den moduan, eta horrek ez du zerikusirik hizkuntza bat bestea baino garrantzitsuagotzat jotzearekin edo hizkuntza bat bestearen gainetik jartzearekin. Hizkuntza guztiak dira duintasunez eta balio afektiboei dagokienez berdinak, eta balio bera aitortu behar zaie.
|
|
|
[68] Euskaraz nahiz gaztelaniaz erraztasun (eta zailtasun) beraz jarduten direnei deitzen zaie" elebidun orekatu funtzionalak". " Erdal elebidunak" gaztelaniaz euskaraz baino hobeto moldatzen direnak, eta" euskal elebidunak", berriz,
|
euskaraz
gaztelaniaz baino hobeto moldatzen direnak dira.
|
|
|
Batzuena hala izango da, bai, baina beste batzuena ez; batzuena hala izango da esparru batzuetan, ez ordea beste batzuetan; toki batzuetan bai, beste batzuetan ez. Asimetrikoa izango da hemengo hizkuntzen arteko harremana, ezbairik gabe, eta erabileraren lehia horretan ahulago dago
|
euskara
gaztelania baino, eta uste izatekoa da oro har hala egongo dela.
|
|
|
Horrela, bada, 16 urte bitarteko multzoan dauden gazte elebidunen %55, 7 erdal elebiduna da. Gainerakoen artean, badira euskal elebidunak?
|
euskaraz
gaztelaniaz baino hobeto moldatzen direnak, eta euskaraz nahiz gaztelaniaz erraztasun (eta zailtasun) berberaz jarduten dutenak.
|
|
2010
|
|
|
Kanpotar horren gogoak nekez irudikatu eta uler zezakeen gisako egoera. UPNko zinegotzi bat, euskaldun peto petoa,
|
euskaraz
gaztelaniaz baino askoz hobeki moldatzen dena. Nola izan liteke?
|
|
|
Sakoneko aldaketa baten aitzinean gaude, populazioaren piramidea irauli egin da zeharo: belaunaldi zaharrenak ziren euskaldunenak joan zen mendeko 70ko hamarkadan, eta belaunaldi gazteenak dira euskaldunenak gaur egun. baina aldaketa argitsu horrek baditu itzalguneak ere, eta berekin dakarzkigu beste erronka batzuk ere, besteak beste gaur egungo gazte elebidun gehienek, atzokoek ez bezala, bigarren hizkuntza baitute euskara (ondorioz, askok
|
euskaraz
gaztelaniaz baino gaitasun murritzagoa dute) eta, beste zenbait arrazoi ere tarteko, euskararen erabilera mugatuagoa baitute. uste izatekoa da, etorkizunean ibilbide bertsua urratuz gero, beste hogeita hamar urte barru, erdaldun elebakarrak gutxiengoa izango direla gure artean, eta salbuespen bitxia baino ez gazteen artean. horrek sekulako garrantzia izango du euskararen etorkizunerako. izan ere,... elebidun guztiak ez dira neurri berean elebidun. elebitasunaren hazkundea fenomeno urbanoa da, batez ere. garai bateko elebidun gehienak herri txikietan bizi ziren (baita orduan oraindik bazeuden euskal elebakarrak ere), euskal hiztunak nagusi ziren guneetan, eta adin guztietako elebidun gehienek euskara zuten lehen hizkuntza. errotik aldatu da hori urte gutxian. egungo elebidun gehienak hamar mila biztanletik gorako hiriguneetan eta hiriburuetan bizi dira, euskara erabiltzeko aukera gutxiago dituzten herrietan, eta, arestian esan bezala, hogeita hamabost urtez behetiko elebidun gehienek gaztelania dute lehen hizkuntza. horrek guztiorrek zuzenean eta modu erabakigarrian eragiten du euskararen erabileran. beste hitzetan esanda:
|
|
|
euskal autonomia erkidegoan seme alaben %86k euskara jasotzen dute etxean; baina %71k besterik ez nafarroan; eta %45era ez dira iristen iparraldean. erratzeko beldurrik gabe esan dezakegu euskararen hiru lurraldeen arteko alde hauek lurralde bakoitzeko herritarren atxikimendu maila ezberdinen adierazle direla. hezkuntza sistema da hiztunen gehikuntza gehien ahalbidetu duena. Joan den mendeko 80 hamarkada arte oro har erdalduna zen irakaskuntza, derrigorrezkoa nahiz unibertsitatekoa. ikastolena zen salbuespen bakarra. baina, ikastolei ondo merezitako merezimendu guztiak aitortugaur egungo gazte elebidun gehienek, atzokoek ez bezala, bigarren hizkuntza baitute euskara (ondorioz, askok
|
euskaraz
gaztelaniaz baino gaitasun murritzagoa dute) eta, beste zenbait arrazoi ere tarteko, euskararen erabilera mugatuagoa baitute.
|
|
|
16 tarteko gazteen %24k gaztelania adina edo gehiago erabiltzen dute euskara, 1991n %12 baino ez ziren bitartean. bikoiztu egin da gazte horien artean erabilera. zenbat eta gazteago orduan eta gehiago erabiltzen da euskara: hogeita bost urtetik beherakoen artean, etengabe doa beherantz gaztelaniaren erabilera eta gorantz
|
euskara
gaztelania baino gehiago hitz egiteko joera. oro har, adin talde guztiak kontuan hartuta, 1991tik 2006ra bitartean, zazpi puntuz hazi da euskararen erabilera osoa (erabilera osoa da euskara" gaztelania beste"," gaztelania baino gehiago" edo" gaztelania baino gutxiago" erabiltzen dutenen batura). hori bai, alde handiak daude hiru lurraldeen artean. aipaturiko gehikunt... batetik, batez ere eremu formaletan gertatu da erabileraren gehikuntza, nagusiki osasun zerbitzuetan, udal zerbitzuetan, lan munduan eta banketxeetan. lagunekiko eta seme alabekiko harremanetan ere gehikuntza gertatu da, baina askoz apalagoa. etxeko erabilera mantendu baino ez da egin azken hamabost urteotan:
|
|
|
" horrek esan nahi du hizkuntza politika hori gaztelaniaren morroi dela eta ez duela balio euskara indartzeko", diote mutur batetik;" horrek erakusten du herritarrek ez dutela horrenbeste euskara nahi, hizkuntza politika nazionalisten luxu bat eta inposizio bat dela, dirua alferrik gastatzea", diote beste muturretik. paradoxikoa ez bada, gero! dirudienez biek uste dute torlojuak egitea bezain automatikoa dela herritarren hizkuntz jokabidean eragitea, eta biek ahazten dute normala dela —ez gogoko duguna, bai ordea ahal den eta ohikoa den fenomeno bakarra— ezagutzaren neurri berean ez gehitzea erabilera. adibidez, euskara eskolan ikasi duten haurrek (ezagutzaren estatistika gizentzen duten horiek) nekez erabiliko dute
|
euskara
gaztelania baino ez dakiten gurasoekin (erabileraren estatistika ezin gizendu). normala izateak ez gaitu, ordea, lasaitu eta arazo edo muga horri bizkarra erakustera eraman behar; hori baita, ezbairik gabe, arduratu behar gaituen fenomenoetariko bat, ez txikiena. euskara biziberritzeko prozesuak dituen muga sozial estrukturalen artean erabilerari dagozkionak daude. eta horien artean bada bat, mai... hiztunaren ezagutza maila. esana dugu gaurko elebidunen artean asko direla euskaldun berriak edo euskara bigarren hizkuntza (l2) dutenak, batez ere gazteen artean.
|
|
|
euskaldun zaharren %86k etxean nagusiki erabiltzen dute euskara; euskaldun berrien %89k, ostera, gaztelania erabiltzen du. gune soziolinguistikoaren arabera ere alde nabarmenak daude, ezagutzari lotuak, euskararen erabileran: 1 eta 2 gune soziolinguistikoetan, elebidunetan gehiengo zabalak gaztelania erabili ohi du euskara baino gehiago bere eguneroko bizitzan; 3 gunean hasten dira nagusi izaten (%57tik aurrera)
|
euskara
gaztelania baino gehiago erabili ohi dutenak. erabileran eragiten duten faktore horien muga estrukturalak kontuan hartuz, beraz, hizkuntza politika eraginkorra egiten jarraitu beharra dago, euskararen erabilera arian arian esparru informaletan ere indar dadin. horretarako, beste hainbat gauzaren artean, nahitaezkoa da herri aginteek elebitasunaren aldeko sentsibilizazio lana etengabea egitea (her... beraiek bezala euskaraz bizi nahi duten herritarrek.
|
|
2011
|
|
|
Gaztelaniak baditu bere Bisbal, Operación Triunfo edo Munduko garaipena lortu duen futbol selekzioa. Hemen, ordea, ETBk arrakasta duen programa bat egitea lortzen du, El conquistador del fin del mundo programarekin lortu duen bezala, baina gaztelaniaz egiten du, nahiz eta bertan agertzen ziren pertsonaia asko
|
euskaraz
gaztelaniaz baino hobeto moldatu. Adibide batzuk baino ez dira hauek, sinpleegiak agian, eta gaia aztertzea merezi luke sakonago baina argi dagoena da, modan dauden kirolari, musikagile eta artistak behar dituela euskarak.
|
|
|
erabilera, jarrerak, politikak" 2011):
|
euskara
gaztelania baino gehiago erabiltzen dutela adierazten du inkestatuen %17k familia giroan; %13k lagun artean eta %21ek lanean edo ikasketa lekuan. datu horiei begira behintzat zaila dirudi ehn egoera diglosikoan bizi garela adieraztea.
|
|
|
Irazuren arabera (2001) XX. mendean Euskal Telebistak ekoitzitako fikzioari dagokionez, gehiago ekoitzi da
|
euskaraz
gaztelaniaz baino: 20 fikzio seriatutik, 13 izan ziren euskarazkoak, 6 gaztelaniaz ekoitzitakoak eta bat mutua.
|
|
|
20 fikzio seriatutik, 13 izan ziren euskarazkoak, 6 gaztelaniaz ekoitzitakoak eta bat mutua. Telesail bakoitzaren atal kopuru eta ordu kopuruari begira ere, gehiago izan ziren
|
euskarazkoak
gaztelaniazkoak baino.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzaren EAEri buruzko azken datuen arabera(" Euskara: erabilera, jarrerak, politikak", 2011),
|
euskara
gaztelania baino gehiago erabiltzen dutela adierazten du inkestatuen %17k familia giroan, %13k lagun artean eta %21ek lanean edo ikasketa lekuan. Nork bere iritzia izango du, gainera, seguruenik," ikasketa lekua"" lanarekin" nahastu izanak laburpen itsusiak egiteko aukera emango dio hainbati, baina guri hausnartzeko, diglosiaz eta plangintzaren etorkizunaz hausnartzeko, balio izan behar digu.J
|
|
2012
|
|
|
Lagun artean %58k egiten du beti gazteleraz, %13k gaztelaniaz euskaraz baino gehiago, eta %18 dira beti euskaraz edo euskaraz gazteleraz baino gehiago egiten dutenak. Lanean edo ikasketa lekuan %5 dira beti gaztelaniaz egiten dutenak, %9 gaztelaniaz euskaraz baino gehiago egiten dutenak, eta %18 beti euskaraz edo
|
euskaraz
gaztelaniaz baino gehiago egiten dutenak.
|
|
|
Ikerketa honetako datu esanguratsuenei helduta, eta labur esanda: EAEko gazteen %71k ongi edo oso ongi ulertzen du euskara, eta %59 ongi edo nahikoa ongi mintzatzen da euskaraz, baina %18k baino gutxiagok erabiltzen du
|
euskara
gaztelania baino gehiago bere bizitzan. %45k uste du gaur egun, Euskadin, euskara hitz egiten jakiteak prestigio handiagoa ematen diola pertsona bati, %87k uste du gaur egun, Euskadin, euskara hitz egiten jakiteak aukera gehiago ematen dizkiola pertsona bati.
|
|
2013
|
|
|
|
Euskaraz
gaztelaniaz baino gehiago
|
|
|
|
Euskaraz
gaztelaniaz baino gehiago
|
|
2014
|
|
|
Errazago moldatzen naiz
|
euskaraz
gaztelaniaz baino
|
|
2015
|
|
|
_
|
Euskaraz
gaztelaniaz baino gehiago=% 66 euskaraz
|
|
|
Ezker Abertzaleak, ostera, euskararen aldeko diglosia funtzionalaproposatzen du bere gutxitu egoera gainditzeko modu bakarra delakoan. Horrela, mailapraktikoan,
|
euskara
gaztelania baino hizkuntza ofizialagoa bihurtzen du.
|
|
|
Joan den mendeko azken urtean, maiatzaren hamaikan, asteartez, EAEko II. Soziolinguistikazko Mapa aurkeztu biharamunean, handik laster Zeanurin ospatzekoa zen Udalerri Euskaldunen IX. Egunaren berri emateko prentsaurrekoa egin zuen UEMA erakundeak. "
|
Euskara
gaztelania baino askoz erakargarriago egin behar zutela udalerri euskaldunetan euskararen erabilera sustatzeko" adierazi omen zuen Mankomunitate horretako idazkariak biharamuneko Euskaldunon Egunkaria ren arabera.
|
|
2016
|
|
|
Gure alaben ikastolan egindako inkesta baten arabera, gurasoen% 62k uste dute ikasketak amaitzean haien seme alabek erraztasun handiagoa izango dutela
|
euskaraz
gaztelaniaz baino. Portzentaje hori egiazki% 1 edo% 2 izango dela esaten diedanean, guraso batzuk haserretu egiten zaizkit.
|
|
|
|
Euskaraz
gaztelaniaz baino gehiago=% 66 euskaraz
|
|
2017
|
|
|
Euskararen aldeko bietan, elebitasuna ulertzeko era da haien arteko ezberdintasun nagusia, batzuentzat elebitasuna tranpa baita eta euskara Nafarroako bertako hizkuntza bakar gisa ikusten da. Geroa Baikoentzat, gaztelania eta euskara biak dira Nafarroako bertako hizkuntzak eta biak defenditu behar ditugu, noski, kontuan hartuta
|
euskara
gaztelania baino askoz ahulagoa dela. Euskaldunen eta erdaldunen eskubideak babestu behar ditugu, bi multzoen eskubideak kontrajarri gabe.
|
|
|
Euskaraz Adimassu, entzutekoa da Gernikako euskararen doinuan, bizkaieraz hizketan. " Erizaintza, adibidez, euskaraz ikasiko dut Zornotzan, gehiago gustatzen zaidalako
|
euskara
gaztelania baino, eta hobeto moldatzen naizelako". Erizaintza bidean ez da bakarrik izango.
|
|
|
Taula 11: Lehen mailako ikasleek ikaskideekin erabilitako hizkuntza. aurreko taulan, ikasleek euren ikaskideekin erabilitako hizkuntza jasotzen da. euskaraz beti aritzen direnak ez dira laurdenera ere iristen, %22, 9 konkretuki.
|
euskaraz
gaztelaniaz baino gehiago %43 aritzen da eta bi hizkuntzak pareko %21, 9k erabiltzen dute. gaztelaniaz gehiago hamarretik bat aritzen dela diote eta beti gaztelaniaz aritzen den ikasle baten bat ere badago.
|
|
|
gaztelania darabil hainbat leku euskaldun peto petotan. Euskaldunak dira, euskaraz dakite, eta, askotan, dezentez hobeagoa dute
|
euskara
gaztelania baino. Eta galdetuko bazenie zein den beren hizkuntza, gehien gehienek Euskara erantzungo lizukete?.
|
|
2018
|
|
|
Aldiz, %20k euskaraz erdaraz bezainbeste egiten duela aitortzen du; %8k
|
euskaraz
gaztelaniaz baino gehiago eta %1, 8k beti (ia) euskaraz.
|
|
|
• Aldiz, %20k euskaraz erdaraz bezainbeste egiten duela aitortzen du; %8k
|
euskaraz
gaztelaniaz baino gehiago eta %1, 8k beti (ia) euskaraz.
|
|
|
Lortu eta finkatu" zuten bikoteen artean, %80 esperientzia abitutakoan"
|
euskaraz
gaztelaniaz baino gehiago" kategorian zegoela. Lankide horiek, hortaz, koska bat egin dute gora gure eskalan.
|
|
|
Euskarazko ohitura" lortu eta finkatu" duten bikoteak abiapuntu altua zuten euskaraz (%80k"
|
euskaraz
gaztelaniaz baino gehiago" egiten zuten), eusleen presentzia izan dute, baina ez – nolabait esan– muturrekoa, eta kasurik gehienetan (%68), bi kideek hasterako bazuten beste lankideren batekin (gutxienez) euskarazko ohitura
|
|
|
Lehenik, 4 taulan, hiru bikote multzo horien" abiapuntuko egoera" ren proportzioak laburtzen dira; hau da, Erabilera 1 unean, bikote horien erabilera nolakoa zen, azterketan baliatutako kategorien arabera. Bertan ikusten dugu," lortu eta finkatu" zuten bikoteen artean, %80 esperientzia abitutakoan"
|
euskaraz
gaztelaniaz baino gehiago" kategorian zegoela. Lankide horiek, hortaz, koska bat egin dute gora gure eskalan, aztertutako epean.
|
|
|
Azpi atal hau ixteko, eta hiru aldagaien ikuspegia batuz, esango genuke, esperientzia hauetan euskarazko ohitura" lortu eta finkatu" duten bikoteak, batetik, abiapuntu altua zutela euskaraz (%80k"
|
euskaraz
gaztelaniaz baino gehiago" egiten zuten), eusleen presentzia izan dutela, baina ez –nolabait esan– muturrekoa, eta kasurik gehienetan (%68), bi kideek hasterako bazutela beste lankideren batekin (gutxienez) euskarazko ohitura hori. Bere aldetik, euskarazko ohitura" lortu eta galdu" dutenek, batetik abiapuntu baxuagoa zuten euskaraz, eta beraz kasu askotan" jauzi" handiagoa egin behar izan dute euskarazko ohituraraino.
|
|
|
2 Metodologiak taldeko kideen euskarazko erabileran duen efektua orokorra da hizkuntza kategoriei dagokionean. Esperientziak hasterako jadanik elkarren artean" euskarazko ohitura" zuten lankide bikoteen artean salbu, gainerako kategoria guztietan egiten du gora euskarazko erabilerak, hasieran" beti edo ia beti gaztelaniaz" aritzen zirenetatik hasi eta"
|
euskaraz
gaztelaniaz baino gehiago" aritzen zirenetara. Batez beste, esperientzien ziklo osoan (esperientzia+ atsedena)," nagusiki gaztelaniaz" aritzen ziren lankide bikoteen proportzioak 10,1 puntu egin du behera, eta 11,3 gora, aldiz," nagusiki euskaraz" aritzen direnenak.
|
|
|
Aldiz, multzo honetako beste 27 bikoteren datua hurrengo mailan zegoen: "
|
euskaraz
gaztelaniaz baino gehiago". Ez zuen gure ustez xehetasun horrek eta bikote kopuruak nahiko entitate aparteko kategoria bat sortzeko, eta horrez gain, baloratu dugu 27 horien kasuan ere ohitura lortze bidean zela ordurako, eta beraz kategoria bakarrean bildu ditugu guztiak (117).
|
|
|
Bertan ikus dezakegunez, esperientziak hasi aurreko unean(" Bikoteak hasieran(%)" zutabea), aztertutako bikote guztien artean %29, 2 nagusiki gaztelaniaz aritzen zen euren arteko harremanean[" Beti edo ia beti gaztelaniaz" (10,8)+" Gaztelaniaz euskaraz baino gehiago" (18,4)]. Eta nagusiki euskaraz aritzen ziren lankide bikoteen proportzioa berriz, %57, 8koa zen[" Beti edo ia beti euskaraz" (42,1)+"
|
Euskaraz
gaztelaniaz baino gehiago" (15,7)].
|
|
|
Esperientziak hasterako jadanik elkarren artean" euskarazko ohitura" zuten lankide bikoteen artean salbu, gainerako kategoria guztietan egiten du gora euskarazko erabilerak, hasieran" beti edo ia beti gaztelaniaz" aritzen zirenetatik hasi eta"
|
euskaraz
gaztelaniaz baino gehiago" aritzen zirenetara.
|
|
|
Gaitasunari lotuta, elkarrizketa sakonetan ere aipatu dute ondarroarrek
|
euskaraz
gaztelaniaz baino hobeto egiten dutela, eta horrekin batera, gaztelaniaz gaizki egitearen konplexua dutela. Horrek euskararen erabilera handitzea dakarrela aipatu dute.
|
|
|
Elkarrizketa sakonetan aipatu dute ondarroarrek
|
euskaraz
gaztelaniaz baino hobeto egiten dutela, eta gaztelaniaz gaizki egitearen konplexua dutela. Horrek euskararen erabilera handitzea dakarrela[...].
|
|
2019
|
|
|
Hasi nintzenean, dezentez hobeto moldatzen nintzen gaztelaniaz euskaraz baino. Sufrikarioa zen euskarazko esaldi bakoitza, handia zen neukan menpekotasuna, nire idazkuntza motz herrenagoa ikusten nuen
|
euskaraz
gaztelaniaz baino. Berrogeita hamar urteren ostean, nire idazkuntza motz herrenagoa sentitzen dut gaztelaniaz euskaraz baino.
|
|
|
1A azpi hipotesia (Gehienek euskaraz hobeto hitz egingo dute gaztelaniaz baino) bete egin da:
|
euskaraz
gaztelaniaz baino hobeto hitz egiten dutela diote nerabeen heren bik(% 68,8); horien aurrean oso gutxi dira (hamarretik bat,% 9,1) gaztelaniaz euskaraz baino hobeto moldatzen direla diotenak; ia laurden batek(% 22,1) erantzun du berdin moldatzen direla hizkuntza biotan hitz egiteko orduan.
|
|
|
Ondarroako nerabeek gaztelaniaz baino gehiago egingo zutela euskaraz beti, arnasguneetan gaztelaniarenak izandako hainbat leku ere (eskola eta udal mailako zerbitzu publikoak adibidez) azken hamarkadotan euskaldundu egin direlako. Hipotesi hori (2 Ondarroako nerabeek
|
euskara
gaztelania baino gehiago erabiliko dute aztertutako erabilera eremu guztietan) ezin izan dugu erabat baieztatu. Oro har, aztertutako eremu gehienetan nerabeen euskararen erabilera tasa aski altua da(% 70etik gorakoa); euskara nagusi da errealitate sozialean funtsezkoak diren hainbat eremutan:
|
|
2021
|
|
|
Baina, hizkuntzak ikastearen inguruan ere ez dira prozesu berdinak batzuk eta besteek bizi dituztenak: prozesu horretan zailtasun handiagoak nabaritu izan dira oro har
|
euskararekin
gaztelaniarekin baino. Eusko Jaurlaritzak eginiko ikerketa batean, esate baterako, aztertutako biztanleen% 13k gaztelania ikastearekin zerikusia duten arazoak aipatu dituzte, eta% 28,6k, berriz, euskara ikastearekin zerikusia dutenak (Eusko Jaurlaritza 2018, 135).
|
|
|
(6) Lehen ez nuen erabiltzen eta orain eske,
|
euskara
gaztelania baino askoz ere gehiago erabiltzen dut. Eta nik uste dut, dena hasi zela, pasa den urteko ikerketarekin, hausnartzen genuela honen inguruan, zelan aurre egin, zein oztopo genituen euskararekin eta abar, ba horrela hasi nintzen erronka hori, euskara erronka hori sartzen eta zelan beldur horiei aurre egin eta hori izan da niretzat pertsonalki ba formakuntza bat edo(...).
|
|
|
Emaitzek erakusten dute aztertutako hiru hizkuntza tipologietako ikasleek euskararen gaitasunarekiko autopertzepzio positiboa dutela, nahiz eta hizkuntza hautuetan ezberdintasunak dauden hiruretan. Euskal elebidunak dira
|
euskaraz
gaztelaniaz baino erosoago sentitzen diren bakarrak eta bizi diren gune soziolinguistikoak eta gertuko sarearen nolakotasunak baldintzatzen dute neurri handian egiten duten hizkuntza hautua. Euskal elebidunentzat hizkuntzak balio identitarioa duen bezala, gainerako ikasleentzat balio instrumentala du eta kasu gehienetan eskolako hizkuntzatzat daukate.
|
|
|
(...) Berriro ere, ikusten dugu% 15ek lagunekin dena edo ia dena euskaraz hitz egiten dutela, edo
|
euskara
gaztelania baino gehiago erabiltzen dutela; eta% 11k, berriz, bi hizkuntzak berdin erabiltzen dituzte. Guztira,% 26k adierazi dute euskara gaztelania bezainbeste, edo gaztelania baino gehiago, erabiltzen dutela lagunekiko harremanetan.
|
|
|
Item horietako puntuazioen arabera, hiru hizkuntza profil definitu genituen, aurrez esan bezala, eta artikulu honetarako hizkuntzaren dimentsioan jarriko dugu arreta bereziki. Euskal elebiduna euskal dimentsioan engaiatua (hemendik aurrera EusEle laburduraz izendatuko dugu) multzoan sailkatu genituen
|
euskaraz
gaztelaniaz baino erosoago aritzen zirenak; guraso, lagun, Whatsapp-en eta ezezagunekin beti euskaraz aritzen zirenak; euskaldun izateko euskara jakitea beharrezko zela uste zutenak; beren burua euskal herritar soilik sentitzen zutenak, eta euskal kultura euskaraz eginikoa zela uste zutenak. Elebidun pasiboa euskal dimentsioan engaiatugabea (hemendik aurrera Ele Pa laburduraz izendatuko dugu) multzoan sailkatu genituen euskaraz gaztelaniaz bezain eroso sentitzen zirenak; guraso, lagun, Whatsapp-en eta ezezagunekin euskaraz gaztelaniaz bezainbat aritzen zirenak; euskaldun izateko euskara jakitea zertxobait beharrezkoa zela uste zutenak; beren burua euskal herritar adina espainiar sentitzen zutenak, eta euskal kultura euskaraz eginikoa zela baina baita gaztelaniaz eginikoa ere izan zitekeela esaten zutenak.
|
|
|
Eus Ele tipologiakoak euskaraz eroso ari dira eta onartzen dute
|
euskaraz
gaztelaniaz baino erosoago egiten dutela.
|
|
|
Ia ikasle guztiak eredutik datozen arren, Eus Ele taldekoak dira
|
euskaraz
gaztelaniaz baino erosoago sentitzen diren bakarrak. Ele Pa taldekoek diote bietan berdin moldatzen direla eta Erd Ele taldekoak erosoago sentitzen dira gaztelaniaz euskaraz baino.
|
|
2023
|
|
|
Políticas Lingüísticas y Nacionalismos en España liburuan, positibotzat jotzen du, ñabardurak ñabardura, Nafarroan euskararekin jarraitutako politika, Aurelio Arteta irakasleak babestua:
|
euskara
gaztelania baino beheragoko hizkuntzatzat jotzen duena, balio sentimentala baino ez duena, zeinaren minorizazio prozesua naturala izan baita, berreskuratzeko ahalegina ez bezala, inposaketa bat baita; eta zentzugabekeria hezkuntzan orokortzea, iruzur egitea eta moda zentzugabea baita.
|
|
|
Etxean beti euskaraz edo
|
euskaraz
gaztelaniaz baino gehiago egiten duten ikasleen artean eskolako erabilera% 90tik gorakoa da bi ikasmailetako ikasleen artean. Bi hizkuntzetan berdin egiten duten ikasleen kasuan asko jaisten da euskararen eskolako erabilera.
|
|
|
|
Euskaraz
gaztelaniaz baino errazago egiten duten haurren artean% 90ek baino gehiagok egiten dute euskaraz euren artean; bietan erraztasun bera dutenek gaztelaniaz euskaraz baino nabarmen gehiago egiten dute. Gaztelaniaz euskaraz baino errazago moldatzen direnen artean heren batek egiten du euskaraz lagunekin.
|
|
|
Haurrek euskaraz hitz egiteko duten erraztasunak neurri handian baldintzatzen du haurrek euren artean euskaraz egitea.
|
Euskaraz
gaztelaniaz baino errazago egiten duten haurren artean% 90ek baino gehiagok egiten dute euskaraz euren artean; bietan erraztasun bera dutenek gaztelaniaz euskaraz baino nabarmen gehiago egiten dute. Gaztelaniaz euskaraz baino errazago moldatzen direnen artean heren batek egiten du euskaraz lagunekin, hots, euskararen erabileraren halako bi da gaztelaniaren erabilera.
|